4b EERSTE BLAD. K burg. It 19 od" 1.85 VRIJDAG 13 OCTOBER 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 43a JAARGANG - No. Dit nummer bestaat uit 2 bladen Enkele slotopmerkingen. Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Uit de Provincie Kerknieuws. ndsch 1 uur iur en gavond én tot srekend, tot be- (sschen- 1 Jan. omtrent van iet giro gaarne Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Tclofoonnummor 11. Postchöquo en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. £50. Directeur-Hoofdredacteur: II. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advcrtentiön 30 cent per regel. Ingezonden medodcelingen 00 cent per regel. Kleine AdvertentiCn Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. BIJ contract bolangrijko korting. Na wat wij in vorige artikelen aan het adres van Dr Beekenkamp schreven over het vraagstuk van de kerk en het sociale leven resten ons nu, mede als antwoord op een in dit nummer opgenomen schrij ven, nog enkele slotopmerkingen. De gevoerde polemiek is niet onvrucht baar geweest. Wie het schrijven van Dr B. in dit nummer vergelijkt met het door ons geciteerde artikel in „A. R. Staat kunde" en het legt naast het schrijven van 4 October („De Zeeuw" van 8 Octo ber j.l.) zal een opmerkelijk verschil con- stateeren. In het eerste artikel werd „de kerk" in staat van beschuldiging gesteld en zonder meer geconstateerd, dat betrekkelijk zel den in de prediking des Woords aandacht wordt geschonken aan de principieele vragen van zoo treffelijk belang voor het sociale leven. In het tweede artikel werd deze beschuldiging meer speciaal toege past op Zeeland en min of meer verengd tot enkele kerkelijke richtingen, en er op gewezen, dat de invloed van de prediking des Woords niet bijster groot kan ge weest zijn in aanmerking genomen de vruchten die aan den boom groeiden. Maar nu zijn we zoover, dat volmondig erkend wordt, dat de kerk ongetwijfeld yan invloed is geweest op de Christelijke sociale beweging in ons vaderland. Zoo komen we op den goeden weg en kan gesproken worden over de vraag of er ook bij de kerken in de bediening des Woords enz. wat de sociale voorlichting betreft niet een tekort is. Dat we op dit punt in gelijke richting denken blijkt naar Dr B. meent uit het feit, dat wij niet zijn ingegaan op zijn opmerking over de poovere reslutaten van de Chr. Soc. actie in Zeeland. Dit is niet juist. Wij zijn daarop niet ingegaan, omdat dit punt niet in het ge ding was. Dr B. heeft zich door brieven van menschen uit de Chr. Soc. beweging in Zeeland een weinig uit het spoor laten brengen. Die vrienden hebben het goed bedoeld en Dr B. heeft van het hem ver strekte materiaal een dankbaar gebruik gemaakt, maar bij kwam daardoor tevens op een zijweg, waarop wij hem met opzet niet zijn gevolgd, omdat het bij ons ging over de vraag, of „de kerk" zonder meer in staat van beschuldiging mag worden gesteld als in „A. R. Staatkunde" gedaan werd. Neen, dat wij het over het onvolmaakte van de kerk wat dit punt betreft eens zijn, blijkt uit iets anders. Het blijkt uit wat wij op 22 September schreven, dat het Woord zóó moet worden bediend, dat de eischen daarvan tot gelding komen voor heel het leven, dat rijken zoowel als armen worden opgeroepen om de heerschappij van God te erkennen voor alle terreinen des levens. Niet in den vorm van „sociale preeken", waarvan Dr B. blijkbaar niet afkeerig is, maar zóó, dat het licht van Gods Woord uitstraalt over alle levens verhoudingen. Reeds toen hebben wij er de nadruk op gelegd, dat, als de kerken in heel haar optreden en in al haar leden waren