Nederland huldigt zijn Koningin
MAANDAG 11 SEPTEMBER 1933
DAGBLAD VODR DE P&
<E ZEELAND
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Geluckig is het Lant
Buitenland
Binnenland.
Belangrljkste Nieuws.
(Jitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Toloioonnummor 11.
Postchèquo en Girorekening 41455,
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tol cl. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: II. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtontiön 30 cent per regel, Ingezonden
mcdcdcelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags i 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Gedanckt moet syn de Heer,
De God, die eeuwig leeft!"
Ons volk is in vele opzichten rijk be
voorrecht.
Zeker, ook i n ons land worden breede
groepen door de crisis getroffen. Ook hier
heerscht een ongekend groote werkloos
heid, ook hier gaat het bedrijfsleven
onder de crisis gebukt, ook in ons land
wordt de belastingschroef steeds verder
aangedraaid, en dat op een moment, dat
de inkomsten dalen en door allerlei nood
maatregelen de prijzen zelfs van de eer
ste levensbehoeften een sterke stijging
vertoonen.
Ook in ons land is er geestelijke nood.
De onkerkelijkheid neemt toe. De cijfers
van de laatste volkstelling spreken ook
wat betreft huwelijk en echtscheiding
geen opwekkende taal. Er is een losheid
van zeden, die beangstigen kan.
En ook hier worden gepropageerd de
revolutionaire beginselen, die bij conse
quente toepassing den ondergang van ons
volk moeten bewerken.
Wij willen de donkere kanten van ons
volksleven niet uit het oog verliezen.
Maar daarnaast is er toch ook veel
en ook daarop dient de aandacht ge
vestigd wat tot dankbaarheid moet
stemmen.
De economische druk is hier veel min
der zwaar dan in vele andere landen.
De crisisgevolgen worden hier veel min
der gevoeld. Er heerscht hier, in ver
gelijking met de meeste andere landen
van ons werelddeel, een betrekkelijke
welvaart, orri niet te zeggen weelde.
Het kerkelijk leven bloeit nog. Het
Christelijk onderwijs heeft een omvang
gekregen als in geen land ter wereld.
Er is hier belangstelling voor princi-
piëele politiek. Bij breede groepen der
bevolking is er nog een vragen naar God
en Zijn Woord.
Met het gevolg, dat de revolutionaire
groepen van links en van rechts hier
veel minder invloed hebben dan elders,
zoodat we meer dan anderen, een ge
rust en stil leven mogen leiden.
En daarbij komt nog, dat er is een
hartelijke, een innige band tusschen
Vorstenhuis en volk, tusschen Oranje en
Nederland.
God heeft ons het groote voorrecht ge
schonken, dat we een Vorstin bezitten,
die, hoe hoog ook geplaatst, geleerd heeft
te buigen voor den Koning der koningen.
Een Vorstin, die haar moeilijke taak vol
voert niet in eigen kracht, maar die,
terwijl zij zich gedragen weet door de
trouw en het medeleven van hare onder
danen, van haren God vraagt wijsheid
en sterkte.
De Koningin heeft Zaterdag met een
hart vol dankbaarheid gewaagd van al
het schoone en goede, dat zij van haar
volk heeft mogen ondervinden.
En het Nederlandsche volk heeft op de
meest ondubbelzinnige wijze uiting ge
geven aan zijn brandende liefde en zijn
diepe hoogachting voor zijn Vorstin, van
wie het weet, dat het vervullen van haar
plicht door haar gezien wordt als een
voorrecht en een bron van blijdschap.
En is het niet een rijken zegen en
een niet te waardeeren voorrecht, dat we
een Koningin hebben, die zelf haar volk
oproept voort te bouwen op de grond
slagen door onze Vaderen gelegd, te put
ten uit de schatten ons door een groot
voorgeslacht nagelaten?
Of is het niet heerlijk, dat we een
Vorstin bezitten, die met name de Jon
geren oproept langs de beproefde wegen
van Godsdienst en vaderlandsliefde hun
krachten te wijden aan het tijdperk, dat
voor ons ligt en mee te werken om het
schoonste uit onze historie in heden en
toekomst te doen voortleven in zich
steeds vernieu wenden en ver jongenden
vorm?
