Het Nat. Socialistische gevaar. Buitenland Binnenland. Belangrijkste Nieuws. DONDERDAG 18 JANUARI 1934 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 93 Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën: Familieberichten 80 cent, Han- deisadvertentiën 25 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags iO.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85, Bij contract belangrijke korting. Een vertegenwoordiger van de „Nieuwe Koerier" heeft een nauwkeurig onder zoek ingesteld naar de werking van het Nat-Socialistische stelsel in Duitschland. Wat hij daaromtrent meedeelt, is niet opwekkend, hoewel het toch ook weer niet al te zeer verbaast, omdat men van een dergelijke beweging nu eenmaal niets anders kan verwachten. In het verslag dat de correspondent van zijn bevindingen geeft, wijst hij er op, dat nu het politiek-staatkundig pro gram van Hitier vaste levensvormen aan neemt, met groote kracht de gedachte doorbreekt, dat het nationaal-socialisme om z'n zelfbehoud een wijziging eischt van het geestelijk denken en leven op elk gebied. „Geleerde Germaansche profs zitten heele dagen uit te knobbelen, op welke punten de oude christelijke wereld- en levensbeschouwing verderfelijk is voor het nieuwe Deutschtum. De Nazi-denkers vermoeien er zich mee, achter elke wijs begeerte op christelijken grondslag, een belangrijken politieken achtergrond te onthullen." Voor de verwezenlijking der nat-socia- listische idee op alle gebieden des levens zijn uiterlijke organisaties en dwangme thodes niet voldoende. Dat voelen leiders als een Baldur von Schirach ook. Daarom is het streven er op gericht, de oude christelijke levens beschouwing te vernietigen en daarvoor in de plaats te stellen „der neue deut- sche Glaube". Als eerste vraag rijst nu: waaraan ge- looven deze lieden. De meesten hunner gelooven aan een God, een Almacht, maar niet in d e n God, die Zich in Zijn Woord heeft geopenbaard. „Duizenden z.g. vernieuwde en „richtige Deutschers" hebben zich in een Ger- maansch religieuze stemming aan een onbekenden God overgegeven. De nieuwe Duitsche geloofsbeweging, die met den dag meer aanhangers krijgt vaart rond zonder een gefundeerden, con- creten inhoud. En dat is het fatale van deze beweging. Zij ankert aan den Staat, wil den Staat geestelijk ruggegraat geven, doch zal op den duur voor den Staat noodlottiger worden dan de ongeloovigen. Een heiden is minder gevaarlijk dan een valsche profeet!" Dat het met de nieuwe Duitsche ge loofsbeweging een en al ernst is, blijkt wel uit de eischen, die de vertegenwoor digers dezer beweging stellen, eischen, waarbij men zich stelt niet alleen naast maar tegen het christendom. Hierbij wordt niet in de laatste plaats gelet op de jeugd. Reeds heeft Prof. Fuchs in Berlijn plan nen ingediend, waarbij hij vordert, dat alle Duitsche kinderen tot hun twaalfde jaar uitsluitend „Deutsch-glaubig" en zoo noodig eerst later confessioneel onder wezen worden. Dit beteekent practisch dus, dat de bij zondere scholen gesloten kunnen worden. Van de school gaat het naar de jeugd beweging, die „gelijkgeschakeld" en in den Hitlerjeugdbond moet worden opge lost. „In zijn actie voor de Duitsche jeugd, schroomt een leider als Baldur von Schi rach niet, om alle middelen aan te wen den. De ge-uniformde Hitler-jugend wordt als superieur voorgetrokken. Op straat en onder het spel worden de jongens, die nog deel uitmaken van een Kath. Jeugdbond, als minderwaardig terzijde geschoven. Het komt meermalen voor, dat een jongen uit een confessioneelen