Het optreden van het Kabinet. EERSTE BLAD. ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 47e JAAR9A1$ - Dit nummer bestaat uit 2 bladen Buitenland. Binnenland. Belangrljkste Nieuws. BRILLEN C. JQQSSE, Sl Adriaanstraat, Ooss Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tolcf. 250. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 7)e Zeeiii Abonnementsprijs l 2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent Advertenties 80 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine AdvertentiCn Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85. Bij contract belangrijke korting. Nu wij de eerste Troonrede onder het nieuwe Kabinet hebben geboord en we dus eenigszins met bet werkprogram van de huidige regeering bekend zijn, komt vanzelf de vraag op. hoe dit program zich verhoudt tot het program, waarmede de Antirevolutionaire partij de verkiezin gen is ingegaan. Nemen we het bekende vierhoekspro gram, dat door het Gentraal-Gomité in zijn oproep aan het Nederlandsche volk werd gepubliceerd, dan kan worden ge zegd, dat hier inderdaad de groote lijnen zijn aangegeven, die het huidige Kabinet wenscht te volgen. Het Nederlandsche volk werd daarin toch opgewekt om krachtig mee te wer ken tot het verkrijgen van een zoodanige samenstelling van de Tweede Kamer, dat het mogelijk zou zijn: de gezagsondermij nende invloeden te weerstaan, de ontred derde publieke financiën te herstellen, ons economisch leven zooveel mogelijk uit zijn verval op te heffen, en de bestrijding van de ramp der werkloosheid met kracht ter hand te nemen. "Welnu, dat zijn de punten, die ook in de Troonrede op den voorgrond treden en aan de verwezenlijking waarvan door het Kabinet met alle kracht wordt ge werkt. In het verkiezingsmanifest der A.-R. partij, waarin bovengenoemde punten eveneens voorkwamen, werd echter de na druk gelegd op de noodzakelijkheid van terugkeer tot de beginselen van Gods Woord en op de beteekenis van de gees telijke en zedelijke belangen van ons volk. En nu zagen we reeds de opmerking gemaakt, dat dit deel van het manifest in de Troonrede vergeten was; dat het daarin alleen ging over zaken van stoffe- lijken aard. Nu kan er in verband hiermede op ge wezen worden, dat we niet hebben een Antirevolutionair Kabinet, en dat we zelfs niet hebben een rechtsch-parlemen- tair Kabinet, maar een Ministerie, dat formeel los staat van de partijen; een extras-parlementair Kabinet, dat mis schien het best kan worden aangeduid als een noodkabinet, waarin voor mannen van de voornaamste partijen zich hebben vereenigd, om gezamenlijk, met voorbijzien van de onderlinge principiëele verschillen, het landsbelang te dienen. Zoo is het toch immers. Dit Kabinet kan feitelijk niet met de gewone maat worden gemeten. Het is zooals de Standaard inder tijd schreef „Het is thans niet de vraag, wat de beginselen der verschillende par tijen eischen voor een normaal Regee- rings-beleid, maar aan de orde is enkel de vraag, hoe wij weer tot zulk een regel- matigen toestand zullen komen". En ver der „Het gaat derhalve in de komende parlementaire periode niet om een be ginselen-strijd, maar om de algemeene voorwaarden, die vereischt zijn voor de werking van èlk politiek beleid." Door den nood daartoe gedwongen, laat men thans den dieperen beginsel strijd in de actueele politiek rusten, om dien straks als het openbare leven weer normaal zal zijn geworden, weer op te nemen. Maar al hebben we dan een extra-par- parlementair crisis-kabinet, dat niet met de gewone maat kan worden gemeten, aan den anderen kant is er toch ook bet feit, dat zoowel de 1ste als de 2de voorzitter van de partij in dit Kabinet zitting heb ben genomen en daar een leidende plaats innemen. Daarom wekt het geen verwondering, dat bij de beoordeeling van de daden van dit Ministerie de Antirevolutionaire maatstaf niet wordt thuisgelaten. Welnu, wanneer we dat doen, dan zal blijken, dat al hebben we dan geen spe ciaal Anti-revolutionaire maatregelen te verwachten van dit Kabinet, het optreden van deze Regeering toch wel een Anti revolutionairen geest ademt. Immers van de grootste beteekenis