EERSTE BLAD.
ZATERDAG 7 OCTOBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
48e JAARGANG - No. 0
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Kerk en sociale leven.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
A. G. VAN DER REST
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middolburg, Lango Burg. Tolof. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
AdvertentiSn 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel, Kleine
Advertentiön Dinsdags en Vrijdags i 0,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
In het nummer van gisteren heeft men
kunnen lezen een schrijven van D'r Bee
kenkamp waarin deze zijn beschuldiging
aan het adres van „de kerk" handhaaft
en nader verklaart.
Wij hebben betoogd, dat de in „Anti
revolutionaire Staatkunde" geuitte be
schuldiging in haar algemeenheid niet
gegrond is; dat van „de kerk" en de die
naren des Woords een voorstelling werd
gegeven die met de werkelijkheid volstrekt
niet in overeenstemming is.
Dr Beekenkamp meent nu, dat wat
wij schreven staat in de sfeer van den uit
roep der farizeën: „zijn wij dan ook
blind?" dat er een soort zelfverzekerde
gerustheid uit spreekt, dat het met de kerk
wel in orde is. Dit spijt ons. Daaruit blijkt
toch, dat hij niet goed heeft gelezen wat
wij schreven.
Immers wij hebben volstrekt niet be
weerd dat de kerk in haar voorlichting
voor het sociale leven volmaakt ia en dat
de bediening des Woords altijd beant
woordt aan de hooge eischen waaraan zij
behoort te voldoen. En wij hebben ook op
gezag van D'r B. aangenomen dat er wat
dit betreft, in zekere kerkelijke kringen
een aanwijsbaar tekort ia.
Wanneer dan ook tot meerdere belangd
stelling in de vragen die het leven van
breede volkskringen beroeren was opge
wekt en tot meerdere bestudeering van de
principieels vragen die van zoo treffelijk
belang zijn voor het sociale leven, we zou
den geen bedenkingen hebben geopperd.
Waar wij tegenop kwamen was, de ge-
neraliseerende veroordeeling, het zonder
meer „de kerk" in gebreke stellen, terwijl
het toch evident is dat er van de kerk,
door de bediening des Woords en ande
ren ambtelijken arbeid en ook door de
predikanten als personen, ontzaglijk veel
is" gedaan voor ue doorwerking van de
Christelijke beginselen in het sociale
leven.
Er is voor de kerk niet de minste re
den om in het gestoelte der farizeën plaats
te nemen en zich te verheffen op wat
door haar gedaan werd.
Maar zij, die leiding wenschen te geven
in het sociale leven hebben ook niet het
recht om maar zonder meer uit de hoogte
„de kerk" en de bediening des Woords
in gebreke te stellen.
Maar, zegt Dr B., aan de vruchten
kent men den boom. En waar zijn dan
de vruchten van den kerkelijken arbeid?
Deze redeneering verbaast ons.
Immers, wie arbeidt aan de propagee
ring en de doorwerking van de Christe
lijke beginselen, op welk terrein dan ook,
zal zich, indien hij in de eerste plaats
let op de uitkomst en niet op het gebod,
a 11 ij d ontmoedigd gevoelen.
Wij kunnen hier herhalen wat we en
kele maanden geleden opmerkten (zie ons
nr. van 2' Sept.):
„De opmerking is eens gemaakt, dat
wanneer de Christelijke Kerk slechts één
dag' was wat zij behoorde te wezen, de
wereld eer de avond viel, bekeerd zou
zijn.
Dit is een verkeerde voorstelling.
Tot den rijken man zijnde in de pijn
werd gezegd, dat zij die Mozes en de pro
feten verwierpen, zich niet zouden laten
gezeggen, zelfs niet als er iemand van de
dooden opstond.
En toen de Heere Jezus zelf op aarde
verkeerde, toen wendde de wereld zich
vol afkeer van Hem af.
Neen, als de Christelijke Kerk was wat
zij behoorde te wezen, als alle Christenen
inderdaad waren wat hun naam uitdrukt,
de wereld zou zich niet bekeeren. Mis
schien zelfs, zou de tegenstand sterker, de
haat grooter worden.
