EERSTE BLAD.
DINSDAG 8 MAART 1834
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 131
BB BK B*BB MB Ê^^^B tM&mM^ B B Mf B Handelsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine
MBbê^ÊB fljkj^v JuBBÊÊBMÈêMj HMF ^BbQ^W vooruitbetaling, letter
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
Ui tg.: gevers- aa sc appij „Luc weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw. Vlissingen f 0.20. - Losse nummers 5 cent.
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. |Vj|A W ^^BB
Telefoonnummer M ^Èk AÊÊb MÊÈk é&l 10 Advertentiën: Gewone advertentiën
Postchèque en Girorekening 44455. Éf f #1 B B M'B regel. Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. MB B B B M JB Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
Directeur-Hoofdredacteur: ZUIDEMA. KBB ^B B^B ^B BB BW B« Wangrijke korting.
S. D. A. P. an ontwapening.
De S. D. A. P. heeft zich tot nu toe
in theorie althans op het standpunt
gesteld van de eenzijdige nationale ont
wapening. Zelfs een weer macht zooals
ons land die kent en die alleen ten doel
heeft eventueele aanvallen af te
slaan of onze onzijdigheid te handhaven,
kon niet worden geduld.
Thans begint er, onder den invloed
van wat in het buitenland gebeurde, een
kentering te komen.
In de jaren na 1918 trachtte men el
kaar wijs te maken, dat de internationale
arbeidersbeweging wel het uitbreken van
een nieuwen grooten oorlog zou kunnen
verhinderen.
Maar de heer Albarda schrijft thans in
de „Socialistische Gids" dat er nu geen
grond meer is een dergelijke verwachting
te koesteren.
„Sedert vier of vijf staten, waaronder
twee groote mogendheden, in de macht
van fascisten zijn gekomen, is de moge
lijkheid van een georganiseerde actie der
internationale arbeidersbeweging, op het
oogenhlik van het alleruiterste gevaar,
verdwenen.
Ging op dat oogenhlik de arbeidersbe
weging in die landen, waar zij nog over
organisaties en vrijheden beschikt, tot
verzet over, dan zou de oorlogsdrift in de
fascistische landen, waar geen krachtig
verzet denkbaar is, ongebreideld blijven
en zelfs door de verzwakking van andere
landen worden aangemoedigd. Namen de
Fransche arbeidersorganisaties zich voor
'om in elk geval van een oorlog tusschen
hun land en het Derde Rijk zich tegen
over de regeering van Frankrijk te
plaatsen, dan zou dat voornemen alleen
reeds Hitier en zijn generaals op den weg
naar Parijs lokken.
Het is in de tegenwoordige omstandig
heden meer dan ooit ondenkbaar, dat
zulk een voornemen zou worden opgevat,
en zoo mogelijk nog minder denkbaar, dat
zulk een voornemen bij' de Fransche ar
beiders instemming zou ontmoeten. Mocht
iemand hun burgerzin al gering genoeg
achten om de mogelijkheid van zulk een
actie te veronderstellen, dat hun afkeer
van het fascisme hen tegen Hitler in het
gelid zal drijven kan niemand betwijfe
len. In België zou het gaan gelijk in
Frankrijk. En in Nederland zou het niet
veel anders gaan dan in België.
Als iemand hier het denkbeeld mocht
koesteren om, bij een nadering van troe
pen van het Derde Rijk, de Nederland-
sche arbeidersklasse op te roepen tot het
verhinderen van een mobilisatie der
weermachthonderd tegen één dat
het voornemen hem zal 'ontzinken als de
booze dag aangebroken is, en honderd
duizend tegen één dat hij door de Neder-
landsche arbeiders onderstboven zou
worden geloopen als hij zijn voornemen
ten uitvoer zou willen brengen."
De heer Albarda voegt hieraan toe, dat
het hier niet de vraag is of het aange
naam moet worden geacht deze dingen
te zeggen en te hooren, maar dat de
hoofdzaak is of deze dingen waar zijn.
