EERSTE BLAD.
DINSDAG 18 JANUARI 1934
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No.
Dit.nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën: Familieberichten 30 cent, tfan-
delsaüvertentiën 25 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags ÏÜ.7Ö, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 1 U.Ö5,
Bij contract belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Heilzame samenwerking.
De kans dat het nogeens tot hereeni-
ging zal komen van de A.-R. partij en de
Chr.-Hist. Unie, schijnt niet bijster groot.
Het is zelfs de vraag of bet, gezien
de ontwikkeling van beide partijen, ver
standig zou zijn met -kracht op vereeni-
ging aan te sturen.
Er zijn nu eenmaal bij alle punten
van overeenkomst, toch ook verschillen
die dieper gaan dan de oppervlakte. En
dan, er is ook de geschiedenis die beide
groepen een eigen stempel heeft gegeven.
Met dit te constateeren mogen we even
wel niet volstaan.
Al is samensmelting niet mogelijk en
misschien zelfs ongewenscht, dit behoeft
toch niet een ernstige samenwerking in
den weg te staan.
De Nederlander schreef enkele
jaren geleden:
„Bij al wat de rechterzijde in kerke
lijk en godsdienstig opzicht verdeelt, be-
hooren wij de oogen wijd open te houden
voor de gemeenschappelijke politieke ge
dachte, die haar verbindt, en die zoowel
in het verleden heilzame samenwerking
heeft mogelijk gemaakt als in de toekomst
tot behoud van land en volk kan strek
ken."
En verder: „Slechts een beginsel is
sterker dan de omstandigheden en kan,
ook als het aanzien der dingen wisselt,
het juiste spoor doen houden.
Laat ons pogen aan het beginsel, zoo
als dit door de rechterzijde eenstemmig
beleden wordt getrouw te blijven en een
open oog te hebben voor de bederfwe
rende taak, die dit ook in de toekomst
voor land en volk nog zal te vervullen
hebben."
Wij zouden niet durven zeggen dat de
beteekenis van wat hier wordt opgemerkt
steeds voldoende in het oog is gehouden.
Niet altijd kreeg men den indruk dat er
over en weer de begeerte was om over
kleine verschillen heen te zien en geza
menlijk het groote doel in het oog te hou
den.
Toch is dat noodig, ook in de tegen
woordige omstandigheden.
Vooral nul
Hartelijke samenwerking van twee
Prot. Christelijke groepen, die samen in
het parlement over een vierde deel van de
zetels beschikken, en die dus groote
invloed kunnen uitoefenen, kan voor het
behoud en de goede werking van het par
lementaire stelsel van groote beteekenis
zijn.
Het is daarom noodig de oogen wijd
open te houden voor de gemeenschappe
lijke politieke gedachte die beide partij
verbindt en „die zoowel in het verleden
heilzame samenwerking heeft mogelijk
gemaakt als in de toekomst tot behoud
van land en volk kan strekken".
Fransch vliegtuig verongelukt.
Tien slachtoffers.
Het Fransche vliegtuig Emeraude, dat
uit Saigon kwam, is neergestort en in
vlammen opgegaan.
Het vliegtuig had een snelle vlucht
naar Indo-China gedaan en is op den te
rugweg, bij Corbigny, tusschen Lyon en
Orleans, verongelukt. Alle tien inzitten
den, waaronder Pasquier, de gouverneur-
generaal van Indo-China, zijn verbrand.
Het ongeluk schijnt te wijten aan
ijsafzetting tijdens een sneeuwstorm.
De „Emeraude" oftewel de „D 332"
heeft den 23sten November van het vorig
jaar ook een landing gemaakt op Schip
hol. Het vliegtuig was de nieuwste aan
winst van de Fransche luchtvloot en
eigendom van de Air France.
De „D 332 was uitgerust met Hispano-
motoren en kon een maximumsnelheid
halen van 300 K.M. per uur. Er was
plaats voor acht passagiers en er was
slaapgelegenheid aan boord.
