DONDERDAG 28 DECEMBER 1033
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. Ï4
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Staten-Generaal.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
ïïe Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën: Familieberichten 30 cent, Han-
delsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling, Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: R, ZUIDEMA,
Kerk en leven.
Het is in sommige kringen gewoonte
geworden om smalend te spreken over de
beteekenis van de Kerken voor het ge
wone maatschappelijke leven.
Men stelt het voor alsof de Kerken zich
om de sociale nooden van dezen tijd wei
nig bekommeren; men laat de Kerken bij
voorkeur optreden in de rol van den
priester eh den leviet, die koud en on
aandoenlijk hun weg gingen en door den
barmhartigen Samaritaan werden be
schaamd.
Voor een deel is deze critiek te ver
klaren uit een soort modezucht. De mode
brengt nu eenmaal mee om voor wat de
Kerken doen, weinig waardeering te
toonen.
Voor een ander deel echter is deze cri
tiek te verklaren uit onkunde. Men doet
geen moeite zich op de hoogte te stellen
van wat door de Kerken direct en in
direct gedaan wordt. Men realiseert zich
niet de groote beteekenis van den arbeid
der Kerken voor het sociale leven.
Wij willen daarom hier enkele aanha
lingen doen uit een voordracht van Prof.
de Zwaan, opgenomen in „De Kerk in
onzen tijd".
Hij geeft daarin eenige feiten en cijfers,
die wel waard zijn er even bij stil te
staan.
Gewezen wordt o.a. op de diaconale
stichtingen, die bezig zijn te verrijzen in
alle hoeken van ons land, o.a. te Ter-
neuzen.
„Laten wij", zegt hij verder, „met een
enkel voorbeeld trachten iets te doen be
seffen van hetgrootsche sociale werk der
Herv. Kerk in Nederland. Die arbeid is om
vangrijker en waarschijnlijk van grooter
beteekenis voor onze samenleving dan
die van welke instelling, bond of ver-
eeniging ook in heel ons landIk zal
maar een enkel cijfer noemen."
„In de twaalf ressorten onzer vader-
landsche Kerk telde ik bij raadpleging
van een eenigszins officieus orgaan niet
minder dan 390 instellingen, tehuizen,
gestichten, ziekenhuizen, rustoorden, sa
natoria, inrichtingen voor jeugdzorg, enz.
Al die 390 instellingen bezigen voor hun
sociale taak gebouwen, vaak zeer groote,
en terreinen, die uitsluitend daartoe die
nen. Overwegend staat dit alles onder
direct plaatselijk kerkelijk beheer. En dat
alles is tot stand gekomen door de Kerk
en haar leden, door Hervormd maatschap
pelijk initiatief, offervaardigheid, kloek
beleid, geloofsvertrouwen.
Driehonderd negentig ziekenhuizen, ge
stichten, tehuizen, sanatoria, toevluchten,
enz. beteekenen nog wel iets in onze
samenlevingMen zou de Kerk wel
missen als zij opeens verdween."
Verder worden nog de volgende cijfers
genoemd. Aan geldelijke ondersteuning
van behoeftigen besteedden de Diaco
nieën in 1931: 13.489.481.86% in 1932:
f 3.530.993.90%. Aan ondersteuning in na-
tura in beide jaren tezamen f 1.321.889.50.
Dat zijn cijfers, die toch wel iets zeg
gen. Sprekende cijfers!
Het verdient de aandacht, dat hier al
leen gesproken wordt van de Ned. Herv.
Kerk en niet van wat door de andere
Kerken gedaan wordt.
Ook is hier buiten beschouwing gelaten
de eigenlijke centrale taak der Kerk, n.l.
de prediking des Woords, waarvan de be
teekenis ook voor het sociale leven niet
in cijfers is uit te drukken.
Wij wijzen op deze dingen niet om een
geest van zelfgenoegzaamheid te helpen
kweeken.
Maar wel opdat we zouden waardeeren
de zegeningen, die God ons ook in dit op
zicht wil schenken.
De treinramp in Frankrijk.
