R ST E BLAD,
VRIJDAG 9 MAART 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. m
Werkloosheid
en werkverschaffing.
Buitenland.
I nrnnni 91 de noorsche levertraan met rijks-
jjuvrvuvl controle-zegel van noorwegen.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Ad verten tiën: Gewone ad verten tiën 30 cent per
regel. Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief.
Handelsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 10,85,
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Dit onderwerp blijft, helaas, nog steeds
actueel.
Het treurige feit doet zich voor, dat
ongeveer 1 millioen Nederlanders direct
door de heerschende werkloosheid wor
den getroffen.
Het betreft hier een maatschappelijk
vraagstuk, zoodat de Overheid niet de
eerst geroepene is hier op te treden.
In de gegeven omstandigheden echter,
kan hulp en steun van de Overheid niet
achterwege blijven. Steunregelingen zijn
noodig geworden, om de honderdduizen
den voor broodsgebrek te behoeden.
Toch zoo betoogt de heer Jansen
Maneschijn in „Antirevolutionaire Staat
kunde", zijn aan deze hulpmiddelen groo-
te bezwaren verbonden. De zegen van den
arbeid wordt gemist, men krijgt hulp, zon
der er zelf iets voor te doen. De besten
onder de arbeiders vinden dit vernederend,
men gaat naar den steun, omdat men geen
werk vinden kan, omdat vrouw en kinde
ren brood moeten hebben. Voor de min
der goede elementen werkt deze regeling
juist de andere richting uit; men gaat
zich op den steun instellen, men beschouwt
het als een pensioen en de arbeidsschuw-
heid wordt grooter en grooter.
„Veel beter dan steun is dan ook het
geven van werk aan de werkloozen.
Kan dit niet op de normale wijze in het
eigen vak, dan moet het verrichten van
werk in z.g.n. werkverschaffingen wor
den aangegrepen.
Werkverschaffing is veel beter dan het
geven van steun, in de allereerste plaats
voor de menschen zelf, maar ook voor
de Overheid, die steunt.
Een zeer groot voordeel is, dat wij hier
in een middel hebben om de bona-fide
arbeiders van de mala-fide arbeiders te
scheiden.
De werkverschaffing kan werken als
een zeef, vooral wanneer een steunrege
ling langen tijd voor groote getallen ar
beiders heeft gegolden.
Hoe sterk soms zoo'n toetsing kan wer
ken, wil ik met een enkel voorbeeld aan-
teonen.
In 1926 was in Dordrecht een steunre
geling eenige jaren achtereen in werking
geweest en had voor groote getallen werk
loozen gegolden. Er was een verstarring
ingetreden, honderden arbeiders bleven*
voortdurend bij den steun, zonder ooit
eenig werk te vinden, terwijl echter an
deren herhaaldelijk voor korter of lan
ger tijd door werk in hun behoeften kon
den voorzien.
De gemeente heeft toen als werkver
schaffing aangepakt de inpoldering van
den Zuid-Hollandschen Biesbosch.
Hoewel eenige moeilijkheden niet uit
gebleven zijn, kan toch de te werkstelling
van werkloozen bij deze werken als een
succes worden beschouwd. Was men vroe
ger bij een uitgebreide steunregeling voor
werkloozen niet in staat aan te toonen,
welke werkloozen in den grond der zaak
niet bereid waren te werken, door de aan-
wijziug om bij de indijking te gaan arbei
den, kon men aanstonds onderscheiden
hen, die liever niet werkten, dan wel. Van
de eerste ploeg 87 werkloozen, die werd
aangewezen om te gaan werken, bleven er
31 weg. Van de 56 die overbleven, waren
er binnen 14 dagen weer 10 vertrokken.
Op 2 Juni 1927 was de toestand als volgt.
In totaal waren van de aanvang van het
werk in Maart 1926 af, 1316 werkloozen
aangewezen, om te gaan werken en van
deze 1316 werkten er op genoemden da
tum nog 478. In totaal waren dus vertrok
ken 638 werkloozen.
