Tegen zonnebrand Parol
EERSTE BLAD.
DONDERDAG 27 JULI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 252
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchóque en Girorokoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lango Burg. Tclof. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
1)eZeeuw
Abonnementsprijs l 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mododoolingon 00 cont por regel. Kleine
Advertentiön Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Neutraliteit en Zondagsrust.
't Is waarlijk niet onze schuld, dat wij
nog eens dit onderwerp moeten aanroe
ren.
Aan hen, die tegen „neutrale" organi
satie ook op maatschappelijk gebied 'be
zwaar hebben en die ook hier in „isole
ment" d.w.z. in het vasthouden aan en
het voortbouwen op eigen beginsel kracht
willen zoeken, wordt steeds verweten, dat
ze sectarisch zijn en dat zij de eenheid
van ons volk breken.
En toch is het omgekeerde het geval.
Dat is nu weer in enkele dagen tijda
tweemaal te Middelburg gebleken.
De vorige week vergaderde daar de af-
deeling van den Kon. Nederl. Midden
standsbond, naar het heet een neutrale
of wil men algemeene organisatie, waarin
plaats is voor middenstanders van alle
richtingen, óók voor hen, die met de
eischen van het Woord Gods rekening
wenschen te houden.
Het vorig jaar heeft de landelijke orga
nisatie een actie gevoerd voor beperking
van de Zondagsrust en het openstellen van
winkels op Zondag. Met de principieele
bezwaren van een groot deel der leden
werd daarbij geen rekening gehouden. Ook
namens hen werd gevraagd de mogelijk
heid van meerdere ontheiliging van den
Dag des Heeren.
In Middelburg ging het niet anders.
Ondanks het feit, dat door sommige
leden principieele bezwaren werden ge
opperd, werd toch door het 'bestuur met
kraoh't aangedrongen op bet voeren van
een actie om des Zondags de winkels ge
opend te krijgen.
'Niet, zooals de voorzitter betoogde om
de principieele tegenstanders onaange
naam (te zijn. Heelemaal niet. Als deze
leden zich slechts schikken en hunne be
ginselen, wat dit punt betreft, terzijde
stellen, dan is immers alles in orde!
De Vereeniging ter bevordering van het
Vreemdelingenverkeer, eveneens een alge
meene organisatie, volgde 'dit voorbeeld.
Deze organisatie besloot een adres aan
den Gemeenteraad te richten, waarin ge
vraagd wordt de mogelijkheid te openen,
dat de winkels des Zondags geopend kun
nen zijn.
Ook hier een streven om wel te rékenen
met de belangen van de Zondagsrei
zigers, die wel eens een sigaret of een
prentbriefkaart willen koopen, maar niet
met 'de principieele opvattingen van een
deel der leden.
De Mid-d. Grt. juicht uit den aard der
zaak deze actie toe. Dit orgaan stelde zelfs
vast, dat er niets tegen -k a n zijn, 'dat het
sluitingsgebod wordt opgeheven. M.a.w.
wie er dan 'toch tegen is, handelt onlogisch
en onredelijk. Hij; meent principieele be
zwaren te hebben, maar dat kan niet,
tenzij hij wil gerekend worden tot de
kortzic'htigen die voor de eischen van bet
leven geen oog hebben.
Wij gaan 'hierover niet debatteeren.
Maar vestigen alleen op deze twee spre
kende feiten 'de aandacht van hen, die zich
'interesseeren voor de vraag of in de z.g.
neutrale of algemeene organisaties ook
plaats is voor hen, die hun 'Christen zijn
willen beleven.
De razzia op de treinen in Duitschland.
Naar Wolff meldt heeft de doorzoeking
van de treinen en auto's Dinsdag aller
wegen, maar vooral in het Oosten des
lands, groot succes gehad. In het belang
van het onderzoek heeft de geheime
Staatspolitie nog geen cijfers van inbe
slagnemingen of arrestaties gegeven, maar
de oogst is vooral groot geweest op de
lijnen naar Breslau en Liegnitz en ook
naar Passau en Aken.
