Man en vrouw zijn één
WOENSDAG tO MEI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 187
Buitenland
Binnenland.
Mogen kinderen snoepen?
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontiën 30 cent per regel. Tijgerenden
mededeelingen 60 eest per regel Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Teekenend.
Gisteren is de buitengewone zitting der
Staten-Generaal namens de Koningin
door den Minister van Binnenlandsche
Zaken geopend.
Bij deze openingsplechtigheid, die in
verband met den politieken toestand al
leen formeele beteekenis had, waren ook
de Sociaal-Democraten tegenwoordig.
Als H. M. de Koningin de zitting met
het voorlezen van een Troonrede opent,
dan blijft de roode fractie thuis. Dan
neemt zij aan de plechtigheid die toch
een onderdeel vormt van het parlemen
taire leven, geen deel.
Maar als de Koningin niet zelf ver
schijnt, dan is de roode groep aanwezig.
Toch wel teekenend!
De Kabinetscrisis.
Verschillende bladen bevatten meer of
minder breede beschouwingen over de op
lossing van de Kabinetscrisis en de vraag
of Br Colijn al of niet in staat zal zijn
de hem gegeven opdracht te vervullen.
Wij hebben hieraan weinig aandacht
geschonken om de eenvoudige reden, dat
we hier te doen hebben met speculatieve
beschouwingen zonder redelijke basis.
Eerst hebben we de mededeeling gehad
dat Dr Golijn probeerde een rechtsch Ka
binet te vormen, daarna dat dit pogen
„blijkbaar" mislukt was en dat nu ge
poogd werd een Kabinet op breedere ba-
sis samen te stellen. En nu weten som
mige bladen weer te vertellen, dat de po
litieke barometer achteruit loopt, dat de
kansen van een Kabinet op breedere basis
schijnen te verminderen en dat dus met
het optreden van een extra-parlementair
Kabinet rekening moet worden gehouden.
Dit laatste zou in verband staan met het
verzet van de R.-K. Kamerfractie tegen
een Kabinet op breedere basis.
Het schijnt heel gewichtig aan deze
beschouwingen weer andere beschouwin
gen te verbinden. Maar per slot van re
kening blijft het in hoofdzaak bij gissen
met daarbij de groote kans om te missen.
Tot nu toe staat alleen vast, dat aan
Dr Colijn opdracht is verleend een parle
mentair Kabinet te vormen en dat de heer
Colijn aan een vijftal fracties verzocht
heeft haar oordeel kenbaar te maken over
een door hem ontwerpen program.
Dat ia alles. Het is niet veel.
Maar met dit weinige zullen we voors
hands tevreden hebben te zijn.
De toewijzing der candidaten.
Aan de A.-R. partij zijn in verband
met de gehouden verkiezingen 14 zetels
toegekend, n.l. 1 voor de lijsten in de
kieskringen ArnhemNijmegen, 1 voor
Rotterdam, 1 voor Den Haag, 1 voor
Leiden, 2 voor Dordrecht, 1 voor Am
sterdam, 1 voor Haarlem, 1 voor Mid
delburg, 1 voor Utrecht, 1 voor Leeu
warden, 1 voor Groningen en 1 voor
Assen.
Bij de daarna gehouden loting werd
de heer Colijn gekozen verklaard voor
Zeeland, de heer Van Dijk voor Arnhem
—Nijmegen; de heer Schouten voor Rot
terdam; de heer Duymaer van Twist
voor Den Haag; de heer Van den Heu
vel voor Leiden; de heeren De Wilde en
visscher voor Dordrecht; de heer Smeenk
voor Amsterdam; de heer Van Dobben
e Bruyn voor Haarlem; de heer Ame-
unk voor Leeuwarden; Ds van der Zaal
voor Zwolle; de heer Zijlstra voor Gro-
mgen en de heer Terpstra voor Assen.
in ,^oeY^z^I1S is yan groote beteekenis
roand met de eventueele opvolging.
iJwT ?ls de nrs 17 tot 20, die voor
aeren kisbi^ weer anders zijn
ue beurt mochten komen,
uvengens kan evenals dat in 1925 ge-
nader worden geregeld, welk
speciaal hoor een bepaald can-
v wordt bewerkt.
is Hat Z,eeland' het behoeft geen betoog,
's dat da heer Van Dijk.
