Uit de Provincie
Kerknieuws.
Onderwijs
Gemengd Nieuws
gemaakt bij 'het onderzoek in de afdeelin-
gen, en de bezwaren der commissie van
voorbereiding, tevens bevatten het ant
woord dat minister Oud daarop schrif'te
lijk heeft gegeven.
Ook zijn er in opgenomen de vragen,
die de commissie van voorbereiding in een
mondelinge bespreking met den minister,
welke Vrijdagavond j.l. heeft plaats geha
en bijna drie uur duurde, heeft gesteld.
De antwoorden van minister Oud worden
mede vermeld.
Het oorspronkelijke ontwerp moet be
langrijk gewijzigd zijn. De minister zou
aan vele bezwaren uit de practijk zijn tege
moet gekomen.
De financiëele moeilijkheden van
Zaandam.
Naar van betrouwbare zijde vernomer
wordt, staat de regeering op het stand
punt, dat, indien de raad der gemeen t
Zaandam mocht volharden in haar weige
ring de gemcente-begrooting te wijzigen
dn den door de regeering gewenschten zin.
het geval aanwezig is van artikel 144
voorlaatste lid der Grondwet. Voor het
geval lan deze grove verwaarloo-zing van
de huishouding zou reeds een ontwerp
van wet aan het departement van bin
nenlandsche zaken in gereedheid zijn ge
bracht.
Art. 144 voorlaatste lid van de Grond
wet luidt:
„Wanneer de regeling en het bestuur
van de huishouding eener gemeente gro
velijk worden verwaarloosd, kan ecne wet
de wijze bepalen, waarop in het bestuur
dier gemeente, met afwijking van hel
eerste en tweede lid van dit artikel, wordt
voorzien."
In het eerste en tweede lid van het arti
kel is bepaald, dat aan den raad de rege
ling en het bestuur van de huishouding
der gemeente wordt overgelaten en dat de
raad de verordeningen maakt, die hij in 't
belang der gemeente noodig oordeelt.
De gemeenteraad wordt, bij toepass'n
van artikel 144 an de Grondwet, derhalve
bij de wot als hoofd der gemeente af ez 1
Dit is in verleden slechts twee maal ge
schied. Bij de wetten 'van 2 Febr. 1895
(Stbl. 15 en 16) is alinea 4 van artikel 144
der Grondwet toegepast voor de gemeen
ten Opsterland en W©stellingwerf (Fr.).
Deze wetten voorzagen in de uitoefening
van de aan den gemeenteraad ontnomen,
bevoegdheden door een regeeringscommis-
saris.
Aan de N. R. Crt. wordt nog gemeld:
Het is de laatste dagen aan den politie
leen hemel van Zaandam veel helderder
geworden dan het langen tijd is geweest
en het ziet er naar uit, of nu de oplossing
van de moeilijkheden niet ver meer af is.
B. en W. zelf hebben het voorbeeld gege
ven door terug te komen op het onzalige
besluit van den raad om het tafellaken
tusschen de regeering en de gemeente door
te snijden.
De „burgerlijke" leden hebben een pen
sioenaftrek van 3/4 pet. voor de weduwen
en weezen der ambtenaren en werklieden
voorgesteld. Terwille van de oplossing zou
men aan die zijde dan wel bereid zijn met
do door B. en W. voorgestelde straatbe-
lastlng mee te gaan.
Ook bij de sociaal-democraten is een
streven tot toenadering waar te nemen;
aan die zijde wordt thans overwogen een
bemiddelingsvoorstel aan te bieden, door
in plaats van 354, 2 pot. premieaftrek op
de salarissen toe te passen.
WARM WATER, met nachtstroom
of gas, voor keuken of bad. Installateur.
J. M. Polderman, Goes. Tel. 129. (Adv.)
Waterschappen. Bij K. B. zijn
benoemd: a. tot gezworene van den Nieu-
we-Annex Stavenissepolder A. van der
Slikke te Stavenisse; b. met 1 Aug. tot ge
zworene van den Anna-Mariapolder M.
G. van Wingen te Rilland-Bath; c. met 1
Aug. tot gezworene van den Van Wuyck-
huisepolder H. Wolfert te Hoek; d. tot
gezworene van den Westkerkepolder A.