ooi voor het geestelijk en zedelijk leven is dat het met de staatshuishouding in orde is en dat de ontreddering van het maat schappelijk leven wordt tegengegaan. Dat hebben ons Duitschland en andere landen geleerd. Wanneer door verwaar- loozing op financiëel of economisch ge bied de partijen die op revolutionaire ac tie of i reactie uit zijn, den boventoon krijgen, dan is dat van ontzaglijken in vloed op bet geestelijk-zedelijk leven, dan komt er ontbinding en ontreddering, dan komt het huwelijk, het gezin, de school de kerk, en wat niet al in het gedrang. Daarom is wat dit Kabinet beoogt, afgezien van de vraag, of het in alles de juiste middelen gebruikt, i niet alleen van financieel en economisch belang. Als we een Overheid hebben die be werkt, dat we een gerust en stil leven leiden mogen, dan is er de gelegenheid, dat het Christelijk-nationale leven kan opbloeien, dat de Christelijke beginselen tot toepassing kunnen worden gebracht en dat de verschillende levenskringen zich elk naar zijn aard kunnen ontwikkelen. Het proces te Leipzig. Gisteren is de behandeling van de rechtszaak tegen v. d. Lubbe voortgezet. Van der Lubbe staarde ook gisteren weer met wezenlooze onbeweeglijkheid naar de punten van zijn schoenen. De starheid, die hij ontwikkelt, is zoo groot en staat zoozeer in tegenstelling met dat, wat uit zijn verleden doorgelekt kwam, dat het twijfelachtig lijkt, of hij deze houding nog lang vol zal kunnen hou den. Algemeen gelooft men dan ook, dat er een reactie zal intreden. De kwestie van de buitenlandsche ven dediging werd tot het laatste einde uit gevochten en daarbij maakte het hooge hof van Leipzig een zeer goed figuur. De officier deelde in den loop van de verhandelingen mede, dat een Neder- landsch persbureau op de onderschepping gezinspeeld had van de drie brieven, welke Mr Stomps van Nederland uit aan van der Lubbe geschreven heeft. Om deze zaak nu voor altijd uit de wereld te helpen, werd eerst van der Lubbe ovei deze brieven ondervraagd en perste men hem na veel moeite een antwoord af, dat op de bevestiging van de ontvangst ge leek. Daarna werd de gevangenis-directeur onder eede over het overhandigen der brieven ondervraagd. Deze brieven waren tot op het oogenblik van het verhoor op de tafel in de cel van den beklaagde blijven liggen. Daarmede echter niet tevreden stond men Mr Stomps toe een onderhoud met van der Lubbe te voeren. Tijdens de pauze kon deze landgenoot eerst in tegen woordigheid van den officiëelen verdedi ger van van der Lubbe met dezen een onderhoud hebben en later alleen. Het resultaat was, dat van der Lubbe hard nekkig weigerde eenig antwoord op mr Stomps' vragen te geven. Deze laatste werd toen nog onder eede als getuige verhoord en legde daarbij de verklaring af, dat van der Lubbe zijn rechtsbijstand blijkbaar niet verlangt. De Volkenbondsraad. Gisteren is de zitting van den Volken bondsraad geopend. De meeste in den Volkenbondsraad zit ting hebbende regeeringen waren slechts door plaatsvervangende gedelegeerden vertegenwoordigd, terwijl ook de agenda der openingsbijeenkomst onbelangrijk was. Er bestond levendige belangstelling voor het bericht, dat de Nederlandsche regeering. in overleg met eenige andere regeeringen getreden is om een behan deling van het vraagstuk der werkver schaffing en hulpverleening aan uitge weken Duitsche Joden op de aanstaande Volkenbondsvergadering mogelijk te maken. In volkenbondskringen vermoedt men, dat de Duitsche regeering tegen een zui ver zakelijke bespreking van het lot der uitgeweken Duitsche Joden geen ernstige bedenkingen zal maken. Geheel anders zou de Duitsche houding zijn, wanneer een dergelijk voorstel een uitgangspunt van een politieke actie tegen de Duitsche regeering zou worden, doch een dergelijke bedoeling is natuur lijk aan onze regeering geheel vreemd. Malariabestrijding in Rusland. Ter bestrijding van de malaria is in Rusland een netwerk van 300 malaria stations opgericht. Dit jaar nog zal een bedrag van 8 k 10 millioen pond sterling worden besteed, voor het droogleggen van de moerassige landen, die de werkplaatsen van deze ziekte