De impasse te Genève.
over^dT010^11 werden 'de besprekingen
tóugsrnnflt procedure ter ontwape-
woorditra 9 tusschen de vertegen-
Fmkll\Ir- Dpi.tscilland' Engeland,
zitter^vL' Afrika onder voor-
Hendpro Va? ^'torson voortgezet.
taoeD m,°j opnieuw een dringend
werk to ^^göeïden om sneller
zakelijkheid1"1^?11 wees op de nood"*
'hans ?nn 6 onderhandelingen
ten eenpp sP°echg mogelijk met het slui-
%i rrw ^Paningsconventie beëin-
4arm °,!t0n w?rd«n. Verder wees Hen-
PT* JÖAUCI wet» X1T311-
komst" d0„ °P' de aanstaande bijeen-
Wn Posif;£>feC°I10?i'sc'le wereldconferentie
co^atie vSï d6r °ntwapeniDgS"
uiterst?! 0er^sterei1 de toestand tot het
dec pfPnan was> heeft men thans
dat de toestand algemeen wat
rustiger beoordeeld wordt. De toonaan
gevende delegaties hebben thans klaar
blijkelijk besloten op de initiatieven van
den Britschen vertegenwoordiger in te
gaan en een practische oplossing te zoe
ken in de kwesties, waaromtrent de mee-
ndngen zeer ver uiteenliepen.
België's volmachtenwet.
Zooals aangekondigd, heeft de Belgische
regeering gisteren in het parlement haar
voorstellen ingediend om financieele vol
machten te bekomen. Er was veel belang
stelling op de publieke tribune.
De tekst van het machtigingsontweirp
vermeldt o.m., dat de volmacht gevraagd
wordt voor den duur van drie maanden.
Na deze periode zal de regeering verslag
van haar werk moeten uitbrengen. In een
kort debat bracht de socialist Vandervelde
naar voren, dat de grondwet in het ge
drang wordt gebracht en dat hij zich er
tegen verzette, dat alle macht aan de re
geering wordt overgedragen met tijdelijke
uitschakeling van het parlement. Daarna
werd de vergadering gedurende eenige
uren geschorst om den groepen gelegen
heid te geven, over de voorstellen te be
raadslagen.
Met 99 tegen 81 stemmen werd daarna
besloten, het ontwerp naar een bijzondere
commissie te verwijzen en het vandaag in
spoedhehandeling te bespreken.
De staking in Spanje.
De door de extremistische elementen
afgekondigde algemeene staking kan als
mislukt worden beschouwd. Verscheidene
daden van sabotage worden echter gemeld.
Deze waren vooral tegen de eledtriciteits-
fabrieken gericht. 'Getracht is twee elec-
trische centrales met dynamiet te ver
woesten.
Te Alicante zijn de rails van den spoor
weg met dynamiet vernield. Het kwam tot
botsingen met de politie, waarbij twee ar
beiders gedood en verscheidene gewond
werden.
Te Bilbao kwam bet tot een schietpartij
tusschen de betoogers en de politie.
Te Jotiva werd de politie door de sta
kers aangevallen. Bij de daarop volgende
botsing werden drie personen gedood en
verscheidene anderen gewond.
In een der drukke straten van Madrid
werd een auto van de crimineele politie
door een groep syndicalisten aangevallen.
Bij dezen aanslag was een vrouw betrok
ken, die in een mand verscheidene bom
men had verborgen, welke op den politie
wagen werden geworpen, waar zij ont
ploften, zoodat de auto vernield werd. Van
de zes inzittenden werd een gedood en vijf
ernstig gewond. In bet vuurgevecht, dat
volgde, werd een man gedood en tal van
personen gewond. 40 personen zijn gear
resteerd.
