MAANDAG 5 FEBRUARI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 108
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën: Gewone advertentiën 30 cent per
regel. Ingezonden Mecledeelingen dubbel tarief.
Handelsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
DE WERKLOOSHEID IN NEDERLAND
In de jaren 19311933 de werkloosheid
verdubbeld; de steunbedragen bijna
verzesvoudigd.
Een redacteur van ihet Nederlandsch
correspondentiebureau heeft een onder
houd gehad met den minister van sociale
zaken, Prof. Dr J. R. Slotemaker de
Bruine en den minister verzocht eenige
gegevens te mogen ontvangen in verband
met den huidigen stand der werkloosheid
in ons land en de perspectieven, welke
den minister voor de oplossing van dit
probleem zag.
De minister merkte op, dat het niet ge
makkelijk was om de vraag naar den
stand der werkloosheid te beantwoorden,
omdat men niet de beschikking heeft over
volledige statistieken.
De minister wees er op, dat men voor
een zuivere statistiek noodig heeft een
scherpe omlijning van het begrip bene
vens een scherp constateeren der feiten.
Deze twee factoren zijn ten aanzien van
de werkloosheid uiterst moeilijk vast te
stellen.
Wat is b.v. werkloosheid? Deze zaak
reeds is niet zoo eenvoudig. Bij' werkloos
heid denkt men altijd aan loonarbeiders,
maar men zal toch zeker ook de kleine
zelfstandigheden niet moeten vergeten,
die ook door de crisis hun gewonen ar
beid geheel of ten deele kwijt zijn.
Bij de loonarbeiders moet men weer
onderscheid maken tusschen menschen,
die geen werk hebben, die gedeeltelijk
werken (short time) en de menschen, die
hier en daar bij gelegenheid een wenkje
vinden.
Zoo ziet men dus, dat de meest ver
scheidene toestanden onder werkloosheid
kunnen vallen en het de vraag is wat men
onder werkloosheid wenscht te verstaan.
'Om dezelfde reden is ook het constatee
ren van werkloosheid bijzonder moeilijk
en op dit gebied komt, gemakkelijker dan
elders, een onzuivere opgave voor.
De minister gaf vervolgens tal van
cijfers, waaruit blijkt, dat een derde
deel van onze arbeiders werk
loos is. Maar dit is nog maar een ge
middelde. Er zijn tijden in het jaar, waar
in die toestand nog veel ernstiger is. Wat
dit beteekent, moge blijken uit de officieels
cijfers
Geh. werkl. Ged. werkl. Werkl. perc.
H. L. H. L. H. L.
1929 18.3 2.1 3.2 0.7 19.2 2.4
1930 14.7 4.1 4.0 1.7 16.0 4.7
1931 24.0 8.7 6.4 3.7 25.9 9.9
1932 31.5 21.3 8.8 4.6 33.5 23.3
1933 37.6 21.9 6.9 4.9 39.7 23.6
H. is hoogste en L. is laagste.
Natuurlijk zeggen de cijfers weer niet
alles. Om maar een ding te noemen: of
er in een week hevige vorst is of niet,
oefent onmiddellijk belangrijken invloed
op het percentage. Uit de cijfers blijkt, dat
het verschil tusschen het hoogste en het
laagste percentage al kleiner is geworden.
In 1929 schommelde het tusschen 19.2
en 2.4; in 1933 tusschen 39.7 en 23.6 Dit
beteekent dat de werkloosheid meer en
meer een permanent karakter gaat dra
gen.
Thans is het reeds zoo, dat in een on
gunstige week meer dan 40 pet. werkloos
is; dn de gunstigste week is dit toch nog
altijd 'een vierde deel.
Men kan vaststellen, 'dat de toestand
ernstiger is dan uit deze cijfers blijkt. Het
gaat hier niet alleen om de loonarbeiders,
waarop deze cijfers betrekking hebben,
maar daarnaast moet men denken aan de
z.g. zelfstandigen, de middenstanders, de
technici en zeker niet te vergeten de intel-
lectueelen.
