E.M.JAARSMA
HAARDEN
EERSTE BLAD.
WOENSDAG 18 GÖTOBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
4Qe JAARGANG - No,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws»
Uitg.: N.V, Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchëijuo en Girorekening 44405.
Bijkantoor Middelburg, Lnrigo Burg, Telof. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA,
Abonnementsprijs f. 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse summers 5 cent,
Advcrtentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advcrtentiön Dinsdags en Vrijdags 7 0.75. bij
vooruitbetaling. Onder lettor of motto 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Fascisme en Nationaal-Socialisme.
Onder den titel: „De revolutionaire to
taal-staat" verscheen bij „Edeoea" te
Hoorn een vlugschrift van den heer C.
Smeenk, waarin kort en duidelijk de be-
teekenis van Fascisme en Nationaal-So
cialisme wordt uiteengezet.
Aan zulk een vlugschrift bestond wel
behoefte.
Terecht wordt er toch op gewezen, dat
het eenzijdig letten op de gevaren van het
communisme velen blind heeft gemaakt
voor de gevaarlijke denkbeelden, die door
Fascisten en Nat.-Socialisten worden ge
huldigd.
Het goede, dat door deze bewegingen
in Italië en Duitschland tot stand werd
gebracht wordt niet verzwegen. Ook wordt
niet verzuimd er op te wijzen, 'hoe het
optreden van partijen, die een democra
tische politiek heeten te voeren, de op
komst en den bloei van de nieuwe rich
tingen hebben bevorderd.
Maar volle nadruk wordt er op gelegd,
dat de werkelijke oorzaken van den snel
len groei van het Fascisme en Nat.-Soci
alisme dieper 'liggen; dat we hier te doen
hebben met nieuwe loten van den revo
lutionairen stam.
Dit wordt maar al te veel uit het oog
verloren.
Vandaar, dat er ook in Nederland velen
zijn. die roepen om „een sterk gezag" en
die meenen, dat Fascisme en Nat.-Soci
alisme aan dat sterke gezag een vasten
grondslag bieden.
Volkomen juist is echter wat de heer
Smeenk aan het slot van zijn klemmend
betoog opmerkt:
„Hoe bedriegen zij zich! Fascisme en
nationaal-socialisme zijn, evenals libera-
lismle, socialisme en communisme, vruch
ten van een revolutionaire ontwikkeling,
die de openbaring Gods terzijde schuift.
Of men nu al in de plaats van de Rede
de Mythe stelt en tegenover het „souve-
reine weten" het „souvereine doen" ver
heft, waar de gedachten niet tot de ge
hoorzaamheid van Christus geleid zijn,
daar zal niets, ook niet de genialiteit of
het regeertalent van een „leider" beletten,
dat men naar den afgrond wordt gesleept.
Fascisme en nat.-socialisme zijn open-
haringen van „den geest dezer eeuw". Zij
zijn on-christelijk en ook on-Ned'erlandsch.
In dit „klassieke land der vrijheid", waar
een Oranje regeert en welks grondwet in
de hoofdlijnen overeenkomt „met het
geen de voortreffelijkste onzer staatslie
den, lang voor 1795, en niet in den geest
der revolutie bij den wensch naar hervor
ming van het gemeenebest, bedoeld heb
ben", behoeven wij geen import van Ita-
liaansche of Duitsche producten. Zeker,
ook hier zijn de ontbindende machten niet
werkeloos. Maar daarover kan alleen ze
gevieren wie, met Groen van Prinsterer.
tegen alle wijsheid der menschen en bij
het gevoel van eigen zwakheid, de leus
opheft: er staat geschreven! en er is ge
schied I
Schrift en historie bieden een funda
ment, waarop het staatkundig gebouw op
getrokken moet worden, zal het waarlijk
bestand zijn tegen de revolutiestormen.
Een andere macht van verweer tegen de
revolutie, in welken vorm ook, dan het
Evangelie, dan het woord Gods, is er
niet."
