Bieten rooien PUROL MAANDAG 23 OCTOBER 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND Buitenland Binnenland. Belangrijkste NieuwSr Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Poatchèque en Girorokoning 44455. Bijkantoor Middelburg, Lango Burg. Telef. 250. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. a b o Ti n e m a n t s p weekabonnementen Vlissinger, i 0.20. Sa f 2.60 per kwartaal, 'co? Middelburg, Goes on Loss? cent. Advortentiön 80 cent pc? rogel. Ingestoken medodeeüngen 30 cent per regel. Kleine Advertentiön Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 0.85. Bij oontrect belangrijke korting. Zuid-Beveland één gemeente? Mr Wendelaar, de nieuwe leider van de Liberale Staatspartij schijnt zijn kracht te willen zoeken in het doen van verras sende uitspraken. Bij de aanvaarding van zijn taak hield hij een rede, waarin tot niet geringe ver bazing van een groot deel zijner partij- genooten afschaffing van het algemeen stemrecht bepleit werd. Een dag later bleek, dat deze hervorming wel bepleit was, maar niet bedoeld. Thans heeft Mr Wendelaar zich op nieuw op een voor velen verrassende wij ze uitgelaten. Aan een vraaggesprek van het „U t r. Dagblad" met Mr Wendelaar, den nieuwen voorzitter der Liberale Staats partij, ontleenen wij via de „N. R. Grt": „Wat vindt u van de gemeentelijke in deeling?" „Deze is eenvoudig krankzinnig. Het eiland Zuid-Baveland b.v. bestaat uit een aantal gemeenten, terwijl met de te genwoordige communicatiemiddelen vol komen logisch zou zijn, dat het eiland één gemeente vormde. Hierdoor zou de administratie eenvoudiger, dus goedkoo- per worden en daarbij aan efficiency win nen. Men zou in staat zijn den staf beter te bezetten. Met de politieke omstandig heden op Zuid-Beveland ben ik niet op de hoogte. Misschien zouden die een be zwaar vormen. Tot dusverre bestonden ook tegen zeer geringe combinaties steeds groote bezwaren. Prachtig werk zou er worden verricht, indien men op groote schaal te werk ging en alle gemeenten be neden een zeker aantal inwoners ophief. Niemand zou zicb dan verongelijkt ge voelen, daar de maatregel in het geheele land zou worden ingevoerd". Wij weten niet, waaraan Zuid-Beve land de eer dankt 'hier als voorbeeld ge noemd te worden. Misschien omdat Mr W. hier onbekend is en bet daardoor gemakkelijker is in de ruimte te praten? Met de politieke omstandigheden op Zuid-Beveland verklaart Mr W. niet op de hoogte te zijn. Maar dan is 'het voor een partijleider al buitengewoon onver standig, zich uit te spreken. Het kan meevallen. Maar wij krijgen sterk den indruk, dat Mr W. al te gemakkelijk praat, wat met name voor een partijleider al zeer onge- wenseht is. In elk geval, het debuut van den nieu wen leider is niet gelukkig. De verkiezingscampagne in Duitschland begonnen. Te Berlijn heeft de rijkspropaganda- minister Dr Göbbels een rede gehouden over: „Duitschlands strijd voor vrede en rechtsgelijkheid", die tevens bedoeld was als inleiding voor de verkiezings actie. Uit de rede stippen wij het volgende aan: Göbbels schilderde in sombere kleuren den politieken toestand van Duitschland voor dat Hitier aan de macht was geko men, en sprak over het opbouwplan, dat de nieuwe regeering onmiddellijk aan de orde stelde. De publieke opinie is daar bij in haar uitingen teruggebracht tot zoo danige proporties, dat zij den staat niet in gevaar kon brengen. Op het verwijt, dat daardoor in Duitschland geen vrije mee- ningsuiting meer bestaat, antwoordde Göbbels, dat in werkelijkheid