Een fijne Boterletter
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Koopt Uw Goud, Zilver
en Uurwerken
C. Joosse, Goes
Binnenland.
Bakkerij VAN MELLE
Telefoon 114 - Goes
Uit de Provincie
Kerknieuws
Belangrijkste Nieuws.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws
VRIJDAG 1 DECEMBER 1933
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolcfoonnummor 11.
Postchèquo on Glrorokoning \Wöro.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telel. 200.
Dircctour-IIoofdrcdacteur: II. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontiön 30 cont per regel. Ingezonden
modcdcolingcn 00 cent per rcgol. Kloino
Advcrlcntiön Dinsdags cn Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De bewapening van Engeland.
De in het hoogerhuis behandelde kwes
tie 'van Engeland's bewapening in de
lucht is te zelfder tijd ook in het lager
huis aan de orde gekomen. Namens de
regeering legde Baldwin een lange ver
klaring af, die in het algemeen voorzich
tiger was gesteld dan die van den En-
gelschen minister voor de luchtvaart, lord
Londonderry, in het hoogerhuis.
Engeland kan met zijn huidige verde
digingsmogelijkheden te land, te water
en in de lucht niet alléén op de wereld
blijven. Dit moet zoowel in Engeland als
in het buitenland worden begrepen. Het
is gebleken, dat de wereld nog niet bereid
is te ontwapenen tot het peil der Engel-
sche luchtmacht.
Er zijn drie mogelijkheden, waarvan de
eerste is: ontwapening tot den stand van
Duitschland. Tegenover de uitvoering
hiervan staan echter geweldige moeilijk
heden. Een der moeilijkheden was al, dat
men niet alles kon zeggen wat men wist.
Wanneer Baldwin sou seggen, waar de
moeilijkheden lagen en wie ze veroor
zaakte, zou het onmogelijk zijn met de
ontwapening ooit nog een enkelen cen
timeter voorwaarts te komen.
Baldwin noemde als tweede mogelijk
heid een begrenzing der bewapening,
waarbij de zware aanvalswapenen wor
den afgeschaft en Duitschland de wa
pens, die het reeds bezit, zullen wor
den toegestaan tot de in een overeenkomst
opgenomen grens. Landen welker bewa
pening binnen deze grens ligt, kunnen
doen wat zij' willen. Engeland moet voor
zijn verdediging bij' een dergelijke over
eenkomst gelijkgerechtigd zijn met andere
staten.
De derde mogelijkheid werd voorgesteld
door den vice-admiraal. Engeland mocht
echter niet alleen rekening houden met
zijn ïulchtstrij'dkrachten, doch ook met
de strijdkrachten te land en te water.
R. K. geestelijken in Beieren gearresteerd
Van verschillende kanten was de Bei
ersche politieke politie ervan op de hoog
te gestéld, dat eenige katholieke geestelij
ken te Munchen „ongeoorloofde gruwel-
berioh'ten" over gebeurtenissen in het con
centratiekamp Dachau hadden verspreid,
met de klaarblijkelijke bedoeling, veront-
waardiging en onrust te verwekken.
De Beiersche politie stelde een onder
zoek in, dat tenslotte, na overleg met het
Openbaar Ministerie, tot de arrestatie
van een aantal geestelijken leidde.
Officiëel wordt medegedeeld, dat de on
ware berichten afkomstig waren van het
voormalig lid van de Beiersche Volks
partij, den pastoor Dr Emil Muehler uit
Munchen, die zich onder de gearresteer
den bevindt.
Het daodend verkeer in Engeland.
Door het Britsche ministerie van ver
keerswezen is een statistiek gepubliceerd
waaruit blijkt, dat het aantal verkeers-
ongëluk'ken met doodelijken afloop in En
geland gedurende de eerste zes maanden
van het afgeloopen jaar 2998 heeft bedra
gen, hetgeen 29 meer is dan in het over
eenkomstige tijdvak van het jaar 1932. In
totaal kwamen hierbij 3061 personen om
het leven.
