AKKER.CACHETS
EERSTE BLAD.
DINSDAG 21 NOVEMBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 44
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijksie Nieuws."
0/
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèquo en Girorokoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tolof. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2ïe Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertontiön 30 cent per regel. Ingezonden
medodoolingen 00 cent per regel. Kleine
Advcrtentiön Dinsdags en Vrijdags J 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 1 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De crisisuitgaven.
Er wordt door niet zoo weinigen met
zeldzame luchthartigheid geredeneerd
over de financiering van de crisisuitga-
ven.
Er zijn er, die zichzelf een dikke blind
doek voorbinden en dan maar precies
doen, alsof die uitgaven er niet zijn. Zoo
verklaarde eenigen tijd geleden de burge
meester van Zaandam, dat het er met de
gemeentelijke financien uitstekend voor
stond. Gemakshalve had hij toen de enor
me crisisuitgaven maar buiten beschou
wing gelaten.
Men hoort ook de opvatting verkondi
gen, dat het Rijk dergelijke uitgaven voor
zijn rekening behoorde te nemen, maar op
de vraag, hoe het Rijk dan aan de noo-
dige middelen moet komen gaat men wij
selijk niet in.
Anderen hebben wel een antwoord op
deze vraag. Laat het Rijk voor dit doel
een leening sluiten, dan kan de gewone
begrooting voor een belangrijk deel wor
den ontlast.
Omdat er nog velen zijn, die toonen den
ernst van dit vraagstuk niet in :te zien en
die nog steeds in de financieels kwakzal
vers, die allerlei goedkoope middelen bij
de hand 'hebben vertrouwen blijken te
stellen, laten wij hier enkele passages vol
gen uit de rede door Minister Oud de
vorige week in de Tweede Kamer gehou
den.
„De heer Albarda is nog eens terugge
komen op het vraagstuk van de crisisi-
uitgaven en heeft gezegd: wanneer gij de
crisisuitgaven zoudt overbrengen naar 'n
crisisfonds, dan beteekent dit in geen en
kel opzicht inflatie, want het is mijn be
doeling niet om die uitgaven te brengen
ten laste van een fonds, dat niet over
middelen beschikt. Neen, de heer Albar
da wenscht bijzondere inkomsten voor dat
fonds in te Btellen en hij noemde als zoo
danig de verhooging van de successie-be
lasting en een heffing in eens.
De heer Albarda zegt nu: de verhoo
ging van de sucessiebelasting óf een hef
fing in eens. Door dit óf wordt het er voor
den heer Albarda niet beter op. De heer
Albarda wil de successiebelasting bren
gen op de hoogte, waarop ze eenige jaren
geleden stond, vóór de verlaging. Die ver
laging beteekende in die jaren een offer
van f 10 millioen. Het spreekt vanzelf,
dat, als wij nu de successiebelasting op
het oude tarief zouden terugbrengen
het groote bezwaar daartegen heb ik reeds
bij de behandeling van de omzetbelasting
uiteengezet, maar een oogenblik neem ik
aan, dat die bezwaren niet aanwezig wa
ren dan toch wel niemand zich de il
lusie maakt, dat wij in de tegenwoordige
omstandigheden uit die verhooging f 10
millioen zouden kunnen krijgen; dan zal
het misschien met f 5 tot f 6 millioen op
houden.
Maar wat worden wij er beter van,
wanneer ik die 5 of 6 millioen krijg? Dan
heb ik mijn Crisisfonds niet noodig, want
dan zou ik die 5 of 6 millioen evengoed
onder de middelen van den gewonen
dienst kunnen brengen.
Maar wat wil de heer Albarda nog met
die 50 millioen bereiken? Zijn plan
nen op dit punt gaan veel verder dan met
die enkele millioenen te betalen is.
De heer Albarda wenscht toch de uit-
keeringen, die het Rijk geeft aan de ge
meenten, ten minste te laten op het peil,
waarop zij over 1933 zijn geweest. Wat
beteekent dan dat bedrag van 5 of 6 mil
lioen. Dan komt men er daarmede in geen
enkel opzicht.
