E.M.JAARSMA
HAARDEN
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47a JAARGANG - No. 305
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
WBP»W 11 iiiBwuwm-JwaEimi mwL.in
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef. 259.
7)c Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Afkeer van het parlementaire
stelsel.
Een kenmerkend verschijnsel van dezen
tijd is, dat er weinig waardeering is
om het nu maar in negatieven vorm te
zeggen voor de parlementen en den
parlementairen arbeid.
In de rede waarmee de voorzitter van
de Eerste Kamer zijn ambt aanvaardde,
heeft deze mede op dit verschijnsel de
aandacht gevestigd.
"Wie de teekenen der tijden verstaat, zoo
zeide hij, wie waarneemt hetgeen buiten
onze grenzen geschiedt en wat ook binnen
onze landpalen in steeds klimmende mate
woelt en werkt, begrijpt dat, wil de poli
tieke vrijheid ook hier te lande behouden
blijven, nagelaten moet worden alles
wat het parlementaire stelsel in de waar
deering der Natie nog meer neerhaalt
en dus de oppositie er tegen doet aan
zwellen.
Verder werd gewezen op den tijd van
afgang, van afbrokkeling, ja van omver
werping van het parlementaire stelsel, in
verband waarmee de waarschuwing werd
geplaatst: Naar daden van de Overheid,
allerminst naar woorden van Kamerleden
wordt reikhalzend uitgezien.
Deze mindere waardeering van het par
lementaire stelsel, kwam naar het schijnt
ook tot uiting bij de nationale huldebetoo-
>ging op den „Oranje-Zaterdag" te Am
sterdam.
Aan de groote liefde van ons volk voot
Oranje en meer in het bijzonder voor H.
M. de Koningin, is daarbij op de meest
ondubbelzinnige wijze uiting gegeven.
Maar toch komt de vraag op, of het bij
het Comité, dat deze betooging op touw
heeft gezet, alleen om Oranje te doen
was en of het Nat. Jongeren-Verbond hier
ook niet bedoelde een nationalistische be
tooging in den politieken zin van het
woord.
Zoo zagen we b.v. in „Patrimonium"
de opmerking gemaakt, dat de leden van
het Parlement bij deze betooging niet
waren uitgenoodigd.
Wij betwijfelen of dit toevallig is ge
weest.
De mogelijkheid bestaat, dat we hier
met een onwillekeurig verzuim te doen
hebben en dat het bij de leiding niet is
opgekomen, dat bij een werkelijk natio
nale betooging ook de volksvertegenwoor
diging behoort te worden erkend.
Maar er is meer reden om aan te ne
men, dat we hier te doen hebben met een
uiting van afkeer van het parlementaire
stelsel. Met voorbijzien van het feit, dat
het parlementaire stelsel behoort hij het
constitutioneels stelsel, zooals dat in den
weg van Gods bestel in ons land tot ont
wikkeling is gekomen en ook uitnemende
vruchten heeft afgeworpen.
Besprekingen van dr Colijn te Londen.
Reuter meldt, dat dr Golijn voornemens
is heden per vliegtuig naar Genève te ver
trekken. De Nederlandsche minister
schijnt gisteren de gelegenheid te baat ge
nomen te hebben voor het bezoeken van
financieele mannen van gezag en voor het
polsen van de meening te Londen inzake
stabilisatie van de munt, daar hij nog al
tijd van meening is, dat de economische
conferentie met vrucht hervat kan worden
als de munt maar eenmaal gestabiliseerd
is. Hij heeft nagegaan, in hoeverre men
geneigd is tot een spoedige valuta-stabili
satie over te gaan en zal in dit verband
hoogstwaarschijnlijk niet hebben nagelat-
ten de dringende wenschen van Neder
land met betrekking tot een spoedigen te
rugkeer der gansche wereld tot den gou
den standaard te onderstrepen. Nadat Ne
derland als eerste land het tarievenbe-
stand heeft opgezegd, is het niet meer dan
logisch, dat ook de aangelegenheid van
een nieuw tarievenbestand tusschen Mac
Donald en dr Golijn is besproken. Het is
ook niet onwaarschijnlijk, dat bij deze ge
legenheid ook de toekomstige handelsbe
trekkingen tusschen Engeland en Neder
land ter sprake zijn gebracht.