Bij Essen is uit een uit Nederland ko
menden trein een groot pakket ontplof
bare stoffen in een sloot langs den weg
geworpen, maar de daders konden op
aanwijzing ingerekend worden.
Zeer groot was het resultaat te Dresden,
waar twee communistische koeriers zijn
ontmaskerd, die brieven in geheimschrift
en deviezen in hun schoenzolen verborgen
hadden. Veel wapenen, vooral pistolen,
zijn in beslag genomen. 14 Personen die
zich niet behoorlijk konden legitimeeren
zijn hier gearresteerd. Uit een uit Praag
komenden trein zijn groote voorraden op
ruiende geschriften gehaald en 2 lieden
gearresteerd.
Te Neurenberg zijn vooral wapens in
beslag genomen evenals te Trier, Frank
fort am Main, Hannover en Ludwigsha-
fen.
Als algemeen resultaat kan worden
vastgesteld dat Duitschland nog steeds
overstroomd wordt door personen die
trachten verbindingen met staatsvijande-
lijke groepen of organisaties te bewerken
of intact te houden en dat vooral wapens,
ontplofbare stoffen en pamfletten inge
voerd worden. De meesten der gearres
teerde personen zijn buitenlanders die op
valsche passen reizen.
Het verijdelde complot In Spanje.
De preventieve maatregelen in Spanje
worden voortgezet. Er zijn weer meer dan
1000 personen aangehouden. De door de
Cortes aangenomen wet op de handhaving
van de openbare orde zal bet mogelijk
maken nog meer kracht te zetten achter
de zuiveringsactie.
Het ontdekte complot was van fascisti-
schen aard. De aangehouden jongelieden
waren in het bezit van belanrijke geld
sommen. Er zijn tal van wapens in beslag
genomen.
Sprinkhanenplaag in China.
Naar het Chineesche ministerie van
binnenlandsche zaken mededeelt, heerscbt
in uitgestrekte gebieden van China, voor
al in de streken langs de Gele-Rivier, die
kort geleden door overstroomingen wer
den geteisterd, een ontzettende sprinkha
nenplaag. De velden zijn verwoest, de
oogst vernield.
Millioenen boeren bezitten geen graan
of andere levensmiddelen. De Chineesche
regeering heeft uitgebreide maatregelen
genomen, om ben tegen hongerdood te be
schermen.
Balbo op New Foundland.
Drie en twintig vliegtuigen van het es
kader van generaal Balbo zijn gistermid
dag om ongeveer 5 uur (Greenwich-tijd)
bij Shoal Harbour (New-Foundland) ge
daald.
De vliegers werden geestdriftig ont
vangen.
Het 24ste vliegtuig, de I-Novi, dat na
bij Kaap Traverse op het eiland Prins
Edward een noodlanding had moeten ma
ken, zal zich zoo spoedig mogelijk, nadat
een klein defect, dat zich onder de reis
openbaarde, hersteld zal zijn, weer bij het
eskader voegen
Het proces Van der Lubbe weer uitgesteld.
Uit Müncben wordt geseind: Naar de
rijkscommissaris voor de justitie dr Frank
in een persconferentie heeft medegedeeld,
kan verwacht worden, dat het proces te
gen Van der Lubbe eind November of be
gin December voor den senaat van het
Reichsgericht zal beginnen. De verdedi
ging zal worden gevoerd door Duitscbe
advocaten. De senaat van bet Reichsge-
richt weigert heslist, buitenlanders ais
verdedigers te laten optreden.
Gebleken is, dat Van der Lubbe onmo
gelijk de brandstichting in het Rijksdag
gebouw alleen kan hebben gepleegd. Hij
moet medeplichtigen hebben gehad. Hoe
wel hij verklaart, dat hij den brand al
leen heeft aangestoken met behulp van
een linnen doek, is geconstateerd, dat dit
niet juist kan zijn.
Korte Berichten.
Het is gisteren te Londen de warm
ste dag van bet jaar geweest met 89' gra
den op het dak van het ministerie van
oorlog in Kingsway.
In Lancashire was het in enkele plaat
sen 90 graden, maar de maximum tem
peratuur van begin Juni van 92 gr. is
niet overtroffen.