W. Kloet te Wolphaartsdijk.
Bij het zwemmen verdron
ken. Woensdagnamiddag is in de Isabel-
lehaven onder de gemeente Philippine ze
kere K. B., 19 j., student, afkomstig uit
Eecioo, bij het zwemmen verdronken. Na
eenige uren dreggen is het lijk van B.,
die bijna of niet zwemmen kon, opge
haald.
Vreemdelingenverkeer.
Met de Prov. boot Bresken3-Vlissingen
werden hedenmorgen overgezet 1U60
vreemdelingen en 71 auto's.
Aangehouden. Dezer dagen
verscheen bij een caféhouder te Philip
pine een persoon, die den caféhouder een
Jjcdrag van f 9 ter leen vroeg, voorgeven
de een schuld te moeten vereffenen en
daarvoor geen Hollandsch geld te hebben.
Hij gaf daarvoor een in zijn bezit zijnd
rijwiel in onderpand waarop het geld
hem werd verstrekt en de man vertrox.
Hij zou denzelfden dag nog terugkomen
om het geleende geld terug te geven. Aan
gezien de man niet verscheen kreeg de
caféhouder achterdocht en stelde hij zich
in veroinding met de politie. Een onder
zoek werd ingesteld waarbij bleek, dat in
Breskens een zoo goed als nieuw rijwiel
was ontvreemd en wat later het rijwiel
bleek te zijn dat in het bezit was van den
caféhouder. Onder de gemeente Breskens
werd een man aangehouden afkomstig uit
Watervliet (B.), die bij de politie in Bel
gië minder gunstig bekend staat en reeds
herhaaldelijk is veroordeeld wegens dief
stal van fietsen enz. Bij confrontatie her
kende de caféhouder den man al» zijnde
dengene die het geld ter leen had ge
vraagd en gekregen. Ontkennen was nu
niet meer mogelijk. Bij een in België in
gesteld onderzoek bleek dat de man nog
meerdere vonnissen ten zijnen laste heeft.
Hij is aangehouden en ter beschikking
van de Justitie te Middelburg gesteld.
Goes. Een jubileum. Heden her
denkt de heer Adr. Sinke, wonende te
Kloetinge, den dag, dat hij vóór 25 jaar
m dienst trad bij de firma Oosterbaan en
ie Gointre, alhier. Reeds vanmorgen
mocht hij zich verheugen in de belang
stelling van patroon, collega's en an
deren.
Vlissingen. C. K. W. O. Dinsdagavond
hield het comité van bovengenoemde ver-
eeniging een vergadering in het gebouw
der G. J. M. V. onder voorzitterschap van
dhr J. Marijs, teneinde het winterprogram
vast te stellen.
In verband met het 5-jarig bestaan, be
sloot het comité 27 en 28 Sept. a.s. een
feestavond te houden, op welken avond
zal worden opgevoerd, het historisch
meesterwerk van Maurits van Wagen
voort: „Het huwelijk van een Oranje-prin-
ces".
De tweede avond zal in October gehou
den worden, waarbij ds Bik, Luthersch
predikant te Enkhuizen zal optreden.
In November zal de film „Nathan de
Wijze" worden vertoond, vermoedelijk in
de Nieuwe Kerk.
De vierde avond, die gehouden zal wor
den in Januari zal vermoedelijk een Afri-
kaansche avond worden. In Maart hoopt
Ds Straatsma, Hervormd predikant te
's-Gravenhage, op te treden, terwijl ten
slotte in April een feestavond zal worden
gehouden.
Axel. Vervolg Raadsverslag. Door de
heeren C. Hamelink, L. P. Ortelé en B.
Seghers was een schrijven ingezonden
van den volgenden inhoud:
Ondergeteekendcn, allen leden van
Uwen Raad, nemen de vrijheid U voor
e stellen de steunregeling voor werk-
lOoze arbeiders(sters) te wijzigen als
volgt:
In art. 6: de steun zal ten hoogste be
dragen:
a. voor gehuwden en ongehuwde kost
winners f8 per week, benevens f0.75 per
week per gezinslid boven twee personen
tot een maximum van 8 personen;
b. voor kostgangers f6 per week;
en in art. 19 ten hoogste:
a. voor gehuwden en ongehuwde kost
winners f 7 per week benevens f 0.75 per
gezinslid boven twee personen tot een
maximum van 8 personen;
b. voor kostgangers f5 per week.
Voorts in art. 9 en artikel 20 genoemd
bedrag van f 12 te wijzigen in:
a. voor fabrieks- en bouwvak- en alle
daarmede gelijk te stellen arbeiders f 18;
b. voor landarbeiders f 13.50.
