E.M.JMRSMA
HAARDEN
MAANDAG 30 OCTOBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 25
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
i.i li i i i i m m«. i mi
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Teloioonnummcr 11.
Postchèquo en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
fle Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingea 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
medcdeclingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiön Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Ook de middenstand geknecht.
Niet het minst in middenstandskringen
vindt de Nat Soc. beweging aanhang.
De strijd tegen de groote warenhuizen
in Duitschland de Nat. Socialisten had
den toegezegd, dat ze zouden verdwijnen
zouden velen ook gaarne naar ons land
zien overgebracht.
De Standaard wijst er echter op,
dat de Rijksregeering in Duitschland het
groote warenhuis in wezen onaangetast
heeft gelaten, waarna het blad vervolgt:
„Dat ook ten onzent de middenstand
in den druk kwam mee tengevolge van
verschillende crisismaatregelen, valt niet
te loochenen.
Ook onze regeering is er op bedacht om
den middenstand te helpen, voorzoover
dit mogelijk is. Zijn belangen moeten
terdege ter harte genomen worden. Dat
is altijd ons standpunt geweest.
Wij hebben daarom ook onze Christe
lijke middenstanders opgewekt een krach
tige organisatie te vormen, die in den
goeden weg met de Overheid spreken
kan.
Het heeft ons steeds teleurgesteld, dat
onze middenstanders veelal zoo traag
waren de eigen organisatie te bouwen
naar den eisch van het eigen beginsel.
Onze tijd dringt daartoe.
Maar als het nationaal-so-
cialisme overheerscht, wordt
die weg afgesneden.
Minister Smitt deelde toch in een dezer
dagen gehouden rede mede, dat de rijks
regeering besloot een wet uit te vaardi
gen om voor den opbouw van den Duit-
schen middenstand een voorloopige rege
ling te treffen op de basis eener alge
meen verplichte organisatie
en volgens het leidersbegin
sel.
Zoo wordt dus ook de middenstand
geknecht en onder het allesbeheerschend
staatsgezag geplaatst.
Wat het nationaal-socialisme niet kon
doen, is datgene, wat het beloofde: de
verbanning van het grootbedrijf.
Wat het wel brengt, is de knech
ting van den middenstand in
een gedwongen organisatie, waarbij het
nog zeer de vraag is, of na het verlies
der geestelijke vrijheid, wel eenige stoffe
lijke winst zal worden verkregen."
Behartigenswaardige opmerkingen.
Wie zich aan een ander spiegelt, spie
gelt zich zacht.
De Rijksdagbrand.
De journalist Oehme werd Zaterdag
verhoord. Hij is iemand met veel relaties,
maar geen geheugen. Torgler heeft lang
naar zijn verschijning gesnakt. Want
Torgler heeft altijd volgehouden, dat hij
in den namiddag van 27 Februari met
Oehme op een canapé in den rijksdag
heeft zitten praten, terwijl zijn beschul
digers verklaren, hem in gezelschap van
Van der Lubbe gezien te hebben.
Maar Oehme herinnert zich dit niet
meer.
Hij had zijn geheugen voorzichtigheids
halve thuisgelaten.
Aan hetzelfde euvel leed ook Torgler's
andere vriend, de getuige a decharge
Neubauer.
Hierna moesten de heeren Karwahne,
Frey en Kroyer, de drie nationaal-socia-
listische beschuldigers, weer voorkomen
om geconfronteerd te worden met een
paar zaalwachters.
Eerst komt Karwahne binnen, en
wanneer de president hem vraagt, of hij
misschien niet één der zaalwachters met
van der Lubbe verward heeft, klinkt het
kort en bondig: „Absoluut uitgeslotenl"
Dan moet Frey binnenkomen. Op een
soortgelijke vraag klinkt het kort en bon
dig uit Frey's mond: „Absoluut uitgeslo
ten!"