jeugdbond huilend thuiskomt met een bedrukt minderwaar digheidsgevoel. Kinderen kunnen hard en fanatiek zijn. Katholieke jongens krijgen te hooren, dat hun vader een landver rader is, omdat hij z'n jongens nog niet in den Hitier-jeugdbond heeft gedaan." Om het beoogde doel te gemakkelijker te bereiken, worden de bladen eenvoudig verplicht, proclamaties tot de jeugd te plaatsen, waarin de jongens worden opgewekt de confessioneels bonden te ver laten en zoonoodig deszelfs leiders in het gezicht te slaan. Onder den titel „Hinein in die Hitler- jugend" wordt letterlijk o.m. dit geschre ven: „Luistert niet naar hen, die u terug willen houden van de eenige jeugdbewe ging, die werkelijk bestaansrecht heeft, wijl zij met den leider gestreden en ge leden heeft voor de opstanding van het Duitsche vaderland. Slaat den bedriegers in het gezicht! Toont, dat ge echte Duit sche jongens zijt, dat ge tot de jeugd be hoort, die den naam van onzen grooten leider Adolf Hitler draagt!" Eenig commentaar hierbij is overbodig. Vooral als men bedenkt, dat dit op treden in nauw verband staat met en een uitvloeisel is van de Nat-Soc. be ginselen. Nederlandsche nota aan den Volkenbond Minister De Graeff heeft gisteravond in een radiorede de regeeringsnota aan den Volkenbond besproken, waarin het Nederlandsche standpunt ten aanzien van eventueele herziening van het volken bondsverdrag wordt ontwikkeld. Onze re geering verdedigt in het algemeen den Bond zooals die is ontstaan en thans be staat, als het best bereikbare onder de ge geven omstandigheden. In elk geval wil zij het beginsel der rechtsgelijkheid voor alle bondsleden gehandhaafd zien. Bij losmaking van den Bond uit de vredes verdragen zouden ernstige moeilijkheden kunnen rijzen. In elk geval is het wen- schelijk dat zij, die herziening willen, con crete voorstellen doen. Enkele Geneefsche bladen, vooral een onder sterken invloed van Frankrijk en Polen staand blad, hadden gisteren ten dentieuss mededeelingen gebracht over de Nederlandsche nota betreffende de vol kenbondshervorming. Zij hadden daaruit alleen dat overgenomen, wat met hun eigen opvattingen strookt, en al het an dere uit de Nederlandsche nota weggela- ten. Daardoor hadden zij getracht den indruk in de wereld te verbreiden, dat de Nederlandsche nota een eenzijdig tegen Mussolini's streven gericht document was. Het is daarom zeer gelukkig, dat nu de volledige tekst van de Nederlandsche nota is openbaar gemaakt. De Nederlandsche nota is, zooals men gisteren reeds kon verzekeren, en zooals van onze regeering ook niet anders te verwachten was, zeer gematigd van in houd en onthoudt zich van eenzijdigheid. Duitschland komt niet naar Genève. De Duitsche consul te Genève heeft aan den secretaris-generaal van den volken bond het volgende schrijven der rijksre- geering overhandigd: Terwijl ik u met hartelijken dank de ontvangst van uw schrijven d.d. 15 Ja nuari j.l. bevestig, heb ik de eer u mede te deelen, dat de Duitsche regeering met alle respect voor in de zitting van den volkenbondsraad van 15 Januari naar voien gebrachte gezichtspunten, tot haar spijt uit principieele overwegingen ervan moet afzien, aan de beraadslagingen van den raad over punt 26 van de agenda deel te nemen. (w.g.) Freiherr von Neurath. In verband met de beraadslagingen over de maatregelen voor de volksstem ming in het Saargebied heeft de voor zitter van de sociaal-democratische partij van het Saargebied, Max Braun, een adres overhandigd, waarin den raad ver zocht wordt de bevolking van het Saar gebied niet