Samenvoeging kleine gemeenten
Ik moet
ook mee
EERSTE BLAD.
DINSDAG 22 AUGUSTUS 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 274
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Zeeuwsch Profetenbrood
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
want op pleizier-lochljes komen wij
"Akkertjes" altijd van pas, omdat wij
zoo goed helpen bij onwel worden
op 't water, door zeeziekte of de zon.
Ook tegen wagenziekte helpen Ak-
ker-Cachels perfect en dan bij hoofd
pijn, kiespijn, zenuwpijn, "kater" enz.
Vergeet vooral niet ze mee te nemenl
Per 12 stuks 50 cL Alom verkrijgbaar I
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
In verband met de noodzakelijkheid van
bezuiniging ook bij de gemeenten, trekt
weer opnieuw de aandacht de mogelijk
heid van samenvoeging van kleine ge
meenten.
Bijzonder actueel is daarom een bij
drage van J. J. G. Boot in „Antirevolu
tionaire Staatkunde" over dit onderwerp.
Het aantal 'kleine gemeenten is inder
daad niet gering.
Van de 1087 gemeenten, die ons land
telt, zijn er 27 met minder dan 500 zielen,
139 met 500—1000 zielen, 224 met 1000
—2000 zielen, 175 met 20003000 zielen
en 204 met 30005000 zielen.
Er is dus wel aanleiding om de moge
lijkheid en wenschelijkheid van samen
voeging aan een nadere beschouwing te
onderwerpen.
Een der eerste bezwaren, die gewoon
lijk tegen samenvoeging worden aange
voerd is, dat met het historisch gewor-
dene rekening moet worden gehouden.
In een breedvoerig historisch overzicht
toont de heer Boot echter aan, dat we
met deze uitdrukking wat voorzichtig
dienen te zijn. Er ligt aan de vorming der
gemeenten heel wat willekeur ten grond
slag. Van een historische groei kan in
vele gevallen niet worden gesproken.
Dit is niet zonder belang, al volgt er
ook niet uit, dat een hernieuwde wille
keurige regeling gewenscht zou zijn.
Bij de vaststelling van de Gemeente
wet van 1847 lag het, naar de schrijver
betoogt, in de bedoeling, dat de kleine
gemeenten zouden verdwijnen. Volgens
Thorbecke, den schepper van de Gemeen
tewet, was het gewenscht, dat naar een
zielenaantal van minstens 23000
werd gestreefd. Het stelsel der Gemeente
wet is naar hij meent te mogen aanne
men, gebaseerd op gemeenten met min
stens 3000 zielen en de vraag, of dit
aantal niet belangrijk hooger zou zijn
geweest, indien Thorbecke had kunnen
voorzien de geweldige uitbouw van het
gemeentelijk gebeuren, meent hij beves
tigend te mogen beantwoorden.
Op de vraag, waarom de kleine ge
meenten nog in stand zijn gebleven, ter
wijl b.v. de Staatscommissie van 1923
het een ongewenschte toestand achtte, dat
er een groot aantal gemeenten is met
nog geen 2000 inwoners, wordt door den
heer Boot op de volgende bezwaren tegen
samenvoeging gewezen:
„Onder de tegenstanders van opheffing
der kleine gemeenten zijn er, die zich op
de historie beroepen.
Het zijn historisch gegroeide plaatse
lijke corporaties met historische grenzen
met historische rechten, die zich, ondanks
alle tegenwerking, ondanks alle centrali-
eatiemaniakken, hebben weten te hand
haven.
De geschiedenis van zeer veel platte
landsgemeenten, schrijft men, verliest zich
in den nacht der eeuwen, al heeft haar
bestuursvorm wisseling ondergaan. Men
wijst op het afschrikwekkend voorbeeld
van de staatsregeling van 1798.
Men wijst ook op het gevaar van de
zucht naar concentratie. Wanneer men
daaraan toegeeft, dan gaat op die wijze
een 'belangrijk stuk volkskracht verloren.
Thans zijn er in tal van plaatsen raads
leden en wethouders, die zich interessee
ren voor de publieke zaak en die vaak
met veel ambitie de gemeentebelangen
dienen. Mannen worden daardoor ge
kweekt, menschen die wat beteekenen.
Vervolgens wijst men op het belang
rijke instituut der samenwerking 'tus
schen de gemeenten. Men wil toegeven,
dat de procedure daarvan voorheen om
slachtig was, doch de laatste wijziging
van de Gemeentewet heeft in dit opzicht
een practische regeling ingevoerd; zoodat
een beroep op de onpractisöhe procedure
thans geen grond meer heeft.
