DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1933
DAGBLAD VOGR DE Pf (E ZEELAND
Staten-Generaal
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
47e JAARGANG - No. 203
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolcfoonnummor 11.
Postchécjuo cn Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lango Burg. Tclcf. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: It. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontlön 30 cent por regel. Ingezonden
mcdcdcolingcn 00 cent per regel. Kleine
Advcrtcntiën Dinsdags cn Vrijdags f0 75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
TWEEDE KAMER.
Interpellatie-Cramer.
Aan den heer Cramer (S.D.A.P.)
werd in de zitting van gisteren verlof ver
leend tot het richten van vragen aan den
minister van Koloniën met betrekking tot
de politieke gebeurtenissen in Indië.
Aan de orde waren daarna eenige wijzi-
gings-ontwerpen der Indische begrooting
voor 1933.
Indische begroeting.
De heer Cramer (S.D.A.P.) motiveer
de zijn stem tegen het eerste der ont
werpen. Er wordt op militair gebied te
weinig versoberd. De bezuinigingscommis
sie wilde trouwens nog verder gaan. Er
moet van de defensie-kosten meer ten
laste van bet moederland worden ge
bracht.
De beer W ij n k o o p (G.P.) zeide, dat
de weermacht in Indië niet anders is dan
een middel om de indonesiscbe bevolking
er onder te houden. Geen cent wil spr.
daarvoor besteden. Zijn fractie zal tegen
stemmen.
De beer J o e k e s (V.D.) verwonderde
zich er over dat de beide vorige sprekers
zijn tegen een bezuiniging op de defensie
van 6 millioen. Spr. wijst op een, ofschoon
niet ernstige staatsrechterlijke fout in
deze ontwerpen. Spr. is verbaasd dat de
beer Cramer tegen deze 6 millioen bezui
niging is.
De Minister vanKoloniën,
de heer C o 1 ij n, zou niet trachten de hee-
ren Cramer, die al verklaarde tegen te
zullen stemmen voor Spr. aan het woord
was geweest, en Wijnkoop tot andere ge
dachten te brengen. Ook spr. vond hun
houding ietwat zonderling. Overigens
wordt met de versobering zoover gegaan
als met de doelstelling der weermacht ver-
eenigbaar is, ook met de verdere versobe
ring op de begrooting 1934. De regeering
blijft diligent. Een commissie zal worden
ingesteld tot onderzoek van de verdeeling
van de maritieme kosten tusschen Indië
en het moederland.
De beer Cramer (S.D.A.P.) erkende
dat er een scheve figuur zou ontstaan als
zijn advies werd gevolgd, waarom hij voor
zou stemmen.
Het wetsontwerp werd aangenomen met
773 st. (communisten).
Bij een der andere ontwerpen deelde
Minister Col ij n mede, dat het
overleg inzake de bijdrage in de we r k -
loozenzorg is geëindigd. De gouver
neur-generaal heeft het aanbod aanvaard
van de suikermaatschappijen om 3 jaar
lang jaarlijks f 500.000 bij te dragen.
Volgens den beer Cramer wordt niet ge
noeg gedaan voor werkloozenzorg. Maar
als men geen cent uitgeeft voor onderwijs,
voor wegen en bruggen, voor irrigatie en
volksgezondheid, is er nog een tekort van
50 millioen. Men neme dit in aanmerking.
Spr. kent overigens maatschappijen, die
haar ontslagen employé's 2 jaar wacht
geld geven.
Niet alle opmerkingen, in het buiten
land gemaakt over de omstandigheden in
Indië, zoo waarschuwde Spr., zijn belan
geloos. (Vroolijkheid.) Men hoede zich er
in de Kamer voor, voorstellingen te wek
ken, die met de werkelijkheid niet in
overeenstemming zijn. Werkelijke kenners
van het koloniale vraagstuk in binnen- en
buitenland plaatsen het zij in beschei
denheid gezegd Nederland aan de
spits der koloniale mogendheden.
Het wetsontwerp werd z.h.st. aangeno
men.
De Omzetbelasting.
Vervolgens kwam aan de orde het ont
werp inzake de heffing van een Omzet
belasting.