wat zij behoorden te wezen, de we reld een anderen aanblik zou vertoonen. Wat dit betreft, bestaat er dus geen verschil van meening tusschen Dr B. en ons. Wèl schijnt er verschil van opvatting te zijn over de vraag, of er „sociale pree ken" moeten worden gehouden. De moeilijkheid, die zich hierbij voor doet is, dat wij nog nooit een behoorlijke omschrijving van een sociale preek onder de oogen hebben gehad. En predikanten, die mee vooraan hebben gestaan en nog staan in de Chr. sociale beweging hebben ons verklaard, dat zij alleen „sociale pree ken" hebben durven houden in het aller eerste begin van hun ambtsbediening, preeken, die sommigen toejuichten en an deren afkeurden, maar die d i t groote ge brek hadden, dat ze niet hadden het ka rakter van bedieningdesWoords Als werkelijk het Woord wordt bediend, in zijn vollen rijkdom, dan hebben we sociale preeken en politieke preeken en opvoedkundige preeken als men wil. Be doelt men het in dezen gezonden zin, dan zeggen ook wij, zooals wij reeds vroeger schreven, dat er meer sociaal gepreekt moest worden, dat de prediking minder eenzijdig moest zijn dan ze vaak is. Dr B. wijst in dit verband op Zeeland; hij zal het ons niet kwalijk nemen als wij hier ook denken aan zijn eigen omgeving, aan sommige deelen van Zuid-Holland. Nu wij hiermee de hoofdzaak waarom het ging hebben afgedaan, hebben we geen bezwaar nog een enkele opmerking te maken over de poovere resultaten van de Chr. sociale actie in Zeeland, door Dr B. aangevoerd als bewijs van het tekort bij de kerken. Naar onze meening moeten we met dergelijke bewijzen en conclusies toch wel een weinig voorzichtig zijn. De Chr. vakbeweging is in Zeeland de laatste jaren sterk vooruitgegaan. De Chr. Landarbeidersbond telt veel meer leden dan de moderne bond, die in kerkelijke streken zeer weinig aanhang heeft. Dit 'zou dus kunnen pleiten vóór de kerken. Nu zou men verwachten, dat waar de Chr. vakbeweging zoo sterk is toegeno men, ook „Patrimonium", waar meer spe ciaal de sociale gerechtigheid naar den eisch van Gods Woord ter sprake komt, daarvan zou profiteeren. Toch is dit niet het geval. Terwijl de vergaderingen van de Besturenbonden meestal zeer druk be zocht zijn, heeft „Patrimonium" vaak te klagen over het minimale bezoek. Een bewijs, dat dus de principieele invloed van de Chr. vakbeweging zeer ge ring is? Wij oordeelen hier niet. Maar laat men dan ook met zijn oordeel in andere richting voorzichtig zijn. Deze voorzichtigheid geldt ook bij het beoordeelen van de personen. Dr B. zal ze ook wel kennen, de mannen, die soms mooie artikelen weten te schrijven over de Chr. Sociale beweging en die in groote vergaderingen met vuur en geestdrift de zaak van „Patrimonium" weten te be pleiten, maar die er niet aan denken, om, zooals meerdere predikanten dat doen, met een klein clubje Patrimonium-man nen mee te leven en de zwakke afdeelin- gen daadwerkelijk te sterken. Wij meenen hiermee deze discussie, waardoor naar wij hopen de belangstel ling voor het vraagstuk der sociale recht vaardigheid is vermeerderd, te kunnen besluiten. De ontwapeningsbesprekingen te Genève. Duitschland niet tevreden. Volgens den correspondent van de „Matin" te Genève, is tusschen Engeland, Frankrijk en Amerika slechts op 'twee punten overeenstemming bereikt, waar mee bovendien ook Italië accoord gaat: 1. Elke uitbreiding van de bewapening van Duitschland is ontoelaatbaar. 