DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 25®
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telel. 250.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
jnededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling, Onder letter of motto i 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
GEEN ONBILLIJKE SALARIS
KORTINGEN.
„Excessen dienen worden tegengegaan".
De Kroon iheeft dezer dagen, zooals wij
reedis meldden, ongegrond verklaard het
beroep van den gemeenteraad van Kerk-
rade tegen het besluit van Ged. Staten van
Limburg, waarbij' de goedkeuring is ont
houden aan de gemeentebegrooting voor
1932.
Uit het desbetreffende Kon. Besluit
blijkt, dat Ged. Staten bun goedkeuring
aan de gemeentebegrooting bebben ont
houden, uit overweging, dat bij de raming
van de verschillende uitgaafposten wegens
jaarwedden der gemeente-ambtenaren en
-werklieden rekening is gehouden met het
besluit van den raad dier gemeente, strek
kende tot toepassing met ingang van 1
Januari 1932 van een definitieve korting,
op de grondjaarwedden der gemeente
ambtenaren en werklieden van 5 pet. der
eerste f 1500 van het grondsalaris en van
10 pot. van hetgeen de grondjaarwedde
f1500 te 'boven gaat; dat noch met de
grootte der toegepaste jaarweddenvermin-
dering, noch met de invoering daarvan
met terugwerkende kracht tot 1 Januari
1932 genoegen 'kan worden genomen; dat,
wat het eerste punt betreft, de jaarwed
den van de ambtenaren der gemeente
Kerkrade naar het oordeel van dit col
lege aan den lagen kant zijn, zoodat een
verlaging, die beduidend verder gaat dan
de op het oogenblik door bet Rijk toe
gepaste salarisvermindering, ongemoti
veerd moet worden geacht en wat het
tweede punt betreft, dat daardoor ernstig
inbreuk wordt gemaakt op de rechtszeker
heid, waarop de gemeente-ambtenaren
moeten kunnen aanspraak maken, zulks
temeer nu voormeld besluit werd geno
men, zonder dat de belanghebbenden voor
af in de gelegenheid zijn gesteld hun 'ge
voelen ter zake kenbaar te maken, al is
dan ook tot dusverre geen ambtenaren
reglement voor de ambtenaren in dienst
der -gemeente Kerkrade vastgesteld.
Op grond hiervan is de goedkeuring aan
de begroeting niet verleend.
Van dit besluit was de raad van Kerk
rade biji de Kroon in beroep gekomen,
aanvoerende dalt hij zich met de zienswijze
van Ged. Staten niet kan vereenigen en
van oordeel, dat de jaarwedden van het
P'ersoneel zoozeer uitgaan boven 'het sala
rispeil der particuliere bedrijven, dat het
gemeentepersoneel een geheel uitzonder
lijke positie is gaan innemen, zoodat het
dn deze crisistijden alleszins gewenscht do,
dat niet alleen de particulieren, doch ook
de ambtenaren een deel van de daaruit
voortspruitende 'gevolgen dragen.
Het geschil, a'ldus 'het Kon. besluit, loopt
over de vraag, of op de 'grondjaarwedden
van het gemeentepersoneel te rekenen van
1 Jan. 1932, een korting zal worden toe
gepast van 5 pet. der eerste f 1500 van het
grondsalaris en van 10 pet. van hétgeen
de grondjaarwedde f 1500 te boven gaat.
In de huidige tijdsomstan-
dig'heden in het algemeen
en ook in casu moeit alles
zins verklaarbaar en w e n -
echelijk worden geacht, dat de
gemeentebesturen met het oog
op den ongunstigen toestand
der gemeentefinanciën, over
gaan tot toepassing van een
korting op de bezoldiging van
het gemeente-personeel.
Echter moet een blijvende
korting tot een percentage,
als door den raad der gemeen
te Kerkrade vastgesteld, al
thans ten aanzien van de ad
ministratieve ambtenaren
'dier gemeente, gelet op het
voor die categorie ambtena
ren geldende salarispeil, ge
acht worden, van te ver gaan
de strekking te zijn.