Deze allen worden gedrukt niet alleen
door de financieele gevolgen der werk
loosheid, maar evenzeer door het moreele
gevolg van het feit, dat men niet wer
ken kan en geen perspectieven ziet. Ik
voor mij sla dezen moreelen nood even
hoog als den financieel en en ik zie met
groote ingenomenheid, dat in allerlei krin
gen tal van organisaties zich inspannen
om in dezen moreelen nood leniging te
brengen. Dit geldt zoowel met betrekking
tot de jeugd als voor de volwassenen.
Verder wil ik opmerken, dat, naar het
schijnt, wij het dieptepunt der werkloos
heid ongeveer hebben bereikt. Ik maak
dit op uit het feit, dat de stijging 1932
1933 in geen vergelijking staat tot de stij
ging 19311932.
Dit beteekent dus, dat wij waarschijnlijk
op de basis van de nu geworden toestan
den onze maatregelen zullen kunnen
nemen.
De uitgegeven bedragen.
Voor 1934 heeft de regeering voor werk
verschaffing en steunregeling 46 millioen
beschikbaar gesteld, hoe wel er naar ra
ming in 1933 voor deze doeleinden 75
millioen is besteed. Het bedrag voor 1934
is ontleend aan de werkelijke uitgaven
van 1932. Op 12 December j.l. heb ik reeds
in de Kamer medegedeeld, dat deze terug
gang ven 75 op 46 millioen moet gezien
worden in verband met het feit, dat over
1931 nog maar 13 millioen was besteed.
Ik wist toen nog niet wat ik nu weet, n.l.
dat de stijging der werkloosheid over deze
drie jaren onevenredig veel kleiner is dan
de stijging van de uitgegeven bedragen.
Dit blijkt uit het volgende
1931 13 millioen, werkl. percentage 15.1
1932 46 millioen, 26.9
1933 75 millioen, 28.1
In de jaren 19311933 is de werkloos
heid verdubbeld, maar zijn de steunbedra
gen bijna verzesvoudigd."
Kunt u voor deze eigenaardige ontwik
keling bijzondere redenen aangeven?"
„In de Kamer heb ik reeds op die vraag
geantwoord door te wijzen op allerlei fac
toren, welke hier samenwerken. O.a. de
wijze van uitbreiding van 't begrip crisis
werkloosheid onder de bouwvakarbeiders.
Echter kunnen deze factoren de geheele
verklaring niet leveren. De bouwvakarbei
ders b.v. zijn eerst in October 1932 in de
steunregeling opgenomen.
Bij de uitvoering der steunregeling moet
dus van allerlei zijn voorgekomen, waar
door deze exorbitante stijging veroor
zaakt wordt. De rijksdienst is bezig in
nauw contact met de gemeentebesturen oim
de normale en bedoelde werking der
steunregeling te bevorderen en misstan
den op te ruimen."
In dit verband wee® de minister nog op
verschillende uitlatingen inzake de werk
loosheid en haar bestrijding, gedaan door
ir. Mussert.
„Ik heb deze uitlatingen van de
N. 6. B. met klimmende verbazing gele
zen. Niet omdat men in die kringen de
toestanden op een bepaalde wijze teekent,
maar omdat men den indruk werkt in
staat te zullen zijn binnenkort den geesel
der werkloosheid voor jong en oud weg
te nemen, doch zonder dat men concreet
de (middelen aangeeft, die men gebruiken
zal. Wie ons volk liefheeft en over een
middel beschikt om dit uit den nood der
werkloosheid te verlossen, doet weinig
minder dan een misdaad door dat middel
niet concreet aan te geven. Ik voor mij
meen, dat de belofte opheffing van den
nood door geen verantwoordelijk man kan
worden gegeven en door niemand die na
denkt, kan worden geloofd. Wij zijn niet
alleen aan nationale, maar ook en vooral
aan internationale omstandigheden ge
bonden.
Wat ons bij de bestrijding der werkloos-
beid te doen staat, is drieërlei. In de
eerste plaats moet ernstig worden ge
waakt tegen verdere belemmerin
gen van ons bedrijfsleven. Dit
is thans zoo breekbaar, dat het uiterst
voorzichtig behandeld moet worden. Het
is een volksbelang en voornamelijk ook
een arbeidersbelang, dat de werkgelegen
heid, die er nog is, blijft bestaan.