2. Zoolang Duitschland met dit principe niet accoord gaat zal in de algemeene ontwapening3-comm'issie niet met de al gemeene beschouwingen begonnen wor den. Behoudens enkele uitzonderingen zijn de Parijsche bladen vrij tevreden over den stand der onderhandelingen te 'Genève. De leider der Duitsebe delegatie ter ont wapeningsconferentie te Genève, gezant Nadolny, is naar Berlijn ontboden, om rapport uit te brengen. In Duitsc'he 'kringen sc'hijnt men niet zeer tevreden te zijn en de terugkeer van Nadolny naar Berlijn wordt te Genève in pessimistischen zin geïnterpreteerd. Men spreekt er zelfs van een crisisdag. Het voornaamste probleem blijft de be wapening in de lucht, die door Duitsch land geëischt wordt. Niet slechts Frank rijk en Amerika, doch vooral Engeland toon't zich niet tot toegeven bereid. Naar verluidt, zou men Duitschland verschillende concessies hebben gedaan, doch niet op het gebied van de lucht- bewapening. De brandstichting in den Rijksdag. Het zag gisteravond zwart van belang stellenden, die ondanks de koude plaats genomen hadden en hoopten iets te zien te 'krijgen van 'het "onderzoek ter plaatse, dat door het Rijksgerechtshof in tegen woordigheid van vier der vijf verdachten, de verdedigers, de 'hoofdgetuigen en een aantal autoriteiten zou gehouden worden. De politie 'had den geheelen omtrek van het gebouw afgezet. Binnen dit afgezette deel waren touwen gespannen, waarach ter zich de talrijk opgekomen journalisten te houden hadden. Van 'daar tot het ge bouw zelf en in het hijzonder tot de ven sters, waarachter zich indertijd de eerste brandverschijnselen 'hadden vertoond, waren toet altijd nog 25 a 30 M., zoodat hij de slechte verlichting van het voor plein de verslaggevers niet al te veel en het publiek zoo goed als niets van dit op zich zelf 'toch belangwekkende deel van bet proces te zien hebben gekregen. Terwijl Van der Lubbe zelf, evénals de andere drie verdachten, (Dimitroff moest in de gevangenis blijven) onder scherpe bewaking als toeschouwer optrad, moes ten politieagenten de verschillende moge lijkheden uitvoeren, opdat rechters en ver dedigers zich ter plaatse en onder vrijwel gelijke omstandigheden al® in Februari 'n denkbeeld van den loop der gebeurtenis sen konden vormen. Ruim een uur duurde dit schouwspel. Als resultaat van deze repetitie is aan te nemen, dat getuige Thaler zich vergist heeft toen hij meende waar te nemen, dat twee personen door de ingeslagen ruit heen in het gebouw klommen. Treedt HIJmans af? Naar in politieke kringen 'te Brussel verluidt, heeft de Belgische minister van buitenlandsche zaken, Paul Hijmans, het plan binnenkort af te treden. Als zijn opvolger wordt Jaspar ge noemd. De stakingen in Amerika. In het mijngebied van Sullivan in den staat Indiana, waar dezer dagen een paar bommen zijn ontploft bij arbeiderswonin gen, hebben gisteren in de vroegte weer drie hevige ontploffingen plaats gehad. Er wordt hier een verwoede strijd gevoerd tusschen stakers en onderkruipers. Naar Reuter uit Washington meldt, zou het aantal stakers in de Ver. Staten op het ©ogenblik 250.000 bedragen, waar van 70.000 arbeiders in de zijde-industrie, 40.000 mijnwerkers, 13.000 metaalbewer kers en een groot aantal arbeiders in de katoen- en kledingindustrie. In Califor- nië blijft de katoen ter waarde van 50 millioen dollar op het land staan. Politie-inval bij de Khaki-hemden te Philadelphia. De politie beeft te Philadelphia in het hoofdkwartier der Khaki-hemden een in val gedaan en 27 leden dezer organisatie gearresteerd. De gearresteerden worden er van beschuldigd hët voornemen te heb ben gehad bet wapendepot van hel 3e regiment van de Nationale Garde te be stormen en daarna in vrachtauto's naar Washington te rijden om Roosevelt tot dictator uit te roepen. De leden