AKKER.CACHETS
VRIJDAG 19 MEI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. ICS
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERST E BLAD.
Buitenland.
u Bru"#l *#n ,,w
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R, ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën SO cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto t 0.55.
Bij contract belangrijke korting.
Toenemende onkerkelijkheid.
De onlangs gepubliceerde cijfert om
trent de volkstelling in 1980 geven een
droevig beeld van de toenemende onkerke
lijkheid in verschillende «treken.
Met name in de groote steden i« een
'verbijsterende achteruitgang waar te ne
men.
Omtrent Amsterdam vonden wij de vol
gende cijfers vermeld:
1920 1930
Ned. Hervormd 201.514 100.913
Roomsch-kath155.330 166.520
Ned. Israëliet 63.699 60.976
Evang.-Luth33.535 24.941
Geref. Kerken34.997 30.260
Hersteld Evang.
Luthersch 10.868 8.024
Doopsgezind 10.528 9.054
Portugeesch Israëliet 5.059 4.547
Remonstrant 4.572 4.004
Christ.-Geref8.538 2.911
Waalsoh-Herv. 2.853 1.865
Oud-Bisschoppelijke
Clerezy 679 621
Ov. gezindten 10.398 18.735
Geen kerk 145.590 263.991
Onbekend 8 12
Hieruit blijkt, dat procentsgewijs alle
kerken in zielental zijn achteruitgegaan
en dat alleen de R.K. kerk op een kleine
nominale vooruitgang kan wijzen.
Daarentegen sprong het cijfer der bij
geen kerk behoorenden in 10 jaren tijds
omhoog van 145.590 tot 263.991 en steeg
hun percentage van 21.3 tot 34.9.
In Rotterdam kan men ongeveer het
zelfde verschijnsel waarnemen. Het per
centage der tot geen kerk behoorenden is
hier wel lager dan in Amsterdam, maar
de groei was hier veel sneller. Van 10.21
in 1920 steeg hier het percentage der on-
kerkelijken in 1930 tot 22.14.
In de hoofdstad des lands heeft dus
meer dan één derde der ingezetenen ver
klaard met de kerk te hebben gebroken en
in de eerste koopstad des lands meer dan
één vijfde deel.
Dit zijn verontrustende cijfers.
Want het moge dan waar zijn, dat het
verbreken van den 'band met de kerk nog
niet altijd beteekent, dat- men ook met
allen godsdienst heeft gebroken, hier
tegenover staat, dat er ook nog zeer velen
zijn, die in naam tot een of andere kerk
behooren, maar die inderdaad met God en
zijn dienst volkomen hebben gebroken.
Er is gegronde reden om aan te nemen,
dat de afval in werkelijkheid veel gxooter
is dan uit deze cijfers blijkt.
Deze zaak is van beteekenis ook voor
het sociale en politieke leven.
Er is wat d i t betreft een nauw ver
hand tusschen kerk en politieke en sociale
actie.
De boodschap van Roosevelt.
Op het Witte Huis wordt verklaard,
dat de Amerikaansche ontwapenings
voorstellen geen enkele verplichting op
leggen aan de Vereenigde Staten.
De regeering acht zich slechts tot het
volgende verplicht:
1. Indien alle andere staten overeenko
men, de aanvalswapenen te verminderen,
ean zullen de Vereenigde Staten dit ook
doen.
2. Indien de overige staten overeenko-
men' gedurende de ontwapeningsperiode
un naburen niet aan te vallen, met be-
oud van de bestaande verdragen, dan
gullen de Vereenigde Staten dit eveneens
doen.
3. In geval van overtreding van één
jan deze verdragen zullen de Vereenigde
Mn 9n I?8-* afldere landen overleg ple
na int^e!1 geen formeel consultatief
Pact is geteekend.
De melkboerenstaking In Wisconsin.
stoV'' ^'Waukee wordt gemeld, dat de
aer melkboeren in Wisconsin een
Voi-pil-ii Jf?en<*er karakter aanneemt.
verschillend0 zuivelfabrieken zijn geslo-
dei4<-Ijt i^e boeren dreigden deze an-
Tno? i?8 te zullen laten springen.
Hh« n "e troepen der nationale mi-
«m w ongeve?r 1000 boeren is het tot
van hm1* ,gek<>men. waarbij de militie
bomm uke waPenen en van traangas-
8on^» g®bruik maakte. Ruim 100 per-
gouvemnn aan, weerszüde gewond. De
coTTino uou neen nog i*
biliseerd^Eta h natio,nale militie gemo"
bezet nm k ren houden alle wegen
hinderen p ^an?P°rt van melk te ver
derven Gro°te hoeveelheden melk be-
Strenoe bezuinigingsmaatregelen In
Ti België,
aiaisttrraad gehouden, dis tot
7 uur heeft geduurd. Besloten werd de
financieele machtigingswet Vrijdag in de
staatscourant >te publiceeren.
