DINSDAG 1 AUGUSTUS 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 266
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Zeeuwsch Profetenbrood
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque on Girorokcning 4-4455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclcf. 250.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortentlön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
i Bewaarschool-onderwijs.
Een der Inspecteurs van het Lager On
derwijs sprak indertijd van het bewaar
school-, of wil men voorbereidend onder
wijs, als van een noodzakelijk
kwaad.
„Van nature toch behoort de opvoeding
tot de taak der ouders, die van het jonge
kind meer in het bijzonder tot de taak
der moeder.
Verschillende oorzaken evenwel, zoo
als gemakzucht der ouders en gebrek aan
tijd, veelal de noodzakelijkheid om ter
wille van andere bezigheden gedurende
een gedeelte van den dag althans van de
zorg voor de kinderen ontlast te zijn, het
besef, dat men aan de kinderen niet de ge-
wenschte vorming en leiding kan geven,
ook dikwijls de zucht om de kinderen
zoo vroeg mogelijk eenig schoolonderwijs
te doen deelachtig worden, hebben de be
waarscholen in het leven geroepen.
Oorspronkelijk hadden deze inrichtin
gen slechts ten doel de kinderen geduren
de een zekeren tijd te bewaren. In
meerdere plaatsen is dit nog het geval.
De ouders stuurden er hun kinderen heen
alleen om ze kwijt te zijn en ze veilig be
waard te weten.
Langzamerhand echter kregen vele de
zer inrichtingen een ander karakter.
Wanneer het toezicht op de kinderen aan
bekwame en werkzame personen was toe
vertrouwd, die belangstelden in het kind,
kwamen deze er als vanzelf toe, het ver
blijf der kinderen in de bewaarschool
dienstig te maken aan hunne verstande
lijke en zedelijke ontwikkeling. Vooral
ging men er zich op toeleggen de ontlui
kende vermogens der kinderen vlugger en
alzijdiger tot ontwikkeling te doen komen,
waarbij vooral de zelfwerkzaamheid van
het kind op den voorgrond treedt.
Het gezicht en het gehoor worden ge
oefend; het kind leert opletten, zijn ge
dachten op iets concentreeren; het geheu
gen wordt geoefend; over de spieren der
handen wordt een zekere macht verkre
gen. Het kind leert zich voegen naar an
deren en wordt aldus voorbereid om het
gewone lager onderwijs te kunnen vol
gen.
Vandaar dat de bewaarschool of kleu
terschool nu meermalen wordt aange
duid als de voorbereidende school,
waarbij dan het woord voorbereidend in
de meest ruime beteekenis is te nemen.
„Geen eigenlijke voorbereiding voor de
vakken van onderwijs die op de lagere
school worden onderwezen, is de bedoe
ling, maar wel het geschikt en ontvanke
lijk maken van het jonge kind, om van
de middelen die na het zesde levensjaar
zullen dienen om zijn lichamelijke en
geestelijke opvoeding te voltooien, een
zoo ruim en doeltreffend mogelijk voor
deel te kunnen hebben. In de voorberei
dende school wordt de akker geploegd en
gereed gemaakt, om het zaad niet enkel
te ontvangen, maar door die goede voor
bereiding zijn ontkieming zooveel mogelijk
te bevorderen."
Over het nut en de beteekenis van dit
onderwijs wordt door hen die terzake
kundig worden geacht, verschillend ge
oordeeld.
Feit is echter, en daarmee hebben we
te rekenen, dat deze scholen steeds meer
als onmisbaar worden beschouwd, dat vrij
algemeen meer op het noodzakelijke
dan op het kwaad de nadruk wordt ge
legd.
ONZE KONINGIN-MOEDER.
Morgen wordt H. M. de Koningin-Moe
der 75 jaar. Toen zij in Januari 1879
als de jonge gemalin van Koning Willem
III te Oldenzaal voor het eerst den Ne-
derlandschen bodem betrad was reeds de
faam van haar vriendelijkheid haar voor
uitgegaan. Spoedig was zij aan haar
nieuwe land en volk gewend. Helaas werd
toen kort na elkaar tweemaal het Hof in
rouw gedompeld door den dood der beide
zoons van den Koning, Prins Willem en
Prins Alexander. De vrees was groot dat
het Huis van Oranje zou uitsterven.