Iets meer dan de helft van degenen, die
bij verkeersongelukken het leven verloren,
waren voetgangers.
Uit een Duitsch concentratiekamp.
Men meldt uit Sellingen (Gr.), dat in
die omgeving den laatsten tijd allerlei
mededeelingen worden gedaan omtrent
het ontsnappen van personen uit het ten
Zuid-Oosten van Sellingen gelegen con
centratiekamp, vlak aan den anderen kant
van de rijksgrens.
Door hen, die vlak aan de grens wonen,
wordt 'herhaaldelijk schieten géhoord en
ook is eenige agitatie waarneembaar on
der de bewakers van dit kamp.
Dat de toestand niet geheel normaal is
blijkt wel uit de waarschuwing van den
burgemeester der gemeente Vlagtwedde,
waarin deze bekend maakt, dat het be
treden van Duitsch grondgebied tusschen
de grenssteenen 173 tot en met 175 le
vensgevaarlijk is, daar de gewapende be-
wakers van het zich daar bevindende con
centratiekamp opdracht hebben, om on
middellijk van de vuurwapenen gebruik
te maken tegenover vluchtelingen en ver
gissingen derhalve gemakkelijk kunnen
plaats vinden.
De burgemeester heeft daarom aange
raden, zich van het betreden van genoemd
terrein ten allen tijde te onthouden.
In hoeverre het de vorige week op die
hoogte waargenomen mitrailleurvuur met
een en ander in verband staat is tot op
heden niet' opgehelderd.
Ingezonden Mededeeling.
bij
St. Adriaanstraat 11
Bakkers dreigen met staking.
De bakkers in geheel Bulgarije hebben
hun bedoeling te kennen gegeven om mor
gen in staking te gaan uit protest tegen
de wet op het broodstempel. Deze wet
dwingt de bakkers een stempel ter waarde
van ongeveer 2.5 cent te zetten op elk
brood dat zij bakken. De inkomsten hier
van worden gedeeltelijk besteed als ver
goeding voor de regeeringssubsidie op de
tarwe.
Korte Berichten.
Naar de Maden uit Innsbruck mel
den, zijn gisteravond in alle deelen der
stad ongeveer 20 donderbussen tot ont
ploffing gebracht, waardoor rond hon
derd vensterruiten werden vernield. De
politie arresteerde elf daders, die terstond
ieder tot 6 maanden arrest werden ver
oordeeld.
Op de Zwarte Zee woeden hevige
stormen. Verscheidene schepen zijn ge
zonken, andere drijven stuurloos rond,
zonder dat bun hulp kan worden gebracht
De temperatuur in Midden-Italië is
belangrijk gedaald. Op sommige plaatsen
beeft bet acht graden gevroren. In de
bergen ligt de sneeuw tot een meter hoog
te. Het winterzaad is voor bet grootste
gedeelte bevroren. Enkele rivieren zijn
buiten haar oevers getreden, waardoor
overstroomingen veroorzaakt zijn.
RADELOOS KLAAGDE HIJ ZIJN
NOOD AAN EEN VRIEND!
„Vele jaren aan de borst te sukkelen en
's nachts hoestbuien die wel een half uur
duurden, dat was mijn leven. Slapen deed
ik weinig en eten, ho maar! Radeloos
klaagde ik mijn nood aan een vriend.
Deze raadde mij Akker's Abdijsiroop aan.
Ik had er weinig vertrouwen in. maar
toch kocht ik den volgenden morgen Ab
dijsiroop. Na gebruik van 3 lepels voelde
ik al verlichting en na 5 flesscben was ik
heelemaal van dien ellendigen hoest ge
nezen, zoodat ik mij nu weer prettig voel,
goed slaap, kortom een gelukkig menscb
ben." Zoo schrijft ons de beer L. K. te
's H., wiens origineele brief voor iedereen
ter inzage ligt.
Als ge aan de borst sukkelt, neem dan
ook Abdijsiroop, evenals de Heer L. K.