aan een nationaal-socialisti- sche terreur bloot te stellen en daarom de volksstemming 5 tot 10 jaar uit te stel len. Ook enkele economische organisaties in het Saargebied hebben dergelijke adressen ingediend. Naar verluidt, zal de raad in ieder geval maatregelen treffen, om de stemming zonder eenigen dwang te doen plaats hebben. Men denkt aan een militaire bezetting van het Saargebied tijdens de volksstemming. Treinramp in Sovjet-Rusland. Uit Riga wordt gemeld, dat bij Sta lingrad een ontzettende spoorweg-cata- strofe beeft plaats gehad. Drie honderd personen werden gedood of ernstig gewond. Een personentrein en een goederen trein botsten met zoo'n geweld tegen elkaar aan, dat de wagons van beide treinen ineen werden geschoven. Beide treinen werden geheel verbrij zeld. De onrust op Cuba. De rust, die op Cuba schijnbaar in trad, na de beëediging van den nieuw ge kozen president, Carlos Hevia, is inmid dels weer verstoord door ernstige onlus ten in de provincie. Buiten Havana von den n.l. gisteren op tal van plaatsen schietpartijen plaats en kon de orde slechts met moeite gehandhaafd worden. Hevia, de nieuwe president is slechts 34 jaar oud en de jongste president in de geschiedenis van Cuba. Het was zijn plan zoo spoedig mogelijk normale toestanden op Cuba te herstellen en alle bestaande problemen, de vele stakingen enz., op be vredigende wijze op te lossen. Oranje Vrijstaat geteisterd. Stormen en wolkbreuken hebben groote schade aangericht aan de landerijen en eigendommen der boeren en talrijk vee gedood. In de Oranje-Vrijstaat werden meer dan 4000 schapen gedood door hagel- steenen zoo gTOot als tennisballen. Door den overvloedigen regenval is bij Jackson en Rietvalei de oogst totaal ver woest, hetgeen een schade beteekent van ruim 35.000 gulden, terwijl talrijke scha pen ter waarde van 10.000 gulden zijn verdronken. D*e schade is nog vergroot, doordat verscheidene dijken zijn bezweken. Engeland breidt zijn oorlogsvloot uit. De Britsche admiraliteit heeft veel eer der dan verwacht werd, aan vier parti culiere firma's opdracht gegeven tot het bouwen van acht torpedojagers, volgens het vloot-aanbouw-program van 1933. Deze schepen zullen ieder een water verplaatsing hebben van 1375 ton. Groote turbines van elk 3600 p.k. zul len een snelheid van 35.5 knoopen per uur geven. De prijs van deze torpedo-jagers wordt op 288.000 pond sterling per week ge schat. De nog te gunnen opdrachten voor twee kruisers, elk van 8000 ton, een krui ser van 5200 ton, een flottilje-vaartuig, twee onderzeeërs en drie sloepen, zullen wellicht, met uitzondering van de onder zeeërs aan particuliere werven gegeven worden. Het vliegongeluk in Frankrijk. Uit Parijs wordt gemeld, dat het on derzoek naar de ramp met het vliegtuig Smaragd heeft uitgewezen, dat de hevige storm de oorzaak is geweest. Het vlieg tuig moet in de lucht een deel van zijn roer verloren hebben. Men vermoedt, dat de inzittenden da delijk dood zijn geweest. Op 1 Yt K.M. van de plaats waar het wrak ligt, zijn nog onderdeelen gevonden. De aardbeving in Britsch-lndië. 