Groot was dan ook de vreugde toen op 31
Augustus 1880 een Prinsesje werd gebo
ren, dat later bestemd bleek om eenmaal
de koningskroon te dragen.
Op 24 November 1890, den dag na het
overlijden van den Koning, nam Konin
gin Emma de regeeringstaak over en wel
als regentes.
Een belangrijk oogenblik was het toen
Koningin Wilhelmina den leeftijd had be
reikt, waarop zij volgens de Grondwet ge
rechtigd was zelf de regeering over te ne
men. Op 30 Augustus 1898 legde Konin-
gin Emma dan ook haar verantwoorde
lijke taak neer.
Hoewel Koningin Emma met haar af
treden als Regentes ongetwijfeld haar
moeilijkste taak had neergelegd wijdde zij
zich met nog meer zorg en belangstelling
dan voorheen aan de zieken, de ongeluk-
kigen en misdeelden. Een getuigenis hier
van is het Nederlandsch Sanatorium voor
longlijders „Oranje-Nassau-oord", het
welk zij in 1898 stichtte.
En nog altijd toont zij op haar hoogen
leeftijd belangstelling voor allerlei philan-
tropischen, medischen en maatschappelij-
ken arbeid.
Zij heeft dan ook de liefde van ons
volk weten te verwerven en te behouden.
God spare haar nog menig jaar eu
schenke haar een zonnigen levensavond.
Geheime communistische organisatie in
het Roergebied ontdekt.
Volgens „Der Abend" is in een geheime
vergadering der communistische partij
door een der sprekers, een vertegenwoor
diger van de derde internationale, ver
klaard, dat Hitler ten val gebracht zal
worden door een revolutionaire actie, die
gelijktijdig in Duitschland en Oostenrijk
zai losbarsten.
De staatspolitie te Recklinghausen heeft
vastgesteld, dat opnieuw door nog onbe
kende communistenleiders van Berlijn uit
een poging is gedaan, om de K. P. D. in
het geheele rijk te organiseeren in een
geheimen bond van revolutionnaire vak
organisaties.
In Gelsenkirchen-Horst slaagde de
staatspolitie erin, drie penningmeesters
van deze organisatie te arresteeren.
Uit het onderzoek bleek, dat de beslui
ten der organisatie in bet Roergebied in
geheime bijeenkomsten door vroegere func
tionarissen der K. P. D. werden genomen
Zulk een bijeenkomst heeft dezer dagen
plaats gevonden in een boschje bij het ka
naal tusschen Essen-Karnap en Berge-
Borbeck. Uit alle grootere steden van het
Roergebied waren daar de functionarissen
der nieuwe organisatie bijeengekomen, om
geheime besprekingen te voeren. Hierbij
werden zij plotseling door beambten der
staatspolitie uit Recklinghausen overval
len en gearresteerd. Een groote boeveel
heid communistisch materiaal werd bier
bij in beslag genomen.
Ook de leider der organisatie in het
Roergebied, de timmerman Schimmel-
pfennig, viel in handen der staatspolitie.
Hij stond in connectie met Berlijn en
stichtte in alle grootere steden van hef
Roergebied plaatselijke afdeelingen.
Vijftien leidende functionarissen uit
Gelsenkirchen, Gladbeck, Bottrop, Essen.
Dortmund en Duisburg werden eveneens
gearresteerd.
Van Essen en Dortmund uit zou geheel
West-Duitschland door middel van een
systematische communistische propagan
da vooral in de bedrijven, in den geest
der K. P. D. worden beïnvloed.
Te Hamburg heeft de politie 92 perso
nen gearresteerd, die allen tot de leiding
der communistische partij behoorden en
een plan voor een nieuwe organisatie der
partij ontworpen hadden.