Abdijsiroop bevrijdt de ademhalings
organen van slijm en andere ziektever
wekkende stoffen. Abdijsiroop verruimt
de ademhaling, verdrijft benauwdheden,
heelt de aangedane en ontstoken plekken.
Onovertroffen bij Hoest, Bronchitis, In
fluenza, Asthma. Alom verkrijgbaar.
Thans per flesch 1.1.50 en 2.75.
Vraagt voor gebruik buitenshuis Abdij
siroop-Bonbons („gestolde" Abdijsiroop),
even geneeskrachtig! Doos: 35 en 60 cent.
(Adv.)
HET OPTREDEN VAN DEN HEER
VAN DER VOORT VAN ZIJP TE GOES.
Vragen aan den Minister.
Het lid der Tweede Kamer de heer Ku-
pers heeft den Minister van Binnenland-
sche Zaken de volgende vragen gesteld:
1. Acht de Minister het te vereenigen
met de plichten, die op den burgemeester
eener Nederlandsche gemeente rusten,
dat deze in het openbaar zich in beleedi-
genden vorm uitlaat over een groep van
de Nederlandsche bevolking, zooals blij
kens een verslag in het dagblad „,De
Zeeuw" van 22 November j.l. in een te
Goes gehouden openbare vergadering van
de Nationaal Socialistische Beweging de
heer C. van der Voort van Zijp heeft ge
daan door te zeggen:
„De N. S. B. predikt geen antisemi
tisme, maar wel protesteert zij er tegen,
dat met name de socialistische Joden, b.v.
in het Amsterdamsche gemeentebestuur,
zulk een onevenredig grooten invloed
hebben. Voor dergelijke Joden, die de
Nederlandsche arbeiders hebben geëx
ploiteerd, die alles, wat ons heilig is, naar
beneden halen en die er op uit zijn de
best bezoldigde baantjes te krijgen, is in
Nederland geen plaats."?
2. Indien de Minister van oordeel is,
dat deze uitlatingen niet toelaatbaar zijn,
is hij dan bereid mede te deelen, welke
maatregelen hij denkt te nemen om een
herhaling van het in vraag 1 vermelde feit
tegen te gaan?
Van het Hof.
H. M. de Koningin en H. K. H. do
Prinses zijn gisteren met den gewonen
trein van omstreeks half vijf van Het
Loo in de Residentie teruggekeerd.
Ter verwelkoming waren op het per
ron aanwezig de Gouverneur der Resi
dentie en de burgemeester van 's Graven-
hage.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
is ter vergadering bijeengeroepen tegen
Donderdag 7 December des namiddags te
2 uur.
Verlaging van de loodsgelden.
Het wetsontwerp tot verlaging van ds
loodsgelden heeft dezer dagen het betrok
ken departement verlaten en het zal bin
nenkort in behandeling worden genomen
Omtrent een datum van de eventueele in
voering van de verlaging valt nog niets
te zeggen. Deze zal n.l. eerst bij of na de
behandeling kunnen worden vastgesteld
Naar de „N. R. Ct." verneemt, omvat
het voorstel een verlaging van de loods
gelden van 20 pet. en van 50 pet. voor een
z.g.n. tweeden calldar (een herhaald be
zoek). Bovendien wordt voorgesteld
loodsbrevetten verkrijgbaar te stellen.
Deze brevetten zijn bestemd voor de ka
piteins van schepen welke korte vaarten
op Rotterdam maken en die hebben be
wezen, dat zij over voldoende kennis van
het vaarwater beschikken, om zonder
loods te kunnen varen. De schepen, welke
varen onder een kapitein, die op een der
gelijke wijze is gebrevetteerd, worden dan
vrijgesteld van loodsgelden.
Steun aan landarbeiders.