Verder zijn een aantal maatregelen ge
troffen, verband houdend met de sanee
ring van de rijksfinanciën. Zoo besloot de
ministerraad o.a., dat nieuwe strafmaat
regelen zullen worden toegepast, teneinde
alle bedrog inzake belasting, toekenning
en uitkeering der ouderdomspensioenen,
werkeloozensteun enz., onmogelijk te
maken.
Alle credieten, bij de begrootingen der
verschillende departementen voorzien, zul
len met uitzondering van de bedragen, be
stemd voor de uitkeering, der salarissen,
met 20 pot. worden verminderd.
De credieten voor den aankoop van ma
teriaal en voor de uitkeering van reisver-
goeding aan de ambtenaren, worden met
10 pet. verlaagd.
De positie van de op wachtgeld staande
ambtenaren zal worden herzien.
Een commissie zal binnen twee weken
voorstellen indienen strekkende tot ingrij
pende bezuiniging op de uitgaven voor
drukwerken. Sommige door den staat be
kostigde publicaties zullen ophouden te
verschijnen. Instructies worden gegeven
met het oog op een mogelijke herziening
van de reeds toegekende vergoedingen we
gens oorlogsschade, die meer dan 500.000
goudfrancs bedragen. De contróle op de
uitgaven door de diensten van den staat
gedaan, zal aanzienlijk worden verscherpt.
Ook heeft de regeering het voornemen
een manifest te riohten tot de natie, waar
bij op de medewerking van alle goede
staatsburgers wordt gerekend om 'het
groot gevaar, dat de rijksfinanciën be
dreigt, te helpen afwenden.
Geen Nazi's In het Oostenrijksche leger.
Naar de Wachtpost meldt zijn 76 leden
der weermacht, die met de nat.-soc. be
weging sympathieseerden, op staanden
voet uit den Oostenrijkschen legerdienst
ontslagen.
Militairen, die lid zijn van de Duitsohe
turnvereeniging, worden uitgenoodigd deze
onverwijld te verlaten.
De Prins van Wales over krotwoningen.
De Prins van Wales heeft op de jaar-
lijksche bijeenkomst van de Vereeniging
van gemeentebesturen een toespraak ge
houden over het probleem van de krot
woningen, waarin hij een beroep doet op
de publieke opinie om te ontwaken. Hij
bepleitte een uitwisschen van de smet, die
een schande is voor het land. Laten wij',
zoo zeide hij, een nieuw Engeland opbou
wen en huizen verschaffen, die met de
waardigheid en grootheid van ons ras
overeenkomen. Krachtig en beslist ver
oordeelde hij de tegenwoordige „weerzin
wekkende toestanden". Hij was er ont
steld over, dat zulke toestanden kunnen
bestaan in een beschaafd land als Enge
land.
Economischs wereldconferentie.
Uit Londen wordt gemeld, dat, wanneer
Koning George op 12 Juni a.s. de econo
mische wereldconferentie opent, zijn stem
over de geheele wereld gehoord zal kun
nen worden. De Britsche radiodienst zet
een grootsch schema van uitzending op
en allen vreemde mogendheden wordt
verzocht om medewerking voor eventueelo
heruitzending. De extra-kosten die ge
maakt worden door de conferentie te hou
den te Londen inplaats van te Genève,
zullen door de Britsche regeering worden
gedragen
Geweldige boschbrand in Mexico.
In de buurt van de stad Puebla zijn bij
een geweldigen boschbrand 40 kolen
branders om het leven gekomen, nadat zij
door het vuur omringd, niet meer konden
ontkomen.
Meer dan 200 personen verkeeren op
het oogenblik nog in levensgevaar, daar
de brand zich heeft uitgebreid. Ontzaglijke
rookwolken maken hun redding onmoge
lijk, daar de boschbrand een ongekenden
omvang heeft aangenomen.
Van de veertig lijken zijn er slechts elf
herkenbaar. Er spelen zich op en bij de
plaats des onheils hartverscheurende too
ngelen af.
Revolutie op Cuba.
Volgens berichten uit Havana, is op
Cuba een nieuwe revolutie uitgebroken.