Nu verschijnt Kroyer en op de letter
nauwkeurig volgt weer hetzelfde ant
woord: „Absoluut uitgesloten!"
De Nazi's beschikken blijkbaar over
een bijzonder geheugen, wanneer het er
op aankomt menschen te herkennen, die
zij weken tevoren gedurende één seconde
maar gezien hebben.
Tal van andere zaken zijn ze vergeten.
Maar éénmaal geziene gezichten ver
geten zij nimmer meer, óók wanneer dat
zien onder de ongunstigste condities
plaats had, wat licht en belichting enz.
betreft.
Laat in den middag werd de majoor
eberstedt opgediend. Deze majoor is
nazi en beschikt ook al weer over een
fabuleus geheugen.
Dhr Weberstedt heeft op den 27sten
Februari toch twee mannen door het
rijksdaggebouw zien gaan, waarvan de
eene een kist op zijn schouder droeg. Hij
heeft daarna alweer met 100-procentige
zekerheid vastgesteld, dat één van die
twee mannen van der Lubbe was en de
andere Taneff.
Vermits deze heer Taneff volgens zijn
zeggen ziek in een sanatorium in Rus
land lag, op het moment, dat de majoor
We'berstedt hem naast den man met een
kist op zijn schouder door het rijksdag
gebouw te Berlijn rond zag waren, stelde
Taneff in arren moede de vraag, of de
majoor zich alleen maar vergiste, dan wel
moedwillig iets anders deed. Waarop de
majoor zijn rechterhand in zijn borstzak
stak en met bulderende stem door de zaal
heen donderde: „Een voormalig Duitsch
officier liegt niet!"
De onlusten in Palestina.
De onlusten in Palestina hebben Zater
dag op verscheidene plaatsen voortge
duurd. Te Nazareth trachtte het gepeu
pel de gevangenis te bestormen, maar do
politie kon hen ten slotte verdrijven. Er
zijn twee dooden gevallen en 2 Engelsche
politiemannen zijn gekwetst.
Te Haifa en Jeruzalem is zwaar ge
vochten, maar ook hier zijn de autoritei
ten ten slotte den toestand baas geble
ven.
Het aantal dooden en gewonden, dat de
laatste dagen bij de onlusten in verschil
lende plaatsen is gevallen, is nog niet
openbaar gemaakt, maar men schat het
als volgt: 18 man Engelsche politie zijn
gewond, waarvan 2 ernstig, twee man
inlandsche politie zijn gedood en 15 ge
wond. 25 betoogers zijn gedood en onge
veer 180 gewond, waaronder een 30
zwaar.
De autoriteiten in Jeruzalem hebben
naar Jaffa en Haifa politietroepen ge
zonden. Op het vliegveld van Jeruzalem
staan vliegtuigen der Britsche luchtstrijd
krachten gereed, om in geval van nood
de opstandelingen te bombardeeren.
Ook te Damascus is de toestand zeer ge
spannen.
Een Zeppelin-jubileum.
De Hamburg-Amerika-lijn deelt mede,
dat de „Graf Zeppelin" Zaterdag van zijn
vlucht naar Zuid- en Noord-Amerika
naar Europa terugkeerde en daarmede
de vijftigste maal den Oceaan overstak,
een prestatie zonder weerga op lucht
vaartgebied.
De luchtschipverbinding over den
Oceaan bleek niet alleen snel en veilig te
zijn, doch van een regelmatigheid in ver
trek en aankomst, die met de regelmatige
diensten van de scheepvaartmaatschap
pijen vergeleken kan worden.
De snelheid kon voortdurend worden
opgevoerd en het eerste deel van de thans
gemaakte reis, het traject Friedrichsha-
fenPernambuco, werd afgelegd in een
recordtijd van slechts 2% dag.
Aan boord bevonden zich ditmaal 14
passagiers.
Vliegongevallen in Amerika.
