VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 'm
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting,
DE WERKLOOZE JEUGD.
In de „Nederlander" wordt een plei
dooi gehouden voor de werklooze jeugd.
„Is het bij het zien van zooveel ge
bruinde en getrainde jonge kerels niet te
dwaas om te spreken van ondergang,
waarmee zij door hun werkloosheid be
dreigd worden?
Laten wij ook in dit opzicht ons door
den schijin niet laten verblinden. ïk heb
in mijn werk voor werkloozen, tijdens
het laatste anderhalf jaar, van die ge
bruinde menschen gekend, die door ja
renlange werkloosheid als sociaal wezen
reeds te gronde gegaan waren, die, of
schoon eenmaal goed vakman, hun ge
reedschap reeds hadden verkocht en die
niet meer in staat waren om eenige uren
achtereen onder de tucht van een doelbe
wuste leiding in hun eigen vak te werken.
Het is uiterst moeilijk, deze menschen
weer op te halen; onmogelijk mag het niet
worden geacht. Ik heb echter ook geval
len gekend van jonge menschen, die door
een sprong uit een derde verdieping of
op andere wijze, hun maatschappelijken
en menschelijken ondergang definitief ge
maakt hebben.
Neen, er valt niet aan te twijfelen:
werkloozen kunnen ondergaan. Jonge
menschen vooral loopen dit gevaar, ook
wanneer zij' gebruind en getraind en phy-
siek gezonder dan ooit blijven rondloopen.
En naarmate de malaise langer duurt,
wordt dit gevaar reëeler en grooter.
Het is dan ook goed niet in de de eer
ste plaats en uitsluitend te letten op die
gevallen van zoo evidenten ondergang. En
ook niet uitsluitend op de gevallen van
onvoldoende voeding, kleeding en woning,
al komen die zonder den geringsten twij
fel voor.
Het belangrijkste is, dat de werklooze
jeugd, zonder doelbewuste en krachtige
leiding, volkomen vleugellam is en stuur
loos voortbestaat. Het is hartverscheurend
om te zien, hoe al deze vitaliteit, al deze
bekwaamheden niet alleen braak liggen
en ongebruikt verschrompelen, maar hoe
zij ontwrichtend en destructief werken in
het leven der werkloozen zelf, in hun
naaste omgeving en in de heele maat
schappij.
Wat zij noodig hebben en wat de heele
maatschappij met hen noodig heeft, is de
zegen van den arbeid. En onze tijd heeft
ons overtuigend aangetoond, dat de „ze
gen van den arbeid" oneindig veel meer
is, dan het genot van een veilig en goed
betaald baantje. Daarom is voor de werk
loozen de zegen van den arbeid overal
daar waar zij bewust hun krachten kun
nen bewaren, oefenen en gebruiken in den
maatschappelijken opbouw, hetzij qp dit
oogenblik, hetzij voor de toekomst.
Daarom is het probleem van de zorg
voor jeugdige werkloozen maar niet een
vraag van knusse philantropie, maar een
kwestie, die voor het diepste leven en de
toekomst van individu en volk van het
grootste belang is.
Zij kunnen ondergaan. Zij! mogen niet
ondergaan door onze schuld!
Van ons wordt niet gevraagd met zoet
medelijden ons te verdiepen in den on-
metelijken materieelen en geestelijken
nood, dan alleen voor zoover wij bereid
zijn dezen nood met woord, maar vooral
met de daad te lenigen.
Aan deze leniging werkt zoowel mee de
econoom, die oplossingen uitdenkt, als de
werkloozenleider, die den jongen mensch
de hand reikt en opheft, zoowel de poli
ticus, die in vollen ernst is, als de jonge
vrouw, die door haar aanwezigheid de
sfeer bij een eenvoudige voedseluitdeeling
doorlicht."
Internationale trein bij Luik ontspoord.
De internationale D-trein, die gister
morgen te 7.43 uit Keulen vertrok en die
te 12.01 in Brussel moest aankomen, is in
de nabijheid van Landen tusschen Luik
en Leuven ontspoord. Volgens de tot nu
toe ontvangen berichten zijn vier wagons
uit de'rails geworpen. Een vrij groot a an
tal personen is gewond, en naar het zie
kenhuis te Leuven overgebracht. Naar het
schijnt, zijn geen dooden te betreuren.
Tot de gewonden behooren ook twee
personen van Nederlandsche nationaliteit,
een heer en een dame, die thans te Aken
woonachtig zijn.
Volgens later ontvangen berichten zijn
bij het spoorwegongeluk te Landen 7 per
sonen gewond, van wie drie ernstig. De
materieels schade is zeer groot.
