EERSTE BLAD.
DINSDAG 17 OCTOBER 1333
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
408 JAARGANG - No. U
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
In een land, waarin de partijen dood
Belangrijkste Nieuws,
Binnenland.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèquo en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lango Burg. Tolof. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: II. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs i 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen J0.20. Losse nummers 5 cent,
Advertontiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededoolingen 00 cent per regel. Kleine
Advertontiën Dinsdags w Vrijdags f 0,75. bij
vooruitbetaling. Onder letter of motte t 0,85.
Bij contract belangrijke .korting.
Corporatieve vertegenwoordiging.
Reeds in 1878, dus meer dan een hal
ve eeuw geleden, heeft de Antirevolutio
naire partij uitgesproken de wenschelijk-
heid van een dubbele volksvertegenwoor
diging, waarvan de ééne, de politieke, die
de triumf van het beginsel beoogt, recht
streeks zou worden gekozen en de andere,
de maatschappelijke, die den bloei van
de belangen in het oog houdt, langs cor
poratieven weg zou worden samengesteld.
Voor dit denkbeeld heeft de A.R. partij
weinig steun gevonden.
Er was bij zoo ongeveer alle partijen
een dweepen met 't individualistisch kies
recht, dat moest uitloopen en ook uitge-
loopen is, op het algemeen stemrecht voor
mannen en vrouwen, maar voor een or
ganische vertegenwoordiging werd wei
nig gevoeld.
Dat is nu plotseling anders geworden.
Mede onder den indruk van de ge
beurtenissen in Italië en Duitschland is
er nu allerwegen een roepen om corpo
ratieve vertegenwoordiging.
Het algemeen kiesrecht, nog slechts en
kele jaren geleden begroet als een nieuwe
messias, die voor de menschheid het
grootste geluk zou brengen, heeft niet
aan de verwachtingen beantwoord.
De politieke wagen is wel niet geheel
vastgeloopen, maar het knarst en kraakt
aan alle kanten. En niet het minst de
genen, die het algemeen kiesrecht als
het toppunt van democratie hebben be
groet, beginnen bevreesd te worden dat
het kraken een voorbode is van bre
ken.
Vandaar dat met kracht geroepen
wordt om corporatieve vertegenwoordi
ging, dat gevraagd wordt om uitbouw
van het corporatief bestel enz.
Met name in R.-Katholieken kring
vindt dit geroep weerklank, wat waar
schijnlijk niet los staat van het feit, dat
het Nat. Socialisme in die kringen war
me aanhangers begint te vinden.
Tot nu toe werd verzuimd meer con
creet aan te geven wat men nu precies
bedoelde als de leuze van de corporatieve
gedachte en het corporatieve staatsbe
stel werd aangeheven.
Thans echter heeft Mr Kortenhorst
een soort schetsteekening gegeven van
het nieuwe gebouw dat hij wenscht te
stichten.
In de vergadering van de R.K. Werk-
geversvereeniging, de vorige week ge
houden, verklaarde hij, dat verdere ver
wording van het parlementaire stelsel
alleen is tegen te gaan door een grond
wetswijziging waarbij de Kamer ver
vangen zal worden door een andere,
meer organisch tot stand gebrachte in
stelling.
Hij noemde het een ernstige fout, dat
de Troonrede geen enkele maatregel aan
kondigt om te komen tot een meer orga
nische maatschappelijke ordening. Wat
in Duitschland en Italië is gebeurd
moest de regeering een waarschuwing
zijn geweest dezen weg niet te volgen en
tijdig de koers om te leggen.
Aan de ambtelijke heerschappij1, zoo
betoogde hij, moet een einde komen en
het bedrijfsleven moet bij1 de te nemen
beslissingen worden ingeschakeld.
En als om zijn betoog kracht bij te
zetten werd er aan toegevoegd, dat de
staatkundige moeilijkheden beter worden
opgelost aan de conferentietafel, dan op
de barricade!
