f
i
AKKER.CACHET5
JECOVITOL
w
EERSTE BLAD.
Binnenland.
Belangrijkste NieuwSr
Uit de Provincie
en Aanbod"
mmer f 0.85
VRIJDAG 20 OCTOBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 17
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
"AKKERTJES"
cszcitffifc" van
totterdam. So-
:us Plooyer en
werd door no-
iiier te 'sHee-
voor de erven
winkelhuis te
>rd dhr P. F.
or de som van
Blaupot ten
ibliek verkocht
m erf. aldaar,
12193, groot
Pagter Iz. al-
T//
Ui tg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèquo en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: It. ZUIDEMA.
Abonnem^stsprijg 2.50 per ïwariaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen i0.8Ö. l03se nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededcelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of raotto f 0.85,
Bij contract belangrijke korting.
Het liberale standpunt.
De politieke rede waarmee de Dieuwe
leider van de Liberale Staatspartij „De
Vrijheidsbond" de taak van Mr Fock
heeft overgenomen, lijdt niet aan over
maat van duidelijkheid.
Op het punt van het kiesrecht blijkt Mr
Wendelaar iets geheel anders te hebben
bedoeld, dan hij blijkens de aan de pers
verstrekte rede heeft gezegd.
Ook wat werd opgemerkt omtrent de
liberale staatsgedachte laat aan duide
lijkheid te wenschen over.
Aldus sprak Mr Wendelaar zich uit:
„Liberaal staatsbeleid, absolute gods
dienstige normen van het staatkundig le
ven verwerpende, erkent de zedelijke
grondslagen der menschelijke samenle
ving, zooals die terug zijn te vinden in
de Tien Geboden en in de Bergrede,
waarop het Christendom steuntl Hieruit
volgt, dat nimmer een bepaalde Christe
lijke dogmatische kerkleer als het funda
ment van den Nederlandschen Staat be
schouwd kan worden."
Bij oppervlakkige lezing zou men hier
in kunnen zien een verplaatsing van de
grensscheiding of zooals de „Maasbode"
meende te mogen opmerken: een sterke
toenadering tot het standpunt der recht-
sche partijen.
Wanneer we echter meer nauwkeurig
nagaan wat door Mr Wendelaar betoogd
werd, dan blijkt dat toch niet het geval
te zijn.
De liberale staatspartij erkent de ze
delijke grondslagen der menschelijke sa
menleving, zooals die terug zijn te vinden
in de Tien Geboden en in de Bergrede.
Erg duidelijk is dat niet uitgedrukt. Met
een weinig goeden wil zou men er in kun
nen lezen een poging tot toenadering en
een begin van loslating van de oude libe
rale staatsleer.
Uit de nadere toelichting, die de libe
rale redenaar geeft, blijkt echter dat dit
niet de bedoeling is.
Immers deze uitspraak wordt vooraf
gegaan door de stellige verklaring, dat
liberaal staatsbeleid absolute godsdien
stige Wormen van het staatkundig leven
verwerpt en gevolgd door de betuiging
dat nimmer een bepaalde Christelijke
dogmatische kerkleer als het fundament
van den Staat beschouwd kan worden.
M.a.w.: de belijdenis dat God de Heere
de Schepper is van hemel en aarde, dat
Hij is de opperste Souverein, van Wien
alle gezag afdaalt en Wiens Woord
een lamp voor den voet is, ook op
het staatkundige pad, wordt zonder meer
afgewezen.
Mr Wendelaar heeft getracht zich
vriendelijk en gematigd uit te drukken.
Wat hij zegt klinkt een weinig anders
dan wat we soms uit het liberale kamp
vernemen. Minder scherp. Meer tege
moetkomend.
Maar wie mocht meenen dat hier een
poging is om de oude scheidslijn te ver
plaatsen, die vergist zich.