noch in Duitschland, noch in eenig ander land ter^ wereld ooit vrijheid van meenings- uiting voor het volk heeft bestaan. De leider van het tegen woordige Duitschland en de door hem gevolmach tigden, zeide Göbbels ver der zullen niets ongemoeid laten, om Europa voor een nieuwen oorlog te behoe den. Als het onder zware offers van ons mo gelijk zou zijn, met Frankrijk een ver zoening^ tot stand te brengen, en wel een verzoening, die onze eer niet aantast, en een werkelijken vrede zou garandeeren, dan zullen wij ons voor millioenen men- schen in Duitschland en Frankrijk zeer verdienstelijk maken. Men zegt, dat het moeilijk is dit te be reiken. Dat het moeilijk is, weet ik, doch dat het onmogelijk is, dat betwijfel ik. De Nazi-agitatie in Oostenrijk. D'e prins van Saksen-Meiningen, die in de omgeving van Klagenfurth een kasteel bezit, is door gendarmen in hechtenis ge nomen. Hij is tot een arreststraf van zes weken veroordeeld, wegens verboden po litieke actie. iw8 van ,den ,prins kreeg huisar- st. Zij zal voorloopig haar woning, het Kasteel Bitzelstetten niet mogen verlaten. 4e wordt voortdurend door rechercheurs bewaakt, die zelfs haar telefoongesprek ken en brieven controleeren. De politie heeft den auto van den prins aangehouden, terwijl deze op weg was naar het kasteel van den prins in de buurt van Klagenfurth. De aanhouding geschiedde, omdat een hakenkruisvlag op den auto stond. Bij na der onderzoek bleek, dat onder de kussens van de auto nationaal-socialistisch pro- paganda-materiaal verborgen was. De prins werd daarop in hechtenis ge nomen. Hij verzocht met zijn vrouw te mogen telefoneeren, betgeen hem werd toegestaan. Van deze gelegenheid maakte hij gebruik, om zijn vrouw te vragen, ver schillende documenten, die zich op het kasteel bevonden, te verbranden. Daarop werd terstond een huiszoeking op het kasteel verricht, waarbij een groote hoeveelheid propagandamateriaal werd ontdekt, benevens een omvangrijke corres pondentie, waaronder zich ook talrijke brieven van rijksminister dr Göbbels be vonden. De prins is daarop naar de gevangenis van Klagenfurth overgebracht. De financieele moeilijkheden in Frankrijk. De financieele commissie van de Fran- sche Kamer heeft haar rapport ingediend over de financieele voorstellen der regee ring. De wijzigingen, welke zij aange bracht beeft, verminderen de door de re geering in haar ontwerp geraamde in komsten, met 647 millioen. De Ambtenarenbond dreigt nu met sta king. Daiadier moet in de wandelgangen van de Kamer gezegd hebben, dat men een nieuwe inflatie onder het oog zal moeten zien als niet binnen vijf of zes weken het evenwicht op de Fransehe begrooting is bereikt. Bewapenen maar! Ofschoon het Japansche vlootprogram werd opgesteld voor de aankondiging van het Amerikaansche program, zijn er tee kenen die erop wijzen, dat de Japansche admiraliteit waarschijnlijk niet besloten zou hebben het onmiddellijk ten uitvoer te brengen, als de Amerikaansche aankondi ging achterwege was gebleven. Aan het eind van 1936 zal de Japansche marine de volgende eenheden bevatten: 12 kruisers met geschut boven 6.1 inch, 17 kruisers met geschut beneden 6.1 inch, 5 vliegtuigmoederschepen, 2 mijnenleggers van 5000 ton, 76 torpedojagers en 38 on derzeebooten. Pas op als gij naar Duitschland gaat De „Deutsche Allgemeine Zeitung" doet het voorstel, dat in Duitschland vertoe vende vreemdelingen speciale kenteeke- nen zullen dragen, teneinde te voorkomen, dat zij door al te fanatieke nazis gemoles teerd worden. Duitschland wil n.l. incidenten, zooals onlangs tegen Engelsche en Amerikaan sche burgers, die niet den groet brachten aan den S.A.