EERSTE BLAD.
9T VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
ZATERDAG 20 MEI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 100
Wetten en zeden.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Geëxposeerd op de HANiJTO
te Goes, van 20 27 BVJei.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0,20, Losse nummer» 5 cent,
Advertentiën 30 cent per regel, Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel Kl^ng
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
Voor hen, die in deze dagen alles van
sociale wetten en sociale maatregelen ver
wachten, is het thans een slechte tijd, om
de eenvoudige reden dat het geld voor
dergelijke wetten en maatregelen ont
breekt. Inplaats dat we wat dit betreft
verder gaan, zal het misschien zelfs noo-
dig zijn, althans tijdelijk, te retireeren en
een stap terug te doen.
Wij behoeven hierover niet al te zeer te
treuren, althans wanneer met een tijde
lijke stilstand in de wetgeving gepaard
gaat vermeerderde belangstelling voor de
Christelijke moraal.
Het recht, en in dit verband bedoelen we
het positieve recht, is van groote betee-
kenis. Wij' mogen den invloed van recht
en wet niet onderschatten. Maar we moe
ten toch ook niet vergeten dat de grenzen
van het positieve recht volstrekt niet
samenvallen met die van het Recht, de
door God ingestelde orde.
Volgens het 'geldende recht mag iemand
zich niet aan openbare dronkenschap
schuldig maken, maar niemand legt hem
een stroobreed in den weg als hij bin
nenshuis zich aan de schrikkelijkste dron
kenschap overgeeft. Volgens de wet gaat
hij vrijuit, en toch handelt hij in strijd
met het goddelijk recht.
Wanneer iemand openlijk onzedelijke
handelingen verricht, dan wordt hij vol
gens de bepalingen van de wet gSstraft,
maar wie binnenshuis een onzedelijk le
ven leidt, komt met de wet niet in bot
sing. En toch heeft hij op gruwelijke wijze
het recht geschonden.
Een patroon kan aan alle wettelijke
voorschriften ten opzichte van zijn perso
neel voldoen, en toch handelen in strijd
met het recht. En omgekeerd kan een
arbeider zijn patroon op tal van wijzen
onrechtmatig benadeelen, zonder dat er
zelfs kans is, dat hij voor wetsovertreding
kan worden aangeklaagd.
Hieruit blijkt reeds, hoe verkeerd het
is van de wetgeving alles te verwachten.
De wetgeving regelt alleen de u i t w e n-
d i g e verhoudingen en dan nog slechts
gedeeltelijk.
De wet kan bepalen hoe lang de ar
beidsduur zal zijn, onder welke omstan
digheden al dan niet mag worden ge
werkt, hoe lang de rusttijden moeten zijn
en zooveel meer.
Maar verder dan de verhoudingen voor
zoover ze uitwendig regelbaar en contro
leerbaar zijn, kan de wet niet gaan.
De wet richt zich niet tot het hart, tot
het geweten.
De patroon die zijn ondergeschikten als
honden behandelt, die vloekt en scheldt
wordt als regel door de wet niet getroffen
En de arbeider, die met wrok en haat in
het hart zijp werk doet, omdat het nu
eenmaal niet anders kan, maar die niet
werkt met zijn ziel en zinnen, gaat voor
de wet vrijuit.
En zoo kunnen de maatschappelijke
wanverhoudingen steeds grooter worden
en de sociale ellende steeds ernstiger ver
houdingen aannemen, zonder dat de wet
daaraan ook maar iets kan veranderen.
Wat het hoogste is en het beste in het
leven wordt niet verkregen door wette
lijke bepalingen, maar langs zedelijken
weg, doordat de eischen van het recht
Gods weerklank vinden in de conscien-
tiën.
Een ideale sociale verhouding als in
het boek Ruth wordt geteekend, is niet
door wettelijke maatregelen te bereiken.