Toen de werkzaamheden onderbroken
werden door een vorstperiode en dus alle
werkloozen weer in de steunregeling-wer
den opgenomen, kwamen plotseling ver
schillende personen zich aanmelden om te
werk gesteld te worden, daar zij werkloos
waren..
\an de 121 die zich aanmeldden en die
hij gebrek aan werk tijdelijk in de seunre-
geling werden opgenomen, bleven er bij de
oproep voor uitzending naar de werkver
schaffing 65 weg, van de 56 die zich meld
den, kwamen er 42 op het werk; den eer-
aten dag liepen hiervan nog 3 weg. Resul
taat was, dat er van de 121 slechts 38 wer
kelijk het aangeboden werk in de werk-
schaffing hebben aanvaard".
Het spreekt vanzelf, dat niet altijd uit
komsten zullen worden verkregen als hier
vermeld.
Wij mogen ook hier niet generalisee
ren.
Toch kan het zijn nut hebben de werk
verschaffing te gebruiken als toetsing om
de minder goede elementen te onderschei
den.
„Vooral wanneer er een weinig ople
ving ia de particuliere bedrijven komt, is
een werkverschaffing op dit gebied zeer
nuttig, omdat men anders zoo gemakkelijk
aan den steun blijft hangen en er niet op
uit gaat om werk te zoeken.
Werkverschaffing is ook te verkiezen
boven steun, omdat er werken door wor
den tot stand gebracht, die nu of later
meer of minder nut voor de bevolking der
streek of gemeente kunnen hebben, terwijl
voor de steunbedragen geen enkele tegen
prestatie wordt gegeven".
Ingezonden Mededeellng.
DE VRIJE KERK-BEWEGING IN
UITSCHLAND.
De Vrije Kerk-beweging in de Duitsch
Evangelische kerk breidt zich den laat-
sten tijd uit van het Rijnland en Homme
ren naar de provincie Berlijn-Branden-
burg.
Gisteren is in deze provincie een Vrij©
Evangelische Synode -gevormd na een
conferentie te Dahlern, de gemeente van
'Dr Niemöller, leider van den Nottbund van
oppositi'oneele geestelijken.
Er had een conferentie plaats van 600
gedelegeerden, die practisch alle ke-nk-
districten van deze provincie vertegen
woordigen. Na een langdurige discussie
nam de Synode een Evangelische confes
sie aan, waarin de leerstellingen en me
thoden van de Duitsche Christenen, welke
in strijd met het Woord Gods de tegen
woordige rassen-ideologie aanvaarden -als
een tweede openbaring, worden verwor
pen. De confessie verwerpt eveneens de
opvatting der Duitsche Christenen, dat
Jezus Christus slechts de Meester is van
de onzichtbare kerk, en niet ook van de
-zichtbare kerk, terwijl eveneens de „held
haftige Christus" en andere opvattingen
der Duitsche Christenen worden verwor
pen.
Alle resoluties, welke door de Rijnland-
sche Synode op 4 Februari j.l. werden
aangenomen, waarin het tegenwoordige
autocratische bewind van Rijksbisschop
Muller als „paapsch" werden verworpen
en een beroep werd gedaan op alle gees
telijken en kerkelijke gemeenten, om niet
te gehoorzamen aan. verordeningen in
strijd met Gods Woord, werden eveneens
door de Vrije Synode aangenomen.
Lagerhuisdebat over de Engelsche
luchtmacht.
In het Engelsche Lagerhuis heeft gis
teren het met spanning verwachte debat
over de luchtbewapening plaats gehad.
„De tijd is gekomen, dat wij ons niet
langer kunnen veroorlooven, het feit over
het hoofd te zien, dat weliswaar alle na
ties van ontwapening spreken, maar dat
zij bijna alle, anders dan wij, haar lucht
bewapening in sterke mate verhoogen.
Wanneer andere naties niet tot onzen
bewapeningsstilstand willen afdalen, dan
vordert de veiligheid van het Britsche
rijk, dat wij aanbouwen om den stand der
andere naties te bereiken."
