DONDERDAG 8 MAART 1934 DAQBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 183 Staten-Generaal Buitenland Binnenland. Een éénig goede hulp Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 2)eZeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën: Gewone advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief. Handelsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 10,85, Bij contract belangrijke korting. EERSTE KAMER. Begrooting Sociale Zaken. De Eerste Kamer heeft gisteren de be grooting voor Sociale Zaken afgehandeld. In antwoord op gemaakte opmerkingen verklaarde Minister Slotemaker de Bruine, dat hij de klacht over te slappe toepassing van de Arbeidswet zal over brengen aan den Minister van Justitie; de arbeiders kunnen zeker zijn van bescher ming door de Arbeidswet. Er is een nauw verband tusschen soci ale en economische vragen. De bestaande bedrijfsradenwet kan echter niet worden gebruikt om te komen tot een economische organisatie van het bedrijfs leven. De internationale arbeidsverhoudingen hebben spr.'s volle aandacht. Het uittre den van Duitschland maakt nog grooter omzichtigheid noodig, maar is geen reden om met de organisatie te breken. Spr. betoogt, dat het gewenscht is, den gedelegeerden naar Genève aanwijzingen te geven, maar geen bindend mandaat. Wat de Woningwet betreft, verla ging der huren moet gevonden worden in verlaging van het peil der loonen. Spr. is niet van oordeel, dat het alleen van de loonen moet komen, maar als de loonen mede een factor zijn om tot lagere huren te komen, dan moet die factor worden ge grepen. De werklieden moeten inzien, dat dat in hun eigen belang is en in dat van hun vleesch en bloed. Wat betreft de w e r k 1 o o s h e i d: Thans is 30 pet. van de werklieden werkloos, de boertjes, kleine zelfstandi gen, middenstanders e. d. daargelaten. Rijk en gemeente zullen samen dezen last hebben te dragen. Schakelt spr. uit wat Maatschappelijk Hulpbetoon inzake de Armenwet deed, dan is er door het Rijk in 1933 voor de werkloozenkassen besteed 140 millioen, door de steden Groningen 1.3, Haarlem 2.2, Utrecht 3.2, Den Haag 7.1, Amsterdam 17.9, Rotterdam 18.5 mil lioen. Dit zijn verbijsterende cijfers. Spr. heeft bewondering voor de taaie kracht van ons geteisterde volk. Gelukkig zijn er teekenen, dat de stijging der indexcijfers tot staan is gekomen. Hoe zou het zijn, als we de feiten niet onder de oogen zou den zien en ons land het economisch niet meer houden kon? Dan zouden in de eer ste plaats de armsten de gevolgen te voe len krijgen. De statistieken hebben geleerd, dat dank zij onze hygiënische maatrege len de productieve bevolking van 1565 jaar 320.000 zielen meer telt dan vol gens de gegevens dienovereenkomstig van 1899 het geval zou zijn. En de emigratie is onmogelijk. Ook dit zijn factoren. Spr. is die werkgevers erkentelijk, die zooveel mogelijk meisjes vervan gen door j o n g e n s, nu er een bepaald aantal krachten overbodig is. Werkloosheid is voor jongens erger dan voor meisjes die nog afleiding kunnen hebben in de huishouding. Spr. wil mede werken aan de vorming van Nederland- sche dienstboden, wier taak wel een vak is maar niet alleen op cursussen te lee- ren. Den wensch tot invoering van een 40- urigen werktijd kan Spr. niet in willigen. Spr. is te zeer overtuigd van de breekbaarheid van allerlei industrieën. Wat bindendverklaring van Collec tieve Arbeidscontracten betreft, de minister kan in dezen tijd geen verantwoordelijkheid voor de loonen dra gen. Omtrent de plannen der regeering in zake werkverruiming en het 