1200 opstandelingen uit Trinidad (aan de
zuidkust van Cuba, ongeveer in het mid
den), gesteund door de bevolking der ste
den 'Canctus Spiritus, Moron en nog eeni-
ge andere steden in de provincie Santa
Clara (welke in het centrum van het
eiland ligt), zijn in botsing gekomen met
regeringstroepen. De verliezen aan beide
zijden worden geschat op 100 dooden. Pre
sident Machado heeft versterkingen ge
zonden naar de Zuidelijke provincies.
Machtigingswet In den Prulslschtn
Landdag.
De zitting van den Pruisisohen land
dag is 'gisterenmiddag met een regeerings-
verklaring van minister-president Göring
geopend.
Göring, die luide toegejuicht wordt, be
gon met te verklaren, dat de nieuwe Prui
sische regeering dezelfde doeleinden na
streeft als Hitier.
Qöring verklaarde zijn functie in de
eerst» plaats te hebben aanvaard als ver
trouwensman van Hitler.
Hij stelde zich in elk opzicht verant
woordelijk voor de maatregelen der Prui
sische regeering en beloofde de Pruisi
sche politiek in de rijkspolitiek te zullen
inschakelen.
De eerste étappe van de nat.-soc. revo
lutie is in hoofdzaak voltooid, de tweede
is die van den opbouw. Eenige grondbe
ginselen zijn daarbij: uiterste zuinigheid,
pijnlijke eerlijkheid en plichtsbetrachting
in het bestuur, bevorderen van het hooger
onderwijs, waarbij slechts uit het Duitsche
volk voortgesproten leeraren werkzaam
mogen zijn.
Wat het binnenlandsch bestuur betreft
hechtte spr. waarde aan een eerlijk ambte
narendom, waarvoor hij zelf de zorg op
zich nam, alsmede aan een goed georgani
seerde politie tot afweer van elke actie
tegen den staat.
Hij wees op het meedoogénloos optreden
tegen corruptie, de verantwoordelijkheid
van den leider, de noodzakelijkheid van het
doen verdwijnen van groepen belangheb
benden met de daaraan verbonden voor
het economisch leven noodlottige gevolgen.
De spreker der soc.-dem. fractie legde
een verklaring af, waarin hij tegen de
machtigingswet opkwam en klaagde over
■het ontbreken van rechtsgelijkheid.
Kube, leider der nat.-soc. fractie stelde
hem de vraag, met welk recht de soc.-dem.
het waagden van rechtsgelijkheid te spre
ken. Hij herinnerde aan de onderdrukking
der nazi's onder de door Marxisten ge
leide regeeringen.
De machtigingswet werd daarop aange
nomen met algemeens stemmen behalve die
der soc.-dem.
Korte Berichten.
Uit Bombay wordt gemeld, dat de
geneesheeren van oordeel zijn, dat Ghandi
zijn vasten goed zal doorstaan. Hij heeft
thans nog 11 dagen te vasten. Als hij zijn
vasten goed doorstaat, zal hij binnen twee
maanden weer geheel hersteld zijn.
Wolff meldt, dat de sociaaldemo
cratische afgevaardigden van de „Kreis"-
dag van Stahm (Oostpruisen) verzocht
hebben als hospitanten opgenomen te mo
gen worden in de nationaal-socialistische
fractie. Het nationaal-socialistische pers
bureau schrijft daarvan: „Ze kunnen lang
wachten!"
Er zijn nu in Engeland 91.000 werk-
loozen minder dan een maand geleden.
DE KABINETSFORMATIE.
Dr Colijn spoedig gereed?
Naar verluidt, is dr Colijn begonnen
met verschillende personen te polsen over
het zitting nemen in het nieuwe kabinet.
Verwacht wordt, dat hij spoedig met de
samenstelling ervan gereed zal zijn.
Naar de „Maasbode" vernam zijn er
aanwijzingen, dat het in de bedoeling van
dr Colijn ligt om een of meer leden van
het aftredend kabinet in het nieuwe mi
nisterie te doen zitting nemen.
Het telegram van de Koningin aan
Roosevelt.
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel heeft aan H. M. de
Koningin een telegram gezonden van den
volgenden inhoud:
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel betuigt H. M. de
Koningin haar groote dankbaarheid voor
de treffende woorden, waarin H. M. in
Haar antwoord aan President Roosevelt
uiting heeft gegeven aan een overtuiging,
die in het overgroote deel van het volk
leeft.
Moge deze daad van Uwe Majesteit
mede van invloed zijn op het wederkeeren
van vertrouwen tusschen de volkeren en
op het herstel van een daaruit voortko
mend vrij handelsverkeer."
Van het Hof.
De Koningin-Moeder is voornemens,
Woensdag 24 Mei, des morgens, per auto
uit Dén Haag naar Soestdijk te vertrek
ken voor het jaarlijksche zomerverblijf
aldaar.