De organisch samengestelde Kamer
Door het H b 1 d. is aan Mr Korten
horst gevraagd eens nader te willen uit
eenzetten, hoe hij zich de door hem ge-
wenschte organische vertegenwoordiging
dacht.
Aan het daarop gegeven antwoord ont
kenen wij:
„Wat nu de door mij nuttig geachte
instelling eener organisch samenge
stelde Kamer aangaat waarvoor dus
Grondwetsherziening onontbeerlijk zou
wezen stel ik mij voor, dat wij naast
de Tweeede Kamer, gelijk die nu is
(waarvoor ik dus de directe verkiezing
volgens E.V. en het algemeen kiesrecht
gehandhaafd zou willen zien), een Eerste
Kamer zouden krijgen, die uit de verschil
lende, in onze hedendaagsche maatschap
pij aanwezig zijnde economische en so
ciale groepen zou voortkomen en die
dan in de plaats van onze tegenwoordige
Kamer van Vijftig zou treden, welke toch
eigenlijk niets meer is dan een vrijwel
overbodige doublure van de Tweede Ka
mer.
In groote lijnen geschetst, komt 'tmij
voor, dat een dergelijke Eerste Kamer
ten aanzien van de sociale en economi
sche onderwerpen de bevoegdheden zou
moeten hebben, die thans de Tweede Ka
mer heeft. M.a.w., wetsontwterpen, die
zich op dit gebied bewegen, zouden
eerst in de organische Kamer aan de
orde moeten komen, die daarvoor het
amendementsrecht zou bezitten, en
daarna zou de Tweede Kamer alleen
nog tot taak hebben die voorstellen aan
te nemen of te verwerpen, zonder
amendementsbevoegdheid dus. Over
quaesties van algemeen politieken en al
gemeen financieelen aard zou daarente
gen de gang van zaken moeten blijven,
zooals hij nu is. Maar nog eens: ik bepaal
me hier enkel tot het schetsen van en
kele groote lijnen van zulk een hervor
ming."
We hebben hier inderdaad enkele
groote lijnen. Maar duidelijke lijnen zijn
het niet. We zien hier het nieuwe ge
bouw nog niet in scherpe trekken voor
ons.
De vraag kan worden gedaan, of het
bedrijfsleven reeds zoodanig is ontwik
keld, dat zulk een vertegenwoordiging
mogelijk is, reeds nu.
Er is een begin van organisatie van
het bedrijfsleven. Maar meer- dan een
begin is het ook nog niet.
En dan, het is niet zoo, dat er een
scherpe scheiding is tusschen sociale en
economische onderwerpen aan de eene en
politieke en financieele onderwerpen aan
den anderen kant, maar het is meestal
zóó, dat een onderwerp zoowel een po
litieke als een financieele en economi
sche zijde heeft en omgekeerd.
Een meer organische vertegenwoordi
ging is ook ons ideaal.
Maar het is geen zaak, die per spoed
bestelling kan worden uitgevoerd, zooals
men in sommige R.K. kringen, waar
reeds over de mogelijkheid om een Ka
merontbinding te forceeren wordt ge
sproken, schijnt te willen.
De zaak moet groeien.
Anders krijgen we als in Italië en
Duitschland, niet een corporatieve staat,
maar de corporaties in handen van den
staat.
Onzekere toekomst der Ontwapenings
conferentie.
Het was gistermiddag stampvol in de
vergaderzaal der algemeene commissie
der -ontwapeningsconferentie, die giste
ren de op 29 Juni onderbroken behan
deling van het ontwerp-conventie van
Mac Donald had moeten voortzetten,
doch thans door Berlijn zich weer voor
een geheel nieuwen toestand geplaatst
zag. Wie levendige debatten of daveren
de redevoeringen verwacht had, is stellig
onbevredigd naar huis gegaan. De alge
meene commissie heeft zich ertoe bepaald
met instemming kennis te nemen van het
korte, waardige telegram, dat Henderson
als voorzitter der ontwapeningsconferen
tie naar de Duitsche regeering gezonden
heeft in antwoord op het uittredingstele
gram van v. Neurath en heeft zich daar
na tot de volgende week verdaagd.