Wij mogen ons wat dit betreft niet met
valsche illusies paaien. Het Woord Gods,
bevestigd door de practijk, spreekt hier
te duidelijk."
Maar dan, zijn er inderdaad geen of
slechts weinige vruchten!
Op het Eerste Christelijk Sociaal Con
gres in 1891 ook voor vele predikanten
een zorgelijke tijd stonden een 50-tal
predikanten als lid ingeschreven. En
wie waren het die vooral in de eerste ja-
ren de actie van „Patrimonium" en den
Ghr. Nat. Werkmansbond, uit welke or
ganisaties de geheele vakbeweging is op
gekomen, hebben gesteund en geleid? Wa
ren het niet de predikanten die bijna over
al vooraan stonden? En is door de kerk
als instituut niet ontzaglijk veel gedaan tot
leniging van den nood en tot weg
neming van maatschappelijke mis
standen? En is er mede door den dienst
des Woords al zijn er dan, en gelukkig!
geen „sociale preeken" gehouden
geen andere gezindheid gekomen, zoodat
men oog heeft gekregen voor de Christe
lijke eischen van sociale rechtvaardig
heid?
Dit alles te constateeren en ook te waar-
deeren is geen uiting van farizeïsme,
evenmin als het billijk en rechtvaardig
is wanneer men de kerk voor alles wat
er verkeerd gaat verantwoordelijk stelt en
uit de hoogte over wat zij verricht den
staf breekt.
Dat de prediking meermalen een eenzij
dig karakter draagt is ook ons bekend.
Dat de vermaning van Jacobus nog haar
kracht niet heeft verloren, wij weten het.
Dat er op dit gebied nog een tekort
aan kennis is, wij spreken het niet tegen.
Dat er meer gedaan kan worden, wij
ontkennen het niet, maar dan niet door
het houden van speciale preeken, maar
door de zuivere bediening des Woords. In
dit verband herhalen wij1 wat we in ons
nr. van 2 Sept. schreven:
De menschen gaan niet naar de kerk
om over sociale- of andere vragen te
worden ingelicht, maar om voedsel te
ontvangen voor hunne ziel, om te luisteren
naar wat God in Zijn Woord tot Zijn
volk heeft te zeggen.
Het Woord moet worden bediend.
En wanneer dat gedaan wordt, dan zal
dat van invloed zijn op alle levensver
houdingen. Dan worden rijken zoowel als
armen opgeroepen om zich te buigen voor
God den Heere. Niet maar in de Kerk,
maar overal.
Dat is een rijke gedachte. Door heel het
leven en onder alle omstandigheden te
vragen naar Gods wil.
Als zoo het Woord wordt gebracht, dan
wordt van staatkundige of maatschappe
lijke vragen misschien met geen woord
gerept en toch op alle levensuitingen be
slag gelegd.
De bediening van Gods Woord is een
onuitsprekelijke bron van levenskracht en
levensleiding."
Het ideaal is ook hier volstrekt nog
niet bereikt.
Maar de bediening des Woords heeft
toch en dat willen we óók met dank
baarheid erkennen rijke vruchten ge
dragen ook voor het maatschappelijk
leven.
En daarom gaat het niet aan, „de kerk"
maar zonder meer in gebreke te stellen en
te veroordeelen.
Slechte ontwapeningsvooruizichten.
Omtrent de houding van Duitsehland
ten aanzien van de jongste ontwapenings
voorstellen zou het volgende zijn op te
maken:
le. dat Duitsehland het beginsel van
internationale controle op de bewapening
aanvaardt.
2e. dat het nadere inlichtingen wenscht
omtrent de bedoelingen van Frankrijk no
pens onmiddellijke maatregelen tot ont
wapening en aandringt, dat deze maat
regelen getroffen worden voor den in het
ontwerp voorzienen proeftijd.
3. dat Duitsehland verder aandringt op
een korteren proeftijd.