De terugwerkende kracht, welke de
raad aan de verlaging heeft gemeend te
moeten geven, ontmoet voorts zeer ernstige
'bedenking, aangezien daardoor, zooals
Ged. Staten terecht hebben overwogen, op
de rechtszekerheid, waarop de gemeente
ambtenaren aanspraak hebben, in booge
mate inbreuk wordt gemaakt, terwijl van
deze ambtenaren niet kan worden geëischit,
een deel van bet hun rechtmatig uitbe
taalde salaris, op 'grond van latere beslui
ten van d'en gemeenteraad, weder in de ge
meentekas terug te storten.
Mitsdien is het beroep ongegrond ver
klaard.
De minister van Binnenlandsohe Zaken,
Mr J. A. de Wilde, zet in zijn advi-
seerenden 'brief aan de Koningin de motó-
veering van dezen gang van zaken uitvoe
rig uiteen. Hij schrijft o.m., dat hij zich
'heeft gewend tot het centraal bureau van
voorbereiding voor ambtenarenzaken, met
de vraag of, gelet op hét peil der salaris
sen van de gemeente-ambtenaren en werk
lieden te Kerkrade, getoetst aan dat in
daarmede te vergelijken gemeenten, een
blijvende korting van 5 pot. der eerste
f 1500 van het 'grondsalaris en van 10 pet.
van hetgeen de grondjaarwedde f 1500 te
boven gaat, toelaatbaar kan worden ge
acht.
„In dit rapport wordlt uitgesproken, dat
de door den raad van Kerkrade toegepaste
korting niet toelaatbaar is te achten, on
der opmerking, dat, hoewel de korting
desnoods op de loonen der gemeentewerk
lieden kan worden toegepast, het onbillijk
zou zijn het overige gemeentepersoneel dn
die korting te betrekken, in verband met
het voor laatstgenoemde categorie gel
dende lagere salarispeil.
„De in het rapport geopperde bezwaren
kwamen mij van voldoende gewicht voor,
om deze onder de aandacht te brengen
van de afdeeldng voor de geschillen van
bestuur in 'den Raad van State, noch
tans onder mede deeling dat
ik, met de afdeeling, niet izou
willen bevorderen, dat door
de Kroon een uitspraak zou
worden gedaan, waarin een ar
gument zou kunnen zijn gele
gen voor hen, 'die zich in 'het
algemeen verzetten tegen ver
laging van, of korting op de
salarissen van gemeenteper
soneel.
„In verband 'hiermede verzocht ik de
afdeeling, mij' te willen mededeelen of, en
zoo ja, in hoeverre zij in vorenstaande
beschouwingen aanleiding kon vinden de
hier bedoelde overweging te herzien, dan
wel aan te vullen.
„Uit het advies van de afdeeling blijkt,
dat zij geen termen beeft kunnen vinden,
het door haar aangeboden onltwerp-be-
sluit te wijzigen of aan te vullen.
„Het wil mij voorkomen, dat, hoezeer
onder de huidige omstandigheden aanpas-
sang van de bezoldiging van overheids
personeel aan de gedaalde kosten van
levensonderhoud wenschelijk moet worden
geacht, dient te worden voorko
men, dalt excessen dn deze
richting worden begaan, niet in
de laatste plaats in dit opzicht, dat de
bezoldiging van verschillende categorieën
en het onder één orgaan werkend perso
neel te zeer uiteenloopt. In het onder
havige geval 'ben ik mede op 'grond van
dat rapport, van oordeel, dat ten opzichte
van de administratieve ambtenaren der
gemeente Kerkrade, in vergelijking met de
werklieden, een onbillijkheid zou ontstaan,
indien de voorgestelde hooge en Mijven-
de korting zou worden toegepast.
„Nochtans kan ik de conclusie van het
rapport niet onderschrijven, dat nu ook
de 'korting ten aanzien van het g e h e e i e
personeel (ook derhalve de werklieden)
ontoelaatbaar zou zijn. Immers in dat
rapport wordt erkend, dat de bezoldiging
der werklieden deze korting wèi toelaat.
„Wat voorts de terugwerkende kracht
betreft, ook bij mij ontmoet deze over
wegend bezwaar.