Te Amarillo in den staat Texas in de
V. S. zijn drie leden van een luchtcircus
gedood en vier zwaar gewond, toen tijdens
een vliegfeest, twee toestellen die kunst-
vluchten maakten tegen elkaar opvlogen.
In den staat Massachusetts zijn drie man
nen en een vrouw om het leven gekomen,
toen een verkeerstoestel neerstortte.
Sneeuw in Zwitserland.
Volgens berichten uit Bazel is geduren
de de laatste dagen in Noord- en West-
Zwitserland en in het Zuiden van Baden
veel sneeuw gevallen. Gisteren was dit
weer het geval. Vooral de hooger gelegen
punten hadden van hevigen sneeuwval te
lijden. Op den Rigi is 20 c.M. gevallen bij
een vorst van 5 graden.
Rusland en Tsjecho-Slowakije.
Het Telegraaf agentschap der Sovjet
Unie meldt uit Praag, dat de partij van
den minister van Buitenlandsche Zaken,
Benesj, besloten zou hebben, de Sovjet
Unie de jure te erkennen.
De Sovjet Russische pers meldt, dat
binnenkort onderhandelingen over deze
kwestie zullen worden ingeleid tusschen
Praag en Moskou.
Painlevé overleden.
D'e voormalige Fransche minister-pre
sident Paul Painlevé is op 7O-jarigen
leeftijd overleden.
Korte Berichten.
Kroonprins Rupprecht van Beieren
moet zijn paleis te Berchtesgaden verla
ten, daar hij niet langer de daaraan ver
bonden onkosten kan betalen. Zooals men
weet, was kroonprins Rupprecht reeds
eerder in financieele moeilijkheden ge
raakt, n.l. in 1931 toen hij een deel van
zijn familie-juweelen moest verkoopen.
De „Neue Freie Presse" meldt, dat
de Oostenrijksche regeering voornemens
zou zijn, een ministerie of een staatssecre
tariaat voor de propaganda in te stellen,
aan het hoofd waarvan een actief politi
cus zou worden geplaatst.
De eerste sneeuw van dezen winter is
in Londen gevallen, hetgeen gepaard ging
met een hevigen storm. Ook uit Wales,
Yorkshire, Leicestershire, Cheshire, Wor
cestershire en Shropshire komen berich
ten binnen over het vallen van sneeuw.
Duitschland en ons bedrijfsleven.
Met het oog op de onderhandelingen in
zake het nieuwe douane- en credietver-
drag met Duitschland heeft in overleg
met de regeering het Centraal Instituut
Nederland-Duitschland, waarvan dr F.
E. Posthuma voorzitter is, een speciale
commissie gevormd.
Deze commissie heeft zich tot taak ge
steld de belangen van het bedrijfsleven,
wat onze handelsbeweging met Duitsch
land betreft, te behartigen.
Bij dit Centraal instituut zijn aange
sloten de Algemeene Nederlandsche Zui-
velbond (F.N.Z.); Algemeene R.K.
Werkgeversvereeniging; Bond van Kaas
producenten; Bureau tot Economisch
Verweer der Paardenfokkerij (warm
bloed); Chr. Boeren en Tuindersbond in
Nederland; Chr. Werkgeversvereen.; Ka
mer van Koophandel en Fabr. voor het
gebied Utrecht; Kamer van Koophandel
en Fabr. voor Rijnland; Kath. Ned. Boe
ren en Tuindersband; Kon. Ned. Land-
bouwcomité; Nederl. Industrie en Han-
delsraad voor Land- en Tuinbouw; Ned.
Kamer van Koophandel voor Duitsch
land; Ned. Maatsch. voor Nijverheid en
Handel; Ned. Pluimvee Federatie; Ned.
Tuinbouwraad en het Verbond van Ned.
Werkgevers.
Om de 40-urige arbeidsweek.
Door het N.V.V.-congres inzake de 40-
urige arbeidsweek werden twee resoluties
aangenomen.