Dijkdoorbraak aan den Colorado.
In den nacht van Woensdag op Don
derdag is op ongeveer 60 K.M. van Den
ver de Gastlewood-dam aan den Colorado
doorgebroken tengevolge van ontzettende
wolkbreuken. Een waterzuil van 10 M.
hoogte en anderhalven K.M. breed spoel
de in eenige minuten tijds over talrijke
plaatsen en vernielde spoorbruggen en
wegen, terwijl alle telefoon- en telegraaf
verbindingen werden verbroken. De plaat
sen Denver, Franktown, Parker en Sulli
van zijn zwaar geteisterd. Hoewel het na
deren van den vloed werd aangekondigd
door sirenengehuil, terwijl de telefoon
kantoren waarschuwden, vreest men, dat
talrijke personen, vooral farmers, zijn
verdronken. De schade is nog niet te over
zien.
Belgische financieels hulp aan Oostenrijk.
De Belgische Kamer heeft de finan
cieels hulp van België aan Oostenrijk be
sproken. De socialisten hebben zich ont
houden; zij wilden niet tegen stemmen,
omdat men Oostenrijk helpen moet, om
zich te verzetten tegen Duitschland. Zij
wilden niet voor stemmen, omdat de Oos-
tenrijksche regeering door decreten re
geert en geen rekening houdt met de wet
ten, noch de constitutie en geen parlement
meer kent of vrijheid van drukpers.
In zijn antwoord zeide Hijmans: Het is
een internationaal belang, dat Oostenrijk
bestaat. Daarom VTaagt de regeering de
Kamer het ontwerp aan te nemen.
Het wetsvoorstel werd aangenomen met
85 stemmen tegen 15 en 54 onthoudin
gen.
Duifsche vliegtuigbezoeken aan Oostenrijk
De „Times" verneemt, dat de Engel-
sche, Fransche en Italiaansche regeerin
gen overleg met elkaar plegen over de be
zoeken van Duitsche vliegtuigen op Oos-
tenrijksch gebied en het uitstrooien van
vlugschriften tegen de Oostenrijksche re
geering.
Men acht deze handelingen in strijd
met den geest van het viermogendheden-
verdrag en acht het mogelijk, dat deze
zienswijze van de overige drie ondertee
kenaars van het verdrag aan de Duitsche
regeering zal worden kenbaar gemaakt.
Duitschland gewapend?
De „Daily Herald" meldt, dat het Fran
sche ministerie van buitenlandsche zaken
in het bezit is van een nieuw, geheim,
dossier, waarmede het voor den volken
bond afdoende hoopt te bewijzen, dat de
Duitsche rijksregeering het verdrag van
Versailles heeft geschonden en in Duitsch
land verboden wapens laat fabriceeren.
De verschillende gegevens zijn in de
laatste maanden verzameld en moeten als
zeer betrouwbaar worden beschouwd.
De Fransche regeering zou met de En-
gelsche in verbinding zijn getreden om ge
zamenlijk stappen bij den Volkenbond te
doen, doch de Britsche regeering zou dit
voorstel voorbarig hebben geacht.
Het is echter waarschijnlijk, dat de
Fransche regeering alleen zal handelen
en het dossier bij den Volkenbond aan
hangig maken, teneinde een onderzoek
naar de feiten te eischen.
Volgens de „Daily Heraïd" zou het dos
sier aangeven, waar en hoe in Duitsch
land tanks, gevechtsvliegtuigen, munitie,
enz. worden gefabriceerd en onthullingen
doen omtrent een bestaand plan, waar
door de rijksweer in korten tijd verdrie
voudigd zou kunnen worden.
Korte Berichten.
i Uit Moskou wordt gemeld, dat do
Gepoe 47 boeren in Oekraïne en den Kau-
kasus heeft gearresteerd, die beschuldigd
worden van graanroof ten nadeele van de
staatsboerenbedrijven.
Aan de kusten van New Foundland
woeden twee cyclonen, welke hevige stor
men en rukwinden veroorzaken. Het wa
ter in de haven van Shoal Harbour is zoo
zeer in beroering, dat men vreest, dat de
vliegtuigen van het eskader-Balbo daar
niet meer veilig zijn.
i Wolff meldt uit Weenen, dat in het
district Grieskirchen twee mannen wer
den gearresteerd, die belangrijke ge
schriften over de grens wilden brengen.
Dit materiaal bevat belangrijke inlichtin
gen over de geheime nat.-socialistische
beweging in Oostenrijk.
