MAANDAG 20 NOVEMBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
AdvsrtentiSn 80 cent per regel. Ingezonden
medodeelingen SO cent per regel. Kleine
Advcrtentifin Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws,
De raming van de posten steunverlee»
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telofoonnummer 11.
Postclièquo en Girorokoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclol. 250.
2)eZeeuw
AboRssmsnitBprJje 2 850 peg kwartaal,,
weekabonnementen, voo? MlddeUrargj Goes em
Vüssingen 10.20, Iasss nunamsjB -seal
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA.
De ware volkskracht.
De heer J. Schouten die de vorige week
bij het begTOotingsdebat in de Tweede Ka
mer, als woordvoerder der Antirevolutio
naire fractie optrad, heeft daarbij ook en
kele opmerkingen gemaakt over bet
voksleven.
Daarbij werd inzonderheid de nadruk
gelegd op de noodzakelijkheid van prin-
cipieele voorlichting, principieele toetsing
van de geestesstroomingen en strevingen.
"Wordt dit gedaan ten opzichte van het
fascisme en het nationaal socialisme, dan
blijkt, dat de grondfout van deze bewe
gingen is de leer van het Staatsabsolu-
tisme, de leer van de volstrekte Staats
macht over alle leven, welke als conse
quentie met zich brengt, dat men in den
Staat zelf, als orgaan, of in dengeen die
als dictator dien Staat beheerscht, ziet
den God van het leven.
Met aanhalingen uit het program van
de nationaal-socialistische beweging in
Duitschland en Nederland werd deze op
vatting nader verdedigd en verduidelijkt.
In verband daarmede werd van de Re
geering gevraagd aan deze beweging, die
zichzelf als revolutionair aandient, volle
aandacht te schenken en de wensch uit
gesproken, dat zij', zoolang het even kan,
overleg zal plegen met de Volksvertegen
woordiging, opdat een van de meest we
zenlijke sterkten van het Nederlandsche
volksleven, dat zijn de volksrechten en de
volksvrijheden, zoolang mogelijk overeind
blijven.
Maar voorts werd in een treffende slot-
peroratie ook nog dit van de Regee-
ring gevraagd:
„Er wordt dagelijks geagiteerd, en ook
gedemonstreerd, er verschijnen dagelijks
moties, resoluties en weet ik al wat. Gij
moet daaraan aandacht geven, maar geef
bovenal aandacht aan die groep van ette
lijke honderdduizenden mannen en vrou
wen in Nederland, die een leven vol zor
gen en moeilijkheden hebben, maar die in
Gods kracht en met Gods hulp pogen zich
daar doorheen te worstelen, die niet mor
ren, niet agiteeren, niet demonstreeren,
niet petitionneeren, geen resoluties aanne
men, maar die in de binnenkamer de knie
voor God buigen en bidden voor de Re
geering, of God haar de kracht wil geven
om te doen wat in dezen tijd wordt ver-
eiseht en het volk noodig heeft.
Dat, zoo eindigde Spr., is wezenlijke
volkskracht; daarop is tenslotte van des
menschen zijde gezien het leven gebouwd;
communisten, revolutionairen en extre
misten kunnen in Nederland nog leven,
omdat die volkskracht er is, omdat die
kracht 'het leven draagt.
Ik zou willen zeggen: Regeering, denk
daar altijd aan, wees daarvoor met zóó
groeten eerbied vervuld, dat gij, objectief
behartigende de overheidstaak, altijd weer
opnieuw gedenkt die machtige, sterke
volksgroep, die zich boven de moeilijkhe
den van eiken dag poogt uit te worstelen
en die dat doet in trouw aan God, aan
het Vorstenhuis, aan onze overheid".
Amerika en Rusland.
Litwinof heeft officieel bezit genomen
van het weelderig gemeubileerde voorma
lige ambassade-gebouw, te Washington,
dat sedert de verbreking der diplomatieke
betrekkingen in 1917 gesloten was.
Men rekent op eenige oppositie in het
Congres tegen eventueele plannen der
Amerikaansche regeering in zake de uit
breiding van credieten aan Sovjet-Rus
land. Het is echter de vraag, of deze op-
Ppsitie sterk genoeg zal zijn om Roosevelt
bij zijn Russische plannen te dwarsboo-
men.