De Volkenbondsvergadering.
De plenaire zitting, die gistermiddag
zou plaats vinden, is uitgesteld tot van
middag. Er waren geen sprekers. In lei
dende kringen heeft men den indruk,
dat de opening van de algemeene be
schouwingen op moeilijkheden stuit, om
dat niemand van de groote mogendheden
geneigd is, bij den tegenwoordigen moei
lijken internationalen toestand principi-
eele verklaringen af te leggen.
Het Nederlandsche voorstel tot behan
deling van de vluchtelingenkwestie zal
besproken worden in een der volgende
zittingen van het presidium.
Er schijnt den laatsten tijd een nieuw
plan te zijn opgedoken, n.l. om de vluch
telingenkwestie in het geheel niet binnen
het kader van den Volkenbond te be
handelen, doch deze kwestie over te
laten aan een directe bespreking tus
schen Duitschland, Denemarken, Neder
land, België, Frankrijk, Tsjecho-Slowa-
kije en Polen.
In internationale kringen te Genève
schat men het totaal aantal Joodsche
vluchtelingen uit Duitschland op 50.000,
waarvan 27.000 in Frankrijk en 4000 in
Nederland zouden vertoeven.
Het proces te Leipzig.
Gisteren werden de verhooren van v.
d. Lubbe en andere verdachten voortgezet:
De bekende Zweedsche crimineele psy
choloog, Prof .Dr Harry So e derman van
de Universiteit van Stockholm en de Ne
derlandsche journalist Johan Luger heb
ben met verlof van den senaatspresident
Dr Buenger in gezelschap van den verde
diger, Dr Seuffert, Van der Lubbe gerui-
men tijd alleen gesproken.
Zij ontmoetten beklaagde bij een wan
deling in den tuin van bet buis van be
waring, dat volgens hun mededeelingen
een aangenamen indruk maakt.
In zijn cel vonden zij chocolade, thee
en half opgegeten met worst belegde bo
terhammen.
Van der Lubbe kon eerst toen men
hem erop wees, dat in het buitenland be
richten verspreid werden, volgens welke
hij in de gevangenis langzaam vergiftigd
en vreeselijk geslagen werd, ertoe ge
bracht worden, zich uit te kleeden. Hij
lachte om deze gruwelverhalen en ver
klaarde, dat er niets van waar was.
Prof. Soederman heeft zich op grond
van zijn onderzoek bereid verklaard, om
eventueel ook voor het rijksgerecht als
getuige te verklaren, dat hij niet de ge
ringste sporen van slagen of mishande
lingen kon constateeren. Ook de bewe
ring, dat Van der Lubbe door injecties
vergiftigd of verdoofd wordt, behoort tot
het rijk der fabels volgens zijn persoon
lijke bevindingen.
De dokter, die thans op verzoek van
den verdediger medisch toezicht op Van
der Lubbe uitoefent, verklaarde o.m., dat
hij zich over zijn patiënt niet te beklagen
had. "Weliswaar waren zijn antwoorden
kort, maar niet onwelwillend en hij toon
de zich steeds meegaande. Ook spreekt
hij tegen den cipier heel wat meer dan
tegen den rechter. Ongetwijfeld heeft de
gevangenis op Van der Lubbe physiek een
ongunstigen invloed gehad. Hij is zeer
vermagerd, maar zijn spieren zijn nog
sterk en geen van zijn edele deelen is
aangetast.
De dokter hoopt dat hij hem duurzaam
geschikt zal houden om te worden ver
hoord en de verhandeling te volgen.