Nieuwe nota van Roosevelt te wachten?
Naar de bladen melden, verwacht men,
dat Roosevelt een nieuwe nota tot de
schuldenaarstaten zal richten, waarin de
volgende punten worden vastgesteld.
Voordat van een herziening van de
schuldovereenkomsten sprake kan zijn,
moet nog een nieuwen termijn in Decem
ber worden voldaan. De stortingen voor
dezen termijn moeten belangrijk hooger
zijn dan in Juni, toen slechts een gering
percentage voldaan werd. Zij moeten ook
in goud en niet in zilver geschieden.
Zooals reeds- werd te kennen gegeven,
is Roosevelt ook na de voldoening van
dien Decembertermijn, niet voornemens een
herziening in overweging te nemen, voor
dat het binnenlandsche programma voor
den wederopbouw met succes uitgevoerd
is en de Amerikaansche goederenprijzen
met succes gestabiliseerd zijn.
Bloedige botsingen op Cuba.
Op 1 Augustus is bet te Santiago de
Cuba bij de communistische betoogingen
ter gelegenheid van den antioorlogsd'ag tot
bloedige botsingen gekomen, waarbij een
meisje levensgevaarlijk gewond werd.
De menigte gTeep ook een hooggeplaatst
ambtenaar van politie aan, 'dien zij voor
bet bloedvergieten verantwoordelijk stel
de. Ook deze werd zwaar gewond.
Ten slotte gelukte het de politie, die
door de troepen werd bijgestaan, de orde
te herstellen.
Ook in andere steden van Cuba is het
tot communistische onlusten gekomen.
„Koop nu!"
Reuter meldt uit Washington:
Teneinde te komen tot een verhooging
van het verbruik, welke onmisbaar is,
willen de pogingen van Roosevelt om de
welvaart te herstellen, met succes be
kroond worden, heeft Johnson planneD
gemaakt voor een nationale campagne,
om het publiek te bewegen „nu te koo-
pen".
Een bemoedigend verschijnsel is, dat
het aantal handelsfaillissementen in de
week, eindigende op 27 Juli, slechts 335
heeft bedragen, het laagste cijfer in 1933,
tegen 609 in de overeenkomende week
in 1932.
Generaal Johnson heeft uiting gegeven
aan zijn misnoegen over het feit, dat de
ondernemingen van openbaar nut (trams,
spoorwegen, gas- en electricteitsbedrijven,
enz.) nog geen speciaal arbeidscharter
hebben voorgesteld. Johnson voegde hier
aan toe, dat hij op oppositie van dien
kant bad gerekend, doch dat t.z.t. pressie
op deze takken van industrie zal worden
uitgeoefend.
De minister van Landbouw heeft tot 24
Aug. zijn beslissing over de vermindering
van de oppervlakte, die met graan be
bouwd zal worden, uitgesteld.
In totaal hebben 7400 banken den code
voor de banken aanvaard, welke heden in
werking treedt en minimum salarissen
van 1215 dollars en een 40-urige werk
week vaststelt.
De reis van Balbo.
Naar uit Shoal Harbour werd gemeld,
heeft Balbo zijn vertrek opnieuw op het
laatste oogenblik uitgesteld in verband
met de mist aankondigende weerberichten.
Indien vóór 10 Augustus op den Atlantd-
sohen Oceaan geen gunstig weer heerecht,
zal Balbo door het korten der d'agen ge
dwongen zijn, den weg over de Azoren te
nemen. Hij wil in ieder geval een daling
te Valentia in donker vermijden.
Honderd slachtoffers van de hitte.
Bij de hittegolf, welke de laatste vier
dagen de Oostelijke Amerikaansche staten
heeft 'geteisterd, zijn honderd personen om
het leven gekomen. In het district New-
York alleen bedraagt bet aantal dooden
meer dan veertig. De hittegolf duurt nog
steedis voort en volgéns de jongste weer
voorspellingen is er voorloopig nog geen
verandering in zicht.
Von Schleicher uit de politiek.