Deze verklaring vormde het kernpunt,
van een groote rede, waarmede de onder
staatssecretaris voor de luchtmacht, sir
Philip Sassoon, in het Lagerhuis de reeds
gepubliceerde voorloopige ramingen van
de luchtmacht indiende.
De wereld is inzake de ontwapenings-
kwestie op een kritiek punt gekomen. De
hoop op een bevredigende overeenstem
ming op de ontwapeningsconferentie is
met vervuld. De gevaren, die een onge
controleerde wedloop in de luchtbewape
ning onvermijdelijk ten gevolge zou heb
ben, zijn ontzettend.
„Wij kunnen ons niet veroorlooven,
aldus Sassoon een positie van voort
durende inferioriteit in te nemen. Wij
hebben duidelijk gemaakt, dat Engeland,
zoolang er luchtstrijdkrachten bestaan,
pariteit in de lucht moet bezitten, hoe ook
deze pariteit wordt bereikt.'
Sassoon verklaarde verder, dat dit
geenszins beteekent, dat Engeland op
eenigerlei wijze zijn geloof aan de voor-
deelen van algemeene luchtontwapening
heeft verloren. Engeland blijft bij zijn
ontwapeningsmemorandum en heeft niet
het plan, in het huidige stadium een
bouwprogramma uit te werken, dat het
sein voor een algemeenen wedloop in
luchtbewapening zou kunnen zijn.
Baldwin keerde zich tegen de opvatting
dat de Europeesche reis van Eden een
vergissing is geweest. Dat kan geen oogen-
blik worden beweerd Baldwin heeft nog
geenszins de hoop op het tot stand bomen
van een conventie opgegeven, die de ge
lijkgerechtigdheid in de lucht zou waar
borgen.
Baldwin gelooft niet, dat de wereld
thans bereid is -om een internationale po
litiemacht te aanvaarden, of dat zij het
in de eerstvolgende jaren zal zijn.
Churchill verklaarde overtuigd te zijn,
dat de pogingen der regeering om een
zekere mate van ontwapening te verkrij
gen in Europa, zullen mislukken. Enge
land moet zorgen voor zijn veiligheid.
Wij zullen ons moeten beschermen te
Bij iedere flacon een GRATIS proef flacon 1
Alleen bij A. c. van der REST, Ass.-Apotheker, GOES.
gen de pressie uit het buitenland. Wij
moeten niet afhangen van de Fransche
luchtvaart voor onze veiligheid.
Wij moeten onze vredelievende buiten-
landsche politiek voortzetten en trachten
den vrede en harmonie in Europa te
handhaven.
Churchill zeide nog: Duitschland her
bewapent zich snel. Duitschland wordt
geregeerd door een handvol autocraten,
die volstrekt meester zijn van deze zoo be
schaafde natie en hun macht danken aan
de bitterheid van de nederlaag.
Ik ducht den, misschien niet ver ver
wijderden dag, misschien ever 12 of 18
maanden, waarop de tegenwoordige
meesters van Duitschland in het bezit zul
len zijn van de middelen om het hart van
het Britsche Rijk in gevaar te brengen.
Die dag is echter nog niet aangebroken,
zeide Churchill, en wij hebben den tijd
om de vereischte maatregelen te treffen.
Spoorwegschandaal in Zuid-Slavië.
De Joego-Slavische minister van Ver
keerswezen, die er van wordt beschuldigd
den Staat door dubieuse overeenkomsten
met drie Fransche firma's voor 30 mil
lioen guldens te hebben benadeeld, heeft
in de Skoepisjina te zijner verdediging
een groote redevoering gehouden, welke
door de regeeringspartij met grooten bij
val werd begroet, doch cp de openbare
meening geen grooten indruk heeft ge
maakt.
Afgevaardigde Welitsjkowitj critiseer-
de de redevoering van den minister en
verklaarde, dat het er niet om gaat of de
contracten met de Franschen formeel in
orde zijn, doch om het feit of de Staat
is benadeeld of niet. „Ik verneem", riep
hij uit, „dat in het chèqueboek van Sta-
vinsky de namen voorkomen van vijf
Zuid-Slaven, die bij ons aanzienlijke po
sities innemen. (Interruptie: het zijn er
achtl) Men ziet dus dat Stavinsky ook
zijn hand heeft uitgestrekt naar onzen
Staat.
