DE ZEEUW I E TWEEDE BLAD, Wat er deze week voorviel HET ADRES A. WILKING Binnenland. pelftedzctandschefi^^ een steedis sterkere bewapening gespro ken. Brieven uit Middelburg, gaan „De Standaard" er nog op, dat elke I DOOS 20 CT.-TUBE 55 EN 60 CT. 1 (Wordt vervolgd.) VAN ZATERDAG 16 SEPT. 1933, Nr 290. Nog versdh in 'het geheugen ligt de in drukwekkende wijze, waarop vorigen Zaterdag de Koninklijke familie te Am sterdam door tienduizenden Nederlanders uit alle provinciën is gehuldigd. De band tusschen vol'k en Vorstenhuis i® er zeker weer nauwer door aangehaald. Deze week was er echter geen tijd om te feesten. Ministers en volksvertegen woordiging moesten hard aan het werk. De Tweede Kamer had nog een zware agenda af te werken, vóór vandaag de zittingsperiode kon worden afgesloten. Nog enkele dagen en we 'hooren weer de stem van H. M. de Koningin door de radio, maar nu om de troonrede op den derden Septeonher-Dinsdag uit te spre ken. Uit de troonrede en nog meer uit de miljoenen-nota zullen we wel te weten komen, op welke wijze de regeexing denkt te komen tot een sluitende begrooting. Dat daartoe harde maatregelen geno men zullen moeten worden, daarvan weten we al iets. Denk slechts aan een nieuwe salarisvermindering voor het rijksperso neel. Ook loopen er geruchten over een crisis'heffing op oliën, vetten en suiker. De deze week door de Tweede Kamer aan genomen omzetbelasting zal ook vele mil joenen in het laadje moeten brengen, waardoor het leven echter weer iets duur der zal wordten. Dezelfde tendenz heeft ook de aar dapp eist eunregeüinig, die dezer dagen in werking trad, en die nog niet kan bogen op een hartelijke ontvangst. Duurdere levensmiddelen, 'hoogere belas tingen en lagere loonen en steunbedra gen, inderdaad, we gaan een voor velen bange tijd tegemoet. Ook da buitenlandsc'he gebeurtenissen bieden helaas geen blij perspectief. Het fascisme, dat reeds in enkele landen met ijzeren vuist regeert, de vrije meenings- uiiting knevelt en de minderheden op schandelijke wijze onderdrukt, poogt zich ook in ons land allerwegen uit te breiden. Het gewroet der Nazi's in Oos tenrijk is voldoende bekend. Ook de Bal- tische landen laat men niet met rust en in Letland is de toestand zelf© gevaarlijk; vooral, omdat de regeering zoo geheel anders dan in Oostenrijk een slappe houding aanneemt. De Zwitsersohe regee- riug daarentegen heeft onomwonden uit gesproken, dat ze van het fascisme aller minst gediend is. Inmiddels maakt de Volkenbond zich weer gereed om te vergaderen en tracht men ook weer ontwapeningsbesprelkingen voor te bereidenterwijl men (zich allerwegen inspant om die bewapening op te voeren. Voor allen, die nog ©enige verwachting van de komende conferentie mochten koesteren, moet de lezing van Engelsehe bladen wel een ontgoocheling zijn. Deze toch geven duidelijk genoeg en absoluut onomwonden te kennen, dat zij alle hoop hebben laten varen. Wel heel ernstig is het gevaar in het Oosten. Terwijl men in het Westen nog steeds 'druk over ontwapening praat, wordt in het Oosten over niets luider 'dan Ingezonden Mededeeling. voor Manufacturen. Dames- en Klnderconfectle Tapijten - Gordijnen Bedden Ledikanten en aanverwante artikelen is GOES HULST FEUILLETON Vrij naar het Engelseh. 