zijn. Door een der malaria-stations is een synthetisch preparaat uitgezonden, dat met succes voor de bestrijding van mala ria wordt toegepast. Ook vliegtuigen worden gebruikt voor het vernietigen der malaria-larven, door een bijtende chemische vloeistof uit te stooten. Naar opheldering In de Lindbergh- affaire? Een affaire, die verband houdt met de ontvoering van baby Lindbergh, is te Antwerpen ontdekt. Een individu wilde eenigen tijd gele den een biljet van 1000 pond sterling wisselen. Bij informaties, bij de Bank van En geland ingewonnen, bleek, dat het biljet deel ui'*maakte van de biljet/ten, 'dooir Lindbergh als losgeld voor zijn ontvoerd kind betaald. Het individu werd gearresteerd, als mede twee zijner medeplichtigen. Zij bekenden, dat het biljet van een oplichting afkomstig was, die te Parijs ten nadeele van een Nederlander was gepleegd, doch weigerden de daders be kend te maken, want zij vreesden wraak neming, als zij uit de gevangenis zouden komen. De woelingen op Cubai Volgens een bericht uit Havana is het tot een botsing gekomen tusschen regee- ringstroepen en studenten eener- en de opstandelingen onder leiding van kapi tein Fernandez anderzijds. De opstandelingen kregen 2 dooden, terwijl ook een soldaat gedood werd. Korte Berichten. De wintertijd zal in België officieel in den nacht van Zaterdag 7 op Zondag 8 October weer intreden. iVoor bet eerst sinds den oorlog heb ben weer Duitsche millitaire attacbé's de Engelsche manoeuvres gevolgd, en wel de manoeuvres, die op de vlakte van Sa lisbury zijn gehouden. Gisternacht hebben boven Noord- Italië hevige onweders gewoed, die van wolkbreuken en zwaren hagelslag verge zeld gingen. In Venetië viel zooveel regen dat verscheidene lager gelegen stadsge deelten onder water liepen. In de haven moest aan verscheidene schepen hulp norden verleend. Ook in Canada is een fascistische partij opgericht, welke reeds 25.000 leden telt. Volgens Reuter zou de Amerikaan- sfche regeering overwegen om een voor schot van 10 cents per pond te veriee- nen op den oogst van 1933 aan alle ka toenplanters, die zich onderwerpen aan het program tot beperking der beplante oppervlakte in 1934. In de Pyreneeën is de eerste sneeuw gevallen. Het observatorium op den Pic du Midi heeft een sneeuwlaag van 5 c.M. gemeten. Volgens mededeeling van den staats- commissaris Dr Lippert heeft de Duit sche regeering besloten, een wet uit te vaardigen, waardoor de bevoegdheden van de districtsvergaderingen overgedra gen worden op de districtscommissies en de bevoegdheden van de gemeenteraden der verschillende Berlijnsche districten op de gemeentecommissies. Practisch komt dit hierop neer, dat de gemeenteraden voorloopig niet meer be staan. De Badensche regeering heeft ver ordend, dat voortaan aan de ambtsketens der Badensche burgemeesters het haken kruis zal moeten hangen. De Eerste Kamer. De Eerste Kamer is bijeengeroepen te gen Woensdagmiddag 27 September te 2 uur. Eenige kleine ontwerpen staan op de agenda, na afbandeling waarvan de Kamer in de afdeelingen de omzetbelas ting zl onderzoeken. Het program der productieve werken. Omtrent het program van groote pro ductieve werken, waarvan de Troonrede spreekt, en waarvoor de Millioenennofa een groote leening in uitzicht stelt, wan neer de staatsfinanciën eerst maar weer volkomen gezond zijn, schijnt er voorals nog niet veel vast te staan, zegt de N. R. Gt. Allerlei ontwerpen worden in beraad gehouden, maar tot een definitieve keuze is het nog niet gekomen. Daarbij zal men niet alleen rekening moeten houden met de oeconomiscbe productiviteit van de verschillende voorgestelde werken, maar tevens met de mate, waarin hun uitvoe ring zal kunnen bijdragen tot de bestrijd ding van de werkloosheid. Met andere woorden; het percentage van de totale kosten, dat in Nederland zelf in loonen wordt omgezet, zal een zeer belangrijke factor zijn bdj de beslissende keuze. Werken, waarvoor grondstoffen en machines uit het buitenland dienen be trokken te worden, zijn ook bij gelijk of zelf iets hooger rendement, sociaal beoor deeld, veel minder aantrekkelijk dan wer ken, waarbij alle