Wat is de bedoeling?
Te Amsterdam 'hebben de S. D. A. P.
en 'het roode vakverbond een groote ver
gadering gehouden om te protesteeren te
gen verlaging van de steunbeweging.
Er waren naar schatting een 20.000 be
zoekers aanwezig.
In deze vergadering 'heeft een der spre
kers, de 'heer H. Meijer, een rede gehou
den, waarin hij volgens het verslag in
het Hdbl. 'zijn groote verontwaardiging
uitsprak over de voorstellen tot verlaging
van den steun. Spr. schetste de maat
schappelijke ellende, die hiervan het ge
volg zou zijn, vooral in verband met het
oploopen van de prijzen. Van 'het gemeen
tebestuur is niet meer te verwachten, da:
het druk zal uitoefenen op de regeering
om deze verslechteringen te voorkomen.
Daarom moeten de arbeiders zelf demon-
streeren en spr. constateerde verheugd,
dat-de opkomst 'ter vergadering een dui
delijk bewijs is, dat er duizenden arbei
ders achter de leiding staan. En vrien
den, aldus de heer Meijer, wij' rekenen oök
op u, wanneer de leiding u daartoe op
roept, dat ge uw daadwerkelijke
•hulp zult willen verleenen. Er worden
offers gevraagd, offers in tijd, in geest
drift, of ook nog in anderen vorm
als dat moet.
Dat is zeer voorzichtig uitgedrukt. Maar
het dreigement met geweld ligt er toch
duidelijk in.
Is dat de bedoeling?
Als er straks onder de door de leiders
mis-leide en opgezweepte volgelingen
slachtoffers vallen, dan zal men dat na
tuurlijk ontkennen. Zooals de 'heer Albar-
da indertijd zijn opwekking tot dappere
ongehoorzaamheid ook zoo dapper in
slikte. a
Maar dan is het voor de menschen, die
zich 'bereid toonden „offers in anderen
vorm" te brengen, te laat.
Zou 'het daarom niet beter zijn, dat
reeds bij voorbaat duidelijk werd aange
geven wat men bedoelt?
Er is dan althans een 'kans, dat ook
de 'leiders gelegenheid krijgen een offer
te brengen.
Frankrijk antwoordt Duitschland.
Gisteren kwam de Fransche Kamer
voor het eerst na de vacantie bijeen. Mi
nister-president Daladier hield een
rede waarin hij o.a. verklaarde:
Na het uittreden van Duitschland uit
den Volkenbond wordt de eisch voor
Frankrijk om zijn budget in orde te bren
gen gebiedender dan ooit. Deze gebeurte
nis heeft plotseling in de discussie over
het probleem van de organisatie van den
vrede een nieuw element gebracht. De
Fransche regeering is zich ervan bewust
dat zij van ganscher harte een politiek
van internationale samenwerking heeft
gevoerd, met den vasten wensch het mo
gelijk. te maken dat een regime van ver
trouwen en veiligheid hersteld worde,
waarbij de waardigheid van alle volken
op gelijke wijze verzekerd zij.
„Wij zijn niet doof", aldus D'aladier,
„en wij hooren elk woord, maar wij zijn
ook niet blind tegenover elke handeling.
Waarom begint de Duitsche regeering
met breuk wanneer zij overeenstemming
wenscht? Waarom verzet zij zich tegen
controle op de bewapening wanneer zij
bereid is te ontwapenen?"
De actieve houding die wij steeds aan
genomen hebben de feitelijke en groote
offers, die wij vroeger gebracht hebben,
machtigen ons. ook verder vast te hou
den aan een standpunt, dat op zichzelf
reeds zóó gematigd is dat het niet toelaat
dat koehandel gevoerd wordt of gemar
chandeerd wordt over concessies. In dien
geest zal de Fransche regeering ook ver
der de groote en met elkaar vast verbon
den belangen van Frankrijk en den vrede
verdedigen. Den 26en October zal Frank
rijk als gewoonlijk bij den Volkenbond
aanwezig zijn. Frankrijk is niet geïso
leerd en het is vastbesloten vooraan te
gaan als een goed voorbeeld van kalmte
en koelbloedigheid, te meer nu Frankrijk
weet dat het in staat is de verdediging
van zijn gebied te verzekeren.
