DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1933
DAGBLAD VOOR DE Pf MCIE ZEELAND
47e AARGANG - No. 282
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lnngo Burg. Telcf. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
medodeelingcn 60 cent per regel. Kleine
Advertentiön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
H. M. de Koningin viert vandaag haar
53sten verjaardag. Tevens is het 35 jaar
geleden dat onze Vorstin de regeering
over ons land aanvaardde.
Van oorlog en vrede.
Degenen die van de gehouden en nog te
houden Ontwapeningsconferenties groote
verwachtingen koesterden en die hoopten
dat het, zooal niet tot internationale ont
wapening, dan toch tot een vrij sterke be
perking der bewapening zou komen, moe
ten zich wel zeer teleurgesteld gevoelen.
De te Londen gehouden Economische
conferentie is evenals die van Genève in
1927 uiteengegaan zonder iets van be-
teekenis te hebben bereikt en te vreezen
staat, dat het met de Ontwapeningsconfe
rentie die straks te Genève zal worden ge
houden, niet anders zal gaan.
Een vertegenwoordiger van het Japan-
sche ministerie van Marine heeft in ver
band met de Japansche militaire plannen
verklaard, dat er van een bewapenings
wedstrijd geen sprake is, maar als men de
berichten uit de verschillende landen na
gaat, dan zal men moeten toestemmen dat
het er toch wel bedenkelijk veel op gaat
lijken.
Toen onlangs het Italiaansche luchtes
kader een tocht maakte naar Amerika,
kwam onmiddellijk daarop de mededee-
ling dat Engeland het wenschelijk achtte
zijn luchtmacht aanzienlijk te versterken
en dat Frankrijk eveneens aan het mili
taire luchtverkeer zeer bijzondere aan
dacht begon te schenken.
Toen kort daarop in Italië groote leger-
manoeuvres gehouden werden heeft Mus
solini een daverende rede gehouden, waar
in ook wel over de voordeelen van den
vrede gesproken werd, maar die toch ver
dacht veel herinnerde aan de verwaten
taal van Lamech, die bouwend op eigen
kracht, de geheele wereld scheen uit te
De door Duitschland te Tannenberg ge
houden herdenkingsplechtigheid droeg
ook niet bepaald een vredelievend karak
ter en dat geldt eveneens van de rede
waarmede Hitier de a.s. volksstemming in
het Saargebied heeft ingezet.
En dit optreden werd als het ware on
derstreept door den Franschen premier
Daladier, die tegelijkertijd de Oostelijke
verdedigingswerken inspecteerde, wat niet
ten onrechte als een bedreiging van
Duitschland werd aangemerkt.
En daarbij blijft het niet.
De Britsche admiraliteit, zoo werd ge
meld, heeft verstrekkende plannen voor de
reorganisatie en de versterking van de
Engelsche marine voorbereid en zij' volgt
daarbij de groote concurrenten in den
Stillen Oceaan, Amerika en Japan, die
met koortsachtige haast de strijdkrachten
ter zee en in de lucht versterken.
Wij zijn er van overtuigd, schreef on
langs een buitenlandsch correspondent,
dat de groote mogendheden geen oorlog
willen.
Het kan zijn. Aan mooie woorden en
vredelievende uitspraken ontbrak het in
elk geval niet.
Maar ondanks die mooie, en laten we
aannemen, goed bedoelde woorden, blijft
dan toch wag,r, dat er met vuur gespeeld
wordt niet alleen, maar ook dat in de
onmiddellijke nabijheid van het speelter
rein de ontploffingsstoffen bergenhoog lig
gen opgestapeld.
De Britsche luchtvloot.
De marinemedewerker van de „Daily Te
legraph" schrijft, dat de Engelsche vloot
slechts 200 vliegtuigen bezit. Daarvan zijn
er slechts 162 werkelijk op de schepen in
dienst, terwijl de Amerikaansche vloot
over 357 en de Japansche over 180 vlieg
tuigen beschikt.