gelden of zoo goed als alle gelden op een of andere manier in loonen of salarissen aan Nederlandsche werknemers worden omgezet. Daarenboven wenscht men ook de ver schillende uit te voeren werken zoo ge lijkmatig mogelijk over het heele land te verdeelen. Wij kregen den indruk, aldus het blad, dat bet in ieder geval een zeer belang rijk geheel zal worden, waarvan on getwijfeld sterke invloed zal uitgaan op ons heele bedrijfsleven. Bevordering van huurvsrlaglng. Verschenen is de begrooting van sociale zaken en financiën. Hieraan ontleenen wij, dat naderhand op deze begrooting nog een bedrag van 12.100.000 zal worden uitgetrokken ter bevordering van de verlaging van wo- ninghuren. Dit bedrag zal kunnen wor den verkregen door een wijziging van de Woningwet, waardoor o.m. voor zooveel noodig de mogelijkheid wordt verkregen om voordeelige saldi op de exploitatierekening van woningwets-wo- ningen te doen ten goede komen aan de exploitatietekening der vereenigingen, die deze saldi kweeken. De post bijdragen aan de gemeenten voor onderhoudskosten van woningwets woningen is met f450.000 verminderd, omdat deze kosten in feite lager zijn ge worden. Overste Eikenboom gerepatrieerd. Met bet motorschip „Dempo" van den Rotterdamschen Lloyd ia gere patrieerd kapitein-luitenant ter zee P. Eikenboom, de gewezen gezagvoerder van De Zeven Provinciën, die, zooals men weet, bier te lande zal terecht staan voor bet Hoog Militair Gerechtshof, ter zake van het gebeurde op het onder zijn com mando staand oorlogsschip. Naar wij vernemen, zal de instructie in deze zaak bier te lande gevoerd warden, zoodat het nog geruimen tijd kan duren, vóór de zaak in openbare behandeling voor het Hoog Militair Gerechtshof komt. Rijkssteun voor werkverschaffing en steunverleening. Op de begrooting van het departement voor Sociale Zaken voot 1934 wordt op de posten: bijdragen voor werkverschaf fing f 21 millioen, steunverleening f 25 millioen, moreelen steun f200.000 en als subsidie voor het Nationaal Crisis Comité f 750.000 uitgetrokken, strekkende tot vervanging van het eene artikel waarop voor werkverschaffing en steunverlee ning over 1933 f3.754.580 is toegestaan. Dit bedrag blijft zeer verre beneden bet benoodigde, gelijk reeds daaruit blijkt, dat bij suppletoirs begrooting het artikel met f 42 millioen is verhoogd. Ten einde een zuiver inzicht te bevorderen van de eischen, die aan de schatkist worden ge steld, worden voor 1934 de bedragen aangevraagd, die volgens de raming zul len noodig zijn. Ontvangsten der spoorwegen. De geschatte ontvangsten van de Ne derlandsche Spoorwegen over de maand Augustus 1933 (incl. die der geëxploi teerde spoor- en tramwegen) bedragen: reizigers f 6.528.500, bagage f 240.900, brief- en pakketpost f260.000, goederen f 3.929.500. levende dieren en lijken f62.400, diversen f220.400, totaal ontv. Aug. f 11.241.700. Totaal ontvangst van 1 Januari af f 80.977.437.76 (vorig jaar definitief f95.321.340.98). WERKVERSCHAFFING EN PARTICULIERE BEDRIJVEN. Verklaring van Minister Slotemaker de Bruine. De minister van Sociale Zaken beeft in een persgesprek een nadere toelichting gegeven over zijn. in de Troonrede ge noemde plannen ten opzichte van de werkverschaffing en de particuliere be drijven. Wij hadden hierbij gedacht aan tewerk stelling van landarbeiders in het parti culiere bedrijf. Dit blijkt echter niet de bedoeling te zijn. Volgens den Minister moet men bij de werkverschaffing onderscheiden drie fa sen. Men heeft, toen de werkloosheid aan zienlijk was toegenomen, als vanzelfspre kend mede gevoeld met de werklooze ar beiders. Omdat men inzag, dat er finan cieel geholpen moest worden, kwam men tot de steunregelingen. Omdat de vloek van het leven in werkloosheid moest op geheven worden, greep men bovendien op kleine schaal ook naar werkverschaffing, waarbij de arbeider zich meer als wer kend mensch kon gevoelen. In deze tweede fase van werkverschaf fing is men gekomen op het terrein, waar ook particuliere ondernemers werken, zooals wegenaanleg, boerderijbouw. Nu komt de derde stap. De werkloosheid der arbeiders is de keerzijde van de werkloosheid