dezer Khaki-hemden worden voor het grootste gedeelte gerecruteerd uit de het vorig jaar uit Washington verdreven veteranen. De politie heeft verder nog drie geringe wapenopslagplaatsen gevonden. Korte Berichten. Te Rome hebben zich gistermorgen om 10.01 en om 10.07 aardbevingen voor gedaan, die niet door de bevolking ge voeld werden. Het centrum zou op onge veer 30 km. ten Z. van 'Rome liggen, waar de aardbeving duidelijk werd gevoeld. Tot dusver is er geen bericht van slachtoffers of schade. Naar de bladen melden, zou prof. Einstein bet verzoek tot de Turkscbe regeering hebben gericht, om 15 Duitsche professoren en artsen en drie assistenten in Turkije toe te laten. De Turksche regee ring zou hiertegen geen bezwaar bebben, mits de betrokkenen zicb verplichten bin nen drie jaar Turksch onderdaan te wor den. Tijdens een zitting van den gemeen teraad 'te Buenos-Aires 'heeft men een traangasbom in de zittingszaal geworpen, zoodat de 'zitting verdaagd moest worden. Alle raadsleden schreiden. Minister Dr H. Colijn. De voorzitter van den Ministerraad, dr H. Colijn, die sedert zijn terugkomst in ons land uit Berlijn door een lichte on gesteldheid verhinderd was zijn werk zaamheden ten Departemente te verrich ten, is thans in zooverre hersteld, dat hij de vergadering van de Tweede Kamer gisterenmiddag heeft kunnen bijwonen. Minister De Wilde. De minister van Binnenlandsche Za ken mr J. A. de Wilde, heeft zich giste ren, vergezeld van den secretaris-generaal van zijn departement, mr dr K. J. Frede- riks, naar Leeuwarden begeven, waar het noenmaal gebruikt werd ten huize van den Commissaris der Koningin in de pro vincie Friesland, mr P. A. V. baron van Harinxma thoe Slooten. Vervolgens is de minister met genoemde heeren vertrok ken naar Heerenveen, teneinde aldaar in verband met de in overweging zijnde grenswijziging tusschen de gemeenten Schoterland, Haskerland en Aengwirden inlichtingen in te winnen, zoowel van de betrokken burgemeesters als van ande ren, die verzocht hadden, ter zake van die grenswijziging te worden gehoord. Verlaging werkloozensteun. De 'heer Kupers heeft de Tweede Ka mer verlof verzocht den minister van So ciale Zaken te mogen interpelleeren over de verlaging van den werkloozensteun. Morgen zal de Kamer over dit verzoek beslissen. Teeltregeling voor 1934. Het hoofdbestuur der H. M. v. L. heeft naar aanleiding van zijn telegram van 21 September j.l. betreffende de teeltregeling aardappelen, tarwe en gerst, oogst 1934, van den minister van Economische Zaken den volgenden brief ontvangen: „In antwoord op nevenvermeld tele gram heb ik de eer u te berichten, dat voor den oogst 1934 ten aanzien van tarwe dezelfde teeltregeling zal gelden als die, welke voor den oogst 1933 werd getroffen (op niet meer dan één derde gedeelte van de totale oppervlakte bouwland van ieder bedrijf zal tarwe mogen worden uitge zaaid), terwijl de teelt van gerst vrij zal zijn. „De overwegingen van een teeltregeling van aardappelen, anders dan fabrieks aardappelen, voor den oogst 1934 is thans nog niet zoover, dat daaromtrent nuttige mededeelingen kunnen worden gedaan. Ik hoop spoedig te kunnen mededeelen, of en zoo ja, op wel'ke wijze op dit punt iets gedaan zal worden. Hoogere heffing op rundvleesch. Op gezag van verkregen informaties, deelde de M a a s b. gisteren mede, dat omtrent verhooging van den accijns op rundvleesch nog niets is vastgesteld, noch omtrent het percentage, noch omtrent den datum van ingang. Van andere zijde verzekert men intus- schen met de meeste stelligheid aan het zelfde blad, dat de hoogere heffing inder