Daarbij komt, dat Engeland nauwelijks
eenige reserve aan vliegtuigen heeft, ter
wijl bij de andere zeemogendheden de re
serve 100 a 300 procent bedraagt.
Gevaarlijke vliegtocht van Goering.
Naar thans eerst bekend wordt, heeft
minister-president Goering op 23 Aug. j.i.
per vliegtuig een reis van München naar
Berlijn gemaakt, waarbij de Pruisische
premier het slechts aan de koelbloedig
heid en plichtsbetrachting van zijn piloot
te danken heeft, dat alles zonder ongeluk
ken is verloopen.
In verband met de groote haast, welke
Goering had, werd besloten de vlucht in
het donker uit te voeren. Het vliegtuig
„Manfred von Richthofen", waarmee de
tocht werd ondernomen, startte dienten
gevolge om 20.20 uur uit München.
Kort na het vertrek raakte het toestel
boven het Thüringer Woud op een hoogte
van 2500 meter in een sneeuwstorm, wel
ke gepaard ging met een, door de plotse
ling ingevallen koude opkomend onweer,
waardoor het radio-toestel aan boord van
het vliegtuig tengevolge van het inslaan
der bliksem werd vernield.
Desondanks had de tocht een vlot ver
loop. Na een vlucht van slechts drie uur
en vijf minuten landde de „Manfred von
Richthofen" op Tempelhof, het centrale
vliegveld van Berlijn.
Goering heeft later aan den kapitein
vlieger Hucke van de Duitsehe Lufthansa,
die het toestel bestuurde, een brief gezon
den waarin hij hem dank en hulde brengt
voor zijn buitengewone prestatie.
Amerikaansche vliegtuigen neergestort.
Boven Albuquerque in den staat Nieuw
Mexico is een groot vliegtuig neergestort.
Zes inzittenden zijn daarbij om het le
ven gekomen.
Ook boven San Antonio is een vliegtuig
neergestort, waarbij 3 inzittenden om het
leven kwamen.
Partijdag der N.S.D.A.P. te Neurenberg.
Te Neurenberg wordt door de Nat. So
cialistische partijl een ongeëvenaard
groote bijeenkomst gehouden. Er worden
vele tienduizenden bezoekers verwacht.
Gisteravond om half negen kondigden
fanfare-muziek en oorverdoovend Heilge-
roep de aankomst van Adolf Hitler in het
raadhuis aan.
In de rijkelijk met groen en bloemen
versierde zaal, welke in het glanstijdperk
van het oude rijk zoo dikwijls de keizers
met hun paladijnen vergaderd zag, be
groetten de kopstukken der nationaal-
solialistische partij en de overige autori
teiten den stichter van het Derde Rijk.
Onder eindeloos gejuich van de menigte
trad de rijkskanselier door den hoofdin
gang het raadhuis binnen. In de zaal
bracht daarop een kinderkoor de hymne
„Wach auf, Du Deutsches Land" ten ge-
hoore.
Opperburgemeester Liebel hield vervol
gens een rede, waarin hij Hitler, den be
werker van de nationale wedergeboorte
dankte voor het overweldigend bewijs van
vertrouwen, dat hij het oude Neurenberg
door zijn komst gegeven heeft.
Wij danken, zeide hij, den Fuehrer dat
wij niet meer in een rijk van schande,
maar in een nieuw Duitschland mogen le
ven.
Daarna nam Hitier het woord, om nog
maals de ontwikkeling der nationaal-so-
cialistische beweging te schetsen en de
beteekenis van den eersten partijdag der
N. S. D. A. P. uiteen te zetten.
Van het te Berlijn geaccrediteerde corps
diplomatique zullen twintig gezanten en
elf zaakgelastigden aan de uitnoodiging
van den rijkskanselier om aan den natio-
naal-socialistischen partijdag als zijn
eere- gasten deel te nemen, gevolg geven.
Brand in een petroleumraffinaderij.