141) _o— En met groote schreden ging Roland de waardige juffrouw voorbij, de tweede trap op, en de slaapkamer binnen, zonder de gebruikelijke ceremonie van eerst te klop pen. De arme Jenkins die uit brokstukken van het gesprek had begrepen, wie er in aantocht was, zat met groote oogen te kijken, wat Roland Yorke toch wel te ver tellen kon hebben. „Ik ga er vandoor, Jenkins," zeide Ro land, op den zieke toetredend en zich met zijn lange gestalte tot hem overbuigend. „En ik wilde toch niet heengaan, zonder je nog even de hand te drukken." „Er van door? waarheen, meneer?" vroeg de zieke, die zich niet meer ver baasd kon toonen, wanneer men hem mid den in den nacht gewekt had. „Naar Port Natal. Ik ben het hier door en door zat, en daarom verdwijn ik." Jen kins was met stomheid geslagen. Het eerst van alles dacht hij natuurlijk aan bet ongemak, dat zijn patroon van Ro lands vertrek moest ondervinden, tenzij Voorloopig, tot 1936, bestaan er ver dragen welke een onbeperkte uitbreiding der vloten verhinderen. Maar binnen het kader dier verdragen gaat men reeds tot de uiterste grenzen, van hetgeen nog ge oorloofd kan zijn. Japan en de Vereenig- de Staten zijn 'daarmede reeds druk be zig. En in Engeland wordt een verwoede propaganda gesmaakt, om eveneens de vloot zoo sterk mogelijk te maken. Groote gevaren 'dreigen uit het verre Oosten, En Europa ligt door onderlinge verdeeldheid uiteengeslagen, Het heeft zichzelf verzwakt. CLXXVIH. Amice, Al het geroep van sommige afdeelin- gen der S. iD. A. P. om den politieken dood van Mr Jan Duys, al de uitbarstin gen van verontwaardiging over zijn bro chure: „Ter oriënteering", zijn, nadat de schrijver had verklaard, dat hij beter ge daan had zijn stem niet zoo zeer te ver heffen, doch overigens zijn beweringen vol te houden, verdwenen als een mor genwolk. In vroeger dagen zou de Partij niet zoo spoedig tevreden gesteld zijn. Doch in den laatsten tijd staan de zaken anders. Vele Igden der S. D'. A. P. zijn het in den grond huns harten met Mr Duys eens. Het ver zet tegen salarisherzieningen is nog wel niet verdwenen, doch het is grootendeels gebroken, tenzij de voorgestelde loonsver laging wat al te kras is. De heer Michels, het sociaal-democratisch lid van Gedep. Staten van Noord-Holland, schrijft in „De Gemeente", orgaan van de Vereeniging van Soc. Dem. Gemeenteraadsleden van 29 Juli 1.1., sprekende van de gemeentelijke autonomie: „dat gemeentelijke zelfstan digheid tot grondslag en voorwaardo heeft: financieele onafhankelijkheid", m. a.w. men kan alleen een beroep doen op de bestendiging der gemeentelijke autonomie, als de gemeenteraad alle voor het finan cieel belang der gemeente noodige maat regelen zelf heeft genomen. Dit is, zegt hij, niet alleen het recht, doch ook de plicht van den gemeenteraad. En die plicht moge niet altijd aangenaam zijn, toch is er geen reden zich eraan te ont trekken. Hier verneemt men de stem van het lid van Gedep. Staten, die heeft weerklonken in de vergaderingen b.v. van de Colleges van B. en W. en van de gemeenteraden van Amsterdam en Zaandam, waar zij in koor met de stemmen der overige leden van Gedep. Staten van Noord-Holland niet heeft nagelaten indruk uit de oefenen en het verzet van sociaal-democratische raadsleden murw te maken. Ook het starre Marxisme zakt ineen. Het raakt hoe langer hoe meer „in het slop". Zelfs sociaal democraten toonen zich onvoldaan over de Marxistische leer stellingen. Vroeger werden deze be schouwd als dogmatische axioma's, doch die tijd is lang voorbij. De theorie, dat onder kapitalistisch bewind de rijken hoe langer hoe rijker, de armen hoe langer hoe armer worden, is verlaten. D'e steeds ruimer wordende omstandigheden der ar beidende klassen zijn daarmede in flagran- ten strijd. Zelfs „Het Volk" en de „So ciaal-Democraat" nemen geregeld arti kelen op, waarin wordt aangetoond, dat de Marxistische leerstellingen niet meer kunnen worden gehandhaafd en de