Uit tal van Dnifsche plaatsen worden
weer arrestaties van communisten ge
meld. Drukwerk, wapenen, kasboeken,
enz. werden in beslag genomen.
Naar de bladen melden heeft het Bel
gisch kabinet gistermorgen besloten de
noodverordeningen, waarbij de salarissen
loonen en pensioenen van het staatsper-
soneel voor den duur van 't jaar 1933 met
5 pet. worden verlaagd, ook voor 1934 te
handhaven. Hetzelfde geldt voor de ver
hooging van de nationale crisisbelasting,
die aanvankelijk ook alleen in 1933 zou
worden geïnd.
Voor de bijzondere rechtbank van
Breslau hadden zich gisteren negen ver
dachten uit Beuthen te verantwoorden
voor het vervaardigen van bommen. Twee
hunner kregen 10 jaar tuchthuisstraf, de
anderen straffen van 5, 6 en 7 jaar tucht
huis.
Reuter meldt uit Straatsburg, dat de
toestand, die door de staking geschapen is
voortduurt. Men heeft den minister van
arbeid verzocht als arbiter te willen op
treden. De lantaarnopstekers hebben ook
het werk neergelegd, maar zij werden
door vrijwilligers vervangen.
Op het nationaal congres van den on
derwijzersbond te Parijs slaagde de secre
taris van den bond erin een voorstel te
doen aannemen tot het afbreken van de
onderhandelingen met de regeering en
een werkstaking, als waarschuwing aan
de parlementsleden, die een verlaging
van de salarissen voorstaan.
Ingezonden Mededeeling.
Loongeschil in den landbouw.
De rijksbemiddelaar prof. Josephus
Jitta heeft den heer mr H. van Haastert
alhier aangewezen als arbiter voor het
loongeschil in het landbouwbedrijf te
Oude Tonge en Achthuizen (Overflakkee).
Een dreigende radio-oorlog?
Het lid der Tweede Kamer, de heer
Boon, heeft aan den minister van Bin-
nenlandsche Zaken de volgende vragen
gesteld:
I. Is het juist, dat de Vara door middel
van gramofoonplaten programma's van
strijdliederen van Duitsche origine uit
zendt, welke ook in de Duitsche taal wor
den aangekondigd?
II. Zoo ja, is de Minister dan niet van
oordeel, dat de verantwoordelijkheid der
Regeering in deze zeer is vergroot nu deze
uitzendingen plaats vinden via den Re-
geeringszender Kootwijk?
III. Is de Minister niet van Oordeel, dat
de Regeeringsbedoeling met het beschik
baarstellen van den Kootwijkschen zen
der namelijk de Nederlandsche uitzen
dingen tegenover de sterke buitenland
sche krachtzenders ook weer over een
groot deel der wereld te doen hooren
hierdoor aan verkeerde uitlegging zal
bloot staan, hetgeen Nederland bijl de
nadere besprekingen omtrent de golf-
lengteverdeeling in een zwakkere positie
zal plaatsen?
IV. Acht de Minister de mogelijkheid
niet aanwezig, dat het tolereeren van der
gelijke propaganda contra-uitzendingen
uit Duitschland in de Nederlandsche taal
kan uitlokken, waardoor een zeer onge-
wenschte radio-oorlog zou ontstaan, zoo
als thans reeds tusschen Duitschland en
Oostenrijk het geval is?
V. Is de Minister niet van oordeel, dat
welke gevoelens het overgroote deel
van het Nederlandsche volk ook jegens
bepaalde toestanden in Duitschland mo
gen bezielen een dergelijke handelwijze
volstrekt ontoelaatbaar is en is hij be
reid daaraan ten spoedigste een einde te
maken?
De Prinses maakt een roeitochtje.
Sinds een jaar of zeven bevindt zich
aan de Eem in de onmiddellijke nabijheid
van Baarn, de theetuin „De Watermolen",
waar o.m. gelegenheid bestaat tot het hu
ren van motor-, zeil- en roeibooten.
Eén dezer dagen werd de theetuin be
zocht door twee dames en een heer, die
een sloep wenschten te huren. Natuurlijk
was de eigenaar-exploitant direct bereid
aan dezen wensch te voldoen. Binnen
eenige oogenblikken was de sloep van
twee stel roeispanen voorzien en kon het
gezelschap instappen.
Wie schetst de verbazing van den eige
naar, toen even daarna de auto van het
gezelschap in den tuin geparkeerd werd
en dit de hofauto van het paleis Soestdijk
bleek te zijn.
