Buitenland Binnenland. Uit de Provincie Belangrijkste Nieuws. MAANDAG 17 JULI 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 47e JAARGANG - No. 243 Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. HET BEZUINIGINGSONTWERP VAN MINISTER MARCHANT. Tal van bezwaren bij de Kamer. De Tweede Kamer heeft haar voorloo- pig verslag uitgebracht op het wetsont werp tot beperking van uitgaven, welke voor de openbare kassen voortvloeien uit de uitvoering der Lager-onderwijswet 1920. Wij ontleenen er aan: Vele leden konden niet nalaten uiting te geven aan hun bevreemding over de omstandigheden, dat dit ontwerp ver schillende bepalingen bevat, welke de positie van het bijzonder onderwijs ten zeerste benadeelen en met de grondwet in strijd zijn. De grondwet waarborgt aan het bijzon der onderwijs, voorzoover dat aan be paalde voorwaarden voldoet, financiëele gelijkstelling met het openbaar onder wijs ten opzichte der publieke kassen. Deze regeling laat geen ruimte voor het leggen in handen van de regeering van de beslissing, of aan bijzondere scholen, welke aan door de wet gestelde eischen voldoen, de vergoedingen, bedoeld in de artikelen 97, 100 en 101 der Lager-onder wijswet 1920, al dan niet zullen worden uitgekeerd, of, voorzoover het laatstge noemde artikel betreft, tot welk bedrag zoodanige uitkeering zal plaats hebben. Bovendien maakt de verdubbeling van het voor de oprichting van een school benoodigde aantal leerlingen de stichting van nieuwe bijzondere scholen practisch onmogelijk. Ook in het feit, dat in de artikelen 2 en 3 van het ontwerp voor nieuw t.e stichten scholen bij aanzienlijke toene ming of verplaatsing van de bevolking wat het openbaar onderwijs betreft, geen en wat het bijzonder onderwijs betreft wèl een minimum aantal leerlingen is gesteld, is een achterstelling van het bij zonder onderwijs bij het openbare ge legen. Daarenboven is in het ontwerp in het geheel geen rekening gehouden met de omstandigheid, dat jaarlijks plm. 10.000 leerlingen van de openbare naar de bijzondere school worden overgeplaatst. De leden, hier aan het woord, verklaar den volkomen bereid te zijn in de huidige omstandigheden hun medewerking te verleenen aan het tot stand brengen van noodzakelijke bezuinigingen op de uit gaven voor het lager onderwijs. Zij zou den echter aan dit wetsontwerp, indien daarin niet veel ten goede veranderd wordt, hun stem niet kunnen geven. Sommige leden gaven als hun meening te kennen, dat ook wat het openbaar onderwijs betreft het ontwerp met de grondwet in strijd is. Verscheidene leden verklaarden zich, al zouden ook zij gaarne eenige wijzigin gen in het ontwerp willen zien aange bracht, in het algemeen daarmede wel te kunnen vereenigen. Met nadruk wezen zij daarbij intus- schen op het karakter van noodrecht, dat door de regeering zelf aan de voorge stelde bepalingen is toegekend. Dat de voorgestelde bepalingen voor het Rijk vrijwel geen besparing met zich zou den brengen, hetgeen andere leden had den betoogd, konden deze leden niet be amen. Als bezuinigingsmaatregelen werden aanbevolen: a. het tot stand brengen van een zoo danige aanvulling van het tweede lid van artikel 77 der Lager-onderwijswet, dat de gemeentebesturen naast de be voegdheid tot het geheel of gedeeltelijk beschikbaar stellen van gemeentegebou wen ook de bevoegdheid verkrijgen, be staande bijzondere scholen geheel of ge deeltelijk aan te wijzen, indien een aan vraag tot het stichten van een nieuwe bijzondere school wordt