partij dus nieuwe banen moet inslaan. Zelfs de laatste vergadering van het Partijbestuur der S. D. A. P. nam be sluiten in die richting. Een der leden van het partijbestuur, Dr Banning, schreef 'n principieele critiek op het Marxisme on der den titel: „Marx en Verde r". Ook de partijledder Ir Albarda, deed een artikel opnemen in „De Socialistische Gids", waarin hij eenige socialistische voormannen opnoemt, die groote bezwa ren hebben tegen leerstellingen van Marx en toch goede socialisten zijn gebleven. Hij eindigt met te zeggen, dat de S. D. A. P. geen 'kerkgenootschap is, waarin onvoor waardelijke aanvaarding van bepaalde dogma's wordt geëischt. Het blijkt dus meer en meer, dat de S. D'. A. P. van zijn Marxistisch voetstuk afglijdt. Dezer dagen wees ons hoofdor- hij er op voorbereid was geweest. „Dat is al heel plotseling, meneerl" bracht hij eindelijk moeilijk uit. „En wie is uw plaatsvervanger op kantoor, als ik vragen mag, meneer?" „Die is er niet" grinnikte Roland te vreden. „Dan kan Galloway ook eindelijk eens leeren wat werken is. Gistermorgen vertelde ik hem, dat ik heenging, en toen verkoos hij me niet te gelooven en lachte me uit. En gisterenavond had hij wel een lijst van zestig dingen voor me klaar, die ik vandaag moest afdoen; boodschapjes, briefjes schrijven, op het kantoor passen, jawel toe maarl "Wat een catastrophe zal dat geven, als hij straks tot de ont dekking komt, dat hij nu alles zelf kan opknappen." Jenkins deed niet anders, dan ontzet voor zich uitstaren, spreken was hem on mogelijk. Roland ging voort: „Ik ben er zoo juist even geweest, om een boodschap achter te laten voor mijn wegblijven, met mijn complimenten. Hij zal wel groen en paars worden van boos heid, als hij gaat merken, dat het geen flauwe smoesjes, maar ernst was. Ben jij al wat beter, Jenkins?" De laatste vraag was op heel anderen toon gesproken, een toon, die van Roland zelden gehoord werd en waarin zachtheid en ontroering klonken. Hij had Jenkins namelijk nog nimmer zoo bleek gezien, als slag aan het Marxisme toegebracht, een slag aan het Socialisme beduidt en dat: „hetMarxismein 'het slop" hetzelfde is als: „het Sooialisme in het slo p". Nog fnuikender voor de tegenwoordige beteekenis van het Socialisme i®, dat haar voormannen de teugels moeten overgeven aan de massa, aan de gewone leden der federatie, zooals b.v. in de hoofdstad Am sterdam en Zaandam. Menschen, die al tijd het vertrouwen der partij genoten hebben en altijd de leiding in handen hadden, moesten wijken voor het besluit van de gewone partijvergadering en hun invloed resp. in het Dagelijksch Bestuur van Amsterdam en Zaandam opgeven. In Middelburg is dit nog niet het geval en mag de heer Onderdijk nog wethouder blijven, doch, ala wij goed zijn ingelicht, kookt en borrelt het in de afdeeling Mid delburg der S. D. A. P. ook nog al eens en moet bier ook met alle beleid, handig heid en taktiek worden gemanoeuvreerd, teneinde al het scheepsvolk in de goede luim te houden. Het laat zich aanzien, dat bij de a.s. behandeling der gemeen- tebegrooting en van allerlei voorstellen, die daarmee samenhangen, alle krachten zullen moeten worden ingespannen ten einde de gewenschte eenheid te bewaren. Daarbij zullen minder principieel ver schillende inzichten in de leer van het Marxisme, dan wel gewone, alledaagsche onderwerpen, aanleiding zijn, dat er scheuren en gapingen komen in het soci aal-democratisch gebouw, die men in de Gouden Poorte moeite zal hebben om aan te smeren en dicht te maken. En waar ten slotte de stemming in de rijen van de Partij en Vakbeweging da lende is