De heeren Fleskens, Kortenhorst, Bie-
rema, J. ter Laan, Schilthuis, Wester
man, Vervoorn en Zandt hielden alge-
meene beschouwingen.
Over het algemeen bleek men tegenover
e* ont'werp niet onsympathiek te staan,
s Rijks inkomsten moeten nu eenmaal
worden versterkt. Wel zal getracht wor
den hier en daar verzachtingen aan te
brengen.
Belangrijke politieke besprekingen te
Parijs.
De bezoeken van verschillende staats^-
Leden aan Parijs, op hun doorreis naar
Geneve, zal de hoofdstad van Frankrijk
weer tot middelpunt maken van een aan
tal belangrijke politieke besprekingen. De
eerste bespreking wordt aangekondigd te
gen 18 September.
Men verwacht dan te Parijs den Brit-
schen minister van buitenlandsche zaken,
air John Simon, en den permanenten ver
tegenwoordiger van Engeland in de ont
wapeningscommissie, Anthony Eden,
Er zal een reeks besprekingen worden
gevoerd tusschen de Britsche staatslieden
en den Franschen minister van Buiten
landsche Zaken.
Te bevoegder plaatse te Londen wordt
bevestigd, dat omstreeks 18 September
t een Fransch-Engelsche bespreking zal
plaatsvinden te Parijs. Of minister Simon
zich naar Parijs zal begeven, is nog niet
vastgesteld.
De besprekingen hebben slechts be
trekking op de ontwapeningskwesties,
doch niet op het Oostenrijksche vraag
stuk.
De Amerikaan Norman Davis heeft
verklaard, dat hij het voornemen heeft,
gedurende zijn verblijf in Europa ook een
bezoek aan Berlijn te brengen om daar
met de leidende instanties een onderhoud
te hebben over de ontwapeningskwestie.
Waarschijnlijk zal zijn bezoek aan Berlijn
plaats vinden in aansluiting op de be
sprekingen te Parijs, waarheen Davis zich
de volgende week zal begeven.
Bosch- en heidebranden in Engeland.
Tengevolge van de aanhoudende droog
te zijn op vele plaatsen in Engeland
bosch- en heidebranden ontstaan.
Honderden morgen heideland en dui
zenden hoornen zijn aan de vlammen ten
offer gevallen.
Duizenden fazanten, kippen en andere
dieren zijn in het vuur omgekomen.
Vele telegraaf- en telefoonleidingen tus
schen Londen en Zuid-Engeland zijn ver
nield.
Een groote brand woedt op de grens
van Surrey en Hampshire, waar een ter
rein over een breedte van verscheidene
kilometers in brand staat en waar het
vuur zich uitbreidt. Alle troepen, die be
schikbaar waren, werden gerequireerd
om aan het blusschingswerk deel te ne
men. 1300 soldaten en de boerenbevolking
bestrijden het vuur met alle beschikbare
middelen en graven greppels om het vuur
te stuiten.
Door de geweldige hitte en den ver-
stikkenden rook geraakten talrijke perso
nen bewusteloos, zoodat zij naar een zie
kenhuis moesten worden gebracht.
De melkvoorziening van Engeland.
Meer dan 90 pet. van de Engelsche en
Wclsche boeren hebben zich uitgesproken
ten gunste van het regeeringsontwerp tot
regeling door een raad van productie en
verkoop van melk.
Practisch de geheele melkproductie zal
nu onder controle komen van een lichaam,
dat zoowel de groothandels- als detailprij
zen voor de melk zal bepalen en de voor
waarden der leveringscontracten.
De board zal zich ook bemoeien met de
bestemming van het productie-overschot
voor kaasbereiding en productie van ge
condenseerde melk. Daarbij zal in nauw
verband met de invoerbeperkingen ge
handeld worden.
De melk-pool zal pas 1 Januari in wer
king treden, maar in de periode van 1
October tot 31 December zullen tijdelijke
overeenkomsten gesloten worden.
De ramp in Amerika.