Dhr C. Hamelink, S.D., merkt op, dat
helaas in den vorigen raad de steun aan
merkelijk is verlaagd, zelfs zoo, dat van
het weinige, dat onze werkloozen heb
ben, nog een groot stuk is afgenomen,
zoodat nu de menschen van alles te
kort hebben. De loonnorm voor alle ar
beiders is toen te laag gesteld, en ook
in omliggende plaatsen is de steun heel
wat beter dan hier, bijv. in Neuzen waar
het is f 10 met f 1 per kind.
Ook kan spreker er zich niet mee ver
eenigen, dat Ged. Staten niettegenstaan
de de groote verlaging van steun, nu
toch nog aandringen op belastingverhoo-
ging, wat zelfs niet noodig is, als de
steunnormen niet worden verhoogd.
Door het komen in de derde klasse
der gemeentefondsbelasting hebben we
f2000 meer; er is ook nog een post van
onvoorzien op de begrooting van f3000
en als dit geld werd gebruikt voor werk-
loozenzorg, komt hierbij de toeslag van
het rijk, wat ruim voldoende is, om den
voorgestelden hoogeren steun aan onze
menschen te geven.
De voorz. merkt op, dat het niet ver
standig zou zijn om den geheelen post
onvoorzien op te nemen. Ook zal het be
drag uit de fondsbelasting niet zoo groot
zijn als is geraamd.
Dhr A. P. de Ruijter, A.-R., deelt mee
namens de Antirev. fractie, dat ze, aan
gezien er geen nieuwe gezichtspunten
zich voordoen, het besluit in de vorige
vergadering genomen, wenscht te hand
haven.
Het voorstel in stemming gebracht,
wordt met de stemmen van de voorstel
lers voor, verworpen.
Bij de rondvraag vraagt dhr Verschel
ling of het B. en W. bekend is, dat uit
de vergaderingen van de steuncommis-
sie gesproken wordt op straat, en zoo
ja, wat B. en W. hiertegen denken te
doen.
De voorz. antwoordt: officiéél was ons
dit niet bekend. Nu wel. We zullen het
onderzoeken, noemt u feiten I
Dhr Verschelling: de heer Ortelé (lid
van den raad) doet dit, en zet de men
schen op tegen leden van den raad, die
in deze commissie zitten. De Burgemees
ter zegt een onderzoek toe.
Dhr de Feijter vraagt, daar er nu een
kabel loopt van de PZEM langs het fort
enz., of de menschen nu op het net kun
nen aansluiten.
Neen, antwoordt de voorz., dit is een
hoogspanningskabel. Bij onderzoek bleek
dat slechts één bewoner zich wilde aan
sluiten.
Dhr 't Gilde vraagt of B. en W. er zeker
van zijn, dat bij het bouwen van de
Maréchausséekazerne gewerkt wordt vol
gens het bestek. Hij raadt B. en W. aan
eens een oogje in het zeil te houden
en goed toe te zien. Spr. is van oordeel,
dat een minder soort hout is gebruikt,
dan is voorgeschreven.
De voorz. merkt op, dat de gemeente
opzichter het vertrouwen heeft en nog
niet gebleken is, dat hij in zijn plicht
tekort schiet. Een onderzoek zal worden
ingesteld. Hierna sluiting.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Waddinxveen, W. J. van
Lokhorst te Hilversum.
Bedankt voor Hiliegom, J. G. Neele-
man te Pernis.
Ghr. Geref. Kerk.
Beroepen te Delft, W. M. Nieuwen-
huize, cand. te Vlissingen.
Alg. Synode Ned. Herv.
K e r k. In de zevende zitting is behandeld
en vastgesteld de missive aan de kerke
raden van nalatige gemeenten ten op
zichte van de betaling der achterstallige
quota, tot verzending waarvan in een vo
rige zitting was besloten.
.nan de orde is nu een motie van de
classis Emmen betreffende de vervulling
van vacaturen in den Raad van Beheer.
In de motie wordt de wenschelijkheid uit
gesproken, om in den Raad van Beheer
vertrouwensmannen van de predikanten
te benoemen. Ze wordt voor kennisgeving
aangenomen.
Aan de orde is het bericht van dr G.