-standaard, voorkomen. Zoolang zulk een systeem van het dra gen van een speciaal kenteeken niet is in gevoerd, raadt het bovengenoemde blad vreemdelingen aan, om of ter wille van de goede orde den Hitler-groet te bren gen, of alle gelegenheden te mijden, waar deze groet zou moeten worden gebracht. Een oproep van Roosevelt. President Roosevelt heeft een rede ge houden, waarin hij een oproep tot de be volking richtte, om mede te werken aan het nationaal herstel. Er zijn eenige landen, aldus Roosevelt, waar dictators een program van vijf of tien jaren ontwierpen. De Vereenigde Sta ten hebben geen dictator, doch wij kunnen ons doel veel sneller bereiken, zonder een definitieven datum vast te stellen. Yeel reeds is tot stand gekomen, doch wij kunnen ons doel niet in enkele maan den bereiken. Amerika en Rusland. Litwinoff zal reeds binnenkort naar Washington vertrekken. De onderhandelingen, welke Roosevelt persoonlijk met Litwinoff zal voeren, zul len voornamelijk loopen over de finan cieele aanspraken op de unie der sovjet republieken, de communistische propa ganda in de Vereenigde Staten en de her vatting der normale handelsbetrekkingen. Als toekomstig gezant te Moskou wordt de heer Morgenthau genoemd, die op het oogenblik met de steunregeling voor den landbouw is belast. Zuid-Afrika moet boter invoeren. Blijkens het maandbericht van de Ne- derlandsche Bank voor Zuid-Afrika is in verband met de groote droogte in de Noordelijke districten van Zuid-Afrika de toestand van den veestapel zoo ernstig, dat de minister van Landbouw zijn toe stemming zal geven tot het instellen van een zuivel-controlebuieau, ten einde on middellijk over te kunnen gaan tot het importeeren van boter, een product, waar van niet minder dan vijf millioen Engel sche ponden werd geëxporteerd geduren de het loopende jaar. Korte Berichten. Volgens een mededeeling van het Japansche ministerie van binnenland- sche zaken bevinden zich op het oogen blik 12.000 Japansche communisten in arrest. De vreeselijke taifoen, die boven de Japansche Zee heeft gewoed, en leidde tot het vergaan van het stoomschip „Yashima Maru", heeft een groot gedeel te van het eiland Sjikokoe verwoest. Dui zend Japansche visschersvaartuigen met in totaal ruim tweeduizend visschers, worden vermist. De voorbereidingen voor de uitvoe ring van het plan, de krotwoningen te Londen op te ruimen, zijn thans gereed. De kosten zullen 35 millioen pond ster ling bedragen. De 700 jaar oude stad Bihao, in Bosnië, heeft de regeering verzocht, voortaan onder de dorpen te worden ge rangschikt, teneinde de hooge belastin gen te vermijden. Vele bewoners zijn ech ter tegen een dergelijke degradatie ge kant, daar zij deze verandering een be- leediging achten voor de plaats. In de jaren 19121932 zijn er door de Chineesche communisten zeven en veertig R. K. missionarissen ter dood ge bracht. Behalve deze 47, zijn er nog min stens 320 missionarissen, onder wie 65 missiezusters, die langer of korter tijd door de communisten gevangen gehouden werden. Het boek „Wehrwissenschaft" van prof. Banse is in Duitschland in beslag genomen, omdat citaten hieruit herhaal delijk in de buitenlandsche bladen aan gehaald worden om de vredelievendheid van de Duitsche regeering verdacht te maken. Kloven, ontvellingen, schrammen en andere huidverwondingen ver zacht en geneest men snel met Doos 30 en 60 ct De Koninklijke Familie. De Koninklijke Familie is eergisteren voor enkele dagen van het Loo in de resi dentie aangekomen en heeft haar intrek genomen in het paleis Noordeinde. Bezuiniging op de weermacht. Omtrent de werkzaamheden van de commissie-Idenburg (bezuiniging op de weermacht hier te lande en in Ned.