Bij het station Courbessac (Fr.) is
een trein uit Ales in botsing gekomen met
een losse locomotief. Er zijn 14 gewon
den.
Het bestuur der socialistische partij
in België heeft, na beraadslagingen over
den politieken toestand, een voorstel aan
genomen, waarin verklaard wordt, dat
het in de tegenwoordige omstandigheden
niet noodig is om tot algemeene staking
over te gaan,
1 In een gemeente van het departe
ment van Pas du Calais (Fr.) zijn onge
veer 100 personen ziek geworden tenge
volge van het gebruik van ondeugdelijk
brood. De bakker, die bet brood geleverd
heeft, sprak het vermoeden uit, dat do
gist, die hij gebruik heeft, wellicht niet
deugdelijk is geweest.
Volgens te New-York ontvangen be
richten zou Porto Rico de Antigua door
een orkaan geteisterd zijn. Te St. Christo
pher zouden zes personen om het leven
gekomen zijn.
Verjaardag Koningin-Moeder.
In verband met den verjaardag van de
Koningin-Moeder heeft de Koningin zich
'hedenmiddag per auto van den Ruygen-
hoek naar het paleis Soestdijk begeven,
alwaar zijl tof na 2 Augustus hoopt te
verblijven.
Natrlumverlichtlng te Apeldoorn.
Te Apeldoorn wordt langs een gedeelte
van de Loolaan en den Deventerweg, te
zamen een lengte van 2.4 K.M., natrium-
verlichting aangelegd. Voor het eerst hier
te lande warden deze lampen op de meest
juiste plaats opgehangen en wel met be
hulp van staaldraden in twee rijen recht
boven de rechts van den weg rijdende
voertuigen. Apeldoorn heeft ook de pri
meur van het buiten de fabriek verschij
nen der wisselstroomnatriumlampen. Bij
den aanleg, welke over een week of zes
voltooid is, wordt zooveel mogelijk Neder-
landsc'h fabrikaat gebruikt.
De omzetbelasting.
De Landelijke Bond van Confectiefabri-
kanten te Rotterdam heeft aan de Tweede
Kamer een adres gericht, tegen het ont-
werp-omzetbelasting in verband met de
buitenlandsche concurrentie. Verzocht
wordt een dwingende bepaling in het leven
te roepen, dat de kooper de betaalde be
lasting restitueert. Gevraagd wordt ten
slotte als goedkoopste zegel één van 2Jd
cent beschikbaar te stellen om de bedoe
ling, een premie van 1 pet. te doen betalen,
meer tot uitvoering te doen komen en de
mogelijkheid te openen stempelmachines te
gebruiken, ten einde te voorkomen, dat
men oen vrij belangrijk bedrag aan zegels
in voorraad zal moeten hebben.
Regeering en burgemeester Verstegen.
Naar aanleiding van de openlijke ver
klaring afgelegd door den burgemeester
van Koog aan de Zaan, waarbij deze zijn
onderteëkening van het artikel in Het
Anker van 7 Juli j.-l. onder 'het opschrift:
„Alle Hens aan Dek" terugneemt, verne
men wij, dat de regeering met deze af
doende verklaring genoegen heeft geno
men en dat geen verdere stappen ter zake
tegen den burgemeester zullen volgen.
Tabaksfabrikaten beneden banderolle-
prijs.
Het Comité van Actie tegen den ver
koop van tabaksfabrikaten beneden ban-
derolleprij'S gevormd uit de samenwer
kende organisaties van fabrikanten, tus-
schenhandelaren en winkeliers in taba-ks-
fabrikaten, alsmede uit vertegenwoordi
gers van de drie Nederlandsche Midden
standsbonden en Handelsreizigersorga-
nisaties heeft zich dezer dagen met een
adres tot den minister van Financiën ge
wend, waarin o.m. wordt verzocht een
commissie in te stellen, welke op korten
termijn van advies zal kunnen dienen no
pens de vraag, of en zoo ja welke maat
regelen moeten worden genomen om bet
euvel van den verkoop van tabaksfabri
katen beneden banderolleprijs te beteu
gelen.