Ditzelfde geldt ook op ander gebied, b.v.
de Zondagsrust. Ook hier kan de wet niet
verder gaan dan tot den uitwendigen
kant: het bevorderen van de rust, ter-
wjl misschien degene die op deze wijze
jn zijn arbeid belemmerd wordt, in zijn
hart en wie weet, ook wel met den mond,
vloekt tegen het vierde gebod.
Uit dit alles volgt niet, en mag niet
worden afgeleid, dat wetten en voorschrif
ten dus maar achterwege moeten blijven.
Dwingende maatregelen kunnen nood
zakelijk zijn om de ontwikkeling en de
openbaring van de zonde, die niets an
ders is dan ongerechtigheid, eeni-
germate te stuiten.
Er is een tijd geweest, toen het libera-
isme het Woord Gods als leidraad voor
et publieke leven verwierp, dat hieraan
geen aandacht werd geschonken, met het
gevolg, dat het recht verkracht werd.
j ifr,v^ te k6uren en terecht heeft
n partn dan ook reeds meer dan
n. halve eeuw geleden voor sociale wet
geving het pleit gevoerd.
ven verkeert handelt echter, wie van
de wetgeving alle heil verwacht.
ooral in dezen tijd nu noodgedwongen
P beperking moet worden aangestuurd,
sM-m i nooc^g hieraan volle aandacht te
...f®® ,°P de eischen van het Recht,
te j Christelijke moraal volle nadruk
ROND DE KABINETSFORMATIE.
Wij zijn gemachtigd zegt de „Maas
bode", het navolgende mede te deelen:
Waar is, dat de formatie van een par
lementair Kabinet, voortgekomen uit en
steunende op de fracties der Liberalen,
Vrijzinnig-Democraten, Anti-rev olu ti onai-
ren, Ghristelijk-Historisehen en Roomsch
Katholieken is mislukt, omdat de R.K.
Kamerfractie, gelijk te voren voldoende
bekend was, om zoowel principieele als
practische redenen niet bereid bleek daar
aan hare medewerking te verleenen.
Deze vooral ook de practische be
zwaren tegen de vorming van een parle
mentair Kabinet op zoo breede, weinig
samenhang vertoonende basis, bleken ook
na het bekend worden van den uitslag
der verkiezing onverzwakt te gelden.
Onwaar is, dat de heeren Aalberse en
van Schaik zouden verklaard hebben, dat
zij, indien daartoe aangezocht, niet bereid
zouden zijn te pogen een parlementair
Kabinet op minder breede basis te vor
men.
Onwaar is ook, dat de formatie van een
Rechtsch Parlementair Kabinet zou zijn
afgestuit op gebrek aan voldoende mede
werking van de zijde der Christelijk-
Historische of Roomsch-Katholieke Ka
merfractie.
zwagers zijn, zullen elkaar in de eerste
week van Juni ontmoeten te Turnu-Se-
verin, gelegen aan de Roemeensche zijde
van den Donau. Bij deze gelegenheid zal
de eerste steen gelegd worden voor een
internationale brug over den Donau,
waaromtrent het plan reeds werd meege
deeld.
Volgens een officieele mededeeling
bedroeg op 12 dezer het aantal steun
trekkende werkloozen in Frankrijk
300.484, d.i. 5292 minder dan een week
te voren. Deze afneming der werkloos
heid is in hoofdzaak te Parijs en omstre
ken waargenomen.
In het abattoir van Lissabon zullen
250 prachtige vechtstieren worden ge
slacht, als gevolg van de afnemende be
langstelling in Portugal voor stierenge
vechten en onder invloed van de verhoog
de populariteit van voetbalwedstrijden en
andere sportgebeurtenissen.