2.000 dooden en ruim 10.000 gewonden. Volgens de jongste schatting werden tijdens de aardbeving in Britsch-Lndië ongeveer twee duizend personen gedood en ruim tien duizend gewond. Geholpen door de ongedeerd gebleven bewoners, staat de politie overal de ge wonden bij. Moeders zoeken onder de puinboopen haar verdwenen kinderen. In vele ziekenzalen weerklinken hartver scheurende kreten van gewonden en ster venden. Volgens nog niet bevestigde berichten is de stad Monghyr zelf, welke 30.000 in woners telt, geheel met den grond gelijk gemaakt. Zwaar geteisterd is vooral het noorde lijk deel van de provincie Bihar. Drie vliegers, die over het geteisterde gebied zijn gevlogen, berichten dat verscheiden steden in Noord-Bihar geheel in puin lig gen. Bovendien wordt Bihar thans ook nog geteisterd door zware overstroomingen. Het aantal dooden en gewonden is fei telijk niet bij benadering te bepalen en bedraagt wellicht nog meer dan reeds werd opgegeven. Steeds komen nieuwe, ontstellende rapporten binnen. De stad Moezafarpoer, die 50.000 in woners telt. zou zijn verwoest. In Noord- Bihar heerscht overal dood en vernieling. Na de aardbeving zou in Noord-Bihar een vloedgolf gekomen zijn die uitgestrek te vlakten overstroomde. Huizen, spoor dijken, bruggen, alles werd door het wa ter weggespoeld. In vele steden zijn scheu ren in den bodem ontstaan. Het treinverkeer is op vele lijnen ont wricht en onmogelijk. Vliegers die de spoorlijnen zoo goed mogelijk volgen rap porteeren dat de rails en bruggen zijn verdwenen en uitgestrekte deelen van het land onder water zijn geloopen. Grijze modder vloeit uit groote scheuren die in den bodem zijn ontstaan. Korte Berichten. In de Zuid-Bulgaarsche stad Has- kowo is een typhus-epidemie uitgebro ken, welke de laatste dagen een zorg- wekkenden omvang heeft aangenomen. Naar aanleiding van knoeierijen van bakkers te Tarascon en in omliggende steden is een gerechtelijk onderzoek in gesteld. De bakkers zouden meel, voor dierenvoeder bestemd, in hun brood ver werkt hebben. Twee Fransche militaire vliegtuigen zijn op een oefenvlucht op 2500 meter hoogte met elkaar in botsing gekomen. De bestuui der van een der vliegtuigen slaagde er door groote tegenwoordigheid van geest nog in een noodlanding te ma ken en er het leven af te brengen. De bestuurder van het andere vliegtuig sprong met een parachute uit zijn ma chine, doch het scherm ging niet open, zoodat hij te pletter viel. Op de binnenplaats van de gevange nis te Dessau zijn gistermorgen om half acht de kuiper Karl Hans en de manden maker Bieser met de handbijl door den scherprechter onthoofd. Beide personen waren door de recht bank der gezworenen op 13 Juli 1933 ter dood veroordeeld wegens moord op een S.A.-man. Dit is de eerste executie in Anhalt se dert 1988. Torgler ia Maandag uit de gevange nis te Leipzig naar Berlijn getranspor teerd, alwaar hij op last der geheime po litie in arrest wordt gehouden. De autoriteiten weigeren te zeggen, waar hij zich bevindt en waardoor zijn verdere gevangenhouding gerechtvaar digd zou zijn. Op een desbetreffende vraag van zijn vrouw werd alleen meegedeeld, dat hij „weg" was. i In overleg met den Rijksminister van Binnenlandsche Zaken den Pruisi- schen minister-president, Goering. heefl de Pruisische minister van Arbeid ver ordend, dat de oude mijnwerkersgroet „Glück Auf" voor de mijnwerkers in Pruisen gehandhaafd mag blijven, in combinatie met den Duitschen groet, n.l. door tegelijkertijd de rechterhand op te heffen. j Ook in Saksen hebben de Oosten rijkers order gekregen zich bij de politie aan te melden. —i Ex-koning Alfonso van Spanje ia van Fontainebleau naar Londen vertrok ken. i De Westerstorm heeft gisteren vooral op de kust van Schotland huisge houden. De Clyde trad buiten haar oevers en de kaden en aanlegplaatsen te Gree- noet en Renfrew zijn onder geloopen. Op de eilanden aan de Westkust heeft het evenzeer geducht gespookt. Handel NederlandRusland. Voorloopige overeenkomst Naar het Hdbl. vernam is een