EERSTE BLAD. ZATERDAG 16 DECEMBER 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 48e JAARGANG - No. 88 Dit nummer bestaat uit 2 bladen Buitenland Binnenland. Staten-Generaal. Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën: Familieberichten 30 cent, Han- delsadvertentiën 25 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Jongeren Vredes Actie. Onze tijd is vol van gevaren, met name voor onze opgloeiende jeugd, die zich door ontelbare geestelijke stroomingen een weg heeft te banen. 't Schijnt soms of nu letterlijk alles samenspant om onze jonge menschen van den goeden weg af te trekken en ze op het verkeerde pad te brengen. Het gevaar zou minder groot zijn, wan neer niet door het aanheffen van aller lei mooie en schoonschijnende leuzen ge tracht werd de werkelijkheid te verbloe men en het verderf te bemantelen. Maar dat is juist het moeilijke in onze dagen. Er is een tijd geweest, dat de revolu tionaire partijen zich onderscheidden door hel roode kleuren, door een voor ieder waarneembare ongeloofspropagan- da, door openlijk verzet tegen God en Zijn Woord, in één woord, door met veel ru moer en onder het aanheffen van de schrikkelijkste leuze te arbeiden aan een volledige omkeering op elk gebied. Vergissing was toen uitgesloten. In dezen tijd doet men dat anders. Er zijn revolutionaire stroomingen, die beginnen met een vriendelijke buiging te maken voor den godsdienst, die nog wel een goed woord hebben vour kerk en zending, die roepen om handhaving van het gezag en eerbied voor Oranje en die al het mogelijke doen om hun revolu tionaire trekken te verbergen. Wie niet verder ziet dan de opper vlakte en zich laat leiden door den schijn, loopt gevaar in dergelijke bewegingen verzeild te raken. Wij denken hierbij ook aan de Jonge ren Vredes Actie, waarvoor onder onze jeugd een stevige actie wordt gevoerd. Dat lijkt nu toch wel zoo onschuldig mo gelijk. De vrede is toch een begeerlijk goed en wie zou het niet toejuichen als de jongeren zich opmaken om den vrede te verzekeren? Dat schijnt toch wel een beweging waaraan alle jongeren kunnen meewerken. Ja, zoo schijnt het. Maar de werkelijk heid is anders. In de „Rijkseenheid" zagen wij er de aandacht op gevestigd, dat de J. V. A. een van de planeten is geworden, waar mee Moskou ook werkt. Maar, zoo wordt er bij gevoegd, dat gaat zoo handig, dat zelfs bekende predikanten hun naam ge ven aan dezen arbeid en dan nog meenen steunpilaren te zijn van de huidige sa menleving. Dat schijnt een hard oordeel. Maar jammer genoeg is de juistheid er van maar al te duidelijk gebleken. Naar aanleiding van in den Haagschen gemeenteraad gestelde vragen over het afwijzen van een verzoek van het bestuur der J. V. A. tot het houden van een ba zaar, verklaarden B. en W. dat de J. V. A. meer en meer is geworden een podium voor revolutionaire sprekers. Van deze vereeniging, aldus het College van B. en W., kan positief worden gezegd, dat zij aanleunt tegen de meest extremistische richtingen. Er wordt opgezet tot hande lingen in strijd met de wet, te gevaarlij ker, omdat de naam der vereeniging en waarschijnlijk ook haar oorspronke lijke opzet in den waan brengen, dat niets in dien geest wordt bedoeld. Deze meening zoo gaan B. en W. voort berust op uitlatingen van sprekers in door de J. V., A. belegde openbare ver gaderingen en op gedrukte beschouwin gen. De .Rijkseenheid" laat dan nog eenige staaltjes van het bedoelde extremisme volgen. Door de J.V.A. worden in den laatsten tijd in den lande verspreid duizendtallen van een blaadje, getiteld: „De Storm klok", strijdorgaan der Jongeren Vredes Actie. In het\ hoofdartikel: „Weest be reid!" komt o.a. het volgende voor: „De bezittende klasse exploiteert deze wanhoopsstemming ten bate van een mi litaristisch nationalisme, het zoogenaamd „Nationaal Reveil". Dit „Nationaal Re veil" is de doodsklok der beschaving, het levert den regeeringen duizenden jonge ren, die dronken' van nationalen harts tocht, de oorlogsmachine in beweging zetten, teneinde het laatste restje Euro- peesche beschaving op barbaarsche wijze te