Groot en rijk zijn de voorrechten, die
God ons ook in deze veelszins donkere
tijden schenkt.
Mogen dan ook de waardeering en
dankbaarheid niet ontbreken.
En vinde het woord, waarmee Zaterdag
H. M. onze geëerbiedigde Koningin haar
toespraak besloot, weerklank bij het ge-
heele volk:
Ten besluite richt ik mij tot U allen,
ouderen en jongeren te zamen, ja tot de
bevolking van geheel het Rijk, om als
één en ondeelbaar Volk de handen ineen
te slaan, ten einde eendrachtig samen
te werken om dezen zorgvollen tijd te
boven te komen.
Als vanzelf gaat ons aller blik naar
onze fiere driekleur, symbool van ons
willen en kunnen, zinnebeeld bovenal
van ons dierbaar Vaderland. Zij waaie
steeds over de Wereldzeeën tot in de
verste landen en doe daar kond van
onze eendracht en onze wilskracht.
Een optimistische toon.
In de jaarvergadering van de Noord-
Bralbantsche Waterschapsbond heeft de
voorzitter, Mr Vonk de Both, een optimis
tisch geluid laten hooren.
In zijn openingsrede wees hij er op, dat
er voor hem twee aanduidingen zijn, die
er op wijzen, dat het einde van de
crisis nadert; dat in elk geval h e t
hoogtepunt der economi
sche wereld-inzinking op
dit tijdstip is bereikt.
Ten eerste: de werkloosheid is positief
aan het verminderen. Niet als een sei
zoensverschijnsel, maar blijkbaar als een
blijvenden toestand. De statistische cij
fers hier en in het buitenland wijzen
daarop.
Ten andere: de prijzen der producten
beginnen langzamerhand te stijgen. Spr.
wijst in dit verband op de maatgevende
klimmende ijzerprijzen.
Onder deze omstandigheden, achtte spr.
zioh gerechtigd om in dezen kring een
optimistische stem te doen hooren".
Dat is een ongekend geluid in dezen tijd.
Wij zijn aan zwaar pessimistische be
schouwingen en dito voorspellingen ge
woon geraakt. Dat drukt het leven, het
bindt de handen, bet verlamt de energie.
Voor ongegrond optimisme moet ge
waakt.
Maar we moeten toch ook oog hebben
voor de lichtzijden en niet opzettelijk alle
optimisme bannen.
Bekend duikbootkapitein overleden.
De gewezen commandant vein de duik
boot „Deutschland", kapitein König, is
in den ouderdom vein 66 jaar overleden.
König heeft vooral bekendheid verwor
ven door den tocht, dien. bij met de
„Deutschland" tijdens den oorlog naar
Amerika ondernam. Van de voorberei
ding van den tocht was niets bekend ge
worden en onverwacht arriveerde op 10
Juli 1916 in de Amerikaansche haven
Baltimore kapitein König met zijn duik
boot, waarmede een aantal Duitsche goe
deren werden overgebracht. Op 23 Aug.
van dat jaar was König weer in Bremen
terug. Een tweede tocht werd door hem
tegen het einde van 1916 gemaakt.
Hooggeplaatste Duitsche rechterlijke
ambtenaren gearresteerd.
De Berlijnsche correspondent van de
„Times" meldt, dat er alle reden is om
aan te nemen, dat drie hooggeplaatste
rechterlijke ambtenaren gearresteerd zijn
en bedreigd worden met overbrenging
naar een concentratiekamp.
Het betreft dr Bender, proc.-generaal
bij het Hof v. Appèl in Berlijn, dr Kohier,
proc.-generaal bij de rechtbank te Berlijn,
en dr Hermann, werkzaam bij het minis
terie van justitie.
Hun wordt verweten, dat zöj nat.-socia-
listische gedaagden te streng hebben ver
volgd, en tegen „misdadigers van hel
vroegere bewind" te zacht zijn opgetre
den.
