WOENSDAG 7 MAART 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 132
Bu tenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën: Gewone advertentiën 30 cent per
regel. Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief.
Handelsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter ol motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
Winkelsluiting op Zondag.
Het Kabinet Colijn heeft bij zijn optre
den verklaard, dat het in de Christelijke
volksaspiraties een bron van kracht ziet,
dat de erkenning daarvan zal spreken uit
haar beleid, maar dat het toespitsen van
politieke en geestelijke tegenstellingen,
terwille van de noodzakelijke eendracht
vermeden zou worden.
Hieruit volgde dat b.v. een specifiek
antirevolutionaire politiek niet verwacht
kon worden, maar ook dat aan het drij
ven der linkerzijde om de bepalingen van
de Winkelsluitingswet in vrijzinnigen
geest te wijzigen, zoodat de beperkende
bepalingen van den verkoop op Zondag
zouden worden verzwakt, geen gevolg kon
worden gegeven.
Toen dan ook in het najaar van 1933
werd aangekondigd, dat de verkoopgele
genheid op Zondag tijdelijk verruimd zou
worden, heeft de heer Duymaer van
Twist daartegen in de Tweede Kamer
onmiddellijk zijn stem laten hooren.
„Ik geloof, zoo zeide hij, dat een derge
lijk ontwerp in strijd zou komen met de
afspraak welke de Regeering gemaakt
heeft, dat zij niet zal gaan in de richting
van verscherping van tegenstellingen."
Hij waarschuwde daarom den minister
niet in deze richting te gaan, daarbij als
zijn overtuiging uitsprekende, dat een
groot deel der Kamer zich tegen den mi
nister zou keeren.
Deze opvatting kwam ook tot uiting in
het voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het inmiddels door Minister Ver
schuur ingediende ontwerp inzake tijde
lijke afwijking van enkele bepalingen der
Winkelsluitingswet.
„Verscheidene leden, zoo heette het
daar, verklaarden, dat zij de indiening
van dit wetsontwerp betreurden en dat
zij' die ook niet van de regeering hadden
verwacht. Naar hun meening is de in
diening van een ontwerp, dat de moge
lijkheid opent tot verruiming van de
openstelling van winkels <op Zondag,
waartegen een niet onbelangrijk deel van
ons volk principieele bezwaren heeft, niet
in overeenstemming met de regeerings-
verklaring, afgelegd bij het optreden van
dit Kabinet..
Reeds op dezen grond werd er op aan
gedrongen, dat de regeering dit wets
ontwerp zal terugnemen. Staat, zoo vroe
gen deze leden, het geheele kabinet achter
dit 'ontwerp?
Opgemerkt werd, dat de regeering bij
de behandeling van het ontwerp der Win
kelsluitingswet 1930 zelf nadrukkelijk
verklaard heeft, dat de regeling van de
sluiting op Zondag één der pijlers is,
waarop de wet steunt.
Dat de regeering van dit juiste stand
punt schijnt te zijn afgegleden, werd ten
zeerste betreurd."
Minister Verschuur heeft niettemin zijn
ontwerp gehandhaafd.
De daartegen aangevoerde bezwaren
acht hij niet gegrond.
Tijdelijke verruiming van de verkoop-
gelegenheid op Zondag is blijkens de me
morie van antwoord noodzakelijk om de
getroffen winkeliers te helpen in dezen
crisistijd het hoofd boven water te hou
den.
De winkeliers die tegen verkoop op
Zondag geen bezwaar hebben, krijgen
hier dus een bijzonder voorrecht, boven
hen die om principieele redenen des Zon
dags sluiten. Zij krijgen een wapen in
den strijd tegen de crisis, waarvan ande
ren krachtens hun beginsel geen gebruik
kunnen maken.
Toch verklaart de minister dat op deze
wijze de tegenstellingen niet worden ver
scherpt. En hij voegt er aan toe de ver
klaring, dat het Kabinet in zijn geheel
achter het ontwerp staat.
Wij betreuren het, dat dit ontwerp
werd ingediend en dat een dergelijke ver
klaring kon worden afgelegd.