Volgens nadere berichten bedraagt het
aantal dooden ten gevolge van de spoor
wegramp bij Lagny thans 220, terwijl het
aantal gewonden dubbel zoo groot is.
Uit alle deelen der wereld ontvangt de
Fransche regeering nog steeds1 condolean-
tie-telegrammen naar aanleiding van de
ontzettende ramp welke het Fransche
volk heeft getroffen.
Omtrent de plechtigheid in de als
rouwkapel ingerichte hall van het station
der Oosterspoorwegmaatschappij wordt
nog het volgende gemeld.
Toespraken werden gehouden door den
president der republiek en den minister
van openbare werken.
President Lebrun betuigde in bewogen
woorden zijn deelneming aan de gezinnen
t Z<?,° hard proffen zijn. Hij dankte
ook allen, die aan het reddingswerk heb
ben meegewerkt.
De minister van openbare werken
acht uit naam van de regeering de.
laatste eer aan de slachtoffers en betuig
de eveneens zijn deelneming aan de zwaar
bezochte familieleden. Zij, die de verniel
de wagons gezien en het gejammer der
gewonden gehoord hebben, zullen dit
schouwspel nooit vergeten. Hij zegde een
nauwgezet onderzoek toe, om de oorzaak
van de ramp vast te stellen. Alles zal in
bet werk worden gesteld, om de veilig
heid van bet verkeer te verzekeren.
De Augsburger ingenieur Georg Muel
ler. die in den trein ParijsStraatsburg
beeft gezeten, heeft aan een blad in de
stad zijner inwoning een relaas van de
ramp gegeven, waaraan nog bet volgende
wordt ontleend:
Onze trein was zeer vol en daarom
reed er een voor- en een natrein. Ik ging
met den eersten trein en bad reeds van
te voren een gevoel van onbehagelijkheid.
Ha een half uur rijden barstte plotseling
een geweldige knal los. Het licht ging uit
en de bagage viel omlaag. De reizigers
werden door elkaar geworpen. Ik bad den
indruk, dat er een bomaanslag op den
trein gepleegd was. Angstkreten weer
klonken in bet duister. Niemand wist,
wat er gebeurd was. Het mistte sterk; op
twee meter afstand kon men de dingen
al niet meer herkennen. Geleidelijk wer
den lichten ontstoken. Wij bevonden ons
in een ruïne. De wagens van den trein,
waar de onze bovenop was gereden, wa
ren geheel vernield.
Het duurde twee uur, voor er een hulp-
trein arriveerde, die het noodige red
dingsmateriaal meebracht en de niet ge
wonde passagiers verder bracht. De hulp
verleening was zeer slecht georganiseerd.
Verscheidene bevelen kruisten elkaar;
geen van de verantwoordelijke menschen
wist, wat hem te doen stond.
De familie van den heer Mueller hoor
de door de radio van het ongeluk. Zijn
echtgenoote wist, dat hij met den noodlot-
tigen trein uit Parijs was vertrokken. Te
vergeefs wachtte de wanhopige vrouw
met haar beide kinderen op het station.
Des te grooter was de vreugde toen de
man en vader Zondagavond ongedeerd
thuiskwam.
Koude en sneeuwstormen.
Boven het grootste gedeelte van do
Noordelijke helft der Ver. Staten heeft
een sneeuwstorm gewoed, waardoor op
vele plaatsen bet verkeer is lam gelegd
en waardoor het lijden der annsten en
duizenden werklooozen ten zeerste wordt
veiergerd. Boven de stad New-York en de
noordoostelijke staten woedde de storm
hevig, terwijl tevens groote hoeveelheden
sneeuw vielen.
In de staten Washington, Oregon en
Idaho kwam het gelijk reeds gemeld, tot
overstroomingen en moest het spoorweg
verkeer worden gestaakt.
Te New-York viel ruim 30 c.M. sneeuw
en tienduizend werkloozen werden aan
het sneeuwruimen gezet.
Ook bijna bet geheele vliegtuigenver-
keer moest tengevolge van den sneeuw
storm gestaakt worden.
Hoe Mussolini de crisis wil bestrijden.
