Buitenland
Uit de Provincie
MAANDAG 25 SEPTEMBER 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e jaargang - mz
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
I—wp—a—n II WBII.pm ijm>M
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij .Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorckoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags erf Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
DE BEGROOTING VAN HET WEGEN
FONDS.
Beperking van de uitgaven van het fonds.
De begrooting van het Wegenfonds
voor 1934 geeft de volgende cijfers aan:
Gewone dienst f21.900.000, kapitaal-
dienst 3 millioen gulden, geheele dienst
f24.900.000.
De inkomsten zijn o.m. samengesteld
uit de opbrengst van wegen en rijwiel
belasting, achtereenvolgens geraamd op
f 14.000.000 en f7.000.000.
Voor de rijwiel- en wegenbelasting is
bij de vaststelling van evenvermelde be
dragen er rekening mede gehouden, dat
de jaarlijksche toeneming niet zoo groot
zou zijn als in het financieringsplan, dat
leidde tot het vijfjarige werkplan van
1932, is aangenomen. Het verloop van
de opbrengst in 1932 en 1933 toont aan,
dat onder de tegenwoordige omstandig
heden het accres van die belastingen
dalende is.
De begrooting wijst voor onderhoud,
verbetering en aanleg van wegen en
voor bouw van bruggen over de groote
rivieren in totaal aan een bedrag van
f 14.130.000.
Voor de groote rivieroverbruggingen is
hieronder begrepen rond f5.174.000, wat
voldoende wordt geacht om den bouw
van de onderhanden bruggen krachtig
te kunnen voortzetten en met den bouw
van de bruggen in de verbindingen van
Rotterdam met het zuiden en oosten van
het land een begin te maken.
Er blijft dan voor de eigenlijke wegen
over f8.955.890 of na aftrek van het voor
onderhoud op f 1.830.000 te stellen be
drag, een som van f7.125.890 uitsluitend
voor de verbetering en aanleg.
Als men in aanmerking neemt, dat vol
gens deze begrooting aan de provinciën
voor de wegenverbetering f7.350.000 zal
worden uitgekeerd, mag de vraag gesteld
worden of er wel voldoende, evenwicht
is tusschen hetgeen aan het Rijkswegen
plan en aan de provinciale wegenplan
nen wordt toegedacht en ook of een be
drag van ongeveer 7 millioen voor het
Rijkswegenplan wel past in het werk
plan, zooals dit op grond van de bij de
ontwerp-begrooting van 1932 verschafte
gegevens is aanvaard en dat thans zou
moeten worden gevolgd.
Hierop kan geantwoord worden, dat
opvoeren van de uitgaven van het We
genfonds alleen mogelijk zou zijn door
meer werk op den kapitaaldienst te doen
uitvoeren, dat daartoe meer geld zou moe
ten worden geleend en dat de regeering
dit niet toelaatbaar acht. Noodgedwon
gen zal men derhalve de uitgaven van
het Wegenfonds moeten inperken en
wellicht als niet spoedig verbetering
in den algemeenen toestand intreedt
de uitgaven geheel tot de inkomsten
moeten terugbrengen.
Omtrent de uit te voeren werken kan
o.m. het volgende worden gemeld:
De gevraagde bedragen voor Zeeland
van f66.380 en f77.630 zijn bestemd voor
de voltooiing van het wegvak onder
's-Heer Arendskerke en voor grondaan
koop voor nieuwe wegvakken tusschen
Kruiningen en Goes van den weg Ber-
gen-op-Zoom Woensdrecht Kruinin
gen—Goes's-Heer ArendskerkeNieuw-
land Vlissingen Breskens Draai
brug Sluis-grens.
Tot voortzetting van het wegvak be
westen Oegstgeest van den weg A m-
sterdam Sassenheim Haagsche
Schouw 's-Gravenhage wordt
voor de aardebaan f 100.000 en voor het
aanbrengen van verharding daarop f125
duizend uitgetrokken,.