Revolutionair gezind onderwijspersoneel.
Het hoofdbestuur van het Verbond voor
Nationaal Herstel heeft in een adres den
gemeenteraden verzocht:
a. een onderzoek te willen instellen of
bij het lager onderwijs in deze gemeente
leerkrachten werkzaam zijn, wier revolu
tionaire gezindheid, bijv. door 'hun lid
maatschap van communistische partijen
of bewegingen, hen doet handelen tegen
art. 10 en/of art. 42 van de wet op het
Lager Onderwijs;
b. zoo uit het onderzoek blijkt, dat
dezen werkzaam zijn, hen op grond van
die artikelen te schorsen en te ontslaan;
c. bij toekomstige benoemingen geen
leerkrachten aan te stellen van wie op
grond van bovenbedoelde revolutionaire
gezindheid verwacht kan worden, dat zij
in strijd zullen (handelen met genoemde
artikelen van de L.O.-wet.
Crisis-Varkenswet 1932.
Het hoofdbestuur vau den Nederlamd-
schen bond van Varkenshandelaren heeft
zich 'in een 'telegram gewend tot den minis
ter van Econom. 'Zaken, waarin als zijta.
oordeel wordt uitgesproken, dat de maat
regelen der 'Crisis Varkenswet 1932 hon
derden varkenshandelaren hebben gedu
peerd, zoodanig dat zij ontroofd zijn ge
worden van hun bestaansmiddelen.
Het bestuur verzoekt den Minister in
samenwerking met den Nederlandschen
Bond van Varkenshandelaren een oplos
sing te vinden om ook deze gedupeerden
voor diepere ellende en meerdere armoede
te vrijwaren en alsnog ook hun de recht
matige tegemoetkoming wel te willen ver
strakken.
Het cadeaustelsel.
Het algemeen bestuur van den Koninkl.
Nederl. Middenstandsbond heeft dezer
dagen op een vergadering een motie aan
genomen om er bij de regeering op aan te
dringen, zoo spoedig mogelijk gevolg te
geven aan de voorstellen, door den mid-
denstandsraad en het Nationaal Comité
tot beteugeling van het cadeaustelsel ge
daan inzake invoering van een wettelijke
regeling van het cadeaustelsel.
Subsidies voor werkloozenzorg.
Minister Slotemaker heeft aan de ge
meenten het volgende geschreven:
„Het is noodzakelijk, dat de regeering
ten spoedigste een overzicht krijgt van
hetgeen de besturen van de gemeenten,
waterschappen, enz. in bet eerste halfjaar
1933, ten behoeve van werkverschaffing en
steunverleening hebben uitgekeerd, voor
zoover over deze uitgaven aan het rijk
subsidie in rekening kan worden gebracht.
Dit overzicht is eveneens noodzakelijk, om
de toekenning van eventueele voorschot
ten op de rijkssubsidie in de uitgaven,
welke over de tweede helft van dit jaar
zullen worden gedaan, mogelijk te maken.
Ik noodig uw college derhalve uit, ten
spoedigste, doch in elk geval vóór 10 Aug.
a.s., de declaraties met bewijsstukken in
zake uitgaven voor werkverschaffing en/of
steunverleening, over de eerste zes maan
den van dit jaar, bij mijn Departement in
te dienen.
Binnenland.
De landdag van de Ned. Chr. Radiover-
eeniging.
De stand van het fruit.
Zaandam onder voogdij?
Opheffing van kleine scholen.
Buitenland.
Slotzitting van de Londensche conferen
tie.
Het Italiaansche eskader op New-Found
land geland.
D'e razzia in de Duitsche treinen.
Sprinkhanenplaag in China.
Indien in uwe gemeente waterschappen
en particuliere ontginners zijn, aan wie
subsidie is toegezegd in de kosten van
werkverschaffing, reken ik er op, dat uw
college deze, voor zoover noodig, met het
vorenstaande in kennis wil stellen, opdat
da afrekenstukken eveneens vóór 10 Aug.
zijn ingezonden.