Zakelijk komt het betoog van den nieu
wen leider van de Liberale Staatspartij
geheel overeen met wat Mr Treub in een
in 1901 gehouden rede verklaarde: „Li
beralen van allerlei slag, vrijzinnig de
mocraten en sociaal-democraten hebben
deze negatieve eigenschap met elkander
gemeen, dat zij elke politiek verwerpen
welke haar uitgangspunt neemt in eene
goddelijke openbaring, die hetzij direct
aan de individuen zelve, hetzij aan de
kerk waartoe deze behooren, ten deel ge
vallen is."
Mr Wendelaar heeft het minder duide
lijk gezegd. Maar zakelijk niet anders.
Het liberale standpunt is niet gewij
zigd.
De grensscheiding is niet verplaatst.
Buitschlands uittreden officieel.
Het Wolffbureau meldt uit Berlijn, dat
,,e Rqksregeering de officiëele mededee-
ung waarbij Duitschland kennis geeft
van zijn uittreden uit den Volkenbond
aan den secretaris-generaal van den Vol-
I kenbond heeft doen toekomen.
Het toezicht op de vreemdelingen In
België.
In de Moniteur Beige is het onmiddel-
■ujk van kracht wordend koninklijk be-
•j srnit verschenen, waarbij alle in België
woonachtige vreemdelingen voortaan van
en speciale identiteitskaart moeten zijn
voorzien. Deze kaart zal 80 francs kosten
°m de twee jaar worden ver-
Vorm en tekst zullen dezelfde
ijn als voor de Belgische staatsburgers.
Dwars over de kaart wordt echter een
breede roode streep aangebracht, zoodat
de politie dadelijk zal kunnen zien, of
zij met een Belgisch onderdaan of een
vreemdeling te doen heeft.
Een onderhoud met Hitier.
De speciale „Daily Mail"-correspon-
dent, Ward Price, is te Berlijn dooi
rijkskanselier Hitier ontvangen, die hem
een interview verleende over de inter
nationale politiek.
De bewering, dat het Duitsche volk zich
met alle kracht ten oorlog voorbereidt,
aldus Hitler, is een voor ons eenvoudig
onbegrijpelijke miskenning van den zin
der Duitsche revolutie.
Wij, leiders der nat. soc. beweging, zijn
bijna zonder uitzondering frontsoldaten
geweest. Ik zou den frontsoldaat wel eens
willen zien, die met geestdrift zich tot
een nieuwen oorlog voorbereidt.
Wij voeden de Duitsche jeugd op tol
den strijd tegen de ondeugd en op de
eerste plaats tegen het communistische
gevaar, van welks omvang men in het
buitenland zich geen voorstelling kon
maken en ook thans nog niet maken kan.
Onze revolutieliederen zijn geen liede
ren, gericht tegen de andere volken,
maar liederen voor broederlijkheid, te
gen klassenstrijd en eigenwaan, voor ar
beid en brood en voor de nationale eer
Ward Price vroeg vervolgens: „Achl
Duitschland zich dus thans bevrijd van
zijn internationale verplichtingen, wijl
het niet als rechtsgelijke is behandeld?"
Hitier: Wat wij onderteekend hebben,
zullen wij zooveel in ons vermogen is,
naleven.
„Er heerscht verder in het buitenland
de opvatting," aldus Price, „dat de Duit
sche bewapening al veel verder gevor
derd is dan officieel wordt toegegeven.
Er wordt b.v. beweerd, dat de Duitsche
regeering in Nederland, Zweden en an
dere landen munitiefabrieken zou hebbeD
aangekocht, waar groote voorraden oor
logsmateriaal gereed liggen, om in ge
val van oorlogsgevaar direct over de
Duitsche grens te worden gestuurd."
Hitier: „Deze beweringen zijn belache
lijk. Vooreerst: Waar zijn dan die far
brieken in Zweden, Nederland en andere
landen, die wij als munitiefabrieken zou
den hebben aangeschaft. Onze vijanden
in het buitenland weten steeds de nauw
keurigste berichten te publiceeren over
al wat naar hun beweren in Duitsch
land geschiedt. Het moet hun toch ge
makkelijk zijn, ook die fabrieken, die wij
in Nederland hebben aangekocht, en die
welke wij in Zweden bezitten, te ontdek
ken.