daad Maandag zal ingaan en wel voor vee, dat na Zaterdag a.s. wordt geslacht. De accijns, die thans 10 pet. bedraagt, zal tot 30 pet. worden verhoogd. Het luchtverkeer op Schiphol. Het passagiersvervoer op de luchtlijnen van de gemeentelijke luchthaven „Schip hol" bedroeg gedurende de eerste drie kwartalen van 1933 niet minder dan 25.166 tegenover 15.045 in hetzelfde tijd vak van 1932. Een stijging dus van ruim 67 pet. Onder deze cijfers waren .voor 1933 6830 en voor 1932 4236 transito passagiers begrepen. Ook het goederenverkeer be weegt zich in een sterk stijgende lijn. Bedroeg dit vervoer (postvervoer inbe grepen) in de eerste drie kwartalen van 1932 734.600 K.G. in dezelfde periode van 1933 werd een hoeveelheid van 1.106.000 K.G. bereikt. Hier is de vermeerdering dus niet minder dan ruim 50 pet. De hoe veelheid transito-goederen hieronder be grepen bedroeg voor 1932 149.200 K.G. en voor 1933 212.500 K.G. Het luchtverkeer gaat dus nog steeds crescendo. Blijde mare voor Nijverdal. De directie van de Koninklijke Stoom weverij te Nijverdal, wier kantoren ge vestigd zijn te Almelo, heeft aan het ge meentebestuur van Hellendoorn doen weten, dat het personeel, hetwelk thans om de andere week werkt, weer elke week zal kunnen werken, tot tenminste April 1934 toe. De directie deelt daarbij mede, dat de fabriek met verlies zal moe ten werken, ondanks de toeneming van orders en vraagt als contraprestatie van de gemeente en tot steun aan de industrie afschaffing van de zakelijke bedrijfsbe lasting. Onder deze voorwaarde kan zij de bovengenoemde aanbieding garandee ren. Gisterenmiddag heeft de gemeente raad over dit voorstel vergaderd en be doelde belasting afgeschaft. De tijding, dat het bedrijf der K.S.W., dat ondanks de malaise nog met 500 man heeft ge werkt, weer op volle kracht zal arbeiden, is in de gemeente met groote blijdschap ontvangen. Kleinhandelaren in aardappelen, groenten en fruit. De Bond van 'kleinhandelaren in aard appelen, groenten en fruit heeft Woens dag een vergadering gehouden te Utrecht. De voorzitter, de heer Job. Mol, van Dordrecht, releveerde waarom deze ver gadering was bijeengeroepen; de chaoti sche toestand, welke er nog steeds heerscht ten -opzichte der aardappelsteunwet ia onhoudbaar. De handel ia door deze wet aan banden gelegd, terwijl de landbou wer zich een vrijheid permitteert die alle perken te buiten gaat. Vele afgevaardigden hebben op de ver gadering medegedeeld wat h.i. aan de uitvoering van deze regeling schort. Ner gens is uniformiteit. De gewestelijke or ganisaties werken dikwijls geheel ver schillend. Een resolutie werd samengesteld, welke aan het N.A.C.hestuur zal worden voor gelegd en waarin o.m. om betere controle en een betere vertegenwoordiging van den handel werd verzocht en uitschakeling althans groote beperking van den teler handelaar, wat als het meest gevaarlijke bij! deze steunregeling wordt geaoht. Mini mumprijzen voor groot- en kleinhandel werden gevraagd. De Padvindersbelofte. De Raad der Vereeniging van „De Ne- derlandsche Padvinders" heeft in zijn jongste vergadering de hoofdstukken Al gemeen© Beginselen en Algemeene Orga nisatie der Spelregels, waarvan eerst- daagst een nieuwe druk zal verschijnen, goedgekeurd. Als gevolg van dit besluit zal de oorspronkelijke Baden Powell-be- lofte voor alle padvindersgroepen der ver eeniging gelden. De Raad der Vereeniging machtigde den Hoofdverkenner om in bestaande Groepen, waar de aanvaarding der Be lofte op bezwaren mocht stuiten, voor- MBH—W—WM—W —I II I I Binnenland. De Tweede Kamer over den arbeid in de broodbakkerijen. De