WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1933
DAGBLAD VOOR DE PR MC1E ZEELAND
47e JAARGANG - No. 2Si
Oranje en Nederland.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Ingezonden Mededeeling.
De Antirevolutionaire partij beschouwt
het koningschap zooals dat in ons land
bestaat, niet als den eenig juisten re-
geeringsvorm.
Ook een andere regeeringsvorm kan in
overeenstemming zijn met de Antirevolu
tionaire beginselen.
Hieruit volgt echter niet, dat wij: zou
den meezingen in 'het koor van hen, die
roepen om een republikeinschen staats
vorm en die niets liever zouden zien, dan
dat ons Koninklijk Huis het voorbeeld van
zooveel andere Europeesöhe dynastiën zou
volgen.
Het tegendeel is het geval.
Als anderen roepen: weg met Oranje,
dan plaatsen wij daartegen een geestdrif
tig: Oranje boven! Leve de Koningin!
En dan blijft het niet bijl woorden
alleen.
Dat is gebleken in 1918, toen de revo
lutiemakers meenden, dat ook onze Vor
stin de kroon van het hoofd behoorde te
worden gerukt.
Toen hebben we gezien, hoe de kloeke
Zeeuwen, de stoere Friezen, de gemoede
lijke Limburgers met de meer geestdrif
tige Hollanders zich vereenigden om ten
koste van alles, de geliefde Vorstin en
haar Huis te beschermen.
Dat is gebleken in 1923 toen daar op
den Dam de vertegenwoordigers van heel
ons volk, van Zeeuwsohen stroom tot de
Friesche gouw, van Limburgs veld tot
Holland's stranden plechtig betuigden:
Wilhelmina van Nassau we,
Vorstin van Nederland,
U zweer ik eeuw'ge trouwe
U en het Vaderland!
Dat was geen zang zonder meer, maar
het was een uiting van innige, diep gevoel
de overtuiging.
"Wij' hebben onze Vorstin, die morgen,
zoo God wil, verjaart, lief, met de volle
liefde van ons hart, omdat zij' leeft voor
haar volk, omdat zij in zich vereenigt al
de deugden van het Oranjehuis.
Maar dat is niet de eenige reden waar
om wij: onze Koningin vereeren en voor
de republikeinsche propaganda absoluut
immuun zijn.
De souverein'iteit van Oranje is onder
de leiding Gods in onze historie gewor
teld.
Oranje en Nederland zijn met de meest
sterke banden saamverbonden,
saamgegroeid
In de Oranje's heeft ons volk gehad een
volgreeks van helden zonder wederga.
Eén gedachte bezielde ben: het zinkend
Vaderland voor ondergang te behoeden.
Aan tegenstand tegen Oranje heeft het
in den loop der eeuwen niet ontbroken,
maar altijd weer brak bet „Oranje boven"
zich baan.
Er is een innige, een mystieke band,
die Vorstin en volk verbindt.
„Hier is schreef eens Dr Kuyper
een mysterie van hoogere leiding dan in
de leiding der menschen aanwijsbaar is;
en van een verborgen macht, die bij het
gestadig wisselen van personen en gebeur
tenissen, met ons volk steeds één grootsch
doel voor oogen had en hield en niet op
hield van ons de bereiking van het doel
ook met de eminentie dezer prinsen te
verrijken. Een mysterie, waarin het ge
heim van het „Oranje boven" ligt, en dat
ook voor de toekomst, wat ook wegvalle,
nog hope geeft op nationaal geluk".
Verandering van staatsvorm blijft mo
gelijk.
Nadat Israël eeuwen lang had geleefd
onder de Richteren, die de Heere over
hen bestelde, kwam er in het staatsleven
een geweldige omkeering.
Het volk ging roepen om een Koning.
Een koning vroegen ze en daarin
school de fout gelijk alledevolke-
ren hadden.
Niet een koning, die het volk zou voor
gaan op den goeden weg, opdat ze des
te beter in de wegen des Heeren zouden
wandelen, neen, de bedoeling was een
andere.