En wij voegen er aan toe, dat wij de
stellige verwachting hebben, dat in dit
geval de geheele A. R. Kamerfractie zich
tegenover het Kabinet zal plaatsen.
Rede van den Belgischen premier.
De Belgische minister-president de
Broqueville heeft in den senaat een be
langrijke rede gehouden over Duitsch-
lands herbewapening.
Volgens spreker zijn er slechts twee
middelen om Duitschland te dwingen, de
militaire clausules van het verdrag van
Versailles te eerbiedigen.
Het eerste is het juridisch middel, vol
gens het fameuze artikel 213, maar het is
zeker, dat minstens twee mogendheden,
Engeland en Italië, zullen weigeren de
noodige maatregelen en onderzoekingen
te gelasten.
Er blijft dan slechts het tweede middel
over: een preventieve oorlog.
Dit middel is echter erger dan de kwaal
en het zou van waanzinnigheid getuigen
of van een misdadige mentaliteit, indien
men dergelijke plannen koesterde.
De Broqueville weigert zijn land te
werpen in een onmiddellijk oorlogsavon-
tuur.
De toestand, waar tegenover de wereld
zich thans geplaatst ziet, is het gevolg
van de illusies, waaraan de mannen, die
het verdrag van Versailles maakten, zich
overgaven, toen zij meenden, dat het mo
gelijk was ten eeuwigen dage een groot
volk in een toestand van ontwapening te
houden.
Deze rede wordt in Fransch gezinde
kringen scherp veroordeeld. Men verwijt
de Broqueville, dat hij in zijn rede een
standpunt heeft ingenomen, dat zich van
de Fransche politiek scherp onderscheidt.
Treinramp bij Moskou.
In de nabijheid van Moskou heeft de
zer dagen een ernstig spoorwegongeluk
plaats gehad. Twee treinen uit de voor
steden van Moskou, die een zeer groot
aantal passagiers vervoerden, zijn op
elkander gereden. Bij de botsing kwamen
negentien personen om het leven, terwijl
er 44 ernstig werden gewond.
In verband met het steeds toenemende
aantal ongelukken op de verschillende
spoorlijnen der sovjet-unie, dat, naar het
in een officieele bekendmaking luidt, over
het algemeen aan misdadige dronken
schap en ernstige overtreding der be-
drijfsreglementen te wijten is, heeft het
openbaar ministerie last gegeven tot het
instellen van een omvangrijk onderzoek.
Ernstige onlusten te St. Nazaire.
Volgens de „Intransigeant" hebben
zich te St. Nazaire vrij ernstige onlusten
in een arbeidersvoorstad voorgedaan,
daar de arbeiders teleurgesteld waren
over het feit, dat bij de gemeenteraads
verkiezingen geen der socialistische can-
didaten een zetel kon verkrijgen.
De ruiten op de mairie werden inge
worpen en enkele gemeenteraadsleden,
die daar aanwezig waren, werden door
steenworpen gewond.
Daarna trok een menigte door de stra
ten en wierp in verscheidene gebouwen,
o.a. in een kerk en in een confessioneele
school, de ruiten in.
Ook werden enkele huizen geplunderd.
Vier personen werden gearresteerd. Men
vreest voor een herhaling der onlusten.
De spionnage-affaire in Hongarije.
De onlangs ontdekte spionnagezaak in
Hongarije dreigt een groot schandaal te
zullen worden. Talrijke personen, die in
het openbare leven een rol spelen, bene
vens actieve officieren, schijnen erin be
trokken te zijn. Een kolonel en twee ka
piteins, tegen wie een bevel tot aanhou
ding was uitgevaardigd, zijn verdwenen.
Men vermoedt, dat zij zelfmoord hebben
gepleegd, om zich aan de schande van een
veroordeeling te onttrekken.
De Stavinsky-affaire.
Het bureau van de parlementaire en
quête-commissie in de affaire Stavinsky
onderzoekt de foto's van de talons der
chèques.