gedaan; b. het toestaan, dat in een schoolge bouw of in één of meer lokalen daarvan meer leerlingen worden toegelaten dan het aantal, waarvoor dat gebouw of die lokalen oorspronkelijk waren bestemd, en in verband daarmede het afwijken, voor zoover noodig, ook van de overige voorschriften van den in de artikelen 6 en 89, achtste lid, der Lager-onderwijswet bedoelden algemeenen maatregel van be stuur; c. het maken van een onderscheiding tusschen de uitgaven wegens onderhoud en vervanging van leer- en hulpmidde len voor het onderwijs eenerzijds en die wegens uitbreiding en toeneming van het aantal leerlingen anderzijds, gelijk die in artikel 90 van het door 's Ministers ambtsvoorganger ingediende ontwerp tot herziening der Lager-onderwijswet was neergelegd. Verscheidene leden zouden het op prijs stellen, indien in het ontwerp een of meer bepalingen werden opgenomen ten einde te voorkomen, dat een bijzondere school wordt opgericht in een bepaalde gemeente, juist aan de grens van een andere gemeente, welke baar leerlingen voor het overgroots deel uit die andere gemeente ontvangt. Verscheidene leden achtten de voorge stelde minimum-aantallen leer-/ 1 i n g e n, vereischt voor het stichten van een bijzondere school, veel te groot Tegen de verandering van vier in zes kilometer rees ernstig verzet. Vele leden meenden, dat voor jonge kin deren een afstand van zes kilometer veel te groot is om tweemaal daags te wor den afgelegd, mede in verband met de gevaren van den weg, de weersgesteld heid enz. Bovendien wordt hier een druk gelegd op de armsten, die niet van een vervoermiddel gebruik kunnen maken. Sommige dezer leden verklaarden bij handhaving van deze bepaling hun stem aan het ontwerp te moeten onthouden. Enkele leden oordeelden de geuite be zwaren eenigszins overdreven. Zij achtten de gewraakte wijziging niet bijzonder be zwaarlijk, gezien het zeer drukke ge bruik, dat tegenwoordig van rijwielen wordt gemaakt. Vooral wat de leerlingen der hoogere klassen betreft, is hier prac tisch eigenlijk geen moeilijkheid aan wezig. De Londensche conferentie. Het eenige feit van beceekenis, dat Za terdag op de economische conferentie plaats vond wem de publicatie van den brief van dr Colijn als voorzitter der economische commissie, aan den voorzitter der subcommissie voor de pro ductie en afzetkwesties, waarin dr Colijn mededeelt, dat het in de bedoeling ligt om in de week aanvangend 24 Juli a.s. een zitting te houden van het bureau der con ferentie en een plenaire zitting. Duitsch vliegtuig boven Oostenrijk. Een Duitsch vliegtuig heeft boven het gebied van Salzburg gevlogen en daar bil jetten naar beneden geworpen, die door Oostenrijksche nationaal-socialisten on derteekend waren. Een en ander kon on gehinderd geschieden, daar het te Salz burg gestationeerde Oostenrijksche af- weervliegtuig in reparatie was Een uit Weenen ontboden vliegtuig kwam te laat ter plaatse. De ongewensch- te bezoekers zijn van een en ander waar schijnlijk op de hoogte geweest. In verband met deze aangelegenheid zijn twee Oostenrijksche officieren gear resteerd. Ook de onderteekenaars van het pamflet zullen zich te verantwoorden heb ben. Het Italiaansche vliegeskader heeft Chicago bereikt. Het eskader van generaal Balbo is te Chicago aangekomen. De moedige vliegers werden door hon derdduizenden geestdriftig verwelkomd. Toen het eskader de stad naderde was de geheele stad op de been. Honderddui zenden omringden het meer van Michi gan en de tentoonstellingsterreinen. Alle