EERSTE BLAD.
ZATERDAG 16 DECEMBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 88
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Binnenland.
Staten-Generaal.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën: Familieberichten 30 cent, Han-
delsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Jongeren Vredes Actie.
Onze tijd is vol van gevaren, met name
voor onze opgloeiende jeugd, die zich
door ontelbare geestelijke stroomingen
een weg heeft te banen.
't Schijnt soms of nu letterlijk alles
samenspant om onze jonge menschen van
den goeden weg af te trekken en ze op het
verkeerde pad te brengen.
Het gevaar zou minder groot zijn, wan
neer niet door het aanheffen van aller
lei mooie en schoonschijnende leuzen ge
tracht werd de werkelijkheid te verbloe
men en het verderf te bemantelen.
Maar dat is juist het moeilijke in onze
dagen.
Er is een tijd geweest, dat de revolu
tionaire partijen zich onderscheidden
door hel roode kleuren, door een voor
ieder waarneembare ongeloofspropagan-
da, door openlijk verzet tegen God en Zijn
Woord, in één woord, door met veel ru
moer en onder het aanheffen van de
schrikkelijkste leuze te arbeiden aan een
volledige omkeering op elk gebied.
Vergissing was toen uitgesloten.
In dezen tijd doet men dat anders.
Er zijn revolutionaire stroomingen, die
beginnen met een vriendelijke buiging te
maken voor den godsdienst, die nog wel
een goed woord hebben vour kerk en
zending, die roepen om handhaving van
het gezag en eerbied voor Oranje en die
al het mogelijke doen om hun revolu
tionaire trekken te verbergen.
Wie niet verder ziet dan de opper
vlakte en zich laat leiden door den schijn,
loopt gevaar in dergelijke bewegingen
verzeild te raken.
Wij denken hierbij ook aan de Jonge
ren Vredes Actie, waarvoor onder onze
jeugd een stevige actie wordt gevoerd.
Dat lijkt nu toch wel zoo onschuldig mo
gelijk. De vrede is toch een begeerlijk
goed en wie zou het niet toejuichen als
de jongeren zich opmaken om den vrede
te verzekeren? Dat schijnt toch wel een
beweging waaraan alle jongeren kunnen
meewerken.
Ja, zoo schijnt het. Maar de werkelijk
heid is anders.
In de „Rijkseenheid" zagen wij er de
aandacht op gevestigd, dat de J. V. A.
een van de planeten is geworden, waar
mee Moskou ook werkt. Maar, zoo wordt
er bij gevoegd, dat gaat zoo handig, dat
zelfs bekende predikanten hun naam ge
ven aan dezen arbeid en dan nog meenen
steunpilaren te zijn van de huidige sa
menleving.
Dat schijnt een hard oordeel. Maar
jammer genoeg is de juistheid er van
maar al te duidelijk gebleken.
Naar aanleiding van in den Haagschen
gemeenteraad gestelde vragen over het
afwijzen van een verzoek van het bestuur
der J. V. A. tot het houden van een ba
zaar, verklaarden B. en W. dat de J. V.
A. meer en meer is geworden een podium
voor revolutionaire sprekers. Van deze
vereeniging, aldus het College van B. en
W., kan positief worden gezegd, dat zij
aanleunt tegen de meest extremistische
richtingen. Er wordt opgezet tot hande
lingen in strijd met de wet, te gevaarlij
ker, omdat de naam der vereeniging
en waarschijnlijk ook haar oorspronke
lijke opzet in den waan brengen, dat
niets in dien geest wordt bedoeld. Deze
meening zoo gaan B. en W. voort
berust op uitlatingen van sprekers in
door de J. V., A. belegde openbare ver
gaderingen en op gedrukte beschouwin
gen.
De .Rijkseenheid" laat dan nog eenige
staaltjes van het bedoelde extremisme
volgen.