„Voorzoover mij bekend, regeeren er in
Zweden geen nationaal-socialisten, even
min als in Nederland. Het moet toch niet
moeilijk zijn, uit te visschen, in welke
Nederlandsche of Zweedsche fabriek
voor Duitschland munitie wordt gefabri
ceerd en opgeslagen. Dat zouden toch in
elk geval tamelijk omvangrijke opslag
plaatsen moeten zijn."
Frankrijk handhaaft gouden standaard.
De Fransche minister van Financiën,
Bonnet, heeft het persbureau Havas ge
machtigd te verklaren, dat er absoluut
geen grond van waarheid bestaat voor het
gerucht, dat in Wallstreet de ronde heeft
gedaan, volgens hetwelk Frankrijk zou
denken aan het verlaten van den gouden
standaard.
Geheim nationaal-socialistisch manifest.
De correspondent van de „Daily Tele
graph" te Weenen meldt, dat een merk
waardig geheim document in zijn handen
is geraakt, dat onder de O'ostenrijksche
nationaal-socialisten wordt verspreid. Het
overlaadt den kanselier en zijn kabinet
met beleedigingen en zegt tot de natio
naal-socialisten dat zij hun vijanden moe
ten identificeeren, opdat er „vreeselijk
wraak kan worden genomen."
Voorts verklaart het stuk, dat de oud
minister van oorlog en leider der clericale
partij, Vaugoin, niet aan den strop zal
ontkomen en legt het er den nadruk op,
dat het bewind van D'ollfuss regeert vol
gens methoden, „die in Italië en Duitsch
land met den dood strafbaar zijn."
Ten slotte wordt verklaard, dat er een
openlijke opstand aanstaande is.
„Wees gereed", zoo vervolgt het docu
ment. „Of morgen óf gedurende de vol
gende maand zal er een beroep op u wor
den gedaan. Op dien dag zal een natie in
opstand komen tegen degenen die haar
pijnigen en ze meedoogenloos vernietigen.
In één nacht zullen de rollen omgekeerd
zijn. Het doel waarvoor wij thans fanatiek
vechten zal worden verwezenlijkt."
Navolgenswaardig voorbeeld.
De Spaansche staatspresident Zamora
heeft 50.000 peseta's gespaard op zijn
dienstbegrooting. Dit geld zal in de schat
kist worden teruggestort.
De president heeft een salaris van een
millioen peseta's per jaar en bovendien
een bedrag van 1.250,000 peseta's ter be
strijding van ambtelijke onkosten, als het
bewonen van het presidents-paleis.
Zamora woont echter niet in het paleis,
doch in zijn eigen kleine particuliere wo
ning.
Erkent Amerika de Sovjets?
De United Press verneemt uit betrouw
bare bron, dat de kwestie der erkenning
van Sovjet-Rusland door de Vereenigde
Staten een grooten stap verder is geko
men tijdens den heden gehouden kabi
netsraad, waarin Roosevelt de kwestie ter
sprake bracht. Hooge leden der regeering
verzekerden de United Press, dat de di
plomatieke betrekkingen misschien reeds
vóór 1 November hersteld zouden zijn.
Volgens een Reuterbericht uit Washing
ton ontkent de regeering met den meesten
nadruk dat het waar is dat op het Witte
Huis een beraadslaging heeft plaats ge
vonden over de erkenning van Sowjet-
Rusland. Andersluidende berichten zijn
door belanghebbenden in omloop ge
bracht.
Korte Berichten.
De Peruaansche provincie Carabaya
werd gisteren opgeschrikt door een reeks
krachtige aardschokken, waardoor op
eenige plaatsen aardverschuivingen ont
stonden en een aantal wegen en bruggen
vernield werden. Voor zoover tot nog toe
bekend, werd één persoon gedood, terwijl
5 personen zwaar gewond werden.