In een interview beeft Mussolini aan
een vertegenwoordiger van de Parijsche
„Excelsior" verklaard, dat Italië den
strijd voert tegen de crisis en tegelijker
tijd tracht de begrooting in evenwicht te
brengen, de werkloosheid af te schaf
fen en de handelsbalans in evenwicht
te brengen.
De steden zijn vol met kleine hands
werklieden, die slechts een moeizaam be
staan hebben. Men zal thans trachtten ben
weder tot bet land terug te brengen en
landbouwers van ben te maken. Musso
lini sprak voorts de verwachting uit, dat
de begrooting in bet aanstaande jaar
waarschijnlijk geheel in evenwicht zal
worden gebracht.
De regeering zal de in nood verkeeren-
de industrieele ondernemingen financieel
steunen, doch industrieën, die niet kuc-
nen standhouden op de wereldmarkt, zul
len moeten verdwijnen.
De Fransche Ministerraad en de
ontwapening.
De Fransche ministerraad is gister
middag in kabinetsraad bijeengekomen.
Aan Hitier zal worden medegedeeld,
dat Frankrijk bereid is, de besprekingen
over de ontwapening voort te zetten,
maar dat de organisatie der algemeene
veiligheid door vermindering der bewape
ningen moet geschieden binnen het kader
van den Volkenbond.
De Belgische minister van Buitenland-
scbe Zaken Hijmans, heeft Woensdag
ochtend te Parijs zijn besprekingen met
de Fransche regeering ingeleid.
Hijmans liet zich zeer voldaan uit.
Morgen zal Minister Hijmans door den
president der Republiek, Lebrun, worden
ontvangen.
In diplomatieke kringen verklaart men
dat het doel der FranschBelgische be
sprekingen is grooter klaarheid te bren
gen in de betrekkingen tusschen beide
landen.
Wat de buitenlandsch-politieko vraag
stukken, vooral wat de Ontwapenings
conventie aangaat, zijn Frankrijk en Bel
gië dezelfde meening toegedaan.
In België ziet men evenals in Frankrijk
een herbewapening van Duitschland met
bezorgdheid tegemoet.
Waarschijnlijk hebben Hijmans en de
Minister van Oorlog, Daladier, maatrege
len besproken voor een gemeenschappe
lijke verdediging van de grens.
Wat den Volkenbond betreft staat ook
België op bet standpunt, dat Genève het
middenpunt van het geheele internatio
nale leven moet blijven.
De „Paris Soir" schrijft:
„Men zal dus met Berlijn onderban
delen, doch niet in een „tête a tête". Het
Fransche schip van staat zet koers niet
naar Berlijn, doch naar Genève.
Het politieschandaal te Brussel.
De vele en opzienbarende verrassingen
die men verleden week in de zaak-Pau
wels meende te mogen aankondigen,
schijnen, aldus het „Hbld.", achterwege
te zullen blijven.
Gisteren en eergisteren werden de beide
ambtenaren van bet departement van ar
beid en een Brusselscbe commissaris van
politie op vrije voeten gesteld. Ook open
den de deuren van het huis van bewaring
zich voor den heer Van der Meulen, den
hoofdcommissaris van politie van Schaar
beek, die als een der eersten was gear
resteerd. En reeds verluidt, dat dezer da
gen de heer Gilbert, de hoofdcommissa
ris van Leuven, eveneens uit de hechtenis
zal worden ontslagen.
Op het oogenblik bevinden zich dus van
de acht oorspronkelijke gearresteerden
alleen nog de spiritus rector van het heele
zaakje, n.l. de oude heer Pauwels, als
mede de hoofdcommissaris van Brussel,
Angerhausen en zijn Ukkelsche collega
Grespin in arrest.
Korte berichten.
Tengevolge van de strenge vorst van
den laatsten tijd zijn de masten van een
hoogspanningsleiding, die pas in de buurt
van Toulouse gereed was gekomen, stuk
gevroren, zoodat het geheele net vernield
is. De schade wordt op 5 milliard francs
geraamd.