Aardbeving in Britsch-lndië.
t -?e.n ®-r00^ aantal plaatsen in Britsch-
lndië is een aardbeving gevoeld.
Te Calcutta zijn, hoewel de aardbeving
er groote schrik verspreidde, en eenige
gebouwen beschadigd werden, geen ern
stig gewonden te betreuren. Naar ver
luidt, zijn te Gaya Bihar 9 menschen ge
dood en te Patna 8. Te Jamalphur in
engalen zijn de stationsgebouwen inge
stort, waarbij de vrouw en kinderen van
den Europeeschen bedrijfsleider van de
spoorwegwerkplaatsen en de vrouw van
den officier van gezondheid daar ter
plaatse gedood zijn. Ook te Benares,
Lucknow en in Bteden in de Vereenigde
provincies zijn vele gebouwen ingestort.
Volgens tot gisteravond te Bombay ont
vangen berichten, waren in het Noorde
lijk gedeelte van Britsch-lndië 25 men
schen gedood en meer dan 200 gewond.
Men vreesde echter, dat deze cijfers nog
belangrijk beneden de werkelijkheid wa
ren.
Te Patna waren reeds 90 menschen
naar ziekenhuizen vervoerd; er lagen
daar nog talrijke dooden en gewonden
onder de puinhoopen.
Te Cawnpur zijn 300 huizen ingestort.
7000 huizen kregen scheuren.
Gistermorgen om 8 uur 54 min., tijd
van Greenwich, werd aan het Meteorolo
gisch Instituut te Dë Bilt een buitenge
woon sterke aardbeving geregistreerd op
een afstand van 7000 K.M.
Voortdurend komen nieuwe ernstige be-
richten binnen over de hevige aard
beving, die Maandagmiddag groote dee-
len van Britsch-lndië ernstig heeft ge
teisterd.
De geweldige aardschok duurde onge
veer 3 minuten. De inboorlingen beweren
nog nooit zoo'n langen schok te hebben
meegemaakt.
Het aantal dooden is nog niet te over
zien daar de berichten uit de afgelegen
gebieden slechts langzaam binnenkomen.
De aangerichte materiëele schade is zeer
groot.
Te Calcutta zelf brak een paniek uit
zoodra de schok waargenomen werd. Ar
beiders en beambten vluchtten uit kan
toren en werkplaatsen de straat op. Het
kwam tot een verwoed gedrang waarbij
honderden gekwetst werden. De menschen
stroomden in het park en op de pleinen
samen. Een sterke politiemacht was noo
dig om de orde te handhaven.. Telegraaf-
en telefoonverkeer werden gedeeltelijk
gestoord.
Verscheidene bouwwerken werden be
schadigd.
Moskou tulpenstad.
In Moskou is men begonnen met den
aanleg van groote plantsoenen waarin
Nederlandsche tulpen en hyacin-
'then worden geplant.
De Nederlandsche bloembollen-kweeker,
de heer Lefebre is de vorige week te Mos
kou aangekomen, om bij het planten van
de bollen behulpzaam te zijn.
Weer een schandaal in België.
Het parket te Brussel houdt zich thans
bezig met het onderzoek van een schan
daal in de Belgische brandweerkorpsen.
Er zou n.l. een uitgebreide dienst van
inlichtingen bestaan die, tegen vergoeding
natuurlijk, een maatschappij van brand-
experten onmiddellijk verwittigde, telkens
wanneer ergens brand ontstond.
De experten dezer Mij. waren hierdoor
altijd de eerste ter plaatse om de dien
sten van de Mij. aan te bieden, wat in de
meeste gevallen succes had.
De monetaire boodschap van Roosevelt.
President Roosevelt heeft bij het Con
gres een wetsvoorstel ingediend, strekken
de tot het verleenen van machtiging aan
de regeering, bezit te nemen van
al het monetaire goud, dat
Amerikaansch eigendom is. De
betaling voor goud zal geschieden in
goud-certificaten, die steeds zullen wor
den gegarandeerd door goud uit de Schat
kist van een gewicht en een gehalte als
van tijd tot tijd zal worden vastgesteld.