De wervelstorm in Amerika heeft toch
meer menschenlevens geëischt dan oor
spronkelijk werd aangenomen. Uit Santa
Clara op Cuba wordt gemeld, dat in de
buurt van Tristobal tot nu toe ongeveer
300 lijken geborgen zijn.
In Texas zijn, voor zoover op het oogen-
blik bekend, 56 personen om het leven ge
komen.
Te Brownville bedraagt het aantal
dooden 22, dat der gewonden 1500.
De wervelstorm in Texas heeft vooral
de plaatsen aan den mond van de Rio
Grande zwaar geteisterd. Het aantal
slachtoffers is thans tot 32 gestegen, dat
der gewonden tot 1500: men vreest echter,
dat het aantal dooden en gekwetsten be
langrijk hooger zal blijken te zijn, aange
zien vele kleine plaatsen geheel verwoest
zijn.
D'e verbindingen zijn verbroken, zoodat
men omtrent het aantal slachtoffers in
die plaatsen nog in het onzekere verkeert
De oogstschade wordt op 12.000.000 dol
lars, de overige schade op ruim 10.000.000
dollars geschat.
De stemming onder de bevolking is na
tuurlijk zeer gedrukt. De regeering treft
maatregelen, om het uitbreken van epide
mieën te voorkomen.
De staatsgreep op Cuba.
Het Amerikaansche slagschip „Missis
sippi" heeft onverwacht order gekregen,
onmiddelijk koers te zetten naar de Cu-
baansche wateren.
De „Mississippi" is gewapend met 32
c.M. kanonnen en heeft een bemanning
van 900 koppen aan boord, benevens een
afdeeling fuseliers.
De kruiser „Indianapolis", die zes hon
derd man aan boord heeft, bevindt zich
thans te Annapolis. Mogelijk wordt ook
dit schip naar Cuba gedirigeerd.
Roosevelt heeft order gegeven dat te
Quantico, in Maryland twaalf honderd
fuseliers zullen worden geconcentreerd,
met instructie, onmiddellijk naar Cuba te
vertrekken, indien de ontwikkeling van de
gebeurtenissen aldaar zulks noodig
maakt.
Het is thans rustig op Cuba. De aanwe
zigheid van twee Amerikaansche oorlogs
schepen boezemt de bevolking vertrou
wen in.
Amerika zal intusschen slechts dan tot
gewapende interventie overgaan, indien
geen andere mogelijkheid open staat om
Cuba tot rust te brengen.
Roosevelt had een onderhoud met Swan
son, staatssecretaris van marine.
Na afloop dezer conferentie werd me
degedeeld, dat Swanson instructie heeft
ontvangen, zich aan boord van de „In
dianapolis" naar Havanna te begeven.
Swanson deelde nog mede, dat hij geen
bijzondere opdrachten had. Zijn bezoek
aan Cuba zou dan ook kort zijn, tenzij de
toestand daar erger wordt.
Zes a acht oorlogsschepen zullen zich
morgenmiddag in de Cubaansche wateren
bevinden.
Overstroomingsramp in China.
Naar het agentschap Indo-Pacific uit
Shanghai meldt, verluidt uit Nanking,
dat in het Honangebied veertienhonderd
dorpen door overstroomingen werden ge
teisterd.
Meer dan een millioen menschen moe
ten dakloos zijn geworden.
Korte Berichten,
Tengevolge van het hooge water
heerschen in het geheele gebied van de
Moldau (Roem.) malaria-koortsen. In
Jassy zouden meer dan 3000 personen
door deze ziekte zijn aangetast.
Volgens de „Daily News" is in ver
band met pogingen van radicalen om
bommen te werpen naar de Fordfabrie
ken te Edgewater in New Jersey, een spe
ciaal cordon van troepen rond deze fa
brieken geplaatst.
De landelijke organisatie der Zweed-
sche vakvereenigingen heeft naar het
dagblad „Sociaal-Democraten meldt, den
boycot van Duitsche goederen afgekon
digd.
In een proclamatie worden de Zweed-
sche arbeiders opgewekt geen Duitsche
producten te koopen.