Nu zegt de heer Albarda: Dan moet gij
gaan leenen. De inkomsten van het Crisis
fonds zijn van zoodanigen aard, dat gij
daarop een leening kunt baseeren voor uw
crisisuitgaven.
In de eerste plaats zou ik den heer Al
barda willen vragen, hoe hij deze politiek
verantwoorden wil. Hij kan in geen en
kel opzicht weten, hoelang wij onder deze
crisisuitgaven gebukt zullen gaan. Ik zou
misschien in zijn gedachtengang kunnen
komen, wanneer men zou kunnen zeggen:
vtt,£®t jaar 1934 en misschien in 1935
hebben wij de crisisuitgaven nog en dan
is het af gel oo pen; laten wij dus voor 1934
en 1935 een bedrag leenen en laten wij
probeeren dat af te lossen uit de meerdere
opbrengst van die successiebelasting.
In dien gedachtengang zou ook passen
keffing in eens. Dan zouden wij uit die
heffing bijv, f 100 millioen kunnen halen
en daarmede de crisisuitgaven voor 1934
en 1935 financieren. Als wij maar kon
den zeggen; als het dan 1 Januari 1930
is, is de crisis voorbij en hebben wij geen
moeilijkheden meer.
De groote moeilijkheid, die ons dwingt
°m onze crisisuitgaven tot gewone uitga-
ïea te maken, is, dat wij moeten zeggen:
üet zijn geen crisisuitgaven meer, maar
het zijn gewone uitgaven ge
worden, omdat het volstrekt onzeker
ie, waarin wij in de naaste toekomst zul
len staan. Daarom is de politiek, die de
heer Albarda aanbeveelt, niet te aanvaar
den".
Uit deze enkele passages blijkt wel, hoe
weinig werkelijke beteekenis de goedkoo
pe oplossingen hebben, die van sommige
zijden worden aanbevolen.
Zieltogend Genève.
De voorzitter der ontwapeningsconfe
rentie heeft besloten om het bureau der
ontwapeningsconferentie tegen Woens
dagmiddag bijeen te roepen.
Gisteren schijnen de bekende meening -
verschillen tusschen Paul Boncour eener-
zijds en Sir John Simon en di Soragna
anderzijds, zulk een scherpen vorm te
hebben aangenomen, dat de Franschen
met een openbare vergadering van het
bureau dreigden, waarin iedereen dan in
volle openbaarheid zijn standpunt zou
moeten uiteenzetten en zijn verantwoorde
lijkheid ten overstaan van de geheele we
reld zou moeten aanvaarden. Op die wijze
zouden wij dus een verscherping van den
internationalen toestand en een bemoei
lijking van het vinden van een oplossing
krijgen.
Dat Henderson's sommatie om de groote
mogendheden naar Genève te doen komen
ook heeft bijgedragen tot versterking van
de onwelwillende gezindheid van Italië
jegens Genève schijnt weinig twijfelach
tig, De strikt vertrouwelijke besprekingen,
die op het buitengoed van Avenol werden
gehouden, schijnen overeenstemming te
hebben opgeleverd over de noodzakelijk
heid van een uitstel van de zitting van
de algemeene commissie, die tegen 4 De
cember was bijeengeroepen, tot ongeveer
20 Januari. Door dit uitstel wordt natuur
lijk nog geenerlei oplossing van de moei
lijkheden verkregen.
De geruchten, dat Sir John Simon zal
aftreden, blijven aanhouden. Men houdt
reeds rekening met de mogelijkheid, dat
indien sir John Simon als minister van
buitenlandsche zaken aftreedt, het kabi
net Mac Donald dit niet lang zal over
leven. Talrijke politici spreken de vrees
uit, dat Frankrijk, indien het bij zijn
houding volhardt, geheel geïsoleerd zal
komen te staan.
Hei Rijksdagbrandproces. Gesprek met
Torglers verdediger.
Het „Hdbld." had gisteren een onder
houd met dr Sack, den verdediger van
Torgler, die een paar dagen in Amster
dam vertoeft.