Voorts zal de werkverruiming
d'e volle aandacht der regeering moeten
heben. Dat dit inderdaad het geval is,
heeft het kabinet nog zeer onlangs uitge
sproken in de memorie van antwoord no
pens hoofdstuk I der rijksbegrooting, ge
richt aan de Eerste Kamer.
Ik ben overtuigd, dat wanneer een be
roep gedaan zal worden op onze arbei
ders om deze werkverruiming ook finan
cieel mogelijk te maken, dit beroep niet
tevergeefse'h zal zijn. Ik 'ben daarvan
overtuigd, omdat de verantwoordelijke
leiders zich volkomen bewust zijn van de
oeconomisohe en moreele belangen, welke
hier op het spel staan.
Ten slotte zal werkverschaffing
uitkomst moeten brengen. Zooveel moge
lijk geef i'k daaraan mijn aandacht, al
weder omdat de moreele schade der crisis
voor de individuen en hun gezinnen daar
door wordt verkleind. Men mag zich ech
ter niet ontveinzen, dat deze werkver
schaffing slechts een hulpmiddel is en dat
een werkelijke vermindering van het leger
der werkloozen slechts kan worden ver
kregen door uitbreiding van een reëele
en normale werkgelegenheid."
De politieke toestand In Frankrijk.
'De parlementaire toestand in Frankrijk
is plotseling volkomen gewijzigd. Onder
pressie van de socialisten heeft Daladier
een algebeele zwenking ondernomen en
aan het herstel van het kartel de voor
keur gegeven boven bet licht brengen in
de Stawinsky-affaire.
Hij is namelijk overgegaan tot een sym
bolische daad, waarvan de linkschen
steeds hebben gehouden. De Parijsche po-
litieperfect Ghiappe is aan de socialisten
geofferd. Hij is benoemd tot resident-
generaal van Marokko.
Natuurlijk moest zulk een besluit on
middellijk zijn weerslag hebben op de
samenstelling van de regeering. De minis
ter van oorlog, Fabry, en de minister van
financiën, Piétry, verzochten Daladier
hun demissie te aanvaarden. Daladier be
sloot daarop tot herziening van zijn kabi
net en het is zoo goed als zeker dat Bon
cour de portefeuille van oorlog zal krijgen
en dat Palmade de taak van Piétry zal
overnemen.
Het (ministerie krijgt nu een zuiver kar
tel-karakter.
De eerste indruk van het gebeurde is
dat Daladier als staatsman heeft afge
daan, De wending in den parlementairen
toestand is van zeer ernstigen aard. Men
krijgt den indruk, dat bij: den bitteren
strijd, welke de laatste weken is gestreden,
de linkerzijde aanvankelijk de overwin
ning heeft 'behaald en daardoor den weg
heeft geopend naar een kartel-dictatuur.
Fascisme in Frankrijk.
Ook in Frankrijk is thans een fascisti
sche beweging ontstaan. Deze partij waar
van de leden zich „francisten" noemen,
beweert reeds tienduizenden aanhangers
in het geheele land te hebben.
Het programma der beweging is:
1. het omverwerpen van het parlemen
tarisme, zoo noodig met geweld;
2. oprichten van een corporatieven fas-
cistischen staat;
3. vriendschap met het fascistische
Duitschland en Italië.
D'e leider is Marcel Bucart. een nog be
trekkelijk jonge man met een groot aantal
onderscheidingen voor dapperheid, tij
dens den oorlog. Hij en zijn aanhangers
dragen een blauw hemd met bruinen gor
del.
In een interview verklaarde de leider,
dat zijn beweging reeds een jaar bestaat,
doch dat met opzet alle publiciteit ver
meden is, daar men zich eerst van een
Voldoenden aanhang wilde verzekeren.
Nu is de partij 10.000 man sterk en
gereed voor actie.
De beweging is militair georganiseerd.