4e. dat Duitsehland reeds nu het bezit
zou opeischen van prototypen van alle
wapenen, waarover de niet aan het ver
drag van Versailles onderworpen mo
gendheden beschikken.
In Geneefsche kringen is men van oor
deel, dat een dergelijke onverzettelijkheid
niet geschikt zou zijn, om een sfeer van
optimisme te scheppen voor de komende
ontwapeningsconferentie.
Op de gedelegeerden, die de volgends
week te Genève zullen bijeenkomen zal
een zware verantwoordelijkheid rusten.
Zij zullen hebben te trachten een volko
men breuk in de ontwapeningsonderhan
delingen en derhalve de finale mislukking
der ontwapeningsconferentie te voorko
men. Een crisis wordt gevreesd.
Intusschen heeft de wapenindustrie
druk werk.
In de Engelsche wapenindustrie wordt
onder boegen druk gewerkt.
Nieuwe granaten voor de Engelsche vloot.
De vlootmedewerker van de „Daily Te
legraph" meldt, dat het 40.5 c.M. en het
38 c.M. geschut van de Engelsche slag
schepen en slagkruisers nieuwe pantser-
granaten als munitie zal krijgen, die in
staat zijn de zwaarste momenteel in ge
bruik zijnde pantserplaten te doorboren.
Bij proefnemingen hebben deze nieuwe
granaten gemakkelijk gaten geslagen in
pantserplaten van 40.5 c.M. dikte, ook als
het geschut niet loodrecht op de plaats,
maar in een hoek van ten hoogste 30 gr.
erop gericht was.
De granaten zijn voorzien van een ex
plosievertraging, zoodat zij eerst door het
pantser heendringen en pas dan in het
binnenste van het schip explodeeren.
Sedert den slag in het Skagerak, toen
de onvolkomenheid der Engelsche zware
granaten tegen de Duitsche pantserplaten
bleek, heeft de Engelsche marine voort
durend aan de verbetering van de pant-
sergranaten gewerkt.
Viaduct Ingestort te Milaan.
Te Milaan heeft gistermiddag een ont
zettend ongeluk plaats gehad.
Men ia daar reeds lang bezig met het
sloopen van het oude centraal station en
het daarbij behoorende spoorwegen-em
placement, dat over een steenen dijk door
een der drukste deelen der stad leidde.
Gisteren is plotseling een viaduct, waar
van nog slechts één boog over was, over
de geheele breedte van 20 M. afgebroken
en op straat gestort.
Tal van personen werden onder het
neervallende puin bedolven. Tot nog toe
konden uit het puin zes dooden worden
te voorschijn gehaald. Waarschijnlijk zal
dit aantal echter nog worden vermeer
derd.
Het bergingswerk is met koortsachtige
'haast ter hand genomen.
Het proces te Leipzig.
In het verdere verloop van het verhoor
van den Bulgaarschen beklaagde Ddmi-
troff kwam het gisteren tot een incident,
toen Dimitröff opnieuw tegen beambten
beleedigingen uitte.
De senaat trok zich daarop ter beraad
slaging terug en verkondigde daarna als
besluit, dat de beklaagde Dimitröff, wijl
hij1 de herhaalde aansporingen van den
voorzitter, om beleedigingen vein beamb
ten na 'te laten, niet heeft opgevolgd, we
gens deze ongehoorzaamheid uit de zit
tingszaal wordt verwijderd.
Dimitröff roept opgewonden uit: „On
gehoord" en stoot een reeks onverstaan
bare scheldwoorden uit, terwijl hij naar
de gevangenis wordt weggevoerd.
Dit is toch wel een groote tactische
fout. Een aangeklaagde, die beweert, dat
de politie niet bekwaam is, maakt zich
inderdaad toch niet aan zulk een groot
misdrijf schuldig. Advocaten zeggen soins
nog wel stoutere dingen. Wordt hij' daar
om „gemaszregelt", dan zal het buiten
land er als de kippen bij zijn, de ver
onderstelling op te werpen, dat er een
zekere mate van teneur door het hof uit
geoefend wordt.