De ochtendbladen in de Ver. Staten
keuren over het algemeen de erkenning
van de Sovjet-Unie goed. De „New York
Times" zegt: „Men zal wellicht er aan
herinneren, dat de Sovjets soortgelijke
beloften als zij thans afleggen, ook aan
de Britsche regeering hebben gedaan en
dat die beloften naderhand werden ge
broken, maar het is te hopen, dat zij
sindsdien iets hebben geleerd."
De „Indianapolis Star" zegt: „Het dient
te worden afgewacht of wij fortuinlijker
zullen zijn dan Londen; niettemin hopen
wij er het beste van."
Verkiezingen in Spanje.
Volgens de officieele mededeelingen is
de verkiezingsdag in Spanje over het
algemeen rustig verloopen. Te Barcelona
duurt de staking der transportarbeiders
voort, waardoor de uitoefening van het
stemrecht in de hoofdstad van Catalonië
ernstig wordt 'bemoeilijkt. Het definitieve
resultaat der verkiezingen is niet te ver
wachten voor a.s. Dinsdag. De buitenge
woon scherpe en uitgebreide voorzorgs
maatregelen der regeering blijven ook ver
der van kracht.
In Sevilla overviel een bende van 20
man een stembureau en leverde er een ge
regeld revolvergevecht, waarbij 6 leden
Tan rechtsche partijen werden gedood.
Ingezonden Mededeeling,.
De dollar.
In de hoogste regeeringskringen te
Washington, verluidt, dat Roosevelt de
stabilisatie van den dollar overweegt tegen
1 Januari 1934, d.w.z. nog voor het con
gres weer bijeen zal komen.
„Terug naar het goud!"
De Kamer van Koophandel van de Ver-
eenigde Staten heeft, naar de „Telegr.
meldt, een motie aangenomen, waarin de
monetaire politiek van Roosevelt wordt
veroordeeld. In deze motie wordt de eisch
gesteld, dat de regeering in een onmid
dellijk te publiceeren verklaring te ken
nen zal geven, dat zij voornemens is di
rect tot den gouden standaard terug te
koeren en de monetaire experimenten ge
heel te staken.
Indien aan deze wenschen niet zou
worden voldaan, verwacht de Kamer, dat
het herstel, dat ingetreden is, weer voor
een belangrijk deel te niet zal gaan.
Spoorwegongeluk in Duitschland.
Zaterdagmorgen is in de nabijheid van
het dorp Borgitz een uit Berlijn komende
SD-trein op een trein met arbeiders ge
reden. De locomotief van den DLtreiu
stortte om.
De eerste wagens van den trein met ar
beiders werden vernield.
Drie arbeiders van den arbeiderstrein
zijn gedood, enkele personen werden ge
wond.
Staat van beleg te Innsbruck.
Nadat reeds te Dornbirn in Vorarlberg
in verband met de jongste excessen de
staat van beleg was afgekondigd, is thans
voor Innsbruck deze maatregel genomen:
Om zeven uur des avonds moeten allo
huisdeuren worden gesloten. Voorts is
bet van zes uur des avonds tot vijf uur
des ochtends verboden met auto's, motor
rijwielen of fietsen door de stad te rijden.
Naar men zich zal berinneren, hebben
onbekend gebleven personen enkele dagen
geleden te Innsbruck een aantal knalbom-
men laten explodeeren. In verband hier
mee zijn eenige leden der nationaal-socia
listische partij als gijzelaars aangewezen.
Wanneer soortgelijke excessen zich moch
ten herhalen, dan zullen deze gijzelaars
naar een concentratiekamp worden over
gebracht.
De aanslag op Dollfuss.
In het proces tegen Dertil, den pleger
van den aanslag op het leven van bonds
kanselier dr Dollfuss, is vennis gewezen.
Dertil werd wegens poging tot moord
veroordeeld tot vijf jaar zware kerker
straf met iedere drie maanden een dag
verzwaard arrest en iederen 3en Octo
ber (den dag van den aanslag) opsluiting
in het donker.