60- millioenplan kan spr. thans nog geen verdere mededeelingen doen. Werkver schaffing staat moreel hoog boven steun; doch is geen economisch middel; hier gaat het om een vergoeding, niet om een loon. Het ondernemingsleven moet zooveel mogelijk op peil worden gebracht. Nor maal werk mag niet uit de markt naar de werkverschaffing worden gebracht. Dan moet met de eene hand worden genomen wat met de andere wordt gegeven. Er zullen centrale werkverschaffings kampen moeten zijn; beter echter is werk verschaffing in de buurt; de vader moet zoo min mogelijk aan zijn gezin onttrok ken worden. Spr. heeft lof voor hetgeen er dienaangaande in Gelderland is ver richt. Spr. heeft kunnen constateeren, dat er aan zijn departement geen achterstand in het afdoen der aanvragen inzake werkver schaffing is; desbetreffende klachten zijn onjuist gebleken. Voor het monopolie van vakvereenigin- gen is er geen plaats wat de s t e u n v e r- 1 e e n i n g betreft. Het ligt niet op Spr.'s weg nieuwe kas- sen van overheidswege in het leven te roe pen. Temeer niet, nu er geen verplichte werkloosheidsverzekering is, waarvan spr trouwens tegenstander is. Een positieve rol der vakvereenigingen in de steunver lening juicht Spr. toe. Wat dezen steun betreft, in 1933 ont vingen 139.000 hoofden van gezinnen en kostwinners steun. Wanneer de loonen da len moet ook de steun verminderen, hoe pijnlijk dit zij. Spr. overweegt het voor de groote gezinnen en lage loonen wat min der ongunstig te maken. Wat de moreele gevolgen der werkloos heid betreft, men moet t.a.v. werkschuw heid niet overdrijven. Doch bij een oproe ping te Rotterdam van werkloozen voor de centrale werkverschaffing verschenen van de 2753 opgeroepenen er slechts 1869. Wie zich schuldig maakt aan ontwrich ting van het overheidsgezag gaat onver biddelijk uit de werkverschaffing weg. Wie zich schuldig maakt aan Godslas tering op een manier als is voorgevallen, moet van de steunverleening worden uit gesloten. Het begrootingshoofdstuk wordt hierna z.h.st. aangenomen. TWEEDE KAMER. De begrooting van het Zuiderzeefonds. In de gisteren voortgezette vergade ring, betoogde Minister K a 1 f f, dat het de bedoeling der regeering is, voort te gaan met de inpoldering. De regeering meent, dat zij met het oog op deze wer ken met vertrouwen een beroep op de geldmarkt mag doen. ook in verband met de werkverruiming, die zij brengen. Te genover de leden, die thans uit landbouw kundig oogpunt verdere inpoldering be strijden, merkt de minister op, dat nog in 1925 vele agrariërs uit hetzelfde oogpunt verdere drooglegging hartstochtelijk be pleitten. Hij concludeert daaruit, dat in die kringen de sympathie voor de droog legging op en neer gaat met de conjunc tuur. Wanneer het buitenland onze pro ducten blijft weigeren kunnen wij niet voortgaan met de groote invoeren. Ne derland zal dan op zichzelf zijn aangewe zen op het gebied van de voedselvoorzie ning. De vraag naar cultuurgrond zal dan vermeerderen. Tot de uitgifte van gronden in den Wieringermeerpolder wordt thans nog niet overgegaan. Het beste schijnt, thans af te wachten de vorming van het nieuwe orgaan, dat dan tevens zijn oordeel zal kunnen kenbaar maken. De Staatsexploi tatie waarmede een proef wordt geno men, beteekent niet, dat deze vorm blij vend zal zijn. Het peil van het IJsselmeer zal zoo spoedig mogelijk worden verlaagd. Het wetsontwerp wordt z. h. st. goedge keurd. De vergadering werd daarna verdaagd tot Dinsdag 20 Maart. Radiorede van Koning Leopold III. Koning Leopold heeft Woensdagavond om 7 uur 45 Belgische tijd, van het