Naar verluidt, zou bij dit eerste onder
zoek gebleken zijn, dat van een aantal
chèques de oorspronkelijke namen zijn
weggeradeerd en door andere vervangen.
Den vroegeren afgevaardigde, Boyer, is
een verhoor afgenomen. Hij wordt be
schuldigd van heling.
Boyer heeft van Stavinsky chèques ont
vangen tot een bedrag van 800.000 francs.
Madame Stavinsky heeft tegenover de
commissie van onderzoek, die haar een
verhoor afnam, o.a. verklaard, dat haar
man haar verteld heeft, dat hij te Stresa
met Georges Bonnet aan dezelfde tafel
en met Julien D'urand in Café de Paris
in een particulier kabinet heeft gedejeu
neerd.
Maatregelen tegen stakingen in Spanje.
De Spaansche regeering heeft bij mi-
nisterieele beschikking gisteren een ver
bod uitgevaardigd om stakingen te ge
bruiken als motief voor revolutionaire
woelingen. Iedere staking zal voortaan
met een termijn van 30 dagen schriftelijk
aangezegd moeten worden en wie voor
dien tijd staakt, maait zich schuldig aan
een strafbaar feit. Omgekeerd zullen pa
troons een uitsluiting eveneens met een
termijn van 30 dagen moeten aanzeggen.
De regeering verwacht van dezen maat
regel voorkoming van wilde, revolutio
naire stakingen en bevestiging van den
vrede in de industrie.
Belangrijk referendum in Zwitserland.
Zondag 11 Maart a.s. wordt in geheel
Zwitserland een belangrijke volksstem
ming gehouden over de Bondswet tot be
scherming vande openbare orde.
De communisten en de sociaal-demo
craten hebben n.l. het vereischte aantal
handteekeningen van 30.000 stemgerech
tigde burgers bijeengekregen, waardoor
een volksstemming over deze wet moet
worden uitgeschreven. De wet wordt
krachtig aanbevolen door alle partijen in
het Zwitsersehe parlement, doch bestre
den door de communisten en socialisten.
De nieuwe wet wordt aangediend als
dienend ter bescherming van de demo
cratie alsmede van de grondwettelijke,
staatsburgerlijke en individueele rechten
tegen elke dictatuur, zoowel van links als
van rechts.
De nieuwe wet stelt strafbaar elke op
wekking tot overtredingen tegen den
staat of de openbare orde, verder elke
opwekking tot ongehoorzaamheid tegen
militaire bevelen en minachting voor het
leger. Met straf wordt gedreigd tegen
hen, die vergaderingen en optochten ge
welddadig verstoren en tegen hen die een
voorraad wapenen of munitie aanleggen,
onderhouden of verdeelen.
De wet bevat verder bepalingen om het
land te beschermen tegen vreemde spion
nen,
„Mein Kampf". Fransche exemplaren in
beslag genomen.
Te Parijs heeft de politie alle te vin
den exemplaren van de onlangs uitgege
ven Fransche vertaling van Hitler's boek
„Mein Kampf" in beslag genomen.
Dit schijnt voornamelijk het gevolg te
zijn van den wensch der Duitsche auto
riteiten, dat het boek niet in het Fransch
zou verschijnen. Men schijnt van Duitsch-
zi.de zelfs pogingen te hebben gedaan, de
Fransche uitgave te verhinderen.
D'e Franscbe vertaling is voorzien van
een voorwoord van maarschalk Lyautey.
Korte Berichten.
In de dorpjes Arrou en St. Pellerin
hij Ghateaudun zijn ruim twintig perso
nen na het gebruik van paardenvleesch
onder ernstige vergiftigingsverschijnselen
ziek geworden. Eén persoon is reeds
overleden.
Generaal Johnson, de leider van de
actie der N. R. A. in Amerika, heeft het
plan geopperd om den werktijd met 10
pet. te verkorten en de loonen met 10 pet.
te verhoogen.
De Fransche ministerraad heeft be
sloten het parlement deze week naar huis
te zenden tot begin Mei, in welk tijdsver
loop de commissie van onderzoek van het
schandaal Stawisky een voorloopig rap
port kan hebben opgesteld.