Wolven- eo berenplaag in Zuid- en
Oost-Europa.
Uit verschillende deelen van Europa
komen berichten binnen over wolven en
beren, die door den ongewoon vroegen en
harden winter de bewoonde streken ver
ontrusten. Zoo wordt uit Lissabon ge
meld, dat in sommige deelen van Portu
gal de schoolkinderen door een gewapen
de macht vergezeld worden, uit vrees voor
wolven, die onder de oogen der bewoners
hun schapen en kippen weghalen. Er
worden groote jachtpartijen op de roof
dieren georganiseerd.
Het platteland van Roemenië wordt
geteisterd door beren, die door honger ge
dreven de Karpathen verlaten. De bosch
wachters zeggen, dat naar schatting hon
derden beren in de bewoonde streken
rondloopen en de dorpelingen zijn ge
waarschuwd, zich des avonds niet op
straat te begeven.
Te laag gefrankeerde brieven.
Het Engelsche volk, bekend om zijn
correctheid, blijkt in één opzicht schro
melijk tekort te schieten. De Britsche Ka
mer van Koophandel te Parijs vindt aan
leiding om hierover officieel te klagen
Zij vestigt er n.l, de aandacht op, dat vele
Britten de hardnekkige gewoonte hebben,
brieven die zij naar Frankrijk zenden, to
laag te frankeeren, meestal met twopence.
Het gevolg daarvan is. dat vele Fransche
zaken worden genoopt groote bedragen
aan strafport te betalen, in sommige ge
vallen zoo boog, dat sommige firma's
hebben besloten, onvoldoend gefrankeer
de brieven niet in ontvangst te nemen.
De correspondent van een groot En-
gelsch blad bevestigt zijnerzijds deze
klacht: van elke tien brieven, die hij uit
Engeland ontvangt, is er minstens een te
laag gefrankeerd, waarvoor hij dan 1
franc 20 centimes moet betalen hetgeen
gelijk staat met bijna fourpence.
Verraad van militaire geheimen.
De rechtbank te Praag heeft uitspraak
gedaan in de zaak, die eenige weken ge
leden grootendeels met gesloten deuren
werd behandeld, tegen veertien commu
nistische employé's van de Skoda Werke,
de groote Tsjechische wapenfabriek te
Pilsen. In totaal werden de beklaagden
tot 36 jaar zware kerkerstraf veroordeeld
en wel met straffen van drie maanden
tot zeven jaar. Twee beklaagden werden
vrijgesproken. De veroordeeling geschied
de wegens het verraad van militaire ge
heimen en lands verraderlijke verbindin
gen met het buitenland.
Drie weken vacantie voor den Duitschen
arbeider
Zaterdagmiddag is het kleine convent
van bet Duitsche arbeidsfront bijeen ge
komen.
Dr Ley maakte melding van het voor
nemen van den rijkskanselier om de va
cantie der arbeiders uit te breiden. Het
moet mogelijk gemaakt worden, dat een
40-jarig Duitscher, die het geheele jaar
werkt, drie weken vacantie krijgt.
'Onderwerp van bespreking waren ver
der de 40-urige werkweek, de verhinde
ring van den uitvoer van „Duitschen uit
vindersgeest", het probleem „mensch en
machine" enz.
De verscheidenheid van sociale verzeke
ringen moet verdwijnen. Een aantal lei
ders van het front werken een nieuwe
sociale ordening uit.
Korte Berichten.
i Aan het einde der Zaterdag gehou
den zitting in het Rijksdagbrandproces
deelde dr Bünger mee, dat de verdere
zittingen, te beginnen met Donderdag a.s
weer te Leipzig plaats vinden.
1 Te Turijn heeft een hevige sneeuw
storm groote schade aangericht en be
langrijke storingen voor verkeer en be
drijfsleven veroorzaakt. De treinen uit
Frankrijk kwamen met groote vertraging
aan. Te Turijn zelf werden verscheiden
electrische en telefoongeleidingen ver
nield.