In de eerste wordt bij de regeering en
het parlement aangedrongen op onver
wijld wettelijke regelingen, waardoor de
arbeidstijd in geen geval de 48 uren over
schrijdt, zulks als overgang naar de 40-
urige werkweek.
In de tweede ondeischijft het congres
de eisch van het I.V.V. inzake de 40-urige
werkweek. Zij dringt er bij de regeering
op aan op korten termijn het initiatief te
nemen tot het houden van samensprekin-
gen met het doel te trachten de 40-urige
werkweek tot stand te brengen.
De S. D. A. P. vormt een strijdorganisatie
Het bestuur van de S. D. A. P., dat
aanvankelijk van een arbeidersweer niets
wilde- weten heeft thans de „Liga" offi
cieel erkend.
Deze „Liga" is een organisatie van
strijdlustige leden, die zich o.m. ten doel
stelt:
a. het, in overleg met de besturen van
de S. D. A. P.-organisaties, planmatig re
gelen en uitvoeren van orde-maatregelen,
bij vergaderingen, meetings en demon
straties van de S.D.A.P.;
b. het beschermen van verspreiders,
plakkers, colporteurs, sprekers en andere
actieve werkers van de S. D. A. P.;
c. het bewaken van de gebouwen en
andere bezittingen van de moderne ar
beidersbeweging.
Om tot een goede uitvoering van deze
werkzaamheden te geraken zullen in
groepsverband bijeenkomsten (oefenin
gen?) worden gehouden.
Uitkeeringen uit het gemeentefonds.
De Amsterdamsche wethouder van Fi
nanciën deelde mede, dat bij de samen
stelling der begrooting geen rekening was
gehouden met de verminderde uitkeering
uit het gemeentefonds, welke pl.m. 3%
millioen minder zou zijn.
Dit bedrag, zoo verklaarde hij, kan ik
niet dekken. Het gemeentebestuur heeft
tegen deze vermindering een zóó sterk
vertoog bij de regeering gehouden, dat er
alle hoop is, dat de regeering alsnog
tot intrekking van het desbe
treffend ontwerp zal over
gaan.
Provisie voor Levensverzekeringen.
Dezer dagen is tusschen bijna alle Ne
derlandsche Maatschappijen van levens
verzekering een overeenkomst gesloten,
waarbij het aan alle op levensverzeke-
ringsgebied werkzame personen verboden
is provisie af te staan op straffe van on
middellijk ontslag. Hierdoor hoopt men te
bereiken, dat aan het kwaad: het afstaan
van provisie aan derden (meestal den
geen, die de verzekering aangaat) een
eind zal worden gemaakt.
Reclamelichten in de nabijheid van
spoorwegen.
De directie der Nederlandsche spoor
wegen heeft de aandacht van den minis
ter van waterstaat gevestigd op het steeds
grooter wordend aantal in de nabijheid
van den spoorweg geplaatste gekleurde
reclamelichten in de groote steden, welke
soms voor de machinisten zeer hinderlijk
en bij mistig weer misleidend zijn en die
daardoor gevaar voor het spoorwegver
keer kunnen veroorzaken.
Genoemde minister heeft thans de Ge
deputeerde Staten der provinciën uitge-
noodigd deze aangelegenheid onder de
aandacht van de in aanmerking komende
gemeentebesturen te brengen en die be
sturen te vragen, ter voorkoming van het
Ingezonden Mededeeling.
Dit U Modal E.MJ. 23 A- F. 135.- compl. geplaatst
LAGE PR'JZEN
NIEUWE MODELLEN 1953
UITERST ZUINIG X
Kon. Haardsnfabrlek E. M. Jaartma, Hilversum
Volledige collectie bij H. MERIS0N
ZONEN's Ijzerhandel N.V. - Goes
bedoelde gevaar, mede te werken o.m.
door bij het verleenen van vergunningen
voor lichtreclames met de geopperde be
zwaren rekening te houden.