Sevenster te Boxum inhoudende aanne
ming van zijn benoeming tot kerkelijk
hoogleeraar te Leiden. Dr Sevenster zal
misschien niet binnen den voorgeschreven
tijd zijn inaugureele oratie kunnen hou
den. Hem wordt bij voorbaat dispensatie
verleend. Het moderamen der Synode zal
verder overeenkomstig de voorgeschreven
bepalingen de aangelegenheid van ambts
aanvaarding enz. afdoen. Hierbij komt
ook ter sprake het bezwaarschrift van M.
J. Vermeer te Doetinchem tegen deze
hoogleeraarsbenoeming en tegen de toela
ting van predikanten, die leeringen ver
kondigen in strijd met Gods Woord. Op
voorstel van den president wordt het be
zwaarschrift voor kennisgeving aangeno
men.
De heer Van Dingstee brengt rapport
uit over een klacht van W. v. d. Wal te
Elahuizen betreffende geschillen met den
Kerkeraad. Klager is bezwaard over de
aanneming van personen, die volgens
hem van onchristelijken wandel zijn en
over z.i. onjuiste handelingen van Kerk
voogden en Kerkvoogdijen. Naar het oor
deel van de rapporteerende commissie is
het stuk aan het verkeerde adres gericht,
want er blijkt niet uit, dat klager zich
reeds tot het Classicaal Bestuur heeft ge
richt. Overeenkomstig de conclusie van 't
rapport wordt besloten, het stuk voor
kennisgeving aan te nemen. De rest van
den dag is aan commissievergaderingen
besteed.
Candidate n-o v e r v 1 o e d. Het
getal der candidaten in de Geref. Ker
ken, die nog geen beroep hebben ontvan
gen is gestegen tot 71.
Goes. Op 28, 29, 31 Juli en 1 Aug. wordt
in de Prins van Oranje te Goes gehouden
het schriftelijk examen voor Waterbouw
kundig opzichter, vanwege het Zeeuwsch
Technisch Instituut. De commissie belast
met vorengenoemd examen bestaat uit:
a. Commissie van Toezicht: Ir. N. v.
Spanje, hoofdingenieur van den Rijkswa
terstaat te Goes; Ir. P. L. Israël, ingenieur
van den Provincialen Waterstaat te Goes;
Mr. J. H. M. 'Stieger, lid van Gedep. Sta
ten van Zeeland te Goes.
•b. Examencommissie: W. H. J. van
der Hooft, 'directeur Zeeuwsc'he Beton Mij.
te Kloetinge, voorzitter; Ir. L. A. L. Ha
mers, ingenieur van den Rijkswaterstaat
te Goes; Ir. C. Reedijk, ingenieur van den
Provincialen Waterstaat te Goes; Ir. 'M.
W. Welleman, electrotech. ingenieur,
Krabben-dijke; P. Goedbloed, inspecteur
van bouw- en woningtoezicht 's-'Gran en-
hage; Docts. A. J. C. Nordlohne, leeraar
R. H. B. S. te Goes; <C. Baggerman, teohn.
ambt. van den Rijkswaterstaat, Vlissin
gen; T. Huisman, teohn. ambt. van den
Rijkswaterstaat, Sas van Gent; R. D. Fa-
her, teohn. ambt. van den Rijkswaterstaat,
Zierikzee; F. G. C. Rothuizen, directeur
van Gemeentewerken te Goes; P. Wilschut,
leeraar Ambachtsschool te Goes; M. W.
v. d. Weert, architect te Goes; W. Bierens,
oud-architect, burgemeester van Kapelle;
P. Kakebeeke, leeraar Ambachtsschool te
Goes; J. Melse, leeraar Nijverheidsscholen
te Goes; J. v. d. MeulenBosnia, leeraar
Ambachtsschool te Goes, secretaris.
Plaatsvervangende leden: Ir. A. Rot
huizen, bouwkundig ingenieur te Middel
burg; P. L. Bolier, oud-hoofdopzichter van
den Polder Walcheren te Middelburg; J.
Pouwer, techn. ambt. Prov. Waterstaat te
Goes.
Vakschool voor meisjes.
Gisteren had de uitreiking der getuig
schriften aan de geslaagden van de Vak
school voor meisjes plaats.