Wij zijn bereid, aldus deze „leider",
alle wettige propagandamiddelen te ge
bruiken, om onze idealen te verwezenlij
ken, doch als dit niet voldoende is, zul
len wij niet aarzelen, over te gaan tot
krachtiger middelen.
De werkloosheid in' de Vereen. Staten.
Volgens het laatste rapport van de
Amerikaansche arbeidsfederatie is de
toename van de werkloosheid in de in
dustrieën tijdelijk tot staan gekomen,
doch het vraagstuk blijft nog onopgelost.
Het aantal werkloozen bedroeg in De
cember 10.826.000.
Do administratie der federale hulpver
leening deelt mede, dat in de maand No
vember 15.060.000 personen werkloozen-
steun ontvingen.
Duitsche emigranten als landbouwers.
Ongeveer 200 Duitschers, die bij de
nationaal-socialistische omwenteling hun
land moesten verlaten of dit vrijwillig
hebben gedaan en naar Frankrijk zijn uit
geweken, hebben met steun van prof.
Franz Oppenheimer en onder leiding van
ervaren kolonisten, zooals Martin Götz,
die in het voormalige Duitsch-Zuidwest
Airika en in Palestina beeft gewerkt, een
2000 morgen groot landgoed gekocht aan
de monding van de Gironde om daar het
landbouwbedrijf te leeren. Zij zijn daar
werkzaam in allerlei takken van land
bouw en veeteelt. Na voltooiing van hun
studie kunnen zij dan zelf een stuk land
koopen.
Een aartsbisschop over Zondagsheiliging.
De aartsbisschop van Rennes beeft
zijn geloovigen gewezen op de zegeningen
van de christelijke Zondagsviering. „Een
land", zoo zegt hij, „dat den dag des
Heeren niet heiligt, is gedoemd tot ver
val, vertwijfeling, zelfzucht en anarchie.
Laat ons den Christelijken Sabbath
herstellen en elke onnoodige werkzaam
heid, zelfs het doen van inkoopen en het
reizen vermijden.
De wereld-ellende.
Het hulpcomité tot leniging van den
wereldnood te Boston publiceert de vol
gende cijfers over het afgeloopen jaar;
In de geheele wereld door honger ge
storven 2,4 millioen menschen, door zelf
moord (uit nood), 1.2 millioen menschen.
Vernietigd werden: om de goederen op
prijs te houden: 2,5 millioen Kg. suiker;
400.000 wagons graan, 144.000 wagons
rijst, 267.000 zakken koffie, 1,4 millioen
Kg. vleesch.
Het comité verklaart, dat de vernietig
de levensmiddelen voldoende zouden zijn
geweest om tweederde gedeelte van de
verhongerden te redden.
De Balkan-conferentie.
In politieke kringen toont men zich
zeer bevredigd over de resultaten van de
besprekingen der ministers van buiten-
landsche zaken van Joegoslavië, Roeme
nië, Griekenland en Turkije. Men is het
eens geworden over een wederkeerige ga
rantie voor de bestaande grenzen op den
Balkan en verwacht wordt, dat het Bal-
kanpact binnenkort onderteekend zal
worden.
Nader wordt gemeld:
De Balkanconferentie te Belgrado is
reeds gisteravond gesloten. Omtrent het
resultaat is de volgende officieel® mede-
deeling gepubliceerd:
„Dé ministers van buitenlandsche za
ken, Turkije, Roemenië en Joego Slavië
kwamen Zondag in een slotzitting bijeen
en parafeerden den definitieven tekst van
het Balkan-pact. De ministers besloten,
dit document nog in den loop van de ko
mende week te Athene te onderteekenen.
De tekst van het pact zal na de ondertee-
kening gepubliceerd worden".
't Schijnt dat het nog eenige moeilijk
heden heeft opgeleverd, tot overeenstem
ming te komen. Naar veiluidt zou bet
zelfs tot bet laatste moment onzeker zijn
geweest of men tot overeenstemming zou
kunnen komen.
Sneeuwstormen.