Henderson meende, dat in het uittre
dingstelegram der Duitsche regeering
drie verwijten tegen de conferentie waren
uitgesproken, die hij als voorzitter niet
onweersproken mocht laten. De Duitsche
regeering had beweerd:
le. dat het gebleken was, dat de ont
wapeningsconferentie haar ontwape-
ningstaak niet zou volbrengen;
2e. dat de sterk gewapende staten niet
den wil hadden hun -ontwapeningsver
plichtingen te vervullen;
3e. dat de verwezenlijking van de
rechtsgelijkheid van Duitschland onmo
gelijk wordt gemaakt.
Ofschoon verschillende delegaties aan
vankelijk een veel scherper antwoord
hadden gewenscht, legden allen zich thans
bij dezen door Henderson voorgestelden
tekst neer.
De algemeene commissie vereenigde
zich met het voorstel van Henderson zich
tot 26 October te verdagen. Het bureau
der conferentie zal een dag te voren op
25 October wederom bijeen komen. In
den tusschentijd zal het te Genève na
tuurlijk zeer stil wo-rden. Alle gedelegeer
den verlaten de conferentiestad om met
hun regeering in het eigen land overleg
te plegen.
Henderson heeft duidelijk do-en blijken,
dat de conferentie eenv-oudig ook zonder
Duitschland zal moeten doorgaan, om
den tekst eener ontwapeningsconferentie
uit te werken.
Een beslissing van dezen aard is ech
ter niet genomen.
Van Italiaansche zijde dringt men
vooral aan o-p verdaging voor onbepaalden
tijd, in de hoop dat thans het Viermo-
gendhedenpact zijn nut zal kunnen be
wijzen en een principieele overeenstem
ming tusschen de vier groote Europee-
sche mogendheden zou tot stand komen,
die Duitschland naar de ontwapenings
conferentie zal terugbrengen. Frankrijk
maakt echter bezwaar tegen besprekin
gen op den grondslag van het binnen het
kader van den Volkenbond werkende 4-
mogendbedenpact, nu Duitschland ver
klaard heeft, uit den Volkenbond te tre
den.
De Italianen schijnen er dan ook reeds
bij de Duitsche regeering op aan te drin
gen, van die uittreding alsnog af te zien.
De Nederlandsche ochtendbladen van
Zondag bevatten een bericht van het Ned.
Correspondentiebureau over de vraag,
-of het Nederlandsch initiatief op de Vol-
kenbondsvergadering inzake de Duitsche
vluchtelingen wellicht ertoe zou hebben
kunnen bijgedragen dat Duitschland uit
den Volkenbond is getreden, en het vol
strekt ontkennend antwoord op deze
vraag van minister de Graaff.
Deze opvatting van onzen minister is
ongetwijfeld ook die van de Volkenb-onds-
kringen. Ook van Duitsche zijde wordt
algemeen verzekerd, dat 't Nederlandsch
initiatief en de naar aanleiding daarvan
gehouden debatten in de tweede commis
sie der Volkenhondsvergadering geheel
en al zonder invloed op het besluit tot
uittreden van de Duitsche regeering zijn
Von Neurath motiveert Duitschlands
besluit.
De Duitsche rijksminister van buiten-
landsche zaken, Fhr. von Neurath, heeft
Maandagavond voor de buitenlandsche
pers en de radio een uiteenzetting gege
ven over de motieven, welke de Duit
sche regeering tot haar Zaterdag j.l. ge
nomen beslissing hebben genoopt.
De kernkwestie, aldus spr., is:
Zal men de verdeeling der wereld in
overwinnaars en overwonnenen ver
eeuwigen of eindelijk het principe erken
nen, dat alle staten gelijkberechtigde le
den der volkengemeenschap zijn?
Welnu, Zaterdag is te Genève duide
lijk gebleken, dat men het Duitsche volk
in een van zijn belangrijkste bestaan-
kwesties, in de kwestie van zijn nationale
veiligheid, rechtsgelijkheid ontzegt. Hier
mede hebben de mogendheden het fun
dament vernietigd, waarop alleen een
eerlijke en vruchtbare samenwerking der
vodken denkbaar is.