Tusschen het departement van lucht
vaart en de ministeries van onderwijs in
de Duitsche landen worden besprekingen
gevoerd over het invoeren van verplicht
onderwijs op alle scholen in zelfbescher
ming tegen luchtaanvallen. In sommige
scholen wordt een dergelijk onderwijs
reeds gegeven. Het onderwijs zal, naast
nemersorganisaties in de sigarenindustrie
over de vernieuwing van de Collectieve
Arbeidsovereenkomst. Van werkgevers
zijde was loonsverlaging voorgesteld, be
rekend hunnerzijds van 7 pot. voor de
sigarenmakers. Volgens het verslag der
onderhandelingen in het orgaan van den
Ned. Sigarenmakers- en Tabaksbewer-
kersbond schatten echter de werknemers
de verlagingen op 12.08 pet. tot 18.63 pet.
ten hoogste en van 7.58 pet. tot 9 pot.
ten laagste.
Verdere besprekingen zijn dezer dagen
te Utrecht gehouden.
Het laatste overleg met de werkgevers
heeft geen resultaat opgeleverd. De orga-
nisatiebesturen moeten nu heden (Zater
dag) beslissen of zij de werkgeversvoor-
stellen aanvaarden of niet.
Destructie van afgekeurd vee en vleesch.
Bij beschikking van den minister van
Binnenlandsche Zaken is aan de gemeen
ten, aan welke ontheffing was verleend
tot 1 Juni 1933 van de verplichting om
vleesch onbruikbaar te maken door mid
del van een destructor, wederom die ont
heffing verleend tot 1 Juni 1934.
Commissie-Weiter ontbonden.
Bij Koninklijk Besluit is thans de bij
K. B. van 26 October 1931 ingestelde
Ingezonden mededeelingen.
De Japansche opmarsch naar Peking. De
paniekstemming neemt van uur tot
uur toe.
Betreffende den opmarsch der Japan
sche troepen naar Peking wordt door het
Ghineesche hoofdkwartier gemeld, dat de
Japanners in twee colonnes van het
Noorden en Oosten naar de stad optrek
ken. De Ghineesche troepen trekken op
ordelijke wijze terug.
Van uur tot uur neemt de paniekstem
ming in Peking toe. De Ghineesche verlie
zen bij de gevechten bij Koepeikan zouden
10.000 man hebben bedragen.
Vrijdag is opnieuw een Japansch bom
bardementsvliegtuig boven Peking ver
schenen, dat zeven bommen liet vallen.
Ghineesch afweergeschut werd in actie
gebracht, doch zonder resultaat. De be
wakingstroepen in de regeeringswijk van
Peking zijn versterkt.
Bom ontploft op het station Tientsin.
Honderdtal dood en en gewonden.
Gisteren is op het station te Tiëntsin
een bom van groote explosieve kracht
ontploft. Daar het station stampvol sol
daten was en vluchtelingen uit het ge
bied waar de krijgsbedrijven aan den gang
zijn, was het aantal slachtoffers van de
zen aanslag zeer groot. Er zou een hon
derdtal dooden en gewonden gevallen zijn
Het stationsgebouw geraakte na de ont
ploffing in brand en werd voor een deel
vernietigd. De dader van den bomaanslag
is ontkomen zonder herkend te worden.
Duitsche concessie aan Mac Donalds plan.
In de algemeene commissie ter ont
wapeningsconferentie te Genève zeide,
na een optimistische inleidende rede van
voorzitter Henderson, de Duitsche gede
legeerde Nadolny, dat hij namens zijn re
geering hier verklaren kon, dat Duitsch-
land het ontwerp-ontwapeningsplan-Mac
Donald niet slechts, zooals tot nu toe,
als basis, voor onderhandelingen, maar
als basis voor de te sluiten conventie aan
neemt. Voor zoover Duitschland wijzigin
gen heeft voor te stellen, zullen deze in
overeenstemming zijn met deze nieuwe
houding.
De Duitsche regeering is bereid er in
toe te stemmen, dat de sterk bewapende
staten nog gedurende een precies te be
palen aantal jaren, b.v. tien, aanvalswa
penen zouden mogen bezitten, zonder dat
Duitschland het bezit van die wapen-
soorten thans ook voor zichzelf zou op-
eischen.
Italië kan niet betalen.
Reuter meldt, dat het rapport van de
financieele commissie dat gedeponeerd is
bij de Italiaansche Kamer tot de conclu
sie komt, dat het een onmogelijkheid is
voor Italië om de schulden aan de Ver-
eenigde Staten te betalen.
