EERSTE BLAD.
Niet de gemakkelijkste weg
ZATERDAG 1 JULI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
4?8 JMSMÜ - is, 889
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA.
Abonnementsprijs f 2,50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kieine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75. bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto l 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Voor menschen en poepen, die, als b.v.
de Staatk. Geref. Partij, hun kracht zoeken
in critiek, is het nu een gouden tijd.
Want er valt heel wat te critiseeren. En
van die gelegenheid wordt door mannen
als Ds Kersten een dankbaar gebruik ge
maakt.
Dat het in de gegeven omstandigheden
niet mogelijk is een zuivere Antirevoluti
onaire politiek te voeren spreekt vanzelf.
Een fractie, die in de Kanier 14 van de
100 zetels bezet, kan nu eenmaal niet al
les doen wat zij zou willen.
Dat weet Dr Colijn ook wel.
En dat wist Groen van Prinsterer ook
wel, toen bij er aan bet einde van zijn
leven bij Dr Kuyper op aandrong de
invloed van de A. R. partij te versterken,
door samenwerking te zoeken met de R.
K. Staatspartij. Maar bij wist óók, dat
het op eigen gelegenheid doorgaan wel
een schijn bad van beginselvastheid, maar
dat bet gevolg dan toch maar zon zijn,
dat de liberalen rustig doorgingen met
bun beginselen tot toepassing te brengen.
Daarom drong bij er bij Dr Kuyper op
a,an, een andere koers in te slaan en een
meer vruchtbare politiek te volgen en
daarom beeft Dr Kuyper zich tenslotte
laten overtuigen.
Met Dr Colijn is bet niet anders.
Het zou voor hem, gezien de sterkte
van de A. R. fractie, veel gemakkelijker
zijn geweest, zich afzijdig te houden, en
evenals Ds Kersten, zich er toe te bepa
len, anderen te critiseeren.
Hij zou dan, evenals de leider van de
S. G. P., van alle maatregelen de donkere
en onaangename kanten kunnen opzoe
ken en voor velen zou bij dan de mooie
man zijn, die bet dan toch maar durft te
zeggen, een „getrouwe getuige", een vrij
moedige criticus. Bovendien behoefde hij
dan niet, als nu, zijn hoofd te breken over
de moeilijke problemen van dezen tijd,
maar kon hij rustig aan den kant van den
weg gaan zitten om anderen op bun fou
ten te wijzen.
D a t is de tactiek van Ds Kersten. Hij
houdt zoo nu en dan een rede, die over
loopt van critiek, niet altijd ongegronde
critiek, en gaat dan weer rustig aan zijn
pastoralen arbeid, zonder ook maar eenige
moeite te doen, positieven arbeid te ver
richten.
De vraag is gedaan: Waarom doet Dr
Colijn dat ook niet? Het zou voor hem
zelf veel gemakkelijker zijn en voor de A.
R. partij misschien niet onprofijtelijk.
Het antwoord op deze vragen, die ook
reeds vroeger werden gedaan, 'beeft Dr
Colijn gegeven op Oudejaarsavond 1004,
toen bij o.m. schreef:
„Een staatkundige partij, die er zich
terecht op laat voorstaan een nationale
partij te zijn, omdat ze meent in groote
mate de uitdrukking te zijn van ons volks
karakter, kan zich in moeilijke tijden niet
onttrekken aan de taak bet Vaderland te
dienen, wanneer de roeping daartoe tot
baar komt.
Dan zou zij den geest, die in baar leeft,
dooden. En dan, was bet met haar gedaan.
Gedaan ook hierom, wijl zij in ge
hoorzaamheid. en trouw zou
zijn tekort geschoten.
We bewegen ons niet op politiek terrein
omdat bet daar zoo aangenaam is. We
doen dat, omdat we daarin een roeping
van Godswege zien; omdat H ij ons daar
een taak opdroeg. Daarom is wijken voor
de moeilijkheden ongeoorloofd, wijl o n-
gehoorzalambei d".
iWie zóó de dingen ziet, zal zich zonder
veel moeite over de voortdurende en af
brekende critiek van mannen als Da Ker
sten kunnen heenzetten.