De wnd.-voorzatter, Mr. Ph. R. Hugen-
holtz, verwelkomde allen, o.a. wethouder
Mr. Goedbloed als vertegenwoordiger van
B. en W.
Mr. Hugenhol'tz wees op het bijzondere
feit, dat de school dit jaar 15 jaar be
staat. 1 Mei 1918 werd de school geopend,
in een paar lokalen van de oude Am
bachtsschool, terwijl do keuken in t gast
huis was ondergebracht. Daarna ging
men naar 'het gebouw van de Nat. Bank
aan de Beestenmarkt, doch de keuken
bleef in het gasthuis en er moest ook in
het gebouw van de Breede Watering een
cursus ondergebracht worden. Een vol
gende verhuizing was naar het toenmalige
gebouw van de Warenkeuring, dat thans
nog in gebruik is, maar toen in heel an
deren toestand verkeerde. Geleidelijk wer
den veranderingen en verbeteringen aan
gebracht en tenslotte kon de geheele school,
met medewerking van het gemeentebe
stuur, in dit eene gebouw ondergebracht
worden.
Ook daarna werden nog verbeteringen
en uitbreidingen aangebracht, o.a. elec-
trisch licht en er zijn nog verdere plan
nen, b.v. voor een centrale verwarming.
De school groeide regelmatig: begonnen
werd met 34 leerlingen; na 5 jaar wat dit
70 en nu zijn er ongeveer 120, met ver
schillende buitencursussen, zoodat een
zeer groot gebied bestreken wordt. Spr.
brengt voor dezen groei hulde aan de lei
ding, in het bijzonder aan de tegenwoor
dige directrice, mej. Weststeyn, die 1 Sept.
a.s. 10 jaar deze functie vervult, en aan
de school steeds haar beste krachten gaf.
Spr. wees er vervolgens op, dat de toe
stand door de groote bezuinigingen van
regeeringswege, er voor de school niet ge
makkelijker op wordt, doch hij sprak de
hoop uit, dat de kwaliteit van het onder
wijs er niet door geschaad zou worden.
De directrice, mej. Weststeyn, reikte
vervolgens de 'diploma's uiit en daarna,
aan de hieronder genoemde leerlingen, de
Ochtman-prijzen, die elk jaar beschikbaar
gesteld worden voor hen, die zich door ge
drag en vlijt onderscheiden hebben. Dat
waren: Jenny de Visser, Beb Gunst, Annie
v. d. Zee, Arentje Deurlo, Leuntje Rot
tier, Els Beth, Marie Versohure en Goos
Beloijs.
Spr. wees er op, dat, nu de voorberei
dende cursus slechts twee jaar mocht
duren, vooral dat „voorbereidend" nog
meer zijn werkelijke beteekenis krijgt. Zij
vond hot daarom verblijdend, dat velen
bleven om het onderwijs verder voort te
zetten.
De toekomst voor hen, die de school ver
laten, is niet bemoedigend. Het zal moei
lijk vallen werk te vinden, doch zij raadde
aan, zonder op belooning te letten, in elk
geval bezigheid te zoeken. Eens zou er
toch wel weer werkverruiming komen.
Mr. Goedbloed wees de geslaagden op
de gelijkenis der wijze en dwaze maagden,
en raadde haar aan steeds de lampen ge
vuld 'te houden, dat is, steeds zijn plicht
te doen, zich dienstbaar te maken voor
den naaste. Spr. wenschte het bestuur ver
volgens geluk met 'den grooten groei in de
achterliggende vijftien jaar, verzekerde,
dat B. en W. aan de school steeds gaarne
hun medewerking verleenen, en besloot
met zijn beste wenschen voor de komende
cursussen en zijn complimenten aan de
geslaagde leerlingen.
De voorzitter sprak hierna nog een be
moedigend woord tot de leerlingen, die nu,
van de theorie in de practijk komen, uitte
zijn dank aan Mr. Goedbloed voor diens
woorden en sloot daarna deze geanimeer
de samenkomst.
Geslaagd te Rotterdam voor de
hoofdacte de heeren J. Koppejan te Me-
liskerke en J. Lampert te Vrouwepolder.
Geslaagd voor notarieel examen
deel I: P. W. M. Stieger te Goes.
Mulo-examens fe Goes. 24
Juli 1933 zijn geslaagd: F. van Anraad,
C. D. Boutens, J. J. Brandenburg, W.
Goossen, J. Krug, H. E. Lagaaij, J. Mali-
paard van Vlissingen; M. Loof, D. v. d.
Ouden, A. v. Wijck, J. P. v. Wijck, van
Terneuzen; J. do Pooter van Zaanslag; A.