De Schelde-tunnel.
Gistermiddag heeft koning Albert van
België de beide tunnels onder de Schelde
te Antwerpen, voor snelverkeer en voor
voetgangers, geopend. De bouw dier tun
nels is op 1 April 1931 begonnen en ver
vóór den bepaalden tijd is bet groote
werk gereed gekomen.
Antwerpen was in feesttooi en feest
stemming.
De hongersnood in Rusland.
De Europeesche centrale voor kerke
lijke hulpacties, die te Kopenhagen een
internationale conferentie houdt, vaardigt
een oproep uit aan de christenheid der
wereld, over den hongersnood die in Rus
land heerscht.
„Die hongersnood treft ook de christe
nen in Rusland zwaar" aldus dit mani
fest. „Wij zijn niet in staat hun sterven
werkeloos aan te zien en roepen daarom
de evangelische kerken der wereld met
klem op tot een hulpactie.
Wij beschikken over betrouwbare do
cumenten, die bewijzen dat onze zendin
gen de noodlijdenden bereikten. Wij noo-
digen derhalve de evangelische en ortho
doxe kerken uit, in hun landen onverwijld
inzamelingen te doen houden.
Wij vragen u terwille van de christe
lijke soldariteit erbarming te hebben met
de hongerlijdenden in Rusland en hen den
troost te verschaffen, dat christenen
elkaar helpen."
Minister en spiritussmokkelaar.
In Estland heeft zich het zeker wel
zeer merkwaardige geval voorgedaan, dat
de minister van justitie en binnenland-
sche zaken, die tegelijkertijd officier van
justitie van Estland is, Rooberg, verwik
keld is geraakt in een spiritussmokkel-
affaire.
Reeds eenigen tijd geleden werd be
kend, dat minister Rooberg mede-reeder
was van het door de autoriteiten van Dan
zig in beslag genomen smokkelschip
„Ita", dat kort geleden de Danzigsche
douane in handen viel met een lading van
1000 L. spiritus aan boord.
De kapitein en mede-eigenaar van het
schip werd gearresteerd. Ofschoon nu
reeds geruimen tijd geruchten de ronde
deden over deze affaire, werden berichten
in de bladen daarover door de censuur
tegengegaan.
De regeering heeft thans echter toch
het onderzoek tegen den minister ge
opend. Minister Rooberg heeft verklaard,
dat hij weliswaar mede-eigenaar was van
het schip, maar nooit iets heeft geweten
van het daarmede bedreven smokkelen.
Zaterdag is den minister verlof verleend.
Men verwacht niet, dat hij in het kabinet
zal terugkeeren.
Deze affaire, die in het geheele land
groot opzien heeft gebaard, beteekent een
ernstig verlies aan prestige der regeering,
die naar het schijnt toch al een zwaren
strijd heeft te voeren tegen de oppositie.
De revolutie op Cuba.
Naar verluidt, is Swanson, de Ameri
kaansche minister van marine, niet van
boord gegaan, toen de kruiser Indianapo
lis de haven van Havanna was binnen-
geloopen, daar de Gubaansche regeering
hem geen voldoende geleide wilde geven
en hij anderzijds de Cubanen niet wilde
provoceeren door een eigen wacht mede te
nemen.
Toen de kruiser de haven binnenkwam,
werd er niet gesalueerd.
De regeeringsambtenaren verrichten
geen arbeid; al het overheidswerk blijft
liggen; de burgers schijnen verward en
ontmoedigd te zijn.
Zes Amerikaansche suikerfabrieken
zijn door ontevreden arbeiders bezet.
De autoriteiten te Washington deelen
mede, dat behalve de ongeveer 30 oor
logsschepen, die reeds op de reede van
Cuba liggen, 8 torpedootjagers, die zich
op het oogenblik te Hamptonroads (Vir-
ginië) bevinden, indien noodig onmiddel
lijk naar Cuba gezonden zullen worden.