De omstandigheid, dat het subsidie
percentage voor het dienstjaar 1933 nog
niet is vastgesteld, behoeft geen bezwaar
op te leveren. De declaraties zoowel van
uwe gemeente als van waterschappen en
particuliere ontginners, kunnen worden in
gezonden zonder vermelding van de be
dragen, die ten laste van het rijk komen."
Een portret van Minister
J. Heemskerk Azn.
Mr. G. J. Heemskerk te Dordrecht heeft
namens de weduwe en de erven van wijlen
Mr. Th. Heemskerk aan den Staat ten ge
schenke aangeboden, ter plaatsing in de
bureaux van het Rijksmuseum te Amster
dam, een portret van minister J. Heems
kerk Azn., geschilderd door J. H. Neuman.
Voor deze schenking, die de herinnering
aan 'hetgeen deze bewindsman voor de
stichting van het Rijksmuseum heeft ver
richt steeds levendig zal houden, is aan de
schenkers de oprechte dank der regee-
xing betuigd.
Onrust bij de S. D. A. P.
De leider der sociaal-democratische
fractie in die Tweede Kamer, Ir. Albarda,
schrijft in de bladen der Arbeiderspers:
Vele afdeelingen der partij hebben zich
nu uitgesproken over de handelingen van
Duijs en van Zwertbroek en nog telkens
worden er nieuwe moties aangenomen en
gepubliceerd. Het wil mij voorkomen, dat
bet meer dan tijd is om daarmee nu te
eindigen: vooral ook, omdat men op ver
scheidene plaatsen 'de proporties geheel
uit het oog gaat verliezen. Het gevai-
Zwerlbroek had men als afgedaan (kunnen
beschouwen, sedert deze partijgenoot over
het gebeurde openlijk zijn leedwezen heeft
betuigd. Wait Duijs betreft, hem zal men
zeker niét met een bombardement van
moties tot de erkenning brengen, dat hij
voor het aan de orde stellen van partijs
vraagstukken een verkeerden weg heeft
gekozen en met al het geroep om strenge
disciplinaire maatregelen bedreigt men
niet hem, maar wel de geestelijke vrijheid
in de partij".
De redactie der roode bladen wijst er
op, dat er nog geen enkele pro-Duijs-motie
is verschenen.
'Hetgeen inderdaad teekenend is voor de
mentaliteit der partij.
Opheffing van kleine scholen.
Schrijven van Minister Marchant.
Zooals men weet heeft minister Mar
chant het plan om tot opheffing van kleine
openbare scholen over te gaan.
Wij vernemen thans dat de minister aan
de 'burgemeesters van een -groot aantal ge
meenten een schrijven heeft gezonden,
waarin wordt aanbevolen hij 'het gemeen
tebestuur aanhangig te maken tot ophef
fing van in die -gemeenten bestaande zeer
kleine openbare scholen over te gaan.
Mochten daaruit voor de gemeenten kos
ten voortvloeien, -dan is de minister be
reid daarin van rijkswege tegemoet te ko
men. Tevens heeft de minister zich ge
wend tot Gedeputeerde Staten der provin
cies, met verzoek zoo noodig van hun be
voegdheid tot opheffing van openbare
scholen volgens de Lager-Onderwijswet
gebruik te maken. Ook de Kroon is tot
opheffing bevoegd.
Uitbetaling van werkloozensteun via de
Vakvereenigingen.
Door dhr Boon- waren aan den minister
van sociale zaken eenige vragen gesteld in
verband met de contributie, welke 'door
-sommige vakvereenigingen Wekelijks van
den aan werkloozen via bedoelde vereeni-
gingen uit te keeren Rijkssteun zou wor
den afgehouden.
Minister Slotemaker de Bruine heeft
daarop geantwoord, dat met de door vra
ger vermelde werkloozen blijkbaar niet
alle steuntrekkende werkloozen worden
bedoeld, doch slechts de georganiseerde
arbeiders, die zich vrijwillig hebben geor
ganiseerd en zich daarmede verplicht heb
ben aan him vakvereeniging en aan hun
werkloozenkas geregeld contributie te be
talen.