In de petroleum-raffinaderij Nafta te
Drohobycz is een ketel uit elkaar gespron
gen. Een benzine-houder met benzine ge
raakte in brand en staat in lichterlaaie.
Eenige andere houders loopen gevaar
eveneens in brand te geraken. De geheele
brandweer van het petroleum-district
neemt aan het blusschingswerk deel.
Engelsche vliegboot op de Noordzee
gedaald.
Gistermorgen zijn vier Engelsche vlieg-
booten in twee groepen van twee van Fe-
lixtown vertrokken met bestemming naar
de Oostzee. De eerste twee vliegtuigou
hebben in den loop van den middag Ko
penhagen bereikt. Van de beide andere
echter moest er een door tot nog toe niet
opgehelderde oorzaak een nooddaling ma
ken en wel op ongeveer zestien mijl uit de
kustl Daar de zee tamelijk ruw stond, was
het niet meer mogelijk om weer op te stij
gen, zoodat de vliegboot hulpeloos rond
dreef. Het andere vliegtuig is, nadat het
eenige malen boven het op zee drijvende
vliegtuig had rondgecirkeld, zonder hulp
te kunnen verleenen, naar het vliegveld
de Mok op Texel doorgevlogen.
Intusschen was bij de directie der Ma
rine te Den Helder bericht binnengeko
men van de noodlanding, waarna de com
mandant der Marine opdracht gaf aau
den commandant van de torpedoboot Z C,
die op zee aan het oefenen was, den sta
ven naar de verongelukte vliegboot te
wenden, ten einde assistentie te verlee
nen. Kort daarop kwam bij de directie
bericht binnen, dat de vliegboot opgepikt
was door het Letlandsche stoomschip
„Everhope", dat het toestel op sleeptouw
had genomen.
De Z 5 heeft vervolgens op zee de vlieg
boot van het Letlandsche stoomschip
overgenomen en naar het vliegveld de
Mok op Texel gebracht.
De vliegboot heeft geringe beschadiging
opgeloopen aan het zijstuur.
Geen politiek in den trein.
Door de Directie van de Nederlandsche
Spoorwegen is aan 't personeel een schrij
ven gericht met den volgenden inhoud:
Volgens mededeeling van de Deutsche
Reiohsbahn-Gesellschaft is het voorgeko
men, dat ons personeel, dienstdoende op
treinen naar Duitschland, aldaar Neder
landsche couranten, die politieke propa
ganda tegen het in Duitschland heer-
schende regime bevatten, heeft ingevoerd.
Het particulier met zich meevoeren van
goederen, met de bestemming, die elders
aan te brengen of achter te laten, is uit
den aard der zaak aan het op de treinen
dienstdoend personeel verboden; het lo
comotief- en treinpersoneel zal dus ook
inzonderheid hebben na te laten, tijdens
zijn dienstuitoefening couranten, tijd
schriften en andere drukwerken, die aan
stoot kunnen verwekken, in Duitschland
binnen te voeren of daar achter te laten.
Ook is aan dat personeel verboden, aan
derden daartoe medewerking te verleenen.
Voorts dient het personeel, dat bij de
uitvoering van den dienst in aanraking
komt met Duitsch spoorwegpersoneel zich
met hen niet in politieke discussies te be
geven, omdat zulks tot ongewenschte ge
volgen kan leiden, en een behoorlijke sa
menwerking tusschen de betrokken spoor
wegadministraties daardoor in gevaar
gebracht zou worden.
Subsidie aan werkloozenkassen.
Onlangs maakten wij melding van een
bericht in „Het Volk", dat de regeering
het voornemen koesterde, een verhooging
te vorderen van de bijdragen der arbei
ders aan de werkloozenkassen.
Uit zeer goede bron verneemt het
Handelsblad echter, dat de bedragen van
werkloosheidssteun en die voor werk-
loosheidsuitkeeringen op de begrooting
van Sociale Zaken voor het jaar 1934
niet zijn verminderd bij die van
1933. Zulks is trouwens geheel in over
eenstemming met de verklaring van mi
nister Slotemaker de Bruine, dat hij voor
sociale voorzieningen dezelfde bedragen
heeft uitgetrokken als vroeger, zooals het
Ned. Corr. Bur. heeft bericht.