Hij zal rustig zijn weg gaan.
Laten anderen dan critiseeren en afbre
ken en door die afbraakpogingen bet stre
ven van ben, die bij een toestand van
volslagen wanorde 'belang hebben, steu
nen, hij zal in gehoorzaamheid en onder
afbidding van den zegen des Heeren al
thans trachten het goede te zoeken voor
land en volk.
Dat is niet de gemakkelijkste weg.
Maar het is wèl de beste weg.
EEN ZONDERLINGE VERORDENING
TE YERSEKE.
Te Yerseke beeft zich bij de jongste
verkiezingen een onaangenaam incident
voorgedaan.
In deze gemeente bestaat een verorde
ning volgens welke het zonder vergun
ning van B. en W. verboden is, iets aan
te brengen aan, op of boven de straat.
Deze verordening, blijkbaar gemaakt
«n hinderlijke borden, draden en», in
strijld met de openbare orde, zedelijkheid
of gezondheid te kunnen verwijderen, is
tot nu toe nooit eng toegepast.
Letterlijke toepassing, waardoor het
zonder speciale vergunning uitsteken vein
de driekleur, het aanbrengen van een
naambordje of een plaatje van een of
ander agentschap, door een proces ver
baal zou zijn gevolgd, is nooit voorgeko
men.
Bij de laatste verkiezing echter, heeft
de burgemeester een letterlijke toepassing
gelast.
Als gevolg daarvan werd tegen den
voorz. der A.R. kies vereen., die een aan
beveling voor Dr Colijn aan zijn woning
had bevestigd, proces-verbaal opgemaakt
en de zaak werd zelfs zóó ernstig opge
vat dat de burgemeester wederrechtelijk
bedoeld biljet liet verwijderen.
Gisteren is deze zaak voor bet Kan
tongerecht te Goes behandeld.
Op stevige gronden heeft Mr van An-
del, die als raadsman van beklaagde op
trad, het dwaze van de verordening, die
dergelijke dingen mogelijk maakt, uiteen
gezet en aangetoond dat bedoelde veror
dening in strijd moet worden geacht met
art. 7 van de Grondwet.
Met belangstelling en vertrouwen zien
wij de uitspraak van den Kantonrechter
tegemoet.
Terecht heeft indertijd Prof. Oppen-
heim gewezen op het gelukkige verschijn
sel, dat meermalen het gezond verstand
der rechterlijke macht zegeviert over de
rein menschelijke zucht naar uitbreiding
van macht.
Het schijnt ons dan ook zeer waar
schijnlijk dat de verordening onverbind
baar zal worden verklaard.
Mocht dit intusschen niet het geval
zijn, dan is het zeker gewenscht dat door
den Gemeenteraad maatregelen worden
genomen, om de verordening waarvan
alle partijen op hun beurt de dupe kun
nen worden en die tot zeer onaangename
ervaringen kan leiden, te wijzigen, zóó
dat zij meer en beter aan het doel beant
woordt.
WAT DUITSCHLAND BETAALT.
Het rantsoen bepaald op 50 pet.
Het Wolffbureau seint het volgende uit
Berlijn:
De wet van 9 Juni inz. het transfermo
ratorium treedt 1 Juli in werking.
Om de gevolgen hiervan voor de bui-
tenlandsche crediteuren zooveel moge
lijk te verzachten hebben onderhandelin
gen met de crediteuren plaats gevonden,
welke overeenstemming („Einigüng") in
zake een gedeeltelijke transfereering heb
ben opgeleverd.
Onder beding van een onge
stoorde ontwikkeling van den
handel meent de Rijksbank het
percentage der rantsoenee
ring op 50 te kunnen stellen.