Het grootste deel van de voor 1933
uitgetrokken fondsen ten behoeve van
den bouw van de overbrugging van de
Rotterdamsche Schie van den R ij k s-
weg 's-Gravenhage Rotter
dam, zal niet kunnen worden besteed
wegens de vertraging, welke in de uit
voering is teweeggebracht door de moei
lijkheden, welke met de gemeente Over-
schie zijn gerezen. Daarom wordt voor
1934 voor dat doel een som van f163.500
op de begrooting gebracht.
Voor het maken van een nieuwe brug
over de Willemsvaart bij Zwolle nabij
de Spoolderbergbrug was als eerste ge
deelte op de begrooting voor 1932 f50.000
gebracht. Het bedrag bleef onbesteed,
daar omtrent het tracé van een verleg
ging om Zwolle nog geen beslissing was
genomen.
Aangezien zulks thans is geschied,
wordt f150.000 aangevraagd om met den
bouw van deze brug te kunnen begin
nen.
Ter voltooiing van de in 1933 uit te
voeren verbetering van het wegvak Z u-
rig Harlingen, waarbij aanvanke
lijk de bestaande doorgang door Zurig
gehandhaafd wordt, zal deze doorgang
verbeterd moeten worden, waarvoor vol
gens raming een bedrag van f600.000
voor 1934 wordt noodig geacht.
De brug over de Waal bij Zaltbommel
zal vermoedelijk einde 1933 voor het ver
keer worden opengesteld.
Ten behoeve van den verderen aankoop
van gronden voor de brug bij Dordrecht
is een post uitgetrokken.
In totaal wordt voor de bruggen
f5.174.110 aangevraagd. Indien begin 1934
met versnelden bruggenbouw zou kun
nen worden begonnen, moet nog op
f 1.600.000 worden gerekend.
Een kaakslag voor Vlaanderen.
De Belgische minister van onderwijs
heeft tot rector van de universiteit te
Gent benoemd prof. Bessemans van de
medische faculteit aldaar.
Deze benoeming is een kaakslag in bet
aangezicht van geheel Vlaanderen. De
bekende R.K. hoogleeraar Frans Daels
was de candidaat niet alleen van katho
lieke minimalisten en fronters. maar ook
van Vlaam.schgezinde liberalen en socia
listen.
Tegen de candidatuur-Daels was alleen
een liberale Franskiljonsche minderheid
en deze beeft gezegevierd.
Voorspeld kan worden, dat met Besse
mans als rector de Hoogeschool van Gent
een troebele periode tegemoet gaat.
Het proces te Leipzig.
Zaterdag zijn de verhooren van de an
dere beklaagden voortgezet.
Dimitroff werd aan den tand gevoeld
en daarbij bleek al dadelijk dat de officier
van instructie het bof voor de onhan
delbaarheid van dezen volbloed-revolu-
tionnairen communist gewaarschuwd
moet hebben.
De president was er kennelijk op uit,
bet verhoor niet tot een incident te laten
ontaarden en daarom trad hij van den
aanvang af, zeer straf tegen Dimitroff op.
Hierdoor werden echter juist botsingen
uitgelokt en ontstond algemeen ook de in
druk, dat de aangeklaagde de noodige
vrijheid in zijn verdediging benomen
werd.
Dr Sueffert (de toegevoegde verdedi
ger van Van der Lubbe) wees er op, dat
de beklaagde Van der Lubbe een zeer ter
neergeslagen volkomen apathischen in
druk maakte. Pleiter bad vernomen, dat
zijn cliënt tijdens de behandeling hier niet
eet of drinkt. Hij verzocht, dat een dokter
de behandeling bijwoont om toezicht te
houden op den gezondheidstoestand van
den beklaagde daar anders het gevaar be
staat dat deze niet meer in staat wordt
het proces bij te wonen.
De president willigde dit verzoek in.
Na afloop van de rechtszitting is Van
der Lubbe door den geneeskundige van de
gevangenis dr Schutz onderzocht. Deze
stelde vast. dat Van der Lubbe in een
toestand van actief verzet en physischen
afweer verkeert en het er op aanlegt, om
door geheel uitgeput te raken een onder
breking van het proces te verkrijgen.
Dit stemt geheel overeen met de in
structies, welke aan de leden der com
munistische partij voor hun houding voor
de rechtbanken gegeven zijn.