Roemenië wordt door zware sneeuw
stormen geteisterd. Het verkeer op de
spoorwegen is ernstig belemmerd, terwijl
de straatwegen vrijwel onbegaanbaar
zijn. De schepen liggen alle in de havens
ingevroren. Veel telefoon- en telegraaflij
nen zijn vernield.
De gendarmerie houdt overal drijf
jachten op de wolven, welke een waar
gevaar voor de plattelandsbevolking zijn
geworden.
Naar uit Milaan wordt gemeld, is bij
sterk dalende temperatuur in Noord-Ita-
lië opnieuw sneeuw gevallen.
In den vorigen nacht vroor het te Mi
laan, Turijn en Genua 4 graden, terwijl
aan de Riviera hevige stormen woeden.
In geheel Spanje is het nog altijd bit
ter koud. De felle kou gaat gepaard met
hevigen sneeuwval, waardoor in de nabij
heid van Santander het spoorwegverkeer
moest worden gestaakt. Te Reinosa is de
bevolking niet in staat, de huizen te ver
laten, daar de sneeuw in de straten me
ters hoog ligt.
Korte berichten.
Een sigarettenfabrikant te Keulen
geeft op het oogenblik plaatjes uit met
het opschrift „Hoe de anderen bewapend
zijn, in weerwil van de ontwapenings
overeenkomst". De plaatjes vertoonen
verschillende soorten wapens en tevens
wordt een album uitgegeven om de plaat
jes te bewaren.
De Cubaansche regeering treft voor
bereidingen, om alle burgers en militai
ren, die zich in verband met de jongste
omwentelingen en samenzweringen in
hechtenis of in de gevangenis bevinden,
op vrije voeten te stellen. Volkomen rus
tig is het met dat al op Cuba nog altijd
niet.
Zaterdagnacht heeft te Algiers zulk
een hevigen storm gewoed, als sedert 1920
niet meer heeft plaats gehad.
De golven, die een hoogte hadden van
een tot zeventien meter, sloegen met zoo
veel kracht tegen 'de nieuwe pier, dat deze
over een lengte van ongeveer 200 Meter
werd vernield.
De aangerichte schade vrardt op 20
(millioen francs geschat.
Bij een vlucht van Tomioka naar
Nagasaki zijn drie Japansche bombarde
mentsvliegtuigen in een storm geraakt en
in zee gestort. De bemanning kwam om
het leven.
i De buitengewone Oostenrijksche
ministerraad, waarin beslist zal worden
over het verdere optreden der Oostenrijk
sche regeering in het conflict met
Duitschland, is thans definitief vastge
steld op vanmorgen.
In Frankrijk hoopt men nog steeds
op een regeling van de betaling der Rus
sische schulden, die onder het Tsaristi
sche bewind zijn aangegaan. Tusschen
de beide regeeringen heeft weer een ge-
dachtenwisseling plaats gehad.
VERHOOGING VAN DEN STEUN AAN
DEN TUINBOUW.
D'e regeering heeft het voornemen, met
het oog op de uiterst moeilijke omstan
digheden, waarin de tuinbouw verkeert,
den bijslag over 1933, waarvoor een be
drag van f 5 millioen uit de schatkist
beschikbaar was gesteld, nog met een niet
onbelangrijk bedrag te verhoogen.
Verwacht wordt, dat de overgang tot
den nieuwen oogst voor tuinbouwbedrij
ven daardoor belangrijk zal worden ver
licht.
Tewerkgestelden geschorst.
Vijfhonderd arbeiders, werkzaam bij de
werkverschaffing te Witteveen, die Don
derdag wegens de koude niet hebben ge
werkt, zijn thans wegens weigering vaar
werk door den rijksinspecteur geschorst..
Binnenland.
De werkloosheid in one land.
Verhoogde steun voor den tuinbouw.
De N©derlandsch-Belgische handelsbe
trekkingen.
Geen saneering v. d. brandstoffonhandel.
Buitenland.
De politieks toestand in Frankrijk.
Sneeuw en koude in het buitenland.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is aan O. Possel op
zijn verzoek met ingang van 30 April
eervol ontslag verleend uit zijn betrekking
van notaris te Hoogezand.