Eerrez, de minister van oorlog onder
Cespedes, heeft formeel aan de revolutio
naire juncta verzocht om het president
schap aan Cespedes terug te geven, ten
einde aan de wenschen van de officieren
tegemoet te komen.
Op het dak van het regeeringspaleis
zijn mitrailleurs opgesteld en de bewaking
van het paleis is versterkt.
Later wordt gemeld:
Grau San Martin, oud hoogleeraar van
de universiteit en lid van de Revolutio
naire Junta, is door de Junta tot presi
dent benoemd:
Korte Berichten.
1 De slaapziekte in St. Louis (Am.)
heeft tot dusver 98 dooden geëischt. Zes
honderdvijftig personen zijn nog lijdende.
Bovendien worden uit andere deelen van
de Ver. Staten ziektegevallen en slachtof
fers gemeld. In de stad New-York zijn se
dert 1 Januari 27 personen tengevolge
van de slaapziekte om het leven gekomen,
terwijl nog 14 personen door deze ziekte
zijn aangetast.
In 1923 waren 523 gevallen van deze
ziekte voorgekomen.
In de haven van Duinkerken dreigt
een nieuw conflict uit te breken naar aan
leiding van de verlaging der havenarbei-
dersloonen. Vandaag zal een vergadering
van werkgevers en -nemers worden ge
houden waar vermoedelijk een beslissing
zal vallen, hetzij staking, hetzij uitslui
ting.
Sinds Maart hebben 20.000 Joden
zich hij het Duitsche Palestinabureau
aangemeld, teneinde naar dit land te emi-
greeren.
i Dezer dagen werd de Hitlergroet
voor de kinderen op de scholen in Wür-
temberg verplichtend gesteld. Het mag
zeer onwaarschijnlijk worden geacht, dat
ten behoeve van de Joodsche kinderen
een uitzondering zal worden gemaakt.
1 In de buurt van Bordeaux hebben
hevige onweders, die van hagelslag ver
gezeld gingen, veel schade toegebracht
aan de wijnbergen. Voorloopig wordt de
schade op ettelijke millioenen francs ge
raamd. Er ontstonden ook overstroomin
gen, waardoor vele kelders onderliepen.
Door het breken van een electrische ge
leiding werden drie personen gedood.
De 9 te Dusseldorp ter dood veroor
deelde communisten hebben bij het Rijks
gerecht herziening van het vonnis aange
vraagd. Ook het openbaar ministerie is in
beroep gegaan.
Op het militaire vliegveld Evere bij
Brussel is een vliegtuig neergestort. De
28-jarige sergeant S., die mede was opge
stegen, werd gedood.
De Federatie uitgesloten van steun.
Naar wij vernemen heeft de minister
van Sociale Zaken besloten de steunver-
leening aan de werklooze leden van de
Landelijke Federatie van bouwvakarbei
ders in Nederland met ingang van 10 de
zer voor het geheele land stop te zetten.
De oorzaak is gelegen in het volgende.
Den 21 sten Aug. verzocht genoemde mi
nister het bestuur van de federatie hem
de verzekering te geven, dat zijn organi
satie evenals de andere landelijke vak
bonden accoord gaat met de nieuwe ver
laagde regeling van de loonen en tarieven
in het stucadoorsbedrijf te Amsterdam.
Voorts verzocht de minister hem te willen
mededeelen, welke maatregelen het be
stuur had getroffen ten aanzien van de
leden zijner organisatie, die niet bereid
blijken de nieuwe regeling te aanvaarden
en of deze evenals bij de andere bonden
van het lidmaatschap der organisatie zou
den worden geroyeerd.
Aangezien een verklaring als bedoeld
den Minister nog steeds niet heeft bereikt,
heeft hij het bestuur van de Federatie
doen weten, niet langer te kunnen wach
ten en daarom te hebben besloten tot den
bovengenoemden maatregel over te gaan.
D'e stopzetting der steunverleening zal
worden voortgezet totdat de Federatie de
door den Minister gewenschte verklaring
zal hebben afgelegd.