Inderdaad. Tot nu toe heeft de S.D.A.P.
de kwestie altijd anders gesteld en werd
meer met de wenschelijkheid dan
met de werkelijkheid gerekend.
Wat. dit betreft is er dus eenige vooruit
gang.
Een moeilijkheid bij deze partij is ove
rigens, dat zij zich, bij dergelijke belang
rijke vraagstukken, steeds door anderen
de ma.rschroute laat voorschrijven. Nu
eans door wat men meent de volkswil te
ztin of door concurreerende communisten
en dan weer door de gevreesde Fascisten.
En een moeilijkheid is ook, dat men
daar de dingen anders schijnt te bedoelen,
dan men ze zegt.
Toen de heer Albarda enkele jaren ge
leden zoo dapoer sprak van dappere on
gehoorzaamheid, werd hij om die dap
pere woorden door zijn partijgenooten
van alle kanten toegejuicht.
Maar toen anderen hem over de juiste
beteekenis van die woorden aan den tand
kwamen voelen, toen heette het, dat aan
eenzijdige actie tegen militair verweer
zelfs niet gedacht was, maar alleen aan
de mogelijkheid van een internationaal
optreden der arbeidersbeweging tegen
landen tusschen welke een oorlog zou uit
breken.
Doch hoe dit ook zij, er is iets aan het
veranderen bij de S. D. A. P. Uit wat de
beer Albarda nu schrijft, blijkt reeds, dat
hij in zijn hart blij is, dat de Regeering
nooit heeft willen luisteren naar het ont-
wapeningsgepraat van de S. D. A. P. en
dat_ mobilisatie van de weermacht nog
altijd mogelijk is.
Roosevelt over zijn economisch beleid.
Roosevelt beeft Maandag te Washing
ton de conferentie geopend der directeu
ren van de Niracodes, welke thans reeds
600 takken van bedrijf en voor zoover be
treft het aantal der arbeiders, 90 pet. der
industrieele bedrijven der Ver. Staten om
vatten. Aan de conferentie werd ook deel
genomen door vertegenwoordigers van
takken van bedrijf waarvoor nog geen co
des zijn ingevoerd.
Roosevelt verklaarde o.m., dat wat tot
nu toe ter bestrijding van de crisis en
voor den wederopbouw van bet bedrijfs
leven is gedaan, noch communisme noch
fascisme, noch collectivisme is, doch toe
passing der goede democratische princi
pes, die in Amerika jarenlang in vergetel
heid. zijn geraakt, toen Amerika zich
beeft laten regeeren door belangengroe
pen.
Door de Nira-wet is de samenwerking
van werkgevers en werknemers ter eene
zijde en van distributeurs en consumen
ten ter andere zijde ingeleid.
Roosevelt deed een beroep op de indus
trie om de arbeidsuren nog meer in te
krimpen, teneinde de werkgelegenheid te
verruimen en verder om den arbeiders
loonen te geven, die bun een behoorlijk
bestaan verzekeren.
Het wordt meer en meer duidelijk, dat
men in alle kringen bereid is de „New
Deal" te aanvaarden.
Het is op het oogenblik zaak voor de
banken om geen credieten te verstrekken
zonder voldoende zekerheid, of leeningen,
die niet toegestaan zouden moeten wor
den. Zij moeten echter een welwillende
houding aannemen tegenover wettige cre-
dietbehoeften en de verantwoordelijkheid
inzien, die hun bevoegdheden meebren
gen.
Bekeken vanuit het gezichtspunt van
Roosevelt was bet belangrijkste punt van
de rede dat gedeelte, waarin bij zei:
„Alle inlichtingen, die ik biermede heb
verkregen, brengen mij tot de onomstoo-
telijke overtuiging, dat wij thans dade
lijk alle mogelijke samenwerking moeten
betrachten, teneinde te geraken tot hoo-
g'ere loonen en kortere werktijden".
Dit is de eigenlijke aanleiding voor zijn
rede.