D!r Sack stelde voorop, dat hij sprak
als verdediger van Torgler als mensch en
als communist. Voor een veroordeeling
van mijn cliënt, zeide hij, zal bewezen
moeten worden, a) dat hij in het alge
meen verantwoordelijk is voor de politiek
der communistische partij; b) dat hij be
paalde daden van terreur heeft gewild; c)
dat hij den Rijksdagbrand heeft gewild.
Reeds in den aanvang van het proces heb
ik gezegd, dat ik Torgler voor onschuldig
houd; mijn pleidooi zal ik beginnen met
zijn vrijspraak te eischen en onmiddellijk
ontslag uit de voorloopige hechtenis.
Het is mijn vaste overtuiging, vervolg
de Torglers verdediger, dat het Staatsge-
rechtshof niet staat onder den invloed
van politieke opvattingen, en dat het zich
slechts door juridische overwegingen laat
leiden.
Op de vraag, of er niet kans zou be
staan, dat bij een vrijspraak door het
Staatsgerechtshof van Torgler en de Bul-
gaarsche verdachten, deze toch nog niet
hun vrijheid zouden terugkrijgen, omdat
zij communisten zijn, antwoordde dr Sack
dat het heel goed mogelijk is, dat Törgler
naar een concentratiekamp zal worden
overgebracht. Wat de Bulgaren aangaat,
dezen zou hetzelfde lot kunnen treffen,
waarschijnlijker was echter, dat zij als
ongewenschte vreemdelingen ovep de
grens zouden worden gezet.
Dr Sack deelde nog mee, dat het z.i.
niet onmogelijk is, dat v. d. Lubbe de
brand alleen zou hebben gesticht.
In Leipzig zullen nog een aantal poli
tieke getuigen a charge worden gehoord.
Dr Sack en de andere advocaten hopen
hun pleidooi te houden op 4, 5 en 0 De
cember; het vonnis kan 8 dagen later
worden verwacht, dus omstreeks 12 De
cember.
Italië wil niet uit den Volkenbond, maar
wenscht een conferentie der vier
West-Europeesche mogendheden.
In bevoegde kringen verzekert men, dat
de Groote Raad te Rome op 5 December
den toestand van Italië ten aanzien van
den Volkenbond zal bestudeeren. Men
voegt er overigens aan toe, dat deze over
weging in geen enkel opzicht beteekent,
dat Italië voornemens is zich uit 'Genève
terug te trekken.
Wat de ontwapening aangaat, meent
men in de betrokken kringen, dat diplo
matieke besprekingen tusscben de vier
grootste Westersohe mogendheden de
basis van een accoord moeten voorberei
den.
De verkiezingen in Spanje.
Succes der rechterzijde.
Na afloop van den ministerraad heeft
de Spaansohe minister van Binnenland-
sche Zaken bekend gemaakt, dat tot nu
toe uit 31 kieskringen, d.i. de helft, nauw
keuriger gegevens bekend zijn geworden.
Waarschijnlijk zullen in het geheel 474
afgevaardigden worden gekozen.
Het blijkt reeds, dat de partijen der
rechterzijde groote successen hebben ge
boekt.
De definitieve uitslag is pas over 24 tot
30 uur te verwachten.
De minister verklaarde, dat in 30 35
provincies een tweede stemming gehouden
zal moeten worden.
Er zijn 242 uitslagen bekend, welke als
volgt verdeeld zijn
De rechterzijde krijgt 123 zetels, de radi
calen 48, de 'Catalaansche linkerzijde 30,
de socialisten 19, de republikeinsche actie
4, de socialistische radicalen 2, de onaf
hankelijke republikeinen 3, de conservatie
ven 0, de progressisten 1, de communis
ten 1, de 'Catalaansche socialisten 5.
Naar dollarstabilisatie?
De stabilisatie van den dollar zal ge
schieden op den door het Congres wet
telijk vastgestelden grondslag van maxi
maal 50 pet. van de oorspronkelijke
waarde.