Overheid en ambtenaar.
Het bestuur van het Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen heeft naar
aanleiding van het besluit van den minis
terraad, dat de ambtenaar zich zal hebben
te onthouden van elke openbare actie te
gen de overheid en haar beleid, in een
brief aan den voorzitter van den minister
raad geschreven, dat door dit besluit de
rechten en vrijheden der Nederlandsche
rijksambtenaren als staatsburgers in ster
ke mate aan banden worden gelegd.
Hoewel het bestuur erkent, dat bij het
optreden naar buiten bepaalde grenzen
in acht dienen te worden genomen, moet
het er aan den anderen kant op wijzen,
dat de toepassing van dit besluit ertoe
kan leiden, dat aan de Nederlandsche
rijksambtenaren elke gelegenheid zou
worden ontnomen om in het openbaar op
te komen zelf tegen hoogst ernstige ver
slechteringen van hun levenspositie.
Het bestuur dringt aan op intrekking
van het besluit.
De Amsterdamsche begrooting.
Onder sterken druk van de Regeering
hebben B. en W. van Amsterdam thans
een sluitende begrooting aangeboden.
Drastische maatregelen waren daartoe
noodig.
De ontwerp-begrooting gaf een tekort
van 13 K millioen gulden. Toen dit be
drag gevonden was, bleef nog 934 mil
lioen ongedekt van het crisisfonds.
Hierbij kwam nog het tekort, ontstaan
door de Omzetbelasting van pl.m. 6 ton,
waarvoor eveneens dekking moest worden
gezocht.
Om dit tekort te dekken zijn de vol
gende maatregelen genomen:
Bij de oorspronkelijke begrooting was
gerekend op een bedrag van 1.46 millioen,
dat de loonsvermindering zou opleveren.
Hier komt nu door een nieuwe verlaging
en hergroepeering nog 3.8 millioen bij.
Ook kunnen B. en W. het niet stellen zon
der een belastingverhooging. Met 1 Mei
zullen de opcenten op de gemeentefonds
belasting worden verhoogd tot 100.
Over acht maanden van 1934 zal deze
belastingverhooging opleveren 1.7 mil
lioen.
Ten slotte bleef nog twee millioen over,
welke niet anders gevonden kunnen wor
den dan door zeer ingrijpende bezuini
gingen, waarvan de wethouder de volgen
de noemde:
Op onderwijs wordt bezuinigd: het bu
reau voor beroepskeuze wordt opgeheven;
de quarantaine-r ohting wordt gesloten;
de tandheelkur ge verzorging vein ge
meentewege verdwijnt; het personeel op
de secretarie wordt ingekrompen; op de
veren wordt voor autos wederom een ta
rief geheven.
Gocheme Fascisten.
De te Monster georganiseerde Fascis
ten hebben een belangrijk adres aan den
Gemeenteraad gericht.
Daaruit blijkt, dat deze heeren toch ook
nog wel iets anders kunnen dan groote
woorden gebruiken, dat ze ook tot groote
daden in staat zijn.
Voor ingrijpende maatregelen deinzen
ze niet terug.
Binnenland.
De begrooting van Amsterdam.
Prov. Comité A.R. Kiesvereenigingen.
Het wetsontwerp uitkeeringen uit het ge
meentefonds.
Buitenland.
Het proces-v. d. Lubbe.
De toestand in Palestina gespannen.
Volgens bet adres moet een salaris bo
ven f 3000 met 40 pet. worden verlaagd.
Een salaris van f2000 tot f3000 met 25
pet.; van f 1500 tot f 2000 met 10 pet.;
van f 1200 tot f 1500 met 5 pet.; daar
beneden wordt niet verlaagd.
Keurig wordt aan het eind van dit
lied vermeld, dat alle overbodige ambte
naren, en bij voorkeur zij die meerdere
functies hebben, ontslag moeten verkrij
gen.