Verder heeft Roosevelt de industrie
uitgenoodigd tot een prijsverhooging en
den wenscb uitgesproken om tot korteren
werktijd te geraken.
Wat Amerika noodig heeft, is een ver-
boogde productie, waardoor de koop
kracht wordt verhoogd.
Het schandaal Staivinsky.
Een medicus, die belast was met de
autopsie van bet lijk, zou geconstateerd
hebben, dat Prince vergiftigd zou zijn.
Volgens de meening van den medicus:
met een soort chloroform.
De vermoedens, dat Prince voor den
moord verdoofd zou zijn, zouden bierdoor
worden bevestigd.
De minister van justitie, Cbéron, beeft
Hurlaux, den substituut van den gewe
zen procureur-generaal Pressard, van zijn
post ontheven, .op grond van zijn relaties
met Stavinsky.
Hurlaux trachtte zich door vergif in te
nemen van bet leven te berooven. Dit is
hem echter belet. Hij is zoo overspannen
dat hij' naar een zenuwinrichting moest
worden overgebracht.
De rechter van instructie heeft vandaag
den voornaamsten medewerker van Sta
vinsky, zijn particulieren secretaris Ro-
magnino', aan een uitvoerig verhoor, dat
verscheidene uren duurde, onderworpen.
D'e medische expert heeft een nauwkeu-
keurig onderzoek ingesteld naar de lon
gen, de nieren en de lever van den ver
moorden Prince, en daarbij met volkomen
zekerheid vastgesteld, die zich in die or
ganen vergif bevond.
Koning Leopold voer de microfoon.
Koning Leopold III zal Woensdagavond
a.s. voor de microfoon tot zijn volk spre
ken. Om 19.45 uur Belgische tijd (19.25 u.
Nederl. tijd) spreekt de koning op golf
lengte 484 in het Fransch, om 19.50 u.
(19.30 u. Nederl. tijd) op golflengte 322
in het Nederlandsch.
De rede van den Koning zal dus slechts
enkele minuten duren.
Terugkeer der Habsburgers naar
Oostenrijk?
Naar in politieke kringen verluidt, zal
zich de Oostenijksche ministerraad
reeds de eerstvolgende dagen be
zig houden met de opheffing van para
graaf 2 van de wet van 3 April 1919 over
de uitwijzing van de Habsburgers uit
Oostenrijk.
Den leden van het huis Habsburg zou
door de opheffing van deze paragraaf het
verblijf in Oostenrijk weder mogelijk ge
maakt worden.
Volgens berichten uit Boedapest, heeft
deze aangelegenheid in Hongarije geener
lei verrassing teweeggebracht, daar men
omtrent de desbetreffende plannen van
Oostenrijk reeds vroeger ingelicht was.
Hongarije beschouwt de geheele kwes
tie als een zuiver Oostenrijksche aange
legenheid.
Bkend Labourlld fascist.
Het vroegere Labourlid John Beckelt
is lid geworden van de Britsche Fascis
ten-Unie. Hij motiveert zijn partij-wisse
ling met de „verwording" van de La
bour-party, waarvan hij den leden ge
makzucht, baantjes-jagerij en slapheid
verwijt.
Dit heerschap heeft in 1930 bij een in
cident in het Lagerhuis „naam" gemaakt.
Toen de Speaker een van Becketts partij
leden het woord ontnam, maakte hij zich
meester van de mace (den staf van den
Speaker), welke vóór den Speaker op ta-
ftl lag, en wilde zich hiermede uit de
voetij maken. Hij werd gegrepen en ver
volgens door het Lagerhuis uitgesloten.
Conferentie van dertien mogendheden?
De correspondent te Londen van de
„Frankfurter Zeitung" weet te melden,
dat in Engelsche regeeringskringen ge
sproken wordt over een plan om binnen
afzienbaren tijd te Londen een dertien-
mogendhedenconferentie bijeen te roepen,
ten einde te trachten, nu Edens reis niet
buitengewoon succes heeft opgeleverd,
alsnog op het gebied der ontwapening
eenige resultaten te bereiken. President
Roosevelt zou reeds zijn instemming met
het plan hebben betuigd.