vernietigen. Tegenover dit alles luiden-wij de storm klok van het verzet!" En verder: „Aan ons de eer de jongeren dezer da gen te mobiliseeren tot één vastbesloten lpgioen van oorlogsdienstweigeraars, waarop oorlog en militarisme zich te pletter loopen. In dit blaadje plaatsten verder een paar dienstweigeraars 19141918 een oproep tot dienstweigering, die tevoren reeds in enkele anarchistische blaadjes was verschenen. Wij meenen goed te doen hierop de aandacht te vestigen. Men weet nu wat de J. V. A. in de practijk beteekent, dat het in waarheid niets anders is dan een Jongeren Ver derf Actie. De pleidooien te Leipzig. Gisteren zette advocaat Dr Teichert, de verdediger der Bulgaren, zijn pleidooi voort. Hij wijst met nadruk erop. dat niet te bewijzen is, dat tusschen de Bulgaar- sche beklaagden en de Duitsche commu nistische partij relaties hebben bestaan. Tenslotte vraagt dr Teichert vrijspraak voor alle Bulgaarsche beklaagden. Dr Seuffert, de verdediger van den hoofdbeklaagde, Marinus van der Lubbe, vangt daarna zijn pleidooi aan. Hij begin' er op te wijzen, dat zijn cliënt hem tijdens het proces iedere inlichting en ieder on derhoud geweigerd heeft. Slechts een en kele maal heeft hij met Van der Lubbe een paar minuten kunnen spreken. Van der Lubbe heeft met de brandstich ting niet anders dan de aandacht der ar beiders op zich willen trekken. Men kan Van der Lubbe niet als com munist beschouwen. 'Ongetwijfeld heeft hij tot de communistische partij behoord Hij is uit de partij getreden, wijl men hem geen leider wilde maken. Van der Lubbe is een fanaticus, die al les alleen klaar wil spelen, die ieder ge zag afwijst en tot geen enkele organisatie behoort. De rechtbank moge de veroordeeling van van der Lubbe wegens het misdrijf van hoogverraad en van brandstichting met oproerige doeleinden afwijzen. Zij moge hem slechts veroordeelen wegens de vier brandstichtingen in verband met he: misdrijf van voorbereiding van hoogver raad. Hieruit volgt dat van der Lubbe als rechtvaardige uitboeting van zijn daad tol een aanzienlijke tijdelijke tuchthuisstraf moet worden veroordeeld. Bij den senaat van het staatsgerechthof bestaat het voornemen, onder alle om standigheden vanavond de pleidooien ie beëindigen. De afkondiging van het vonnis zou dan in de tweede helft der volgende week ver wacht kunnen worden. Een trein met kinderen aangereden. Gistermorgen heeft zich in de onmid dellijke nabijheid van de stad Posen een ernstig spoorwegongeluk afgespeeld. Bij het binnenrijden van het hoofdstation is een personentrein gereden op een stil- staanden trein, welke geheel met kinde ren bezet was. Tengevolge van de bot sing stortten drie wagons van den stil- staanden trein den spoordijk af. De wa gons werden grootendeels vernield. Tot dusver zijn reeds tien kinderlijkjes geborgen en vele andere kinderen zijn in ernstig gewonden toestand naar het zie kenhuis vervoerd. Men meent, dat zich onder de puinen nog tal van dooden bevinden. Men denkt dat de machinist door een onveilig signaal is gereden. De koudegolf. In Silezië is opnieuw een hevige ver scherping van de strenge winterkoude in getreden. De thermometer wees te Bres- lau 26 gr., te Sprottau 28 gr. vorst. De koude in Frankrijk blijft aanhouden en is zelfs nog toegenomen. Er is in ver schillende deelen van Frankrijk veel sneeuw gevallen, waardoor groote ver- keersstoornissen veroorzaakt worden Zelfs te Bordeaux heeft het gesneeuwd, wat daar sedert jaren niet het geval is geweest. Er doet zich gebrek aan kolen gevoelen, zoodat de regeering besloten heeft dat voor het invoercontingent van Januari reeds met ingang van 15 Decem ber kolen ingevoerd kunnen worden. In Opper-Italië blijft de vorst, welke met zwaren sneeuwval gepaard gaat, aan houden. Het scheepvaartverkeer te Vene tië ondervindt groote belemmeringen. Uit verschillende plaatsen komen berichten, dat menschen doodgevroren zijn. De hevige koude in Engeland duurt nog steeds voort. Donderdag zijn 8 personen doodgevroren. Geheel Roemenië wordt door sneeuw stormen geteisterd. Alle zijrivieren van den midden-Rijn zijn geheel