De rede van Daladier had ongeveer
een kwartier geduurd. Hij werd telkens
toegejuicht.
Duitschland wil den corridor terug.
De Duitsche minister voor propaganda
dr Goebbels, heeft den correspondent van
de „Daily Mail" te Berlijn, Ward Price,
een interview toegestaan en daarbij een
aantal vragen beantwoord, naar aanlei
ding van Duitschlands uittreden uit den
volkenbond en de ontwapeningsconferen
tie.
Op de vraag of Duitschland niet reeds
nu met de herbewapening een aanvang
maakt, zeide de minister: „Neen!
Duitschland houdt zich aan de verplich
tingen, die het bij verdrag zijn opgelegd.
Het staat er alleen op, dat de andere
mogendheden hun beloften op dezelfde
wijze vervullen."
Sinds langen tijd is er verandering in
de houding van Duitschland tegenover
Frankrijk gekomen. Wanneer Duitsch
land het Saargebied terugkrijgt, heeft het
geen klachten meer tegen Frankrijk, wat
betreft het grondgebied.
Op de vraag, of dit ook geldt met be
trekking tot Polen, zeide de minister:
„Duitschland kan den corridor niet be
schouwen als een permanente instelling,
maar het is van meening, dat er geen
vraag is in Midden-Europa die een nieu
wen oorlog rechtvaardigt of noodzake
lijk maakt.
Duitschland wenscht den corridor te
rug, maar het is er van overtuigd, dat dit
een kwestie is, die door onderhandelin
gen moet worden geregeld.
De verkiezingen in Noorwegen.
Voor zoover de uitslag der verkiezin
gen in Noorwegen op het oogenblik be
kend is, heeft de arbeiderspartij 13 ze
tels gewonnen, terwijl de conservatieven
er 8, de liberalen 4 en de agrariërs er 2
verloren.
De bladen schrijven de overwinning
van de arbeiderspartij toe aan de be
staande werkloosheid en de economische
crisis.
Eén later bericht meldt, dat de uit
slag is: Arbeiderspartij 69 zetels (winst
22), Conservatieven 30 zetels (verl. 11),
Liberalen 24 zetels (verl. 9), Boerenpartij
23 zetels (verl. 2).
Een Nederlandsche Journalist gearres-
teerd en weer vrijgelaten.
De Nederlandsche journalist, Jhr Mr
C. de Marees van Swinderen, begaf zich
gisterochtend als gewoonlijk naar den
Rijksdag om het proces-v. d. Lubbe bij
te wonen.
Aan den ingang van de zaal werd hem
zijn toegangskaart afgenomen. Hij bleef
echter in de zaal en zette zich op zijn
vaste plaats. Eenige oogenblikken later
werd hij verzocht naar buiten te komen.
In de vestibule ontving hem een recher
cheur met de mededeeling „Herr Doktor,
Sie sind verhaftet". De heer Van Swin
deren verklaarde niet te begrijpen waar
om deze inhechtenisneming plaats had,
moest echter den rechercheur naar
een kamer in een ander gedeelte van den
Rijksdag volgen, waar hij eenige uren
bleef, totdat hij onder geleide naar het
bureau van de geheime staatspolitie ge
bracht werd. Daar werden hem een reeks
Berlijnsche causerieën voorgelegd, die hij
de laatste maanden voor „De Indische
Post" geschreven heeft.