De openbare meening van het buiten
land over de houding van Duitschland
toont zich verrast. Dat is in zekeren zin
begrijpelijk, wijl de onderhandelingen
den laatsten tijd vertrouwelijk zijn ge
voerd. De staatslieden en de diplomaten
evenwel, die betrokken waren bij de on
derhandelingen, zijn door -onzen stap
geenszins verrast. Wij hebben bij de laat
ste besprekingen te Genève met alle dui
delijkheid gewezen op de consequenties
welke wij moesten trekken, indien men
ons de rechtsgelijkheid zou ontzegden.
Met voldoening stel ik vast, dat het bij
de laatste onderhandelingen van de zijde
der vertegenwoordigers der Vereenigde
Staten en van Italië niet heeft ontbro
ken aan een ernstig streven naar bemid
delen.
Al deze bemoeiingen mislukten evenwel
door het streven van andere mogendhe
den, om een gemeenschappelijk front te
gen Duitschland te vormen.
Spreker gewaagde vervolgens nog van
de -ondraaglijke onveiligheid van Duitsch
land, in vergelijking met de veiligheid
der andere staten.
Het standpunt der mogendheden komt
echter hierop neer, dat zij hun eigen
ontwapening aldoor maar verdagen, doch
Duitschland het bewapeningsevenwicht
ontzeggen.
Het antwoord op de vraag, wat nu
moet gebeuren is niet aan Duitschland,
do-ch aan de andere mogendheden. Deze
hebben thans het woord.
Waarover in Duitschland gestemd wordt.
De Staatscourant bevat een verordening
over de volksstemming, welke op 12 No
vember a.s. zal worden gehouden over het
uittreden van Duitschland uit den volken
bond.
Hieruit Jolijkt, dat op het stembiljet het
volgende gedrukt zal staan:
Keurt het Duitsche volk de in den op
roep van de rijksregeering van 14 Octo
ber uiteengezette politiek goed en is het
volk bereid, dit als een uiting van zijn
eigen wil en opvatting te verklaren?
Hieronder staat in twee vierkanten
„Ja" en „Neen". De stemgerechtigde moet
een kruis zetten onder het woord „ja" als
hij het met de regeering eens is en in het
tegenovergestelde geval onder het woord
„neen".
Op het stembiljet voor de rijksdagver
kiezing van 12 November zal slechts één
partij, n.l. de N.S.D.A.P. voorkomen.
In den achter den naam der partij
staanden cirkel, moet door degenen, die
voor de NationaaJ-Socialistische partij
willen stemmen, een kruis worden gezet.
Zij die geen kruis op het stembiljet invul
len, maken het stembiljet ongeldig.
Het is dus wel een wonderlijke verkie
zing.
verklaard zijn, waarin de vrije meenings-
uiting onderdrukt wordt, waarin een zelf
standige publieke opinie zich niet meer
mag vormen en alle openbare voorlichting
is gelijkgeschakeld, worden de kiezers ter
stembus geroepen! Dit wordt een verkie
zingsstrijd als van de oudste tijden af niet
is voorgekomen. Wie zijn argumenten zou
willen voordragen om de gestelde vraag
met „neen" te beantwoorden, of wie een
lijst zou willen indienen naast die van de
nationaal-socialisten, zou zijn koffers al
vast kunnen pakken voor het buitenland
of voor een concentratiekamp. De Regee
ring behandelt de natie hier als een kind
haar pop, die het een bepaald woord laat
zeggen door een enkele handbeweging. En
als dit dan gebeurd is, dan zal deze me
chanisch verkregen uitkomst worden aan
gekondigd als de plechtige wilsuiting van
de Duitsche natie. Waarlijk, wie, zoo
merkt de „Nederlander" op, op deze
wijze te werk gaat, kan zich nauwelijks
verwonderen, indien hij niet volkomen
ernstig genomen wordt.
Vijfduizend soldaten in China
verdronken?