paleis te Laeken uit, op de Fransche golflengte van den Belgischen radio-omroep een korte boodschap gericht tot allen, die bij den dood van Koning Albert in den rouw van de Belgische koninklijke familie en van de bevolking van het Belgische ko ninkrijk hebben gedeeld. De hulde van geheel een volk ter verheerlijking van de gedachtenis van den Koning, mijn vader, zeide Leopold III, steunt mijn teergeliefde moeder in haar smart en sterkt mijn ge moed. Honderdduizenden onzer mede burgers hebben de vermoeienissen van soms verre tochten getrotseerd om aan deze rouwhulde deel te nemen. Vele an deren hebben ze, dank zij den radio, in gedachten bijgewoond. De trouwe oud strijders van het heroïsche leger, dat de vrijheid van het land herwon, hebben zich rondom den gevallen veldheer geschaard. Zij hebben een onverbreekbaren band tus schen hen en het vorstenhuis gesmeed. Uit alle hoeken van het land en uit den vreemde zijn ons tallooze blijken van sympathie toegekomen, die ons tot in de ziel hebben geroerd. Aan allen wilde ik graag mijn dankbaarheid betuigen. Dat mijn stem tenminste doordringe tot in alle steden en dorpen en in het verste gehucht om elkeen, ook mede namens de Koningin, de verzekering te geven van onze diepste erkentelijkheid. De natie, die haar tranen met de onze mengde, heeft haar onverbreekbare trouw bezegeld. De herinnering aan deze dagen zal mij al tijd sterken bij de vervulling van mijn taak. Om 7 uur 50 herhaalde Koning Leo pold, wiens stem een kalmen, ernstigen klank had, zijn in het Nederlandsch ver taalde boodschap op de Vlaamsche golf lengte. De Belgische ontwapenlngspotitiek. Het woord voerend in den Senaat, heeft minister Hijmans zich vooral bezig ge houden met de ontwapeningskwestie. Hij zeide dat de algemeene toestand se dert November j.l. niet beter is geworden. In Duitschland is de openbare meening oververhit door de nationalistische exal tatie. België maakt zich ongerust over de gevaren, die uit het buitenland dreigen. De positie van België wordt beheersoht door de algemeene beginselen, die op be wonderenswaardige wijze in de troonrede zijn geformuleerd. België zal voortgaan aan de organisatie van den vrede mede te werken in eer en recht, maar zal te vens waken om zijn onafhankelijkheid en zijn grondgebied te waarborgen. Bij deze beginselen komt de regel der politieke gedragslijn, die aan België voor geschreven wordt door zijn aardrijkskun dige ligging, zijn onveranderlijke belan gen, zijn sympathieën, dat is een natuur lijke neiging om te steunen op de naburige in vriendschap verbonden naties Frank rijk en Engeland. Om den vrede te beschermen moet het ernstige gevaar bezworen worden, dat een herbewapening van Duitschland zou op leveren, welke tot een bewapeningswed loop zou leiden. De regeering tracht 'n overeenkomst te bevorderen tusschen de mogendheden, vooral Frankrijk, Engeland en Italië. Niets doelmatigs kan buiten dezen entente wor den bedacht. België moet echter ook zijn eigen ver dediging inrichten en blijk geven van zijn voornemen om te voorkomen, dat zijn grondgebied opnieuw het slagveld worde van Europa. Aan de door den eersten minister, graaf de Broqueville, in den Senaat ge houden rede, wordt in de Belgische pers groote aandacht besteed. Zijn verklarin gen hebben sensatie verwekt. De te Antwerpen verschijnende „Métro- pole" betoogt, dat de verklaringen van den premier in beginsel stellig in den Mi nisterraad zijn vastgesteld. Zelfs wordt beweerd, dat Koning Albert nog (kort voor zijn dood aan de rede zijn goedkeuring zou hebben gehecht. De Broqueville, aldus