af n! [ra lage prijzen Zie étalages. in dit Blad. DINSDAG 4 JULI 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 41® i.W.B. Kam- ïevens |den is. W.B. end, te ïaakte ïen is. it de ver- jleken. ,DO" i, want left het [n zijn ge po- Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. WEERBERICHT. avond van 4 Juli: Noordelijke tot N.- jltelijk bewolkt, wei- inig verandering in I I imiddag 9 u.: ïorgen 10 u.: 764. ir fietsers: Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. J. L. VAN DER idelburg is voorae- bg in de huizenvei- ili 1933, publiek te (perceel 5: ERF, aan de Zand- |e Middelburg, groot or ƒ3.— per week, A. Acda. Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnemantspslja f ?.50 poï kweïfcali weekabonnementen voor Middelburg, Goes es Vlissingen f0.20, Losse nummers 5 cent, Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden medeaeelingen 60 cent per regel, Kleins Advenentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75. bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. BEZUINIGING OP HET LAGER ONDERWIJS. Een regeling van noodrecht. Minder uitgaven voor nieuwe scholen, schoolbezoek en exploitatiekosten. Ingediend is een wetsontwerp tot be perking van uitgaven, welke voor de openbare kassen voortvloeien uit de uit voering der Lager Onderwijswet; Wezenlijke bezuiniging is, volgens de Mem. van Toelichting niet mogelijk, in dien niet vooraf de kanalen worden afge sloten, waardoor automatisch zonder vol doenden invloed van de overheid geld uit de openbare kassen wegvloeien kan. Wanneer bij het afsluiten van deze ka nalen in volle rechtvaardigheid openbaar en bijzonder onderwijs met inachtneming van de formeele verschillen op denzelfden voet worden behandeld, wordt aan het beginsel der vrijheid vap onderwijs en aan het beginsel der financieele gelijk stelling, twee beginselen, die de minister 1 wil zien gehandhaafd, op geen enkele wijze te kort gedaan. Dit doel doet het wetsontwerp kennen als een regeling van nood recht. Art. 1 bepaalt dat karakter nader door de werking van de voorgestelde regeling te beperken tot den tijd van 1 Juli a.s. tot 1 Januari 1935. Het is de bedoeling om inmiddels na te gaan, of op andere wijze zonder onaanvaardbare benadeeling van het onderwijs een grootere bezuiniging kan worden, bereikt. Over het algemeen, zoo constateert de minister, is sinds 1920 ten aanzien van de materieele verzorging van het onderwijs een toestand geschapen, zoo goed dat ver moedelijk geen enkel land met het onze wedijveren kan. Aangenomen mag wor den, dat voorshands voor het grootste gedeelte van het land het getal beschik bare schoolgebouwen met de totale be hoefte daaraan in overeenstemming is, vermoedelijk veelal die behoefte eenigszins overtreft. Daardoor moet onder de be staande omstandigheden het vraagstuk der distributie van de bestaande school gebouwen voor dat der stichting van nieuwe schoolgebouwen in de plaats tre den. De oplossing van het vraagstuk is er in de eerste plaats een van plaatselijk over leg en beleid. Vooraf behoort echter te gaan een re geling, waardoor de stichting van nieuwe schoolgebouwen en schoollokalen uit de openbare kas- sen tot gevallen van objectieve noodzake lijkheid wordt beperkt. Hiertoe strekken de voornaamste artikelen van het wets ontwerp. Deze artikelen bepalen o.m. dal aan de goedkeuring van de Kroon zijn onderworpen gemeenteraadsbesluiten be treffende de plaats van vestiging van nieuwe schoolgebouwen of -lokalen, be treffende vermeerdering van het getal scholen en besluiten van de Ged. Staten, houdende bevel tot vermeerdering van het getal openbare scholen. Wat betreft de vergoeding voor schoolbezoeken is in art. 3 een afstand van zes K. M. van school tot huis aangenomen als de grootste af stand, waarvan in redelijkheid mag wor den aangenomen, dat zij door schoolgaan de kinderen dagelijks te voet kan worden afgelegd. Indien men bedenkt, dat ver af wonende kinderen in den regel des mid dags „overblijven", is een afstand van 6 K.M. van huis tot school onder de be staande omstandigheden wel groot, maar geenszins te groot te achten. Het aanne men van deze grens moet leiden tot het eveneens op 6 K.M. stellen van den af stand, genoemd in art. 13 der L.O.