Woensdagnacht is de temperatuur
in het dal van den Moezel en in de hoog
vlakte aanzienlijk beneden het vriespunt
gedaald. Er werd een temperatuur van
2 >2 graad beneden het vriespunt geregis
treerd. De wijnoogst komt hierdoor in ge
vaar.
i Als ernstigste candidaten voor com
missaris voor de vluchtelingen moeten
thans beschouwd worden Lord Cecil en
de Amerikaan James MacDonald. Het
moet de bedoeling zijn, dat het bureau
voor de Duitsche vluchtelingen te Genève
zal worden gevestigd.
Eindelijk is een einde gekomen aan
de verwoestende droogte, die in Natal en
Transvaal den dood van millioenen schar
pen heeft veroorzaakt. In Noord-Natal en
Oost-Transvaal is eindelijk regen geval
len, gepaard met hevige hagelstormen. In
de uitgedroogde bedding der rivier staat
weer water.
In de Italiaansche Alpen in de
Abruzzen is de eerste sneeuw gevallen.
De temperatuur is in heel midden en
Noord-Italië sterk gedaald.
Aan de Riviera hebben hevige onweers
buien gewoed en in de omgeving van An-
cona in Imperia hebben hagelbuien groote
schade aangericht aan de olijfboomen.
Hotelbelasting.
De minister van Financiën heeft het
wetsontwerp tot aanvulling van de Zegel
wet 1917 (hotelbelasting) ingetrokken.
Koopt Polen onze haringvloot?
Reeds geruimen tijd vaart een deel der
Vlaardingsche en Scheveningsche loggers
ter haringvangst onder Poolsche vlag.
„Het Volk" kan met zekerheid mede-
deelen, dat binnen afzienbaren tijd ook
een deel van de Katwijksche vloot in
Poolsche handen zal overgaan.
Hiervan was reeds lang geleden spra
ke. Voor ongeveer vier jaar hebben ver
tegenwoordigers van Poolsche visscherij-
firma's hiertoe onderhandelingen met
Katwijksche reeders gevoerd.
De betreffende onderhandelingen ver-
keeren reeds in een vergevorderd stadium
en kunnen eiken dag tot een definitieve
beslissing leiden. Ongeveer twintig log
gers zullen ten gevolge hiervan in Pool
sche handen overgaan.
Toch het Rechtbankenontwerp?
Volgens Haarl. Dagblad is minister
Van Schaik voornemens om, behoudens
kleine veranderingen, het wetsontwerp
van minister Donner weer in te dienen
voor besparing op de rechtbanken en
kantongerechten.
De komende begrootingsdebatten.
De Tweede Kamer heeft gisteren beslo
ten de spreektijd bij de algemeene be
schouwingen over de Rijksbegrooting te
bepalen voor de Katholieken en sociaal
democraten op twee uur, de anti-revolu
tionairen en christelijk-historischen an
derhalf uur, de liberalen en vrijzinnig
democraten een en een kwart uur, de
staatkundig gereformeerden en commu
nisten vijftig minuten en de andere groe
pen vijf en dertig minuten en dan voor
de replieken naar denzelfden maatstaf
een spreektijd vast te stellen.
Deurne in moeilijkheden.
Door den gemeenteraad van het Peel-
plaatsje Deurne werd besloten tot ver
koop van het gemeentelijk bezit, bestaan
de uit obligaties, inschrijving grootboek
„Nederlandsche Werkelijke Schuld", tot
een bedrag van f500.000.
meestal in een benauwde
atmosfeer, nog meer bedor
ven door wolken sigaren
rook, maken U moe en sla-
ii j j psrig, niet meer in staat
Nederlandsch £elder te denken. Neem dan
zoo'n "AKKERTJE" en die
nevel over Uw geest trekt
op als mist voor de zon. Ze
zijn onschadelijk en boven
dien prettig in te nemen.