daken waren bezet. De politie-agenten konden de orde niet handhaven. Op het meer voeren en lagen ontelbare vaartuigen. Toen de vliegtuigen in zicht kwamen, heerschte er een gewel dige geestdrift. Oostenrijksche Nazi's eten geen vleesch. Naar gemeld wordt, mogen de Oosten rijksche nationaal-socialisten geep. vleesch meer eten, dat afkomstig is van vee, dat in Oostenrijk is opgefokt. Van volbloed- nazi's wordt verwacht, dat zij voortaan in het geheel geen vleesch meer zullen eten, doch zij, die dit toch willen doen, mogen alleen geïmporteerd vleesch eten. Deze nieuwe voorschriften zijn afkom stig van de Oostenrijksche nazi-leiders, die uit het land zijn gezet en thans in München vertoeven. Deze leiders verwachten, dat de boeren in Oostenrijk hierdoor minder vee zullen verkoopen en ontevreden zullen worden met de huidige regeering. Hevige koudegolf in Turkije. Midden in den zomer wordt Turkije thans geteisterd door een koudegolf. Hon gerige wolven dringen de dorpen van Anatolië binnen, verslinden het pluimvee en vallen ook grooter vee aan. Zelfs de menschen laten ze niet ongemoeid. De hevige koude heeft groote schade toege bracht aan den oogst, die nagenoeg ge heel is vernield. Pact van vier geteekend. Het pact van vier is Zaterdagmiddag onderteekend. De plechtigheid vond plaats in de werk kamer van Mussolini. Onderteekenaars waren de gezanten van Duitschland, En geland en Frankrijk en Mussolini, de ont werper van het verdrag. De plechtigheid was zeer eenvoudig en duurde precies negen minuten. Redevoe ringen werden niet gehouden. Op het mo ment der onderteekening luidden de klok ken te Rome. Op het Piazza Venezi had zich ondanks de groote hitte een geweldige menschen- menigte verzameld, die enthousiast uiting gaf aan haar geestdrift over de ondertee kening. Een millioen werkloozen aan den arbeid? De Amerikaansche minister van Fi nanciën, Woodin, heeft een bedrag van 115 millioen dollar toegestaan voor de uitvoering van openbare werken. Hij raamt, dat hij tegen 1 Oct. a.s. 1.000.000 arbeiders weer te werk zal hebben ge steld. Oceaan vliegers. Do Amerikaansche wereldvlieger Wiley Post, die Zaterdag te 9.51 uur (A. T.) voor zijn solo-wereldvlucht te New York is gestart, is Zondagochtend om 11.56 uur (M. E. T.) behouden op het vliegveld Tempelhof bij Berlijn, geland. Hij is de eerste vlieger, die erin is geslaagd, de af stand Amerika-Berlijn zonder tusschen- landing af te leggen. Na een oponthoud van ongeveer 2 uur is Wiley Post, na on geveer 2000 L. brandstof te hebben inge nomen, om 14.10 uur (M. E. T.) van Tem pelhof gestart om zijn vlucht in Oostelijke richting voort te zetten. Hij is van plan door te vliegen naar Nowosibirsk (West- Siberië). Het andere toestel, dat van New York vertrokken is, heet „Lithuania" en is be mand door twee Lithauers, Darius en Gi- renas. Zij hebben het plan naar Lithauen te viegen. Maar nadat ze de kust van New Foundland gepasseerd waren, is er niets meer van hen vernomen. Zoodat de vrees bestaat, dat het Oceaanvliegen weer slacht offers heeft gevraagd. Een S. A.-muziekkcrps verongelukt. 15 dooden en 13 gewonden. Zondagochtend te ongeveer zeven uur 'heeft te Tost in het district Gleiwitz een ernstig verkeersongeluk plaats gehad. Een vrachtauto, waarin zich een uit 35 man bestaande muziekkapel der Nazi's uit Op- peln bevond, vloog, door tot nu toe onop gehelderde oorzaak" in een bocht tegen een paal van het electrische net. De wagen, welke geheel werd vernield, reed nog twee telegraafpalen omver, die op de S. A.