De „Westlander" merkt hierbij op:
Het is bepaald de aandacht van de
heeren ontgaan, dat de man van f 3100
salaris, die 40 pet. verlaging te slikken
krijgt, dan f 1860 gaat verdienen, maar
iemand die f 3000 ontving met zijn 25
pet. kortingf2250 verkrijgt.
Iemand die f2100 verdient zal zich
dan f 1575 zien toegedacht, doch iemand
met een salaris van f 1900 f 17101
Welk een nonsens.
De heeren moeten heusch nog een
poosje wachten met te willen mee-regee-
ren.
Zoo helpt die reclame nietl
DEFENSIEBEGROOTING VOOR 1934.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer.
Aan het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over de Defensiebegrooting voor
1934 is het volgende ontleend:
Vele leden achten geen reden aanwe
zig, over deze begrooting met de regee
ring uitvoerig van gedachten te wisselen,
zoolang niet bekend is, welke maatrege
len de commissie Idenburg zal ontwer
pen en wat de Regeering daarna zal voor
stellen ten einde de als noodzakelijk voor
opgezette bezuiniging van f 12 millioen
te hereiken. Naar de meening van ver
scheidene leden kunnen, afgezien van wat
de Commissie Idenburg zal rappor-
teeren, reeds tal van maatregelen worden
aangewezen, welke tot besparing voeren.
Zoo is het jaarlijksch contingent veel te
groot. Vermindering van het aantal di
visies' tot drie is zeer wel mogelijk. Het
bestaande beroepspersoneel kan nog voor
een groot deel door reservepersoneel wor
den vervangen.
Verscheidene leden gaven opnieuw ais
hun meening te kennen, dat voor ons
land van bewapening geen heil te ver
wachten is.
Meerdere leden gaven uiting aan hun
misnoegen over de maatregelen, door den
Minister van Defensie genomen ten op
zichte van het lidmaatschap van de S.
D. A. P. van organisaties, aangesloten bij
het N. V. V. en van de marinebonden. Zij
zagen daarin een ontoelaatbare inbreuk
op het recht van. vereeniging en van de
vrijheid, die eens de trots was der Ne
derlandsche staatkunde.
Verscheidene leden vestigden voorts1 de
aandacht op de bij velen levende gedachte
dat onder de beroeps- en de verlofsoffi
cieren zich een aantal aanhangers van
het fascisme bevindt. Gaarne zouden zij
vernemen, of den Minister hiervan iets
bekend is, en indien de genoemde ge
dachte in overeenstemming met de wer
kelijkheid is, welke maatregelen hij zich
dan voorstelt in dit opzicht te nemen.
Met voldoening hadden vele leden ge
constateerd dat voor den aanboow bij de
Marine een aanzienlijk hooger bedrag dan
te vorigen jare geraamd is geworden.
Enkele leden spraken de hoop uit, dat
thans spoedig een regeling zal worden
tot stand gebracht inzake de verdeeling
van de kosten der vloot tusschen Neder
land en Ned.-Indië.
Opgemerkt werd, dat het proces betref
fende de muiterij op „De Zeven Provin
ciën" wel zeer lang duurt. Enkele leden
vroegen in dit verband, waarom geen am
nestie was toegepast, aangezien toch reeds
vele slachtoffers zijn gevallen.
Dat de verdachten niet in de gelegen
heid gesteld zijn hun eigen verdedigers
te kiezen, oordeelden zij onjuist.
Wat dit laatste betreft, werd van an
dere zijde opgemerkt, dat de toegevoegde
militaire verdedigers juist blijk hebben
gegeven van groote objectiviteit.
Sommige leden meenden, dat het aan
beveling verdient, jeugdige werkloozen
aan te moedigen tot dienstneming in het
leger en het aantal vrijwilligers, dat men
op die wijze verkrijgt, in mindering te
brengen van het contingent.
Andere leden achtten dit denkbeeld
practisch niet uitvoerbaar.