L. Ruijtenburg van Axel; J. H. N. Naere-
bout van Zierikzee; A. de Kam van Grijps-
kerke; P. Wisse van Aagtekerke; J. A.
Watt ez, A. C. Wal'land, W. C. P. Schip
pers, M. H. Pots, J. Huysman, J. P. v.
Hercules van Middelburg; A. P. v. d. Havo
van Kapelle; M. C. Hage van St. Laurens.
Dinsdag zijn geslaagd: P. Brouwer te
Middelburg voor B diploma; M. J. M.
O'tte; S. de Ridder; J. H. Rodenhuis; F.
v. d. Vies; G. N. Davids; M. W. Post te
Vlissingen; J. J. Bouoman 'te Kloetinge;
J. J. v. d. Moer te Middelburg; C. de
Jonge; J. C. de Graag; W. A. de Jonge;
J. L. Reijerse; P. N. F. Verstrenge; E.
Visser te Goes; J. Blok; J. Buyze te Hoek;
J. A. v. d. Sande; K. J. v. Drongelen te
Axel; C. J. Udo; A. C. Brakman te Ter-
neuzen; W. J. v. d. Hooft te Zaamslag;
P. v. Beveren te Hansweert voor A-dipl.
U. L. O. K o r t g e n e. Naar we ver
nemen, zijn ook dit jaar, evenals de vorige
jaren, alle candidaten van de U.L.O te
Kortgene voor het M.U.L.O.-diploma ge
slaagd.
Voor het B-examen slaagden: mej J. J.
de Krijger te Colijnsplaat en de 'heeren J.
Maas te Kats en G. Slotema te Colijns
plaat. Voor het A-examen slaagde boven
dien mej. H. P. de Koster te Colijnsplaat.
Voor de Rijkskweekschool 2e klas slaag
de mej. H. P. de Koster te Colijnsplaat.
Voor de Ghr. Kweekschool le kl. slaag
de mej. A. E. Contant te Colijnsplaat. Een
enkel examen loopt nog.
De bezuiniging op de
Kweekschoolopleiding. Drie we
ken geleden is er van het Ministerie van
Onderwijs een brief uitgegaan naar de
besturen van de bizondere kweekscholen
om reeds met den aanvang van den
cursus, Sept. 1933 dus, deze scholen,
die in verreweg 't grootste deel vierjarig
zijn, te veranderen in driejarige en waar
bij als stok achter de deur subsidie-ont
houding genoemd werd. Voor de open
bare kweekscholen was een dergelijke
omzendbrief natuurlijk niet noodig, die
kon men zonder vorm van proces zelf
in het Bezuidenhout dezelfde amputatie
laten ondergaan.
In de kweekschoolwereld, zegt het
„Vaderland" werd hierdoor een vrij
hevige beroering gewekt, om het plotse
linge, onvoorbereide van den maatregel.
Reeds aangenomen leerlingen zouden te
ruggestuurd worden, voor groepen leer
lingen moest een andere bestemming
worden gezocht, leerplannen en lesroos
ters moesten plotseling algeheele herzie
ning ondergaan, een deel der leeraren
zou met September niet meer noodig
zijn en op korten termijn wachtgelder
wonden, de anderen zouden na de zomer-
vacantie wellicht vakken moeten docee-
ren, waarvan ze nooit eenige bijzondere
studie gemaakt hadden; kortom de om
vang en de aard der gevolgen voor de
ruim honderd kweekscholen waren in
dien korten tijd niet te overzien. Geluk
kig bereikte een gerucht ons, dat ver
moedelijk de termijn van ingang van het
besluit verschoven is tot September 1934
het plotselinge is er dus af en er is ruim
een jaar om deze zaak van alle kanten
te beschouwen.
De bezuiniging, die in een dergelijken
maatregel gelegen is, willen we hier bui
ten bespreking laten, we willen alleen de
paedagogische zijde ervan bezien en na
gaan, of hier geen vitale belangen ge
raakt worden, die toch, ook volgens den
minister waarschijnlijk gered moesten
worden. En dan kunnen wij wel terstond
vaststellen, dat opnieuw in consensu èn
uit didactisch èn uit paedagogisch oog
punt een opleiding tot onderwijzer in
drie jaren verwerpelijk is, als zijnde te
kort. Kweekscholen zijn vakscholen, en
als dergelijke scholen driejarig worden,
dan is 'teerste jaar noodig om de leer
lingen, die van zeer verschillende in
richtingen komen U.L.O.-scholen met
ongelijke leerplannen, derde klassen H.B.