'Met de 'leiding Gods in de historie wil
den zij niet meer zien gerekend. Een ko
ning moest er zijn om met de andere vol
ken mee te kunnen doen. Gelijk alle de
volkeren, dat was de fout.
En dat is ook de fout van hen, die
Oranje en Nederland meenen te mogen
scheiden.
Hier is een pogen om zoo mogelijk het
werk Gods te verstoren, om de door
God gelegde banden te verbreken.
Daarom wekt de republikeinsche propa
ganda onze antipathie. Daarom willen wij
den band tusschen Oranje en Nederland
sterken.
En daarom is het onze bede, dat het
God moge behagen onze straks jarige
Vorstin en haar Huis nog vele jaren te
sparen, haar te zegenen met de volheid
van Zijne zegeningen en zeggen we uit de
volheid van ons hort:
In goede en kwade stonden
Geleid door 's Heeren hand,
Blijv' vast en trouw verbonden
Oranje en Nederland!
Fantastische vestingwerken aan de
Fransche Oostgrens.
Naar aanleiding van de inspectiereis
van den Franschen premier Daladier
naar de vestingwerken aan de Fransche
Oostgrens publiceert de „Fetit Parisien"
een artikel over de versterkte grenszone.
Men moet zich, aldus het blad, een front
voorstellen van ruim 100 K.M., dat op 12
K.M. van de grens verwijderd loopt en be
staat uit een onafgebroken rij van afzon
derlijke vestingen, welks slechts door gol
ving van het terrein opvalt.
Men kan van een fantastische onder-
aardsche stad spreken, van een vesting
onder den grond, welke tegen de krach
tigste strijdmiddelen weerstand kan bie
den. Een enorm stalen pantser is in de
aarde gezet, met een gewicht van min
stens 30.000 kilogram.
Deze moderne „oorlogsstad" ligt 100
meter onder de oppervlakte. Zij beschikt
over een spoorweg, welke met groote snel
heid door de onderaardsche stad kruist.
Alle maatregelen zijn onder de aarde ge
troffen, opdat geheele legers daar maan
den lang kunnen verblijven.
Tijdens zijn oponthoud in Metz ver
klaarde Daladier: „Wij zijn Franschen en
zijn vastbesloten het te blijven. Frankrijk
provoceert niemand, maar wil een vrij
Frankrijk blijven, wat ear ook moge ge
beuren. Ik heb kunnen waardeeren het
geen er tot stand is gebracht om onze
grenzen te beschermen tegen een onver-
hoedschen aanval. Ik dank van ganscher
harte, ook namens Frankrijk, allen, die
hebben bijgedragen tot den bouw der bol
werken.
Het Oostenrijksche leger.
Aangaande de a.s. uitbreiding van het
Oostenrijksche leger meldt de Britsche
draadlooze dienst het volgende:
Waarschijnlijk zal binnen enkele dagen
een overeenkomst worden gesloten, welke
de voorwaarden zal bevatten, waaronder
de Britsche, Fransche en Italiaansche re
geeringen het verzoek zullen inwilligen,
hetwelk onlangs door de Oostenrijksche
regeering is gedaan, n.l. om toestemming
tot het op de been brengen, voor een pe
riode van één jaar, van een speciaal hulp
leger van 8000 man. De regeeringen van
de mogendheden der Kleine Entente zijn,
naar verluidt, geraadpleegd en hebben
hun toestemming gegeven.
Het Oostenrijksche verzoek spruit voort
uit de gespannen sfeer, die aan de Oos-
tenrijksch-Duitsche gTens bestaat. Volgens
de bepalingen van het Verdrag van Saint-
Germain is aan Oostenrijk een leger van
30.000 man toegestaan, doch dit is tot
dusver nooit op volle sterkte geweest. De
afwijking van het verdrag bestaat in het
aanwerven van recruten voor de nieuwe
strijdmacht voor een korten diensttijd in
plaats van voor de normale periode van
twaalf jaar.
Japans vlootprogram.