Hieraan voegt men nog toe, dat, al
worden de kleine gemeenten opgeheven,
ook dan nog niet de mogelijkheid bestaat,
voor de dan in de plaats getreden groo-
tere gemeenten, aan alle verplichtingen te
voldoen, en dat ook dan nog samenwer
king voor verschillende onderwerpen met
andere gemeenten moet worden gezocht
(water, gas en electriciteit).
Er wordt op gewezen, dat samenvoe-
ging geen nieuwe plaatselijke gemeen
schappen vormt, maar districten met een
aantal dorpen, die hun vertegenwoordi
ging in den Raad hebben en er naar stre
ven om toch vooral dezelfde voordeelen
voor hun dorpen te behalen, die ook de
andere bezitten, hetgeen de bezuiniging
niet ten goede komt.
Men wijst voort» op de in embryo aan
wezige streekplannen.
Vervolgens wijzen de tegenstanders er
op, dat een hopelooze verdeeldheid bestaat
ten aanzien van de vraag, waar de grens
is van het zielental, waarbeneden een be
hoorlijk gemeentelijk leven niet mogelijk
is. Het varieert van 1000 tot 18000 zielen.
Ook is het aan ernstigen twijfel onder
hevig of samenvoeging inerdaad tot bezui
niging leidt. Men ziet wel, dat, naar
mate de gemeenten grooter zielental heb
ben, ook de kosten verhoudingsgewijze
grooter zijn dan in de kleine gemeenten.
Grootere gemeenten vragen hooger be
zoldiging van personeel, ook van inrich
tingen, die kleine gemeenten niet kunnen
bekostigen. In de vroedschap van de klei
ne gemeenten neemt de zuinigheid een
beteekenende plaats in.
Men wijst op de oppervlakkigheid,
waarmede wordt aangedrongen op ophef
fing, zonder rekening te houden met ge-
ographische en economische factoren, af
stamming, gezindheid der bevolking enz.
Er wordt gewezen op het gevaar, dat
samenvoeging tot doel heeft uitbreiding
van de gemeentelijke bemoeiingen, waar
door de mogelijke bezuiniging weer wordt
teniet gedaan".
Erkend moet worden, dat de voornaam
ste bezwaren hier zijn gememoreerd.
In een volgend nummer geven wij de
bespreking van deze bezwaren.
De tarwe-conferentie begonnen.
In een officieel communiqué der giste
ren te Londen begonnen Tarweconferentie
wordt medegedeeld, dat thans de mid
delen worden onderzocht, welke de im
porteeren de landen in staat zullen stellen
om op de meest doeltreffende wijze hun
medewerking te verleenen, waarvan zoo
als bekend de exportlanden het van
kracht worden van het accoord, dat zij
met elkaar hebben aangegaan, afhanke
lijk hebben gesteld.
Na afloop van de middagvergadering
werd het ontwerp van den tekst van het
accoord, dat als basis der discussies zal
dienen, gepubliceerd.
In het ontwerp geven de importlanden
den wensch te kennen om met de export
landen samen te werken om het even
wicht tusschen de productie en het ver
bruik van graan te herstellen.
Twee subcommissies zijn ingesteld. De
eerste is belast met het onderzoek van
de technische kwesties, welke verband
houden met een verlaging der invoerrech
ten, terwijl de tweede zich bezighoudt met
het onderzoek van het vraagstuk van de
instelling van een internationaal advies
comité. Beide subcommissies zullen aan
de conferentie, welke 23 dezer weer ver
gadert, verslag van haar bevindingen uit
brengen. Men verwacht, dat alle gedele
geerden dan volledige instructies van
hunne regeeringen zullen hebben ontvan
gen.
Murphy, de leider van de Amerikaan-
sehe delegatie heeft uitdrukkelijk ontkend,
dat de Vereenigde Staten van plan zou
den zijn om de overtollige graanvoorra
den door dumping in andere landen op de
markt te werpen.
Stormen langs de kust van New-Jersey.
Langs de kust van den Atlantischen
Oceaan hebben hevige stormen gewoed,
waardoor een aantal visschersschepen en
een plezier-jacht zijn omgeslagen. De
kustwachten hebben meer dan 100 per
sonen gered, velen waren gewond.
Een dertigtal visschers-gezelschappen
zijn niet teruggekeerd. Kustwachten en
vrijwilligers zoeken de kust naar hen af.
Orkaan te Munchen.