de „Métropole", heeft een nieuwe taal gesproken en zijn rede beteekent een keerpunt in de opvat tingen, die tot dusver over het Duitsche vraagstuk heerschten. De „Standaard" spreekt van een moe dige rede. Daarentegen betoogen de „Indépendan- ce Beige" en de „Etodle Beige", dat de uiteenzetting van De Broqueville in het land groote opwinding en ontevredenheid hebben verwekt. Men vreest, dat de vierkante taal van De Broqueville door de Duitsche diploma ten en de Duitsche pers als een definitief verzaken van het Verdrag van Versailles zal worden beschouwd. Het wordt waarschijnlijk geacht, dat, indien hedenmiddag in den Senaat over de begrooting van buitenlandsche zaken wordt gestemd, de regeering een neder laag zal lijden. "Woensdagochtend heeft Koning Leo pold den minister-president ten paleize ontboden en met hem langdurig geconfe reerd. Staat van alarm te Madrid afgekondigd. De Spaansche regeering heeft den staat van alarm afgekondigd. Het aantal stakers te Madrid bedraagt 100.000. Reuter meldt nader, dat te Madrid een algemeene staking van de bouwvakarbei ders is afgekondigd. Uit Barcelona wordt gemeld, dat een krachtige brandbom is ontploft in de textielfabriek van Pobla de Lillet. De brand verspreidde zich snel. Te Malaga hebben onbekenden het por taal der kerk van St. Patricias met pe troleum overgoten en een bom geworpen. De inwoners konden den brand echter spoedig blusschen, maar de schade is aanzienlijk. Korte berichten. Rijksminister Goebbels heeft een boek geschreven „Vom Kaiserhof zur Reichskanzlei", dat binnenkort zal wor den uitgegeven. Het boek is een dagboek dat van 1 Januari 1932 tot 1 Mei 1933 loopt en de geschiedenis van de machts aanvaarding der nat.-soc. partij, in korte en lange aanteekeningen bevat. In de provincie Kwangai (China) wordt uitsluitend door vrouwen een groote verkeersweg aangelegd. Niet min der dan 5000 vrouwen hebben op deze wijze werk gekregen. Geen enkele man is bij dezen aanleg te werk gesteld, daar het de bedoeling was aan werklooze boe renvrouwen arbeid te verschaffen. In het proces tegen de moordenaars van den S. A.-man Ufer te Dortmund eischte de officier tegen de vijf beklaag den de doodstraf en levenslang verlies van burgerrechten. De beklaagden had den op 24 Juni 1932 den S. A.-man met voorbedachten rade vermoord. Zij waren leden der communistische partij. Na de onderbreking van een week zijn gisteren de onderhandelingen tus schen de Engelsche katoenfabrikanten en de Japansche exporteurs weer voortgezet, maar men is opnieuw niet geslaagd in het vinden van een compromis. Naar vernomen wordt, wil vice-kan- selier von Papen op 20 en 21 Maart een bezoek aan Rome brengen. Het trekt de aandacht, dat deze visite nagenoeg zal samenvallen met het bezoek van den Hon- gaarschen minister-president en den Oos- tenrijkschen bondskanselier. Trein 8.28 ontspoord. De Amsterdamsche Raad heeft gisteren het voorstel-Romme om een raadscom missie van onderzoek in te stellen inzake de kwestie-Abrahams en trein 8.28 met 36 tegen 6 stemmen aangenomen. Na een lang debat zijn in deze commis sie benoemd de heeren mr Romme, Tet Haar, Garels, De Miranda, Weiss en prof. Woltjer. De huwende gemeente-ambtenares. In zijn aanschrijving aan de gemeen tebesturen over verplichte wijziging van de gemeentelijke ambtenarenreglementen heeft de minister van Binnenlandse!) a Zaken ook een regeling opgenomen tot het verleenen van eervol ontslag aan de vrouwelijke ambtenaar, die in het huwe lijk treedt of in concubinaat gaat leven Het verplicht gesteld ontslag zou echter uitzondering