Korte Berichten.
1 In het noordelijk deel van Chili
is het gebruik van bier zoo sterk toegeno
men, dat in de meeste brouwerijen over
werk verricht moet worden. Deze noorde
lijke streek staat officieel nog steeds be
kend als de „droge zone", waar geen al
coholhoudende dranken mogen worden
verkocht. De regeering heeft echter be
paald, dat bier geen alcoholhoudende
drank is!
Koning Carol van Roemenië en ko
ning Alexander van Joego-Slavië, die
theoretische lessen, practische oefeningen
bevatten.
Dr Schacht is gisteren te Londen
aangekomen. Hij zal morgen informeele
besprekingen voeren met den president
van de Bank van Engeland, Montagu
Norman.
De Fransche Senaat verwierp een
korting van 5 pet. op zekere hoofdstuk
ken van de militaire begrooting.
De Duitsche minister Göring is on
verwacht te Rome aangekomen. Men
hecht aan dit bezoek, twee dagen na Hit-
Iers groote rede, bijzondere beteekenis.
De groote fascistische raad zal in ver
band hiermede bijeenkomen.
Nieuwe korting op Indische pensioenen?
Uit Batavia wordt gemeld:
De regeering heeft andermaal de moge
lijkheid van een korting op de pensioe
nen in overweging genomen. Ditmaal
wordt een korting van 17 pet. over
wogen, behoudens voor de laagste pen
sioenen, waarvoor een afzonderlijke re
geling zal worden getroffen.
Werkloozensteun en de gemeenten.
Naar de Telegr. verneemt, hebben Ged.
Staten van Noord-Holland bij de gemeen
tebesturen in hun provincie een onder
zoek ingesteld naar den druk van den
werkloozensteun op de gemeentefinan-
ciën.
Deze uitgaven nemen een enormen om
vang aan en het rijk draagt alleen bij
in den steun van die werkloozen, welke
werkzaam waren in bedrijven, waarin
naar het oordeel van de regeering crisis
werkloosheid heerscht. Bij de behande
ling van de provinciale begrooting voor
1933 werd hierop gewezen door den heer
Polak, waarop Ged. Staten overweging
toezegden om zich hierover tot den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken te
wenden.
Inmiddels is bekend geworden, dat de
regeering een nadere regeling in over
weging heeft genomen. Ged. Staten heb
ben nu op bespoediging daarvan aange
drongen. Een aantal gemeenten in N.-
Holland en zeker niet in Noord-Hol
land alleen kan reeds nu zonder rijks
onderstand in de kosten van de gemeen
tehuishouding haar begrooting niet meer
sluitend maken en de kosten van werk
verschaffing en werkloozensteun werken
dermate ruïneus, dat dit aantal spoedig
nog dreigt te vermeerderen.
Economische raad benoemd.
Naar wij vernemen, is tot voorzitter
van den Economischen Raad benoemd
Prof. Ir I. P. de Vooys, directeur van de
Alg. Kunstzijde Unie te Arnhem en tot
leden:
Pater Mr D. Beaufort O.F.M. Utrecht,
Mr H. Bijleveld, Amsterdam, Prof. Mr
W. A. Bonger, Amsterdam; Prof. G. W.
J. Bruins, Wassenaar; Prof. Mr P. A.
Diepenhorst, A'dam; Ir A. Groothoff,
Amersfoort; Dr E. Heldring, Amsterdam;
Prof. H. A. Kaag, Tilburg; Mr H. van
Maanen, Zeist; Dr F. E. Posthuma, te
's-Gravenhage; J. A. Stokdijk, Rotterdam;
Mr L. J. A. Trip, Amsterdam; Prof. Mr
F. de Vries, Rotterdam en Gbr. J. I. M.
Weiter, 's-Gravenhage.
Loonsverlaging In de sigaren-Industrie?