Gandhi weer gevangen gezet.
Gandhi heeft aan den vooravond van
zijn „nieuwe heilige missie", om de dorps
bewoners aan te sporen zich bij de nieu
we burgerlijke ongehoorzaamheidsbewe-
ging aan te sluiten, een manifest gepubli
ceerd, hetwelk aan de leden van het Indi
sche Nationaal Congres en aan de En
gelschen is gericht.
Tot de Engelschen zegt Gandhi: „Wan
neer ge vrede in Indië wenseht, dan is
het regeeren met ordonnanties niet de
weg daartoe. Alleen langs parlementairen
weg dient te worden geregeerd. Ik zeg dit
als vriend van het Engelscbe volk. Som
migen mogen mij als een vijand beschou
wen, doch ik verklaar dat de nevel eens
zal optrekken en dart ge mijn eisch zult
aanvaarden".
Iu een oproep aan de bewoners van
Gujerat zegt Gandhi: „Ons plan is onze
Boodschap zonder vrees naar elk "dorp te
brengen". Hij hoopt, dat hem en de zijnen
op hun weg onderdak zal worden ver
schaft, doch langer dan één nacht zullen
zij nergens blijven. De regeering mag mij
voor morgen arresteeren, maar de marsch
gaat door, zoolang er nog één deelnemer
in vrijheid ie".
Men verwachtte in bevoegde kringen te
Bombay gisteren, dat Gandhi, als hij he
den zijn nieuwen tocht van ongehoorzaam
heid zal beginnen, reeds voor of in het
dorp Ras, de eerste pleisterplaats, door de
autoriteiten zal gearresteerd worden.
Gandhi heeft zijn aanhangers opdracht
gegeven, den tocht ook in geval van. zijn
arrestatie doorgang te doen hebben. In
dien de regeering niet ingrijpt, zal hij op
Dinsdagmorgen met 32 aanhangers, on
der wie 16 vrouwen, van Sabarmati ver
trekken, van plaats tot plaats gaan en de
inwoners aansporen, zich aan te sluiten
bij de individueel» ongehoorzaamheids
campagne,
Daar geen geld wordt meegenomen, zijn
Gandhi en zijn volgelingen aangewezen op
de weldadigheid.
Reuter meldde gisteravond laat:
Gandhi en zijn vrouw zijn
gearresteerd.
Mabahav Desai, de secretaris van
Gandhi en 32 leden van Gandhi's seminari
werden samen met Gandhi en zijn vrouw
naar de gevangenis van Sabarmati te Ah-
medabad gebracht.
Groote overstroomingen In China.
Tengevolge van reusachtige overstroo
mingen zijn in de Chineesche provincie
Sjansi meer dan 4000 menschen verdron
ken. De rivieren King en Wei zijn kilo
meters ver buiten haar oevers getreden en
hebben bet gebied van Kwanitsjoeng bijna
geheel onder water gezet. Geheele dorpen
zijn weggespoeld. Honderdduizenden be
woners zijn dakloos geworden.
Balbo's vertrek opnieuw uitgesteld.
Generaal Balbo heeft den start van het
Italiaansche eskader opnieuw uitgesteld,
daar de weerberichten nog steeds niet
gunstig luiden.
Hij heeft verder besloten, van ieder toe
stel één vlieger op Newfoundland achter
te laten, om de machines zoo licht moge
lijk te maken, mede in verband met het
feit, dat voor den tocht over den Oceaan
de benzinetanks geheel zullen worden ge
vuld. Alle onnoodige voorwerpen zullen
eveneens worden achtegelaten.
Volgens later ontvangen telegrammen
is de 'weerstand boven den Atlantischen
Oceaan zooveel verbeterd, dat generaal
Balbo wellicht in staat zal zijn vanmorgen
in de vroegte te vertrekken, om in den
avond Ierland te bereiken.
Orkaan en hagel in Opper-Silezië.
Zaterdagavond is boven de plaatsen
Rosmerika, Rosmiez en Orsjek in het dis
trict Groot-Strelitz een noodweer losge
barsten, gelijk dit sinds menschenheuge-
nis niet voorgekomen is.