Engelands oorlogsschuld.
Naar verluidt zullen de Vereenigde
Staten bij de onderhandelingen met En
geland over de oorlogsschuld genoegen
nemen me't een regeling, waarbij alleen
de hoofdsom van de schuld wordt terug
betaald, wat voor Enigeland een vermin
dering van de schuld met ongeveer 50
pet. zal beteekemen.
Het departement van de Amerifcaan-
sche schatkist heeft een rapport over den
financieelen toestand van Engeland uit
gebracht, waarin men tot de slotsom
komt, 'dat de financieele toestand van En
geland zoodanig is, dat Engeland in staat
is, om te betalen. Echter is de regeering
der Vereenigde Staten bereid, rekening te
houden met de verschillende omstandig
heden, zoodat 'geen terugbetaling van de
geheele verschuldigde som zal worden ge-
eischt.
Korte Berichten.
De onderhandelingen tusschen de
havenarbeiders en de reeders te Duinker
ken zijn afgebroken, zonder dat een resul
taat is bereikt. De havenarbeiders hebben
derhalve besloten, vandaag in staking te
gaan.
In de nabijheid van het militaire
vliegveld Berre bij Marseille is een mari
nevliegtuig neergestort. De drie inzitten
den vonden den dood.
DE OPHEFFING VAN OPENBARE
SCHOLEN.
De Minister verdedigt zijn beleid.
Minister Marclhant heeft in antwoord
op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid Ketelaar nadere inlichtingen
verstrekt over zijn circulaire omtrent do
opheffing van 'kleine openbare scholen.
De minister zegt in de eerste plaats, dat
de bedenkelijke toestand van do publieke
financiën onverwijlde concentratie ter be
vordering van bezuiniging eisCht. Op het
gebied der lagere scholen is deze concen
tratie bevorderd door het afnemen van
'het aantal kinderen, dat de openbare
lagere scholen bezoekt, terwijl de ver
betering van wegen en van de middelen
van vervoer de mogelijkheid tot concen
tratie heeft verruimd. Bovendien leidt
concentratie van kleine en zeer kleine
scholten tot inrichtingen van onderwijs
met ten minste drie leerkrachten en vol
doende bezette 'klassen tot verbetering van
het onderwijs zelf.
De regeering heeft er de voorkeur aan
gegeven de gemeenteraden in de gelegen
heid te stellen tot opheffing te besluiten,
ten einde niet genoodzaakt te zijn zelf tot
opheffing over te gaan. Indien aan den
minister overwegende bezwaren tegen op
heffing worden kenbaar gemaakt, zal hij
aan de hand der verstrekte gegevens na
gaan of hij zelf de opheffing moet bevor
deren.
Uiteraard kon de minister aan de ge
meentebesturen geen bevelen geven, daar
de staatsrechtelijke verhouding zich daar
tegen verzet. In de circulaire werd dan
ook slechts een dringend beroep gedaan
op de medewerking van den burgemeester.
Uitvoerig betoogt de minister, dat het
uit financieel oogpunt en wegens den fei
telijken toestand niet te verantwoorden
zou zijn geweest met de concentratie deï
openbare scholen te wachten totdat tevens
concentratie van de bijzondere een feit
zou zijn geworden.
De Minister zegt verder, dat het finan
cieel motief voor concentratie zich voor
beide takken, openbaar- en bijzonder on
derwijs, gelijkelijk doen gelden. Daarom
heeft hij maatregelen overwogen oan ook
in het bijlz. onderwijs meer concentratie te
brengen, ofschoon de bijzondere school
meer is geconcentreerd dan de openbare.
Hier echter is hét vraagstuk minder ur
gent en meer gecompliceerd. Minder ur
gent, doordien de kwijnende scholen bij
het openbaar onderwijs verre in de meer
derheid zijn.
De C. A. O. fn de typografie.