en critiek allerwege wordt ge hoord, terwijl ook in het buitenland de Soc. Partijen met onmacht zijn geslagen of, zooals in Frankrijk, onderling zeer sterk zijn verdeeld, is het zaak de Inter nationale, zoo men die al aantreft, pia nissimo te zingen en den Socialisten- marsch zoo onhoorbaar mogelijk te bla zen. Immers de S. D. A. P. kan zeggen: „Wij dalen, dalenn, dalennni" Vriendschappelijk groetend, t. t. METELLUS. Belgisch bezoek aan ons land. Gisterochtend zijn: te 's-Gravebhage aangekomen de bestuursleden van de Kon. Antwerpsc'he Automobielclub, die een bezoek aan ons land brengen, inzon derheid Voor de bezichtiging van de Zui derzeewerken en den mooien verkeersweg over den afsluitdijk van het Meer Flevo. Deze rei®' is het gevolg van 'het bezoek, dat het bestuur van de Kon. Ned. Auto mobiel Club onlang® aan de tunnelwer- ken te Antwerpen beeft gebracht. Het Belgische gezelschap is op het secretariaat der K.N.A.G. ontvangen door den voorzitter, Ir E. L. C. Schift, en den secretaris Mr B. Bh. baron van Harimx- ma time Slooten. Na bezichtiging van de inrichting van het secretariat,tsgebouw en nadat de ikoffie was geserveerd, zijn de 'bezoekers, vergezeld van de bestuurs leden der K.N.A.C., naar Amsterdam vertrokken, waar in den namiddag een intieme bijeenkomst plaats had in het K. N.A.G.-clublokaal, dat, zooals men weet, in het Amstelhotel is gevestigd. Vandaag wordt onder deskundige lei ding een bezoek gebracht aan de Zuider zeewerken. Verzuim op werkverschaffingen wegens kermis. De rijksinspecteur voor de werkver schaffing te Oss heeft aan de gemeente besturen in zijn ressort medegedeeld, dat er tot nu toe geen bezwaar werd gemaakt tegen het toestaan van één dag verzuim in de Ikermisweek aan de 'bij de werkver schaffingen tewerkgestelde arbeiders. Voor dien dag ontvingen zij dan geen loon. Namens den minister van sociale zaken wordt thans medegedeeld, dat deze een dergelijke regeling niet wenscht te besten digen. E'en tewerkgestelde een gesteunde dus dient het met zooveel moeite bij- op dat oogenblik. „In deze wereld is er geen beterschap meer weggelegd voor me, meneer." „Kom, kom, Jenkins, niet zoo somher. Zie zoo, geef me je hand maar, kerel, en het beste hoor. Je bent de eenige, wien ik goeden dag heb gezegd, wil je dat wel gelooven? We hebben het samen ook altijd best kunnen vinden, en ik moet eerlijk be kennen, dat je heel wat voor mij, lastig potnat, hebt over' gehad en verdragen. Dat zal ik niet vergeten, Jenkins. Nu kerel, houd je goed en nogmaals het beste hoor! „God zegen u, meneer Rolandl God zegene u, waar u ook gaat!" Doch Roland was de boventrap reeds afgestormd. Juffrouw Jenkins stond nog op dezelfde plek aan de kamerdeur. „Vaarwel," zeide hij in het voorbijgaan. „Ziet u wel dat ik zelfs geen tijd gehad zou hebben, om u te verslinden? Wat is dat voor een ding, dat u op uw hoofd hebt, juffrouw Jenkins. Als u dat aan staanden Zondag op den kerkgang draagt, wordt u de sensatie van het seizoen, wat ik u voorspel!" Weg was hij naar het station. De eer ste, die hij daar ontmoette, was Hamish Ghanning, die juist een perronkaart kocht om een vriend uitgeleide te doen. De tweede was zijn moeder, lady Augusta. „Hamish," riep de wereldreiziger, ter- De Delftsche beeldhouwer H. J. Etienne heeft eigener beweging het hierboven staande beeld van Karei V op jeugdigen leeftijd gemaakt, bestemd voor den laat sten nis in den choertoren van het Raad huis te Middelburg. Een gipsafgietsel op ware grootte van dit beeld is dezer dagen in den nis geplaatst en de Rijksmonu- mentencommissie heeft het daar toen in