Dienovereenkomstig zal de Rijksbank
van 1 Juli tot 31 Dec. 1933 het volgende
transfereeren:
De bedragen voor den dienst der Da
wes- en Youngleeningen worden geheel
getransfereerd, doch de aflossingsbedra
gen voor de Youngleening en alle overige
in dien tijd vervallende aflossingen wor
den niet getransfereerd.
Op alle vervallen coupons en dividend
betalingen wordt de helft, doch maximum
4 per jaar getransfereerd.
De niet-getransfereerde en overeenkom
stig de wettelijke bepalingen bij de Con-
versiekas gestorte bedragen worden als
volgt behandeld:
Voor niet-getransfereerde rente- en divi-
denbedragen worden aan de crediteuren
schuldbewijzen der Conversiekas beschik
baar gesteld tot nominale bedragen van
30, 40 of 50 mark of een veelvoud hier
van.
De uit aflossing ontsproten bedragen
in Rijksmarken worden door de Conver
siekas op de rekening van den crediteur
gecrediteerd.
Omtrent de gebruiksmogelijkheid van
dit saldo zullen nadere bepalingen ge
troffen worden.
Om zooveel mogelijk op deviezen te
besparen zullen maatregelen genomen
worden, dat Duitsche houders slechts be
taling in marken krijgen.
De gouden standaard.
In de verklaring, welke door de goud
landen is opgesteld, wordt bet volgende
gezegd:
Het is noodzakelijkheid, dat de gouden
standaard blijft in alle landen, welker va
luta nog op goud is gebaseerd.
Alle landen, die den gouden standaard
hebben verlaten, zullen dien standaard,
indien mogelijk weer aannemen.
Het percentage der stabilisatie en het
oogenblik van stahdliseeren moeten aan
elk land afzonderlijk overgelaten worden.
De landen, welke thans nog den gouden
standaard bezitten, zijn vastbesloten, hun
positie tot eiken prijs te verdedigen.
De landen met gedeprecieerde munt
stelsels keuren de besliste houding der
goudlanden goed.
Wat het standpunt van Roosevelt be
treft wordt van het eiland Ganipo Bello
gemeld, dat van de zijde van den presi
dent geen bezwaar bestaat tegen een ac
tie der centrale banken om tot een tijde
lijke valuta-stabilisatie te geraken. Roo
sevelt gaf te kennen, dat tijdelijke valuta
stabilisatie een probleem is, waarmede de
centrale banken zich moeten bezig hou
den en niet de regeering. Verder wordt
vernomen, dat de president van meening
is, dat er geen bezwaren tegen bestaan,
indien de centrale banken doen wat zij
kunnen om sterke fluctuaties te verhin
deren.
Een ander bericht meldt:
Alle delegaties, met inbegrip van de
Britsche en Amerikaansche, hebben een
stemmig den tekst van de verklaring in
zake het goudvraagstuk goedgekeurd.
Deze tekst is aan Roosevelt getelegra
feerd, op wiens antwoord gewacht wordt.
De tekst van de verklaring is niet ge
publiceerd. De inhoud kan echter, naar
vernomen wordt, in de volgende drie
punten worden samengevat:
lo. het is noodzakelijk, noch direct noch
indirect de valuta der landen met gou
den standaard in gevaar te brengen;
2o. speculaties op groote schaal moeten
worden tegengegaan;
3o. het doel der conferentie, n.l. uit
eindelijke terugkeer tot den gouden stan
daard, zal men onder het oog blijven
zien.
De Msb. meldt nog:
De grootste ontgoocheling, welke men
zich denken kan, is gisteravond den
staatslieden, die met spanning zaten te
wachten op het Amerikaansche antwoord
inzake de valuta's, ten deel gevallen.
Om tien uur waren alle vertegenwoor
digers der goudlanden in Downingstreet
bijeen om het beslissende antwoord van
Roosevelt te aanhooren.