- lieden terecht kwamen. Twee der inzit tenden waren op slag dood. Vijftien an deren werden gewond, waarvan zes ern stig. Van de zwaar gewonden zijn in den loop van den ochtend nog twee in het ziekenhuis te Gross-Strehlitz overleden. De bestuurder van de vrachtauto pleegde na bet ongeluk zelfmoord. Korte Berichten. In Italië is het aantal werkloozen in de maand Juni verminderd en wel in to taal met 120.000. Naar verluidt, zal de voorzitter der ontwapeningsconferentie Renderson mor gen uit Rome naar Berlijn vertrekken, waar hij Maandagmiddag verwacht wordt. Henderson zal waarschijlnijk twee dagen te Berlijn blijven. Ned. varkenscentrale. De Ned. Varkenscentrale brengt onder de aandacht van belanghebbenden, dat de prijzen, welke door haar worden betaald voor varxens, die als nood- en spoedge vallen worden geleverd, 2 cent lager zijn dan de normaal geldende prijzen. Tevens wordt er nogmaals op gewezen, dat bet risico voor deze varkens tot na de geslachte keuring voor rekening van den leverancier blijft. Indische candidaat-bestuursambtenaren. De Java-Bode schrijft: Een vraag, wel ke van steeds grooter beteeekenis wordt, is: wat te doen met de honderden jonge be stuursambtenaren die in Nederland rond- loopen en nog voor den bestuursdienst zullen worden afgeleverd? Men kan van deze candidaat-amhtena- ren niet gemakkelijk los; zij worden voor- loopig op wachtgeld gesteld en in Neder land aangehouden. Een poging, om hen, die daarvoor iets voelden, in de gelegen heid te stellen zich van hun verbintenis te ontslaan, had slechts bij acht hunner succes. Het wordt langzamerhand een kostbare historie, met al die niet-voor-uitzending- in-aanmerking-komende candidaten op wachtgeld. Wij vernemen, dat het plan bestaat te trachten voor deze dreigende overstroo ming met candidaat-bestuursambtenaren tijdig maatregelen te nemen. Er bestaat niet de minste kans dat men er in de ko mende jaren een aantal van eenige betee- kenis van kan gebruiken. Nieuwe moeilijkheden voor onzen uitvoer van spek en reuzel. D'oor een nieuwe verordening zijn de Duitsche invoertarieven voor spek en reu zel van Mk, 75 op Mk. 100 en van Mk. 30 op Mk. 60 verhoogd. Deze maatregel wordt daardoor gemotiveerd, dat de val van den dollar een zóó sterke stijging van den invoer van spek en reuzel ten ge volge had, dat intusscben de vet-wet krachteloos zou zijn gemaakt, indien men riet tot een nieuwe verhooging zou zijn overgegaan. De Amsterdamsche wethouders. De Amsterdamsche federatie van de S D.A.P. beeft met de Soc.-Dem. raads fractie vergaderd en besloten aan de ge delegeerdenvergadering voor te stellen, dat de drie roode wethouders behooren af te treden en hunne mandaten ter beschik king te stellen. Het is dus zoo goed als zeker, dat er in de hoofdstad een wethouderscrisds komt. Zeker is het nog niet. De heeren mogen pas beslissen als de gedelegeerdenverga dering die op 24 Juli gehouden wordt, ge sproken heeft. Verwacht wordt, dat in die vergadering order zal worden gegeven tol aftreden. De „Telegr." vernam nog, dat de mo gelijkheid niet is uitgesloten, dat ook de andere wethouders hun mandaat ter be schikking zullen stellen. Dan is dus een geheel reconstructie van het college van B. en W. te verwachten. Bond van Nederl. Onderwijzers. In de te Zwolle gehouden algemeene vergadering van den Bond van Nederl Onderwijzers werd besloten een scherpen strijd te voeren voor vaststelling van een ziekteverlof voor onderwijzers als geldend voor