In een interview met een persvertegen
woordiger heeft generaal Von Schleicher
verklaard voorgoed de politiek te hebben
opgegeven, zoo meldt Reuter uit Berlijn.
Von Schleicher is niet voornemens naar
het buitenland te gaan. Hij woont nog
steeds in zijn villa te Neubabelsberg nabij
Potsdam en is opgewekt als altijd. Het be
richt, dat Von Schleicher als een gevan
gene wordt behandeld en dat hij door
personen in burger wordt bewaakt is niet
juist.
Nieuwe belastingverhooging In België.
In den gisteren gehouden Belgischen
Kabinetsraad heeft Jaspar, de minister
van financiën, een overzicht gegeven van
den fdnancieelen toestand des lands, in
verband met de begroeting voor 1934.
Volgens de „Soir" verklaarde de minister,
dat er nog méér bezuinigd 'dient te wor
den en dat verschillende belastingen nog
verder verhoogd zullen moeten worden,
teneinde het nieuwe lek te stoppen, dat
door het staken van de Duitsche betalin
gen, voortvloeiende uit de Duitsch-Belgi-
isc'he Marken-overeenkomst, is ontstaan.
Korte Berichten.
Dinsdag is het uniformverböd in
Zweden voor den tijd van twee jaar van
kracht geworden. In verband hiermede
bebben de Zweedsche nationaal socialis
ten Maandagavond een bijeenkomst ge
houden, waarop zij voor het laatst hun
uniform droegen.
De communistische anti-oorlogsdag
is te Warschau evenals in andere steden
van Polen, rustig verloopen. De politie
had tijdig maatregelen genomen en een
honderd communistische propagandisten
gearresteerd.
Drie bandieten hebben den New-
Yorksoben manager Baskowitz ontvoerd.
Ziji hébben den broer van den ontvoerde
een brief doen toekomen, waarin zij een
losgeld van 25.000 dollar edschen. In geval
van niet-betaling dreigen zij den ontvoerde
te zullen vermoorden.
Bij een huiszoeking te Gladbec'k heeft
de politie een aantal vlugschriften in be
slag genomen, welke in Nederland gedrukt
zijn en die een oproep inhouden van het
centrale bureau van de communistische
partij in midden-Europa. De politie heeft
den huiseigenaar gearresteerd.
In verscheidene havens van Spanje,
o.a. te Aviles en San Juan de Nieva, zijn
Duitsche schepen met de Hakenkruisvlag
door hét bootwerkersvolk genegeerd, dat
weigerde de schepen te lossen. De autori
teiten moesten tussohen beide komen om
de quaestie te regelen.
Tengevolge van zwaren regenval zijln
de rivieren op Trinidad buiten haar oevers
getreden. In de hoofdstad, Port of Spain,
is groote materieel© schade aangericht.
Het water staat in 'het centrum der stad
tot schouderhoogte.
De verjaardag
van H. M. de Koningin-Moeder.
Onder begunstiging van bet bekende
Oranje-zonnetje werden de feesten ter eere
van H. M. de Koningin-Moeder ingezet
te Baam met een concert op de Brink.
Te 11 uur vond een grootsche bloemen
hulde in bet park Soestdijk plaats. Hon
derden schoolkinderen huldigden de Vor
stin, waarbij een mand met bloemen werd
overhandigd. Duizenden dames en heeren
hadden zich bij den stoet aangesloten. Vele
bloemen werden op de treden van hét
bordes neergelegd.
De Koninklijke Familie, de Koningin-
Moeder, H. M. de Koningin, en H. K. H.
Prinses Juliana, dankte voor de bloemen.
Met zichtbare interesse volgden H. M. de
Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
den huldigingsstoet langs de Koningin-
Moeder.
De optocht werd besloten mét ruim 20
auto's, waarin onden van dagen waren ge
zeten, die eveneens aan de huldiging deel
namen.
Het Felicitatie-register werd den gehee-
len dag druk geteekend.
Des middags werd een vliegerwedstrijd
gehouden voor de jeugd. Voorts vond een
orgelconcert plaats. In de avonduren gaf
„Crescendo" een concert, terwijl de fees
ten besloten werden door een prachtig
vuurwerk.