De president vroeg voorts autorisatie
voor de stichting van een stabilisatie-
fonds tot een bedrag van 2 milliard dol
lars voor den handel in vreemde valuta,
zoomede tot steun der regeeringsleenin-
gen, voor het geval deze door speculan
ten aan de markt zouden worden ge
bracht.
Roosevelt is van meening, dat een re
valuatie van den dollar op meer dan 60
pet. van de waarde, zooals deze tot nu
toe was vastgesteld, niet in het algemeen
belang zal zijn. Hij beveelt derhalve het
Congres aan als uiterst toelaatbare grens
voor de revaluatie vast te stellen 60 pCt.
De bedoeling van de vaststelling van de
grens van revaluatie op 60 pet is, het
der bevolking duidelijk te maken, dat
de revaluatie van den vroege-
ren gouddollar niet boven 60
pet en niet beneden 50 pet zal
plaats vinden. Hierdoor zou men
verder bereiken, dat de prijzen in het bin
nenland zullen worden gestabiliseerd en
dat het publiek zich een juist beeld zal
kunnen vormen van zijn financiëelen toe
stand.
Ook in den Senaat is een wetsvoorstel
ingediend.'
Het Huis van Afgevaardigden heeft
later het wetsvoorstel aangenomen.
In een toelichting van zijn boodschap
aan de journalisten heeft Roosevelt ge
zegd, dat hij hoopte eindelijk te komen
tot een permanente stabilisatie van den
dollar ten aanzien het pond sterling en
den frank.
Het eerste onthaal van de boodschap
door het Congres is buitengewoon gunstig.
Korte berichten.
Te Rijssel heeft men een groot finan-
ciëel schandaal ontdekt. Een maatschap
pij had daar op grond van de z.g. Lex
Loucheur machtiging gekregen voor den
bouw van goedkoope woningen. Eenige
opdrachten tot bouwen zouden zijn ge
geven en het geld zou daarvoor ter be
schikking zijn gesteld, doch niet zijn uit
betaald aan de bouwondernemers. Tot
nu toe zijn reeds 37 aanklachten tegen
de maatschappij binnengekomen. De vor
deringen beloopen eenige millioenen
franken.
i Gemeld wordt, dat de directie deT
drie groote machine-fabrieken te Win-
terthur het centrum der Zwitsersche ma
chine-industrie, hebben besloten, een
nieuwe loonsverlaging toe te passen. De
verlaging, welke begin Februari zal in
gaan en 6 tot 8 pet. zal bedragen, heeft
ten doel in bet belang van den uitvoer de
productiekosten te verminderen.
i In de gisteren gehouden zitting van
den Volkenbondsraad is besloten de Saar-
quaestie tot de tweede helft dezer week
uit te stellen, om Duitschland de gelegen
heid te geven een vertegenwoordiger te
zenden.
DE FINANCIEELE TOESTAND VAN
NED.-INDIE.
De Riegeeringsgemacbtigde voor Finan
ciën, gaf in den Volksraad een exposé
over den financieelen toestand van Ned.-
Indië, waarbij 'hij een overzicht gaf van
de maatregelen die bij de departementen
zijn of worden uitgewerkt.
De heer De Leeuw releveerde dat het
doel van de Regeering is het peil der
Landsuitgaven tot f 300.000.000 terug te
brengen. Dit kan echter niet ineens ge
schieden, daar een en ander niet slechts
afbraak insluit, doch tevens een veel ver
der gaande herordening.
'Zooals hekend is, word! voor 1935 ge
streefd naar een begroeting der uitgaven
die nog f 42.000.000 boven dit cijfer van
f 300.000.000 uitgaat, waarbij echter een
verdere toeneming der Landsschuld wordt
voorkomen.
Het niveau der Landsinkomsten liep
van f 551.000.000 in 1928 tot f 284.000.000
in 1932 terug, en de zuivere gewone uit
gaven in die periode van f 509.000.000 tot
f 421.000:000.