Overigens meent de dokter, dat de hou
ding van den beklaagde voor de recht
bank uit overleg voortkomt. Hij zou thans
hebben begrepen, dat -het om zijn leven
gaat en daarom een methode toepassen,
welke in de befaamde wenken voor de
houding van communistische beklaagden
voor de rechtbank wordt aanbevolen.
De herleving van den sfrijd in Noord-
China.
Ondanks de Japansche waarschuwing
hebben de troepen van generaal Fang
hun opmarsch naar Peking voortgezet.
Japansche bombardementsvliegtuigen heb
ben bommen uitgestrooid om den op
marsch tegen te gaan.
Het Japansche hoofdkwartier deelt
mede, dat Maandag 4000 Ghineesche op
standelingen hebben geprobeerd bij Tient
sin de spoorwegverbinding met Peking te
onderbreken en Tientsin binnen te drin
gen.
De Ghineesche regeering heeft tegen ge
neraal Fang een proces wegens hoogver
raad aanhangig gemaakt.
De ramp te Tampico.
De door den geweldigen wervelstorm
voor het grootste deel verwoeste Mexi-
caansche havenstad Tampico biedt het
beeld van een ruïne. De havenwerken zijn
gedeeltelijk vernield. Tal van schepen zijn
op drift geraakt of aan land gedreven.
De niet vernielde officieele gebouwen, de
kerken, hotels en particuliere huizen zijn
geheel met gewonden gevuld. Een geheel
gevuld ziekenhuis en een electrische cen
trale zijn ingestort. De opruimingswerk
zaamheden worden ten gevolge van de
groote overstrooming buitengewoon be
moeilijkt. Voor de kleine steden en dorpen
wordt het ergste gevreesd.
Aan een ander bericht ontleenen wij nog,
dat alleen in het stedelijk ziekenhuis 87
personen bij den wervelstorm het leven
hebben verloren.
Volgens een officieele mededeeling uit
Tampico zijn twee personentreinen en
twee goederentreinen tijdens den wervel
storm op het traject CardenasTampico
spoorloos verdwenen.
Volgens de eerste berichten wordt het
aantal dooden en gewonden op 500 ge
schat.
De aardbeving iri de Abruzzen.
Langzamerhand kan men zich een beeld
vormen van den omvang van de aardbe
ving in de Abruzzen. Het ergst getroffen
is het Zuidelijk gedeelte van het hoofdge
bergte. De rondom ds Majellagroep lig
gende kleine dorpen schijnen grootendeela
te zijn verwoest. Uit Lama dei Pelignie
worden zes dooden en verscheidene ge
wonden gemeld. Ten Oosten van Sulmona
zijn veel personen gewond.
Nader wordt uit Rome gemeld, dat de
dood vast staat van 12 personen, terwijl
150 personen werden gewond.
Noodweer boven Frankrijk en Italië.
Het hevige noodweer, dat sedert eenige
dagen boven geheel Frankrijk woedt,
heeft niet alleen groote schade aangericht,
doch ook menschenlevens geëischt. Tus
schen Sete en Montpellier is de bliksem
ingeslagen in een gebouw. Drie arbeiders
werden gedood.
Ook de omgeving van Avignon is hevig
geteisterd. De bewoners uit deze streek
hebben voorzorgsmaatregelen getroffen.
De Italiaansche Riviera is Dinsdagoch
tend vroeg door een met hagelslag en on
weer gepaard gaand vreeselijk noodweer
geteisterd, dat eenige uren aanhield. Bi-
zonder hevig woedde het noodweer in de
omstreken van Savona. Talrijke huizen
zijn weggespoeld. Te Borgio Verezzi zijn
drie personen om het leven gekomen. Op
verscheidene plaatsen zijn de bewoners
door het water geïsoleerd.
Duitschlands strijd tegen den nood.