De salarisverlaging voor het Rijks
personeel.
In een dezer dagen gehouden vergade
ring van het bestuur der Centrale van
Hoogere Rijksambtenaren is besloten, te
gen Zaterdag 9 September een buitenge
wone vergadering van dien Vereenigings-
raad bijeen te roepen, ter bespreking van
de plannen der Regeering tot verdere ver
laging der salarissen.
Hellendoorn zwicht voor de regeering.
De gemeenteraad van Hellendoorn heeft
het hoofd gebogen voor de verlangens der
regeering en in overeenstemming daar
mede beslissingen genomen.
Ged. Staten hadden geweigerd de be
grooting van het loopende jaar goed te
keuren en het daartegen door de gemeente
ingestelde beroep was door de Kroon on
gegrond verklaard. De buitengewoon
moeilijke financiëele omstandigheden,
waaronder deze eertijds bloeiende ge
meente van ruim veertienduizend zielen
verkeert, noodzaakten het gemeentebe
stuur, rijkssteun te vragen. Deze steun
zal echter verleend worden onder voor
waarde, dat tal van bezuinigingen, door
de regeering aangewezen, worden toege
past. Voorts wordt verlangd, beffing van
200 opcenten op de hoofdsom der perso-
neele belasting, plaatsing van de gemeente
in de derde klasse der gemeentefondsbe
lasting en heffing van honderd opcenten
op de hoofdsom der gemeentefondsbelas
ting.
Noodgedwongen heeft de Raad zich
heden bij deze eischen neergelegd, met 7
tegen 3 st en vier blanco, nadat de bur
gemeester betoogd bad, dat er niets an
ders opzat, dan zich te onderwerpen,
daar de gemeente buiten den steun der
regeering niet bestaan kon. Nadrukkelijk
werd uit den raad verklaard, dat de re
geering het onmogelijke verlangde een dat
het niet mogelijk zal blijken, gezien den
noodtoestand der gemeente, deze hoogere
belastingen te innen.
De Indische Landsmiddelen^
De Indische landsmiddelen brachten in
de maand Juni f32.600.000 op tegen
f 35.200.000 in Juni 1932. Over het eerste
halfjaar 1933 bedroeg de opbrengst f 181
millioen f 900.000, tegen f 199.500.000
over het eerste halfjaar in 1932.
Alle rubrieken bleven beneden het ni
veau van bet vorige jaar, met uitzonde
ring echter van de productengroep, waar
van de opbrengst op Juni f4.000.000 be
droeg tegen f 2.200.000 in Juni 1932, het
geen hoofdzakelijk te danken is aan de
hoogere opbrengst van het Bankatin.
De tabaksaccijns bracht in Juni jongstl.
f2.000.000 op. De landsontvangsten ble
ven in het eerste semester van dit jaar
f47.100.000 achter bij de raming. Deze
achteruitgang werd hoofdzakelijk veroor
zaakt doordat de 'belastingen f 33.100.000
minder opbrachten dan geraamd was.
Voorzitter Rekenkamer in IndiS.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot voor
zitter van de Algemeene Rekenkamer in
Ned.-Indië de heer F. de Bakker, thans
lid van dat college.
Provinciale Groninger Courant
Aan het personeel van de Provinciale
Groninger Courant, een der oudste bladen
van ons land is met ingang van 1 October
a.s. ontslag aangezegd, daar bet bedrijf in
andere handen overgaat.
De „Koningin Emma".
Dten 12en Juni is van de werf der Kon.
Mij „De Schelde" te Vlissingen de motor
boot „Koningin Emma" voor de lijn Ter-
neuzenHoedekenskerke van den Prov.
Stoombootdienst te water gelaten.
Destijds is van het schip een volledige
beschrijving gegeven.