Zooals reeds werd gemeld is tus
schen de vertegenwoordigers van pa
troons- en gezellenorganisaties In het
boekdru'kkersbedrijf overeenstemming be
reikt over een nieuwe collectieve arbeids
overeenkomst.
Wij vernemen, dat het nieuwe contract
zal ingaan op 4 November a.s. en wordt
gesloten voor dten tijd van 'twee en half
jaar, zoodat het zal eindigen April 1936.
In de nieuwe C.A.O. is het raam der
bedrijfsgemeenschap, op enkele detailpun
ten na, gelijk gebleven.
De voornaamste wijziging betreft de
loonen, die worden verlaagd voor gezel
len van 24 jaar en ouder met 4 cent per
uur, voor de machinezettera van dien
leeftijd met 5 cent per uur. De loonen der
jongere gezellen worden evenredig ver
laagd.
De loonen der gezellen (24 jaar en
ouder) waren in de hoogste gemeente-
klasse 70 cent, in de laagste 53; zij wor
den nn 66 en 49 cent. De machinezötters
komen in de hoogste gemeen teklass o van
79 op 74 cent, in de laagste van 62 op 57.
De overeenstemming is verkregen ge
heel zonder inmenging van derden, na
langdurige besprekingen tusschen de ver
tegenwoordigers die zich 'hebben verbon
den het contract in de verschillende in
stanties te zullen verdedigen.
Landelijk collectief contract Bouwbedrijf.
Onder presidium van' den Bondsvoor
zitter, den heer H. J. Terweij, vergader
de de Bondsraad van den Nederlandsohen
Christ. BouwarbeideTsbond te Utrecht.
Een beslissing moest worden genomen
over het nieuwe collectieve contract,
waarin een loonsverlaging van vier cent
per uur voor de groote plaatsen en drie
cent voor de kleinere plaatsen is opge
nomen.
Het Centraal Bestuur beval deze voor
stellen aan, op grond van de overweging,
dat een contractions tijdperk onge-
wenscht is.
Uit de vergadering rezen echter zeer
vele (bedenkingen. Deze richtten zich niet
alleen tegen de loonsverlaging, maar te
vens tegen de wijziging in de 'ziekte-uit-
keering en de extra-verlaging, 'die voor
een aantal plaatsen van werkgeverszijde
is geëischt.
Tenslotte werd met 27 stemmen voor en
10 tegen besloten, om op de nieuwe voor
waarden de nieuwe collectieve overeen
komst aan te gaan.
Invaliditeits- en de Ouderdomswet.
Op 1 September werden 24736 weduw-
renten en 13821 weezenrenten krachtens
de Invaliditeitswet genoten, terwijl op ge
noemden datum krachtens artikel 373
dier wet 103009 personen in het genot
waren van een als vrucht hunner verze
kering verkregen ouderdomsrente van
drie gulden per week.
Voorts genoten 42099 personen een in
validiteitsrente, als bedoeld in artikel 71
dier wet.
Krachtens artikel 24 der Ouderdoms
wet 1919 waren op vorengenoemden da
tum 131204 personen in het genot van
een als vrucht hunner verzekering ver
kregen ouderdomsrente van drie gulden
per week.
Dr H. Colijn teruggekeerd.
D'e voorzitter van den ministerraad, dr
H. Colijn, is gistermiddag per vliegtuig
uit Berlijn in ons land teruggekeerd en
heeft in den loop van den middag zijn
werkzaamheden ten departemente hervat.
Naar men verneemt heeft het bezoek van
minister Colijn aan Berlijn in verband ge
staan met bet Duitsche transfermorato-
rium, waarover te Berlijn door gedele
geerden der Nederlandsche regeering on
derhandeld werd met vertegenwoordigers
der Duitsche regeering.
Binnenland.
De opheffing van openbare scholen.
Dr H. Colijn terug.
De loonen in de typografie.
Buitenland.
Slechte ontwapeningsvooruitzichten.
Engeland's schulden aan Amerika.
Viaduct te Milaan ingestort.
Ingezonden Mededeeling.