Het telegraafagentschap Tass meldt,
dat de oogst in de geheele Sowjet-Unie
met succes verloopt. Op 1 September was
84 pet. van al het uitstaande koren ge
maaid. De oppervlakte van wintertarwe
is 5 millioen hectare grooter dam vorig
jaar.
1 Vijftien communisten uit Gerresheim
hebben op 20 Juni 1932 met drie com
munisten uit Erkrath den S.S.-man Kurt
Hilmer uit Erkrath gedood en de S.S.-
man Gross ernstig gewond. Begin van dit
jaar zijn 12 vermoedelijke daders gear
resteerd. Het O.M. heeft tegen alle be
schuldigden de doodstraf geëischt.
Ter vergelding van een aanval Zon
dagnacht door communisten gepleegd op
een S.S.-man te Hamburg, zijn tachtig
communisten in het concentratiekamp van
Wittmoor gestraft met inhouding van
hun middagmaal.
Het ochtendblad van het Berliner
Tageblatt is gister in beslag genomen we
gens een artikel over de Generale Sy
node.
In een oproep dringt de Duitsche
minister voor Volksvoorlichting en propa
ganda er op aan, dat de Duitsche ver-
eenigingen, bonden en organisaties de
contributies voor leden van kinderrijke
gezinnen zullen verlagen.
i De onderhandelingen tusschen de
Japansche ministeriën van Oorlog en Ma
rine over de versterking der vloot zijn
beëindigd. De beide ministeriën zijn tot
de slotsom gekomen, dat de vloot moet
worden uitgebreid buiten het kader van
de overeenkomst van Londen.
DE KONINGIN ZEER GETROFFEN
DOOR DE BLOEMENHULDE.
De hulde in het Stadion.
Na aankomst ten Paleize Dinsdag heef'
H. M. de Koningin dadelijk de grootsche
bloemenhulde der Amsterdamsche bur
gerij in de groote Burgerzaal met smaak
gearrangeerd, ondanks de groote ver
scheidenheid in kleur der bloemen, be
zichtigd. H. M. was door deze hulde ge
troffen.
Bij een nadere bezichtiging der bloemen
is gebleken, dat velen kleine verrassingen
daarbij gevoegd hebben, of persoonlijke
briefjes met enkele hartelijke woorden,
waaruit de liefde voor het Oranjehuis
blijkt. Er was b.v. als een herinnering uit
vroeger jaren een oranje-zakdoekje bij
met wapens in de hoeken en de jaartallen
18131863 er op, dus vervaardigd ter
gelegenheid van de vijftigjarige herden
king van onze onafhankelijkheid. Zoo wa
ren er meer typische geschenken ea blij
ken van medeleven met het vorstelijk
buis.
Zeer getroffen is de Koningin ook ge
weest door het feit, dat er naast de enor
me bloemenmanden eenvoudige bou-
quetjes bloemen waren, uit stadstuintjes
geplukt. Alle bloemen staan in vazen me:
water.
Omtrent de hulde Zaterdagmiddag in
het Stadion wordt noc gemeld, dat de Ko
ninklijke stoet door den Marathonpoort
het Stadion zal binnenrijden, om stil ie
houden vóór de eeretribune. Met het oog
op het werkelijk groote gevaar voor het
schichtig worden der paarden na het bin
nenrijden door deze poort, worden alle
aanwezigen in het Stadion dringend ver
zocht, om zich te onthouden van bijvals
betuigingen tot H. M. haar plaats in de
Koninklijke loge heeft ingenomen.
Bij het vertrek van de Koningin wordt
eveneens verzocht, het bovenstaande in
acht te nemen.
Nadat het oude Kroningslied ten ge-
hoore is gebracht, zal de voorzitter van
het Comité, ds A. G. H. van Hoogen-
huyze, een toespraak houden, welke de
Koningin voor de microfoon zal beant
woorden.
De bezuinigingen ie Zaandam en de
S. D. A. P.
Bij de behandeling van de bezuinigings
voorstellen van B. en W. in den gemeen
teraad hebben met de burgerlijke raads
leden ook vier soc.-dem. leden, o.w. de
beide wethouders Prins en Kelder, voor
deze voorstellen gestemd, niettegenstaan
de de partijvergadering van de plaatse
lijke afdeeling van de S. D. A. P. met
groote meerderheid van stemmen zich te
gen deze voorstellen had verklaard, en
had uitgesproken, dat deze niet behoor
den te worden aangenomen.