-wet. Met het oog op de denkbaarheid dat gemeentebesturen voor het vervoer van schoolkinderen op langen termijn contrac ten hebben gesloten, is, als maatregel van noodrecht, een bepaling opgenomen, waardoor dergelijke contracten zoo noo- dig uiterlijk 1 April 1934 zullen, vervallen. In de verhouding der artikelen 72 en 101 der L.O.-wet ligt een ander gevaar voor het wegvloeien van geld uit de openbare kassen buiten den wil en de verantwoordelijkheid van de beheerders dier kassen. Ten aanzien van de vraag, wanneer een schoolbestuur kan eischen, dat het zal worden in staat gesteld om nieuwe schoolmeubelen, leer- of hulpmiddelen voor het onderwijs aan te schaffen, ont breekt namelijk een objectieve maatstaf. Het gevolg hiervan is, dat dergelijke voor zieningen, welke ook ten laste van de z.g. exploitatievergoeding zouden kunnen worden gebracht, desgewenscht krachtens art. 72 kunnen worden aangevraagd. Dit artikel kan aldus een correctie vormen tegenover te groote schrielheid van ge meentebesturen; het kan echter ook zoo danig worden gehanteerd, dat de gemeen tebesturen worden verplicht tot vele uit gaven, die op zichzelf wellicht wensche- lijk zijn, maar in tijden van nood be- hooren achterwege te blijven. De Minister vertrouwt, dat dit euvel zooal niet geheel verdwijnen, dan toch in beteekenis sterk verminderen zal, in dien de wet uitdrukkelijk een veroordee ling er van inhoudt. Opdat intusschen uit het op den ach tergrond schuiven van artikel 72 voor de schoolbesturen geen moeilijkheden zullen voortkomen, is het wenschelijk een waarborg te scheppen, opdat de ex ploitatievergoedingen, welke de school besturen ontvangen, niet beneden het, ook bij zuinige exploitatie, noodzakelijke minimum dalen. Dit geschiedt het een voudigst door het bepalen van een mini mum voor de gemeentelijke uitgaven, waarnaar deze vergoeding berekend wordt. Het stellen van een minimum verze kert, dat ook aan het openbaar onder wijs niet het strikt noodige onthouden wordt. Gaat met het vaststellen van der gelijke minima ook dat van maxima ge paard, dan kan tevens in het algemeen landsbelang een te groote royaliteit van gemeentebesturen worden ingeperkt. Het is niet de bedoeling, dat deze mi nima en maxima onmiddellijk voor het geheele land zullen worden vastgesteld. De minister is voornemens van deze be voegdheden slechts gebruik te maken naar gelang de noodzakelijkheid daarvan voor bepaalde gemeenten aan den dag treedt. Artikel 10 heeft tot doel te voorkomen, dat door de tijdelijke verhooging van de getallen leerlingen, genoemd in arti kel 73, bestaande scholen gevaar loopen de rijksvergoeding te verliezen. DE LONDENSCHE CONFERENTIE OP STERVEN? De economische wereldconferentie ligt op sterven. Er wordt nog wel getracht haar laatste levensuren te rekken en mis schien slaagt men er nog wel in, haar le vensduur nog met enkele dagen of weken te verlengen maar het is moeilijk aan te nemen, dat zij haar vitaliteit weer zal terugkrijgen. De uiteenzetting van Roosevelt heeft heel wat critiek uitgelokt. De schoolmees terachtige houding van Roosevelt heeft daarbij een zeer onprettigen indruk ge