Aan de hand van vertalingen van brok
stukken uit deze artikelen meende de
ambtenaar der geheime politie te kun
nen constateeren, dat de heer Van Swin
deren zich op minachtende wijze over
de Duitsche regeering en over Duitsch
land uitgelaten heeft. Daartegenover
stond de heer Van Swinderen op het
standpunt, dat men ten hoogste van iro
nische opmerkingen kon spreken, dat de
vertaling der brokstukken onvolledig
was en bovendien geen juist beeld van
den geheelen inhoud zijner brieven gaf,
en ten slotte, dat het zijn bedoeling niet
was over Duitschland in minachtenden
toon te schrijven.
Ware het zijn voornemen geweest tegen
Duitschland op te hitsen, dan zou hij
zeker niet binnen de Duitsche grenzen
gebleven zijn.
Overigens verklaarde hij zich bereid,
uit andere correpondenties te bewijzen,
dat hij volstrekt niet tegen Duitschland
ingenomen is.
De ambtenaar van de geheime staats
politie bleef op het standpunt staan, dat
de ironie der bewuste correspondentie
dan toch wat ver gedreven was, liet den
heer Van Swinderen een protocol van zijn
gehoor onderteekenen en verklaarde nog
dat de mogelijkheid bestaat, dat men zich
van de door den heer Van Swinderen be
doelde overige artikelen op de hoogte
zal stellen.
Daarna werd hij vrij gelaten.
De opstand in Slam.
Reuter meldt uit Bangkok, dat de re
bellen zich naar het Noorden zouden heb
ben teruggetrokken na 50 dooden en 1000
gewonden te hebben gehad. Gisteren heeft
er zich een luchtduel afgespeeld tusschen
regeeringsvliegtuigen eff vliegtuigen der
rebellen.
Het Witte Huis gaat bezuinigen.
Het programma der recepties, diners
enz. voor het Witte Huis wordt volgens
mevrouw Roosevelt, de vrouw van den
president van Amerika, gekenmerkt door
grooten eenvoud, doch tevens door de
groote hartelijkheid der openbare feesten.
De officieele recepties en staatsdiners
op het "Witte Huis zullen evenals andere
jaren op de gewone wijze plaats hebben,
doch president Roosevelt en zijn echtge-
noote zullen slechts eenmaal uit dineeren
gaan en wel met den vice-president Gar
ner en zijn echtgenoote. De officieele di
ners, die gewoonlijk door ieder lid van
het kabinet ter eere van den president
worden gegeven, zullen dus komen te
vervallen.
Dezen winter zal alles op zeer beschei
den schaal worden gedaan, aldus me
vrouw Roosevelt; de bevolking mag niet
denken, dat de regeeringsambtenaren het
geld verspillen, terwijl 't land in nood is.
Korte Berichten.
Het Bulgaarsche aardbevingsgebied
is de laatste dagen weer geteisterd door
krachtige schokken, die met sterk onder-
aardsch gerommel gepaard gingen. Scha
de werd niet aangericht maar de bevol
king verkeert in groote opwinding.
De politie te Linz (Oostenrijk) zou
bij huiszoekingen bij nationaal-socialisten
papieren gevonden hebben met bijzonder
heden voor een aanval op de kazernes
van het garnizoen, wanneer het sein
daartoe gegeven mocht worden. Naar
aanleiding daarvan ging de politie over
tot de arrestatie van een groot aantal
personen, die beschuldigd van hoogver
raad terecht zullen staan. Het zijn bijna
allen gewezen soldaten van het keizer
lijk leger.
Prof. Einstein is met zijn vrouw te
New-York aangekomen en terstond naar
Ingezonden Mededeeling.
Dit I» Model ERA - F. 110.- compleet geplaatst
LAGE PR'JZEN
NIEUWE MODELLEN <959
UITERST ZUINIG!
Kon. Hanrdenfabrlek E. M. Jaarsma, Hilversum
Volledige collectie bij H. MERISON
ZONEN's Ijzerhandel N.V. - Goes
Princeton (New-Yersey) doorgereisd. Hij
wenschte niet te worden verwelkomd
door de commissie van ontvangst, die
hem aan de pier opwachtte, daar hij
vreesde voor relletjes der nazi's.