Het is dus niet de bedoeling de tegen
woordige waarde van den papierdollar
nogmaals met 50 pet. te verminderen,
doch den tegenwoordigen papierdollar
verder te laten dalen tot den koers van
50 pet. van den oorspronkelijken goud
dollar, dus ongeveer f 1.25.
Opzienbarende arrestatie te Londen.
Groot opzien heeft te Londen gebaard
de arrestatie van captain Miles, den com
mandant van bet London Salvage Corps,
een officieuse, door de Engelscbe verzeke
ringsmaatschappijen gefinancierde brand
weerorganisatie. De commandant wordt
er van beschuldigd, betrokken te zijn bij
de brandstichtingen vanwege het concern
Harris c.s., welks leden onlangs na jaren-
langen zwendel op verzekeringsgebied,
waarbij het om imillioenen ging, zijn ver
oordeeld tot langdurige gevangenisstraf
fen.
Korte Berichten.
Het verzoek van Bingham, den
Amerikaanscben gezant te Londen, om de
Europeesc'he aangelegenheden te Was
hington te komen bespreken, is ingewil
ligd. Bingham wordt kort voor Kerstmis
verwacht.
De Gepeoe heeft te Gharkof. een om
vangrijke Oekraïnsche nationalistische or
ganisatie ondekt, die zich tot taak 'had
gesteld de graan- en kolentransporten uit
de Oekraïne naar midden 'Rusland te sabo-
teeren. Men 'houdt rekening met eenige
doodvonnissen.
Volgens berekeningen van de „Flei
scher Verbandszeitung" is bet vleesch-
verbruik in Duitschland in het derde
kwartaal van het loopende jaar voor de
eerste maal weder gestegen. Het bedraagt
per hoofd der bevolking 11.33 k.g., of 520
gram méér dan in het derde kwartaal van
1932.
De koning van Roemenië heeft het
besluit tot ontbinding van de beide Ka
mers geteekend.
De nieuwe verkiezingen zullen worden
gehouden op 20 Dec. voor de Kamer en
op 28 Dec. voor den Senaat.
Het nieuwe parlement zal op 10 Jan.
bijeenkomen.
Een Britsch militair vliegtuig, dat
in Palestina troepen vervoerde, is naar
omlaag gestort.
Het toestel was op weg van Ramleh
naar Amman en vervoerde achttien per
sonen. Het stortte neer nabij Ramallan,
dertien K.M. benoorden Jeruzalem.
Van de achttien inzittenden werden
vijftien in het ziekenhuis opgenomen.
Eén van hen is zwaar gewond en vier
lichter, terwijl de overige tien met kneu
zingen vrijkwamen.
Het geheele particuliere vermogen
van Prof. Einstein en diens vrouw is in
beslag genomen en overgedragen aan den
Pruisischen staat.
Naar officieel meegedeeld wordt,
werden in 'Oostenrijk midden November
287.301 ondersteunde werkloozen geteld.
Dit is een toeneming met circa 0900 per
sonen in ongeveer 14 dagen tijds.
Het groote aantal niet-ondersteunde
werkloozen, wordt in het officieele bericht
niet aangegeven.
In een villa te Marseille heeft de
politie drie ton opium ontdekt, verpakt
in kisten. In verband met deze ontdekking
zijn drie Franschen gearresteerd. De auto
riteiten kunnen niet begrijpen, hoe bet
mogelijk is geweest, zulk een groote hoe
veelheid opium ongemerkt aan land te
brengen.
Bevordering Zondagsrust.
De Nederlandsche Vereeniging tot be
vordering van de Zondagsrust zal 28 dezer
te Utrecht een algemeene vergadering
houden.
Besproken zal worden de vraag, of de
vereeniging moet overgaan tot het voe
ren van een grootscheepsche actie tegen
het „verkeerde gebruik" van den Zondag
in het belang van hen, die daardoor in
de ook door hen begeerde Zondagsrust
worden getroffen.
Samenstelling der pootaardappel-
commissie.