Tijdens de Kerstdagen zijn in hoofd
zaak ten gevolge van verkeersongelukken,
300 personen in de V. S. om bet leven
gekomen.
i Dë Duitsche president heeft het ont
slag met 1 Februari a.s. van den leider
der rijksweer, generaal Von Hammerstein
Equord aanvaard, en hem bevorderd tot
luitenant-generaal.
i Te Rio de Janeiro hebben stortre
gens ernstige overstroomingen veroor
zaakt. Er zijn talrijke dooden en gewon
den. vele personen worden vermist, 2000
zijn dakloos.
i In de noordelijke streken der Vereen.
Staten heerscht een geweldige koude. In
Illinois, Iowa, Dacota, Michigan en Wis-
concin werden temperaturen gemeten van
26 tot 35 gr. G. onder nul, in Minnesota
zelfs van 44 gr. Te Chicago, waar de tem
peratuur 23 gr. G. onder nul was, zijn 12
personen tengevolge van de koude omge
komen.
Reuter meldt uit Warschau:
Groote troepen wilde zwijnen worden
door de hevige koude uit de bosschen ver
dreven en komen de boerderijen op.
Een 32-jarige boerenknecht, die de
beesten van bet erf wilde jagen, werd
door een groot zwijn aangevallen en met
de slagtanden gedood.
Een sneltrein VannesParijs is
Woensdagmorgen in een groep wegwer
kers gereden. Drie man werden gedood
en één zwaar gewond. De dichte mist,
maakte het den groepleider onmogelijk de
nadering van den trein waar te nemen.
i Er is thans minder ijsgang op den
Rijn, zoodat de bevoegde instanties be
sloten hebben van Donderdag af de
scheepvaart op den Rijn weer vrij te ge
ven.
BEVORDERING VAN DE
LUCHTVAART.
Fonds voor bijzondere studievluchten.
Naar gemeld wordt is onder leiding
van dr H. Colijn en met medewerking
van alle leden van de regeering een groot
comité gevormd, dat zich ten doe stelt
zoo snel mogelijk en wel zoo mogelijk
nog vóór Nieuwjaar een uitgebreide
geldinzameling te organiseeren, ten einde
een fonds te stichten, uit welks baten
kostbare experimenten op luchtvaartge
bied kunnen worden gefinancierd. De
vorming van het comité houdt verband
met de schitterende prestatie van de „Pe
likaan" en komt in hoofdzaak voort uit
de geestdrift, die alom in het land hier
over heerscht.
In dit comité hebben, behalve alle lo
den der Regeering, ook zitting de elf com
missaris van de Koningin in de ver
schillende provincies. Aan een groot aan
tal andere autoriteiten zijn reeda uit-
noodigingen gestuurd.
Onder voorzitterschap van generaal G.
C. Snijders is reeda een werkcomité ge
vormd.
Do „Pelikaan" op de terugreis.
Toen het retourvliegtuig de Pelikaan
gisteren te Me dan neerstreek op de te
rugreis naar Holland, was een talrijk pu
bliek aanwezig, dat de vliegers met ent
housiasme begroette. De bemanning werd
door verschillende personen toegesproken,
o.a. door den Gouverneur van Sumatra's
Oostkust, Jhr B. C. G. M. M. van Such-
telen.
De Gouverneur zeide o.m., dat hij hoop
te te handelen in den sportieven geest
van de bemanning van dit K. L. M.-vlieg-
tuig, indien hij thans een telegram af
zond aan den heer Asjes van den Post-
jager van den volgenden inhoud: „Houdt
koppig vol, houdt moed".
Door den inspecteur der P. T. T. werd
voorlezing gedaan van een telegram, dat
ingekomen was van den directeur-gene
raal der PTT in Nederland, Ir M. H.
Damme, die seinde: „Hoop en vertrouw,
dat ook op thuisreis uw bij herhaling go-
bleken uitmuntende hoedanigheden u in
staat zullen stellen belangrijke u toever
trouwde post naar beproefde systeem KLM
met groote voortvarendheid en toch be
hoedzaamheid overbrengen".