Korle berichten.
Leningrad, de voormalige keizerlijke
hoofdstad, heeft op het oogenblik slechts
40 taxi's, waarvan er ongeveer 15 in de
reparatie zijn. Leningrad heeft een be
volking van drie millioen zielen, zoodat
er per 120.000 inwoners slechts één taxi
is. De autoriteiten overwegen maatregelen
om hierin verbetering te brengen.
Van de visschers, die op ijsschotsen
in de Kaspische Zee zijn afgedreven, zijn
de meesten gered. Er bevinden zich thans
nog 84 visschers op het ijs, die men door
samenwerking tusschen schepen en vlieg
tuigen binnen enkele dagen behouden aan
land hoopt te brengen.
i Gisterenmiddag is bij Berlijn een
sportvliegtuig neergestort. De bestuurder
liep een schedelbreuk op. 6
Het ministerie vein koloniën maakt
bekend, dat het aantal dooden tengevolge
van de builenpest in den Congo tot 17
gestegen is.
Officieel wordt medegedeeld, dat ge
durende de drie weken vóór 24 Februari
in de United provincies (Britsch-Indië)
2866 personen tengevolge van de pest om
het leven zijn gekomen.
Minister Verschuur.
Naar gemeld wordt is de toestand van
minister Verschuur, die aan een aanval
van appendicitis (blindedarm-ontsteking)
lijdt, vooruitgaande.
Zijn Excellentie, die zooveel mogelijk
thuis zijn werkzaamheden verricht, moet
op voorschrift van zijn geneesheer, de lig-
kuur nog eenigen tijd voortzetten.
Loonsverlaging in de Industrie?
Een groot aantal industrieele onderne
mingen, aangesloten bij de Algemeene
Werkgeversvereniging, waarvan de zetel
te Haarlem is gevestigd, is, naar de Tele
graaf vernam, voornemens voor haar be
drijven de arbeidersloonen te verlagen.
De meeste bedrijven, bij dezen maatre
gel betrokken, zijn fabrieken, gevestigd
in de Zaanstreek. Het ligt in de bedoeling
de verlaging in twee termijnen te doen
geschieden. Er is n.l. aangekondigd een
verlaging met 5 pet. bij den tweeden be
taaldag in deze maand en voorts nog een
5 pct.'s verlaging in Mei a.s.
De arbeiders, betrokken bij de verla
ging, zijn georganiseerd in verschillende
organisaties, o.a. in de Ned. Vereeniging
van Fabrieksarbeiders, in den Textiel-
arbeidersbond en in de organisaties in do
voedingsbedrijven, wijl er fabrieken van
onderscheiden aard bij dezen maatregel
betrokken zijn. Reeds hebben de hoofdbe
sturen der organisaties besprekingen ge
houden. Naar van de zijde van de
Ned. Vereen, van Fabrieksarbeiders mee
gedeeld werd, volgen er nu ledenverga
deringen der vakvereenigingen, waarna
een definitief standpunt vastgesteld zou
worden. "Waarschijnlijk zullen er dan nog
onderhandelingen met de Algem. Werkge
versbonden gehouden worden.
Proefrit met den Diesel-trein.
Naar gemeld wordt, zal er door de Ne-
derlandsche Spoorwegen nog deze week
worden proefgereden met de nieuwe Die
seltreinen en wel op het baanvak Utrecht-
Arnhem. Deze proefritten hebben plaats
tusschen de gewone treinverbindingen
JUBILEUM BURGEMEESTER HAGE.
Met groote opgewektheid is vandaag te
Bruinisse feest gevierd ter gelegenheid
van het 25-jarig ambtsjubileum van bur
gemeester S. ïïage.
Vanmorgen is de jubilaris in de ver
gadering van den gemeenteraad harte
lijk toegesproken.