Om tien minuten over tienen steeg
onder de journalisten, die Downingstreet
geheel vulden, de spanning ten top, de
mededeeling was gearriveerd. Eenige
oogenblikken later werd officiëel mede
gedeeld: „Roosevelt is niet te be
reiken geweest".
De Duitsche regeering vraagt „vrijwillige"
giften.
Onderstaats-secretaris Fritz Reinhardt
heeft per radio alle Duitschers opgeroe
pen, vrijwillige giften voor den nationa-
len arbeid af te staan. Werknemers kun
nen hun werkgevers verzoeken, bij de
eerstvolgende uitbetaling van loon of sa
laris een deel af te houden en dit als vrij
willige bijdrage tot bevordering van den
nationalen arbeid aan bet ministerie van
Financiën te zenden.
Geen enkele employé of ambtenaar mag
verzuimen, vanmorgen onmiddellijk het
noodige te doen, opdat van zijn salaris
een zeker bedrag wordt afgehouden.
Zij, die niet in loondienst zijn, zooals
ondernemers, beoefenaars van vrije beroe
pen of rentetrekkers, moeten ook hun bij
drage sturen.
Een minimum-bedrag is niet voorge
schreven.
Duitsch arbeidsfront gecompleteerd.
Thans heeft ook de inlijving der con-
fessioneele arbeiders-, arbeidsters- en ge-
zellenbonden in het Duitsche arbeids
front haar beslag gekregen, aLs resultaat
van een conferentie tusschen den leider
van het arbeidsfront, dr Ley, en de lei
ders der genoemde bonden.
Doel van bet arbeidsfront is, volgens
Dr Ley, den Duitschen mensch zijn even
wicht te doen hervinden en hem datgene
deelachtig te doen worden, waarop hij
recht heeft.
Deze taak is echter in geen enkel op
zicht strijdig met de ideeën en den arbeid
van de kerk. Integendeel beoogt de nati-
onaal-socialistische idee aan staat en kerk
hun juiste taak toe te bedeelen en hun
respectieve terreinen duidelijk af te ba
kenen. De invloed der kerk zal gehand
haafd blijven, zulks onder het parool:
Geeft de kerk, wat der kerk en den staat,
wat des staats is!
Trinidad door een orkaan geteisterd.
Een orkaan heeft Dinsdagnacht dood
en verwoesting aangericht op Trinidad.
De orkaan trof het Zuidelijk deel van hel
eiland, waar tal van booten vergingen,
daken van huizen werden afgerukt en
groote schade aangericht aan de boorto
rens op de petroleumterreinen. Verschil
lende verbindingen werden verboken. D'e
streek van Palo Lesco, de petroleum-
streek, was het centrum van den orkaan.
Naar de Times nog meldt, hebben de
cacaoplantages veel geleden door het om
waaien van de boomen, die schaduw moe
ten geven aan de cacaoplanten. In de ha
ven van San Fernando zijn een vrouw en
zes mannen gered van een schoener, na
dat zij zich uren lang aan den mast van
Ingezonden Mededeeling.
het gezonken vaartuig hadden vastge
klampt. Voor het overige is San Fernan
do, de hoofdstad van het Zuidelijk deel
van het eiland, aan de volle kracht van
den storm ontsnapt.
Weer buitenlandsche vliegtuigen boven
Duitschland.
Volgens pas ontvangen berichten staat
het absoluut vast, dat gistermorgen vijf
Poolsche militaire vliegtuigen, een ge-
heele militaire eenheid dus, tusschen Bü-
tow in Pommeren en de kust der Oostzee,
gedurende meer dan een uur over Diiitsch
rijksgebied gevlogen hebben.
Een dezer vliegtuigen vloog op een
hoogte van slechts tweehonderd meter.
Tegen deze nieuwe schending der grens
welke ditmaal van bijzonder ernstigen
aard is, zal van Duitsche zijde krachtig
bij de Poolsche regeering geprotesteerd
worden.
Korte Berichten.