De voorzitter van de Zionistische
wereldorganisatie heeft in een rede me
degedeeld, dat het aantal Joodsche vluch
telingen uit Duitschland thans 69.000 be
draagt.
De Graf Zeppelin heeft op zijn jong
ste reis van Friedrichshafen naar Per-
nambuco, zijn vijftigste, een nieuw record
gevestigd, door slechts 72 uur 20 min.
voor den tocht te gebruiken.
De eerste sneeuw in Engeland is
gistermorgen gevallen bij Peterberough
in Northamptonshire. De temperatuur is
over geheel Engeland scherp gedaald,
maar op enkele plaatsen is toch nog
slechts nachtvorst voorgekomen.
DE DISTRIBUTIE VAN ONVER
MENGDE MARGARINE.
In verband met de vele aanvragen van
belanghebbenden en degenen, die voor
hen in het krijt treden, geeft de M s b. een
uiteenzetting betreffende de distributie
van onvermengde margarine zooals die
met ingang van 1 Oct. in werking is ge
treden.
Terwijl tot nu toe de werkloozen of
armlastige gezinshoofden met 5 of meer
kinderen margarine werd verstrekt, ko
men nu ook de hoofden met 4 kinderen
(dus niet alle, zooals wij eerst abusieve
lijk meenden en meldden) hiervoor in
aanmerking. "Wel mag deze margarine
voortaan ook verstrekt worden ten be
hoeve van gezinnen met 4 of meer kinde
ren, waarvan de vaders 3 maanden of
langer werkloos of armlastig zijn en
steun ontvangen of bij' een werkver
schaffing zijn te werk gesteld.
Met ingang van 1 Oct. mag echter, in
afwijking van den regel, die tot dusver
gegolden heeft, 200 gram per gezinslid
per week worden verstrekt, per gezin
afgerond op pakjes van H k.g. volgens
dit schema.
Een gezin van 6 gezinsleden heeft
recht op 5 pakjes van H k.g. per week;
een gezin van 7 op 6 pakjes; van 8 op
6; van 9 op 7; van 10 op 8; van 11 op
9; van 12 op 10; van 13 op 10; van 14
op 11; van 15 op 12; van 16 op 13
pakjes per week.
Een onvolledig gezin met 4 kinderen
b.v. weduwnaar met 4 kinderen heeft
recht op 4 pakjes van Yi k.g. per week.
De prijs voor de gemeente bedraagt 40
cent per k.g.
De distributie in de gemeente dient te
geschieden tegen een bedrag van 44 cent
per k.g. De gemeenten ontvangen dus 4
ct. per k.g. ter tegemoetkoming in de te
maken onkosten.
In de wijze van distributie is de ge
meente geheel vrij'; zij kan de margarine
dus door een armbestuur, door winke
liers of anderszins laten distribueeren.
Indien de distributie door winkeliers ge
schiedt, adviseert de Crisis-Zuivel-Cen-
trale hiervoor zoo mogelijk afwisselend
andere winkeliers aan te wijzen, epdat
Binnenland.
Minder boter in de margarine?
Zwitserland vermindert den invoer van
Nederlandsche kolen.
Rij'kscredieten voor middenstand.
Buitenland.
Nederlandsch journalist te Berlijn gear
resteerd en weer vrijgelaten.
Rede van den Franschen minister
president.
Groote overstrooming in Rusland.
Verkiezingen in Noorwegen.
niet steeds dezelfde winkeliers van een
mogelijke uitbreiding hunner cliënteele
profiteeren.
In elk geval mag den consument geen
hoogeren prijs dan 11 ct. per halfponds-
pak in rekening worden gebracht.
Sterke daling van de inkomsten en de
vermogens.