Ten gevolge van een ernstige ont
ploffing in de Grassmoor-mijn bij' Shes-
terfiel (Midden-Engeland) zijn Zondag
ochtend 18 mijnwerkers bedolven. Veer
tien hunner konden nog slechts als lijken
worden geborgen, de andere vier zijn ge
red. De oorzaak van de ontploffing is nog
niet vastgesteld.
Sir John Simon en kapt. 'Eden, die
evenals Paul Boncour te Genève zijn aan
gekomen, hebben zich onmiddelijk met
Henderson in verbinding gesteld. Ook Di
Soragna, 'die bij' deze besprekingen Italië
vertegenwoordigd, heeft een onderhoud
met Henderson gehad. Over deze bespre
king is niets bekend, aangezien alle ge
delegeerden het grootste stilzwijgen heb
ben bewaard.
Als ir Mussert moet kiezen.
Het „Utrechtsch Nieuwsblad" van Za
terdag meldt, dat ir A. A. Mussert, de
leider van de N.S.B. aan dit blad ver
klaard heeft, dat hij eventueel gesteld voor
de keuze van leider van de N.S.B. of hoofd
ingenieur van den Provincialen Water
staat in Utrecht, als man van eer de door
hem gestichte beweging zal trouw blijven
en daarvoor de door hem thans be-
kleede openbare functie zal prijsgeven.
Christelijk marine-personeel.
Het dagelijksch bestuur van het Chris
telijk Nationaal Vakverbond ontving een
schrijven van bet hoofdbestuur van den
Bond van Christelijk Marinepersoneel be
neden den rang van officier, waarin werd
medegedeeld, dat van den Minister van
Defensie bericht is ontvangen, dat de aan
sluiting bij 'het Christelijk Nationaal Vak
verbond niet kan worden toegelaten.
Overleg landarbeidersloonen.
In het najaar van 1932 vestigden de
hoofdbesturen van de moderne, chr. en
r.-k. landarbeidersbonden de aandacht
van de regeering op de weigering van zeer
vele werkgevers in het landbouwbedrijf
om met de arbeiders-organisaties in over
leg te treden over de vaststelling van loo- 1
nen en verdere arbeidsvoorwaarden,
De bonden hebben nu, na In hun adres
geconstateerd en betreurd te hebben, dat
van regeeringswege bij de vaststelling en
afkondiging van de diverse steunmaat
regelen ten behoeve van landbouw, vee
houderij en tuinbouw in 1933 in 'beiderlei
opzicht niet voldoende rekening is gehou
den met de belangen van land- en tuin-
arbeiders, den minister van economische
zaken een volledig overzicht toegezonden
van ai de dit jaar plaats gevonden weige
ringen van land- en tuinhouwwerkgevers
in zake het plegen van overleg inet de ar
beidersorganisaties over de loonen. Adres
santen verwachten van den minister, dat
hij in dit nieuwe feitenmateriaal thans
aanleiding zal vinden tegenover de onwil
lige landbouw- en tuinhouwwerkgevers af
doende maatregelen te nemen.
De Winkelsluitingswei
Aan den voorzitter van den minister
raad is het volgende telegram gezonden:
Bestuur van vereeniging Christelijke
Middenstand in Nederland, vernomen
hebbende, dat de minister van oeconomi-
sche zaken voornemens is de Winkelslui
tingswet zóó te wijzigen, dat de verkoop
gelegenheid op Zondag wordt verruimd,
wendt zich tot Uwe Excellentie met drin
gend verzoek, deze wetswijziging te voor
komen, wijl wij van Uwe Excellentie
krachtens uw beginsel verwachten, dat
niet onder uw presidentschap een wets
wijziging wordt tot stand gebracht, waar
door de Zondagsrust nog meer wordt ver
stoord.
Onderzoek Crisisvarkenswet.