De storm in den Belgischen Senaat
bezworen?
Waar de opschudding, in politieke
kringen teweeggebracht door de Dinsdag
in den Senaat gehouden rede van den mi
nister-president de Broqueville omtrent
het ontwapeningsvraagstuk Donderdag
middag nog niet was geluwd, heeft de
minister van Buitenlandsche Zaken Hy-
mans het noodig geoordeeld in den Se
naat het standpunt van de Belgische re
geering in een korte verklaring nog toe te
lichten.
Hymans zeide, dat hij de verklaring
aflegde in volkomen overeenstemming
met den minister-president.
Wij rekenen aldus Hymans, op het
gezond verstand van de Belgische natie
De regeering heeft op een zoo duidelijke
wijze positie genomen, omdat de herbe
wapening van Duitschland haar ten zeer
ste bekommert.
Een dergelijke herbewapening moet tot
een verwoeden wapeningswedloop aanlei
ding geven. Er bestaat thans nog één en
kel middel om het gevaar te bezweren en
dit middel moet gezocht worden in een
entente tusschen Frankrijk, Engeland en
Italië. Deze entente is de grondslag van
onze veiligheid en van ons behoud. De
regeering spant zich in deze entente te
bevorderen.
België zegt men, moet eischen, dat de
bewapening van Duitschland op strenge
wijze binnen de perken van het 15 jaar
geleden onderteekend verdrag van Ver
sailles wordt gehouden. Wij hebben gis
teren aangetoond, dat de groote mogend
heden zelf de bakens van deze ontwikke
ling volgens den nieuwen toestand wil
len verzetten.
Wat wij thans zoeken is practische en
afdoende middelen om te beletten dat
Duitschland zich vrij zou gaan bewape
nen.
Deze verklaring bleek de met electrici-
teit gevulde politieke atmosfeer wel
eenigszins te hebben ontladen.
Mysterieuze ziekte tijdens wereld-
tentonstelling.
Meer dan honderd bezoekers van de
verleden jaar te Chicago gehouden we
reldtentoonstelling uit verschillende deelen
des lands hebben eischen tot schadeloos
stelling ingediend naar aanleiding van
het feit, dat zij tijdens of kort na hun
verblijf aldaar werden aangetast door dy
senterie.
Eerst in November, tegen de sluiting
der tentoonstelling, verspreidde zich het
nieuws omtrent de geheimzinnige epide
mie, en pas dezer dagen werd bekend,
van hoe ernstigen aard zij wa» geweest.
Een ambtenaar van den Amerikaan-
schen Geneeskundigen dienst deelde mede
dat ten minste 740 gevallen waren geteld
en dat meer dan 40 patiënten aan de ge
volgen waren overleden.
In vele gevallen kwam de ziekte eerst
tot uiting nadat de aangetaste personen
reeds naar huis waren teruggekeerd en
hun verspreiding over het land maakte de
bestrijding der epidemie zeer bezwaarlijk.
In een der aanhangig gemaakte pro
cessen heeft een echtpaar uit Wisconsin,
dr Boren en zijn vrouw, een eisch tot
schadevergoeding ten bedrage van
600.000 ingediend tegen het hotel, waar
zij te Chicago hebben gelogeerd en te
gen Bundesen, den president van den ge
zondheidsdienst van Chicago, dien zij be
schuldigden van nalatigheid en samen
spanning met het hotel om inlichtingen
te onthouden aan het publiek en de ge
neeskundigen.
Bundesen ontkent ten stelligste, dat hij
een dergelijke censuur zou hebben uitge
oefend en bij beroept zich op een officieel
rapport, blijkens hetwelk al het mogelijke
is gedaan ter bestrijding van de epide
mie.
Russische priester doodgefolterd.
Volgens telegrafisch ontvangen mede-
deeling van het Poolsche Katholieke pers
bureau is de Russische priester, Dr Troj-
go, als martelaar gestorven.