Er zijn verschillende besprekingen ge
houden tusschen de werkgevers- en werk
staatscommissie ontbonden. Aan deze was
opgedragen aan H. M. de Koningin zoo
danige voorstellen te doen, als in verband
met de noodzakelijkheid van een blijven
de en aanzienlijke verlaging van het peil
der Rijksuitgaven dienstig waren te ach
ten.
Tevens is bevorderd tot groot-officier
in de Oranje-Nassau-orde Gh. J. I. M.
Welter, oud-vice-president van den Raad
van Indië, lid-voorzitter van de thans
ontbonden commissie.
Middelburg. Het eerste Molen
waterconcert De eerste muziekuit
voering op het Molenwater is gisteren ge
geven onder begunstiging van prachtig
Meiweder. Een groot aantal stadgenooten
was dan ook opgekomen om van de goede
muziek van ons Middelburgsch Muziek
korps en van den heerlijken avond te
genieten. Het eerste concert was in alle
opzichten geslaagd.
Ghr. Jongemannenver-
e e n i g i n g. De Chr. Jongemannen Ver-
eeniging alhier, vroeger genaamd Chr.
J ongelingsvereeniging, herdenkt heden
haar 60-jarig bestaan. Mede met het oog
op de tijdsomstandigheden besloot het be
stuur aan deze herdenking een sober ka
rakter te geven.
In den avonddienst in de Nieuwe Kerk
hoopt ds B. J. Rijnders, oud- lid der G. J.
M. V. morgen een herdenkingsrede uit te
spreken.
Parkeeren Op Hemel
vaartsdag. De regelings-comm. voor
den Bondsdag van het Nederl. Jongelings
Verbond verzoekt ons mede te deelen, dal
na overleg met den Commissaris van Po
litie, besloten is auto's en autobussen op
25 Mei alleen te laten parkeeren op de
Loskade en te bepalen, dat rijwielen die
nen opgeborgen te worden in de daarvoor
bestemde rijwielbergplaatsen.
Alhier is opgericht een ver-
eeniging van cactusliefhebsters en -lief
hebbers. Voorzitter werd de heer J. H.
Koers, secretaris J. C. de Dreu, penning-
meesteresse Mevr. Terweer, commissaris
sen A. Minderhoud en F. Bossehaart.
Goes. Gaarne vestigen wij de aandacht
op de advertentie in dit nummer, waarin
een huisvlijttentoonstelling, waarvoor een
groot aantal inzendingen uit tal van
plaatsen is toegezegd, uitgaande van den
Chr. Besturenbond wordt aangekon
digd. Dergelijke tentoonstellingen trekken
meestal veel belangstelling en vooral hier
wekken wij op tot druk bezoek, omdat
vele werkstukken zijn vervaardigd door
werkloozen in de afgeloopen wintermaan
den. Dat deze tentoonstelling veler sym
pathie heeft, blijkt wel uit het groot aan
tal medailles, dat is toegezegd, n.l. door
den Burgemeester van Goes, Wethouder
van Melle, Mr J. W. Goedbloed, de heeren
Dr J. J. v. d. Berg, Dr J. G. v. d. Velde,
J. J. Duvekot, J. Boer, Ijzerhandel; Dag
blad „De Zeeuw"; fa. Oosterbaan en Le
Cointre; T. Faberij de Jonge en door den
Chr. Besturenbond.
Verder stelde een 20-tal winkeliers ar
tikelen uit hun winkels als prijzen be
schikbaar.
Door de fa. J. Nooitgedagt en Zonen te
IJlst (in gereedschappen) werd een blok
schaaf (uit eigen fabriek) beschikbaar ge
steld en door de fa. wed, Planckea en
Binnenland.
De commissie-Weiter ontbonden.
De Kabinetsvorming.
Nieuwe korting op de Indische pen
sioenen.
Buitenland.
Weer optimisme te Genève.
De opmarsch der Japanners.
Ingezonden Mededeeling.
Zoon te Zwijndrecht een vulpenhouder
met gouden pen voor het best uitgezaag
de model, ontwerp Middelhoek (door deze
firma uitgegeven).