Een der dames was niemand minder
dan Prinses Juliana geweest, die bij de
Koningin-Moeder logeerde en die, verge
zeld van een hofheer en een hofdame, een
roeitochtje op de Eem wilde maken.
Oud-minister Donner.
De „Staatscourant" van gisteravond
bevat de benoeming van oud-minister mr
dr J. Donner tot raadsheer in den Hoo-
gen Raad der Nederlanden.
De heer Donner, die na zijn promoties
hoofdcommies-redacteur ter gemeente
secretarie te Rotterdam werd en daarna
directeur van het Centraal Bureau van
voorbereiding in Ambtenarenzaken al
daar, is in 1922 benoemd tot raad-advi
seur aan het departement van justitie.
Van 1926 tot begin van dit jaar was de
heer Donner minister van Justitie.
POLDER WALCHEREN.
Geldleening van f 100.000.
Het Polderbestuur van Walcheren houdt
Zaterdag 19 Augustus een algemeene ver
gadering, ter behandeling van de volgende
punten:
a. Onderzoek der geloofsbrieven van de
herkozen Commissarissen A. L. J. Goet-
bals en A. Jeronimus en van den gekozen
Commissaris K. J. van Loo.
b. Het Dag. bestuur stelt voor, te be
sluiten tot het aangaan eener geldleening,
groot f 100.000, ter dekking van de vol
gende uitgaven:
a. het aanbrengen van een pakweifk aan
den voet van het duin te Zoutelande
f 3275;
b. het vervangen van Vilvoordsche
glooiing door glooiing van Zuilenbasalt
aan de Zuidwatering f 1683;
c. werken ter verbetering van de afwaz-
tering van het gedeelte van den Polder
beoosten het kanaal door Walcheren, ge
raamd op f 18.500, waarvan 25 pet. voor
rekening van het Rijk f 13.875;
d. werken tot verdediging van den on-
derzeeschen oever aan de Zuidwatering,
waarvoor door de vergadering op 29 April
j.l. een crediet van f 114.000 werd verleend
en welke werken voor f 80.719 zijn aan
besteed, rond f 82.000, dus totaal 100.833
gld.
Voor deze leening bereikte het Dag. be
stuur een aanbieding van het Algemeen
Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmij
nen in Limburg, te Heerlen, welke stich
ting bereid is den Polder een bedrag van
f 100.000 ter leen te verstrekken a pari
tegen een rente van 4.5 pet. 'e jaars en
aflossing in gelijke termijnen over 25 ja
ren met bevoegdheid om, behalve gedu
rende de eerste vijf jaren, met drie maan
den opzegging de leening geheel af te
lossen.
Voor plaat sings-provïsie zal drie
achtste pet. van het bedrag der leening
zijn te betalen.
Het Dag. bestuur acht deze aanbieding
zeer aannemelijk en geeft in overweging,
daarvan gebruik te maken.
Het landbouwconfiict te St. Philipsland.
Nog geen overeenstemming
bereik t.
Op 2 Augustus is onder leiding van den
rijksbemiddelaar mr P. J. M. Aalberse,
een bespreking gebonden tusschen verte
genwoordigers van de werkgevers in bet
landbouwbedrijf te St. Philipsland eu van
den Christelijken Landarbeddersbond.
Overeenstemming kon niet worden be
reikt. Door den Rijksbemiddelaar is een
voorstel aan partijen gedaan, waarover
deze zich nader zullen beraden. Dit komt
neer op een uurloon van 23 cent. In
verband daarmede is het ultimatum ver
lengd tot morgen.
flieuw spoorwegviaduct bij Woensdrecht.
In het begin van dezen winter zal een
aanvang worden gemaakt met den bouw
van een nieuw spoorwegviaduct bij
Woensdrecht ojp de lijn BrabantZ e e-
land. De bestaande overweg ter plaatse
is een waar verkeersobstakel. Men zal
dezen overweg voorloopig nog laten lig
gen; het viaduct komt op ©enigen afstand
daarvoor en zal voornamelijk dienen voor
het groot e verkeer. De weg wordt dan
tevens recht doorgetrokken op den zee
dijk. Het zal noodig zijn daarvoor den
spoorweg ter plaatse een 70 cm. hooger
te leggen.
Het werk wordt uitgevoerd door de
spoorwegen voor rekening van Rijkswa
terstaat,
Binnenland.
Een dreigende radio-oorlog.
De toestand in den tuinbouw.
Het wetje-Mar chant door de Eerste Ka
mer aangenomen.
Oud-Minister Donner Raadsheer in den
Hoogen Raad.
Buitenland.
Overstrooming in Colorado.
Treinontsporing bij Luik.