ASS. APOTHEKER
Lange Kerkstr. 42
Telefoon 168 GOES
Geneesmiddelen, HomoSpathie, Ver-
bandstoffen, Verplegingsartikelen,
Bandages, Buikbanden, Breukbanden.
Spataderkousen, Rechthouders, enz.
Geneeskrachtige Radium-stralende
stoffen. Bronwateren, Wijnen, Limo
nades, Essences, Honing, Was, Che
micaliën, Toiletartikelen
Parfumerlën,
en
enz.
Cocaïne tusschen mosselen verstopt.
Op 19 Sept. j.l. kwamen te Jeumont 200
zakken mosselen aan, welke door een Ne
derlandsche mosselenfirma te Iereeke
waren afgezonden en bestemd waren voor
een commissionair te Parijs. Deze moest
de zending in twee partijen verdeelen. De
eene partij was bestemd voor Parijs, de
andere voor Marseille.
Naar aanleiding van een telefonisch be
richt van een onbekend gebleven persoon,
werd door de douane te Parijs een on
derzoek ingesteld, waarbij bleek, dat in
80 zakken mosselen, bestemd voor Mar
seille, 10 K.G. cocaïne was verborgen.
De „Telegraaf" verneemt nader, dat het
bier eerder een oplichterszaak dan smok-
kelaffaire betreft, daar men hier vermoe
delijk niet te doen heeft met 10 K.G. co
caine, doch met een partij goed, dat zeer
veel op cocaïne lijkt, doch vermoedelijk
waardeloos is.
De afzenders van de z.g. cocaïne, die
verstopt werd in een lading mosselen,
moesten zeer goed geweten hebben, dat zij
een vrijwel waardeloos goedje aan hun
„afnemers" zonden, de onbekende, die de
justitie te Parijs waarschuwde, dat er co
caïne zou worden gesmokkeld, moet ook
zeer goed op de hoogte zijn geweest van
hetgeen in de mosselen was verstopt.
De burgemeester van Ierseke, van
Waar de lading mosselen werd verzonden,
heeft deze zaak thans in onderzoek.
Stadhuisbouw te Sas
van Gent. Donderdagnamiddag is door
burgemeester L. W. G. Hoefnagels in
tegenwoordigheid van de raadsleden de
eerste steen gelegd voor het nieuwe stad
huis, dat te Sas van Gent eerlang zal ver
rijzen.
Het nieuwe gebouw, dat in modernen
stijl wordt opgetrokken, belooft een sie
raad te worden voor de gemeente.
Vlissingien. Gisteravond vergaderde de
afdeeling van de vereen. Kinderherstel-
lings- en Gezondheidskolonies onder lei
ding van den heer B. W. Knoop.
Deze wees in zijn openingswoord op de
sombere omstandigheden, waaronder deze
vergadering wordt gehouden. Somber in
de eerste plaats, omdat wij nu missen
onzen eminenten voorzitter, dhr P. F.
Auer, die ons door den dood ontviel.
In de tweede plaats wees spr. op de
sombere tijdsomstandigheden. Door de
heerschende armoede loopt de gezond
heidstoestand van verschillende kinderen
hard achteruit. Er gaan geruchten, dat
ook van gemeentewege het snoeimes der
bezuiniging zal gehanteerd worden, ter
wijl toch noodzakelijk de uitgaven ver
meerderen zullen.
Door de penningmeesteresse, Mej. C.
Lagaay, werd rekening en verantwoor
ding gedaan over het verslagjaar 1932.
De inkomsten bedroegen f 3680,01, de uit
gaven f 3748,24, alzoo met een tekort van
f 67,83.
Zij deelde voorts mede, dat over dit
jaar 'het tekort nog grooter dreigt te
worden, daar alleen voor verpleeggelden
reeds f 3300 is uitbetaald en de inkomsten
dalen.
Uit bet jaarverslag van den secretaris
bleek, dat uitgezonden zijn 33 kinderen,
met totaal 2259 verpleegdagen.