maakt. Roosevelt durft de wereld nog de les te lezen over begrootingen die niet in evenwicht zijn, en dat terwijl Ame rika een van de grootste be groot ing stek orten eenvoudig door nieuwe leeningen dekt. Er wordt natuurlijk druk gesproken over verdaging van de conferentie. Ver schillende sub-commissies zijn reeds ver daagd, daar het geen zin heeft verder te discussieeren, indien de bestaande onze kerheid van de ontwikkeling van pond en dollar zal blijven aanhouden. De bitterheid van de goudlanden uit zich door het grootst mogelijke sarcasme ten aanzien van de houding der Ver. Sta ten en men vraagt, waarom Amerika zich ooit naar de conferentie heeft begeven, als het toch niet van plan was zich te laten vinden voor een vergelijk in belang rijke kwesties. De eenige straal van hoop is de weige ring van Mac Donald om de mislukking toe te geven. Naar Reuter meldt, is de Amerikaan- sche afvaardiging overeengekomen zich te verzetten tegen elke poging om de oecono- mische conferentie in het huidige sta dium te verdagen. Huil heeft dit besluit aan Mac Donald meegedeeld bij een onderhoud, waarin zij de onderwerpen bespraken, waaromtrent de conferentie haar werkzaamheden zou kunnen voortzetten nu de stabilisatie voorgoed van de agenda is verdwenen. Door Nederland, Frankrijk, België, Italië, Zwitserland en Polen is de volgen de verklaring gepubliceerd in zake de kwestie der handhaving van den gouden standaard. „In de overtuiging, dat de handhaving der valuta's voor het economisch en fi nancieel herstel der wereld, voor de her leving van het credietwezen en voor het waarborgen van den in hun landen be reikten socialen vooruitgang van princi pieels beteekenis is, en onder officieele bevestiging van hun wil, om een onbe lemmerd functioneeren van den gouden standaard in hun landen op de basis der thans geldende goudpariteiten en in het kader van de bestaande geldkoersen te handhaven, verzoeken de ondergeteeken- de regeeringen haren centralen banken, in nauw contact met elkaar te blijven en aan de onderhavige verklaring een zoo doelmatig mogelijk gevolg te verleenen." Frankrijk koestert niet 't minste voor nemen den gouden standaard prijs te geven. De Italiaansche vertegenwoordiger Be neduce zeide o.a.: Wij hopen spoedig sommige kringen te overtuigen, dat te rugkeer tot den gouden standaard nood zakelijk is. Wij zelf zullen geen duimbreed afwijken van den tot dusver door ons ge volgden weg. Ook België is vastbesloten, in overleg met de vijf mogendheden, die trouw ge bleven zijn aan den gouden standaard, om dezen te handhaven en te dien einde de vereischte maatregelen te treffen. In een interview met Reuter heeft de president der Nederlandse'ne Bank, m r Trip, verklaard, dat de Ne derlandsche delegatie haar politiek ten aanzien van goud en valuta zal voortzet ten, niettegenstaande het „neen" van Roosevelt. „We zullen onze politiek niet opgeven," verklaarde mr Trip, „doch willen zoo nauw mogelijk samenwerken met de an dere goudlanden, teneinde ons doel te be reiken. De landen, die den gouden standaard handhaafden, blijven overtuigd, dat het van het grootste belang is voor de wereld, dat een monetaire chaos voorkomen wordt." De continentale landen, die den gouden standaard hebben gehandhaafd, beschik ken over de helft van den wereldvoorraad aan goud. „Indien zij samenwerken", al dus mr. Trip, „kan geen gevaar hen be dreigen, zoolang zij hun kalmte bewaren. De gestrafte activistische ambtenaren in België. De Belgsche regeering heeft zich, in haar jongste bijeenkomst, bezig gehouden met de herziening der dossiers van de Rijksambtenaren die, na den oorlog, wer den gestraft of ontslagen omdat zij, tij dens de Duitsche