Geen invrijheidstelling der Engelsche
ingenieurs in Rusland.
Volgens een bericht van Reuter uit
Moskou, gelooft men algemeen, dat er ge
ringe kans bestaat op invrijheidstelling
van Thornton en Mac Donald, zoolang
het Engelsche embargo duurt.
De geruchten over de a.s. afkondiging
van een algemeene politieke amnestie,
waaronder ook de beide Engelschen zou
den vallen, worden in officieele kringen
formeel tegengesproken.
Fransch postvliegtuig neergestort.
Zes dooden.
Een Fransch postvliegtuig, dat te Bar
celona met bestemming naar Toulouse ge
start was, kwam na een vlucht van een
uur tengevolge van een opkomenden ne
vel in botsing met een huis van bet op een
hoogte van 1700 M. gelegen Spaanscbe
dorp Villagran.
Het toestel geraakte in brand, stortte
neer en werd geheel vernield. AUe in
zittenden, de piloot, de radiotelegrafist,
een vertegenwoordiger van de luchtvaart
maatschappij, waaraan het vliegtuig toe
behoorde, en drie passagiers kwamen om
het leven.
„Gelijkschakeling" van de banken?
In verband met de arrestaties van eeni
ge bankdirecteuren, welke in de laatste
dagen plaats hadden, heerscht in Berlijn-
sche bankkringen groote opwinding.
Men verwacht, dat de „gelijkschake
ling" ook bij de gToote banken doorge
voerd zal worden en in verband hiermede
belangrijke wijzigingen bij verschillende
directies zullen plaats hebben.
Enkele directeuren van de DTesdener
Bank zijn reeds niet meer op hun post
verschenen.
Gandhi geniet.
Gandhi is voor de zooveelste maal het
middelpunt der wereldbelangstelling.
Reuter seint uit Poona, dat Gandhi gis
termorgen vroeg is opgestaan. Na zijn ge
beden verricht te hebben, gebruikte hij
zijn ontbijt: een glas water.
De mahatma stond verbaasd over de
luxe, waarmede hij thans is omringd en
schepte er zichtbaar behagen in. Ook ge
noot hij van het prachtige landschap, dat
voor hem openlag.
Tumult in den gemeenteraad te Munchen.
In de zitting van den gemeenteraad te
Munchen heeft het lid van den raad, dhr
Amann, zich in een verklaring tegen het
feit gekeerd, dat de sociaal-democrati
sche gemeenteraadsleden ter gelegenheid
van een huldebetoon aan rijkskanselier
Adolf Hitler en aan den rijksstadhouder
van Epp, ostentatief de zaal hebben ver
laten. In dit verband eischte de nationaal
socialistische fractie, dat de socialistische
leden allen van de zitting zouden worden
uitgesloten. Naar aanleiding van deze ver
klaring verzocht burgemeester Fiehler
den sociaal-democraten de zittingzaal te
verlaten. Toen zij aan dezen eisch geen
gehoor gaven, zijn zij door de nazi's met
geweld uit de zaal verwijderd.
Korte Berichten.
1 Het seismografisch observatorium
te Athene deeelt mede, dat Maandag op
het schiereiland Chalcidice sterke aard
schokken zijn waargenomen.
Het Engelsche lagerhuis heeft met
241 tegen 39 stemmen een voorstel van
Lansbury verworpen, om de begrooting
van buitenlandsche zaken met honderd
pond sterling te verlagen.
Met deze stemming, waarvan de uitslag
een goedkeuring beteekent van de buiten
landsche politiek der regeering, werden
de debatten over de economische wereld
conferentie besloten.
i Officieus wordt tegengesproken, dat
de Fransche ministerraad reeds een be
sluit zou hebben genomen, om den 15 Dec.
vervallenden termijn van de oorlogs
schuld aan Amerika niet te betalen. De
beslissing van den ministerraad zal eerst
later genomen worden en afhangen van
de houding der Amerikaansche regee
ring.