Door de J.V.A. worden in den laatsten
tijd in den lande verspreid duizendtallen
van een blaadje, getiteld: „De Storm
klok", strijdorgaan der Jongeren Vredes
Actie. In het\ hoofdartikel: „Weest be
reid!" komt o.a. het volgende voor:
„De bezittende klasse exploiteert deze
wanhoopsstemming ten bate van een mi
litaristisch nationalisme, het zoogenaamd
„Nationaal Reveil". Dit „Nationaal Re
veil" is de doodsklok der beschaving, het
levert den regeeringen duizenden jonge
ren, die dronken' van nationalen harts
tocht, de oorlogsmachine in beweging
zetten, teneinde het laatste restje Euro-
peesche beschaving op barbaarsche wijze
te vernietigen.
Tegenover dit alles luiden-wij de storm
klok van het verzet!"
En verder:
„Aan ons de eer de jongeren dezer da
gen te mobiliseeren tot één vastbesloten
lpgioen van oorlogsdienstweigeraars,
waarop oorlog en militarisme zich te
pletter loopen.
In dit blaadje plaatsten verder een
paar dienstweigeraars 19141918 een
oproep tot dienstweigering, die tevoren
reeds in enkele anarchistische blaadjes
was verschenen.
Wij meenen goed te doen hierop de
aandacht te vestigen.
Men weet nu wat de J. V. A. in de
practijk beteekent, dat het in waarheid
niets anders is dan een Jongeren Ver
derf Actie.
De pleidooien te Leipzig.
Gisteren zette advocaat Dr Teichert, de
verdediger der Bulgaren, zijn pleidooi
voort. Hij wijst met nadruk erop. dat niet
te bewijzen is, dat tusschen de Bulgaar-
sche beklaagden en de Duitsche commu
nistische partij relaties hebben bestaan.
Tenslotte vraagt dr Teichert vrijspraak
voor alle Bulgaarsche beklaagden.
Dr Seuffert, de verdediger van den
hoofdbeklaagde, Marinus van der Lubbe,
vangt daarna zijn pleidooi aan. Hij begin'
er op te wijzen, dat zijn cliënt hem tijdens
het proces iedere inlichting en ieder on
derhoud geweigerd heeft. Slechts een en
kele maal heeft hij met Van der Lubbe
een paar minuten kunnen spreken.
Van der Lubbe heeft met de brandstich
ting niet anders dan de aandacht der ar
beiders op zich willen trekken.
Men kan Van der Lubbe niet als com
munist beschouwen. 'Ongetwijfeld heeft
hij tot de communistische partij behoord
Hij is uit de partij getreden, wijl men
hem geen leider wilde maken.
Van der Lubbe is een fanaticus, die al
les alleen klaar wil spelen, die ieder ge
zag afwijst en tot geen enkele organisatie
behoort.
De rechtbank moge de veroordeeling
van van der Lubbe wegens het misdrijf
van hoogverraad en van brandstichting
met oproerige doeleinden afwijzen. Zij
moge hem slechts veroordeelen wegens de
vier brandstichtingen in verband met he:
misdrijf van voorbereiding van hoogver
raad. Hieruit volgt dat van der Lubbe als
rechtvaardige uitboeting van zijn daad tol
een aanzienlijke tijdelijke tuchthuisstraf
moet worden veroordeeld.
Bij den senaat van het staatsgerechthof
bestaat het voornemen, onder alle om
standigheden vanavond de pleidooien ie
beëindigen.
De afkondiging van het vonnis zou dan
in de tweede helft der volgende week ver
wacht kunnen worden.
Een trein met kinderen aangereden.
Gistermorgen heeft zich in de onmid
dellijke nabijheid van de stad Posen een
ernstig spoorwegongeluk afgespeeld. Bij
het binnenrijden van het hoofdstation is
een personentrein gereden op een stil-
staanden trein, welke geheel met kinde
ren bezet was. Tengevolge van de bot
sing stortten drie wagons van den stil-
staanden trein den spoordijk af. De wa
gons werden grootendeels vernield.
Tot dusver zijn reeds tien kinderlijkjes
geborgen en vele andere kinderen zijn in
ernstig gewonden toestand naar het zie
kenhuis vervoerd.
Men meent, dat zich onder de puinen
nog tal van dooden bevinden.