Een vertegenwoordiger van het Japan-
sche ministerie van marine heeft een uit
voerige verklaring gegeven van de over
wegingen, die de Japansche regeering er
toe geleid hebben, de vloot <te versterken.
Hij wees in de eerste plaats de buiten-
landsche berichten over een bewapenings
wedstrijd tusschen Amerika en Japan af,
evenals zeer in het bijzonder de geruch
ten over z.g. oorlogsgevaar. Japan, dat
met eenig voorbehoud tot het Londensche
vlootverdrag is toegetreden, acht zich ech
ter niet in staat de bewapening ter zee
van andere volken, die tot nog toe van
geen enkele zijde bedreigd worden, onop
gemerkt te laten. Wanneer Japan nieuwe
schepen bouwt, dan is het daartoe ge
dwongen door de vlootbouwprograms van
andere mogendheden.
Treinramp in Nieuw-Mexico.
Naar uit Amarillo in Texas wordt ge
meld, is op de tien meter hooge brug iu
de nabijheid van Tucumcari (Nieuw Me
xico) een expressetrein ontspoord en in
een rivier gestort.
De locomotief en een personenwagen
verdwenen in de diepte, terwijl zes wa
gons in ondiep water bleven staan.
De machinist werd op slag gedood, de
stoker wordt vermist. Tot dusver zijn 12
lijken onder de puinhoopen vandaan ge
haald. Er zijn 45 personen gewond.
De reddingswerkzaamheden werden
belemmerd door de duisternis.
De overstroomingen in China.
Uit Shanghai wordt gemeld, dat volgens
een officieele mededeeling in de provincie
Shantoeng 5000 dorpen en in de provincie
Hoepei 600 dorpen overstroomd zijn. Ook
in de provincies Honan, Shansi en Shensi
hebben de overstroomingen een gro-oten
omvang aangenomen. Honderdduizenden
I
vluchten voor het water. De oogst is groo-
tendeels verwoest. De overheid treft maat
regelen om de vluchtelingen hulp te ver-
leenen.
Warmte en droogte in Engeland.
Evenals hier te lande geniet men in En
geland van mooi, warm weer
Al twaalf dagen lang, zegt de „N. R.
Ct.", is de temperatuur er tusschen de 80
en 90 graden Fahrenheit. Tot dusver is er
deze maand te Kew nog slechts 12.2 m.M.
regenval opgeteekend, tegen een gemid
delde van 57 m.M. in andere maanden en
het ziet er niet naar uit of de eerstko
mende dagen die schade aan regen nog
zullen inhalen.
Iutusschen begint de droogte zich hier
en daar al pijnlijk te laten gevoelen. De
groote landbouwbedrijven hebben over het
algemeen profijt van de droogte getrok
ken, maar in den tuinbouw begint men
thans angstig naar regen uit te zien. In
Wales zijn de schapen van de Hardy Hills
reeds naar de dalen gehaald moeten wor
den, omdat er op de hellingen geen voer
meer staat.
Het record van den postduif.
Een duivenhouder te Moskou maakt ge
wag van een interessant geval met een
postduif, die het vliegrecord voor duiven
in de Sowjet-Unie, dat 480 K.M. bedroeg',
verbeterd heeft tot 2352 K.M., waarmede
van een wereldrecord gesproken mag wor
den.
Deze duivenhouder had te Odessa een
postduif gekocht, welke hij mee naar Mos
kou nam en weer verkocht aan iemand
uit Saratof.
D© duif ontsnapte echter bij haar nieu
wen meester, vloog terug naar Moskou en
verder naar haar eersten eigenaar te
Odessa.
De geheele afstand van Saratof naar
Moskou en vandaar naar Odessa bedraagt
2352 K.M.
Sneltrein in een kudde schapen.