Hieruit blijkt, dat de inkrimping der
uitgaven den val der middelen niet heeft
kunnen bijhouden.
Be raming der uitgaven voor 1934 (na
doorvoering der pensioenkorting en der
salarisherziening) beloopt f 377.000.000,
zoodat om bet niveau van f342.000.000
te bereiken, nog f 35.000.000 moet worden
bezuinigd.
„Verlangens" van S.D.A.P. en N.V.V.
In de Arbeiderspers wordt onderstaan
de resolutie gepubliceerd:
De moderne arbeidersbeweging, be
lichaamd in 'N.V.V. en S.D.A.P., door
drongen van de noodzakelijkheid, dat in
grijpende maatregelen worden genomen:
a. ter voorkoming van verslechtering
van den werkloozensteun, teneinde de
noodige verbeteringen, met name ten be
hoeve van de jeugdige werkloozen, in de
steunregelingen, alsmede uitbreiding van
werkverruiming en van werkverschaffing
mogelijk te maken;
h. ter voorkoming van financieele in
storting van vele gemeenten;
c. ter voorkoming van verdere afbraak
van sociale en cultureele maatregelen;
verlangt van regeering en 'Staten-Gene-
raal
1. een beffing ineens van vermogens
boven de f 16.000, tot een totaal bedrag
van ruim 100 millioen^gulden;
2. herstel van de successie-belasting tot
het peil van 1926;
3. progressieve crisis-heffing van mid
delbare en groote inkomens;
4. maatregelen tegen 'belastingontdui
king, o.a. door opheffing van het bank
geheim en tegen kapitaalvluoht;
en voorts
organisatie van credietverleening en
anderen steun van staatswege aan het
bedrijfsleven, teneinde nieuwe werkge
legenheid te scheppen en de 'bestaande uit
te breiden.
(De terminologie van S.DA.P. en N.
V.V. vertoont een zekere evolutie, zegt de
N. R. Grt. Van „eischen" is men tot „ver
langen" gekomen.
„De Fakkel" gedoofd.
In het laatste nummer van „De Fak
kel", het Amsterdamsche orgaan van de
syndicalistische gem.-werklieden wordt
medegedeeld, dat het blad ophoudt te ver
schijnen, omdat het college van B. en W.
censuur uitoefent. (Bestuursleden van „De
Fakkel" zijn n.l. diezer dagen ontboden bij
den wethouder voor 'de Bedrijven, den
beer Rustige, en den wethouder voor Ar
beidszaken, mr. Kropman, die aan de
hand van eenige artikelen in „De Fakkel"
van December aan die redactie hebben
doen weten, aat 'h.i. die artikelen een op
ruiend karakter droegen en dat bij her
haling de verantwoordelijke redacteurs
onvoorwaardelijk zouden worden ontslag-
gen uit den gemeentedienst. Gevolg van
dit onderhoud is nu geweest, dat „De
Fakkel" ophoudt te verschijnen.
Be leidende figuren hebben het blijk
baar maar raadzamer geacht hun ge
schrijf te staken
Duizend of honderd?
Naar aanleiding van het verbod aan
de leden van de Vrijwillige Burgerwacht
om lid te zijn of te worden van de N. S.
B. beeft de „Telegraaf" zich gewend tot
den waarnemend commandant van de
Rotterdamsche Burgerwacht, Overste
Van der Flerk, om hem te vragen hoeveel
léden van de Rotterdamsche Burgerwacht
in verband met dit verbod zijn uitgetre
den.
Be heer Van der Flerk deelde mede,
dat dit niet meer dan honderd leden zijn,
terwijl de Burgerwacht thans nog uit on
geveer vijfduizend leden bestaat.
Dezer dagen heeft, zooals gemeld is,
ir Mussert meegedeeld, dat duizend le
den van de Rotterdamsche Burgerwacht
hun ontslag hadden genomen I
Jhr mr A. F. de Savornin Lobman f.
Te Amsterdam is in den ouderdom van
62 jaar overleden de heer jhr mr A. F.
de Savornin Lobman, directeur der Am
sterdamsche Maatschappij van Levens
verzekeringen.