Straatgevechten te Straatsburg.
Nieuwe spoorbrug bij Vlake.
In verband met de verbetering van het
kanaal door Zuid-Beveland zal de Rijks
waterstaat voor rekening van de Neder
landsche Spoorwegen een nieuwe spoor
brug bouwen ter vervanging van da be
staande draaibrug.
Deze brug, welke zal fcomen in de
buurt van Vlake, zal op een zoodanige
hoogte worden gelegd, dat het scheep
vaartverkeer er geen hinder van zal on
dervinden.
Globaal zal een millioen kubieke mctel
zand noodig zijn om dit werk uit te voe
ren. Het plan bestaat, om dit zand te be
trekken uit de zanderij der spoorwegen
onder de gemeente Wouw. De bosscheü
ter plaatse zouden dan moeten worden
gerooid.
Daar het hier een werk van zeer groe
ten omvang geldt, dringt zich de vraag
op, of dit niet ware dienstbaar te maken
aan de bestrijding der werkloosheid. Aan
het Hbld werd evenwel medegedeeld, dat
zulks niet gaat en wel omdat de zand-
treinen slechts korten tijd op het „stort"
kunnen blijven; het lossen moet snel
gebeuren en zal daarom machinaal ge
schieden. Op deze wijze kan een geheel©
trein in een minuut tijds worden gelost,
Het type wagens, dat men noodig heeft
om machinaal te lossen, leent zich niet
voor het doen verrichten van dit werk in
handenarbeid ze zijn daartoe te hoog
en daarom zal ook het laden machi
naal moeten plaats hebben.
Autobu sconce ssie aan
gevraagd. Door den heer L. Leen-
dertse te Hansweert is aan Ged. Staten
van Zeeland gevraagd om vergunning
voor een dagelijksohen autobusdienst van
den aanlegsteiger van den Provincialen
Stoombootdienst op de Westerschelde te
Hansweert naar het spoorwegstation
VlaJke c.q. het spoorwegstation Kruinin-
genlerseke en omgekeerd.
Een leeningskwestie. De
Raad van State behandelde gisteren het
beroep van de gemeente Hulst tegen een
besluit van Ged. Staten van Zeeland,
waarbij goedkeuring is onthouden aan
een raadsbesluit tot het aangaan van
een leening van f70.000, voor onteige
ning van gronden. Het gemeentebestuur
heeft in verband hiermee gewezen op
een tweeledig doel, dat beoogd wordt,
werkverschaffing en uitbreiding van da
woongelegenheid. Volgens Ged. Staten
moet de gemeente Hulst in dezen tijd
een soberheid betrachten, welke in het
raadsbesluit niet is te ontdekken. Be
halve een bedrag van f 70.000 zal er noo
dig zijn f 105.000 voor aanleg van stra^
ten, plantsoenen en dergelijke.
De rapporteur, mr Limburg, vroeg aan
den burgemeester van Hulst, den heer
Truffino, of, als het pessimisme van Ged.
Staten wordt bewaarheid en de onteigen
de gronden ryet verkocht worden, de
gemeente verplicht is tot de tweede uit
gave, die van f 105.000.
De burgemeester antwoordde, dat, als
de gronden niet verkocht zouden worden,
men ze op eenvoudige manier bouwrijp
zou kunnen maken. Er loopt al een weg
door het Jand heen en eigenlijk zijn er
nu al gegadigden. Er is een woningtekort
in het plaatsje. Er is .eigenlijk nooit een
huis vrij.
Rapporteur Limburg merkte opy dat
men voor de tweede uitgave misschien
minder dan f 105.000 noodig heeft, maar
dat men ir. elk geval meer noodig zal
hebben dar, de eerste uitgave van 70
duizend gld
De griffier van de Provinciale Staten
van Zeeland, de heer Teilegen, zeide, dat
Ged. Staten twijfelen aan de realiteit
van het plan, al is de werkverschaffings
gedachte, die eraan ten grondslag ligt,
sympathiek. Spr. zette uiteen, dat het
bij de f70.000 niet zal blijven.
Staatsraad Kooien vroeg, wat voor
grond het is.
De burgemeester: Tuinderijtjes van ar
beiders, die daar een eigen huisje hebben.
Spr. wist nog niet, of men den gehee-
len grond ineens zal moeten aanpakken,
zoodat de tuintjes meteen moeten ver
dwijnen of dat aanvankelijk een deel der
tuintjes zal kunnen voortbestaan en rente
geven.
Spr. deelde voorts mee op vragen van
staatsraad Kooien, dat er buiten de wal-