Voorloopig is Van der Lubbe nog in
slaat, om het proces te volgen. Indien uij
hij zijn houding blijft volharden, zal over
wogen moeten worden, of men tot voeding
met dwang zal overgaan.
Van der Lubbe ontvangt in de gevan
genis ziekenkost. Zoo werden hem Zater
dag een Schnitzel met gebakken aardap
pelen en groente, voorts wijn en een per
zik aangeboden, doch hij weigerde hier
van iets te gebruiken.
Uit Leipzig wordt later gemeld, dat
v. d. Lubbe weer begonnen is voedsel tot
zich te nemen.
Wolff meldt, dat v d. Lubbe zich Zon
dag veel frisscher voelde dan Zaterdag.
Hij heeft wat brood gegeten en wandelde
meerdere uren in den tuin van de gevan
genis.
Hij werd door zijn verdediger bezocht
en onderhield zich met hem.
Overstrooming in Slovenië.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat de
overstroomingen in Slovenië een cata-
strofalen omvang hebben aangenomen. De
watermassa's, die van de bergen komen,
dringen met geweld het land binnen en
overstroomen de vlakten. Een dergelijke
overstrooming zou in de laatste eeuw niet
meer zijn voorgekomen.
De bevolking is naar de bergen ge
vlucht. De steden Zilli en Leibach zijn
van de buitenwereld afgesneden. De spoor
banen staan op verschillende plaatsen
onder water. Voornamelijk in Zilli is de
toestand hoogst ernstig, omdat daar de
electrische centrale onder water staat,zoo
dat de electricteitsvoorziening is gestoord.
Te Stein bij Leibach is een brug inge
stort. waarop 17 menschen stonden. Ver
scheidene personen konden niet meer
worden gered en verdronken.
De algemeene verwarring is nog ver
hoogd door het feit, dat Zaterdag een
aardbeving heeft plaat» gehad.
De schoolboeken in Sovjet-Rusland.
Een blad te Moskou oefent scherpe cri-
tiek op de nieuwe uitgaven van school
boeken in sovjet-Rusland, waaruit
„schandelijke zorgeloosheid en onwetend
heid" spreekt.
Volkomen verkeerde aanduidingen
worden gegeven voor de hoogten van be
paalde bergen en vulcanen.
Portugal wordt genoemd een deel van
Spanje en de grenzen tusschen de ver
schillende landen zijn verkeerd getrokken.
Vele overbekende zeeën, rivieren, me
ren en zeeboezems zijn op de atlassen in
bet geheel niet te vinden.
Nieuwe hulpplannen voor Amerika'»
boeren.
Medegedeeld wordt, dat de regeering
overweegt het systeem om voorschotten
te verleenen aan de katoenplanters van
toepassing te verklaren voor alle land
bouwproducten, ten einde de prijzen daar
van spoedig te doen stijgen en deze zoo
doende in overeenstemming te brengen
met de verhooging van de prijzen van in-
dustrieele producten.
Overwogen wordt om tot een crediet-
verleening over te gaan, zoodra een der
gelijke actie rechtstreeks verbonden kan
worden aan een methode ter controleering
van de productie van den landbouw.
Toenemende onrust op Cuba.
Het Amerikaansche departement van
Buitenlandsche Zaken heeft vernomen,
dat in enkele deelen van Cuba de onge
regeldheden toenemen. Vooral in Santiago
is dit het geval, waar volgens den Ame-
rikaanschen consul de buitenlanders zich
aaneengesloten hebben om zich zoo noo
dig gewapenderhand te verdedigen.
Een torpedobootjager der Ver. Staten
maakt zich gereed om 16 Britsche en
Amerikaansche bewoners van Noord-
Oriente op te nemen. Onder deze perso
nen, die feitelijk opgesloten zijn in hun
woningen op de suikerraffinaderijen in
het district, waar de staking uitgebroken
is, bevinden zich drie vrouwen en vijf kin
deren.