bevroren. Het op' elkaar geschoven ijs boven de I.oreley neemt steeds grooteren omvang aan. Men zal trachten het ijs met behulp van ijsbrekers in beweging te brengen, daar er anders gevaar bestaat, dat ook de benedenloop van den Rijn bevriest. Korte Berichten. Het Engelsche lagerhuis heeft na zes uren discussie de financieele resolutie betreffende de werkloosheid met 184 tegen 35 stemmen aangenomen. De lagerhuis leden gingen daarna om half één, na een zitting die bijna 23 uur onafgebroken ge duurd had, lachend uiteen. Uit Berkeley in Californië wordt ge meld, dat het seismografisch instituut van de Californisc'he universiteit gisteravond een hevige aardbeving registreerde, die ongeveer 45 minuten lang aanhield. Men neemt aan, dat de haard van de beving in den Stillen Oceaan ligt. 40.000 bus-chauffeurs te Londen heb ben loonsverhooging gekregen en hun is tanti me en langer vacantie beloofd met behoud van loon. Verdere verhoogingen worden toegezegd tegen den tijd, dat nor male toestanden zullen zijn weergekeerd. Ofschoon het drankverbod in den staat New-York is opgeheven, zal, vol gens een mededeeling van den gouver- tantième en langer vacantie beloofd met blijven. OPBRENGST RIJKSMIDDELEN. (De gewone Rijksmiddelen hebben over de maand November opgebracht 1933 1932 Grondbel. f 367.927 f 369.864 Pers. bel. Ink. bel. 5.881.274 7.500.255 Div. en tant.bel. 791.331 021.104 Verm. bel. 1.116.751 1.207.726 Invoerrechten 8.325.237 5.542.270 Opc. invoerrechten 1.456.684 Statistiekrecht 181.799 181.768 Acc. op zout 147.204 194.584 Acc. op geslacht 496.363 615.862 Acc. op wijn 41.609 38.742 Acc. op gedist. 2.845.611 2.587.353 Acc. op bier 811.546 957.294 Opc. op acc. op bier 118.619 Acc. op suiker 5.393.455 4.431.690 Opc. acc. op suiker 1.075.677 Acc. op tabak 1.514.016 1.853.976 Bel. gouden en ztilv. werken 89.L41 81.082 Zegelrechten enz. 1.188.145 1.457.627 Registr. rechten 914.243 777.159 Rechten successie 3.582.711 3.769.501 Domeinen enz. 434.715 455.903 Opbr. Staatsloterij 11.115 9.563 Oubr. loodsgelden 368.094 342.350 Mocht in verband met de statuten eener bedrijfsvereeniging opzegging van de aansluiting tegen 1 Januari niet wel mo gelijk zijn, dan zal in zoodanig geval met deze omstandgheden rekening worden ge houden. Totaal f37.153.269 f 32.995.672 De opbrengst was dus ruim vier mil- lioen hooger dan die over dezelfde maand van 'het vorige jaar. De totaal-ontvangst over de eerste elf maanden is 331.905.527 gulden; dit is veertien millioen minder dan verleden jaar over het gelijke tijdvak. Burgemeesters. Bij Kon. besluit is, met ingang van 1 Januari, benoemd tot burgemeester der gemeenten Noordeloos, Hoogblokiand en Hoornaar W. Zeeuw, met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag als 'burgemees ter der gemeente Genemuiden. Benoeming burgemeester van Utrecht. Naar nu weer gemeld wordt is zeer binnenkort de benoeming te verwachten van Mr G. A. W. ter Pelkwijk, secretaris der gemeente 's Gravenhage, tot burge meester van de gemeente Utrecht. De kwestie „Spoorhout". Ingevolge artikel 39 van het Reglement van Orde wordt het onderzoek in de kwestie Spoorhout naar aanleiding van de desbetreffende motie-Krijger opgedra gen aan een commissie, waarin de voor zitter van de Tweede Kamer gisteren be noemde de heeren v. d. Waerden (s. d. a. p.), Suring (r.-k.), Van D'ijk (a.-r.), Rut gers van Rozenburg (c.-h.) en Joe- kes (v.-d.). Premie ziekteverzekering voor werkloozen. Door de inspecteurs voor de werkver schaffing is namens den minister van economische zaken aan de gemeentebe sturen het volgende schrijven gericht: Voor het jaar 1934 zal als voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie in het diievierde deel der ziekteverzekeringspre mie, de bepaling gelden, dat U, voor de verzekering ingevolge de Ziektewet, van door IJ bij wijze van werkverschaffing te werkgestelde personen, aangesloten moet zijn bij de Centrale Ziekenkas van den Raad van Arbeid te 's Gravenhage. Teneinde het mogelijk te maken, per 1 Januari 1934 deze regeling te kunnen toe passen, geef ik U namens den minister in overweging, zoo