Rijksambtenaren en voor invoering van vervroegd ouderdomspensioen voor onderwijzers. Roomsche democraten. De Kath. Democratische Bond heeft be sloten een fusie aan te gaan met de R.K. Volkspartij. De naam van de nieuwe partij is: Ka tholiek Democratische partij1. Prof. J. A. Veraart treedt op als voorzitter. Commissie werkloozenzorg. De samenstelling van de nieuwe ambte- narencommissie voor de werkloozenzorg is als volgt: Dr A. van Doorninck, thesau rier-generaal, voorzitter; dr ir Hacke, di recteur-generaal van den arbeid; ir. Rin gers, directeur-generaal van Waterstaat, A. van Geelen, directeur-generaal van Werkverschaffing en Steunverleening; lr Hirschfeld, directeur-generaal van Han del en Nijverheid. Boven de ambtenarencommissie is een ministerieele werkloosheidscommissie ge steld. Voorzitter is dr Colijn, terwijl lid zijn de ministers van Financiën, Sociale Zaken, Economische Zaken, Binnenland- sche Zaken, en Waterstaat. De oesierteelt in 1932. In het verslag van den toestand der visscherij in de Zeeuwsche stroomen en zeegaten over 1932 wordt o.m. het vol gende meegedeeld betreffende de oester teelt. Half Maart zijn de eerste zaaioesters verkocht tegen een prijs van 25 en 55 cent per K.G. De handel was niet vlug, aange zien men op Denemarken wachtte, dat evenwel van de markt bleef, waardoor de prijzen niet opliepen. Door de kweekers zijn groote hoeveelheden gekocht, waar door de meeste zaaioesterkweekers door hun voorraden heen kwamen. Evenwel waren de prijzen bijzonder laag. Toen einde April het bericht kwam, dat in Engeland het invoerrecht van oesters was verhoogd van 10 op 30 pet., stond de onderlinge verkoop van zaaioesters stil. D'oor enkele kweekers zijn proeven geno men met het kweeken van oesters in Frankrijk en België. Het resultaat hier van was, dat de oesters goed groeiden, doch de kwaliteit van de visch was slecht. De uitzaai van zaaioesters uit Zeeland bij Texel was veel geringer dan in 1931. In totaal verzond men uit Zeeland slechts 2.424.510 stuks zaaioesters naar het buitenland tegen 20.292.235 stuks in het vorige jaar. De handel in consumptieoesters bleef tot het einde van het seizoen goed, doch door de onderlinge concurrentie, liepen de prijzen gestadig terug. Alhoewel door verschillende personen onder leiding van den burgemeester van Yerseke ernstige en herhaalde pogingen zijn gedaan, om aan de onderlinge concurrentie onder de kweekers paal en perk te stellen om te komen tot samenwerking, bleef dit kwaad bestaan. Telkens stuitte men weer op de vrees, dat de oestervoorraad niet tijdig van de hand zou worden gedaan, welke vrees noch door een teveel aan oesters, noch door een te geringe vraag gewettigd scheen. Uit de groote sterfte onder de oesters (gemiddeld tusschen 40 en 60 pet.) blijkt, dat men nog te veel zaait op goed geluk. Binnenland. De Tweede Kamer over het bezuinignigs- wetje van minister Marchant. De roode Amsterdamsche wethouders moeten aftreden. Afscheid van burgemeester Schwartz te Rilland-Bath. Buitenland. Het pact van vier is geteekend. "Weer Oceaanvliegers. Het Italiaansch eskader te Chicago. In alle districten was de kwaliteit goed. In de Grevelingen overtrof de kwaliteit die der laatste jaren aanzienlijk. Schelpen zijn in belangrijk mindere hoeveelheid dan het vorige jaar gezaaid. De voortplanting van de slipper limpet neemt onrustbarend toe. Op enkele groe pen perceelen was meer aanslag van de slipper dan van oesterbroed. Liep in het vorige jaar de aanslag in de