Munchen is Zondag door een orkaan
bezocht, welke op verschillende plaatsen
groote schade heeft aangericht. In een
kamp van de Hitier jeugd werd een groot
aantal tenten vernield. Groote balken
vlogen door de lucht. Eenige Hitlerjon-
gens, die in een tent waren gevlucht voor
den regen, werden erdoor getroffen. Een
hunner werd gedood, 7 anderen moesten
naar het ziekenhuis worden overgebracht
In de Infanteriestrasse werd een boom
ontworteld, waarbij een S.A.-man werd
gewond. In de Adalbertstrasse werd een
vrouw, die zich niet staande kon houden,
door een auto aangereden en gedood. Een
agent van politie, die haar wilde te hulp
komen, bekwam lichte verwondingen.
De staking In de Fransche binnen
scheepvaart.
De staking in de Fransche binnen
scheepvaart heeft zich van Noord-Frank
rijk uitgebreid tot in de omgeving van Pa
rijs. Over een lengte van ongeveer 500
K.M. wordt gestaakt. Vierduizend sche
pen liggen stil. Het verkeer op de in het
stakingsgebied gelegen wateren is zoo
goed als geheel onmogelijk, aangezien op
vele plaatsen tal van schepen dwars over
het water zijn gelegd.
In d» protestvergaderingen der staker»
werden als de drie belangrijkste eischen
gesteld de afschaffing van de bevoorrech
ting der motorschepen bij de sluizen, toe
passing van den 10-urigen arbeidsdag
met verbod van de scheepvaart des nachts
en een verbod dat vaartuigen door andere
schepen, die over een sneller voortbewe
gingsmiddel beschikken, worden inge
haald.
Dë bond van motorbootreederijen heeft
den betrokken autoriteiten verzocht be
middeling te willen verleenen. De onder
staatssecretaris van het ministerie voor
economische zaken heeft een oproep ge
daan tot hervatting der werkzaamheden,
waarin hij erop wijst, dat de staking ern
stige economische gevolgen kan hebben
juist in een periode dat eenige opleving
van de binnenscheepvaart te bespeuren
valt.
Nieuwe ontdekkingen in het Noordpool
gebied.
De onder leiding van prof. Wiese
staande pool-expeditie op den ijsbreker
Sibirjakof heeft ten zuidwesten van de
reeds het vorige jaar ontdekte eilanden
groep Izwestija, ongeveer op den 81sten
O. lengtegraad, (de breedte is in het tele
gram verminkt overgekomen), een nieuwe
groep eilanden ontdekt.
Autobus in een afgrond gestort.
Een autobus met 44 vacantiegangers
uit Madrid stortte te Guadarrama van een
steile helling naar beneden en sloeg eenige
malen over den kop. Van de inzittenden
werden wonder boven wonder slechts 15
personen gewond, terwijl een hunner
werd gedood. Vermoedelijk was de chauf
feur dronken.
De arbeidsvoorwaarden in Amerika.
Vanwege de voortdurende voorwaar
den en bezwaren heeft Roosevelt er in
toegestemd een commissie van vertegen
woordigers uit de petroleumindustrie te
benoemen, die wijzigingen van den code
zal voorstellen en de petroleummannen
hebben er in toegestemd de aanbevelingen
van den president af te wachten.
Johnson zeide, dat de meest karakteris
tieke trek van den staal-code de achturen-
dag, respectievelijk de 35-urige werk
week is.
De administratie overweegt een proef-
kwartaal voor codes als voor de staal- en
petroleumindustrie en schijnt definitief
een politiek van prijsbepaling te hebben
aanvaard.
Vanwege de verhoogde productiekosten,
welke de code en de belastingverhooging
veroorzaakt hebben, is de textielindustrie
genoodzaakt haar prijzen zoodanig te ver-
hoogen, dat gevreesd wordt, dat deze het
verbruik in gevaar brengt, en mitsdien
zou kunnen leiden tot het sluiten van fa
brieken en het ontslaan van een aantal
arbeiders.
Van droog naar nat.
De staat Missouri heeft zich met een
verpletterende meerderheid verklaard
voor intrekking van het drankverbod.
Dit is reeds de 22ste staat die „om"
gaat van droog naar nat.
De oogst in Rusland.
Ten aanzien van de gunstige oogstbe-
richten uit Rusland schrijft de correspon
dent van de „Herald Tribune" te Moskou,
dat deze niet geheel overeenkomstig de
waarheid zijn. Hij vreest, dat velen in den
komenden winter door honger en onder
voeding om het leven zullen komen.
Staking in PennsylvaniS.
Vijftienduizend arbeiders in de anthra-
ciet-mijnen, die in staking waren gegaan,
hebben erin toegestemd het werk te her
vatten, nadat zij de verzekering hadden
ontvangen, dat hun grieven door de fede
rale en staatsautoriteiten zullen worden
onderzocht.