Een woedende orkaan, gepaard met fel
neerslaanden hagel richtte ontzaglijke
schade aan, vooral in Rosmerika.
Aan den geheelen Westkant van dit
dorp is geen ruit heel gebleven, zelfs door
dubbele ramen sloegen de hagelkorrels,
die zoo groot waren als kippeneieren.
Muren zijn ingestort, schoorsteenen
vernield. Dorp en straten zien er uit alsof
een vernietigende krijg zich heeft afge
speeld.
Kalveren te velde werden door den ha
gel gedood of dermate gewond, dat ze ai-
gemaakt moesten worden.
De roggegarven werden ver weggeslin
gerd. Het koren ligt door den hagel uil
de aren gedorscht onder de halmen. Tar
we, gerst en haver, die nog op den halm
stonden zijn volkomen platgeslagen. Van
de aardappelen ziet men nog slechts hier
en daar een stengel boven den grond uit
steken. Dit laatste is te erger, daar het
voornaamste product van deze streek de
aardappel is. Ook de bietenoogst is ver
woest. Hetzelfde geldt voor de andere
voederplanten, zoodat het op het oogen
blik onmogelijk lijkt het vee den winter
door te brengen met eigen voedermiddc-
len.
Waar Londens conferentie mislukte.
Het geologische museum te Londen,
waar de economische wereldconferentie
beeft plaats gehad, zal voorloopig niet als
museum in gebruik worden genomen.
Toen het nieuwe gebouw met spoed was
voltooid, om het gereed te maken voor de
opening van de conferentie op 12 Juni,
hoopte men algemeen, dat het in den
herfst, na bet beëindigen van den con
ferentie, als geologisch museum zou kun
nen worden ingericht.
Het gebouw zal thans in zijn huidigen
staat gehandhaafd blijven voor de nieuwe
bijeenkomst van de conferentie.
De bar wordt slechts tijdelijk gesloten
en de talrijke flesschen wodka, bols, ver
mouth, enz. zullen in koele kelders wor
den opgeslagen.
De verschillende boden, portiers en an
dere beambten der conferentie die mee-
rendeels oud-frontsoldaten waren, zijn
echter voorloopig ontslagen.
Ook de bureaux der verschillende ka
belmaatschappijen zullen worden geslo
ten. Van hun standpunt gezien is deze
conferentie de voordeeligste geweest, die
ooit te Londen gehouden is. Sedert het
openen der besprekingen hebben zij bijna
een millioen woorden overgeseind.
Dë secretarissen, typisten, stenografen,
tolken zullen hun werkzaamheden ook
deze week nog voortzetten, daar er nog
veel materiaal te verwerken is.
Korte Berichten.
Het Engelsche oorlogsmonument te
Béthune, dat opgericht is ter nagedachte
nis aan 13.000 bij de gevechten in den
Sommesector gesneuvelde Britten, die
nooit geïdentificeerd zijn, is gister door
den bliksem getroffen en ernstig be
schadigd.
Gisteren zijn in het oosten en noor
den in Berlijn uit twee huizen communis
tische strooibiljetten met beleedigingen
aan het adres der regeering geworpen.
Ook uit een auto, die in vliegende vaart
door de oostelijke wijk reed, zijn derge
lijke biljetten gestrooid. De daders zijn
nog zoek.
DE FINANCIEELE POSITIE VAN
ZAANDAM.
Verdeeldheid in de S. D. A. P.
Gisteravond zijin de voorstellen van B.
en W. tot dekking van het tekort op de be
grooting van het loopende jaar in den ge
meenteraad van Zaandam in behandeling
genomen. Deze komen zooals reeds eerder
gemeld neer op: invoering van straatbe
lasting met een opbrengst van f 56.000;
f 20.000 als bijdrage te vorderen van amb
tenaren en werklieden der gemeente voor
weduwen- en weezenpensioen; f25.000 te
ontvangen door boogere raming van som
mige inkomsten en lagere raming van
enkele uitgaven.