Verder ligt het in de bedoeling nog
eenige prijzen aan te koopen, zoo moge
lijk uit de inzendingen.
Men zal in de zaal van de Chr. Be
waarschool een kopje thee tegen zeer bil
lijken prijs kunnen bekomen.
De tentoonstelling is Woensdagavond,
Donderdagmiddag en -avond geopend.
Tot bestuurslid van bet muziek
gezelschap „Euphonia" is in de vacature
D. A. Constandse gekozen de heer J. M.
van Bommel van Vloten.
De bestuursfuncties zijn aldus verdeeld:
Mr J. H. M. Stieger, voorzitter; J. G.
Pilaar, penningmeester; J. M. van Bom
mel van Vloten, secretaris.
Kapelle. Onder voorzitterschap van den
heer P. M. Keim, kwam de afdeeling
Kapelle der Vereen, tot Chr. verzorging
van Krankzinnigen in Zeeland in leden
vergadering bijeen.
De afdeeling telt 68 leden en een coöpe
ratie. Het ledental bleef bestendigd. De
penningmeester deed rekening en verant
woording. De ontvangsten bedroegen
f 64.75, de uitgaven f 71.25, nadeelig slot
f 6:50. Herkozen werden de bestuursleden
Ds A. Scheele, voorzitter en P. Vermaire.
Als afgevaardigden naar de jaarvergade
ring werden benoemd de heeren M. de
Jager Az., J. van Wijnen en F. P. de
Graaf. Getracht zal worden om een spre
ker te laten optreden in het belang der
stichting in de maanden September of
October.
De pluk van kruisbessen heeft te
Kapelle een aanvang genomen.
Borssele. Vrijdagmiddag vergaderde de
gemeenteraad. Alle leden tegenwoordig.
Een schrijven van B. en W. uit Poort
vliet om de graanoogst, zooveel maar kan
met de sikkel en niet met de maaimachine
te doen snijden, teneinde de werkeloosheid
zoodoende te bestrijden, werd voor ken
nisgeving aangenomen, daar die zaak door
organisaties op landbouwgebied al ter
hand genomen wordt. De rioleering open
bare school, raming f 130, werd door den
raad aangenomen met 5 voor en 2 stem
men tegen ;(tegen Bruinooge en Almekin-
ders). Besloten werd de vuilnisbak staan
de in zoogenaamd Lombok, op te ruimen.
Bij stemming waren vijf voor en twee te
gen. Een verzoek ingekomen van J. de
Winter en Smits, om aansluiting bij de
P.Z.E.M. Dit werd ingewilligd op dezelfde
voorwaarden als voor andere buiten de
kom der gemeente wonende aanvragers.
Daarna kwam een verzoek van de weeg
brug (haven) om een strookje grond in
erfpacht, teneinde daar een grootere weeg
brug (15 ton) te kunnen plaatsen. De voor
zitter wil eerst uitgemaakt zien: vrij geven
of aan banden leggen (dit omvat hier
medezeggingschap der gemeente in de
weegbrug) in 't spel is. Bij stemming wa
ren vijf voor en twee tegen vrij geven.
Tegen vrij geven stemden dhrn Rottier
en M. de Regt Joz. Hiermede was bet
voorstel van dhr Dekker aangenomen en
zal een en ander in een akte worden vast
gelegd, zoodat bij verdere onkosten de ge
meente daar buiten valt. Nog was een
verzoek ingekomen van dhr G. v. Nieu-
wenbuize om een gedeelte van het koets
huis te buren tegen een vergoeding van
f 5. Dhr De Regt kon zich met dat verzoek
niet vereenigen. Hij vond het beter, dat
de Raad zelf bepaalde wat de huur per
jaar moest zijn. Hij stelde voor f 10 te
vragen. Het voorstel van De Regt wordt
met vier tegen en drie voor verworpen.
Het verzoek van dhr Nieuwenhuize werd
met vier voor en drie tegen aangenomen.