Men denkt dat de machinist door een
onveilig signaal is gereden.
De koudegolf.
In Silezië is opnieuw een hevige ver
scherping van de strenge winterkoude in
getreden. De thermometer wees te Bres-
lau 26 gr., te Sprottau 28 gr. vorst.
De koude in Frankrijk blijft aanhouden
en is zelfs nog toegenomen. Er is in ver
schillende deelen van Frankrijk veel
sneeuw gevallen, waardoor groote ver-
keersstoornissen veroorzaakt worden
Zelfs te Bordeaux heeft het gesneeuwd,
wat daar sedert jaren niet het geval is
geweest. Er doet zich gebrek aan kolen
gevoelen, zoodat de regeering besloten
heeft dat voor het invoercontingent van
Januari reeds met ingang van 15 Decem
ber kolen ingevoerd kunnen worden.
In Opper-Italië blijft de vorst, welke
met zwaren sneeuwval gepaard gaat, aan
houden. Het scheepvaartverkeer te Vene
tië ondervindt groote belemmeringen. Uit
verschillende plaatsen komen berichten,
dat menschen doodgevroren zijn.
De hevige koude in Engeland duurt nog
steeds voort. Donderdag zijn 8 personen
doodgevroren.
Geheel Roemenië wordt door sneeuw
stormen geteisterd.
Alle zijrivieren van den midden-Rijn
zijn geheel bevroren.
Het op' elkaar geschoven ijs boven de
I.oreley neemt steeds grooteren omvang
aan. Men zal trachten het ijs met behulp
van ijsbrekers in beweging te brengen,
daar er anders gevaar bestaat, dat ook
de benedenloop van den Rijn bevriest.
Korte Berichten.
Het Engelsche lagerhuis heeft na
zes uren discussie de financieele resolutie
betreffende de werkloosheid met 184 tegen
35 stemmen aangenomen. De lagerhuis
leden gingen daarna om half één, na een
zitting die bijna 23 uur onafgebroken ge
duurd had, lachend uiteen.
Uit Berkeley in Californië wordt ge
meld, dat het seismografisch instituut van
de Californisc'he universiteit gisteravond
een hevige aardbeving registreerde, die
ongeveer 45 minuten lang aanhield. Men
neemt aan, dat de haard van de beving
in den Stillen Oceaan ligt.
40.000 bus-chauffeurs te Londen heb
ben loonsverhooging gekregen en hun is
tanti me en langer vacantie beloofd met
behoud van loon. Verdere verhoogingen
worden toegezegd tegen den tijd, dat nor
male toestanden zullen zijn weergekeerd.
Ofschoon het drankverbod in den
staat New-York is opgeheven, zal, vol
gens een mededeeling van den gouver-
tantième en langer vacantie beloofd met
blijven.
OPBRENGST RIJKSMIDDELEN.
(De gewone Rijksmiddelen hebben over
de maand November opgebracht
1933 1932
Grondbel. f 367.927 f 369.864
Pers. bel.
Ink. bel. 5.881.274 7.500.255
Div. en tant.bel. 791.331 021.104
Verm. bel. 1.116.751 1.207.726
Invoerrechten 8.325.237 5.542.270
Opc. invoerrechten 1.456.684
Statistiekrecht 181.799 181.768
Acc. op zout 147.204 194.584
Acc. op geslacht 496.363 615.862
Acc. op wijn 41.609 38.742
Acc. op gedist. 2.845.611 2.587.353
Acc. op bier 811.546 957.294
Opc. op acc. op bier 118.619
Acc. op suiker 5.393.455 4.431.690
Opc. acc. op suiker 1.075.677
Acc. op tabak 1.514.016 1.853.976
Bel. gouden en ztilv.
werken 89.L41 81.082
Zegelrechten enz. 1.188.145 1.457.627
Registr. rechten 914.243 777.159
Rechten successie 3.582.711 3.769.501
Domeinen enz. 434.715 455.903
Opbr. Staatsloterij 11.115 9.563
Oubr. loodsgelden 368.094 342.350
Mocht in verband met de statuten eener
bedrijfsvereeniging opzegging van de
aansluiting tegen 1 Januari niet wel mo
gelijk zijn, dan zal in zoodanig geval met
deze omstandgheden rekening worden ge
houden.