De heer Koppe (O.S.P.) wijst er op, dat
de politiek der sociaal-democraten een
illusie-politiek is. De eerste loonsverla
ging is gevolgd door een tweede en nu
door een derde. Had men gedacht dat de
regeering voor het raadsbesluit van 27
Juni op zij zou zijn gegaan? Wat nu
gebeurt, is een opgeven van de democra
tie. Er is geen sprake meer van een roo-
den raad van Zaandam.
De heer Tilkema (a.r.) stelt vast, dat de
regeering steeds bereidwillig beeft gehol
pen. Het besluit van 27 Juni was een
dwaas en ondoordacht voorstel.
Dat men met deze voorstellen is geko
men, is niet een gevolg van inkeer van
de sociaal-democraten, maar door den
nood afgedwongen. Of de sociaal-demo
craten daardoor hebben geleerd? Spreker
gelooft van niet.
Niet de fractie geeft de leiding, maar
de partij. De S.D.A.P. voert noch een so
ciale, noch een democratische politiek.
De burgerlijken zullen door de houding
van de sociaal-democraten de redders der
gemeente genoemd kunnen worden.
Dhr Verbeek (S.D.) stelt voorop, vóór
deze voorstellen te zullen stemmen, om
dat bet móét. Als straks de Regeering
de zaak in banden zal nemen, zal het mis
schien nog erger worden.
Het voorstel van B. en W. wordt met
15 tegen 8 stemmen aangenomen.
Vóór alle burgerlijke leden, benevens
de beide soc.-dem. wethouders en de hee-
ren Verbeek en Visser (beiden s.d.). Te
gen: de overige soc.-dem., benevens bet
communistische lid en de heer Poppe (O.
S.P.).
H. M. de Koningin.
H. M. de Koningin, momenteel vertoe
vende ten paleize te Soestdijk, heeft gis
teren een bezoek aan bet gemeentelijk
Soester natuurbad, gelegen aan den
straatweg Soest-Soesterberg, nabij het sta
tion Soesrtduin, gebracht.
Minister Oud met verlof.
De minister van financiën, P. J. Oud,
is voor eenigen tijd met verlof naar het
buitenland vertrokken.
Omzetbelasting.
Schrapping der Weeldebelasting?
Dr L. Kortenborst en vier leden der R.
K. Tweede Kamerfractie hebben de na
volgende amendementen voorgesteld op de
Omzetbelasrtingwet:
In artikel 5 vervallen bet tweede en het
derde lid.
De strekking van dit amendement is de
weeldebelasting uit dit ontwerp te lichten.
Het wil ondergeteekenden voorkomen, dat
de minister voorloopig de opbrengst van
dit deel der voorgestelde belasting kan
missen. Deze opbrengst was aanvankelijk
op f 10 millioen geraamd. Doordat de
omzetbelasting op 4 pet. der waarde der
goederen is gebracht, heeft bet fiscale
element van de weeldebelasting veel van
zijn beteekenis ingeboet.
Het amendement bedoelt allerminst het
beginsel der weeldebelasting aan te tas
ten. Een goed ingerichte belasting op
weelde-uitgaven blijven ondergeteekenden
aanbevelenswaardig achten. Het is echter
wel gebleken, dat bet buitengewoon moei
lijk i's om den juisten vorm te vinden.
De bezwaren, die uit de kringen van het
bedrijfsleven tot de Kamer zijn gekomen,
zijn sinds de indiening van bet oorspron
kelijk ontwerp niet geringer geworden.
Door de vermindering van de koop
kracht der bevolking is de productie der
in de lijst A opgenomen goederen zeer
sterk terug geloopen. De aard der artike
len leidde er toe, dat bij het voortschrijden
der crisis op deze uitgaven het eerst werd
bezuinigd. D© werkloosheid in verschil
lende takken van de hier bedoelde bedrij
ven is zeer groot en dreigt nog grooter te
worden, wanneer de weeldebelasting de
produotievoorwaarden en de afzetmoge-
Binnenland.