De begrooting van de Engelsche ma
rine voor 1934 wordt op 56.550.000 pond
sterling geraamd, dat is 2.980.000 pond
meer dan voor 1933.
Uit Kanton wordt gemeld, dat een
stoomschip bij het binnenvaren in de ha
ven is gezonken. Men vreest dat vijfhon
derd passagiers verdronken zijn. Reeds
zijn 350 lijken uit het water gehaald.
De derde Duitsche kruiser van
10.000 ton zal in Juni a.s. van stapel loo-
pen.
Het huwelijk van prins Sigvard van
Zweden met Fraulein Patzek is op 8
Maart vastgesteld. Er zal geen receptie
worden gehouden na de plechtigheid.
Mevr. Roosevelt is aan boord van
een groot watervliegtuig gistermiddag te
Miami opgestegen naar Porto Rico Het
is de eerste maal, dat de vrouw van een
president der Vereenigde Staten een
vlucht over den Oceaan onderneemt.
Volgens in omloop zijnde geruchten,
die tot nu toe niet zijn tegengesproken,
hebben zich in de evangelische gemeente
te Brunswjjk ernstige wanordelijkheden
voorgedaan.
De door den rijksbisschop benoemde
bisschop moet weer uit zijn ambt zqn ont
zet om redenen, die buiten de kerk lig
gen.
Te Duinkerken zijn enkele militaire
opslagplaatsen door een grooten brand
verwoest. De schade kan nog niet worden
geraamd, doch loopt zeker in de millioe-
nen.
De Fransche Kamer heeft een ont-
werp-wet aangenomen, waarin het vraag
stuk der eenheidsprijzenwinkels geregeld
wordt.
De wet bepaalt, dat binnen een termijn
van drie maanden alle magazijnen van
eenheidsprijzen zullen moeten zijn omge
zet in gewone winkels.
DE ZOMERTIJD.
15 Mei7 October.
De Staatscourant van gisteravond be
vat een Koninklijk besluit, waarbij wordt
bepaald, dat de vervroeging met één uur
van den wettelijken tijd, bedoeld in artikel
1 der wet van 23 Juli 1908, dit jaar zal
'aanvangen den löden Mei en zal eindigen
den 7den October.
Radio-telefoongesprekken met schepen.
Met ingang van 15 Maart a.s. wordt het
tarief voor radio-telefoongesprekken met
schepen op zee belangrijk verlaagd.
De kosten van een gewoon gesprek van
3 minuten worden alsdan teruggebracht
van f 3.70 tot f 2.10 en tot f 0.70 voor elke
volgende minuut, eventueel verhoogd met
de aan boord geldende scheepstaks.
In hoofdzaak komt deze verlaging ten
goede aan de Nederlandsche visschers-
vloot. Tot nu toe was het verkeer sedert
de opening op 9 November 1931 vrijwel
stationnair gebleven.
De Nationale Unie en de Regeering.
In een uitvoerig schrijven aan den raad
van Bestuur der Nationale Unie heeft
prof. dr G. Gerretson medegedeeld, dat hij
zich genoopt ziet zijn mandaat als voor
zitter van de Nationale Unie neer te leg
gen.
De oorzaak van zijn heengaan, schrijft
prof. Gerretson ligt in de reden, waarom
de minister van Defensie in de vorige re
geering heeft gemeend de N. U. te moe
ten rangschikken onder de bij zijn be
schikking van 10 Maart 1933 2e afd. b,
no. 42 voor militaire ambtenaren verbo
den vereenigingen.
Regeling van den invoer van boter.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den invoer van boter. Het strekt
ter bekrachtiging van het K. B. van 29
December 1933, waarbij de invoer van
boter wederom aan een tijdelijke beper
king werd onderworpen en wel voor den
duur van een jaar. Ten aanzien van de
onderhavige contingenteering merkt de
minister op, dat, evenals bij de contin
genteering van den invoer van ongesmol-
ten dierlijk vet, overwogen wordt, of niet
op andere wijze het thans met contin
genteering beoogde doel kan worden be
reikt. Zoolang echter een andere vorm
nog niet vast staat, acht de minister het
gewenscht, den onderhavigen maatregel
te handhaven, ten einde de mogelijkheid
van abnormalen invoer bij voorbaat afge
sneden te zien.