Dr Trojgo werd reeds in Maart 1923
door de Gepoe gearresteerd en tot 1926
gevangen gehouden. Voor de tweede maal
werd hij in December 1927 in arrest ge
steld en voor vijf jaar naar de beruchte
Solowietsky-eilanden verbannen.
Ofschoon aan het einde van 1932 zijn
straftijd verstreken was, werd hij deson
danks door de Gepoe gevangen gehouden.
Verschillende malen heeft Dr Trojgo ge
vraagd de reden te mogen vernemen,
waarom hij niet werd vrijgelaten, maar
op deze vraag ontving hij nooit antwoord.
Op 5 Juli 1933 werd hij tezamen met
andere priesters weggevoerd naar het z.g.
Centrale Kamp, waar hij op de meest on-
mensehelijke wijze werd gefolterd.
Tengevolge van de geweldige ontberin
gen kreeg Dr Trojgo een aanval van waan
zin en toen hij later naar de Gepoe-gevan-
genis in Leningrad werd overgebracht,
constateerde men, dat Dr Trojgo krank
zinnig was geworden.
Eenigen tijd geleden werd D'r Trojgo
van Leningrad weder overgebracht naar
een kamp voor dwangarbeiders, waar hij
daags na zijn aankomst overleed.
Korte Berichten.
Bij verschillende banken te Parijs is
Donderdag een onderzoek ingesteld naar
chèques van Stavinsky. Men heeft inder
daad 403 chèpues gevonden. De ontvan
gers zijn naar het schijnt geen figuren,
die een groote rol gespeeld hebben.
In November 1933 werd de Ant-
werpsche ir. Bernard, die sedert ver
scheidene jaren in Rusland verbleef, op
bevel van de Gepeoe te Moskou gearres-
teeid. Hij was verdacht, naar toen gemeld
werd, van economische spionnage. Thans
is hier het bericht ontvangen, dat ir Ber
nard in vrijheid is gesteld.
Dr COLIJN's REIS NAAR INDIE.
Snelle vlucht met de „Zilvermeeuw"?
De a.s. Indië-vlucht van minister-presi
dent Colijn zal naar „Het Volksblad"
met groote waarschijnlijkheid kan mede-
deelen per speciaal vliegtuig worden
gemaakt. Als datum van vertrek wordt
begin Mei genoemd.
Daar de premier er prijs op stelt in
zoo kort mogelijken tijd het traject af
te leggen, heeft de K.L.M.-leiding beraad
slaagd hoe aan de wenschen van den
premier kan worden voldaan. De keuze
van de directie zou gevallen zijn op het
bekende toestel, dat sinds 1 Maart op
de lijn AmsterdamBerlijn in gebruik
is, de „Zilvermeeuw".
Zooals men weet, is deze machine de
snelste van de K.L.M.-vloot; sinds de
moeilijkheden, die zich in December j.l.
voordeden, waardoor de „Pelikaan" moest
worden ingezet, is het toestel van geheel
nieuwe motoren voorzien, drie Cyclone's
elk van 650 P.K. Deze zijn in staat de
machine een kruissnelheid van 250 K.M.
te geven.
Wij vernemen, dat de „Zilvermeeuw"
gedurende de periode, dat zij op de route
Amsterdam—Berlijn in bedrijf is, tot groo
te tevredenheid van de vlieg- en motor-
Üeskundigen aanleiding beeft gegeven.
Binnenland.
De Eerste Kamer over de Onderwijsbe-
grooting.
Voorl. Verslag Landbouw-Crisisfonds.
Credietverleening aan den Middenstand.
Reorganisatie Rijkswaterstaat in Zeeland.
De commandant van „De Zeven Provin
ciën" veroordeeld.
De conversie van Staatsschuld.
Buitenland.
De Vrije Kerk-beweging in Duitschland.
Lagerhuisdebat over de Engelsche lucht
macht.
België en het ontwapeningsvraagstuk.
De dreigende toestand op Cuba.