Als gevolg hiervan heeft gisteravond
in het gebouw Ons Huis wederom een
vergadering plaats gehad van de leden
van de afdeeling Zaandam van de S. DL
A. P., waarin het onorganisatorisch op
treden van de vier raadsleden het onder
werp van bespreking was. Het bestuur
van de afdeeling had het voorstel gedaan
aan bedoelde vier raadsleden te verzoe
ken hun mandaat ter beschikking van de
partij te stellen
De vergadering, die zeer druk bezocht
was, en o.m. werd bijgewoond door dr
F. M. Wibaut uit Amsterdam, heeft hei
bestuursvoorstel met 201 tegen 123 stem
men aangenomen.
Van de vier soc.-dem. raadsleden, wien
de zaak betrof, waren alleen de heeren
Verbeek en Visser aanwezig.
Een Ned. Herv. Radiovereeniging?
Te Apeldoorn heeft dezer dagen een
vergadering plaats gehad van Ned. Her
vormde leden van de Ned. Chr. Radio-
Vereeniging (N.G.R.V.), met het doel te
komen tot de oprichting van een kring
van Ned. Hervormde luisteraars. De hier
.bedoelde groep luisteraars is van mee
ning, dat de N.C.R.V. te sterk Gerefor
meerd georiënteerd is, wat met name op
den Landdag tot uiting gekomen zou zijn.
Althans is men van meening, dat niet
voldoende rekening gehouden wordt met
het Ned. Hervormde deel van de luiste
raars.
In de aldaar gehouden vergadering is
in principe besloten tot vorming van een
kring, welke, als de definitieve oprich
ting heeft plaats gehad, haar actie lan
delijk zal uitbreiden, ten einde te bevor
deren, dat in de N.C.R.V. aan de belangen
van de Ned. Herv. landelijke luisteraars
meer aandacht zal worden geschonken.
Voorloopig is het niet de bedoeling de
N.C.R.V. te verlaten en een eigen zend-
vereeniging in het leven te roepen, al is
de mogelijkheid daarvan niet uitgesloten.
Voor een groot deel zal dit afhangen van
den loop, welke de ontwikkeling vein deze
aangelegenheid zal nemen.
Ned. bloembollen naar Rusland.
Het „Hbld." ontleent etan de „Wetsjern-
jaja Moskwa", dat de Ned. Firma Lefeber
met een trust te Moskou een overeen
komst heeft gesloten over de levering van
twee millioen bloembollen (hyacinthen,
tulpen en narcissen).
De bollen worden geleverd in ruil voor
Russische goederen, 500.000 bollen zullen
in de Moskousche parken geplant worden,
500.000 bollen gaan naar de Moskousche
kassen, terwijl een millioen bollen aan
Leningrad afgestaan worden.
In de bloemenwinkels van Moskou en
Leningrad, die aan de trust toebehooren
zullen de inwoners in Januari 1934 ver-
sche narcissen en tulpen kunnen koopen,
hetgeen in Rusland in de laatste 16 a 17
jaar onmogelijk was.
De omzetbelasting.
De Algemeene Nederlandsche Zuivel-
bond (F.N.Z.) heeft aan de Tweede Ka
mer verzocht, aan de lijst der goederen,
welke volgens het ontwerp Omzetbelasting
van belasting zijn vrijgesteld, te willen
toevoegen: boter, kaas, melkpoeder, go-
condenseerde melk en caseïne.
Binnenland.
De Tweede Kamer behandelt de Omzet
belasting.
De Tweede Kamer over het uniform
verbod.
Vier roode Raadsleden te Zaandam moe
ten aftreden.
Ds A. M. Berkhoff verlaat de Chr. Geref.
Kerk.
De luchtdienst op Zeeland wordt ook in
den winter uitgevoerd.
Buitenland.
Belangrijke politieke besprekingen te
Parijs.
De staatsgreep op Cuba.
De storm in Amerika.