Eerste Kamer.
Het centraal stembureau heeft in een
gistermiddag gehouden zitting in de va
cature, ontstaan door het bedanken als
lid door den heer J. J. W. IJsselmuiden,
tot lid van de Eerste Kamer benoemd
verklaard den heer W. J. Andriessen te
Utrecht.
De heer Wijnkoop gearresteerd.
De heer D. Wijnkoop, die gisteravond
te Tiel in een vergadering van communis
ten het woord voerde, naar aanleiding
van de rechtssitting te Tiel, weer de hee-
ren L. de Visser en Roestam Effendi wer
den veroordeeld wegens beleediging en
opruiing, is daar door de politie gearres
teerd.
In zijn rede sprak de heer Wijnkoop
opruiende woorden tegen het openbaar
geeag, wat voor de politie aanleiding was
om den heer Wijnkoop in hechtenis ts
nemen.
De officier van Justitie te Tiel heeft
den heer W. in verhoor genomen, waarna
hij is ingesloten in het Huis van Bewa
ring.
Arbeidsovereenkomst In de bouw
bedrijven.
In de gisteren voortgezette jaarverga
dering van den Patroonsbond voor de
bouwbedrijven in Nederland te Arnhem
is besloten de einde September a.s. afloo-
pende landelijke arbeidsovereenkomst
niet te verlengen.
Betreffende de gedachte om tot een fu
sie te komen met den Ned. Aannemers-
bond werd het bestuur gemachtigd het
overleg met laatstgenoemden bond voort
te zetten.
Gemeenteraadslid-bedrijfsdirecteur.
Ged. Staten van Noord-Holland hebben
geen aanleiding gevonden het besluit van
den raad van Bussum tot schorsing van
den heer A. J. Lafeber als raadslid op te
heffen. Zij motiveeren dit met de opvat
ting, dat de heer Lafeber als bedrijfsdi
recteur van de Bussumsche waterleiding,
gezien zijn positie in die maatschappij
middellijk deelneemt aan leveringen aan
de gemeente en besluiten hem vervallen
te verklaren van het raadslidmaatschap.
Het werk der rijksbemiddelaars.
Het jaarverslag der rijksbemiddelaars
maakt melding van de behandeling van
113 dreigende of reeds uitgebroken ar
beidsgeschillen in 1932. Van de belang
rijkste wordt de afloop meegedeeld en
daaruit blijkt, dat het vrij dikwijls is ge
lukt, door het ingrijpen der rijksbemid
delaars het uitbreken van conflicten te
voorkomen.
Opdrachten van gemeenten aan
particulieren.
Op de vragen van den heer I. H. J.
Vos betreffende het zooveel mogelijk
doen verstrekken van opdrachten door
gemeentebesturen aan zelfstandige am
bachtspatroons hebben de ministers Ruys
de Beerenbrouck en Verschuur het vol
gende geantwoord:
Ontegenzeggelijk is tengevolge van den
algemeenen slechten economischen toe
stand de positie van vele ambachtsbedrij-
ven, ook op het platteland, niet gunstig.
Aangenomen mag worden, dat de ge-
mt,entebesturen, voor zoover zij financieel
daartoe in staat zijn, opdrachten aan het
bedrijfsleven niet achterwege laten.
Onder deze omstandigheden achten de
ministers, aangenomen, dat de strekking
van de vraag is, dat meer werk door de
gemeentebesturen zal worden uitgegeven,
het niet verantwoord, een aanschrijving
aan de gemeentebesturen te doen uitgaan.
Het landbouwconfllct in West-Brabant.
Naar aanleiding van het landbouwcon-
flict in West-Brabant is te Zevenberg-
schenhoek een vergadering gehouden van
r.-k. werkgeversbonden, de Maatschappij
van Landbouw en den N. G. B. Ongeveer
20 voorzitters van diverse afdeelingen
waren tegenwoordig.
.De landbouworganisaties kwamen tot
het besluit, het arbitrage-commissiebe
sluit, door de landarbeiders genomen, te
aanvaarden en deze week nog een verga
dering te beleggen, teneinde een arbiter te
benoemen. Aan de landarbeidersbonden
is bereids bericht van het genomen besluit
gezonden.
Daarmee is practisch gesproken het
landbouwconflict in deze streken opgehe
ven, tenzij de rijksbemiddelaar geen over
eenstemming kan bereiken, hetgeen, naar
men meedeelde, zoo goed als uitgesloten
zal zijn.
Conflict in Groningen geëindigd.