De ziektegevallen te Winsum.
De Nazi's in Limburg.
Zaandams Tinanciën.
Buitenland.
Groote overstroomingen in China.
Gandhi weer gearresteerd.
Communistische actie in hert Ruhrgebied.
lijkheden opnieuw ongunstig zal beïnvloe
den.
Bij aanneming van dit amendement zal
de omzetbelasting ook voor deze goederen
vier pet. der waarde bedragen.
Vrede door vriendschap.
Op Vrijdag 28 Juli vertrokken bij schit
terend weer in zeer opgewekte stemming
met de boot der Mij. Zeeland van Vlis
singen naar Harwich 106 jongelui met
geleiders, bestemd voor verschillende va-
cantieverblijven in Engeland. De belang
stelling voor deze excursies is zoo leven
dig, dart er een tweede voor 10 Augustus
wordt voorbereid.
De International Friendship League
beeft 14 vacantiehuizen voor jonge bui
tenlanders ter beschikking, zoodat velen
van deze goedkoope gelegenheid, om een
ander land en volk te leeren kennen, ge
bruik zullen kunnen maken. De jonge Ne
derlanders ontmoerten daar Engelschen,
Noren, Denen en Franscben.
Sociale wetten.
By Kon. besluit is aan mr J. R. H. van
Schaik, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als lid van den raad van toe
zicht, bedoeld in art. 32 der Land- en
Tuinbouwongevallenwet 1922, en is als
zoodanig benoemd mr C. M. J. F. Gose-
ling, lid van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, te Amsterdam.
Bij Kon. besluit is aan mr. J. R. H. van
Schaik, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als lid, tevens voorzitter, van bet
college van toezicht, bedoeld in art. 119
der Ziektewet, en is tot voorzitter van
dat college benoemd J. R. Snoeck Henke-
mans, lid van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal en lid van bet college voor
noemd, en is benoemd tot lid van dat
college mr C. M. J. F. Goseling, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
te Amsterdam.
De tuinbouw-steungelden.
Op een vraag van bet Tweede Kamerlid
Cramer:
Is de minister bereid te bevorderen,
met bet oog op de groote armoede, die in
den tuinbouw beersebt, dat de steungel
den, in verband met de wet va,n 5 Mei
1933, Stbl. 255, zoo spoedig mogelijk wor
den uitbetaald?
beeft de minister van oeconomische za
ken geantwoord:
Met de uitkeering van een voorschot op
een eventueel uit te keeren steun is een
aanvang gemaakt.
Deze uitkeering heeft plaats ten aan
zien van twee producten, n.l. D'eensche
witte kool en de vroege aardappelen, na
26 Juni aan de Noord-Hollandsche vei
lingen aangevoerd.
Actie voor regeeringssteun aan de
klompenindustrie.
Op verzoek van de besturen van het
comité van actie in de klompenindustrie,
den Nederlandschen Bond van Klompen
makerspatroons en den Noordelijken
Bond, is door den burgemeester J. W.
Vienings, van Clinge, een actie op touw
gezet met zijn ambtgenooten van Epe,
Doetinchem en Sint-Oedenrode, om de po
gingen, die door de klompenmakers in or
ganisatorisch verband worden aange
wend ter verkrijging van regeeringssteun
voor hun zoozeer bedreigde industrie, ten
krachtigste bij de hooge Overheid te steu
nen.
HET ECHTE van M. P ETERS E
Patissier, L,Delft Middelburg.
Denkt om de nieuwe rijwielplaatjesl
Vandaag is bet rijwielplaatjesdag. Wie
wordt aangetroffen met een rijwiel zon
der een nieuw plaatje krijgt onverbidde
lijk een bekeuring.
Men zij dus gewaarschuwd!
Dreinende landarbeidersstaking.
Te St Filipsland is sinds 13 jaren tus
schen de landbouwers en de afd. van de
Ned. Cbr. Landarbeidersbond een collec
tief contract betreffende de loonen afge
sloten.
Ia de maand Februari j.L ia voor dit