Zoo werd op 7 dezer het 611 kilometer
lange traject in 1 uur 55 minuten vol
bracht, een buitengewone prestatie, die
door den piloot Smirnoff, die op de ma
chine als vlieger is ingedeeld, werd vol
bracht. Als werktuigkundige doet op de
„Zilvermeeuw" de bekende Pelikaan-man
Grosfeld, dienst.
Het ligt voor de hand, dat twee dezer
Pelikaan-mannen ook tot de bemanning
zullen behooren, die op de „Zilver
meeuw" als zij den minister-president
naar Indië brengt, zal worden ingedeeld.
Er wordt op gerekend, dat minister
Colijn 14 dagen in Indië zal blijven. Hij
wordt alleen vergezeld van den heer
Hardeman, van het Commissariaat voor
Indische Zaken. Het plan is, dat de heer
Hardeman met den minister naar Neder
land zal terugkeeren.
Raad van State.
Bij Koninklijk besluit van 3 Maart is
met ingang van 1 April 1934, aan den
heer dr J.B. L. G. G. baron de Wijker-
slooth de Weerdesteyn, op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als lid van den
Raad van State, met dankbetuiging voor
de gewichtige diensten, door hem in die
betrekking bewezen, en met benoeming te
vens tot commandeur in de orde van
Oranje-Nassau.
Interpellatie-Van Citters.
De Eerste Kamer heeft gisteren toege
staan het verzoek van den heer Van Cit
ters om den Minister van Onderwijs te
mogen interpelleeren, in verband met
diens antwoord op aanvragers schrifte
lijke vragen inzake een oproep van het
zich noemend, comité van professoren en
studenten.
De interpellatie zal worden gehouden
op een nader te bepalen dag.
De Nederlandsch-Belgische kwestie.
De Brusselsehe correspondent van de
„Maasbode" meldt:
Over het Belgisch-Nederlandsch pro
bleem sprekende, zeide miniser Hymans
in den Senaat: De Belgische regeeringen
hebben steeds in de grootste onafhanke
lijkheid gewerkt en onderhandeld. Men
moet zich niet ongerust maken over de
opinie van sommige Nederlandsche parle
mentsleden.
Er heeft zich trouwens geen enkel
nieuw feit voorgedaan. Onze positie op
den Rijn is thans beter dan in 1920. Onze
rechten worden goed verdedigd en wij
kunnen geduldig wachten tot dat de Ne
derlandsche openbare opinie gunstiger
zal gestemd zijn, om de onderhandelingen
te hervatten.
Crisis-postzegels ten bate van het N. C. C.
Naar wij vernemen, zullen binnenkort
waarschijnlijk in den loop van de vol
gende maand de reeds aangekondigde
crisispostzegels verschijnen, waarop een
toeslag wordt geheven ten bate van het
Nationaal Crisis-Comité.
De crisis-poistzegels van 5 cent zullen de
'beeltenis vertoonen van H. 'M. de Konin
gin en de zegels van 6 cent >(116 van H.
K. H. Prinses Juliana.
Dit zullen dan de eerste postzegels zijn
met een afbeelding van de Prinses.
Prov. Commissie Ned. Bijbelgenootschap.
Heden vergaderde te Goes de Prov.
Commissie van het Ned. Bijbelgenoot
schap onder voorzitterschap van Ds v. d.
Most van Spijk te Kortgene. Behalve
Tholen, Zierikzee en Vlissingen waren
alle afdeelingen vertegenwoordigd, terwijl
tevens tegenwoordig waren de alg. secre
taris Ds Boeke en de heer Schutte, ver
tegenwoordiger van de afd. Antwerpen.
Naar aanleiding van de notulen deelde
Ds Boeke mede, dat hij voor de Chr. Geref.
en Vrij Evang. studenten te Apeldoorn
een voordracht hield over het N.B.G. Ver
der drong hij aan op krachtiger actie
onder de rijpere jeugd, zooals de leerlin
gen van H.B.S., kweekscholen en gymna
sia. Ook ligt het in de bedoeling de vrou
wen voor het werk van het N.B.G. mobiel
te maken.