In verschillende gemeenten wordt aan
deze georganiseerden, nadat het steunbe
drag is vastgesteld door -het dusgenoemd
„Orgaan", de hun toekomende steun uit
gereikt door bestuursleden van hun vak
vereeniging; zulks, om verzekerde arbei
ders zooveel doenlijk te houden buiten de
gewone methoden van armverzorging. Het
is niet onwaarschijnlijk, dat de onder
steunde alsdan in vele gevallen tevens de
door hem verschuldigde contributie be
taalt. Van „inhouding" der contributie
kan men daarbij echter moeilijk spreken,
omdat immers de ondersteunde geheel
naar eigen oordeel zich heeft georgani
seerd en dus zich zelf heeft verplicht de
bedoelde contributie te voldoen.
De minima en maxima bedragen der
contributie kunnen niet worden opgege
ven, omdat den ondergeteekende wel het
bedrag van de bijdrage voor de werkloo-
zenkassen békend is, maar niet dat van
de contributie voor -de vakvereenigingen.
Het al of niet -georganiseerd zijn ia
geenzins alleen noch zelfs allereerst een
middel om al of niet als uitgetrokkene
-hoogeren -steun te ontvangen dan aan niet-
georganiseerden toekomt; in het al of niet
georganiseerd zijn immers schuilt aller
eerst de vrije beslissing van 'dea arbeider,
om al of niet aan het organisatieleven
van -den arbeidenden stand deel te nemen
en om al of niet door aansluiting bij' een
werkloozenkas door eigen prestatie mede
te zorgen voor da-gen, waarin door werk
loosheid 'loon gederfd wordt.
'Van een niet te ontkomen verplichting
kan dan ook minder gesproken worden
dan van een vrijwillig aanvaarde ver
plichting. Dat overigens de arbeider, die
zich verzekert en daarvoor zich belang
rijke offers -getroost, in dagen van werk
loosheid een 'hooger bedrag ontvangt dan
zij:, -die zulks nalaten, is naar de over
tuiging van den ondergeteekende slechts
normaal te achten.
Uit het bovenstaande volgt, dat de Re
geering hier niet van een misstand spreken
kan en dat zij geen aanleiding kan vinden
ter zake maatregelen te nemen.
Conflict tusschen Raad en Gedeputeerden.
In de (gisteravond -te Almelo gehouden
raadsvergadering kwami in behandeling
een aantal opmerkingen van 'Gedeputeerde
Staten van 'Overijsel op de begrooting van
1933, die 'Gedeputeerden niet wensc'hen
goed te keuren. In de eerste plaats- werd
'geëischt, dat de gemeente in de tweede
klasse der 'gemeentefondsbelasting zal
worden geplaatst.
Na breedvoerige 'discussie staakten hier
over de stemmen (elf tegen elf).
Dhr Ol'thof i(Soc. Dem.) was wegens
ziekte niet aanwezig, zo-o'dat de volgende
raadsvergadering vermoedelijk 'het voor
stel zal verwerpen.
Verd-er verwierp de raad het voorstel
van Gedeputeerde -Staten, waarmee- B. en
W. acco-ord gingen, o-m het vervolgonder
wijs af te schaffen.
Ten slotte eisclh-ten Gedeputeerde Staten,
-dat die gemeenteraad den prijs van den
electrischen stroom met twee cent per K.
"W.-uur zou verhoo'gen. B. en W. stelden
voor, den prijs te verhoogen met een cent.
De raad verwierp -het voorstel met veen-
tien tegen acht stemmen.
Breedvoerig is verder -gedebatteerd over
een voorstel van B. en W. aangaande
loonsverlaging voor bet 'gemeentep ersoneel.
!B. en W. Stelden voor de bestaande kor
ting van drie pet. in te trekken en een
pensioenbijdrage te vorderen van ihet ge
meentepersoneel van 2 tot 8*A pet.
De raad verwierp 'het voorstel met veer
tien tegen zes stemmen.
De omzetbelasting.
Naar de „Telegraaf" verneemt, zal het
verslag der Tweede Kamer over het ont
werp,omzetbelasting Donderdag of Vrij
dag a.s. verschijnen.
Dit verslag zal behalve de opmerkingen,