Een telegram uit Nanking meldt, dat in
Zuid-China een geheele divisie soldaten,
die op vlotten de rivier de Min wilde
oversteken, door den sterken stroom mee
gesleept en verdronken is, met uitzonde
ring van misschien 20 man, die zich heb
ben weten vast te houden tot hulp van
stoombooten kwam opdagen. Het aantal
slachtoffers zou niet minder dan 5000 be
dragen.
Gevaar voor een algemeene staking in de
Belgische mijnen.
Reuter meldt uit Brussel: Volg'ens de
„Peuple" heeft het referendum der sta
kers over de algemeene staking tot dus
ver in de Borinage meer dan 90 pet. op
geleverd ten gunste der staking in geval
van opzegging der loonovereenstemming
Ook in het Naamsche heeft het nazien
der stembiljetten blijkens de eerste be
richten, een verpletterende meerderheid
ten gunste der algemeene staking opgele
verd.
De opstand in Siam.
Reuter meldt uit Penang dat passagiers
uit Bangkok melden, dat de vloot van
Siam zich aan de zijde der opstandelin
gen heeft geschaard, die het arsenaal
hebben genomen. De regeeringstroepen
zullen aldus zonder ammunitie zijn als de
huidige voorraad uitgeput is.
Volgens den Siameeschen consul-gene
raal te Singapore zouden de regeerings
troepen krachtig oprukken en zouden de
rebellen geen voldoende voorraden hebben
en in grooten getale deserteeren.
Uit Bangkok meldt Reuter, dat prins
Bavoradej per vliegtuig gevlucht zou zijn.
Het belangrijke spoorwegkruispunt Pat-
sjaboeri zou zich in handen der rebellen
bevinden.
Passagiers die den spoorweg van de
Maleisehe staten gebruikt hebben, zijn op
70 K.M. van Bangkok uit den trein ver
wijderd, daar deze niet verder ging Zij
hebben geen schieten gehoord, maar wel
bij geruchte vernomen, dat de rebellen
den spoorwegtoegang tot Bangkok in han
den hebben.
De hongersnood in Rusland.
Uit Warschau wordt gemeld, dat in den
tijd van Januari tot Augustus van dit jaar
in de Oekraïne zes millioen menschen den
hongerdood zijn gestorven, dat is onge
veer 15 pet. van alle inwoners van sovjet-
Rusland. Voorts zouden in denzelfden tijd
ongeveer negen millioen hongerende boe
ren hun dorpen hebben verlaten en op
zoek naar voedsel naar andere gebieden
in de sovjet-unie zijn getrokken. Eenige
districten, zooals Winnica en Tscherni-
gow zouden bierdoor bijna geheel ont
volkt worden.
De sovjet-regeering te Moskou heeft een
bijzondere afdeeling voor de kolonisatie
in het leven geroepen, welke tot taak heefl.
deze ontvolkte gebieden in de Oekraïne te
koloniseeren.
Korte Berichten.
Wegens oplichterijen, die tot in een
millioen francs loopen,. is de directeur
van een makelaarskantoor te Parijs gear
resteerd. Ook tegen den zoon van den di
recteur is een bevel tot arrestatie uitge
vaardigd.
1 De scheepstimmerwerven van Cocke-
rill te Hoboken hebben al haar personeel,
circa duizend man, ontslag aangezegd.
Een der grootste scheepstimmerwerven
van België zal aldus over drie maanden
haar deuren sluiten.
Volgens de Deutsche Allgem. Ztg is
het Zuid-Slavische kabinet wegens mee-
ningsgeschillen van den premier met
het geheele overige kabinet over de fi
nancieele aangelegenheden in zijn geheel
afgetreden.
Reuter meldt uit Moskou, dat het
bericht dat alle Duitsche ingenieurs uit
Sowjet-Rusland uitgewezen zouden zijn,
aldaar onjuist wordt genoemd.
Binnenland.
De opbrengst der rijksmiddelen.
De smokkelarij van rogge aan de Z.-
Vlaamsohe grens.
Buitenland.
Hongersnood in Rusland.