Evenals te Antwerpen valt ook te
Gent, sedert April j.l., eenige verbete
ring te constateeren wat betreft bet aan
tal ten laste van den staat en de ge
meente zijnde werkloozen. Dank zij een
lichte hervatting van het werk in de tex
tielindustrie, is het aantal werkloozen
met ongeveer 3800 verminderd. Het be
draagt thans echter nog 00.464 op een
bevolking van 165.000 inwoners.
De loonen in de haven van Antwer
pen zullen verlaagd worden met 2 frs.
voor wat betreft den dagarbeid, drie frs.
voor den nachtarbeid en 3.50 frs voor
den arbeid op Zondag en op de Chr.
feestdagen.
DE BEGROOTING VOOR 1934.
De minister-president dr Colijn is gis
teravond uit Londen teruggekeerd om den
gewonen ministerraad van hedenochtend
10 uur te presideeren. Met bet oog op de
omvangrijke agenda voor dien minister
raad zal er ook a.s. Maandag minister
raad worden gehouden ter bespreking van
de voorloopige cijfers der rijksbegrao-ting
voor 1934.
In een conferentie van de 5 bij het
werkloosheidsvraagstuk betrokken minis
ters (dr Colijn en de ministers van wa
terstaat, sociale zaken, financiën en oeco-
nomische zaken) zal Zaterdagmiddag
worden beraadslaagd over de wijze waar
op bet vraagstuk moet worden aangepakt
om te komen tot een doeltreffende bestrij
ding.
ACTIE TEGEN SPECULANTEN.
Tot bescherming van den gulden.
Eenigen tijd geleden heeft de justitie
aan een der inspecteurs der Centrale Re
cherche te Amsterdam een onderzoek op
gedragen naar de vele manipulaties van
lieden, die willens en wetens pogingen in
het werk stellen om den gulden te depre-
cieeren. Dat onderzoek is op groote schaal
gehouden en de resultaten zijn daarom
trent in een rapport vastgelegd, dat den
minister van Justitie zal worden toege
zonden.
De Telegraaf verneemt, dat hierin na
drukkelijk wordt vastgesteld, dat te Am
sterdam gevestigde buitenlanders op un
faire wijze tegen den gulden ageeren. In
haar rapport wijst de politie er op, dat
vreemdelingen, die onder het mom van
Duitsche vluchteling naar ons land zijn
gekomen, tot deze kringen behaoren. Ook
hieraan is het toe te schrijven, dat de
politie een buitengewoon scherp oog
houdt op de elementen, die zich geduren
de de laatste maanden in ons land trach
ten te vestigen.
Dekking verlies spoorwegen.
Bij de Tweede Kamer is een suppletoire
begrooting Waterstaat-1932 ingediend.
Ten aanzien van art. 202 (dekking
verlies Spoorwegen) wordt gezegd:
Ten behoeve van het spoorwegpensi
oenfonds moest over 1931 f 8.808.266.98
worden bijgedragen, terwjjl op het verlies
op de exploitatie van de Ned. Spoorwe
gen f2.592.777.19 bedroeg. Voorts ko-
Binnenland.
De aardbeving op Sumatra.
Het Italiaansche eskader hedenmorgen
naar Amsterdam vertrokken.
Verhooging der wegenbelasting?
De staatsbegrooting voor 1934.
In vier dagen naar Indië.
Buitenland.
Wat Duitschland betaalt.
De gouden standaard.
Orkaan op Trinidad.
men ten laste van dit artikel de kosten
van het militair vervoer, welke nog niet
geheel bekend zijn, doch waarvoor on
geveer f 280.000 moedig zal zijn.
Door één en ander wordt de raming
overschreden met rond f5.700.000.
Als nadeelig saldo over 1932 moet aan
het Staatsvisschersbavenbedrrjf te IJmui-
den worden uitgekeerd f237.000.
Door vermindering van andere artifcel-
len wordt suppletoir aangevraagd totaal
f 1.596.500.