Op het traject LeinefeldeGotha reed
Maandag de sneltrein no. 65 tusschen de
stations Seebach en Grossengottem bij
een overweg in een kudde schapen van
ongeveer driehonderd stuks. De herder
Franz Staat, uit Miltenberg in Beieren,
werd gedood, evenals ongeveer 75 scha
pen. De overweg kon gesloten worden met
afsluitboomen, die op grooten afstand be
diend worden. Het is nog niet duidelijk,
hoe het ongeluk gebeurd kan zijn. De trein
had door het gebeurde een vertraging van
twintig minuten.
Korte Berichten.
Bij schietoefeningen aan boord van
den kruiser „Tordenskjold" ter hoogte
van het eiland Jomfruland ten zuiden van
de Noorsche kust zijn gisteren twee perso
nen gedood en zes ernstig gewond.
Te Sprange in den Canadeeschen
staat Ontario is een gTOOte zagerij door
brand vernield; 4000 palen ter waarde
van 750.000 dollar werden een prooi der
vlammen.
i Tengevolge van een bergstorting in
het bergdal nabij Stanislau, die veroor
zaakt is door zwaren regenval, is een op
pervlakte land van elf morgen, waarop
zich twee boerenhofsteden bevonden, be
dolven. Het aantal slachtoffers staat nog
niet vast. Men vreest voor verdere stortin
gen van den door het water ondermijnden
bergkam.
Ruim 10.000 boeren uit Gastillië zijn
te Madrid bijeen. Zij eischen het aftreden
van den minister van Landbouw en Ar
beid, wiens politiek den Spaanschen ak
kerbouw volgens hen te gronde zou rich
ten.
De sneltrein ParijsRoyan is gister
bij Meigne le Vicomte ontspoord; er was
i doode en 25 gewonden.
De Graf Zeppelin is gistermiddag
van zijn tocht naar Zuid-Amerika te Frie-
drichshafen teruggekeerd.
Prinses Juliana.
H.K.H. Prinses Juliana heeft gister
middag de vergadering van den Raad van
State bijgewoond.
Mr H. van der Vegte f.
Te 's Gravenhage is na een reeds lang
durige ongesteldheid op 65-jarigen leeftijd
overleden oud-minister mr. H. van der
Vegte.
Mr Hendrik van der Vegte werd1 op 15
Augustus 1868 te Zwolle geboren. Hij stu
deerde te Leiden in de rechten, en promo
veerde aldaar in 1893.
In 1895 lid geworden van dien Zwol-
schen gemeenteraad, was hij van 1897
1904 en ook later wethouder van onder
wijs. Aan zijn tweede wethoudersperiode
die in 1905 was ingegaan, kwam in 1907
een einde, toon de Staten van Overijssel
hem tot lid van Ged. Staten verkozen.
In 1926 nam mr van der Vegte zitting
in het Kabinet-De Geer, waarbij 'hem het
departement van Waterstaat werd toe
vertrouwd. Zijn ministeriëele loopbaan
nam in 1929 een einde. Later werd hij nog
benoemd tot voorzitter der Algemeene Ex
ploratie-Mij, was 'hij commissaris van de
glasfabriek „Leerdam" en van de Neder-
landsohe Spoorwegen, en voorzitter der
Noord-Ooster Locaalspoorweg-Mij.
Na zijn aftreden als Minister van Wa
terstaat vestigde hij zich als advocaat en
procureur te Den Haag.
Ervaringen van de Arbeidsinspectie.
In het Centraal Verslag van de Arb&ids-
Binnenland.
Verleende Koninklijke onderscheidingen.
Generale Synode Geref. Kerken,
lachte vermindering der werkloosheid.
Buitenland.
Warmte en droogte in Engeland.
Groote treinramp in Mexico.
Fransche vestingwerken aan de Oostgrens.
inspectie, uitgegeven door het 'Departe
ment van Algemeene Zaken ter Lands
drukkerij, is een afzonderlijk hoofdstuk
gewijd aan de bedrijfsongevallen.
Dat bij deze ongevallen ook eigen on
voorzichtigheid een woordje meespreekt,
blijkt uit het volgende
Het districtshoofd te Breda meldt vijf
tien ongevallen, veroorzaakt door loshan
gende kleeren, loshangend haar en een
ring.