De minister van sociale zaken heeft
aan de landarbeidersbonden medege
deeld, -dat ook voor dit jaar de bepaling
zal gelden, dat de werkloozen tijdens de
reglementaire wachtdagen mogen werken
in de werkverschaffingen of van gemeen
tewege geldelijk gesteund mogen worden.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is aan W. G. J. J. ba
ron van Voorst tot Voorst, op zijn ver
zoek, met ingang van 1 December, eer
vol ontslag verleend uit zijn betrekking
van notaris te 's Gravenbage.
Tegen de uitverkoopen.
Naar verluidt, bereidt de regeering een
voorstel van wet tot beteugeling van hei
euvel der uitverkoopen voor.
De heffing op koffie.
Naar het Weekblad voor kruideniers
waren verneemt, zal de heffing op koffie,
die bij de millioenennota in uitzicht id
gesteld, worden gegoten in den vorm van
een invoerrecht op ruwe en niet van een
accijns op gebrande koffie, zooals aan
vankelijk in de bedoeling lag. Voor zoovei
de inlichtingen van het blad gaan, kan
een invoerrecht van 25 cent per Kg. wor
den verwacht. Als vermoedelijke datum
van in werkingtreding der heffing word'
1 Maart genoemd.
Werkloozen van steun uitgesloten.
Het Tweede Kamerlid Wijnkoop heeft
aan den minister van Sociale Zaken de
volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat lou
ter op grond van vermoedens te Lands
meer drie werkloozen zonder meer zoowel
uit de werkverschaffing als uit de ge
meentelijke steunregeling zijn uitgesloten,
zoodat zij- thans van elke uitkeering zijn
verstoken?
Is de Minister er voorts mee bekend,
dat met of aan het in den desbetreffen-
den brief van B. en W. van Landsmeer
bedoelde gesyclo-styleerde krantje door
geen der uitgeslotenen is gewerkt?
Weet de Minister dat de betrokken
burgemeester van alle werkloozen, zoo
wel van de dusgenaamde stempelaars als
van de arbeiders in de werkverschaffing,
de verklaring eischt dat ze geen lid zijn
van het plaatselijk Werkloozen-Comité?
Acht de regeering dergelijk optreden
van dezen of van andére burgemeesters
niet in strijd met het vereenigingsrecht,
dat toch ook voor werkloozen en werkver-
schaffings-arbeiders wettelijk niet is op
geheven?
Ingezonden Mededeeling.
MINISTER MARCHANT EN DE
THEOL. FACULTEITEN.
Geen nieuwe hoogleeraarsbenoemingen
meer?
De vorige week sprak 'onze „Rotter
dammer" er haar ongerustheid over uil
dat Minister Marchant overweegt de
sinds het overlijden van prof. dr A. Eek
hof bestaande vacature in de Kerkge
schiedenis aan de Leidsche Universiteit
niet te vervullen. Het blad verneemt
thans uit zeer betrouwbare bron, dat
reeds maanden geleden door de desbe
treffende instanties dr G. Ph. van Itter-
zon, Ned. Herv. predikant te Den Haag.
voor het vervullen der vacature-Eekhoi
is voorgedragen.
Wanneer men dat in aanmerking
nemend, nagaat dat nog de benoeming
niet is geschied, dan wordt, aldus bet
blad, onze ongerustheid versterkt. Spoe
dig is aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
een vacature te verwachten daar prof.
dr J. A. Cramer wegens het bereiken van
den 70-jarigen leeftijd emeritaat zal ne
men.
De Theologische faculteit zal dan voor
dragen in zijn plaats prof. dr M. van
Rhijn, als hoogleeraar in de Kerkgeschie
denis. Prof. Van Rhijn is thans kerkelijk
hoogleeraar.
In universitaire kringen te Utrecht
leeft thans de vrees, dat in Utrecht het
zelfde zal gebeuren als in Leiden, n.l. dat
de vervulling der vacature zeer lang op
zich zal doen wachten.