De Japanners hebben gisteren een
krachtigen aanval ondernomen langs den
Grooten Muur en de Mongoolsche grens.
in hun lof over „Zij"-crême. Zij is inder
daad even onmisbaar voor de verzorging
van huid en teint der vrouw, als voor den
man die op pijnloos, spiegelglad en onbe
rispelijk scheren gesteld is. In prijzen van
2075 cent.
DE KABINETSCRISIS.
Naar „De Tijd" (r.-k.) verneemt, had
den Maandagavond nog slechts enkele
fracties kunnen voldoen aan het verzoek
van dr Golijn, om dezen schriftelijk haar
opvattingen over het door den formateur
ontworpen program toe te zenden. Ook de
r.-k. Kamerfractie zou nog gisteren haar
vergadering voortzetten, om haar bevin
dingen te formuleeren.
FINANCIEELE MOEILIJKHEDEN TE
ZAANDAM.
Eigenaardige houding van B. en W.
Helt schrijven van den Minister van
Financiën aan het gemeentebestuur van
Zaandam, dat de periodieke uitkeering uit
het gemeentefonds, welke dezer dagen zou
worden verstrekt, is ingehouden, omdat
aan de voorwaarden voor verlenging der
Kasgeldleening ad 314 millioen, welke per
1 April reeds afliep, nog steeds niet was
voldaan, heeft het stadsbestuur den schrik
op het lijf geslagen. In allerijl werd een
bijeenkomst van B. en W. belegd, waarin
unaniem werd besloten de nog altijd vigee-
rende vacantietoelagen in te trekken en
over te gaan tot een nieuwe loonsverlaging
voor het gemeentepersoneel van 3 pelt. Be
halve deze bezuinigingen, welke reeds een
verlaging van f 45.000 op het budget 1933
te weeg brachten, werden nog diverse klei
nere besnoeiingen op de begrooting toege
past, waardoor het te kort van ruim
f 100.000 kan worden weggewerkt en aan
Ged. Staten en regeering dus een sluitende
ontvang- en uitgavenlijst kan worden over
gelegd.
'Over deze voorstellen zal de raad in zijn
vergadering van a.s. Dinsdag zijn oordeel
uitspreken.
Intusschen zijn B. en W. ter audiëntie
geweest naar Den Haag, waar zij op het
Departement van financiën de noodige in
lichtingen hebben verstrekt en hebben
aangedrongen op uitbetaling der gewone
termijnbedragen, daar anders de gemeente
zonder kasgeld kwam en de uitkeeringen
aan de werkloozen gevaar zouden loopen.
De indruk, welken het college in Ben Haag
kreeg, was, dat men den boel in Zaandam
niet spaak zou laten loopen, nu inmiddels
de goede wil van het college bleek uit zijn
unaniem voorgenomen bezuinigingen.
In de jongste vergadering van de com
missie van georganiseerd overleg werden
de nieuwe bezuinigingsvoorstellen voor
zoover zij de rechtpositie van het perso
neel raken, ter tafel gebracht. Na lang
durige debatten ie men in deze vergade-
Ingezonden Mededeeling.
Dit is voor vele ouders nog steeds
een open vraag. Toch is deze
kwestie heel gemakkelijk op te
lossen. Als Uw kinderen weer
vragen om iets „lekkers" geef ze
dan de origineel e KING Peper
munt Waarom? Omdat KING niet
alleen een heerlijke smaak en geur
bezit, maar tevens door het edele
natuurproduct, waaruit het bereid
is, de eetlust opwekt.