Het loonconflict in de steenindustrie in
Oostelijk Groningen is geëindigd. Alle
steenfabrikanten zijn tot overeenstemming
gekomen met hun arbeiders omtrent het
collectief contract.
Loonactie In het veenbedrijf.
De vervenersvereeniging „Dedemsvaart
en omstreken" heeft den burgemeester
van Goevorden medegedeeld, dat hij zijn
voorstel om de loonsverlaging te beper
ken tot 5 pet. heeft aanvaard. De arbei
ders zullen nu een stemming houden over
dat voorstel en moeten voor Zaterdag 12
uur aan de verveners mededeelen hoe zij
tegenover dat voorstel Btaan.
Korting op de Indische pensioenen?
De „Javabode" meldt, dat de Indische
regeering aan den minister van Koloniën
telegrafisch verzocht alsnog te willen
toestaan de invoering van een korting van
10 pet. op de Indische pensioenen door
te voeren, waardoor een bepariag van
18.700.000 ion word»» verkregen.
Binnenland.
De heer Wijnkoop gearresteerd.
Het kabinet aposdig gereed?
Vereeniging van Kerkvoogdijen in Zes-
land.
Landarbeidersconflict in Z.-Vlaanderen.
Buitenland.
Revolutie op Cuba.
Bezuinigingen in België.
Ingezonden Mededeellng.
Product
sn niet in de gelegenheid
naar den tandarts te gaan,
dan zullen één ot twee
"AKKERTJES" U den wel-
doenden rust geven, waar-
®v j !l naar U zoozeer verlangt.
Zorg U er dus voor steeds
"AKKERTJES" in huis te
hebben. Ze komen altijd van
pas bij Hoofdpijn, Migraine,
Zenuwpijnen, n Kou, enz.
Per 12 stuks slechts 50 cent.
Gebruik! dut voortaan uitsluitendt
Votg.fi. reeept van Apolhtktr Dumonf
"AKKERTJES"
Het conflict to IJmuiden.
In de bespreking met den Rijksbemid
delaar omtrent het conflict in IJmuiden
werd aan de delegatie der arbeiders als
het standpunt der reeders medegedeeld:
a. dat een met den Centralen Bond van
Transportarbeiders te sluiten contract
zou moeten loopen tot April 1934.
b. dat tot eind December dit diende te
geschieden op de voorwaarden van het
contract met den Christelijken Bond ge
sloten;
c. dat van 1 Januari tot April een
loonsverlaging van 10 pet. voor de zeelie
den zou worden toegepast, die dan even
eens voor den Christelijken Bond zal gel
den.
Deze voorwaarden boden geen grond
slag voor onderhandelingen, zoodat de
besprekingen zonder resultaat zijn geëin
digd. Nadrukkelijk is ter conferentie
vastgesteld, dat het initiatief voor deze
bespreking uitsluitend van den Rijksbe
middelaar is uitgegaan.
Onduldbare terreur.
Het Tweede Kamerlid Amelink heeft
den minister van binnenlandsche zaken,
voorzitter van den raad van ministers,
de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de regeering kennis genomen
van een artikel in De Fakkel van Zater
dag 13 Mei 1933, pagina 1, kolom 3 en 4,
waarin onder het opschrift „De staking
in het Visscherijbedrijf" o.m. het volgende
voorkomt:
„wij zullen echter de boycot verscher
pen. En 't moet inderdaad zoo zijn dat,
èn de aangevoerde visch door onderkrui
pers, in het land geen afnemers vindt,
maar daarnaast dat geen enkele onder
kruiper of trawant nog een bete voedsel
kan bekomen."?
2. Is de regeering niet van oordeel, dat
onverwijld maatregelen genomen dienen
te worden, opdat een dergelijke, blijkbaar
geoorloofde, openlijke aansporing en op
wekking tot toepassing van een honger-
boycot kan worden tegengegaan?
IS DE VOLKENBOND EEN
MISLUKKING?
Het was gisteren 14 jaar geleden, dat
de Volkenbond werd gesticht.
De Volkenbond, die ten doe1! heeft het
oorlogsgevaar te verminderen en, Iden
vrede en de welvaart te bevorderen.
Maar wat beteekent deize Bond nu in
de practijk? Doet hij werkelijk iets?
Worden resultaten bereikt?
Op deze vragen antwoordt het „Hbld"
o. m. het volgende:
Zonder een opsomming van de resul
taten van den veertienjarigen arbeid van
den Volkenbond te willen geven, mogen
hier toch enkele feiten worden gememo
reerd. i i i |(i |4!
De vreedzame beslechting van het ge
schil over de Aalandseilaaden dateert
reeds via 1990—.'91,