De nationaal-sociaJistische bedrijfacel-
lenorganisatie, bedrijfsgroepbanken en as
surantie-ondernemingen hebben tezamen
met de industrie- en handelskamer van
München een demonstratie gehouden,
waarop, behalve de Beiersche minister
president, Siebert, en de leider van het ar
beidsfront, dr Ley, ook de rijksminister
van economie, dr Schmidt, het woord
heeft gevoerd.
Nadat deze had uiteengezet, dat er
geen tegenstellingen bestonden tusschen
hem, minister Darré en dr Ley, zeide hij
o.a.: Ons volk moet zich zelf helpen, doch
wij willen ons niet afsluiten van het ver
keer tusschen de volkeren der wereld. Wij
zijn bereid met de volkeren der wereld
goederenruil te drijven en deze te bevor
deren. Te dien einde sluiten wij met de
afzonderlijke landen overeenkomsten, die
in ons belang zijn. Deflatie, noch inflatie
kunnen helpen. De minister waarschuwde
er voor, te veel dwangmiddelen van de re
geering te verwachten. Het is moeilijk,
zulke maatregelen te nemen, zonder het
bedrijfsleven ernstige schade te berokke
nen. Een gezonde druk is echter noodig.
Warenhuizen, coöperatieve vereenigingen
en banken mogen niet eenvoudig weg ver
nield worden. In de warenhuizen is een
milliard belegd en duizenden vinden er
een bestaan. Wanneer het bedrijfsleven
opbloeit, kunnen banden worden aange
legd. Hetzelfde geldt voor coöperaties en
banken.
De taak van den nationaal-socialisti-
schen staat kan alleen bestaan in con
trole, doch nooit mag de staat ingrijpen,
of zelf zaken doen.
De belastingen, aldus vervolgde dr
Schmidt, zijn thans voor het bedrijfsleven
ondraaglijk. Deze druk moet verminderd
worden en de rentevoet moet verlaagd
worden. In het belang van de werkver
schaffing kan echter geen belastingverla
ging worden toegestaan. Het rijk heeft 500
millioen beschikbaar gesteld voor repara
ties aan huizen. In het eerstvolgende
halve jaar zal het vijfvoudige hiervoor
worden besteed. De reactie hiervan zal
buitengewoon zijn.
Verder wordt de aanleg van wegen uit
gevoerd, hetgeen tot verlevendiging van
het bedrijfsleven zal bijdragen.
Duitsche journalisten uit Rusland
gebannen.
De correspondenten der Duitsche bla
den in Rusland hebben order gekregen,
binnen drie dagen het land te verlaten.
Alle Russische correspondenten in
Duitschland hebben eveneens van de sov
jet-regeering aanzegging gekregen, bin
nen drie dagen Duitschland te verlaten.
Deze order is het gevolg van het on
langs gemelde incident te Leipzig, waar
twee Russische correspondenten werden
gearresteerd.
Korte Berichten.
Duizenden arbeiders van Fords auto
mobielfabriek 'hebben het werk neergelegd,
omdat zij, naar zij zeggen, niet tevreden
zijn met hun loonën
In Russische officieele kringen ver
klaart men, dat de berichten in zake a.s.
onderhandelingen over een hervatting der
diplomatieke betrekkingen tusschen het
Vatikaan en Sowjet-Rusland, door bemid
deling van Italië, niet in overeenstemming
met de feiten zijn.
In de Oostelijke Pyreneeën is de
eerste sneeuw gevallen, voornamelijk op
'het Canigouplateau.
De politie te Weenen heeft een buis-
zoeking verricht in het kantoor van een
financieele maatschappij en 21 ambte
naren der directie in hechtenis genomen,
aangezien bleek, dat deize nog steeds voor
ihet nationaal-socialisme ijverden.
Ingezonden Mededeeling.