Naar de „M&asb." vernam, overweegt
de regeering het tekort op de spoorwegen
te dekken door verhoaging van de we
genbelasting,
Certificaten van oorsprong verscha
groentsn.
De minister van oeconomische zaken
maakt bekend, dat door hem is aange
wezen als de organisatie, belast met de
afgifte van de certificaten van oorsprong
welke van 15 Juli a.s. af bij invoer
van versche -groenten uit Nederland in
Engeland -en Wales moeten worden over
gelegd, het Uitvoer Contröle Bureauvoor
-groenten, fruit en aardappelen, Java-
straat 80, 's Gravenhage.
Vereeniging van Chr.-Hist. leden van
gemeentebesturen.
De 10e Zomeroonferentie van de ver
eeniging van Chr. Hist, leden van ge
meentebesturen zal van 1315 Juli in
het conferentie-oord van den Ned. Zen-
dingsstudieraad te Lunteren worden get-
houden.
Sprekers zullen zijn de voorzitter, de
heer J. R. Snoeok Hen'kemans over: Wat
leert ons de Kamerverkiezing ten aan
zien van de naderen-de verkiezing voor
de Prov. Staten en de Gemeenteraden?;
de heer Tj. Krol, lid van Ged. Staten
van Groningen -en oud-burgemeester van
Uithuizerm'eeden, over: V-oord eel en en
nadeelen van Plaatselijke en Centrale
Werkverschaffing; de heer J. Ringers, lid
van de Jrov. Staten van NoordJIolland
over: Ontstaan en ontwikkeling van den
Wieringermeerpolder (met lichtbeelden),
en jhr dr H. W. L. de Beaufort, lid van
Ged. Staten van Utrecht, over: Is scher
per ^toezicht van 'Ged. Staten op de ge
meentebesturen gewenscht?
Loonsverlaging in de bouwvakken-
De besturen van den Patroonsbond
voor de Bouwbedrijven in Nederland en
van de Nederl. R.-K. Bond van Bouw-
patroons hebben een schrijven aan 'de
arbeidersorganisaties gericht, waarin o.
m. gezegd wordt:
.Alvorens in concreto aan te geven,
welke wijzigingen de bestaande overeen
komst zo-u dienen te ondergaan, moge
u worden medegedeeld, dat onze bonden
geen arbeidsvoorwaarden kunnen vast
stellen voor werken waarop de overheid
het cachet van „werkverschaffing" heeft
gelegd, en dat zulks evenmin bet geval
is, wat betreft wegenbouw. Onze besturen
meenden goed te doen duidelijk te doen
uitkomen wanneer bij bet komende over
leg over de vaststelling van arbeidsvoor,
waarden van gedachte zal worden gewis
seld, dat bedoelde werken automatisch
huiten geding zijn.
„Wat de eigenlijke inhoud der landei-
lijk-e collectieve arbeidsovereenkomst be
treft, worden in hoofdzaak de navolgende
wijzigingen vo-orgesteld:
le. het uurloon worde verlaagd met
15 pet.
2e. de vacantia (thans 5 dagen) wordt
teruggebracht tot drie dagen per jaar.
3e. de ziekteregeling zal geheel zijn
overeenkomstig de ziektewet.
4e. in hoofd- en eerste -klasse zal 'die
rubriek ongeschoolden wederom worden
ingevoerd.
'5e. in de klassenlijst zullen niet meer,
in do mate als tot dusver gebruikelijk,
de gemeenten kunnen w-ord-en geplaatst.
6e. de duur 'der nieuwe overeenkomst
zal op een jaar kunnen worden gesteld,
eindigende 30 Sept. 1934.
De bouwarbeidersbonden stellen voor
over te gaan tot invoering van een ver
korte werkweek, overeenkomstig het ad
vies van de meerderheid van den Hoogen
Raad van Arbeid, waarbij zij blijkbaar
niet afkeerig zijn van eenige verminde
ring van het weekinkomen.
De vacantia wenschen zij op een volle
week te »ien gebracht. Voorts wordt aan-