Men schrijft n.l. aan Minister Mar
chant het voornemen toe, om een der bei
de theologische faculteiten, óf die te
Utrecht, óf die te Leiden op te heffen, om
dat Minister Marchant naar meer bezui
niging toe wil op het gebied van het Hoo-
ger Onderwijs en hij van oordeel is, dat
de theologische opleiding niet van Staats
wege behoort te geschieden, doch moet
uitgaan van de Kerk, waarbij hij zich
denkt den vorm van seminair onderwijs.
Goes. Gisteravond kwam de afd. Goes der
N.C.G.O.V. in jaarvergadering bijeen. De
voorzitter, ds Homburg, opende de ver
gadering -en besprak vervolgens enkele
verzen uit Efeze 5. Het verslag van den
secretaris moest achterwege blijven, om
dat deze verhinderd was de vergadering
bij te wonen. Het verslag van de penning-
meesteresse gaf een batig saldo te hooren.
De avond werd verder afgewisseld door
zang voordracht, samenspraak en orgel
en viool.
De opkomst was niet groot.
N.- en St Joosland. Toen de koopman
Zuiddijk uit Goes Donderdag van de
Markt te Middelburg met zijn auto gela
den met manufacturen enz. op weg was
naar huis, is een deur aan de achterzijde
van de auto, zonder dat hij hiervan iets
bemerkte, opengegaan. Dientengevolge la
gen op den weg van Middelburg naar
deze gemeente overal manufacturen en
andere goederen verspreid. Verschillende
personen uit Middelburg komende von
den onderweg die artikelen, welke wer
den bezorgd bij de gemeentepolitie alhier.
Deze beeft het restant opgehaald en den
koopman gewaarschuwd, die 's avonds
de gevonden goederen kwam afhalen en
tot zijn groote vreugde kon constateeren,
dat, voorzoover hij kon nagaan, niets ver
mist werd.
- Bij de door de marechaussee'a ge
houden controle op auto's enz. is in deze
gemeente Donderdagmorgen aangehouden
een zekeren B. uit Nisse. Déze had in zijn
vrachtauto, buiten eenige varkens, ook
80 K.G. aardappelen. De aardappelen wa
ren niet gedekt door een vervoerbewijs en
zijn in beslag genomen.
Tholen. De voorbereidende werkzaam
heden voor de verbetering van den weg
Tholen-Oud-Vossemeer vorderen zeer
veel tijd. De werkzaamheden zullen waar
schijnlijk dezen winter nog niet doorgaan.
Dit is wel een groote teleurstelling voor
de werkloozen ter plaatse.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Akkerwoude, G. J. Laar
man te Tweede-Exloërmond.
Aangenomen naar Oude Schild (Texel)
G. W. Scholten, cand. te Hijlaard.
Bedankt voor Y/srkendam, F. G. Bos
boom te Hilligei si-erg.
Evang. Luth. Kerk.
Beroepen te Apeldoorn, H. Joh. Jaa-
nus te Nijmegen.
Binnenland.
De begrooting van Landbouw door de
Tweede Kamer aangenomen.
Invoerrecht op koffie?
Maatregelen tegen uitverkoopen.
Verlaging loodsgelden.
Minister Marchant en de theologische fa
culteiten.
Buitenland.
De bewapening van Engeland.
Begrafenis ds Runia.
Woensdagmiddag had op de algemeene
begraafplaats te Amersfoort de ter aar-
debesteling plaats van het stoffelijk over
schat van nu wijlen ds J. Runia in leven
emeritus-predikant van de Geref. Kerk te
Arnemuiden.
Achter den lijkwagen reden een negen
tal volgrijtuigen. Toen de stoet op het
kerkhof was aangekomen, werd de kist in
de aula van bet kerkhof gedragen. Het
orgel speelde zacht het lievelingslied van
den overledene Ps 71 12. Namens de
kerk van Arnemuiden, sprak ouderling
S. Wisse eenige hartelijke woorden ter
nagedachtenis van den arbeid van ds Ru
nia, gedurende de 16 jaar dat hij aan deze
kerk verbonden was.