Naar wij voorts vernemen onderzoekt
de Minister nog, voor welke andere orga
nisaties in verband met deze materie de
steunregeling zal dienen te worden inge
trokken.
Bezuiniging bij de Robaver.
Naar uit Rotterdam gemeld wordt is
aan ongeveer honderd leden van het per
soneel van de Rotterdamsche Bankver-
eemiging ontslag aangezegd tegen 31 De
cember a.s. Onder hen, die door dit ont
slag getroffen zijn, zijn zoowel vrouwe
lijke als mannelijke bedienden. Er zijn
menschen bij, die meer dan twintig
dienstjaren hebben.
In 's-Gravenhage zou aan 50 bedienden
ontslag zijn aangezegd.
Dreigend conflict te Maastricht.
Zaterdagmiddag 'heeft een bespreking
plaats gehad onder leiding van den Rijks-
bemiddelaar, Prof. Mr Aalherse, van de
partijen, betrokken bij het dreigend geschil
bij' de Kon. Ned. Papierfabriek te Maas
tricht. Deze bespreking heeft er toe geleid,
dat de onderhandelingen zullen worden
voortgezet en dat, 'hangende deze bespre
kingen, partijen geen maatregelen zullen
nemen.
De Omzetbelasting.
Op 'het wetsontwerp tot heffing van een
omzetbelasting (heeft de heer Knottenbelt
een amendement ingediend, om de t!hee
onder de vrijstelling op te nemen. De voor
steller merkt 'het volgende op:
De thee is, aldus zijn toelichting, reeds
belast met een specifiek invoerrecht van
75 ct. per kg., vermeerderd met 30 opcen
ten, makende te zamen 9714 ct. per 'kg.
De waarde is in entrepot 70 ct. per kg.,
zoodat de theebelasting thans reeds onge
veer 150 pet. der waarde bedraagt. Een
nieuwe verhooging dezer belasting met 4
pet. der ingevoerde waarde f 1.6714), zijn
de 'bijna 10 pet. van de entrepotwaarde,
acht de voorsteller verwerpelijk.
Wisseling in de Kamer.
De liberale senator Ir J. Koster te
Heerlen heeft zich volgens de Tel. genood
zaakt gezien, in verband met zijn gezond
heidstoestand te bedanken als lid van de
Eerste Kamer, de Prov. Staten van Lim
burg en de Kamer van Koophandel te
Heerlen.
Zijn plaats in de Eerste Kamer zou wor
den ingenomen door het Tweede Kamerlid
Mr H. J. Knottenbelt, die op zijn beurt
zou worden vervangen door Mr. W. C.
Wendelaar, burgemeester van Alkmaar.
'Zooals men zich herinnert werd reeds
tijdens de verkiezingen Mr Wendelaar ge
noemd als de toekomstige leider van de
liberale Kamerfractie.
Garantieregeling kippen- en eendeneieren.
Namens den Minister van Economische
Zaken, maakt de Regeeringscommissaris
voor de uitvoering van de 'garantieregeling
1933 ten behoeve van de kippen- en een-
denhouderij hekend, dat de uitkeering voor
de week van 11 tot en met 16 September
is vastgesteld op 30 cent per 100 stuks,
uit te voeren versohe kippeneieren, tot een
gewicht van maximum 50 kg. per 1000
stuks en op 30 cent per 100 stuks uit te
voeren eendeneieren. -
De Amsterdamsche politie en ons
Vorstenhuis.
De Telegr. eindigt een beschouwing over
de huldiging in het Stadion, met melding
te maken van een betreurenswaardig in
cident.
Het was, zegt het blad, een verbijsterend
feit, dat zestig procent van onze Amster-
Binnenland.
De Koningin Zaterdag op indrukwekken
de wijze gehuldigd.
D'e federatie van bouwvakarbeiders uit
gesloten van steun.
Buitenland.
De revolutie op Cuba.
De hongersnood in Rusland.