Totaal f37.153.269 f 32.995.672
De opbrengst was dus ruim vier mil-
lioen hooger dan die over dezelfde maand
van 'het vorige jaar. De totaal-ontvangst
over de eerste elf maanden is 331.905.527
gulden; dit is veertien millioen minder
dan verleden jaar over het gelijke tijdvak.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 1
Januari, benoemd tot burgemeester der
gemeenten Noordeloos, Hoogblokiand en
Hoornaar W. Zeeuw, met toekenning van
gelijktijdig eervol ontslag als 'burgemees
ter der gemeente Genemuiden.
Benoeming burgemeester van Utrecht.
Naar nu weer gemeld wordt is zeer
binnenkort de benoeming te verwachten
van Mr G. A. W. ter Pelkwijk, secretaris
der gemeente 's Gravenhage, tot burge
meester van de gemeente Utrecht.
De kwestie „Spoorhout".
Ingevolge artikel 39 van het Reglement
van Orde wordt het onderzoek in de
kwestie Spoorhout naar aanleiding van
de desbetreffende motie-Krijger opgedra
gen aan een commissie, waarin de voor
zitter van de Tweede Kamer gisteren be
noemde de heeren v. d. Waerden (s. d. a.
p.), Suring (r.-k.), Van D'ijk (a.-r.), Rut
gers van Rozenburg (c.-h.) en Joe-
kes (v.-d.).
Premie ziekteverzekering voor
werkloozen.
Door de inspecteurs voor de werkver
schaffing is namens den minister van
economische zaken aan de gemeentebe
sturen het volgende schrijven gericht:
Voor het jaar 1934 zal als voorwaarde
voor het verkrijgen van subsidie in het
diievierde deel der ziekteverzekeringspre
mie, de bepaling gelden, dat U, voor de
verzekering ingevolge de Ziektewet, van
door IJ bij wijze van werkverschaffing te
werkgestelde personen, aangesloten moet
zijn bij de Centrale Ziekenkas van den
Raad van Arbeid te 's Gravenhage.
Teneinde het mogelijk te maken, per 1
Januari 1934 deze regeling te kunnen toe
passen, geef ik U namens den minister in
overweging, zoo noodig, bestaande ver
bintenissen met het verzekeringsorgaan,
bij hetwelk U thans het ziekterisico hebt
ondergebracht, op te zeggen.
Uit het vorenstaande vloeit voort, dat
van 1 Januari 1934 af in het gedeelte
van de ingevolge de Ziektewet verschul
digde premie, geen rijkssubsidie zal wor
den verleend, zoo de verzekering van do
tewerkgestelde werkloozen bij een andere
corporatie dan de Centrale Ziekenkas van
den R. v. A. te Den Haag is onderge
bracht.
TWEEDE KAMER.
Minister Marchant verdedigt zijn beleid.
Bij de gisteren voortgezette behande
ling van de Onderwijs-begrooting ver
klaarde Minister Marchant, dat het hier
gevoerde debat een harmonische sympho-
nie is, vergeleken bij al wat er over spr's
hoofd, ging tijdens zijn ministerschap.
Men sprak van een schrikbewind, doch
velen schrikken te vlug.
Den zegen van goed onderwijs erkent
spreker. De kwestie is: hoe loodsen wij de
jeugd onbeschadigd door de rampen van
onzen tijd heen? Andere omstandigheden
eisohen van onze beginselen andere toe
passing. Wat de heer Thijssen wil is niet
mogelijk en wat niet mogelijk is moet men
niet najagen. Deze soc.-dem. zou het on
derwijs dooddrukken.
De Minister zegt verder, dat tal van
menschen meenen propaganda voor de
openbare school te maken, terwijl zij die
inderdaad naar den kelder helpen.
Wat de concentratie betreft, kon spr.
niet anders handelen. Wat de bijzondere
scholen betreft, kan spr. de wet niet ver
anderen.