De Minister van Economische Zaken
heeft benoemd tot leden van de Pootaard-
appelcommissie de heeren: L. A. F. Prins
te Wassenaar; Ir J. Siebenga te Wagenin-
gen; R. W. Jansen te Roosendaal; E.
Vermue te 's-Gravenpolder; L. van Dijke
te Greede; P. J. Jacobs te Roermond; J.
Vos Jzn te Tiengemeten; P. J. Timmers
te Klundert; C. Keeman te Noord-Schar-
woude; E. Harkema te Assen; Th. J.
Hettema te Leeuwarden; L. S. Hilarides
te Pingjum, en J. S. van Tuinen te Ber-
likum. Tot voorzitter is benoemd de heer
L. A. F. Prins en tot onder-voorzitter Ir
J. Siebenga.
De commandant van „De Zeven
Provinciën".
Naar gemeld wordt, zijn thans alle in
Indië gehouden verhooren in de zaak te
gen den gewezen commandant van „De
Zeven Provinciën", kapitein luitenant ter
zee P. Eikenboom, bij bet Hoog Militair
Gerechtshof ingekomen, zoodat de open
bare behandeling dezer zaak voor dit col
lege in den loop der volgende maand kan
worden tegemoet gezien.
Salariskorting voor burgemeesters enz.
Naar men ons bericht, moet het in het
voornemen van Ged. Staten van Overijs
sel liggen om te bepalen dat voor het jaai
1934 op de jaarwedden van de burge
meesters, secretarissen en ontvangers der
gemeenten in de provincie Overijssel een
tijdelijke korting wordt toegepast van 4
pet. der jaarwedden, met dien verstande,
dat op de kinderbijslagen geen korting
wordt toegepast en deze dus berekend
blijven naar de volle jaarwedde. Deze
korting wordt toegepast, ongeacht of de
raad het verhaal van pensioensbijdragen
heeft verhaald of nog daartoe zal beslui
ten.
Ontslag bij Palthe.
Bij de N.V. Chemische Wasscherij en
Ververij v.h. Gebr. Palthe te Almelo is
wegens slapte in het bedrijf en rationali
satie een 40-tal arbeiders ontslagen.
Vrouwen genieten de voorkeur.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
Kuiper in zake het oproepen te Rotter
dam 1 gedurende de laatste weken
van vrouwelijke gegadigden voor diensten
ten Rijkstelegraafkantore aldaar, welke
tot nu toe werden verricht door manne
lijk personeel, heeft minister D'e Wilde
geantwoord, dat de bedoelde dienst,
waarvoor sollicitanten werden opgeroe
pen, bekend is onder den naam: telegram
telefoondienst. Deze dienst bestaat in het
opnemen van door het publiek per tele
foon aangeboden telegrammen en het
mede langs telefonischen weg overbren
gen dezer telegrammen naar de geadres
seerden. Sinds de uitvoering van dezen
dienst in handen werd gelegd van manne
lijk personeel, gaf zulks herhaaldelijk
aanleiding tot klachten van het publiek,
vooral omdat het stemgeluid van den man
voor dit werk minder geschikt is dan dat
van de vrouw. Om hieTaan tegemoet te
komen, worden weder jonge meisjes in
dienst genomen.
De minister deelt het standpunt, dat,
vooral onder de tegenwoordige tijdsom
standigheden, gewaakt moet worden, dat,
waar eenigszins mogelijk, mannelijk per
soneel in dienst wordt genomen in plaats
van vrouwelijk personeel. Slechts waar
het bedrijfsbelang zulks vordert, behoort
van dezen regel te worden afgeweken.
A. Roedhuyzcn t-
Na langdurige agesteldlieid is gisteren
te Den Haag op 74~jarigen leeftijd over
leden het oud-lid van de Tweede Kamer
A. Roodhuyzen, politiek-hoofdredacteur
van „Het Vaderland".
De heer Roodhuyzen heeft o.a. zitting
gehad in de Staatscommissie voor het on
derwijs (Bevredigingscommissie) en se
dert 1914 was hij politiek-hoofdredacteur
van „Het Vaderland".