Korte Berichten.
i President Roosevelt ontvangt gemid
deld per dag 8000 brieven. Vóór de in
voering van de N.R.A. bedroeg bet record
800 brieven per dag. Het werd gehouden
door president Wilson tijdens den we
reldoorlog. De dagelijksche post van pre
sident Hoover telde 600 brieven.
i In Frankrijk zijn er bijna een mil
lioen rijksambtenaren en -beambten, op
een bevolking van 41 millioen zielen.
In de jaarlijksche vergadering van
de Zweedsche vereeniging voor toeristen
verkeer werd meegedeeld, dat het aantal
buitenlanders, die dit jaar een bezoek aan
Zweden heeft gebracht, op 96.859 wordt
becijferd, zoodat ondanks den crisistijd
het verkeer met ongeveer 25000 reizigers
is vooruitgegaan.
De in Frankrijk stakende binnen
schippers hebben besloten, het werk te
hervatten, zoodat de staking vandaag ten
einde zal zijn.
Te Cadix zijn 54 personen aange
houden, die verdacht worden de branden,
die den laatsten tijd telkens in de velden
ontstonden, gesticht te hebben.
Binnenkort zullen in Oostenrijk con
centratiekampen ingericht worden voor
lieden, die zich tegenover den staat vij
andig gedragen.
Voor het hulpwerk in den winter
heeft de Duitsche bruinkolenindustrie
90.000 ton kolen gegeven, tot een waarde
van 1.4 millioen mark. Deze gift komt
overeen met een lading kolen in 180 trei
nen van tezamen 6000 wagons.
Volgens een nieuw bevel van den
Pruisischen minister van Binnenland-
sche Zaken, zullen de werkvrouwen in een
aantal Berlijnsche politiebureaus door
politiemannen vervangen worden.
De werkvrouwen zullen worden ontsla
gen en de politiemannen zullen voortaan
zelf voor het schoonhouden van hun loka
liteit hebben te zorgen.
Volgens berichten in de Japansche
bladen, is een cholera-epidemie uitgebro
ken in de omstreken van Kalgan. Reeds
800 personen zouden om het leven zijn
gekomen.
De A. J. C. en het uniformverbod.
Gisteren heeft een inspecteur van po
litie te Amsterdam proces-verbaal opge
maakt tegen eenige deelnemers aan een
optocht der A.J.G., zulks vanwege bet
dragen der A. J. G.-uniform en het mee
voeren van vlaggen.
Zulks vond plaats op den Dam, waar
een A.J.G.-troep met vlaggetjes /oorbij-
trok. De bedoeling is een beslissing van
den rechter uit te lokken in verband met
het feit, dat de bepalingen van het uni
formverbod, dat Dinsdag van kracht ge
worden is, niet duidelijk zijn ten aan
zien van de bedoelde uniformen en vlag
gen. Het geldt hier dus een z.g. proef
proces-verbaal.
Herkeuring dienstplichtigen.
De minister van Defensie heeft aan de
burgemeesters een circulaire gezonden,
waaraan het volgende is ontleend:
In November en December a.s. wordt
door den berkeuringsraad in eenige ge
meenten zitting gehouden.
De voorzitter van den herkeuringsraad
kan aan voor den dienstplicht ingeschre
ven personen, die nog niet bij de land- of
zeemacht zijn ingelijfd, of die reeds wel
daarbij zijn ingelijfd, doch nog niet als
dienstplichtige in werkelijken dienst zijn
geweest, de gelegenheid geven om bij ge
noemden raad een onderzoek naar hun
geschiktheid voor den dienstplicht te on
dergaan.
Behoudens bijzondere machtiging van
den minister van Defensie worden tot het
onderzoek niet toegelaten personen, a. die
bestemd zijtn tot buitengewoon dienst
plichtige of als zoodanig zijd ingelijfd; h.
die in 1933 tijdelijk ongeschikt voor den
dienst werden verklaard; o. die als vrij
williger behooren tot de landmacht uit
gezonderd den vrijwilligen landstorm
tot de zeemacht of tot de overzeesche
weermacht.