„Er dreigt oorlog in Europa".
„Er dreigt oorlog in Europa", aldus
Henry Morgenthau, het hoofd der Ame-
rikaansche delegatie op de internationale
tarwe-conferentie in Londen, bij zijn te
rugkeer te Washington.
„De vrees voor een oorlog", zoo zegt
hij, „hing boven de hoofden der delegaties
van alle landen op den economische we
reldconferentie en de situatie is gelijk
aan die van 1913.
Er is geen oprecht verlangen naar blij-
venden vrede in Europa.
Zij die op hbt oogenblik aan het bewind
zijn, wenschen thans den vrede, doch
slechts zoo dat zij zich kunnen voorberei
den op den komenden oorlog."
Morgenthau voegde er echter aan toe,
dat de groote massa's in Europa geen
oorlog wenschen.
Boot met «ven personen omgeslagen.
Op het Plauer-meer bij Brandenburg
is een roeiboot, waarin zich een oorlogs
invalide diens vrouw en broer en vier
kinderen bevonden, omgeslagen.
Alle inzittenden werden door te hulp
gesnelde booten uit het water gered. De
vrouw en een jongetje konden echter niet
weer tot het leven worden teruggeroepen. 1
Ingezonden Mededeeling.
HET ECHTE van M. PETERS E
Patissier, L, Delft Middelburg.
De oorzaak van het ongeval is gelegen
in een overbelasting van de boot, welke
hoogstens vier personen kon bevatten.
Proeftijd voor burgemeesters.
De regeering van Thüringen heeft een
wet uitgevaardigd, waarbij personen, die
tot burgemeester of tot een ander open
baar ambt zijn benoemd, een proeftijd
van een jaar moeten ondergaan, meldt
Reuter.
Blijkt, dat zij him taak in deze periode
niet naar volle bevrediging vervuld heb
ben, dan moeten zij plaats maken voor
anderen.
Hitier en zijn S.A. en S.S.
In Bad Godesberg is Zaterdag een
congres gehouden van S.A.- en S.S.-lei-
ders, waarbij o.a. ook Rijkskanselier Hit-
Ier een rede hield, die, naar het W.B.
meldt, 2H uur duurde. Hitier herhaalde
daarin echter veel reeds bekende dingen,
zoo blijkt uit het verslag. Wij zullen er
alleen de volgende merkwaardige passa
ges uit lichten:
Er moet systematisch een leiders-hiër
archie op politiek gebied ontwikkeld wor
den, die de geheele natie als in een klem
houdt. Dat is onvoorwaardelijk noodzake
lijk, omdat de natuurlijke basis voor die
selectie ons ontbreekt.
Wanneer zulks geschied is kunnen wij
Bpreken van een natuurlijke evolutie. Het
volk wil leiding, maar het wil dat zij die
het leiden ook de gelegenheid krijgen te
regeeren en dat zij daartoe geboren wor
den. Het volk heeft het recht te eischen,
dat zijn leiding precies zoo geregeld is als
die leiding dat van het volk eischt.
Wat betreft het leger en de S.A. zeide
Hitier, dat alle organisaties haar functies
scherp moeten afpalen. De verhouding
van de S.A. tegenover het leger is gelijk
aan die van de politieke leiding tot het
leger. De S.A. is geen doel, maar een
dienst tot behoud van het volk.
Hitier verwierp ook de gedachte van
germaniseering van menschen en volken
die van het Duitsche volk vervreemd zijn,
daar zulks nooit een versterking, maar
slechts een verzwakking van de kern van
het Duitsche volk kan beteekenen. Hitier
verlangde van zijn leiders, dat zij steeds
weer het verbindende element, niet het
scheidende zouden zien.
Korte berichten.
De schoenmakers in Mecklenburg
hebben in krachtige bewoordingen de
landsregeering verzocht om het gebruik
van rubberzolen te verbieden, daar de
rubber in het buitenland gekocht moet
worden. Zij wenschen uitsluitend het ge
bruik van binnenlandsch leer.
Reuter meldt uit New-York, dat
daar bekend werd, dat Lindbergh en zijn
echtgenoote van plan zijn van IJsland
via de Faroër en de Orkney-eilanden naar
Denemarken te vliegen.
Zondagnacht zijn vijf gevangenen
gevlucht uit de gevangenis van Innsbrück
Door een sterke politiemacht zijn drie der
vluchtelingen weer gevat, terwijl de beide
anderen nog niet opgespoord zijü.