De overledene, die een zoon was van
den bekenden staatsman jhr mr A. F. de
Savornin Lohman, was sedert tal van ja
ren aan genoemde maatschappij verbon-
deü.
Invoerverbod van varkens In België.
Naar aanleiding van het bericht, dat
met ingang van gisteren de invoer in
België van levende varkens uit Neder
land en Denemarken zou worden verbo
den in verband met eenige pestgevallen
onder de varkens in die landen, hebben
wij eens geïnformeerd, zegt de „Maas
bode", hoe het dan toch wel met die ziek
te in ons land gesteld is.
Ons werd verzekerd, dat enkele geval
len van varkenspest, waarvan den aard
intussehen niet zoo verontrustend is als
de naam wel zou doen vermoeden, in ons
land en andere landen en ook in België
zelf regelmatig voorkomen.
De ziekte heeft bier thans niet zooda
nige uitbreiding aangenomen, dat er naar
de meening van deskundigen aanleiding
zou bestaan tot de maatregel, welke door
de Belgische regeering wordt genomen.
Burgemeester Van Wageningen. f
Op 65-jarigen leeftijd is Zondagoch
tend overleden de beer G. van "Wagenin
gen, burgemeester van Roden. De heer
Van Wageningen heeft het burgemees
tersambt vervuld sedert 9 Juni 1897.
De muiterij op de Zeven Provinciën.
De behandeling van de zaak tegen ka
pitein-luitenant ter zee P. E., gewezen
commandant van Hr. Ms. De Zeven Pro
vinciën, voor het Hoog Militair Gerechts
hof, zal Donderdag 22 Februari plaats
hebben. Als raadsman voor den beklaag
de zal optreden mr J. H. Rolandus Ha-
gedoorn.
Sollicitanten voor Rijksveldwachter.
Dë Minister van Justitie brengt ter
kennis, dat in 1934 geen onderzoek zal
worden gehouden naar de geschiktheid
van sollicitanten voor de betrekking van
Rijksveldwachter.
In verband hiermede zullen de verzoe
ken ook voor zoover ze reeds mochten
zijn ingediend om tot dat onderzoek
in 1934 te worden toegelaten, niet in be
handeling kunnen worden genomen.
Slechte spoorwegontvangsten.
De staat van definitieve spoorwegont
vangsten over de maand September 1933
vermeldt onder: Reizigers en Bagage een
bedrag van f 5.208.873,91 (bet vorig jaar
f 6.023.577,68); voor Goederen en Leven
de Dieren f 4.624.844,12 (bet vorig jaar
f 5.480.960,20) en voor Diversen f 142.531
(vorig jaar f 200.200,94).
In totaal bleef Sept. 1933 f 1.728.489,79
achter bij September 1932.
De eerste drie kwartalen van 1933 le
verden f 14.632.539,96 minder op dan de
zelfde periode van 1932.
Veerdienst Enkhuizen-Stavoren.
De veerdienst Enkhuizen-Stavoren is
met ingang van heden zoowel voor per
sonen- als goederenvervoer, volledig her
opend. Twee ponten zijn er gisterenmor
gen in geslaagd, het ijs voor de haven van
Stavoren te forceeren. Dë route Enkbui
zen-Stavoren is thans ijsvrij.
De loonsverlaging bij de Spoorwegen.
Verschillende organisaties van spoor
wegpersoneel hebben gisteren te Utrecht
Binnenland.
Groote vergadering te Goes over de be
dreigde suikerbietenteelt.
De loonsverlaging bij de Spoorwegen.
De financieele toestand van Indië.
De Eerste Kamer over Justitie, Buiten-
landsche Zaken en Binnenlandsche
Zaken.
Buitenland.
Fransch vliegtuig verongelukt. Tien
slaohtoffers.
Aardbeving in Britsch-lndië.