Stagnatie in het ontwapeningswerk.
Waarover in Duitschland straks gestemd
wordt.
Aan de universiteit van Innsbruck
is het tot demonstraties van nationaal.
socialisten gekomen. De studenten wier
pen een groot aantal rookbommen in het
gebouw, waardoor dit geheel in een
dichten nevel werd gehuld. Wanneer
deze demonstraties zich mochten herha
len, zal de regeering de Oostenrijfcsche
universiteiten voor onbepaalden tijd slui
ten.»
HET MENGGEBOD VOOR MARGARINE
Naar de „Utrechtsche Grt." verneemt,
bestaat de kans, dat het percentage na
tuurboter, dat thans in de margarine
moet worden verwerkt, weer verminderd
wordt, doordat men uit Engeland aan
den Nederlandschen handel bericht heeft,
er prijs op te stellen, dat ook gedurende
den winter met de levering van groote
hoeveelheden natuurboter wordt voortge
gaan.
OPBRENGST RIJKSMIDDELEN IN
SEPTEMBER.
Overzicht van de opbrengt der Rijks
middelen in September in vergelijking
met de opbrengst in dezelfde maand van
het vorige jaar.
Sept. 1933. Sept. 1932
Grondbelasting 308.779 290.347
Pers. belasting
Ink. belasting
Verm. belasting
Div.- en tant. bel.
Rechten o. d. inv.
Opc. o. d. rechten
o. d. inv.
Statistiekrecht
Accijns op zout
ld. op geslacht
ld. op wijn
ld. op het gedis
tilleerd
ld. op bier
Opc. op accijns
op bier
Accijns op suiker
Opc. op accijns
op suiker
Accijns op tabak
Bel. op gouden en
zilv. werken
Rechten en boeten
van zegel
Rechten en boeten
van registratie
Rechten en boeten
van succ., over
gang bij overl.
en schenking
Domeinen, wegen
en vaarten
Opbr. Stsloterij
Opbr. loodsgelden
3.257.046
4.077.022
601.406
614.585
724.126,
685.508
8.871.865
6.929.299
1.618.755
188.144
186.679
169.660
212.237
577.470
579.677
324.344
518.492
2.562.081
2.763.182
1.045.205
1.088.186
165.313
4.586.091
4.405.685
911.781
1.850.253
2.070.243
57.412
56.147
1.254.463
1.560.912
814.213
828.571
2.816.071
2.575.034
250.172
237.671
16.915
16.917
283.843
236.466
ƒ33.255.421 ƒ29.932.869
Over de eerste negen maanden van
1933 werd ontvangen ruim ƒ280 millioen
tegen ruim ƒ295 millioen in hetzelfde
tijdvak van 1932. Het 8/i2 der raming
bedraagt ƒ286 millioen.
Nederlandsche Spoorwegen.
Bij de Nederlandsche Spoorwegen zal,
ter bevordering van een meer intensieve
goederenvervoerswerving. het aantal han-
delsagtntschappen met ingang van 1 De
cember a.s. met twee worden uitgebreid.
De Indische oud-gepensionneerden.
Volgens mededeeling van den Volksraad
aan den Algemeenen Militairen Pensioen-
bond hier te lande zullen de vóór 1 Jan.
1920 gepensionneerde militairen beneden
den rang van officier buiten de pensioen
korting worden gelaten.
De Post-Pander naar Indië.
Het „A.I.D. de Preangerbode" meldt,
aldus een Aneta-bericbt uit Bandoeng, dat
behoudens onvoorziene omstandigheden,
de snelle postvlucht op 31 October a.s.
aanvangt. Te Amsterdam wordt dan voor
Ned.-Indië gestart.
De retourvlucht begint 7 November te
Batavia.
Hét ligt in de bedoeling op de heen- en
terugreis te Medan een tusschenlanding
te maken.
De nood in de Twentsche textielindustrie.
Het Comité van Actie van de vereeni-
ging van employé's werkzaam in de
Twentsche textielindustrie heeft aan den
raad van ministers, een adres gezonden,