voorloo pige overeenkomst gesloten tusschen de Russische vertegenwoordigers en de com missie, samengesteld uit vertegenwoordi gers van het Nederlandsche zakenleven, ten einde het handelsverkeer tusschen Nederland en Rusland te bevorderen. Naar men weet, zijn daarover geruimen tijd onderhandelingen gevoerd. Deze over eenkomst, die reeds geteekend is, zal mede een einde maken aan de ongunstige behandeling van Nederlandsche zeesche pen in Russische havens. Tot nu toe betaalden Nederlandsche schepen eenige malen zooveel aan haven rechten als schepen die een handelsver drag met Rusland hebben. De gezamenlijke inkoopen van Sowjet- Rusland hier te lande vertegenwoordigen over 1933 een waarde van f 14.6 millioen, waarvan f 5.000.000 besteed zijn aan den aankoop van metalen, o.a. tin. Invloed van hoogere prijzen op veen voedering. Over het algemeen is de voedselvoor ziening van het melkvee in December niet onbevredigend geweest. Ook de vooruit zichten op dit gebied worden, over het ge heel genomen, niet ongunstig geacht. De hooivoedering is vrij normaal geweest. Daarnaast werd tamelijk veel kuilgras gevoederd, terwijl voorts voor voederdoel einden ook kool, aardappelen, Meten, enz. zijn benut. Het gebruik van het eigenlijke kracht voer (o.a. lijnkoeken) is echter belangrijk verminderd in verband met de ongunstige verhouding tusschen de prijzen daarvan en die van de zuivelproducten. Ontslag aan 200 gemeentewerklieden? Naar vernomen wordt is thans voor den dienst van Plaatselijke Werken te Rotterdam een reorganisatieplan aan hangig gemaakt, dat ten doel heeft tot een minimumkern van personeel bij de zen tak; van gemeentedienst te komen. Het gevolg zou zijn, dat aan tweehonderd arbeiders ontslag moet worden verleend. Faillissementsstatistiek over 1932. Volgens de Faillissementsstatistiek over 1932 duurde de in 1930 begonnen stijging van het aantal vonnissen van faillietver klaring in 1932 voort; het absolute cijfer kwam van 3404 op 4539 (toeneming van 33 pet.) het relatieve per 100.000 der ge middelde bevolking) van 42.6 op 55,9. Bij de indeeling naar oeconomisch,-geo grafische groepen blijkt, dat voor slechts 4 gebieden de cijfers voor 1932 gunstiger waren dan voor 1931. Voor tal van gebie den worden belangrijke stijgingen 'opge merkt, o.a. voor „Duinstreken in midden- en zuid Noord-Holland en Zuid-Holland", „Haarlemmermeer en omtreken", „Het Gooi en oostelijk Utrecht", „Rotterdam", „Meijërij van 's Hjertogenbosch". Bij beschouwing der cijfers betreffende de bedrijfsgroepen blijkt, dat slechts 3 groepen een lager cijfer geven dan voor 1931. Opvallende verschillen (toeneming in 1932) geven o.a. de volgende groepen: bewerking van metalen, vervaardiging van stoom- en andere werktuigen, scheepsbouw, rijtuigen, landbouwbedrij ven, handel, hotel-, café- en restaurant bedrijven. Het aantal door insolventie afgedane faillissementen vermeerderde van 1771 ih 1931 tot 2050 in 1932. De bedragen der Binnenland. Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over de Indische begrooting. Vragen van het Kamerlid Duys over de N.S.B. Een schip bij Texel gestrand. De beman ning omgekomen. De instelling van het verkeersfonds. Buitenland. Duitschland niet naar Genève. Treinramp in Rusland. Boos weer in Zuid-Afrika. Engeland breidt zijn oorlogsvloot uit. De aardbeving in Britsch-lndië. baten en schulden waren evenwel lager. Aan de preferente crediteuren in de door insolventie geëindigde faillissementen werd 61.6 pet. van het totaal hunner vor deringen uitgekeerd. Voor de concurrente schuldeiscbers