Zoo' werd een man gegrepen door een
krukas van een dorschmachine. Hij werd!
tegen den grond geslingerd en overleed
daags1 na het ongeval. In enkele gevallen
werd een jongen of een meisje een bosje
haar uitgetrokken. Soms gebeurde dit,
niettegenstaande een muts gedragen werd.
Dan bleek het mutsje flatteus' te zijn opge
zet, net als de moderne hoedjes, achter op
het hoofd of op zij. Daarom is te Rotter
dam een nieuw model muts ingevoerd.
Een arbeider, die in een broodfabriek!
van een werkbank afsprong, waarop hij
een transportband had nagezien, bleef
met een ring, dien hij aan zijn linkerpink
droeg, achter een boutje haken. De pink
werd bij het tweede lid afgerukt.
Geheimhouding door rijkspersoneel.
De voorzitter van den ministerraad
heeft aan de hoofden van dienst een brief
doen toekomen van den volgenden in
houd:
In verband met het feit, dat in den laat-
sten tijd zich opnieuw gevallen hebben
voorgedaan, waarin van de zijde van het
rijkspersoneel, met verzaking van de ge
heimhoudingsverplichting mededeelingen
of gegevens zijn verstrekt omtrent voor
genomen of in voorbereiding zijnde plan
nen of maatregelen der regeering, aan
personen of instanties', die tot kennisne
ming daarvan niet of vooralsnog niet be
voegd waren, acht ik het gewenscht, dat
het rijkspersoneel nogmaals opmerkzaam
worde gemaakt op zijn verplichting tot
geheimhouding van hetgeen den ambte
naar of arbeider in zijn ambt of betrek
king is ter kennis gekomen, zulks onder
mededeeling, dat genoemd personeel, bij
niet nakoming dezer verplichting zich
schuldig maakt aan ernstig plichtsver
zuim en dientengevolge zich blootstelt aan
een bestraffing met de disciplinaire straf
van onvoorwaardelijk ontslag.
Tegen te hooge renten.
Ged. Staten van Friesland hebben goed
keuring onthouden aan een besluit van
den raad der gemeente Kollumerland e.a.
tot nadere vaststelling van het rentemaxi
mum voor kasgeldleeningen op 5 Va pet.,
omdat de toestand der geldmarkt thans
zoodanig is, dat genoemd percentage het
normaal vereischte percentage ver te bo
ven gaat.
Lichte vermindering der werkloosheid.
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling deelt mede, dat de werkloos
heid onder de 605000 leden van ingevolge
het Werkloosheisbesluit 1917 gesubsi
dieerde vereenigingen in de week van 7
t.m. 12 Augustus 1933 heeft bedragen 23.7
pet., terwijl zij in de week van 2429 Juli
1933 bedroeg 24.3 pet. In de overeenkom
stige week van het jaar 1932 was het
werkloosheidspercentage 26.2.
Bij 1064 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 12 Aug. 1933 in
totaal 300387 werkzoekenden ingeschre
ven, waaronder 28370 mannen. In totaal
waren werkloos 274142 personen, waar
onder 265085 mannen.
Op 29 Juli 1933 bedroeg het totale aan
tal ingeschrevenen bij een ongeveer gelijk
aantal organen der openbare arbeidsbe
middeling 302993, hiervan waren werk
loos 276740 personen, waaronder 267881
mannen.
Het aantal ingeschreven werkzoeken
den is derhalve sedert 29 Juli j.l. vermin
derd met 2606, het aantal werkloozen met
2598.
Het aantal uit de havens van Amster
dam en Rotterdam vertrokken Nederland-
sche landverhuizers bedroeg volgens de
opgaven van de Commissies van Toezicht
in 'die havens, 70 in het eerste halfjaar
1933; in 1930 bedroeg dit aantal 2740
(over het geheele jaar); 361 in 1931; 155
in 1932.
Jhr de Geer, Minister van Staat
Bij Kon. besluit is benoemd tot Minis
ter van Staat Jhr Mr D. J. de Geer, lid