Woensdag is een technische proeftocht
met de „Koningin Emma" gehouden.
Nadat de daarbij betrokken personen
om 8 uur aan boord waren gekomen, zijn
in de buitenhaven eerst de compassen ge
steld, waarna op den gemeten tijd geva
ren is. De voorgeschreven snelheid was 12
Engelsche zeemijlen per uur. Deze snel
heid is ruimschoots overschreden, er is
12.25 mijl bereikt. Na deze snelheidsproef
zijn nog verschillende andere proeven ge
nomen met het draaien van het schip, die
eveneens uitstekend voldeden.
Het schip zette daarop koers naar Hoe
dekenskerke, en meerde aan de nieuwe
ponton aldaar. Op de terugreis naar
Vlissingen is de electrische ankerspil be
proefd, en zijn de reddingsbooten van de
patent davids gevoerd, terwijl een achter
uitproef ook de gewenschte resultaten op
leverde.
Tegen half ze® keerde de Koningin Em
ma weer in de buitenhaven te Vlissingen
terug.
Te Breda is in den ouderdom van 73
jaar overleden de heer H. F. Gross. De
thans overledene was geruimen tijd als
directeur verbonden aan de Coöp. Suiker
fabriek te Sas van Gent.
De Commissaris der Koningin heeft
benoemd tot lid der Gezondheidscommis
sie, gezeteld te Vlissingen, den heer Dr J.
Spuijman, leeraar aan de Rijks Hoogere
Burgerschool aldaar.
Middelburg. Stad hu tfs belich
ting en beiaardconcert. „Wat is
dat mooi"! „Wat komt die toren ook mooi
uit"! Deze en dergelijke uitroepen vangt
men op, als men 's Woendagsavonds tij
dens de belichting van het Stadhuis tus
schen de vreemdelingen, die dit nog nim
mer zagen, slentert of vanaf eenigen af
stand hun gesprekken over hetgeen gebo
den wordt, volgt.
Het tegen den avond weer helder ge
worden weer, maakte een verblijf op straat
aangenaam en zij, die dit begrepen, geno
ten tevens weer van de bespeling van den
beiaard in den Abdijtoren door den beer
Ferwerda.
Het een zoowel als het ander blijft een
attractie voor vreemdeling en stadgenoot.
De Koninginnedag. Veel
vlaggen en oranje. Niet alleen
van alle openbare gebouwen, maar ook
van zeer vele particuliere wappert heden
driekleur en oranjewimpel en duizenden,
jong en oud hebben zich met oranje of de
nationale kleuren getooid om te getuigen
van hun liefde en waardeering voor bet
Vorstenhuis en in de eerste plaats voor
Haar, die heden gedurende 35 jaar het
bewind in handen heeft.
De receptie.
In tegenstelling met andere jaren willen
wij reeds heden enkele woorden wijden
aan de receptie, die de Commissaris der
Koningin en mevrouw Quarles van Uf-
ford hedenmiddag hielden.
De aanleiding daartoe is, dat deze re
ceptie niet in de salons van de ambts
woning heeft plaats gehad, doch in zoo'n
geheel andere omgeving.
Binnenland.
De Indische landsmiddelen.
Geen politiek in den trein.
Vergiftigingsgevallen te Oversloot.
Subsidie aan de werkloozenkassen.
Buitenland.
Gevaarlijke tocht van Goering.
De Nationaal-Socialisten te Neurenberg.
De ringrijderij mankte het moeilijk de
receptie in de Abdij te doen plaats hebben
en zoo kwam men op bet idee daarvoor
de Munt te kiezen. Rappe handen onder
goede leiding hebben gezorgd, dat hier een
keurige receptiegelegenheid is geschapen,
waaraan de historische omgeving een ty
pisch cachet geeft. Op het Muntplein was
het tapijt uit een der grootste vertrekken
van de ambswoning neergelegd en hier in
de openlucht had men gelegenheid den
Commissaris der Koningin en zijn familie
geluk te wenschen met dezen dag.