lijden als de ambtenares den 45-jarigen leeftijd vervuld heeft., als de werkzaamheden worden verricht in de echtelijke woning en in bijzondere geval- ien voor bijbetrekkingen. In een nadere aanschrijving heeft thans de minister zijn oorspronkelijke circulaire nog iets verscherpt, in dezen zin, dat hij bericht, geen bezwaar te zullen maken, indien ten aanzien van bet ontslag der huwende ambtenares of van de ambtena res, die in concubinaat gaat leven, een meer stringente bepaling, die op dezen algemeenen regel van ontslag bij huwelijk of concubinaat geen uitzonderingen kent, wordt getroffen. Nieuw A.-R. dagblad in Drente. Drente zal binnenkort een anti-revolu tionair dagblad krijgen, onder den naam „Nieuwe Drentsche Courant". Het thans verschijnende weekblad van dien naam zal worden opgeheven. bij de schoonmaak is en blijft PUROL. Hiermede worden ruwe, roode en stukke handen weer spoedig gaaf. zacht en blank. DE S.D.A.P. EN DE LIGA. Er is een conflict ontstaan tusschen het bestuur der S.D.A.P. en de socialistische Anti-Oorlogsliga, die bedoelt te zijn een ordedienst voor de S.D.A.P. Het partijbestuur van de S.D.A.P. beeft verklaard van zulk een ordedienst niet gediend te zijn en 'het lidmaatschap van de Liga onvereenigbaar verklaard met dat van de S.D.A.P. In een te Amsterdam gehouden hoofd- bestuursvergadering van de Liga werd met 'groote meerderheid van stemmen be sloten, dat de Liga zal blijven voortbe staan, zonder dat de leden dezer organi satie eigener beweging het lidmaatschap der S.D.A.P. prijs geven. Algemeen was men van oordeel, dat de Liga moet blij ven een organisatie, die zich stelt op bet standpunt der sociaal-democratie, en men besloot dan ook bet lidmaatschap onver eenigbaar te blijven verklaren met dat van aan de S.D.A.P. vijandige organisaties. De minderheid stelde zich op bet stand punt, dat getracht moet worden, met prijs geving van de organisatie in de partij verder voor de principieele opvattingen, ■zoo-als de Liga die tot nu toe propageer de, te ijveren. Tenslotte spra'k de hoofdbestuursverga- dering er zijn leedwezen over uit, dat ten gevolge van bet partijbestuursbesluit twee 'groepen van op principieel denzelfden grondslag staande menscben gescheiden van elkaar de propaganda voor hun denk beelden moeten voortzetten. De redactie van Het Volk teekent 'bij 'dit verslag 'het volgende aan: „De „principieele grondslag" van de Liga was geworden: een ordedienst voor de S.D.A.P. Men wil dus nu een orde dienst van niet-partijgenooten voor de S. D. A. P. zijn! Het is duidelijk, boe dwaas dit besluit is. Tegen militarisme m fas cisme is noch buiten, noch in de S. D. A. P. een afzonderlijke sociaal-democra tische organisatie denkbaar; deze actie voert de S. D. A. P. zelve en goede partij- genooten hebben daaraan mede te wer ken en niets anders. Intusscben hbudt de Liga vast aan baar bestaan. 'De conse quentie is, dat allen, die 'lid van de Liga blijven, als lid van. de S.D.A.P. geschrapt worden. Overigens beeft bet partijbestuur nader overleg reeds afgewezen. Binnenland. Begrooting van Sociale Zaken door de Eerste Kamer aangenomen. De huwende ambtenares. Een verklaring van de varkensoentrale. Nieuwe staatsleeningen. Buitenland. Radiorede van Koning Leopold UI. Alarm-toestand te Madrid afgekondigd. De Belgische ontwapeningspolitiek. De toestand op Cuba. Stofzuigers, de grootste sorteering bij J. M. Poldrman, Goes. Vanaf f0.75 per week. (Adv.) Middelburg. Maandag is de algemeene jaarvergadering gehouden van de Aan deelhouders der Slijtersmelkinrichting en Stoomzuivelfabriek „Samenwerking" N.V. Op één na waren alle aandeelhouders aanwezig. Na de opening en het wel komstwoord van den Voorzitter ec de verslagen van den secretaris en den direc teur, voigde goecueuring van balans m. verlies* en winstrekening. Biet dividend werd vastgesteld op 5 pet., terwul de ver deeling der overwinst plaats zal helibea volgens art. 42 der Statuten. De commis sarissen S. Abrahamse en J. L. de Troye werden herkozen. Een binnenbrandje. He denmorgen om half negen kwamen rook wolken uit het winkelpand van den beer J. P. Baan aan de Bierkade G 205 en bleek brand te zijn ontstaan in een ver trek, waar men was smolt op een petro- leumtoestel. De brandbare waren in den winkel de den terecht een ernstigen brand vreezen en een der omwonenden telefoneerde daarom om hulp. Zeven minuten later stond de magirusspuit voor bet pand. Toen de brandweer de slangen had uit gerold, bleek, dat men bet vuur reeds op andere wijze meester was. De firma Paul van Sluis beeft, nu de grossierderij van haar drogisterij is gescheiden, haar bekend magazijn „De Ster" aan de Vlasmarkt 157 in een geheel nieuw kleed gestoken. Een keurige win kelpui verhoogt het aanzien van de straat ten zeerste, maar ook inwendig is de win kel geheel gemetamorfoseerd. De wanden zijn met triplex betimmerd, de ruime winkelkasten geven goede gele genheid tot bet opbergen van de vele ar tikelen en toonbank en verdere meubi leering zijn ook geheel in moderne uitvoe ring, evenals de inrichting van het kan toor, dat achter den winkel is gebouwd. Goes. Aan de firma J.. M. J. Schrijver is onderhands opgedragen de bouw van een nieuwe Doopsgezinde kerk op dezelf de plaats aan den Westwal, waar thans het oude gebouw staat. Het eigenlijke kerkgebouwtje zal 50 plaatsen bevatten, terwijl ook een vergaderzaaltje zal wor den gebouwd. Architecten zijn de heeren P. G. G. Rothuizen te Goes en Ir A. Rot huizen te Middelburg. i Filmvoorstelling. Voor de filmvoorstelling, georganiseerd door de Oranjevereeniging, bestond gisteren bij zonder groote belangstelling. In de mid daguren werden twee druk bezochte voor stellingen voor de jeugd gegeven, terwijl gisteravond de volwassenen twee maal (om half zeven en om negen uur) de zaal van het Schuttershof vulden. Wel een be wijs, dat er onder de Goesche bevolking groote belangstelling en liefde voor ons Oranjehuis wordt gevonden. Eerst werden enkele filmpjes ter in leiding gegeven, o.a. over de begrafenis van koning Albert en de kroningsplech tigheden van koning Leopold III. Toen volgde de mooie en voor Zeeuwen altijd aantrekkelijke Zeeland-film, aangekon digd en ingeleid door burgemeester Zan- dee en een aantal Zeeuwsche meisjes. We vlogen over Middelburg, brachten be zoeken aan Goes, Zierikzee, Kloetinge, Kapelle, e.a., volgden het ringrijden, het visschen en sorteeren van de oesters, enz Jammer, dat deze film niet voor de kinde ren vertoond kon worden. De hoofdfilm was echter de Oranjefilm. We zagen o.a. het huwelijk van H. M. de Koningin en Z.K.H. Prins Hendrik, de grootsche huldebetooging in 1918 op het Malieveld te Den Haag, verschillende epi sodes uit het leven van Koningin en Prinses, het openen van de nieuwe bui tenhaven te Vlissingen door de Konin gin, de grootsche huldebetooging in het Stadion te Amsterdam enz. We hoorden niet anders dan lof over deze filmvoorstellingen, waardoor zeker bij oud en jong de band met het Oranje huis weer is versterkt. Het vertoonen van deze film is op grooten prijs gesteld. Aan de Oranjevereeniging een woord van dank daarvoor!

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1