Door Defensie verboden geschriften.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie is onder de verboden geschriften
opgenomen „De Chauffeur", officieel or
gaan van den Nederlandschen Bond van
particuliere chauffeurs, maandelijks ver
schijnend.
Een 81-jarige wordt nog Raadslid.
Gisteren is de 81-jarige Ds W. F. A.
Winckel (A. R.) tot lid van den Gemeente
raad van Blaricum geinstalleerd. Vijftig
jaar geleden heeft Ds Winckel zich even
eens met de politiek bezig gehouden. Als
jong Hervormd predikant te 's-Graven-
polder heeft hij met kracht de verkiezing
van De Savomin Lohmaa in het district
Goes bevorderd. Later is hij tot de dole
antie overgegaan.
In 1922 verkreeg hij emeritaat. Sinds
dien is hij te Blaricum gevestigd.
Burgemeester Klarenbeek heeft Ds Win
ckel in zijn woord van welkom dank ge
zegd, dat bij na zulk een levensloop nog
ambitie heeft om in den Raad zitting te
nemen.
De gebeurtenissen in Ned.-indië.
Aneta meldt uit Bandoeng:
De bij ir Soekarno gehouden huiszoe
king leverde veel materiaal op. Voorals
nog is niet te zeggen wat daarbij van
waarde zal blijken. Ook de papieren in
de clubhuizen werden in beslag genomen,
voorts 3000 exemplaren van de bekende
brochure van ir Soekarno.
De arrestatie van ir Soekarno werd te
Semarang reeds voorafgegaan door do
aanhouding van den secretaris der P. I.,
zoomede van vier andere leden, die arti
kel 153bis overtraden.
Evenals elders op Java zal de moment
actie van de P. I. niet doorgaan.
Onder deze „moment-actie" wordt ver
staan de door de P. I. georganiseerde ver
gaderingen te Bandoeng en Batavia, al
waar het lot van het tani-proletariaat en
van de vrouw in de politiek zou worden
besproken, voorts de „propagandetrip",
die 15 Augustus in Midden- en Oost-Java
zou beginnen en tenslotte een groot-opge
zette actie op 31 Augustus.
Het straperlo-spel.
Vanwege bet ministerie van binnen
landsche zaken is het volgend schrijven
aan de burgemeesters gericht:
„Het is U bekend, dat het zgn. Stra
perlo-spel, met name in onze badplaat
sen, in toenemende mate wordt beoefend.
Het heet dat dit spel niet zou vallen on
der de verbodsbepalingen van de wet
en dus, mits met vergunning van den
burgemeester, zou mogen worden be
oefend en geëxploiteerd.
Vooropstellende, dat nog geenszins
vaststaat, dat het karakter van behen
digheidsspel eens en vooral zou moeten
worden aanvaard een onderzoek ter
plaatse is nog gaande moge ik er op
wijzen, dat de regeering geenszins met
instemming bet toenemen van bet aantal
gelegenheden tot beoefening daarvan
aanziet. Zij acht het haar plicht te wij
zen op de groote moreele gevaren, ver
bonden aan het aanwakkeren van de
speelzucht onder het publiek, waarbij
vooral het gevaar voor de jeugd niet mag
worden over het hoofd gezien. Het zou
haar dan ook aangenaam zijn, indien
door U ernstig wordt nagegaan of het
houden van deze speelbanken zich wel
verdraagt met hetgeen ten deze in ons
land als maatstaf wordt genomen en
wordt overwogen of de plaatselijke over-
Binnenland.
Minister de Wilde over salarisverlaging
van het gemeente-personeel.
Zeven Amsterdammers met een auto te
water gereden. Allen verdronken.
Buitenland.
De hitte in Amerika.
Een nieuwe nota van Roosevelt te wach
ten?
Botsingen op Cuba.
1
heid mag bijdragen ter bevordering van
een moreel afkeurenswaardig verschijn
sel.
„De Zoom".