bezetting, op hun post bleven of een promotie aanvaardden. In totaal waren 412 verzoeken om herzie ning ingediend. Slechts 39 gevallen ble ken voor clementie in aanmerking te ko men. Voor de andere gestraften wil de regeering ook thans, bijna 15 jaar na den wapenstilstand, nog altijd van geen ad ministratieve amnestie weten. De tornado op Cuba. Uit Havana komen slechts schaars be richten binnen betreffende den tornado, daar iedere verbinding is verbroken. Het gebied tusschen Guane en Consolacion de Sul is het ernstigst geteisterd. Het aantal dooden is nog niet bekend. In de plaatsen langs de Zuidkust is ernstige schade aan gericht, terwijl hier en daar nog ernstige overstroomingen plaats vinden. Overal zijn huizen vernield. Hevige wolkbreu ken hebben zich voorgedaan. Politie en militairen handhaven de orde. De hospi talen zijn zeer vol. Onder de bevolking is een paniek uitgebroken. De vliegtocht der Italianen. Generaal Balbo heeft besloten het ver trek der Italiaansche vliegtuigen uit Lon donderry tot vanmorgen uit te stellen, aangezien hij de hem door zijn eigen weerdeskundigen verstrekte weerberich ten onbevredigend acht. Generaal Balbo's vliegboot is gister morgen vroeg licht beschadigd, doordat een motorboot met een monteur, door de deining van een groot schip dat passeerde, tegen den drijver van het toestel botste en er een gat in stiet. De schade kan echter gemakkelijk hersteld worden. Wai is een „aanvaller"? Gisteren is te Londen in de ambassade der Sowjet-Unie een overeenkomst on derteekend tusschen de Unie van Sovjet- Republieken, Afganistan, Estland, Let land, Perzië, Polen, Roemenië en Tur kije, welke het begrip van den aanval omschrijft. Als aanvaller zal worden beschouwd de Staat, die het eerst één der volgende daden zal hebben gepleegd: le. een oorlogsverklaring aan een an deren staat; 2e. een inval met de gewapende macht op het grondgebied van een anderen staat, zelfs zonder oorlogsverklaring; 3e. een aanval door zijn militaire-, vloot- of luchtstrijdkrachten tegen het grondgebied, de schepen of de vliegtui gen van een anderen staat; 4e. een maritieme blokkade van de kus ten of havens van een anderen staat; 5e. het verleenen van steun aan ge wapende benden, die, op zijn gebied ge organiseerd, het gebied van een anderen staat binnengedrongen zijn, of de weige ring, ondanks het verzoek van den aan gevallen staat, om op zijn eigen grond gebied alle maatregelen te treffen, die in zijn macht zijn, om bovengenoemde benden van alle hulp of bescherming te berooven. Na de onderteekening van de conven tie verklaarde Litwinof, dat Rusland be reid is een dergelijke conventie te sluiten met alle andere landen, welke hun aard rijkskundige ligging en hun betrekkin gen met Rusland ook mogen zijn. Hittegolf In de Vereenigde Staten. Gedurende de laatste dagen worden de Vereen, Staten weder door een hittegolf bezocht. Reeds zijn ruim 100 personen tengevolge van de hitte om het leven ge komen. Naar schatting hebben niet minder dan drie millioen menschen de badplaatsen aan de kust van den Atlantischen Oce aan opgezocht. Tallooze personen brachten den nacht ook in de parken van de stad door. 