Aan den ingang van het bekende na
tuurbad aan de Wannsee buiten Berlijn,
waar op warme Zondagen een menigte
van 50.000 menschen geniet van water en
zon, is een bord opgehangen, met het op
schrift: „Verboden toegang voor Joden"
Reuter meldt uit Madrid dat er, vol
gens berichten in de bladen, malversaties
ontdekt zijn aan het ministerie van finan
ciën, die tot het jaar 1929 teruggaan.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat een
spoortrein op een onbewaakten overweg
bij Ceira een autobus met 25 menschen er
in heeft omgeworpen. Er zijn 2 menschen
om het leven gekomen; 23 zijn er gekwetst
van wie 9 ernstig.
Koning Boris van Bulgarije, die op
het oogenblik incognito in Italië vertoeft,
heeft een onderhoud gehad met Mussolini.
In de nabijheid van Brno stortte een
Tsjecho-Slowaaksch militair vliegtuig
naar omlaag. De benzinetank explodeerde
en het toestel vloog in brand. Uit de over
blijfselen kon men nog slechts de verkool
de lijken van den piloot en den waarne
mer bergen.
De Landbouw-crislswet.
De Minister van Oeconomische Zaken
heeft bepaald, dat met het opsporen van
overtredingen van voorschriften, bij of
krachtens de landbouw-crisiswet 1933 ge
geven, belast zijn, behalve de aangewezen
ambtenaren, de controleurs tasrwewet,
Binnenland.
Generale Synode der Geref. Kerken.
Hevig onweer op Schouwen-DuivelandL
Korting op de Indische pensioenen.
Buitenland.
Militaire bedrijvigheid in het Oosten.
Communistische actie in Duitschland.
crisis-varkenswet en crisis-zuivelwet, als
mede de controleurs landbouw-crisiswet
1931, die als zoodanig door den met de
zaken van den landbouw belasten minis
ter zijn aangesteld.
Ontslag op grond van leeftijd en
dienstjaren.
Naar de „Rotterdammer" verneemt,
wordt in regeeringskringen een nieuwe
en tamelijk ongewone bezuinigingsmaatr
regel overwogen.
Het zou n.1. de bedoeling zijn, ver
vroegd ontslag, met recht op pensioen
naar diensttijd, te verleenen aan per
sonen in overheidsdienst, wier leeftijd,
vermeerderd met het aantal dienstjaren,
90 bedraagt Iemand die 60 jaar oud is
en 30 dienstjaren heeft, zou dus voor
vervroegde pensionneering in aanmer
king komen.
Deze bezuiniging zou vooral daarom
doeltreffend geacht worden, omdat ze bij
niet-vervulling van de vacature onmid
dellijk voordeel oplevert en bij hand
having van de betrekking de werkloos
heid zou verminderen.
Arbeidsovereenkomst bij Van Gend
en Loos.
Naar „De Transportarbeider meldt, is
ihans het contract tusschen de directie
van Van Gend en Loos en de betrokken
vakorganisaties geteekend.
Liever dan een contractloosi tijdperk
in te gaan, hebben de bonden de clausule
aanvaard: arbeiders tot en met 20 jaar
kunnen, indien geen vacature voor koet
sier of besteller bestaat, werkzaam blij
ven op het loon, dat zij dan genieten.
Voor de leden van den katholieken en
centralen bond van transportarbeiders
geldt daarbij de bepaling van „ten hoog
ste één jaar".
Tijdelijke graancentrale.
De Stct van gisteravond bevat de mi-
nisterieele beschikking in verband met de
stichting van de tijdelijke graancentrale
en handelsreglement, de statuten en het
huishoudelijk reglement dezer centrale.
Loonsverlagingen bij de tramwegen.
De steeds voortgaande daling der ont
vangsten 'heeft de directie van de Maas
buurtspoorwegen (de tram van Nijmegen
naar Venlo) genoodzaakt, zich tot de re
geering te wenden met het verzoek om
ten derden male een loonsverlaging van 5
pot. te mogen toepassen.
Ook de Zuid-Nederlandsche Tramweg-
maatschappij, die pas haar bedrijf „gesa
neerd" heeft door een massa-ontslag, ver
zocht op dezelfde gronden de reeds inge
treden loonsverlaging op 15 pet. te mogen
brengen.
Loopjongens bij de Spoorwegen.
In antwoord op de schriftelijke vragen
van het communistisch Tweede Kamerlid,
den heer Wijnkoop, in zake het nemen
van maatregelen tot verbetering van de
financieel® positie van loopjongens, jonge
arbeiders bij den dienst voor het vervoer
en gewezen leerlingen-klerk bij de Neder-