Monetaire boodschap van Roosevelt.
vergaderd ter bespreking van de voorloo-
pige regeling der loonsverlaging voor het
spoorwegpersoneel, waaromtrent tus
schen directie en personeelraad overeen
stemming was verkregen (een verlaging
van alle loonen, toelagen, presenten enz.
met 4 pet. en verhooging van de kinder
toelage van 2 y* tot 3 pet. der bezoldiging
onder handhaving' van het bestaande mi
nimum van f 50 per kind en per jaar).
De besturen van deze organisaties stel
den aan de vergaderingen voor, dit voor-
stél te aanvaarden.
De algemeene vergadering der Neder
landsche Vereeniging van Spoor- en
Tramwegpersoneel aanvaardde deze rege
ling met overgroote meerderheid.
In de algemeene vergadering van den
Protestantsch Christelijken Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel werd voor
al geprotesteerd tegen deze verlaging voor
wat de laagste loonen aangaat, doch na
de verzekering van het hoofdbestuur, dat
onder de bestaande omstandigheden geen
gunstiger regeling was te verkrijgen werd
ook hier de regeling bij meerderheid van
stemmen aanvaard.
Dë vergadering van den r.-k. bond van
spoor- en tramwegpersoneel St. Raphael
drukte haar teleurstelling uit, dat geen
verhooging toegezegd was van de mini
mum-kindertoelage en droeg het hoofd
bestuur op, pogingen aan te wenden het
daarheen alsnog te leiden. Ten slotte
heeft ook St. Raphaël de regeling aan
vaard. Vijf afdeelingen stemden tegen.
DE BEGROOTING VAN BINNEN
LANDSCHE ZAKEN.
Voorl. Verslag der Eerste Kamer.
Verschenen is het voorloopig verslag
der Eerste Kamer over de begrooting van
Binnenlandsche Zaken, waaraan is ont
leend:
Zeer vele leden betuigden instemming
met het beleid van den Minister. Aange
drongen werd op een nadere verklaring
van 's ministers bedoelingen met zijn cir
culaire aan Ged. Staten, gedateerd 18 Oct
j.l., inzake toezicht op de gemeentebe
sturen. Sommige andere leden voerden
als bezwaar aan, dat de aanschrijving be
trekking heeft op alle gemeenten en mits
dien ook raakt die gemeentebesturen, die
zich steeds hun verantwoordelijkheid be
wust zijn geweest.
Vele leden hadden de verschijning der
circulaire met instemming begroet.
Omtrent de wenschelijkheid van sa
menvoeging van gemeenten heerschten
verschillende meeningen. Verscheidene
leden bepleitten het betrachten van groote
voorzichtigheid ten deze. Andere leden
achtten samenvoeging van gemeenten,
waar eenigszins mogelijk, gewenscht met
het oog op bezuiniging.
Eenige leden drongen aan op spoed
bij het bevorderen van de hereiemng
van de Kieswet, in verband met de ver
kiezingen voor de Prov. Staten, welke in
1935 zullen worden gehouden.
Vele leden betreurden, dat .tal van af
deelingen van de Vrijwillige Burgerwacht
fascistische elementen bevatten.
Bij de openbare beraadslagingen in de
Tweede Kamer is ter sprake gekomen de
brief, welken de commandant van de
Haagsche Burgerwacht, luit.-generaal b.
d. Gerth van Wijk, aan de Nederl. regee
ring had gericht. Toen is den minister de
vraag gesteld of de te dier zake bevoegde
autoriteiten destijds tegen dit merkwaar
dige voorbeeld van gezagsondermijning
maatregelen hebben genomen. De leden,
hier aan het woord, zouden het op hoo-
gen prijs stellen, van den minister een
antwoord op die vraag te ontvangen.
Enkele leden oefenden critiek op de
trage wijze, waarop vele aanvragen van
pensioen plegen te worden behandeld.
Hun was een geval bekend, waarin een
weduwe pas vijftien maanden na den
dood van haren echtgenoot het haar toe
komende pensioen kreeg uitbetaald. Voor
al in de huidige tijdsomstandigheden be-
teekent zulks voor de betrokkenen een
ernstige benadeeling.
t