's Werelds oudste Is krank. De 160-jarige Zaro Agha, de „oudste man ter wereld", is ernstig ziek. Men vreest, dat hij niet meer zal herstellen, daar hij aan het einde van zijn krachten gekomen is en de doktoren kunnen geen geneesmiddelen meer voorschrijven. Kudret Hanem, de elfde vrouw van Zaro Agha, is twee maanden geleden ge storven en sedert dien heeft de grijsaard getobd. Ofschoon hij indertijd veel geld heeft verdiend met zijn reizen naar Amerika en Engeland, is Zaro thans geheel zonder middelen van bestaan en leeft hij al gerui- men tijd in groote ellende, daar ook 'het pensioen van f 60, dat de gemeente Istam- boel hem tot dusver elke maand had uit betaald, is ingetrokken. Geen van de dertig familieleden, die Zaro Agha in Istamboei heeft, heeft zich den laatsten tijd om hem bekommerd. Waarschijnlijk zal nu een collecte ge houden worden, teneinde den heroemden „veteraan" gedurende de laatste dagen van zijn leven, een behoorlijke verzorging te geven. Korte Berichten. Tijdens de manoeuvres op den Fuji- berg (Japan) zijn zeven soldaten tenge volge van een zonnesteek om bet leven ge komen. Er worden nog 190 andere geval len van zonnesteek gemeld, waarbij dertig in doodsgevaar verkeeren. Tengevolge van de geweldige regens van de laatste dagen hebben in Zuid- Korea groote overstroomingen plaats ge had, waardoor 35 personen zijn verdron ken. Zes personen worden vermist; zes tien hebben ernstige kwetsuren opge- loopen. Volgens een bericht uit Tokio heeft de Japansche regeering besloten tot den aanbouw van 32 nieuwe oorlogsschepen, hoewel het aanvankelijke plan was ge weest, slechts 28 nieuwe schepen op sta pel te zetten. Gistermiddag om 1 uur heeft op de mijn Generaal Blumenthal te Herne (D.) een ontploffing plaats gehad, waardoor 16 mijnwerkers werden getroffen. Vijf hunner zijn om het leven gekomen, 2 of 3 werden ernstig gewond en de overigen minder ernstig gewond. Volgens een later bericht is het aantal dooden tot 8 geste gen, doordat 3 ernstig gewonden gister middag zijn overleden. De Wurtembergsche regeering heeft besloten tot ontbinding van een aantal vereenigingen van jonge menschen. Ook bekende fiets- en motorfietsclubs zijn ont bonden. In verschillende Duitsche kringen wordt verwacht, dat in de nieuwe grond wet, die waarschijnlijk dezen herfst afge kondigd zal worden, de hakenkruisvlag tot de eenige vlag van het Duitsche rijk zal worden geproclameerd. Het rijksdaglid August Winkler uit Keulen (Centrum) is uit deze partij ge treden. Hij heeft verzocht als hospitant te mogen toetreden tot de fractie der N. S. D. A. P. Winkler is het eerste rijksdaglid dat van het Gentrum overloopt naar de N. S. D. A. P. In Tapolca, nabij het Plattenmeer, zijn zes personen, na het eten van door henzelf gezochte paddenstoelen overleden. Prinses Juliana te Londen. Behalve Prinses Juliana, Prinses Alice en graaf van Athlone, zullen ook de her tog en hertogin van York de gasten van den Nederlandschen gezant, Jhr Mr R. de Marees van Swinderen zijn, bij het diner, dat Zijne Excellentie, heden, Dins dagavond, ter eere van onze Prinses geeft. Ook Minister Colijn zal aanwezig zijn. Zaterdagmiddag a.s. zal ten huize van den gezant een receptie worden gehou den, waar Prinses Juliana den leden der Nederlandsche kolonie gelegenheid zal geven haar te verwelkomen. Minder boter in de margarine. Met ingang van 3 Juli, is, naar het „Hbld." meldt, het percentage boter, dat door de margarine moet zijn vermengd, teruggebracht van veertig op vijf-en- twintig procent. Op een K.G. van deze 25 pCt.-melange moet worden betaald: voor de boter één vierde deel van een gulden en voor de margarine drievierde deel van 32 cents, dat is dus 25 24 49 cents crisis-accijns. Aangezien er voor het bereiden van Binnenland. Wetsontwerp tot bezuiniging op net La ger Onderwijs. Geeft rood Zaandam toe? Minder boter in de margarine. Het conflict te IJmuiden geëindigd. De jaarvergadering van Vrederust. Be crisissteun voor land- en tuinbouw. Buitenland. De Londensche conferentie op sterven? Amerika en het valuta-vraagstuk. Een overeenkomst tusschen Rusland en zijn buren. Hittegolf in Amerika. een K.G. mélange méér margarine nco- dig is bij mengpercent van 25 