Tweede Kamer en uniformverbod.
De resultaten van het vooronderzoek
der Tweede Kamer naar het wesontwerp
tot invoering van een uniform- en in
signe-verbod zijn neergelegd in een uit
voerig voorloopig verslag. De eindindruk
daarvan is, dat het ontwerp vrij alge
meen instemming vindt. Aan de regeering
wordt gevraagd hoever het verbod strekt.
Men wenschte klaarheid ten aanzien van
de vraag of ook de A.J.G. en de Graal er
door getroffen zullen worden.
De heer Snoeck H enkemans ongesteld.
De heer Snoeck Henckemans heeft be
richt gezonden, wegens ongesteldheid do
vergadering der Tweede Kamer niet te
kunnen bijwonen.
Regeering en middenstand.
Op 25 September a.s. is de Federatie
van Kapperspatroonsvereenigingen, ge
vestigd te 's-Gravenhage, uitgenoodigd tot
het bijwonen van een conferentie aan hot
departement van oeconomische zaken.
Het ligt in de bedoeling van de regee
ring een regelmatig contact te scheppen
met belanghebbenden uit de verschillende
middenstandsbedrijven en daaronder ook
met de vertegenwoordigers uit het kap-
pershedrijf. Genoemde conferentie zal
daartoe de eerste stap zijn.
Nederland en het tariefbestand.
Onder den titel „de afgodsbeeldvernie
ler" schrijft het Engelsche Financial News
in een hoofdartikel:
„Het besluit der Nederlandsche regee-
ring om haar toetreding tot het tariefbe
stand op te zeggen, veroordeelt deze op
lossing, welke steeds halfbakken is ge
weest, tot de vlammen.
De Nederlandsche premier, dr Colijn,
is een te goede diplomaat om dit niet in
te zien. Doch hij is een realist evenals
een goede internationalist en zonder
twijfel ziet hij liever de wereld bevrijd
van een nuttelooze formule, dan haar
aanhangers te dwingen tot kronkelige en
gevaarlijke listen. Het tariefbestand zon
der een gelijktijdig valutabestand was
zonder beteekenis.
Indien, zegt het blad, niet ieder land er
thans op uit zou zijn, zijn beschermingsbe
wapening te vermeerderen, zou men nog
eenige hoop kunnen koesteren, dat het
bestand te eeniger tijd in een vredesver
drag zou worden omgezet. Zooals de za
ken echter thans staan, heeft dr Colijn een
werkelijken dienst bewezen door den te
wachten tarieven- en contingenteeringen-
oorlog terug te dringen naar open ter
rein."
Op het eerste gezicht lijkt het vreemd,
schrijft de „Manchester Guardian", dat
Nederland, het traditioneele land van den
vrijhandel, het eerst zich terugtrekt. Als
redenen noemt het blad het dreigend be-
grootingstekort, dat vriji zeker hoogere
tarieven noodig zal maken, het vasthou
den aan den gouden standaard, dat den
export belemmert en de hoogere rechten,
welke Duitschland op vetten en margarine
is gaan heffen. De uitdrukking van teleur
stelling, welke de gezant waarnam, toen
hij de beslissing aan MacDonald mede
deelde, is slechts een zwakke echo van de
rede, welke dr Colijn bij de sluiting van
de economische conferentie heeft uitge
sproken.
De Synode der Geref. Kerken te Middel
burg ten stadhuize ontvangen.
Nadat de leden van de Synode gister
middag een autotocht hadden gemaakt
over het schoone Walcheren, werd hel ge
zelschap officieel ten stadhuize ontvan
gen.
Nadat allen zich in de groote zaal had
den vereenigd hield de burgemeester, de
heer M. Fernhout Kzn., een toe
spraak waaraan we het volgende ont-
leenen:
Als ik u met ingenomenheid begroet,
dan weet ik daarbij niet alleen de instem
ming te hebben van dat deel van Ge
meentebestuur en bevolking, dat tot de
Gereformeerde Kerken behoort, maar ook
die van die breede kringen in Middelburg,
die kerkelijk op geringeren of grooteren
afstand vaa u levend, met u in de hoofd-