Overigens wordt iemand tot het onder
zoek slechts toegelaten, indien door hem
of te zijuen behoeve daartoe een aanvraag
wordt gedaan en in de aanvraag aanne
melijk wordt gemaakt: a. zoo het een per
soon geldt, die in 1933 door een der keu
ringsraden geschikt werd verklaard: dat
hij na de uitspraak van den keuringsraad
vermoedelijk ongeschikt voor den dienst
is gewiarden; b. zoo het een persoon geldt,
omtrent wien in 1933 geen der keurings
raden uitspraak deed: dat hij vermoede
lijk ongeschikt is voor den dienst.
Loonsverlaging In bouwbedrijf?
Met 1 Oct. a.s. loopt bet collectief con
tract in de bouwvakken af. Reeds sinds
Juli hebben partijen onderhandelingen ge
voerd over een nieuwe overeenkomst, re
gelende de loon- en arbeidsvoorwaarden.
Er zijn zes langdurige conferenties gehou
den te Haarlem. De besprekingen gingen
tusschen den Patroonsbond voor de bouw
bedrijven in Nederland en den Ned. R. K.
Bond van Bouwpatroons, eenerzijds en
anderzijds den Alg. Ned. Bouwarbeiders-
bond „St. Joseph", de Ned. Gbr. en de
Cbr. Nat. Bouwvakarbeidersbonden. Par
tijlen zijn tot overeenstemming gekomen
over verschillende punten, maar nog niet
over het werkgeversvoorstel tot een alge
meene loonsverlaging.
De werkgevers wenscben geen nieuw
contract af te sluiten, zonder vaststelling
der loonen op een lager peil. Hun aan
vankelijk voorstel de loonsverlaging op 15
pet. te stellen is dan ook niet terugge
nomen. Een beslissing over een even
tueel nieuw contract kan vandaag ver
wacht worden.
Steunregeling ten plattelands.
De contact-commissie uit de landarbei
dersbonden inzake werkloozenzorg heeft
den minister van sociale zaken de volgen
de verzoeken gedaan inzake de steunrege
lingen ten platteland©:
le. Een verbooging van bet minimum
steunbedrag, met daarnaast bet loonbe
drag van f 12 te laten vervallen en tot
grondslag te nemen, ten minste voor de
periode April tot December een bedrag,
gebaseerd niet op 48-urige, maar op 60-
urige arbeidsweek.
2e. Het verschil in uitkeering tusschen
niet- en welgeorganiseerden hooger vast
te stellen dan 50 cent en wel ten minste
op f 1 per week.
3e. In de steunregelingen te laten de ru
briek „dubbel uitgetrokkenen".
4e. Arbeiders na hun toetreding tot de
werkloosheidsverzekering dadelijk te be
schouwen als trekgereebtigde verzekerden.
5e. Een bijslag op de werkloozenkasuit-
keering met ingang van 1 December, wan
neer de verzekerde land- en veenarbeiders
uit de werkloozenkassen beginnen te trek
ken.
6e. Zooveel mogelijk tewerkstelling van
alle werkloozen in de werkverschaffingen,
desnoods met invoering van een roulee
ring.
Minister Colijn naar Londen en Genëve.
De Minister-President Dr Colijn is in
zijn hoedanigheid van voorzitter van de
Economische Commissie der Economische
en Monetaire Wereldconferentie vandaag
naar Londen vertrokken, teneinde daar
besprekingen te houden met den voor
zitter dier Conferentie, Ramsay Mac Do
nald.
Vandaar zal hij Woensdagochtend naar
Genève vertrekken, teneinde aldaar met
de hoofden der daar aanwezige delegaties
ter Volkenbondsvergadering, de verschil
lende mogelijkheden te onderzoeken om
den arbeid der Conferentie op eenige on
derdooien voort te zetten.
Binnenland.
De begrooting van het wegenfonds.
De uitkomsten van de tariefsverlaging bij
de spoorwegen.
Loonsverlaging in het bouwbedrijf?
Minister Colijn naar Londen en Genève.
Buitenland.
Het proces te Leipzig. De houding van
Van der Lubbe.
Overstrooming in Slovenië.
De onrust op Cuba.