Vlaggenkwestie te Grouw.
Bij gelegenheid van de inhuldiging van
den burgemeester der gemeente Idaarde-
radeel werd de Nederlandsche vlag, nadat
deze eerst van het gemeentehuis te Grouw
was uitgestoken, weder ingehaald, omdat
de gemeenteraad, welke in meerderheid
socialistisch is. besloten zou hebben het
vertonnen van de Nederlandsche vlag van
de openbare gemeentegebouwen bij feeste
lijke gelegenheden achterwege te laten.
In verband daarmede heeft de heer
Kortenhorst aan den minister van
Binnenlandsche Zaken gevraagd of Z.Ex.
indien dat bericht waarheid bevat, zou
willen mededeelen, welk standpunt de re
geering tegenover gemeentebesturen, die
dergelijke, voor het nationaal gevoel grie
vende besluiten nemen en deze tot uitvoe
ring brengen, inneemt, en wat de regee
ring tegen herhaling ervan denkt te doen.
Minister Colijn naar Indië.
Naar wij vernemen zou Minister Golijn
in de eerste dagen van Mei zijn reis naar
Indië aanvangen.
De datum van vertrek zou voorloopig
zijn bepaald op 2 Mei a.s.
Verhooging examengelden.
Op de vragen van het Tweede-Kamerlid
den heer T h ij s s e n betreffende verlich
ting van het examengeld in bijzondere ge
vallen heeft de heer Marchant, minis
ter van onderwijs, kunsten en weten
schappen geantwoord, dat de examengel
den zijn verhoogd uit overweging, dat het
wenschelijk is de kosten der examens
voor een grooter deel dan tot düsver te
bestrijden uit de door de candidaten ver
schuldigde examengelden.
D'e mogelijkheid, dat het verschillenden
candidaten zwaar zou vallen het hoogere
examengeld te betalen, mocht, naar de
meening van den minister geen reden zijn
om die verhooging achterwege te laten.
Het K. B. laat niet toe in bijzondere ge
vallen verlichting van het examengeld
toe te staan.
Invoer van wapenen uit België?
Op de vragen van het Tweede-Kamer
lid den heer A1 b a r d a betreffende het
instellen van een onderzoek van regee-
ringswege in verband met een in de pers
voorkomende mededeeling inzake den in
voer uit België van partijen revolvers hier
te lande en betreffende tegen den verbo
den invoer en den sluikhandel in wapens
te nemen bijzondere maatregelen, heeft
de heer Van Schaik, minister van
justitie, medegedeeld, dat het antwoord
op die vragen nog eenige dagen op zich
zal laten wachten.
Toepassing van de Arbeidswet.
De heer van Embden heeft gisteren in
de Eerste Kamer gesproken over de toe
passing van de Arbeidswet. Deze wet be
paalt in art. 83, dat een werkgever, die
binnen twee jaar drie maal de wet over
treedt, met principale hechtenis moet
worden gestraft. Later is echter in ons
Strafwetboek een art. 23bis ingevoegd,
waarin den rechter de bevoegdheid wordt
Binnenland.
De zomertijd van 15 Mei7 October.
De Tweede Kamer over het Zuiderzee-
fonds.
De fraude aan de varkenscentrale.
Buitenland.
Treinramp in Rusland.
De Belgische premier over Duitschland.
De kerkelijke toestanden in Duitschland,.
Dreigende staking in Spanje.
Het Stavinsky-sohandaal.
gegeven ook de voorgeschreven hechtenis
te vervangen door een boete, welke tot
f 5000 mag oploopen.
En nu doet zich volgens den heer van
Fmbden herhaaldelijk het geval voor, dat
een aannemer of fabrikant kalmweg de
Arbeidswet ettelijke keeren overtreedt en
dan op grond van art. 23bis tot een niet
eens zoo hooge boete wordt veroordeeld.