noodig, bestaande ver bintenissen met het verzekeringsorgaan, bij hetwelk U thans het ziekterisico hebt ondergebracht, op te zeggen. Uit het vorenstaande vloeit voort, dat van 1 Januari 1934 af in het gedeelte van de ingevolge de Ziektewet verschul digde premie, geen rijkssubsidie zal wor den verleend, zoo de verzekering van do tewerkgestelde werkloozen bij een andere corporatie dan de Centrale Ziekenkas van den R. v. A. te Den Haag is onderge bracht. TWEEDE KAMER. Minister Marchant verdedigt zijn beleid. Bij de gisteren voortgezette behande ling van de Onderwijs-begrooting ver klaarde Minister Marchant, dat het hier gevoerde debat een harmonische sympho- nie is, vergeleken bij al wat er over spr's hoofd, ging tijdens zijn ministerschap. Men sprak van een schrikbewind, doch velen schrikken te vlug. Den zegen van goed onderwijs erkent spreker. De kwestie is: hoe loodsen wij de jeugd onbeschadigd door de rampen van onzen tijd heen? Andere omstandigheden eisohen van onze beginselen andere toe passing. Wat de heer Thijssen wil is niet mogelijk en wat niet mogelijk is moet men niet najagen. Deze soc.-dem. zou het on derwijs dooddrukken. De Minister zegt verder, dat tal van menschen meenen propaganda voor de openbare school te maken, terwijl zij die inderdaad naar den kelder helpen. Wat de concentratie betreft, kon spr. niet anders handelen. Wat de bijzondere scholen betreft, kan spr. de wet niet ver anderen. Spr. verzekert den heer Wendelaar er niel aan te denken alle kleine scholen op te heften. In het systeem Feber ligt wel oen goede kern, doch het is allerminst oorspronkelijk en voor het platteland niet van repassing te brengen. Een school is geen zuivelinrichting of pulpfabriek. Een school met den meester was vroe ger in het dorp een cultuurcentrum, doch sedert verscheidene hoofden van scholen buiten de gemeente wonen is dat wel ver anderd. Spr. noemt het geval van de school te Rha (Geld.). De Raad van Steen deren had tot opheffing besloten. Spr is er geweest; 'n vervallen gebouw, geen onder wijzerswoning, alleen een brandspuithuis je. Een hoofd met een juffrouw als onder wijskrachten. Ruim 20 leerlingen van wie vier uit Rha, de anderen waren uit de om geving van Dieren, en konden de school bij hoog water niet bereiken. Het hoofd smeekte: verlos mij uit deze omgevingl Van 12 tot 2 zit ik hier met de juffrouw! Ik heb naar alle kanten gesolliciteerd en niemand wil mij hebben. Nu heb ik ge solliciteerd naar een agentuur van een koekfabriek (gelach). Dit noemt men nu een centrum van cultuur! (Onbedaarlijk gelach). Men noemt het onbehoorlijk zooiets op te heffen! (Groote vreugde). De heer van Gaasbeek, inspecteur van 't L.O. in de prov. Utrecht heeft spr. ge vraagd of 'hij voorzitter van volksonder wijs won worden, waarop spr. antwoord de: dat moet gij zelf weten, maar ik zou het niet -doen. Spr. wilde geen risico loo pen; zijn neus is wèl groot, doch fijn. D'e heer Gaasbeek is toen voorzitter geworden en heeft dingen geschreven, die hem met spr. in conflict brachten. Spr. heeft hem daarover onderhouden. Men heeft op de vergadering van Volks onderwijs aandacht aan het aftreden van den heer Gaasbeek gewijd door 30 secon den te zwijgen. Spr. vindt die stilte apen- kool. (Rumoer en protesten). Den heer Zandt antwoordt spr., dat bij een herziening van de salarisregeling van het onderwijzend personeel kan worden overwogen, in hoeverre het element van de behoefte bij de bepaling van het loon kan worden in acht genomen, ten over staan van het leven in communiteit. Wat het onderwijs aan schipperskinde ren betreft, de verschillende stroomingen moeten elkaar vinden teneinde het be schikbare geld goed te besteden. Een wetsontwerp tot bestrijding van het besmettingsgevaar op de scholen gaat de volgende week naar den Raad van State. Wijziging van de Lager-Onderwïjswet. Daarna komt aan de orde de voorgestel de wijziging van de L. O.