Hooge Raad van Arbeid.
Aan dr A. Th. Planten, te Hilversum,
is op zijn verzoek ontslag verleend als id
van den Hoogen Raad van Arbeid, onder
dankbetuiging voor de door hem in dm
functie bewezen diensten en benoemd zijn
tot lid van dien Raad prof. mr A. G. Jo-
sephus Jitta, te 'a Gravenhage; dr L. G.
Kersbergen te Haarlem en mr A. F. L. II.
Tepe, Leiden; tot plaatsvervangend lid is
benoemd Y. S. Rykema, 's Gravenhage
Uit d8 steenindustrie.
In de te Arnhem gehouden vergadering
van afgevaarigden van de Nederl. bak
steen- en kalkzandsteen industrie, waar
bij ruim 90 pet. van de geheele steen-
industrie vertegenwoordigd was, is met
algemeene stemmen tot productieregeling
besloten.
Voor dezen maatregel zal de productie
over het geheele land naar verbruik wor
den geregeld.
De steenindustrie in Groningen.
Dé Oost-Groninger e teenfabrikanten
hebben den arbeidersorganisaties bericht,
dat zij de getroffen collectieve arbeids
overeenkomst, eindigende 31 Maart, niet
stilzwijgend wenscben te verlengen.
Ook enkele Noord-Groninger steenfa
brikanten hebben de geldende arbeids
overeenkomst opgezegd.
Smokkelarij van revolvers.
Het Tweede Kamerlid Albarda heeft tot
den minister van justitie de volgende
vragen gericht:
1. Heeft de minister kennis genomen
van de mededeeling in de pers, volgens
welke op of omstreeks 24 Januari een ge-
panserde auto met een partij van 3000
Belgische revolvers bij Reuse! het land
is binnengekomen en de Nederlandsehe
douane tevergeefs heeft getracht die auto
te achtervolgen
2. Heeft de minister ook vernomen, dat,
ter verzending uit Breda of Tilburg,
groote partijen Belgische revolvers te
koop worden aangeboden?
3. Wil de minister onderzoeken, wat er
van deze berichten waar is, en de uit
komsten van dat onderzoek mededeelen
en wil de minister dan tevens mededee
len, voorzoover hem dit bekend zal zijn
geworden, voor wie de ingevoerde wa
pens bestemd zijn of aan wie zij verkocht
werden?
4. Wil de minister overwegen of er geen
aanleiding bestaat tot het nemen van bij
zondere maatregelen tegen den verboden
invoer en den sluikhandel in wapens en
of het geen aanbeveling verdient opnieuw
de aandacht van de Belgische regeering
op den clandestienen invoer van wapens
uit België in Nederland te vestigen?
De Nederlandsch-Belgische handels
betrekkingen.
In de Zaterdag gehouden bijeenkomst
van het Belgische kabinet, die bijna ge
heel gewijd was aan de bespreking van
den stand der Nederlandsch-Belgische
handelsbetrekkingen, is men er niet in ge
slaagd de standpunten van de ministers
van nijverheid en van landbouw met
elkaar te verzoenen.
De minister van Landbouw, Sap, is van
oordeel, dat het niet mogelijk is te treden
in de voorstellen inzake een vermeerde
ring van den invoer van Nederlandsehe
landbouw- en zuivelproducten in België,
zonder den Belgischen landbouw, die zich
met moeite staande houdt, in gevaar te
brengen.
Minister van Cauwelaert verdedigde de
opvatting van de Belgische glas-, metaal-
en cementnijverheid, welke trouwens
overeenkomt met het standpunt van de
scheepvaartkringen.
Naar een lid van de regeering mede
deelde is het waarschijnlijk, dat de heer
Suetens, directeur aan het Belgische de
partement van buitenlandsche zaken, zich
opnieuw naar Den Haag zal begeven om
met de Nederlandsehe delegatie een nieu
we bespreking te houden.
In denzelfden ministerraad is ook be
sloten, met de heffing van het extra in
voerrecht op steenkolen van 10 tros. per
ten tot 1 April a s. door te gaan.