KING Extra Streng.
ring echter niet tot overeenstemming kun
nen komen en er zal dus geen advies aan
B. en W. worden uitgebracht. Bij de stem
ming verklaarden zich de vertegenwoor
digers der vakvereenigingen tegen de ver
lagingen, terwijl de voorzitter wethouder
Kamphuys (R.K.) en de heer M. Plooyer
(S.D.A.P.) vóór de loonsverlagingen
stemden en de heeren J. de Vries (R.K.)
en Datlentrop (V.D.) zich van stemming
onthielden, omdat zij van oordeel waren,
dat zij hier voor een fait accompli werden
gesteld en onafhankelijk van hun stem de
bezuinigingen 'toch moesten worden door
gevoerd.
In deze vergadering is bovendien komen
vast te staan, dat B. en W. reeds op 5
Maart een uitvoerig schrijven van de re
geering hadden ontvangen, waarin de
eisch was gesteld, dalt de begrooting-1933
onverwijld zou worden sluitend gemaakt,
waaraan de mededeeling was verbonden,
dat anders de periodieke gemeentefonds-
uitkeering zou worden ingehouden.
Uit de vergadering werd ernstige critiek
geuit, dat B. en W. dezen brief onder zich
gehouden hadden, waarbij verband werd
gezocht met den datum der verkiezingen
en dat zij, na ontvangst van het tweede
schrijven van den minister, deze aange
legenheid onvoorbereid, zonder den raad
er in gekend te hebben, in het G.O. had
den gebracht, nadat reeds B. en W. una
niem tot de genoemde bezuinigingen had
den besloten en wel met terugwerkende
kracht vanaf 1 Januari 1933.
Het bleek voorts, dat de S.D.A.P.-leden
van den raad van het geheele verloop van
deze zaak op de hoogte waren, waarover
bij de andere aanwezige raadsleden groote
ontstemming heerschte. Zoo konden de be
zuinigingsvoorstellen dan ook alleen van
S.D.A.P.-zijde worden verdedigd.
De Eerste Kamer.
In de gisterenmiddag gehouden verga
dering zijn benoemd tot leden van de ge
mengde commissie voor de stenografie de
heeren Slingenberg, Janssen en van Git-
ters.
Tot voorzitters der afdeelingen werden
gekozen resp. de heeren van Sasse van
IJsselt (R.-K.), Michiels van Kessenich
(R.K.), Janssen (R.K.), v. Gitters (A.R.)
en v. Lanschot (R.K.); tot ondervoorzit
ters de heeren ter Haar (G.H.), Polak
(S.D.A.P.), de Vlugt (A.R.), Diepenhorst
(A.R.) en de Gijselaar (C.H.).
De Tweede Kamer.
In de gisterenmiddag gehouden verga
dering zijn benoemd tot leden van de
commissie voor onderzoek van de geloofs
brieven de heeren Bongaerts, de Wilde,
Joekes en v. d. Waerden en mej. Katz.
De voorzitter zal de vergadering weer
bijeenroepen, zoodra het rapport der com
missie zal zijn ingekomen, waarschijnlijk
heden half twee.
Nader wordt gemeld, dat de Tweede
Kamer hedenmiddag bijeen zal komen te
half twee uur.
Aan de orde is: toelating en beëediging
der leden; opmaken nominatie voorzitter
schap.
De Machtigingswet.
In het Staatsblad is afgekondigd de
wet van 5 Mei 1933 tot verleening van
bevoegdheden tot het nemen van bijzon
dere maatregelen in het belang van den
landbouw.
Onze tuinbouw en de overeenkomst met
Duitschland.
De Coöperatieve Groentenveiling Pijn-
acker Omstreken G.A. te Pijnacker
heeft in haar algemeene vergadering een
motie aangenomen, waarin zij haar leed
wezen uit over het feit, dat de onderhan
delingen met de Duitsche regeering er toe
hebben geleid, dat de uitvoer van sla 1
een der hoofdproducten naar dat land
vrijwel onmogelijk is geworden, waardoor
de geldelijke opbrengst dermate gering is,
dat nu alreeds te verwachten is dat een
groot gedeelte der tuinders niet in staat
zal blijken te zijn in het aanstaand na
jaar hun bedrijf te kunnen voortzetten.