-In- dië) komt ons ter oore, dat de commissie zich in drie secties of subcommissies heeft gesplitst, resp. voor Nederland, de over- zeesche gewesten en de marine. De marine-sectie is voornemens in den loop van de volgende week een bezoek te brengen aan Nieuwediep, teneinde zich ter plaatse van den toestand op de hoogte te stellen. Maatregelen tegen de z.g. behendigheids spelen. De minister van justitie heeft den vol genden brief gericht tot de procureurs generaal bij de gerechtshoven: „Het zal u bekend zijn, dat de z.g. be hendigheidsspelen Straperlo, Spiralo. Ro matjo en dergelijke over het geheele land hand over hand toenemen. D'eels worden deze georganiseerd in z.g. gesloten socië teiten, die in werkelijkheid door de ge makkelijke voorwaarden, waarop men ais „lid" kan toetreden, voor het publiek toe gankelijk zijn. Van de zijde van het betrokken parket bereikte mij zooeven de mededeeling, dat in het Haagsche proefproces ernstige aan wijzingen zijn verkregen in de richting van hazardspel. Ik moge u in verband daarmede bij deze opdracht verleenen den ondernemers van de bovenbedoelde „behendigheidsspelen" in uw ressort, daaronder begrepen die ge organiseerd in z.g. gesloten sociëteiten, zoo spoedig mogelijk te doen aanzeggen, dat, indien die spelen niet met ingang van den dag na dien van aanzegging worden gestaakt, ten minste tot in het Haagsche proces een uitspraak in hoogste instantie zal zijn verkregen, ook tegen hen en wel onmiddellijk een strafvervolging zal wor den ingesteld met inbeslagneming uiter aard van de tafels en het overige betrok ken materiaal. Tot de betrokken vervolgingen in geval van eventueel niet-staken verleen ik ge lijktijdig opdracht." De Raad van Stafe. Blijkens het Voorloopig Verslag aan de Tweede Kamer over hoofdstuk 2 der Rijksbegrooting 1934 noemden verschei dene leden het denkbeeld, den Raad van State op te heffen, overweging ten volle waard. Naar de meening van eenige leden zou den in elk geval de salarissen van don vice-president en de leden belangrijk kun nen worden verlaagd. Verscheidene leden bevalen ook het stellen van een leeftijdsgrens voor het lid maatschap van den Raad van State aan. Die grens zou op 65 of ten hoogste 70 jaar behooren te worden bepaald. Andere leden konden zich met de voor afgaande beschouwingen niet vereenigen. De ervaring heeft geleerd, dat de adviezen van den Raad van State over wetsontwer pen en maatregelen van bestuur vaak van zeer groote waarde zijn en dan ook dik wijls invloed hebben op de definitieve vaststelling daarvan. Het stellen van een leeftijdsgrens zou naar het inzien dezer leden alleen dan wenschelijk zijn, indien die grens zeer hoog werd gesteld, daar het naast be kwaamheid inzonderheid langdurige er varing en kennis van antecedenten zijn, welke tot een doeltreffende bekleeding van dit ambt bijzondere geschiktheid verlee nen. Van liberaal lot Mussertman. In de plaatselijke bladen te Overschie is Vrijdag medegedeeld, dat de heer M. G. Dijkshoorn heeft bedankt als lid van den Raad en dat hij zich heeft aangemeld als lid van de nationaal-socialistische be weging. De heer Dijkshoorn was lid van den Vrijheidsbond en had voor deze par tij zitting in den Raad. Loonsverlaging b!) Van Gelder. Zaterdag werd aan de