LAGE PRUZEN
NIEUWE MODELLEN S955
UITERST ZUINIGS
Kon. Hoardan fabriek E M. Joaruna, HBvotssn
Volledige collectie bp H. MERISON
ZOMEN's Ijzerhandel N.V., Goes
De jaarlijkische internationale con
ferentie ter vaststelling van de internatio
nale dienstregeling der spoorwegen, zal
op 9 'October a.s. en volgende dagen te
Boekarest worden gehouden. Alle Eure-
peesche staten, alsmede Japan en Ghina,
zullen er vertegenwoordigd zijin.
De drie Duitsche communisten, die
■eenigen tijd geleden te Brussel in het ge
bouw van da Internationale Roode Arbei-
dershulp een anderen Duitschen vluch
teling, die zijl voor een spion van Hitier
hielden, mishandelden, zullen over de
grens worden gezet.
DE WERKLOOZENSTEUN.
Nieuwe plannen der Regeering?
„Het Volk" zegt in staat te zijn bijzon
derheden mede te deelen omtrent de voor
nemens van de Regeering tot verlaging
van den werkloozensteun.
Zijn wij wel ingelicht, dan herleven de
plannen, destijds door het kabinet-Ruys
gesmeed, om den werkloozensteun te ont
doen van wat men wel „franje" pleegt te
noemen.
De plannen van de Regeering Golijn
omvatten in hoofdzaak drie maatregelen:
1. wil men bij de bepaling van het
steunbedrag voortaan wèl voor tweeder
den in rekening brengen de eerste vijf
gulden gezinsinkomsten van de werkende
vrouw met kinderen;
2. zal worden ingetrokken de toeslag
voor werkende kinderen van f 1 voor het
eerste kind en f0.50 voor elk volgende
kind;
8. zal in de gemeenten, waarin zulks
nog niet het geval is, het stelsel van dub-
bel-uitgetrokkenen worden ingevoerd.
De Regeering behoeft niet een wetsont
werp om aan de subsidieering van de ge
meentebesturen de voorwaarde te verbin
den, dat deze zich aan de door haar ge
stelde regels houden.
Wij meenen voorts met zekerheid te
weten, dat de Regeering voornemens is bij
het bepalen van de percentages, die het
Rijk bijdraagt in de kosten van de werk-
loozenzorg van de gemeenten, verlagingen
toe te passen, waar dit naar het oordeel
van de Regeering maar eenigszins moge
lijk is. Deze percentages zullen binnenkort
worden vastgesteld en men zal dienaan
gaande dus spoedig zekerheid hebben.
Men vestigde er onze aandacht op, dat
de Regeering de kosten van de werkloo-
zenzorg in de Millioenennota weliswaar
f22,000,000 lager heeft geraamd, maar
dat niet het geheele bedrag uit de hier
boven vermelde bezuinigingen behoeft te
worden verkregen. De Regeering rekent
met een, zij het geringe, vermindering van
de werkloosheid in het komende jaar, o.a.
ten gevolge van de werkverruiming, die zij
zich voorstelt te gaan toepassen.
Salaris en pensioen wethouders.
De Amsterdamsche raadsleden Weiss,
Bernhard en Bruinsma hebben thans een
motie ingediend, waarbij de Raad besluit
zich tot Gedep. Staten van Noord-Hol
land te wenden met het advies, het salaris
van de wethouders van Amsterdam van
f 8000 te brengen op f 5000 per jaar.
Dezelfde raadsleden stellen nog een
tweede motie voor, waarbij de Raad B.
en W, nitnoodigt, een ontwerp-voorstel
Binnenland.
De stand der werkloosheid.
De verminderde werkloozensteun.
Ontevredenheid over den aardappelsteun.
Buitenland.
De besprekingen van Dr Golijn te Londen.
De Volkenbondsvergadering.
De gezondheidstoestand van v. d. Lubbe.
Noodweer boven Frankrijk en IMië.
De orkaan op Mexico.
voor te bereiden, bepalend dat:
le. in het vervolg het maximum van
het te betalen pensioen niet meer zal be
dragen dan f 2500 in plaats van f 4000
per jaar;
2e. het pensioen wordt uitbetaald1 ge
durende 8 jaar, te rekenen van den dag
van aftreding der wethouders af en daar
na pas weder ingaat bij het bereiken van
den 60-jarigen leeftijd.