Hier stonden ook een deel der buffetten,
terwijl de overige in de bekende lager ge
legen kapittelzaal waren geplaatst en de
bezoekers in dit vertrek onder de oude ge
welven nog wat konden napraten onder
het gebruik van ververschingen.
De Ringrijderij.
Zeker wij' weten wel, dat de Ringrijderij
niet direct als een onderdeel van de vie
ring van den verjaardag van de Koninin
moet worden beschouwd, maar zij valt
daarmede samen en verhoogt toch onte
genzeggelijk de feestelijke stemming.
Daarom zij bier gemeld, dat hedenmor
gen alle 46 deelnemers present waren en
dat er bijzonder veel werk is gemaakt van
de aankleeding der dieren. Eerst heeft de
commissie de dieren geïnspecteerd en
punten toegekend. Het resultaat vermel
den wij morgen, omdat het eerst bij de
algemeene prijsuitdeeling zal bekend wor
den gemaakt.
Op twee banen is töen met rijden begon
nen; zoo is er voor de bezoekers meer
ruimte dan bij drie banen, terwijl men
beide banen kan overzien.
In de pauze maakten de rijders, mede
voerende de wisselbekers, weer den ge-
bruikelijken rondrit door de stad.
Wij komen natuurlijk op een en ander
morgen uitvoeriger terug.
De parade.
Voor Middelburg de laatste jaren on
gekend, is de jaardag beden ook door
het garnizoen met een parade op bet Mo
lenwater gevierd.
Precies te elf uur was de troep op het
Molenwater opgesteld* kader en man
schappen waren gekleed in klein tenue en
gewapend met revolver en klewang en
droegen den stalen helm.
De parade, die veel belangstelling trok,
werd o.a. bijgewoond door den Commissa
ris der Koningin en den burgemeester.
Voor zoover het kader niet bij den
troep was ingedeeld nam dit plaats ach
ter den commandant der school voot
dienstplichtige onderoff.-administrateurs,
majoor G. Berghuijs, die met genoemde
beeren den troep inspecteerde voor deze
onder commando van den eersten luite
nant J. D. Hattink, défileerde.
Na afloop keerde de troep ddor een
deel der stad, n.l. door Molenstraat, Dam,
Korte- en Lange Delft, Markt en Noord
straat naar de kazerne terug.
Carillonbespeling.
Van 12 tot 1 uur bespeelde de heer Fer
werda, evenals iederen Donderdag, het
carillon en plaatste zijn programma ge
heel in het teeken van den dag. Hij bracht
bijna uitsluitend volks- en andere natio
nale liederen ten geboore.
Hedenmiddag 2 uur zag een jeugdig
arrestant, die van bet gerechtsgebouw
naar het huis van bewaring werd overge
bracht, kans de straat op te vluchten. Op
het Balansplein werd bij: echter weer ge
grepen en geboeid naar bet gerechtsge
bouw teruggevoerd. Een en ander trok op
dit drukke uur veel belangstelling.
Vlissingen. De Koninginnedag.
Hedenmorgen zijn de feesten ingezet met
een reveille, terwijl op het marineterrein
een parade plaats had van de marine en
de kustartillerie en de troepen na afloop
een marscb door de stad maakten.
Goes. Gemeenteraad,. Aan do
agenda van de a.s. Vrijdag te houden
Raadsvergadering is nog toegevoegd:
Verzoek van het bestuur der vereeni-
ging „De Ambachtsschool" om medewer
king te verleenen tot invoering van bet
leervak „electrotechniek" aan de am
bachtsschool.
In hun prae-advies zeggen B. en W.
dat de gevraagde medewerking krachtens
het bepaalde in art. 25 der Nijverheids-
onderwijswet hierin bestaat, dat de Raad
de verklaring aflegt, dat bedoelde uitbrei
ding noodzakelijk wordt geacht.
Zooals uit het adres blijkt, zijn aan deze
jxitbreiding geen e*tra-kosten verbonden,