papierfabriek „De Eendracht" van de firma Van Gel der Zonen, een nieuwe loonsverlaging aangeplakt. Deze verlaging behelst het volgende: De loonen worden resp. verlaagd met 510 pet. Het minimumloon is thans f 23 en wordt verlaagd tot op f 22. Het aanvangsloon voor jongens^ dat thans f 4.50 bedraagt, wordt verlaagd op f 3. Ook de pensioenen worden verlaagd. Het maximum-pensioen, thans f 13.50, wordt verlaagd tot op f 12. Een nieuwe vakbeweging. Te Rotterdam is indertijd op initiatief van den heer G. van Burink een anti- bonzencomité opgericht, dat zich had voorgesteld tot een vakbeweging te ge raken op oorporatieven grondslag. Het comité heeft samenwerking gezocht met de Nationale Werknemersvereeniging te Den Haag. Aanvankelijk konden de twee groepen het niet eens worden. Het ver schil lag voornamelijk hierin, dat het anti-bonzencomité vooropstelt, dat het geen bezoldigde bestuurders wil toelaten. Op dit punt heeft de Nationale Werkne mersvereeniging toegegeven en zoo is thans het Rotterdamsche anti-bonzenco mité toegetreden als af deeling tot de Na tionale Werknemersvereeniging. De heer Van Burink deelde mede', dat de vereeniging de toezegging heeft ont vangen, dat zij voor transportarbeiders en voor fabrieksarbeiders werkloozenkas- sen mag oprichten. Waarschijnlijk zullen ook voor andere groepen kassen kunnen worden gevormd. Een verschil met de andere vakver- eenigingen zal de contributie ziju, zei de heer Van Burink. Deze bedraagt voor werkloozen 10 cent per week, voor wer kenden 25 cent per week. De bestaande vakvereenigingen vorderen van de werk loozen een contributie van 50 tot 80 ct. per week en hevelen zoo uit den werk- loozensteun groote bedragen over naar hun vereenigingskassen. Zoo betalen de werkloozen een groot deel van het dure vakvereenigingsapparaat. Het is echter niet hoofdzakelijk om deze reden, dat de heer Van Burink goe de verwachtingen heeft van de nieuwe vakbeweging. De ontevredenheid over de vakbewe ging is groot onder de arbeiders. Velen zouden gaarne voor hun lidmaatschap van bestaande vakvereenigingen bedan ken, als niet de vrees als ongeorgani seerde bij werkloosheid in uitkeering achter te staan bij vakvereenigingsleden hen weerhield. De nieuwe vakbeweging gaat nu af zonderlijke vakgroepen met eigen be stuurders vormen. De werving voor de nieuwe beweging begint pas. Nu zij ten aanzien van de werkloozenkassen en -uit- keeringen gelijk wordt gesteld met andere vakvereenigingen, heeft zij goede ontwik kelingskansen. De heer Van Burink is in dat opzicht, gelet op de stemming on der de arbeiders, vol hoop. De salarisherziening in Indiê. De „Java Bode" vernam van een me dewerker in Holland, dat de minister van Koloniën den oud-vice-president van den Raad van Ned.-Indië, den heer Weiter, uitnoodigde om namens zijn departement de noodige besprekingen te voeren met den heer Van Buuren over de herziening van de salarissen der Indische landsdie naren. Evenals minister De Graaff, die nog Binnenland. De salarisherziening in Indië. Algemeene beschouwingen over de rijks begrooting 1934. Maatregelen tegen de speelwoede. Actie van ambtenaren tegen de regeering verboden. Buitenland. De verkiezingscampagne in Duitschland begonnen. Amerika en Rusland. Financieele moeilijkheden in Frankrijk. van de door de Indische regeering ont worpen salarisregeling kennis nam, schijnt ook dr Golijn van oordeel te zijn, dat het voorgestelde salarispeil nog veel te hoog is en aanzienlijk omlaag moet met het oog op de draagkracht van het In disch budget. Gepoogd