Dr Colijn zal ongeveer tien dagen af
wezig blijven. In verband hiermede is de
gewone wekelijksche Ministerraad Vrijdag
gehouden en zal de eerstvolgende Minis
terraad do eerst© week van October bij
een komen.
De tariefsverlaging bij de Spoorwegen.
De tariefsverlaging bij de Spoorwegen
heeft over vrijwel de geheele lijn het ver
heugende resultaat gehad, dat het aantal
reizigers niet onaanzienlijk is gestegen.
Deze stijging viel reeds kort na de in
voering van het verlaagde tarief waar te
nemen. Zij' is echter gedurende het drukke
reisseizoen blijven aanbonden.
De Spoorwegen hebben dus meer ter
rein herwonnen en dat geeft moed voor
betere tijden.
Jammer genoeg is de stijging echter
niet van dien aard geweest, dat het totaal
der inkomsten is gestegen. Maar aange
zien deze bijl handhaving van 't oude, hioo-
gere tarief toch ook gedaald zou zijn,
is men toch niet al te ontevreden.
De steun aan de bouwvakarbeiders.
Naar gemeld wordt is het in enkele ge
meenten voorgekomen, dat de bouwvak
arbeiders, die bij de Federatie aangeslo
ten zijn, en dus krachtens de beslissing
van den Minister van sociale zaken d.d.
9 September j.l. met ingang van 10 Sep
tember voorshands geen steun zouden ont
vangen, niettemin van het burgerlijk
armbestuur een ondersteuning hebben
ontvangen, die slechts weinig verschilde
van het steunbedrag. De minister heeft
hierop bereids de aandacht gevestigd van
zijn ambtgenoot van binnenlandsehe za
ken.
Intusscben acht bij, naar wij vernemen
het vanzelfsprekend, dat bij de eerst
volgende steunuitkeering aan de bedoel
de bouwvakarbeiders, nu zij weder in de
steunregeling zijn opgenomen, het bedrag
zal worden ingehouden, dat door het bur-
gelijk armbestuur is verstrekt.
Nederlandsche varkenscentrale.
De Nederlandsche Varkenscentrale
deelt mede, dat zij, in verband met aan
vragen, welke haar hebben bereikt van
personen, die haar spek hebben geleverd
en die thans een tekort aan spek voor
het binnenland hebben, bereid is, voor
zoover de voorraad strekt, een kwantum
spek aan de betrokken personen terug
te leveren. Dit spek moet geheel in de
binnenlandsehe consumptie gebracht wor
den. Personen, die van dit aanbod ge
bruik wenschen te maken, wordt ver
zocht iSch schriftelijk met de Nederland
sche Varkenscentrale in verbinding te
stellen.
Gewestelijke Tarwe-organisatie.
Onder verwijzing naar een adverten
tie in dit blad, maken wij onzen lezers er
op attent, dat zij, voor zoover belang
hebbende, opgave moeten verstrekken van
de hoeveelheid per 1 October 1933 in ge-
aorschten en ongedorschten toestand op
de bedrijven aanwezige inlandsche eigen
verbouwde gerst. De hoeveelheid in ge-
dorschten en ongedorschten toestand
moet ieder afzonderlijk worden opgege
ven.
Voor het geval, dat personen gerst bij
handelaren of anderen in opslag hebben,
moeten zij dit apart opgeven. Bijzonder
vestigen wij de aandacht er op, dat de
datum van opgave 4 October 1933 is ge
sloten.
i Bevorderd met ingang van 1 Sep
tember j.l. tot adjunct-commies ter in
spectie der Directe Belastingen, Invoer
rechten en Accijnzen, te Middelburg, de
heer I. van Dam, voorheen Rijksklerk
aldaar.
De hoofdingenieur-directeur van
den Rijkswaterstaat in de directie Zee
land brengt ter kennis van belanghebben
den, dat, in verband met het uitvoeren
van herstellingen aan de Oostsluis te
Hansweert, de waterstand op het kanaal
door Zuid-Beveland tot nadere aankon
diging zal worden gehouden op een peil,
dat ligt tusschen 1,25 en 0,56 M. bene
den het normale k&naalpeil, zijnde
0.28 M. N.A.P.