-wet. Bij art. 1 verdedigt de heer Suring (R. K.) een paar amendementen, strek kende om de mogelijkheid te scheppen tot het in acht nemen van een opzegter mijn van ten minste drie maanden voor die onderwijzers, die tengevolge van het verkorten van den overgangstermijn tot aanpassing aan de nieuwe leerlingen- schaal, ontslagen moeten worden aan scholen, waar hef loopende schooljaar voor 1 April 1934 eindigt en om aan de bijzondere scholen de bevoegdheid te ge ven inplaats van wachtgelders ook actief werkzaam zijnde onderwijzers of 'hoofden te benoemen. Minister Marchant is bereid deze amendementen over te nemen. Art. 1 geamendeerd wordt z. h. st. aan genomen. Binnenland. De Tweede Kamer over de onderwijsbe- grooting. De rijksmiddelen over November. De Nederlandsch-Duitsche onderhande lingen. De Gasthuiskwestie te Goes. Buitenland. De pleidooien te Leipzig. De koude. D'e heer T i 1 a n u s (C. H.) verdedigt een nieuw artikel 2, bedoelende de toe lating van hulponderwijzers tot de open bare en bijzondere scholen mogelijk te ma ken, o. m. ten einde deze jongelui, die anders zonder betrekking blijven, aan den arbeid te zetten. Minister Marchant brengt een wij ziging aan, waardoor toelating van kwee- kelingen met akte mogelijk wordt als zelf standige leerkrachten. Spr. is tegen het instituut van hulponderwijzers. De wijziging door den Minister aange bracht wordt z. h. st. aanvaard, evenals artikel 2. Eij artikel 3 licht de heer Z ij 1 s t r (A. R.) een amendement toe, strekkende, tot toekenning van verplicht ont slag aan de huwende onder wijzeres. Hierover zal de volgende week worden beslist. NEDERLANDSCH-DUITSCHE ONDERHANDELINGEN. Geen reden tot ontevredenheid zegt minister Colijn. Sinds eenige weken hebben in Den Haag tusschen de Nederlandsche en de Duitsche Regeering onderhandelingen plaats gevonden over de regeling van het goederenverkeer tusschen Nederland en Duitschland na afloop van het op 31 Deo. a.s. eindigende voorloopige verdrag van 27 April 1933. Deze onderhandelingen hebben giste ren tot de onderteekening van een ver drag geleid, dat de wederzijdsche econo mische betrekkingen op een nieuwe, de beide Regeeringen bevredigende basis plaatste. Naar aanleiding van de 'onderteeke ning van het nieuwe handelsverdrag ver klaarde minister dr H. Colijn aan de Msb.: Er blijven natuurlijk bij elke onderhan deling over handelsbetrekkingen onver vulde wenschen over, die men gaarne in gewilligd had gezien. Maar alle omstan digheden in aanmerking genomen heb ben wij geen reden tot ontevredenheid. De bootdienstop de Ooster- Schelde. De bootdienst op Zierikzee kan overdag nog normaal plaats hebben, doch de laatste boot van Zierikzee ver trekt in verband met den ijsgang in plaats van te 16.50, thans te 15.15 van Zierikzee en zij vaart alleen naar Katsche Veer en terug. Waarschuwing. De Commissa ris van Politie te Goes waarschuwt tegen de practijken van de gebroeders W. en L. Vreeswijk, welke handel drijven in meubelen, tapijten en verdere huishoude lijke artikelen en daarmede met paard en kar door het geheele land venten. Zij zijn in het bezit van een verklaring van den volgenden inhoud: „Blindenindustrie Tilburg. „Hiermede verklaar en bevestig ik, dat „C. F. Vreeswijk, bezems, luiwagens, bor- „stel- en vegerwerk levert, dat door blin- „den vervaardigd en zonder eenige hulp „van zienden is afgewerkt. Dat hij ge doemde artikelen verkoopt om de blin- „den en hun arbeid te steunen. Bij allen, „die de blinden willen begunstigen beveel „ik den heer Vreeswijk beleefd aan. (get.) C. P. JANSSEN. „Tilburg, 15 April 1931." Van blindenindustrie is hier geen spra ke, aangezien de verklaring afkomstig is van één blinden persoon, die zeer in het klein borstels, bezems etc. vervaar digt en daarbij wordt ondersteund. Ge noemde kooplieden maken zich hierdoor aan misleiding van het publiek schuldig. W.D. 4 en Y.D. 4 zijn twee subliemt nieuwe N.S.F. radiotoestellen. Hoofd agent: J. M. Polderman. Goes. (Adv.) Bij Kon. besluit is benoemd tot rid der in de Orde van Oranje-Nassau, D. H. Brandenburg, ontvanger der dir. be lastingen te Vlissingen. Middelburg. Zooals uit een advertentie in dit nr blijkt, zal op Donderdag 28 Dec alhier een debatvergadering worden ge-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1