De Pelikaan is gisteren te 18.10 (Am-
sterdamsche tijd) te Akyab geland en pre
cies een uur later vertrokken naar Cal
cutta.
De K. L. M. heeft aan de N. V. Begeer
tie Utrecht opdracht gegeven om vier
speldjes te vervaardigen, in goud, waarop
preikt een Pelikaan staande op een hal
ven wereldbol.
Deze speld zal aan de bemanning bij
aankomst op Schiphol worden uitgereikt.
Verder is een herinneringsbordje ont
worpen, waarop op geestige wijze een
vliegende Pelikaan, met tropenhelmhoed
.op en een postzak in den bek. staat af
gebeeld. Goedewaagen te Gouda heeft het
bordje uitgevoerd in sepia op beige on
dergrond. Het randschrift luidt: „Ver
snelde Kerstvlucht 1933 K.L.M.-vliegtuig
Pelikaan, AmsterdamBatavia in 4 et
malen 4 uur en 40 minuten".
WIJZIGING LAGER-ONDERWIJSWET
Verschenen is het voorloopig verslag
der Eerste Kamer over het wetsontwerp
tot wijziging der wet van 30 December
1932 tot wijziging der L.O.-wet 1920.
Gaarne zouden sommige leden worden
ingelicht hoe groot het aantal onderwij
zers op wachtgeld boven 60 jaar is en
hoe groot het aantal jonge onderwijzers
is, dat zal worden gebaat door deze wets
wijziging. Deze leden juichten de ver
schillende wijzigingen toe.
Andere leden betreurden, dat de minis
ter zoo weinig rekening heeft gehouden
met de belangen van de schoolbesturen.
Voor deze toch is het van het grootste
belang, dat er geen onzekerheid heersche
ten aanzien van het aantal leerkrachten,
waarover zij kunnen beschikken en het
te geven ontslag in verband met de acte
van benoeming. Ook hadden zij bezwaar
tegen de ongelijkheid, welke nu het ge
volg zal zijn van het op uiteenloopende
tijdstippen eindigen van de schooljaren
en school cursussen. Zij erkennen echter
gaarne, dat de minister aan verschillende
bezwaren is tegemoet gekomen.
Minister Colijn licht ongesteld.
Wegens lichte ongesteldheid van den
minister-president werd de gewone minis
terraad Woensdagochtend gepresideerd
door den Minister van Justitie en was
Woensdagmiddag in de Eerste Kamer de
Minister van Financiën aanwezig om hem
te vervangen bij de behandeling van een
tweetal kleine wetsontwerpen, op het de
partement van koloniën betrekking heb
bende.
Minister Colijn hoopte vandaag in de
Eerste Kamer aanwezig te zijn voor de
behandeling van het wetsontwerp inzake
de tijdelijke korting op de Indische pen
sioenen.
Minder ontvangsten van Spoorwegen.
Nu de definitieve ontvangsten van de
Ned. Spoorwegen over de maand Augus
tus bekend zijn, blijkt, dat de spoorwegen
over de maanden Januari tot en met
Augustus van dit jaar in totaal
f 12.904.050.17 minder hebben ontvangen
dan in dezelfde periode in het vorige
jaar.
De staat van ontvangsten over de
maand Augustus vermeldt aan reizigers-
en bagagevervoer een opbrengst van
f6.927.711.81 (vorig jaar 17.845.744.01);
voor goederen en levende dieren
f4.538.450.94 (vorig jaar f5.186.780.36) en
aan diversen werd ontvangen f236.841.61
(vorig jaar f232.567.63).
In totaal is het bedrag der maand-ont-
vangsten teruggegaan met 11.562.087.64.
Binnenland.
Minister Colijn licht ongesteld.
Mindere ontvangsten van de spoorwegen.
Salariskorting te Rotterdam.
De Pelikaan op de terugtocht.
Moordaanslag te Vlissingen.
De terugtocht van de Pelikaan.
Buitenland.
De Fransche ministerraad en de ontwape
ning.
Het treinongeluk in Frankrijk.
Koude en sneeuw in Amerika.