In verband met de groote belangstel
ling naar de nieuwste gegevens der in
komens en vermogens in Nederland, zijn
in de negende aflevering van het Maand
schrift van het Centraal Bureau voor de
Statistiek enkele voorloopige totaal-cijfera
betreffende de Statistiek der Rijksinkom
sten- en Vermogensbelasting opgenomen
voor het belastingjaar 19321933.
Uit deze voorloopige gegevens, die in
dit Maandschrift in vergelijking worden
gebracht met de overeenkomstige gege
vens van 1 Mei 1915 af, blijkt, dat het
bedrag der zuivere inkomens vóór den
kinderaftrek voor het belastingjaar 1930
1931 het hoogst is geweest, n.l. f4.367
millioen en dat daarop als gevolg van de
in 1929 opnieuw ingetreden economische
crisis een teruggang is gevolgd tot f 3.657
millioen voor 19321933, welke daling
16,26 pet. uitmaakt van het topjaar 1930
1931. Het gemiddeld inkomen per aan
geslagene bedroeg over 1932'33 f 2.192
en bereikte hierdoor over dit jaar het
laagste punt van alle vergeleken jaren.
De aandacht zij' er op gevestigd, dat
het bedrag der inkomsten in het alge
meen betrekking heeft op de inkomsten,
genoten in het voorgaande kalenderjaar,
zoodat bovengenoemd bedrag van f 3.657
millioen de inkomsten betreft over 't ka
lenderjaar 1931.
Het bedrag der in de vermogensbelas
ting vallende vermogens bereikte het
hoogste punt over het belastingjaar 1929
1930, n.l. f 15.666 millioen, waarop
een teruggang is gevolgd tot f 11.718
millioen over 19321933 (daling 25.20
pet.). Het gemiddeld vermogen per aan
geslagene was van alle vergeleken jaren
ook het laagst over 19321933, n.l.
f 65.000. Opgemerkt zij, dat deze bedra
gen den toestand aangeven bij den aan
vang van bet belastingjaar op 1 Mei.
Bezuiniging op publicaties van rijkswege.
De wnd. directeur-generaal van den
landbouw heeft den volgenden brief ge
richt tot de hoofden van onder de directie
van landbouw ressorteerende takken van
dienst:
Ik heb de eer u te berichten, dat het
ter beperking van gedrukte stukken, wel
ke van de regeering uitgaan, wenschelijk
wordt geacht te onderzoeken of vaste
periodieke uitgaven, indien die publica^
ties zooal niet geheel kunnen vervallen,
niet aanmerkelijk kunnen worden bekort.
De belangstelling voor verschillende
uitgaven is dikwijls vrij gering, althans
voor velerlei, dat daarin als detail is ver
meld. Het volgen van een zekere traditie,
het voegen naar een aangenomen kader,
heeft dikwijls een vorm en omvang doen
behouden, welke onnoodig en kostbaar
zijn.
Andere publicaties dan de periodieken,
als uit te brengen rapporten en verslagen
van eventueele commissiën, zullen ook
steeds zoo beknopt mogelijk dienen te
verschijnen.
Kolonisatie op Nieuw-Guinea.
In dé te Utrecht gehouden vergadering
van de besturen van de afdeelingen van
de Nederlandsche Kolonisatievereeniging
Nieuw-Guinea werd, na eenige inleiden
de besprekingen van den heer J. van
Kepper, voorzitter van het hoofdbestuur
van de vereeniging, medegedeeld, dat
vermoedelijk op 15 November a.s. van
wege de vereeniging een commissie van
onderzoek naar Nieuw-Guinea zal ver
trekken.
In verband hiermede heeft het hoofd
bestuur een adres aan den minister van
koloniën gezonden, waarin het doel van
de vereeniging vestiging van 10.Q00
menschen in het landschap De Vogelkop
op Nieuw-Guinea uiteengezet en den
minister verzocht wordt dit plan in ern
stige overweging te willen nemen.
De stand der werkloosheid.
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling dealt mode, dat de werkloos-