Ook werden tal van volksspelen gehou
den. De mondharmonicaclub musiceerde,
terwijl een optocht van ruiters en auto's
door het dorp trok.
Vanmiddag was het feest voor de
schoolkinderen, terwijl vanavond de
zang- en araziekvereenigingen zich zullen
doen hooren.
door. Thans is één treinstel gereed. Zoo
dra er meer stellen gereed zijn, zullen
dagelijks proefritten plaats hebben, niet
alleen voor het beproeven van het mate
rieel, doch ook om het personeel, dat op
de Diesel-treinen dienst zal doen, ver
trouwd te maken met het nieuwe mate
rieel.
Zooals men weet, ligt het in het voor
nemen de Dieseltreinen definitief in ge
bruik te nemen bij het intreden van het
zomerseizoen op 15 Mei, den dag waarop
de zomerdienst wordt ingevoerd. Het pu
bliek zal voor het eerst kennis kunnen
maken met deze noviteit op de lijn Am
sterdam-Arnhem en Amsterdam-Eindho
ven.
Mocht het geheele materieel nog niet
gereed zijn, dan wordt, zooals bekend,
zoolang de dienst onderhouden met het
stoommaterieel op die lijnen, waarop de
Dieseltreinen rijden.
De „weer-afdeelingen" bij de N. S. B.
Door den heer van der Heide waren
betreffende het instellen van een onder
zoek van regeeringswege naar de werking
van de organisatie van en het beschikken
over wapenen door de tot de Nationaal
Socialistische beweging beboerend© W. A.
organisaties tot den voorzitter van den
ministerraad eenige vragen gericht. Mi
nister Colijn heeft daarop geantwoord,
dat omtrent de „Weer-afdeelingen" bij de
N. S. B. de regeering het noodige bekend
was. Een nader onderzoek heeft niet kun
nen doen blijken, dat de lichamelijke' op
leiding van de leden dier afdeelingen uit
iets meer bestaat dan uit sport, boksen,
wandelen e.d. Hoewel de titulatuur bij de
indeeling zou kunnen doen denken aan
'n militaire organisatie, is voorshands van
een dergelijke organisatie of van werke
lijke militaire geoefendheid praetisch wei
nig of geen sprake. Als vaststaand kan,
verklaart de minister, worden aangeno
men, dat de leiding der N. S. B. niet
wensebt, dat de leden gewapend zijn. D'it
geldt ook voor de W. A. Een verbod is
door de leiding uitgevaardigd, volgens het
welk geen lid een wapen mag hebben op
straffe van royement. Aan dat verbod
blijkt praetisch streng de hand te worden
gehouden.
Al is de regeering niet zoo snel in het
als waarheid aannemen van allerlei ge
ruchten, zij is toch voor wat betreft de
wapensmokkelarij en het eventueel clan
destien opslaan van wapenen door politie
ke organisaties, 't zij door andere revoluti
onaire bewegingen, bijzonder waakzaam.
Mocht een politieke formatie hier te
lande praetisch overgaan tot het vormen
eener in wezen militaire organisatie, de
regeering zal dan niet aarzelen tot op
heffing daarvan de noodige maatregelen
te beramen.
Minister Colijn over koloniale
vraagstukken.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rotterdam zal op Zaterdag 10
Maart a.s. ter gelegenheid van den jaar
dag der Kamer, aan de autoriteiten,
Binnenland.
Uitkeering aan tuinbouwers.
Teeltbeperking in den tuinbouw.
Vergadering van „Kinderzorg".
Loonsverlaging in de industrie?
Buitenland.
Terugkeer der Habsburgers naar Oos
tenrijk?
Rede van Roosevelt.
Conferentie van dertien mogendheden?
waarmede zij in geregelde verbinding
staat, en aan het door haar vertegen
woordigde bedrijfsleven, een receptie aan
bieden.
Deze receptie zal plaats vinden van
2.304 uur, in Restaurant „Bristol",
Houttuin 52.