Spr. verzekert den heer Wendelaar er
niel aan te denken alle kleine scholen op
te heften. In het systeem Feber ligt wel
oen goede kern, doch het is allerminst
oorspronkelijk en voor het platteland niet
van repassing te brengen. Een school is
geen zuivelinrichting of pulpfabriek.
Een school met den meester was vroe
ger in het dorp een cultuurcentrum, doch
sedert verscheidene hoofden van scholen
buiten de gemeente wonen is dat wel ver
anderd. Spr. noemt het geval van de
school te Rha (Geld.). De Raad van Steen
deren had tot opheffing besloten. Spr is er
geweest; 'n vervallen gebouw, geen onder
wijzerswoning, alleen een brandspuithuis
je. Een hoofd met een juffrouw als onder
wijskrachten. Ruim 20 leerlingen van wie
vier uit Rha, de anderen waren uit de om
geving van Dieren, en konden de school
bij hoog water niet bereiken. Het hoofd
smeekte: verlos mij uit deze omgevingl
Van 12 tot 2 zit ik hier met de juffrouw!
Ik heb naar alle kanten gesolliciteerd en
niemand wil mij hebben. Nu heb ik ge
solliciteerd naar een agentuur van een
koekfabriek (gelach). Dit noemt men nu
een centrum van cultuur! (Onbedaarlijk
gelach).
Men noemt het onbehoorlijk zooiets op
te heffen! (Groote vreugde).
De heer van Gaasbeek, inspecteur van
't L.O. in de prov. Utrecht heeft spr. ge
vraagd of 'hij voorzitter van volksonder
wijs won worden, waarop spr. antwoord
de: dat moet gij zelf weten, maar ik zou
het niet -doen. Spr. wilde geen risico loo
pen; zijn neus is wèl groot, doch fijn. D'e
heer Gaasbeek is toen voorzitter geworden
en heeft dingen geschreven, die hem met
spr. in conflict brachten. Spr. heeft hem
daarover onderhouden.
Men heeft op de vergadering van Volks
onderwijs aandacht aan het aftreden van
den heer Gaasbeek gewijd door 30 secon
den te zwijgen. Spr. vindt die stilte apen-
kool. (Rumoer en protesten).
Den heer Zandt antwoordt spr., dat bij
een herziening van de salarisregeling van
het onderwijzend personeel kan worden
overwogen, in hoeverre het element van
de behoefte bij de bepaling van het loon
kan worden in acht genomen, ten over
staan van het leven in communiteit.
Wat het onderwijs aan schipperskinde
ren betreft, de verschillende stroomingen
moeten elkaar vinden teneinde het be
schikbare geld goed te besteden.
Een wetsontwerp tot bestrijding van
het besmettingsgevaar op de scholen gaat
de volgende week naar den Raad van
State.
Wijziging van de Lager-Onderwïjswet.
Daarna komt aan de orde de voorgestel
de wijziging van de L. O.-wet.
Bij art. 1 verdedigt de heer Suring
(R. K.) een paar amendementen, strek
kende om de mogelijkheid te scheppen
tot het in acht nemen van een opzegter
mijn van ten minste drie maanden voor
die onderwijzers, die tengevolge van het
verkorten van den overgangstermijn tot
aanpassing aan de nieuwe leerlingen-
schaal, ontslagen moeten worden aan
scholen, waar hef loopende schooljaar
voor 1 April 1934 eindigt en om aan de
bijzondere scholen de bevoegdheid te ge
ven inplaats van wachtgelders ook actief
werkzaam zijnde onderwijzers of 'hoofden
te benoemen.
Minister Marchant is bereid deze
amendementen over te nemen.
Art. 1 geamendeerd wordt z. h. st. aan
genomen.
Binnenland.
De Tweede Kamer over de onderwijsbe-
grooting.
De rijksmiddelen over November.
De Nederlandsch-Duitsche onderhande
lingen.
De Gasthuiskwestie te Goes.
Buitenland.
De pleidooien te Leipzig.
De koude.