van de on dernemers met hun staf van technici, in genieurs enz. Nu men moet vreezen, dat de werkloosheid zeer lang kan duren, is het noodzakelijk aan het bedrijf evenzeer te denken als aan de arbeiders. En hier is, volgens Minister Slotemaker de Bruine de beteekenis te vinden van de woorden in de Troonrede: inschakeling van het par ticuliere bedrijf in de werkverschaffing. Het particuliere bedrijf zal in staat ge steld worden, in de werkverschaffing em- Binnenland. Werkverschaffing en particuliera bedrij ven. De stand der landbouwgewassen. Bevordering van huurverlaging. Steun voor rogge en gerst. Buitenland. Het proces te Leipzig. De verdediging van v.„d. Luhbe. De Volkehbondsraad bijeen. Ingezonden Mededeeling. Niet alleen in Goud en Zilver, ook in OPTIEK brengen wij het beste voor den laagsten prijs. plooj to vinden. Mes moet eenvoudig tuin de ondernemers een kans geven het werk uit te voeren. Op een vraag naar de bedrijfsverhou- dingen deelde de Minister mee, dat de uitvoerder van het werk in de keuze van zijn arbeiders gelimiteerd zal zijn. Hij kan niet zooals een gewoon particulier bedrijf, dat geen subsidie ontvangt uit bet geheele land de beste arbeiders kiezen zooals hij anders doet als hij een werk uitvoert. Maar hij krijgt zijn arbeiders uit den kring der werkloozen van een bepaald rayon (soms uit één gemeente, soms uit meer gemeenten). Heeft hij b.v. voor het uit te voeren werk 300 arbeiders noodig, dan zal hem door de arbeidsbeurs een lijst van 1000 verstrekt worden. Uit die bepaalde 1000 kan hij dan natuurlijk toch weer keus doen. Wat de loonen betreft is het duidelijk, dat de regeering, die de uitvoering van bepaalde werken door een belangrijke subsidie mogelijk maakt, een voorwaarde stelt. En wel de voorwaarde, dat de loo nen belangrijk lager zullen liggen dan de loonen in bet normale particuliere be drijf en slechts weinig verschillen zullen van de steunbedragen. Trouwens in den landbouw zijn de loonen reeds zoozeer gedaald in de richting van den steun, dat de marge daar minder breed zal zijn dan elders. Op de vraag, of Zijne Excellentie zich vleide hiervoor den steun te verkrijgen van de arbeiders, antwoordde de Minister dat hij vast overtuigd was, dat de verant woordelijke leiders der arbeiders hun volle medewerking zullen verleenen, mits zij in de materie gekend worden. Men mag de arbeiders niet negeeren. De arbei ders zeiven zoo de Minister zullen immers bet werken als een zegen be schouwen, vergeleken bij den demoralisee renden invloed der werkloosheid. Tenslotte werd op een vraag medege deeld, dat de invloed van een en ander op de arbeidsvoorwaarden in de normale particuliere bedrijven buiten beschouwing moest blijven. En wel, omdat de werkver schaffing, zelfs als het particulier be drijf daaraan deelneemt, als „anders- soortig" te beschouwen is dan de werk verruiming, waarover gesproken is in de Troonrede. Auto-cursussen. Naar wij vernemen, zal binnenkort in Zeeland de gelegenheid worden geopend voor automo bilisten en a.s. automobilisten, om zich volledig op de boogde te stellen van al hetgeen de door hem bestuurde c.q. te be sturen motorrijtuigen betreft. Er zullen n.l. te Middelburg en bij voldoende belang stelling ook in andere plaatsen van Zee land, worden geopend cursussen in Auto techniek, beoogende: le het geven van populair onderwijs betreffende het motor rijtuig en de verkeersvoorscbriften in den meest uitgebreiden zin, voor dames en heeren; 2e het opleiden voor het examen ter verkrijging van het „Groot Diploma" (van de Centrale Commissie voor de uit reiking van bet diploma van Autobe stuurder, gevestigd te Utrecht) en 3e het opleiden voor de rijproef ter verkrijging van bet rijbewijs A. Faillissementen. Het passief in het faillissement van A. K. Theune, molenaar te Westkapelle, be draagt f 1467,57, waarvan f 95.10 pre ferent. De baten zijn, nog niet volledig bekend. Benoemd tot 30 April 1935 tot plaatsvervangend voorzitter van den Raad van Beroep voor directe belastingen te Middelburg Mr W. M. G. Jolles, vice-pre sident der rechtbank.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1