Dat er inderdaad behoefte wordt ge
voeld aan een officieel onderzoek i. z. de
uitvoering der Varkenswet, blijkt uit het
volgende telegram, dat aan dr H. Colijn
is gezonden:
„Het Comité van Overleg i. z. de uit
voering der Crisisvarkenswet, waarbij
zijn aangesloten de landelijke organisa
ties voor den handel in varkens en var-
kensvleesch, betuigt Uwe Excellentie zijn
instemming met het door Uwe Excellentie
in de Tweede Kamer d.d. 10 November
geuite voornemen, om een commissie van
onderzoek te doen instellen en verzoekt
Uwe Excellentie, deze commissie te doen
samenstellen uit onafhankelijke en des
kundige personen en aan deze commissie
een uitgebreide bevoegdheid toe te ken
nen. Ons Comité zal door de betreffende
commissie gaarne worden gehoord.
Op abnormale wijze gevoede koeien.
De Crisis Rundveecentrale maakt be
kend, dat naar gebleken is enkele aan
haar geleverde runderen vóór de leve
ring op abnormale wijze waren gevoed.
In verband biermede behoudt zij zich het
recht voor om, wanneer na slachting
mocht blijken, dat dit ten aanzien van een
geleverd rund het geval is geweest, een
extra gewichtsaftrek te doen plaats vin
den en bij de uitbetaling met dezen ge
wichtsaftrek rekening te houden.
DE GEMEENTEBEGROOTING VAN
MIDDELBURG.
In hun begeleidend schrijven bij het
ontwerp-begrooüing 1934, wijzen B. en W.
er op, dat de verzekering, dat de finan
cieels toestand allesbehalve rooskleurig
is, in nog veel sterker mate klemt dan
toen ze ten aanzien van de ontwerp-be-
grooting 1933 werd gegeven. Deze weten
schap noopte B. en W. de hoofden van
bedrijven en diensten reeds vóór de
samenstelling hunner ontwerp-begroo-
tingen op te dragen daarop alle niet-
noodzakelijke uitgaven achterwege te
laten. Na ontvangst dier ontwerp-begroo-
tingen hebben B. en W. nog talrijke pos
ten verlaagd, in totaal met rond f 7000
en zagen zij zich toen nog geplaatst voor
een ongedekt tekort van rond f 60.000.
B. en W. zijn tot een sluitend ontwerp
gekomen door in beginsel te besluiten tot
het doen van voorstellen, bevattende:
1. niet-toevoeging van de winst der
Gasfabriek aan de reserve; 2. beschik
king over een gedeelte der reserve van
het Electriciteitsbedrijf; 3. een crisis-kor
ting van 3 pet. op de wedden en loonen
van het gemeente-personeel, w.o. dat der
Godshuizen is meegerekend; 4. reorgani
satie der politie; 5. bezuiniging op het be-
waarsehoolonderwijs met herziening der
subsidie-regeling voor de bijzondere be
waarscholen; 6. bezuiniging bij de bedrij
ven in verband iet het rapport van het
Verificatie-bureau der Vereeniging van
Nederlandsche 'Gemeenten; 7. bezuiniging
op de uitgaven voor school G en 8 herzie
ning van de schoolgeld-regeling voor het
Gymnasium, overeenkomstig de geldende
regeling voor de R.H.B.S.
De punten 4 tot en met 8 zijn nog in
onderzoek of voorbereiding.
De niet-toevoeging van de winst der
gasfabriek aan de reserve kan geen be
zwaar opleveren. De reserve toch, thans
groot f 57198, zijnde bijna 12 pet. van
het in het bedrijf vastgelegde kapitaal,
blijft onaangetast. Slechte wordt het tijd
stip, waarop de reserve zal zijn aange-
Binnenland.
De gemeentebegrooting van Middelburg
voor 1934.
Rede van den heer Smeenk te Middel
burg.
Schipbreuk op de Noordzee.
Buitenland.
Staat van beleg te Innsbruck.
Stabilisatie van den dollar?
Amerika en Rusland.
Seu gevatte koude
is spoedig verdreven met een
Hliffthaedi's Voeder
Per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Bij Uw drogist
groei'd tot het in de beheers-verordening
'genoemde maximum van 20 pet. van het
zoo juist bedoelde kapitaal, verschoven.