Opdracht tot suikeraankoop door Rusland
Van welingelichte zijde vernam het
„Hdbl.", dat de Russische regeering een
commissie, welke in Nederland werkzaam
is, opdracht heeft gegeven tot het koopeu
van suiker uit Ned.-Indië, voor een to
taal van 2 millioen goudroebel.
Overleg met den Middenstandsbond.
Onlangs is gemeld, dat bij het departe
ment van Economische Zaken het voor
nemen bestaat contact te zoeken met mid
denstandsorganisaties op verschillend ge
bied en conferenties te beleggen, rakende
middenstandsvraagstukken. Zoo werden
gisteren kapperspatroonsorganisaties aan
bet departement in conferentie ontvan
gen.
Aan deze conferentie, welke geleid werd
door den heer J. J. R. Sckmal van het
bureau middenstand, werd deel genomen
door vertegenwoordigers van den Neder
landsehen Kappersbond van de federatie
van Kapperspatroons en van den R. K.
K apperspatroonsbond.
Minister Deckers op de „Gelderland".
De Minister van Defensie beeft zich,
vergezeld van zijn adjudant, naar Nieu-
wediep begeven, teneinde zich daar in te
schepen op de „Gelderland" en daar ge
durende een dag de tactische oefeningen,
die deze week in Nieuwediep worden ge
houden, mede te maken.
Naar hoogcre prijzen voor rogge.
Op 2 October a.s. zal de Nederlandsche
Graancentrale (afdeeling binnenland) ben
ginnen de inheemsche rogge te denatu-
reeren. Zooals reeds vroeger is bekend
gemaakt, heeft deze denaturatie alleen
plaats bij ben die als handelaars of ver
werkers door de Nederlandsche Graan
centrale zijn erkend. Alle aanvragen om
denaturatie moeten worden gericht aan
de afdeeling binnenland der Nederland
sche Graancentrale, Korte Voorhout 10,
te Den Haag.
Do erkende handelaars en verwerkers
ontvangen na de denaturatie van een
partij rogge een vergoeding. Hierdoor
worden zij in staat gesteld de rogge tegen
belangrijk hoogere prijzen van de boeren
■te koopen. Het juiste bedrag dezer ver
goeding zal einde dezer week worden be
kend gemaakt.
Den boeren wordt daarom dringend
aangeraden hun rogge voor 1 October a.s.
niet te verkoopen en na dien datum alleen
tegen een prijs, waarbij rekening is go-
houden met de bovengenoemde vergoe
ding, aan handelaars uit te keeren.
De stand der werkloosheid.
De directeur van den Rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat de werkloosheid
onder de 603.600 leden van ingevolge het
"Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieer
de vereenigingen in de week van 4 tot
en met 9 September heeft bedragen 24.5
pet., terwijl zij in de vorige verslagweek
(21 tot en met 26 Aug.) 23.6 pet. bedroeg.
De stijging, die het werkloosheidscijfer
doet zien, moet worden toegeschreven aan
de toeneming van de werkloosheid in den
mijnbouw, waarin vooral bet aantal geval
len, waarin één of meer dagen per week
niet wordt gewerkt '(iz.g. verzuimdiensten)
sterk is gestegen. Indien men het mijn
bedrijf buiten beschouwing laat, is de om
vang der werkloosheid gelijk gebleven.
In de overeenkomstige week van het
jaar 1932 bedroeg de werkloosheid 26.7
procent.
Bij 1053 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 9 September in
totaal 305.106 werkzoekenden ingeschre
ven, onder wie 289.753 mannen. In totaal
waren werkloos 278.780 personen, onder
wie 268.843 mannen.
Het totale aantal werkzoekenden is se
dert 26 Aug. verminderd met 1129, het
aantal werkloozen met 871.