De Scheldetunnels geopend.
damsche politiemacht weigerde zich te
laten vertegenwoordigen bij de huldiging
in het Stadion. Deze zelfde lieden hebben
het wel noodig geoordeeld deel te nemen
aan de begrafenis van Troelstra en aan
het afscheid van wethouder W'i'baut. Toen
wij aan het bestuur van den betrokken
politiebond de vraag stelden, waarom het
aan deze huldiging niet deelnam, kregen
wij: het laconieke antwoord, dat er geen
reden voor bestond. Er bestaat zeer zeker
reden voor om dezen bond onder de loupe
te nemen, want welk vertrouwen kunnen
wij stellen in handhavers van de openbare
orde, 'die dergelijke beginselen in practij'k
brengen? Er bestaat een 'diepe kloof tus
schen deze politiemannen en de 'groote
meerderheid der Amsterdammers.
De Ontwapeningsconferentie.
Naar het „Vaderland" verneemt zal Jhr
Loudon bij de hervatting der Ontwape
ningsconferentie niet meer aan het hoofd
staan van de Nederlandsche delegatie. Hij
zal worden opgevolgd door Mr. J. A. N.
Patijn, gezant te Rome en oud-burgemees
ter van Den Haag.
De verwachtingen ver overtrof
fen. Een ongekend geestdriftige
hulde.
De huldiging van H. M. de Koningin
ter gelegenheid van baar 35-jarige regee
ring is geworden tot een manifestatie die
de stoutste verwachtingen beeft overtrof
fen.
Zeker, het is bekend, dat de band tus
schen Vorstin en volk hecht is en sterk,
dat Koningin Wilhelmina een groote
plaats beeft in het hart van baar volk,
zooals het omgekeerd voor H.M. de Ko
ningin naar zij Zaterdag betuigde, meer
dan ooit een voorrecht en bron van blijd
schap is haar plicht tegenover het Vader
land te vervullen, gedragen als zij zich
weet door de trouw en het medeleven van
hare onderdanen. Maar dat het Neder
landsche volk op zoo spontane en indruk
wekkende wijze aan zijn gevoelens van
liefde en trouw uiting zou geven, dat had
toch niemand verwacht.
Er was in bet Stadion plaats voor
30.000 toeschouwers. Maar bet aantal
aanvragen om een toegangskaart liep op
tot 60.000.
Er was op gerekend dat aan bet défilé
een 30 a 40.000 personen deel zouden ne
men, maar dit getal werd meer dan ver
dubbeld.
Uit alle oorden van bet land trok men
naar de hoofdstad, niet om groote en in
drukwekkende feestelijkheden bij te wo
nen, maar alleen om de Koningin te zien
en baar opnieuw te geven een blijk van
liefde en trouw.
Het is een indrukwekkende plechtig
heid geworden daar in het Stadion.
Het begon al bij het paleis waar een
duizendkoppige menigte de Koninklijke
Familie opwachtte en toejuichte.
Toen het klokkenspel van het paleis het
Oude Wilhelmus liet hooren, begreep
ieder, dat nu de Koningin zou verschij
nen. Een kort bevel en de wacht voor het
paleis presenteerde stram het geweer.
En toen terwijl hét Wilhelmus nog
klonk uit honderden ontroerde kelen,
barstte opeens een gejuich los. Handen,
hoeden en zakdoeken gingen de lucht in,
als een zwerm reusachtige, zonderlinge
vlinders. De juichkreten overstemden het
Wilhelmus.
Onder het purperen baldakijn stond de
hooge, rijzige gestalte van onze Koningin.
Zij besteeg bet rijtuig en groette staande
haar volk met een koninklijk gebaar, dat
de geestdrift opnieuw en nog heviger deed
losbreken en aanzwellen tot een ware
ovatie toen ook de Prinses en de Prins
der Nederlanden in het rijtuig plaats
namen.
Nauwelijks was de kleurige en fonke
lende stoet van den Dam vertrokken, toen
door heel de stad de klokken begonnen
te beieren.
Van het gebeurde in het stadion hebben
wij reeds Zaterdag het voornaamste, de
redevoering van H. M. de Koningin in
antwoord op de toespraak van Ds van
Esogankuyze vermeld,