Daarna sprak ds E. Schouten te
Amersfoort als wijkpredikant eenige
troostrijke woorden, waarna het stoffelijk
overschot werd weggedragen. Toen de
kist in de groeve was neergelaten, werd
de droeve plechtigheid door ds E. Schou
ten met het lezen van de Geloofsbelijdenis
beslaten.
Geheel in den geest van den overledene,
waren de toespraken beperkt. De o-udste
zoon, dhr M. Runia, dankte namens de
familie voor de laatste eer zijn vader be
wezen.
Wolphaartsdijk. In de vacature van
ouderling en diaken der Geref. Kerk ont
staan door bet verplichte aftreden van
de heeren F. Caan en J. v. Wuijckhuijse,
zijn gekozen dhr P. Luikenaar als ouder
ling en dhr J. L. Goetheer als diaken.
Vrouwepolder. In de Geref. Kerk alhier
werd als ouderling gekozen dhr J. Geerse
Sr. en als diaken dhr A. Wattel Wz.
Geslaagd voor het theoretisch ge
deelte van bet machinisten-diploma B:
D. de Vos, Middelburg en G. Bierbuys,
Vlissingen.
Vrouwepolder'. Donderdagmiddag na
schooltijd vervoegde zich het dagelijksch
bestuur der gemeente ten huize van bet
ihoofd der met, 1 Dec. opgeheven O. L.
school te Gapinge, teneinde van. dat
hoofd, dhr L. den Ouden, officieel af
scheid te nemen. De burgemeester dank
te o.m. dhr den Ouden voor de aan het
onderwijs bewezen diensten en voor het
geen dhr den Ouden en zijn echtgenoote,
gedurende hun verblijf te Gapinge voor
de samenleving aldaar zijn geweest, bier
bij de hoop uitsprekende, dat hem een
spoedige 'herplaatsing bij bet onderwijs
ten deel moge vallen.
Als aandenken aan zijn verblijf te Ga
pinge bood spr. een ets in lijst aan.
Dhr den Ouden zeide den burgemeester,
ook namens zijn echtgenoote, dank voor
het tot hen gesprokene, voor de steeds
ondervonden aangename samenwerking en
dankte het gemeentebestuur voor het hun
geschonken aandenken, de verzekering ge
vende, dat zoowel hij als zijn vrouw, al
tijd met genoegen zullen terugdenken aan
hun verblijf te Gapinge en de aldaar on
dervonden vriendschap.
Arnemuiden. Met ingang van heden is
benoemd tot tijdelijk onderwijzeres aan de
Chr. School alhier Mej. Flipse te St. Lau
rens, zulks ter vervanging van mej. J.
P. Brouwer te Goes, die longesteld is.
Een ernstige ontplof
fing. Terwijl eenige werklieden in de
Saval-fabriek te Princenhage bezig wa
ren met een waterpers, waarin chemische
stoffen waren samengeperst, en deze stof
fen plotseling kwamen te ontploffen,
werd de 21-jarige G. Nagelkerke getrof
fen. De luchtdruk door deze explosie ont
staan, was zoo hevig, dat de ramen uit
hun sponningen werden gerukt, deuren
werden ontzet en een muur scheurde, ter
wijl de twee werklieden die de pers be
dienden, meters ver werden weggeslin
gerd. N. werd met zulk een kracht tegen
een der andere machines gedrukt, dat hij
vrijwel op slag werd gedood. De andere
arbeider bekwam slechts germg letsel.
Een ontaarde moeder.
Sinds eenigen tijd bestond er oneenigheid
in het huishouden van mej. S. te Haelen
bij Roermond. Gistermiddag kwam bet
wederom tot een twist, waarbij mej. S.
baar 15-jarige dochter een ketel kokend
water naar het hoofd wierp. Met hevige
brandwonden overdekt vluchtte het
meisje naar een woning in d9 buurt. Ge
neeskundige hulp was spoedig ter plaat
se. De toestand van het meisje, dat over
het geheele lichaam met brandwonden is