zal worden, zooveel mogelijk terug te keeren tot het salarispeil van vóór de B. B. L. Om een voorbeeld te noe men: thans bedraagt het aanvangssalaris van de ambtenaren met z.g. academische opleiding f 400, dit zal vermoedelijk te ruggebracht worden tot f 200, ten hoogste f250. Aldus een aan de „Java Bode" gedane mededeeling, waarbij het blad het volgen de aanteekende: Van Indië uit is op het moment niet te zeggen, welke de opvattingen zijn van den heer Golijn ten aanzien van het voor In dië juist geachte salarispeil. Wel valt uit hoogerstaande mededeeling de conclusie te trekken dat van de pogin gen der naar Holland vertrokken verte genwoordigers van ambtelijke organisa ties niet veel succes zal mogen worden verwacht. DE RIJKSBEGROOTING VOOR 1934. Algemeene beschouwingen van de Tweede Kamer. Verschenen is het voorloopig verslag inzake Hoofdstuk I der rijksbegrooting 1934 (Algemeene beschouwingen). Bij de beschouwingen, gehouden over de positie van het Kabinet en over de taak en het beleid der regeering ging men algemeen uit van de erkenning dat land en volk in zeer ernstige om standigheden verkeeren. In deze omstandigheden is het, naar de meening van zeer veel leden, meer dan ooit geboden onder leiding van de regeering in gemeenschappelijk overleg te trachten zoowel op staatkundig als op oeconomisch en financiëel gebied, die maatregelen te treffen, welke noodzake lijk zijn om aan de tegenwoordige groote moeilijkheden het hoofd te bieden en het financiëele evenwicht in de landhuis- houding te herstellen. Zeer veel leden stelden vertrouwen in de bekwaamheid en het inzicht van de leden van het Kabinet. In de beschouwingen over het karakter en de positie van het Kabinet vonden ver scheidene leden aanleiding er hun leed wezen over uit te spreken, dat de ver snippering der politieke partijen in ons land nog steeds verder voortgaat. Verscheidene leden gaven te kennen, dat hun bezorgdheid over den huidigen algemeenen toestand nog vergroot is door de omstandigheid, dat uit de Troon rede niet is gebleken, dat de regeéring aan alle problemen, welke dien toestand in het leven roept, voldoende aandacht schenkt. Met kracht drongen deze leden er op aan, dat een veelzijdig samengestelde staatscommissie zal worden benoemd met de opdracht, te onderzoeken welke wij zigingen in onze staatsinstel lingen zouden moeten worden aange bracht om deze aan te passen aan den nieuwen tijd. Verscheidene andere leden konden zich zeer wel vereenigen met dit denkbeeld, mits uitdrukkelijk vaststaat, dat het de mocratisch karakter der staatsinrich ting, onaangetast zal blijven en dat op geen enkele wijze zal worden gegaan in de richting van dictatuur. Om te begin nen is het dringend noodig, dat bij be stuur en wetgeving onnoodig oponthoud en noodelooze omslag verdwijnen. In dit verband valt, naar de meening der hier aan het woord zijnde leden, allereerst te denken aan afschaffing der Eerste Ka mer, waarmede een bron van groote ver traging in onze wetgeving zou worden gestopt en tevens den ministers een aan zienlijk tijdverlies zou worden bespaard. Wat de Tweede Kamer betreft, deze zal hebben te streven naar verdere verbete ring in haar werkwijze. Onderzocht worde in dit opzicht, of niet een groot deel van het werk der openbare vergaderingen naar bijeenkomsten van commissies kan worden overgebracht. Andere leden vreesden, dat een staats commissie als de bepleite, de kapstok zou blijken te zijn, waaraan de toch zoo drin-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1