De moeilijke positie van het mijnbedrijf.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer, betreffende de begrooting
staatsmijnen van 1934 zegt de minister,
dat de vraag naar steenkolen door de ma-
Binnenland.
Ontvangsten der Spoorwegen over le
halfjaar 1933.
De moeilijke positie van het mijnbedrijf.
Buitenland.
De verkiezingen in Spanje.
Het ontwapeningswerk te Genève.
is de verzuchting van zoo
menige vrouw, als ze op
gezette tijden weer van die
doffe hoofdpijn te lijden
heeft en zich heejeniaal zoo
onprettig voelt. Neem tegen
dien tijd eens één of twee
"AKKERTJES". Ge zult ver
baasd staan over do goede
werking en in 't vervolg
geen klachten meer hebben.
Per 12 stuks slechts 50 cent
Gebruikt dus voortaan uitsluitends
Volgens recept van Apotheker Dumont
AKKERTJES"
laise in nijverheid en handel sterk is ver
minderd en dat de prijzen van vele kolen-
soorten zijn gedaald tot een peil, dat geen
winstgevende productie meer toelaat. Die
toestand is nog verergerd door de
steeds verder gaande beperkingen, die
bet buitenland op den invoer van Ne
derlandsche kolen toepast. Ten einde zich
naar dezen ongunstigen toestand te re
gelen, was bet onvermijdelijk personeel
te ontslaan en verzuimdiensten in te leg
gen.
De regeering is zich volkomen bewust
van de moeilijke positie, waarin bet mijn
bedrijf hier te lande zich bevindt. Ernstig
is overwogen of en zoo ja langs welken
weg dezen belangrijken tak van bedrijf
steun zou kunnen worden verleend, zon
der andere groote belangen in gevaar te
brengen.
Ook uit een uitvoerige voorlichting der
Commissie van Advies voor de Crisis In-
voerwet is de veelzijdigheid van het
steenkolenvraagstuk duidelijk in bet licht
getreden en is tevens gebleken, welke
buitengewone moeilijkbeden aan de op
lossing zijn verbonden.
Den bier aan het woord zijnden leden
moet de regeering antwoorden, dat voor
alsnog een gevestigde meening ten aan
zien van de te nemen maatregelen niet
bestaat.
De directie der Staatsmijnen heeft on
langs aan de bewaking en beveiliging van
haar bedrijfsinrichtingen en terreinen
eenige uitbreiding gegeven. De getroffen
maatregelen hebben in hoofdzaak ten
doel de bovengrondsche werken op meer
afdoende wijze af te sluiten en don be
wakingsdienst meer in overeenstemming
te brengen met de uitgestrektheid der
mijncomplexen.
Ontvangsten bij de Spoorwegen opnieuw
gedaald.
De ontvangsten van de Nederl. Spoor
wegen blijven blijkens den staat van
ontvangsten over de maand Juli nog
steeds terugkropen.
Aan reizigers- en bagagevervoer werd
in Juli dit jaar ontvangen f 0.597.041.43
(vorig jaar f7.238.134.89); voor goederen
en levende dieren vermeldt de staat van
ontvangsten 'n bedrag groot f 4.570.791.44
(v.j. f5.495.090.09); aan diversen werd
ontvangen f270.872.29 (v.j. f305.054.38).
De lagere ontvangsten welke hieruit zijn
vast te stellen, bedragen respectievelijk
f040.493.40, f924.298.65 en f34.182.09
of in totaal een teruggang in ontvangsten
groot f 1.598.974.20.
Indien men de ontvangsten over de eer
ste zeven maanden van 1933 vergelijkt
met die over dezelfde maanden van bet
vorig jaar, blijkt, dat deze zijn terugge
kropen met f 11.341.962.53.
De totale ontvangsten over bet eerste
halfjaar 1933 bedroegen vergeleken met
die over 1932, reeds f 9.742.988 minder,
zoodat de terugloop in ontvangsten in
de maand Juli weer is toegenomen. Men
vergete niet, dat reeds met ingang van
het tweede kwartaal 1933 de tariefsver
laging van invloed is geweest.