De opheffing van openbare lagere scholen
Het hoofdbestuur van Volksonderwijs
heelt een adres tot de regeering gericht,
waarin er op gewezen wordt, dat de
raden van onderscheidene gemeenten
de laatste maanden in het bijzonder
besluiten nemen tot opheffing van open
bare scholen, met ingang van een datum
zóó, dat deze scholen voor de leerlingen
gesloten zijn, nog voor de beslissingen
van Gedeputeerde Staten en(ol) de Kroon
op eventueele binnen den daarvoor aan
gegeven wettelijken termijn ingezonden
of in te zenden beroepsschriften van de
ouders der leerlingen van deze onderwijs
inrichtingen en(of) van andere belang
hebbenden zijn genomen; dat daardoor
dit recht van beroep in dezen illusoir
wordt gemaakt en de betrokken oudera,
leerlingen en onderwijzers in groote
moeilijkheden worden gebracht.
Adressant heeft om deze redenen ver
zocht zoo spoedig mogelijk maatregelen
te nemen om dit te voorkomen.
Ambt-Hardenberg in moeilijkheden.
De begrooting van Ambt-Hardenberg
sluit met een zoodanig tekort, dat besloten
moest worden om aan bet Rijk een bij
drage te vragen van f 200.000 als sub
sidie in de kosten van den gewonen dienst
der gemeente. De voorzitter zeide, dat de
werkverschaffing en steunverleening der
gelijke grootip offers van de gemeente
vragen, dat de gemeentefinanciën geheel
uit bun evenwicht zijn geslagen en dat er
ook geen kijk op is. om dit evenwicht te
herstellen.
De loonsverlaging bij de spoorwegen.
De bespreking van de directie der Ne-
derlandsche Spoorwegen met den Perso-
neelraad, welke heden zou worden ge
houden, is uitgesteld tot 2 Januari.
CrisisaccoutantsdiensL
In het verslag der Eerste Kamer over
het wetsontwerp tot wijziging en verhoo
ging van het tiende hoofdstuk der Rijks-
begrooting 1933, gaven eenige leden den
minister in overweging, dezen dienst niet
dan bij hooge noodzaak uit te breiden,
daar zij van oordeel waren, dat het wen-
schelijk is, de werking daarvan eerst rus
tig gade te slaan en aan de controle
slechts geleidelijk uitbreiding te geven.
Salarisverlaging te Rotterdam.
In de gisteren gehouden Raadsvergade
ring te Rotterdam, werd het voorstel van
B. en W. om de tot nu toe toegepaste
tijdelijke korting te vervangen door een
definitieve korting van 8 pet. voor ge
huwden met meer dan vier kinderen,
van 10 pet. voor gehuwden met niet meer
dan drie kinderen en van 16% pet. voor
ongehuwden, verworpen met 27
tegen 16 stemmen.
Een voorstel-Dutilh dat een permanente
korting oplegt van 10% pet. voor de ge
huwden en 14% pet. voor de ongehuw
den werd verworpen met 35 tegen 8
stemmen.
Een voorstel-Nelemans c.s., dat de kor
ting bepaalt op 10 pet. voor gehuwden en
15 pet voor ongehuwden werd aange
nomen met 22 tegen 21 stemmen.
De beteekenis van het aangenomen
voorstel is, dat boven het bedrag dat
nu tijdelijk op de loonen en salarissen
wordt gekort, blijvend op de loonen van
de gehuwden nog 2 pet. en op die van
de ongehuwden nog 3% pet. zal worden
gekort.
Het voorstel tot verhooging van den
pensioenaftrek tot het volledig percentage
van 8% pet. werd aangenomen met
25 tegen 17 stemmen.
EERSTE KAMER.
De spoorwegramp In Frankrijk.
In de gisteren gehouden zitting van de
Eerste Kamer hield de Voorzitter de vol
gende rede:
„Een ontzettende ramp heeft Zaterdag
1.1. Frankrijk getroffen, een ramp van zóó
grooten omvang, dat eenige honderden
dooden en gewonden er bij zijn betrokken.
Ik houd er mij van overtuigd, ik weet
de tolk te zijn van de Eerste Kamer der