We herkenden vanmorgen een onzer
oude bekenden niet. Het dagblad „De
Zoom", verschijnend te Bergen op Zoom,
had een geheel nieuw pakje aangetrok
ken. Kop, formaat en indeeling zijn nu
geheel anders geworden. Geen wonder,
het blad wordt nu gedrukt op een rotatie
pers.
Zulk een uitbreiding en modemiseering
in een tijd van depressie is zeker wel de
vermelding en een felicitatie waard.
Een landdag van hef Verband Zeeland
van den B. V. L.
In het laatst van Augustus zal te Hulst
een groote bijeenkomst plaats hebben van
bet Verband Zeeland van den Bijzonder
Vrijwilligen Landstorm. Hieraan zullen
deelnemen de afdeelingen in Oostelijk en
Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen en ten
minste de vaandeldragers met hun vaan
dels van de overige der ruim 100 ZeeuW-
scbe afdeelingen.
Naar wij vernemen zal ook een afvaar
diging van de Kon. Marine uit Vlissingen
de betooging komen opluisteren, en zal
ook een algemeene gaaischieting plaats
hebben, welke de vereeniging „de Bata
vier" in samenwerking met den B. V. L.
organiseert.
Gemeentebegrooiingen van Amsterdam
en Zaandam.
Naar wij vernemen hebben Gedeputeer
de Staten van Noord-Holland de gemeen-
te-begrooting-1933 van Amsterdam en
Zaandam goedgekeurd, nu aan de wen-
schen van Ged. Staten is voldaan.
Geen automaten in militaire gebouwen.
In de legerorders is een ministerieele
kennisgeving verschenen, waarbij' ter ken
nis van de desbetreffende commandanten
en chefs wordt 'gebracht, dat geen vergun
ning mag worden verleend tot het plaat
sen van verkoop-automaten in militaire
gebouwen.
Reeds verleende vergunningen moeten
worden ingetrokken.
Een levensbeschrijving van Dr H. Colijln.
Naar wij vernemen zal binnenkort bij
A. W. Sijthoffs uitgeversmij' N.V. te Lei
den een biografie van Dr H. Colijn, van
de band van den bekenden historiograaf
Dr J. C. Rullmann, 'het licht zien. Achter
eenvolgenis zal hierin behandeld worden
de afkomst, jeugd en opleiding van onzen
Minister-President, zijn verblijf dn In-die,
zijn politieke carrière dn Nederland en zijn
beteekenis voor het buitenland. Het boek
wordt geïllustreerd met 27 waardevolle
illustraties.
MEISJES UIT DE FABRIEK.
D© directie der Kwatta-fabrieken heeft,
zooals wij' vroeger meldden, een aantal
meisjes ontslagen en door jongens ver
vangen. Over het resultaat van deze proef
schrijft het R. K. Kamerlid Kuiper in de
„Volkskrant":
„Deze poging is vrij algemeen toege
juicht, omdat ze bij de huidige groote en
langdurige werkloosheid niet alleen van
gezonden socialen zin getuigt, maar ook
in velerlei opzicht van meer dan gewone
zedelijke en sociale waarde is.
Niettemin was onze aanvankelijke in
druk, dat, ondanks dit alles, het geval toch
een niet ombedenkelijken schaduwkant
beeft. Onze bedenking was namelijk deze,
dat het tewerkstellen van een groote groep
jeugdige arbeiders aan ongeschoolden ar
beid vermoedelijk van tijdelijken aard zou
zijn, en dat het er dus voor bun toekomst
niet al te best uit zou zien.
Als zulke jongens mannen beginnen te
worden, en dan door nieuwe jeugdige ar
beiders opgevolgd zouden worden, in ge
lijken geest als het met meisjes pleegt te
geschieden, dan gaan thans de jongens
wel van de straat, maar dan komen ze er
als werklooze mannen op terug. En dan
als mannen, die het leger van ongeschool
de werkloozen vergrooten.
Van de op zichzelf sympathieke daad
der Kwatta-direotie zou dan bet gevolg
zijn, dat de toekomst van tal van jeugdige
arbeiders weinig hoopvol zou worden.-
Voor velen zou het uitloopen op een
onzeker bestaan. Het systeem zou er toe
leidien, dat een behoorlijke vakopleiding