D'e heer T i 1 a n u s (C. H.) verdedigt
een nieuw artikel 2, bedoelende de toe
lating van hulponderwijzers tot de open
bare en bijzondere scholen mogelijk te ma
ken, o. m. ten einde deze jongelui, die
anders zonder betrekking blijven, aan den
arbeid te zetten.
Minister Marchant brengt een wij
ziging aan, waardoor toelating van kwee-
kelingen met akte mogelijk wordt als zelf
standige leerkrachten. Spr. is tegen het
instituut van hulponderwijzers.
De wijziging door den Minister aange
bracht wordt z. h. st. aanvaard, evenals
artikel 2.
Eij artikel 3 licht de heer Z ij 1 s t r
(A. R.) een amendement toe, strekkende,
tot toekenning van verplicht ont
slag aan de huwende onder
wijzeres.
Hierover zal de volgende week worden
beslist.
NEDERLANDSCH-DUITSCHE
ONDERHANDELINGEN.
Geen reden tot ontevredenheid zegt
minister Colijn.
Sinds eenige weken hebben in Den
Haag tusschen de Nederlandsche en de
Duitsche Regeering onderhandelingen
plaats gevonden over de regeling van het
goederenverkeer tusschen Nederland en
Duitschland na afloop van het op 31 Deo.
a.s. eindigende voorloopige verdrag van
27 April 1933.
Deze onderhandelingen hebben giste
ren tot de onderteekening van een ver
drag geleid, dat de wederzijdsche econo
mische betrekkingen op een nieuwe, de
beide Regeeringen bevredigende basis
plaatste.
Naar aanleiding van de 'onderteeke
ning van het nieuwe handelsverdrag ver
klaarde minister dr H. Colijn aan de
Msb.:
Er blijven natuurlijk bij elke onderhan
deling over handelsbetrekkingen onver
vulde wenschen over, die men gaarne in
gewilligd had gezien. Maar alle omstan
digheden in aanmerking genomen heb
ben wij geen reden tot ontevredenheid.
De bootdienstop de Ooster-
Schelde. De bootdienst op Zierikzee
kan overdag nog normaal plaats hebben,
doch de laatste boot van Zierikzee ver
trekt in verband met den ijsgang in plaats
van te 16.50, thans te 15.15 van Zierikzee
en zij vaart alleen naar Katsche Veer en
terug.
Waarschuwing. De Commissa
ris van Politie te Goes waarschuwt tegen
de practijken van de gebroeders W. en
L. Vreeswijk, welke handel drijven in
meubelen, tapijten en verdere huishoude
lijke artikelen en daarmede met paard en
kar door het geheele land venten. Zij zijn
in het bezit van een verklaring van den
volgenden inhoud:
„Blindenindustrie Tilburg.
„Hiermede verklaar en bevestig ik, dat
„C. F. Vreeswijk, bezems, luiwagens, bor-
„stel- en vegerwerk levert, dat door blin-
„den vervaardigd en zonder eenige hulp
„van zienden is afgewerkt. Dat hij ge
doemde artikelen verkoopt om de blin-
„den en hun arbeid te steunen. Bij allen,
„die de blinden willen begunstigen beveel
„ik den heer Vreeswijk beleefd aan.
(get.) C. P. JANSSEN.
„Tilburg, 15 April 1931."
Van blindenindustrie is hier geen spra
ke, aangezien de verklaring afkomstig
is van één blinden persoon, die zeer in
het klein borstels, bezems etc. vervaar
digt en daarbij wordt ondersteund. Ge
noemde kooplieden maken zich hierdoor
aan misleiding van het publiek schuldig.
W.D. 4 en Y.D. 4 zijn twee subliemt
nieuwe N.S.F. radiotoestellen. Hoofd
agent: J. M. Polderman. Goes. (Adv.)
Bij Kon. besluit is benoemd tot rid
der in de Orde van Oranje-Nassau, D.
H. Brandenburg, ontvanger der dir. be
lastingen te Vlissingen.
Middelburg. Zooals uit een advertentie
in dit nr blijkt, zal op Donderdag 28 Dec
alhier een debatvergadering worden ge-