Per 12 stuks slechts 50 cent.
Gebruikt dus voortaan uitsluitend t
Volgens recept van Apotheker Dumont
Product
Uit de carton-industrie.
Naar gemeld wordt hebben de bespre
kingen tusschen de vertegenwoordigers
van de werkgevers en de werknemers
in de cartonindustrie tot overeenstem
ming geleid ten aanzien van het voor
stel tot onveranderlijke verlenging van
het looncontract tot 1 Aug. 1934.
Andere maatstaf toegepast bij steun-
uitkeering.
Den laatsten tijd was er in Twente
veel ontevredenheid onder de werklooze
textielarbeiders ten gevolge van het feit,
dat de steunnormen waren verlaagd en
de steunuitkeering sterk was teruggeloo-
pen. Voorheen berekende men den steun
naar de loonen, die zouden kunnen wor
den verdiend als een heele week onder
normale omstandigheden gewerkt werd.
Sinds vorige week zijn echter uitkeeringen
verstrekt met als maatstaf de werkelijk
verdiende loonen.
Het gevolg hiervan is, dat van vele
werklooze textielarbeiders de uitkeerin
gen met drie tot vier gulden per week
verminderden.
In sommige gevallen werd de uitkee-
ring zoo laag, dat het armbestuur ge
noodzaakt was een toeslag te verleenen.
De regeeringsvertegenwoordigers heb
ben gisteren een deputatie der arbeiders
ten departemente ontvangen en na lang
durige besprekingen medegedeeld, dat
indien er werkelijk fouten waren gemaakt
in de steunuitkeering de plaatselijke
commissie voor steunverleening bevoegd
was die fouten te herstellen en een hoo-
gere uitkeering te geven met als maat
staf de werkelijk verdiende loonen.
Daar de ambtenaren van oordeel waren
dat verschillende uitkeeringen te laag
moesten worden geacht, zal overwogen
worden of het uitkeeringspercentage van
de laagste loonen niet kan worden ver
hoogd.
Begrafenis mej. H. S. S. Kuyper.
Te 's-Gravenhage is gisteren ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van mej.
H. S. S. Kuyper, oudste dochter van wij
len Dr A. Kuyper.
Aan het woonhuis in de Van Blanken
burgstraat heeft Ds A. G. Barkey Wolf
een rouwdienst geleid. De Gereformeerde
Meisjesbond, waarvan mej. Kuyper eere
presidente was, hield een korten herden
kingsdienst in de Valkenboschkerk, waar
het woord hebben gevoerd mej. M. Par-
mentier uit Oegstgeest, mevr. G. Kraan-
Van den Burg uit Vlaardingen en Prof.
Dr T. Hoekstra uit Kampen, die de plech
tigheid met een kort woord sloot.
Op de begraafplaats waren ruim 500
leden van den Gereformeerden Meisjes-
bond aanwezig. Verder werden opgemerkt
verscheidene autoriteiten uit Gerefor
meerde en Anti-revolutionaire kringen.
Dr K. Dijk sprak op verzoek van de
familie een afscheidswoord, waarin hij
zeide, dat mej. Kuyper zich gegrepen
wist door Gods verkiezende liefde; zij
was een arbeidster bij de gratie Gods op
velerlei terrein, een strijdster, die met
het woord en de pen kloek de worsteling
gevoerd heeft voor Zijn eer, een echte
Calviniste, die haar geboorte en naam
getrouw, overal waar zij een plaats mocht
vervullen, de Gereformeerde belijdenis
heeft verdedigd.
Na de rede van Dr Dijk ging Dr A.
Kuyper voor in gebed, waarna de aan
wezigen Ps. 89 7 en 8 zongen. Hierna
sloot Ds Barkey Wolf de plechtigheid
met het uitspreken van de apostolische
geloofsbelijdenis.