aardappelhandelaren over de aard appelsteunwet. Het vliegongeluk te Lienden. Verhalen van ooggetuigen. Teeltregeling voor 1934. Buitenland. De ontwapeningsbesprekingen te Genève. De stakingen in Amerika. Opstand in Siam. Treedt minister Hijmans af? loopig vergunning te verleenen om de tot dusver geldende Belofte te handhaven. Tot nieuwe leden van den Raad der Vereeniging werden gekozen de heeren Mr J. Donner, lid van den Hoogen Raad, oud-minister van Justitie, Staatsraad Mr J. B. Kan, oud-minister van Binnenland sche Zaken, Ph. Mees, Jhr Mr Gh. Ruys de Beerenbrouck, minister van Staat, voorzitter van de Tweede Kamer en luit.- gen. H. A. Seyffardt. Jeugdige tippelaars. Heden morgen maakte men zich te Vlissingen ernstig ongerust over een vierjarig en een tweejarig kind, die vermist werden. Ze waren nergens te vinden. Hedenmiddag heeft een agent van politie ze in de Zandstraat te Middelburg aangehouden. Ze hadden de reis van Vlissingen naar Middelburg te voet afgelegd. Middelburg. Hedenmorgen had op de algemeene begraafplaats de ter aarde- bestelling plaats van het stoffelijk over schat van wijlen Mr F. J. Sprenger, oud lid van Gedep. Staten. Onder de aanwezigen merkten wij' op den Commissaris der Koningin, verschil lende leden van Gedep. Staten, den wnd. griffier, en vertegenwoordigers van ver schillende colleges en vereenigingen, waarin de overledene werkzaam is ge weest. Nadat de kist, die door drie bloemstuk ken was bedekt, aan den schoot der aarde was toevertrouwd, nam een broeder van den overledene, de heer M. J. I. Spren ger, het woord en zei, dat het de wensch der familie was, dat aan het graf niet zal worden gesproken. Hij dankte allen voor de laatste eer, den overledene bewezen. lerseke. De ontwerp-begrooting dezer gemeente voor 1934 wijst aan in inkom sten en uitgaven van den gewonen dienst een bedrag van f 148.340, idem van den kapitaaldienst f 16.873. De begrooting is sluitend gemaakt zon der belastingverhooging, salarisverlaging of andere buitengewone middelen. Evenals vorige jaren kan met 15 op centen op de gemeente-fondsbelasting worden volstaan. Van bet batig saldo van den vorigen dienst, ad f 26.212, is bijna f 12.000 gere serveerd voor volgende jaren. In vergelijking met de meeste gemeen ten is de financieele toestand dezer ge meente nog gunstig te noemen. Niet de motorboot van de firma Hoogenboezem en v. d. Tak, maar de boot „Anda" van de fa. Hoekman van Wemel- dinge heeft Donderdagmiddag de YE. 58 leeg gepompt en naar de haven van ler seke gesleept. Kruiningen. "Woensdagavond (had een vergadering plaats om te komen tot een definitieve Floraliavereendging, onder lei ding van burgemeester B. C. de Mul. A'ls bestuur werden gekozen dhrn B. C. de Mul, Jansen Verplakke, G. Duindam, F. W. de Groof en A. J. de Visser. Een reglement zal worden vastgesteld, terwijl bet in de bedoeling ligt elk jaar een bloe mententoonstelling te (houden te Krui ningen of te Hansweert. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Paesens', H. de Lange, cand. te Woerden. Te Lettelbert en Enu- matil, F. Siemeling te Gasselternijeveen. Te Rouveen, F. van Asch te Wierden. Gerei Gemeenten. Tweetal te Leiden, J. D. Barth te Bors- selen en W. G. Lamain te Rotterdam. Gereformeerde Gemeen ten. De classis Goes der Gerei Gemeen ten besloot, naar ,,'de Banier" meldt, in hare vergadering van 11 October 1.1. Waarde tot een zelfstandige gemeente te dnstitueeren. Tot nog toe behoorden de aldaar wonenden tot de 'Gerei Gemeente te Krabbendijke. Dezelfde classis besloot de Gemeente

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1