dan bij een van 40 pCt. zal aangezien de mar garineproductie (officieus) gecontingen- teerd is, het aanbod van „margarine", d.w.z. van mélange, 20 pCt. kleiner wor den door dezen maatregel. Begint Zaandam bij te draaien? Uit zeer betrouwbare toon vernam de „Telegr.", dat reeds Zaterdag in het col lege van B. en W. toenadering' is betoond door de roode meerderheid van dit col lege. Het blad vernam voorts, dat de ver zetsactie tegen de regeenng al weer zal worden stopgezet en dat de S. D. Federatie en fractie bereid zijn, nog rond f 70.000 op de begrooting tot dekking van het te kort te vinden. Woensdagmorgen komt het college opnieuw bijeen, ten einde defi nitief de plannen vast te stellen, welke Woensdagmiddag één uur aan Ged. Stel ten te Haarlem zullen worden voorgelegd. Ongetwijfeld zal het raadsbesluit van verleden week Dinsdag, waarbij de motie der S. D. A. P werd aangenomen, nu eerst moeten worden ingetrokken. De weg waar langs men nu nog f 70.000 denkt te vin den, is nog niet bekend. Werk voor onze vliegtuigindustrie. De K. L. M. heeft dezer dagen aan de Nederlandsche vliegtuig-industrie eenige belangrijke orders gegeven. In de eerste plaats zijn bij de N. V. Nederlandsche vliegtuigenfahriek Fokker twee vliegtui gen van het type F XXm in bouw ge geven. Deze vliegtuigen zijn ieder uitge rust met 4 Amerikaansche motoren van 500 P.K., welke motoren in den vleugel zijn aangebracht. Deze vliegtuigen, bie den plaats aan 21 passagiers; wanneer zij zijn ingericht voor de Indië-route in welk geval lange lig-zit-stoelen in de ca bine worden geplaatst kunnen 10 pas sagiers' worden meegenomen. De gemid delde snelheid bedraagt 220 K.M. De machines zullen in het voorjaar van 1934 worden afgeleverd. Daarnaast heeft de K. L. M. aan de firma Koolhoven opdracht gegeven 21 motoren F. K. 43 vliegtuigen te bouwen. Deze zijn o.a. bestemd voor de opleiding tot verkeersvlieger aan de kweekschool voor zeevaart te Amsterdam. Verder zullen deze vliegtuigen gebruikt worden voor het maken van taxi-vluchten. Zij bieden plaats aan drie passagiers. De weg over den afsluitdijk. Van bevoegde zijde verzoekt men ons mede te deelen dat de berichten, volgens welke de weg over den afsluitdijk van het IJsselmeer voor het verkeer zou zijn vrij gegeven, onjuist zijn. Voorloopig blijft de toestand tusschen Wieringen en de Friesche kust zooals die thans is. De volledige openstelling voor het verkeer zal eerst op een nader aan te kondigen datum geschieden. De staking in het visscherijbedrijf geëindigd. De uitslag van de stemming over het voorstel van den rijksbemiddelaar voor de leden van de IJmuider federatie is als volgt: te IJmuiden 948 voor en 577 legen en 26 blanco; te Egmond aan Zee 275 voor en 24 tegen; Katwijk aan Zee 59 voor en 21 tegen; Scheveningen 57 voor en 15 te gen; Vlaardingen 6 voor en 3 tegen, Haar lem 10 voor en 7 tegen. Hierbij komen nog eenige stemmen uit Noord wijk aan Zee, welke echter geen invloed uitoefenen. De totale uitslag is thans 1355 stemmen vóór het voorstel en 657 tegen. Hiermede heeft dus de staking, die pre cies een half jaar heeft geduurd, een eind genomen. Nederlandsche deviezen-maatregelen. Is aan Duitschland gedacht? Naar van gezaghebbende zijde verno men wordt, is aan den Raad van State om advies toegezonden het ontwerp van een algemeenen maatregel van bestuur als bedoeld in art. 2 der Clearingwet. Zoo- dra deze algemeene maatregel zal zijn af gekondigd, hetgeen ongetwijfeld met den meest mogelijken spoed zal geschieden, zal het mogelijk zijn, indien de omstandighe den dit noodzakelijk zouden maken op ieder gewenscht ©ogenblik een gedwon-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1