Aan deize receptie gaat vooraf een een
voudige koffiemaaltijd. De Kamer heeft
Minister Colijn bereid gevonden aan de
zen maaltijd een rede te houden over ko
loniale vraagstukken. De rede van Min.
Colijn wordt per radio uitgezonden door
den K. ïl. ga de Phohi van 1.45 tot
2.15 uur.
DE WIJZIGING VAN DE
WONINGWET.
Het gestrande ontwerp weer vlot.
De wijziging van de Woningwet is de
vorige week in de Tweede Kamer ge
strand. De behandeling is „aangehouden"
na aanneming van een den minister niet
welgevallig 'amendement.
In ©en belangrijk artikel van het ont
werp werd hét goedkeuringsrecht van ge
meenteraadsbesluiten over woningbouw-
voorsehotten opgedragen aan den minis
ter van 'Sociale Zaken. Maar volgens art.
228 van de gemeentewet, berust de goed
keuring van dergelijke financieele trans
acties bij 'Gedeputeerde Staten. Zou nu na
aanneming van het ontwerp tweeërlei
goedkeuringsrecht worden uitgeoefend,
of was het de vooropgezette bedoeling toet
toezicht van 'Gedeputeerde Staten over te
hevelen naar den minister?
De Kamer weigerde met één stem meer
derheid mede te gaan met het regeerings-
voorstel om toet toezicht op de gemeente
besturen bij' de uitvoering van do Woning
wet op Voorname punten van de colleges
van Ged. Staten naar den minister van
Sociale Zaken over te brengen.
Het bleek reeds dadelijk, dat minister
Slotemaker de Bruine hieraan voor zich
zelf geen politieke gevolgen vastknoopte,
hoewel toij tegen 'dit amendement zeer
ernstig had gewaarschuwd. Want wel
vroeg de minister schorsing van de ver
dere behandeling van het wetsontwerp,
doch dadelijk daarop 'ging 'hij1 met de Ka
mer voort te behandelen het wetsontwerp
betreffende buitenlandsctoe 'arbeidskrach
ten.
Thans wordt gemeld, dat ook het wets
ontwerp tot wijziging van de Woningwet
zelf gehandhaafd zal blijven, met eerbiedi
ging van het gevallen Kamervotum. Mi
nister Slotemaker zou namelijk, naar ver
luidt, een wijziging overwegen, waarbij: het
toezicht van 'Ged. Staten als tot dusver
behouden blijft, daarentegen het regee-
ringstoezictot eenigszins wordt verscherpt.
Vereeniging Kinderzorg.
In de gistermiddag voortgezette verga
dering van Kinderzorg heette de v o o r z.
hen, die des morgens niet aanwezig wa
ren, in het bijzonder welkom, ook me
vrouw Quarles van Ufford als presidente
van het damescomité, dat zoo veel voor
de stichting doet; mej. Mr. E. de Visser,
als secretaresse van den Voogdijraad en
mr baron v. d. Feltz als voorzitter van
dien raad en als officier van justitie.
Maar ook ds Kluin, directeur van de
weesinrichting te Neerbosch, die een in
leiding zou houden.
Spr. deelde mede, dat de collecte aan
de koffietafel f 39.09V2 had opgebracht.
Verder dat de tijdens de pauze vast
gestelde uitslag van de bestuursverkie
zing uitwees, dat herkozen zijn mevrouw
A. D. Quarles van UffordBaronesse
Mulert tot de Leemcule, mr F. W. E. ba
ron van der Feltz, ds P. J. F. van Voorst
Vader, alle te Middelburg; W. Wandel
te Nieuwerkerk, ds D. J. Vossers te Vlis
singen en gekozen in de vacature van ds
R. ten Kate, ds G. de Ru te Ritthem.
Lief en leeduit het
opvoedingswerk.
Hierna gaf de voorz. het woord aan d s
Kluin, voor zijn inleiding over „Lief
en leed uit het opvoedingswerk".
Spr. wilde het bijzonder hebben over de
kinderen, die de ouderlijke zorg missen.