Het ergerlijkste is wel, dat de werkgever
reeds bij voorbaat weet, dat het zoo loo-
pen zai an het is volgens prof. van Emb
den gebeurd, dat een. aannemer van een
rijkswerk in zijn a-annemmgssorn een
soort van reserve voor eventueele boeten
wegens overtreding der Arbeidswet had
opgenomen. Aldus liet hij de staatskas al
bij voorbaat betalen, wat hij later als
boete in de staatskas zou moeten hebben.
WETTELIJKE TEELTBEPERKING
VOOR DEN TUINBOUW.
Naar reeds is gemeld, zal dezer dagen
in het Staatsblad een Kon. besluit worden
afgekondigd tot toepassing van artikel
9 der Landbouw-Crisiswet 1933 op fruit,
warmoezerijgewassen en vroege aard
appelen. Krachtens dat besluit zal het uit
oefenen van tuinbouw, waaronder zijn
begrepen fruit, warmoezerijgewassen en
vroege aardappelen, slechts zijn toege
staan aan hen, die als beoefenaars van
tuinbouw zijn aangesloten bij de Neder
landsche Groenten- en Fruitcentrale, ge
vestigd te Den Haag.
Verder zei dat K.B. het telen van drui
ven slechts toestaan tot een door den
Minister van Economische Zaken te bepa
len aantal trossen per boom, hetwelk ver
schillend zal worden gesteld voor de ver
schillende soorten en teeltwijzen van drui
ven. Een commissie van deskundigen
zal dien minister over de juiste verhou
ding tusschen de onderscheiden soorten
van druiven en de uiteenloopende teelt
wijzen van advies dienen.
Ten aanzien van het telen van sla of
spinazie in druivenkassen zal dat Kon.
besluit bepalen, dat deze teelt verboden
is in druivenkassen, welke ouder zijn dan
6 jaar.
Het telen van gewassen van den tuin
bouw, met uitzondering van sla onder
glas en pit- of steenvruchten aardbei
en, frambozen en vroege aardappelen val
len dus wel onder dit gedeelte der teelt
regeling zal slechts zijn toegestaan
tot een door den voornoemden minister
te bepalen percentage van de gezamenlijk
in het jaar 1933 met die gewassen be-
teelde oppervlakte gronds. Dit percentage
zal verschillend worden gesteld o.a. naar
gelang van de gezamenlijke in het jaar
1933 voor het uitoefenen van land- en
tuinbouw per bedrijf benutte oppervlakte
gronds. De teeltbeperking van tuinhouw-
gewassen wordt dus verkregen door een
inperking van de oppervlakte van het
bedrijf, die met tuinbouwgewassen is be-
teeld.
Het bovenbedoelde percentage van de
in het jaar 1933 met de laatstbedoelde
gewassen beteelde oppervlakte gronds zal
voor de onderscheidene grootte der be
drijven als volgt worden vastgesteld:
Percent, v. d. m. tuinb.-
02 H.A. beperk.
5 toegest
95
2— 3
yy
5—10
yy
95—90
3- 4
yy
10—15
yy
90—85
4— 5
yy
15—20
yy
85—80
5— 6
yy
20—25
yy
80—75
6— 7
yy
25—30
yy
75—70
7—10
>1
yy
30—35
yy
70—65
10—11
yy
36
yy
64
11—12
yy
37
yy
63
12—13
yy
38
yy
62
13—14
yy
yy
39
yy
61
1415
yy
yy
40
yy
60
15—16
yy
yy
42
yy
58
16—17
yy
yy
44
yy
56
17—18
yy
yy
45
yy
55
18—19
yy
yy
48
yy
52
19—20
yy
yy
50
yy
50
20—21
yy
yy
52
yy
48
21—22
yy
yy
54
yy
46
22—23
yy
yy
56
yy
44
23—24
yy
yy
58
yy
42
24—25
yy
yy
60
yy
40
boven
25
V
V
60
V
40