oogenschouw genomen. Naar verluidt kon zij zich er zeer wel mede vereenigen. eengebrachte overheidsgeld niet te beste den op een [kermis. Kan hij zich 'dit wel veroorloven en bovendien één dag inkom sten missen, dan zou dit bewijzen, dat zijn inkomsten uit de werkverschaffing te hoog zijn. In verhand hiermede heeft de minis ter bepaald, dat de tewerkgestelden voort aan tijdens de kermisweek niet meer mo gen verzuimen. Zij', die van de werkver schaffing wegblijven, moeten worden ge schorst. Hun namen dienen aan den rijks inspecteur te worden opgegeven, opdat verdere maatregelen kunnen worden ge nomen voor de bepaling van den duur der uitsluiting door den minister. Geen reductie op de Radio-distributie. De Bossche Gemeenteraad had beslo ten aan gesteunden en tewerkgestelden in de werkverschaffing, een reductie van f 1 per maand op het tarief der radio-distri butie 'toe te staan. In afwijking met zijn ambtsvoorganger 'heeft de minister van Binnen!. Zaken daartegen bezwaar ge maakt, omdat door 'dit besluit 'de steun- uitfceeringen indirect worden verhoogd, wat niet incidenteel kan worden toege staan. B. en W. stellen daarom voor het genomen besluit in te trekken. De werkloosheid?te Eindhoven. Als verheugend verschijnsel valt te meiden, dat de werkloosheid te Eindho ven blijft afnemen, zoodat bet getal offi cieel ingesdhreven geheel werHoozen in de afgeloopen week weer met ruim 100 gedaald is en nu 22 pet. minder bedraagt, dan het maximum getal dat bereikt is geweest. wijl hij zij:n kaartje kocht, „zeg tegen Ar thur, dat het me spijt, dat ik hem niet meer goedendag kon zeggen. Doch ik zal hem schrijven uit Londen." „Roland," en Hamish's stem klonk veel ernstiger dan men van hem gewoon was „het is een dol avontuur, waar je op uit bent." „Dat is het niet, oude jongen; begin je nu ook al te preeken? En al mocht het misloopen, dan is Carrick er immers al tijd nog, om me weer op de been te hel pen? Ik verzeker je, Hamish, dat er hon derd en een redenen zijn, waarom ik dit gat verlaten wil." „Is die handkoffer al je bagage?" „Alles wat ik van hier meeneem, ten minste. De rest wordt mij nagezonden. Want als ik veel drukte had gemaakt, had ik Hopper misschien nog op mijn hals ge kregen. D'aarom heb ik niemand goeden dag gezegd, behalve Jenkins." Natuurlijk zou het nimmer in Rolands hoofd zijn opgekomen, om anders te rei zen dan per eerste-klas gelegenheid. En het geviel zoo, dat hij een leege coupé trof, zoodat Hamish, die zijn vriend al uitgeleide had gedaan, rustig met hem aan het portier kon praten. Doch plotse ling hoorden ze hevige snikgeluiden en zuchten, die snel nader kwamen en voor dat Hamish tijd had zich uit de portier opening te werken om te zien, wat er Over de door de Regeering getroffen steunmaatregelen voor diverse bedrijven hoort men bijna niet andera dan klaag tonen. Geklaagd wordt over de velerlei ambte- tenlijke bemoeiingen, den administratie ven rompslomp, de hooge kosten en de vaak betrekkelijk geringe resultaten. Ik wil aannemen, dat de klagers voor een goed deel gelijk hebben. Maar ik merk tegelijkertijd op, dat het wel niet gemakkelijk zal zijn, meer bevredigend® resultaten te bereiken. Als de overheid zij 't das bij1 wijze van noodmaatregel dingen gaat uoen, uie fei telijk niet tot haar taak behooren, dan moet bet wol misloopen. De Regeering ma g naar A.