S., enz. van groote verscheidenheid
tot eenheid te brengen; het laatste jaar
het derde is grootendeels noodig voor
de voorbereiding voor het examen, zoo
dat alleen het middelste jaar overschiet
voor de practische vorming, een waarlijk
te korte tijd. Bij de vierjarige kweek
school is het tweetal jaren voor de op
leiding in de practijk toch al gering.
Hoe zullen verder de kunstvakken, zang,
bespelen van een instrument, handen
arbeid, teekenen in de driejarige school,
tot hun recht komen? En lichamelijke
oefening, nuttige handwerken voor meis
jes? Waarbij dan nog voor de meeste
bizondere kweekscholen, Bijbelsche ge
schiedenis, geloofsleer en kerkgeschiede
nis, komen? Grondige, bezonken kennis,
zoo noodig voor de leerkrachten der la
gere school, omdat deze zelf weer onder
wijzen moeten, kan onmogelijk aange
bracht worden. Men zal de kweekscholen
zoo maken tot volksuniversiteiten k pe
tit pied, voor de rijpere jeugd.
Een groote factor in de kweekschool
opleiding is de sfeer, waarin daar ge
werkt wordt en waarin de leerlingen
daar ademen. Deze sfeer moet, als ze
goed is, doortrokken zijn van liefde voor
het kind en zoo tot beroepsliefde voeren.
Een tijd van drie jaren, grootendeels ge
wijd aan inpompen van al de parate
kennis ,die de onderwijswetgeving van
den onderwijzer verlangt, is daarvoor be
slist onvoldoende, is nauwelijks in vier
jaar te verkrijgen. En juist voor de vak
school is die sfeer een eerste vereischte.
Dan de leeraren.
Van dezen mag aan een kweekschool
toch wel gevraagd worden, dat zij de
leerstof ten volle beheerschen. Bij een
driejarigen cursus zal de combinatie van
vakken in één hand nog grooter worden
dan zij reeds is.
Er bestaan eenige driejarige kweek
scholen o.a. te 's-Gravenhage en Utrecht.
Hier is de proefneming geslaagd, kon ze
ook slagen, omdat een voldoend aantal
ongeveer gelijkwerkende U.L.O.-scholen
een zoo groot aantal leerlingen opleverde,
dat selectie kon toegepast worden. Maar
voor kweekscholen van dit type is de
bestaansmogelijkheid over 't algemeen in
ons land zeer gering. De „streekkweek-
scholen" heben te weinig goed ingerich
te U.L.O.-scholen achter zich, om 't zelfde
resultaat te verkrijgen. Daardoor wordt
de gelegenheid voor zeer vele leerlingen
van het platteland, nu zij 15 jaar moeten
zijn en de hoogte van het M.U.L.O.-
diploma bereikt hebben, practisch afge
sneden. En juist het platteland heeft al
tijd verreweg de meeste leerlingen voor
de opleidingsscholen geleverd, en gemid
deld, die met den meesten aanleg en ar-
beidslust. De maatregel druischt regel
recht in tegen de belangen van 't platte
land.
De kweekschoolopleiding is voor ons
volksonderwijs van de hoogste beteeke
nis, omdat zij voor eenige opeenvolgende
geslachten doorwerkt.
De vijfjarige kweekschool uit de wet-
De Visser blijft nog steeds het ideaal
voor de onderwijzersopleiding, daarbij
verdwijnen alle bezwaren, hierboven
ontwikkeld tegen het driejarige instituut.
Wij aanvaarden gaarne, dat deze vijf
jarige kweekschool op het oogenblik tot
de pia vota behoort, maar dat de wet
gever dan als standaardtype de vier
jarige kweekschool handhave en niet
deze zoo verminke, dat het overblijvende
deel geen waarachtig krachtig leven
meer mededeelen kan aan ons volk.
S. A. - man door veront
waardigd Venlonaar afge
ranseld. Toen zekere G. uit Venlo met
zijn auto van 'n plezierreisje uit Duitsch-
land terugkeerde, werd hem door een S.
A.-man aan het grensstation K&ldenkir-
chen, nabij Venlo, bevel gegeven „even" te
wachten.
De S.A.-man ging naar binnen en liet
niet minder dan drie kwartier op zich
wachten. Begrijpelijkerwijze was C. niet
weinig verontwaardigd, toen de S.A.-mw