duizenden, thans loopt deze in de millioenen. Men treft schelpen aan, waarop zich 5 tot 30 exemplaren hebben vastgehecht, soms 5 stuks op elkander. Door de snelle voort planting is vernietiging uitgesloten; dit zal aan de natuur moeten worden overge laten. Gelukkig is reeds veel sterfte onder de slippers waargenomen. Autobusdiensten. Bij KB. zijn ongegrond verklaard: a. de beroepen, ingesteld door de di rectie der Nederlandsche Spoorwegen te Utrecht tegen de beschikking van Ged. Staten van Zeeland van 24 Maart 1932, waarbij aan L. K Kramer en E. J. van der Peijl te Ierseke vergunning is ver leend tot het in werking houden van een autobusdienst tusschen Ierseke en Goes en tegen de beschikking van genoemd College d.d. 24 Maart 1932, waarbij aan C. W. Versloot te Ierseke vergunning is verleend tot het inwerkinghouden van een autobusdienst tusschen Ierseke en Goes. c. de beroepen, ingesteld door de di rectie der Nederlandsche Spoorwegen te gen de beschikking van Ged. Staten van Zeeland van 8 April 1932, waarbij aan J. Dominicus te Nieuwdorp (gemeente 's-Heer Arendskerke) vergunning is ver leend tot het in werking houden op Don derdagen van een autobusdienst tusschen Nieuwdorp en Middelburg en tegen de beschikking van genoemd College van 8 April 1932, waarbij aan J. Steketee Cz. te Nieuwdorp (gemeente 's-Heer Arends kerke) vergunning is verleend tot het in werking brengen, onderscheidenlijk in werking houden van een autobusdienst op Donderdagen tusschen Nieuwdorp en Middelburg. d. de beroepen, ingesteld door de di rectie der Nederlandsche Spoorwegen tegen de beschikkingen van Ged. Staten van Zeeland van 17 Juni 1932 en van Ged. Staten van Noord-Brabant van 13 Juli 1932, waarbij aam P. van Koeveringe te Waarde, vergunning is verleend tot het in werking houden van een markt- autobusdienst van Waarde naar Bergen op Zoom. e. het beroep, ingesteld door de direc tie der Nederlandsche Spoorwegen te Utrecht, tegen de beschikking van Ged. Staten van Zeeland van 24 Maart 1932, waarbij aan de Naamlooze Vennootschap Autobusdienst voorheen Ch. Willemstein te Wemeldinge, vergunning is verleend tot het in werking houden van een auto busdienst tusschen Wemeldinge en Goes. WARM WATER, met nachtstroom of gas, voor keuken of bad. Installateur: J. M. Polderman, Goes. Tel. 129. (Adv.) Met ingang van 20 Juli a.s. is de Rijksveldwachter A. J. M. v. d. Graaff verplaatst van Amsterdam naar Middel burg en met ingang van 1 Aug. a.s. de Rijksveldwachter B. G. van Bockel van Middelburg naar West-Ysselmonde. Middelburg. Naar wij vernemen zal de eerstvolgende vergadering van den Ge meenteraad plaats hebben op Woensdag 26 Juli en zal dan o.a. aan de orde komen een voorstel tot afdoende verbetering van den Blauwendijk en den Poelendalesingel. Vrijdagmorgen heeft in de bestuurs kamer der Ambachtsschool in tegenwoor digheid van den wethouder van hier, dhr J. Onderdijk, Ir B. G. Roeters van Lennep, voorzitter, en dhr J. Lorier Jr., secretaris der Centrale Commissie voor Werkloozen; de voorzitter der subcommissie voor vak opleiding, dhr C. Doets, aan een 22-tal cursisten de verklaring uitgereikt, dat zij met vrucht het eerste deel van den motor- cursus hebben gevolgd en toegelaten kon den worden tot het tweede deel, waarin zij o.m. opgeleid kunnen worden, tot auto-be stuurder. Zaterdag reed op den tramsingel al hier de melkslijter G. met zijn vierwieligen wagen, terwijl zijn vierjarig zoontje naast hem zat*

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1