kwam slechts 9.4 pet. van het totaal der vorderingen terecht. In de Btatistiek over 1932 zijn voorloo pige cijfers van de maanden Januari tot en met October 1933 opgenomen. Samengeteld bedroeg het aantal fail lissementen in deze maanden 3810 tegen 3767 in dezelfde maanden vau 1932. De collectieve arbeidsovereenkomsten in Nederland in 1933. Dezer dagen is verschenen de door het Centraal Bureau voor de Statistiek sa mengestelde statistiek der collectieve ar beidsovereenkomsten op 1 Juni 1933. Het aantal van deze overeenkomsten en van de daarbij betrokken werknemers is sedert 1 Juni '32wederomgedaald, laatstbe doeld aantal echter slechts 4 pet., tegen 30 pet. het vorige jaar. Het aantal onder nemingen is in 1933 gestegen, waardoor de daling van dit aantal in 1932 onge veer opgeheven werd. Alle overeenkomsten, welke meer alge meen in een bedrijfstak van toepassing waren, zijn behouden gebleven, uitgezon derd die in de schoenindustrie. Daaren tegen kwam in de kunstzijde-industrie voor het eerst een collectieve arbeidsover eenkomst tot stand. De loonen in de economi sche crisis. In deze statistiek wordt mede een overzicht gegeven van de be weging der oontractueele loonen in een 30-tal beroepen tijdens de huidige oeco- nomische crisis. Uit dit overzicht blijkt, dat de jaren 1929 en 1930 nog geen da ling van het contractloon brachten, doch daarentegen wel een stijging, welke stij ging zich in 1931 in verschillende geval len nog voortzette. Loondaling bracht het jaar 1931 in de mijnindustrie, den land bouw en voor niet vakkundig perso neel in de sigarenindustrie. Daarop trad in 1932 vrijwel over de geheele lijn een daling in, welke in 1933 in vele gevallen sterker is geworden. De verlaging van het in de jaren 19281933 bereikte contractueele toploon varieerde van: 510 pet. o.a. voor de arbeiders bij de Zuiderzeebaggerwerken, heerenkleeding- arbeiders, meubelmakers, boekbinders, havenarbeiders, sigarenmakers en -sor teerders, arbeiders bij; de stroocarton- en bij de aardappelfabricage; 10—15 pet. o.a. in de verwarmingsin dustrie, voor de machinezetters in het ty pografisch bedrijf, geschoolde bouwvak arbeiders, mijnarbeiders; 1520 pet. voor landbouwknechts in Westelijk Noord-Brabant, landarbeiders in den kring Hulst en in de Veenkolo niën (zichtloonen), schepelingen ter koopvaardij; 2027 pet. in de Waalsteenindustrie, het bloembollenbedrijf, den Westland- schen tuinbouw. De N.S.B. op de lijst der verboden vereenigingen. In zijn antwoord op de vragen van den heer Westerman verklaarde Minister Go- lijn, dat het plaatsen van de Nationaal Socialistische Beweging (N. S. B.) op de lijst der voor ambtenaren verboden ver eenigingen gevolg is van het feit, dat de leiding dier beweging „instructies" heeft gegeven „in lijnrechten strijd met een door de Regeering uitgevaardigd voor schrift". Het Tweede Kamerlid Duys heeft naar aanleiding van deze verklaring den Mi nister eenige vragen gesteld. Hij informeert of de Minister bereid is mede te deelen of met deze „instructies" bedoeld zijn de aanwijzingen die de lei ding van de N. S. B. heeft gegeven aan haar leden die tevens lid waren van den Bijz. Vrijw. Landstorm of de Burger wachten? Zoo ja, heeft de Minister dan kennis genomen van de officieele mededeelingen van de leiding van den N. S. B., dat deze „instructies" alleen bestaan hebben hier in, dat men hun leden op desbetreffende vragen antwoordde:,. Het uiterste wat ge vraagd mag worden is; opsu en, eerlijk

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1934 | | pagina 1