=R. begin sel niet alles, maar zij: k a n ook niet alles. Daarom moeten we voorzichtig zijn en niet al hard roepen om ingrijpen van de Overheid. En als zij de helpende hand uitsteekt, laten we dan in elk geval ge matigd zijn in onze critiek. Er zijn menschen men kan ze vin den aan de stamtafels, bij den barbier, op de bruggen en achter de kachel, die pre cies weten hoe alles moet. Maar ook hier is het geslacht der lange messendragers zonder koksroutine sterk vertegenwoor digd. OPMERKER. CHRISTELIJKE WERKGEVERS- VEREENIGING. Dr E. J. Beumer over „Dwang of Vrijheid". In de deze week gehouden algemeene vergadering van de Christelijke Werk- geversvereeniging heeft Dr E. J. Beumer oud-lid van de Tweede Kamer, gerefe reerd over bovengenoemd onderwerp. Spr. ving aan met de opmerking, dat te spreken over de crisis de bekoring mist van het nieuwe. De literatuur vormt een eerbiedwaardige bibliotheek, althans wat den omvang betreft. Na eerst in het kort het na den wereldoorlog geheel ver anderde wereldaspect te hebben getee- kend, wees spr. er op, dat de helft van de bevolking der aarde is uitgesloten van het goederenverkeer, dat is van de wereldconsumptie. De regelmatige gang van den wereldhandel is geschokt en het verdrag van Versailles staat daar naar Aalberse's woord, als een monument van menschelijk onverstand, naar spr. nader illustreerde. Dit verdrag moest en moet tot groote moeilijkheden aanleiding geven. De hartstochten gaven te Versailles den toon aan en de gevolgen zijn nog erger dan die van den wereldoorlog. De groote staten verspillen schatten van energie en scherpzinnigheid om dan de schuld der mislukking op anderen te werpen. Zoo is het wereldbeeld naar de daaruit voort vloeiende economische wanorde, een troosteloos beeld. Nederland, dat aan den oorlog geen schuld heeft, heeft de gevolgen der cri sis rijkelijk ondervonden en ondervindt die nog, naar spr. met cijfers illustreerde. Nu moeten we wel in het oog houden, dat de staat niet alles mag en maar weinig kan tegen de crisis. Het is nood zakelijk dit te zeggen tegenover veler demagogie en opruiïng. In critiek zij men voorzichtig. Onze roeping is de regeering in haar zware taak te steunen, gelijk we dat ook deden in de jaren 19141918. Het is eisch van Chr. beginsel. Gelijk Posthuma in die jaren, zoo is Minister Verschuur thans met toewijding bezig om de gevolgen der crisis het hoofd te bieden. Spr. noem de in dit verband tal van wetsontwer pen, die tot wet verheven werden, die bedoelen de gevolgen der crisis te tempe ren en die aan de regeering groote be voegdheden geven. Bevoegdheden, die haar kunnen doen optreden buiten toe- gaande was, werd hij door een stevige hand zonder plichtplegingen achteruit ge trokken en daar stond hijgend, ademloos, in tranen, weeklagend, dat ze haar lie ven zoon nooit zou terugzien lady Au gusta. "Wat mocht wel de oorzaak zijn, dat ze zich in dergelijken toestand in het open baar vertoonde? De kwestie was deze. Den voorgaanden dag had Roland op nieuw een onderhoud met zijn moeder ge had, en hij had haar de heerlijkheden van Port Natal in zoo levendige kleuren voor- geschilderd, dat zij er bijha over ging den ken, of ze Roland maar niet naar het be loofde land zou vergezellen! Daarna vroeg ze hem, wanneer hij dacht te vertrekken. „O," antwoordde Roland losjes, „in den loop van deze of de volgende week". In werkelijkheid had hij' zich voorgenomen, reeds den volgenden morgen af te reizen, voor zijn moeder al op was. Het was geen verkeerd motief, dat hem leidde. Hij: wist hoe mevrouw Yorke zich van streek maakte, als het een afscheid gold; de he vige, schoon kortstondige smart, waaraan z" zich overgaf. Het vertrek van zijn broer George had hem in deze wel iets geleerd en daarom had hij1 zich voorgeno men, in stilte heen te gaan.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 5