Dit maximum is betrekkelijk willekeurig
gekozen en de reserve moet alleen dienen
tot dekking van eventueele exploitatie
verliezen, die, naar het zich laat aanzien,
voorloopig niet 'te wachten zijn, en, ook al
zouden zij optreden, nog gedurende een
reeks van jaren uit de reserve zouden
kunnen worden betaald.
Gfscboon B. en W. zeer wel weten,
dat tegen onttrekking van bedragen aan
de reserves bezwaren kunnen worden aan
gevoerd, meenen zij toch. 'te mogen voor
stellen over een deel der reserve van het
Electriciteitsbedrijf te beschikken. Al on
derschrijven zij in het algemeen de op
vatting, dat beschikking over reserves tot
verarming leidt, toch stellen zij' de vraag,
waartoe men reserves vormt, wanneer zij
in zeer abnormale tijden toch niet zouden
mogen worden aangesproken.
B. en W. zien geen bezwaar tegen ver
mindering van de reserve van 20 tot 5
pet. van het kapitaal, waardoor f36439
beschikbaar komt. Hiervan zouden B. en
W. de helft willen gebruiken voor den
dienst 1934, en de andere helft eventueel
voor 1935 en, zoo mogelijk en noodig, voor
volgende jaren. 'De eerste helft ad f 18219
hebben zij reeds in de on'twerp-gemeente-
begrooting 1934 geraamd.
Ten slotte deelen B. en W. mede, dat
h.i. een crisis-korting van 3 pet. op de
wedden en loonen van het gemeente-per
soneel niet zal 'kunnen uitblijven. Daar
over is reeds advies gevraagd aan de com
missie van overleg.
Ook vermelden B. en W. verschillende
zaken, waarmede nog geen rekening is
gehouden. O.a. inkrimping of reorganisa
tie van diensten, als omschreven en voor
gesteld in het reeds genoemde rapport
van het Verificatie-bureau. Deze voorstel
len zijn nog in onderzoek. Evenmin is ge
rekend met eventueele opheffing van de
Gezondheidscommissie, en met een moge
lijke korting op het subsidie voor het
Gymnasium, wat de gemeente op ruim
f 15000 zou komen te staan, als het des
betreffende wets-ontwerp ongewijzigd zou
worden aangenomen. Zoo mogelijk zullen
de dekkingsmiddelen bij de nota van wij
ziging worden aangegeven. De meerder
heid van B. en "W. meent, dat een hoogere
korting op de wedden enz., n.l. tot ten
hoogste 5 pet., daarvoor noodzakelijk zal
zijn. Daarmede is ook reeds in het schrij
ven aan de commissie van overleg reke
ning gehouden. Voorts achten B. en W. de
mogelijkheid aanwezig om zonder 'belas-
tingverhooging de 'begroeting sluitend te
krijgen.
Nog doen B. en W. mededeelingen over
enkele bepaalde posten.
Ofschoon de post voor het officieel
raadsverslag berekend naar de gemiddel
de uitgaven over de laatste 3 jaren, en
naar de reeds betaalde kosten, rond f 400
hooger zou moeten zijn geraamd en, af
gezien van de nog loopende overeenkomst
met den tegenwoordigen drukker, het op
andere wijze vermenigvuldigen om prac-
tische redenen zeer bezwaarlijk is, meen
den B. en W. met het nu uitgetrokken 'be
drag te moeten volstaan. Zij gingen daar
bij uit van het vertrouwen, dat de raad
zich in zijn beraadslagingen, welke de
laatste jaren, hoe belangrijk ook, tamelijk
zijn uitgedijd, zoo zal willen beperken, dat
een tusschentijdsche verbooging van de
drukkosten niet noodzakelijk zal zijn. Be
post onderhoud der lantaarns en verdere
kosten der verlichting, kon rond f2400
lager worden geraamd als gevolg van
reeds in den loop van 'dit jaar ingevoerde
bezuinigingen.
De subsidie voor het Burgerlijk Armbe
stuur ramen B. en "W. op f 150.000, terwijl
het armbestuur f 153400 uittrok. B. en W.
stellen dan ook voor de begrooting van
die instelling goed te keuren onder res-
trictie, dat op verschillende uitgaafposten
ten minste f 3400 dient te worden be
zuinigd.