Chr. Nat. Vakverbond.
Naar de Rotterd. verneemt, is de heer
J. S. Ruppert, penningmeester van het
C.N.V., te Utrecht, wegens overspanning
eenige weken met vacantie gegaan.
Binnenland.
De smokkelarij in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Vergadering Dag. Bestuur der Z. L. M.
De Tweede Kamer over den werkloozen-
steun.
Do komende begrootingsdebatten.
Buitenland.
Erkent Amerika de Sovjets?
Interview met Hitier.
Toezicht op de vreemdelingen in België.
Schip op havenpier geloopen.
Bij het binenloopen van de nieuwe ha
ven te Terneuzen is gisteravond om zes
uur het Nederlandsche sleepschip „Mar-
garethe" op de Oostelijke havenpier ge
loopen. Assistentie werd verleend door de
sleepbooten „Atlas" en „Bona Spes 2",
die er na eenigen tijd in slaagden de
„Margarethe" vlot te krijgen.
Ged. Staten van Zeeland hebben be
noemd tot schatter van de waarde der
aan te koopen gronden, welke noodig zijn
voor de verbetering van een gedeelte van
den weg Tholen-Oud-Vossemeer, no. 6
Provinciaal wegenplan, d'hr J. Keur te
Scherpenisse.
Aangehouden. Op last van de
Justitie te Middelburg is Donderdag j.l.
aangehouden zekere J. de F., graankoop
man te Middelburg, als verdacht van
bedriegelijke bankbreuk. Hij is naar het
Huis van Bewaring overgebracht.
Aan de gevolgen overleden.
Zaterdag j.l. kwam een 10-jarig meisje
van de fam. S. te Grijpskerke, van een
paard te vallen en bekwam zij dusdanige
verwondingen, dat opname in het zie
kenhuis te Middelburg noodig bleek.
Naar we vernemen is het meisje Don
derdag j.l. aan de bekomen verwondin
gen overleden.
Ik heb me vandaag pijnloos elec-
trisch geschoren. U ook? Vraagt inlich
tingen: J. M. Polderman, Goes. (Adv.)
Ingezonden Mededeeling.
Gruoi te worden en sterk' Te kunnen wer
ken als Vaderl Moeder, helpt hem voor
uit) 2 X daags JECOVTTOL, geijkt op ge
halte aaD Vitaminen AenD door een Neder
landsch Professor. JECOVITOL vermin
dert het rhachitis-gevaar (Engelsche ziekte)
en geeft meer weerstand tegen griep en
andere infectieziekten JECOVITOL is
kracht voor Uw kind.'
GEIJKTE LEVERTRAAN
BROCADES -STHEEMAN PHARMACIA
Goes. Gisteravond hield de Commissie
voor de werkloozenzorg alhier een film
avond voor de werkloozen, in de Land-
bouwbiscoop. Er waren ruim honderd,
jongere en oudere, werkloozen aanwezig
De bedoeling was, om uiteen te zetten
wat dezen winter hier in het belang van
de werkloozen zal worden gedaan. Ter af
wisseling werd een tweetal ontwikkelde
films vertoond.
De voorzitter van de commissie, de heer
F. G. C. Rothuizen, directeur van Ge
meentewerken, sprak een inleidend woord,
waarna tot vertooning van de films werd
overgegaan.
Dit waren een film van de Erven Wed.
J. van Nelle over de thee, de stadia van
plant tot huiselijk gebruik en een van de
Hollandsche Draad- en Kabelfabriek te
Amsterdam, waarin het gebeele proces
van de fabricatie werd te zien gegeven.
In de pauze tusschen de films deelde de
voorzitter de plannen der commissie
mede.
Getracht zal worden een cursus te be
ginnen in motorenkennis, in verband met
het nog steeds toenemend gebruik van
motoren, speciaal ook voor den landbouw.
D'eze cursus zal bestaan, gedurende 20
weken, uit 5 lesuren, waarvan 4 practisch