Mede ais gevolg hiervan zal niet alleen
groote werkloosheid ontstaan, doch ook
deze tuinders zullen dan financieel ge
steund moeten worden, omreden er ook
voor hen geen werk zal te vipden »ijn.
Binnenland.
De brandweer op Zuid- en Noord-Beve
land.
Financieele moeilijkheden te Zaandam.
De handel en de Tarwewet.
Buitenland.
De impasse te Genève.
Fransch postvliegtuig verongelukt.
Hoewel dankbaar voor den reeds toege
zegden steun, kan toch niet worden ont
kend, dat deze absoluut onvoldoende ia.
De vergadering drong er dan ook met
de meeste klem op aan, dat spoedig een
regeling zal worden bekend gemaakt,
welke het den tuinder mogelijk maakt zijn
bedrijf te kunnen voortzetten.
Met algemeene stemmen werd besloten
deze motie ter kennis te brengen van het
Centraal Bureau van Veilingen met het
verzoek de Regeering hierover nader in
te lichten. 1 I I ll ;dÉ
Aanvallen op den gulden.
Naar het „Hdbl." verneeemt, heeft het
Amsterdamsche parket aan de politie daar
ter stede opgedragen, een diepgaand on
derzoek in te stellen in verband met de
in den laatsten tijd opgedoken geruch
ten, dat door buitenlandsche elementen
aanvallen op den gulden ondernomen
zouden worden.
De dienstweigering bij de Marine.
Te Soerabaja stonden voor den Zee-
krijgsraad 18 Europeesche matrozen te
recht wegens dienstweigering.
Tegen een der beklaagden werd een ge
vangenisstraf van een jaar geëischt, tegen
twee beklaagden 10 maanden en tegen 15
anderen acht maanden, allen met aftrek
van den tijd, doorgebracht in preventieve
hechtenis.
Bovendien werd voor acht beklaagden
verwijdering uit den militairen dienst ge-
eischt.
De tot Kamerlid gekozen Indonesiërs.
In een gisteravond in het Volksgebouw
gehouden vergadering van de Communis
tische Partij Holland, afd. Den Haag,
deelde de spreker, het Tweede KamerHd
de heer L. de Visser, mede, dat door hem
bij den voorzitter der Tweede Kamer een
voorstel is ingediend, ten einde de arti
kelen 129, 131 en 132 van de Kieswet in
dier voege te wijzigen, dat de daarin ge
noemde termijnen, binnen welke de geko
zen Tweede Kamerleden de in die artike
len genoemde stukken en bescheiden moe
ten inzenden, worden gebracht op drie
maanden.
De bedoeling hiervan is, thans een
noodwetje in het leven te roepen, waar
door het mogelijk wordt, dat de bij de
jongste verkiezingen tot Kamerlid geko
zen Indonesiërs ook werkelijk zitting kun
nen nemen.
Een rundvee-centrale.
Men herinnert zich de radio-rede, die
de heer L. Bückmann, regeeringscommis-
saris voor den steun aan de melkveehou
derij onlangs heeft gehouden en in welke
hij heeft gewezen op de wenschelijkheid
van inperking van den rundveestapel. Hij
sprak ervan, dat er z.i. wel 200.000 run-
ders zouden moeten worden afgeslacht.
Deze rede was te beschouwen als pre
ludium op een maatregel, die thans in
voorbereiding is, t.w. de instelling van
een rundveecentrale, welke een beperking
van den rundveestapel ter hand zal heb
ben te nemen.
De bedoeling zou zijn den heer Bück
mann als regeeringscommissaris en den
heer S. van Zwanenberg, directeur van
de Varkenscentrale ais directeur van het
nieuwe instituut aan te stellen.
Suriname in 1930.
Ingediend is een ontwerp van wet,
strekkende tot vaststelling van het slot
der rekening van Suriname over 1930.
De gewone uitgaven hebben bedragen
f 7.507.207,5414, de gewone ontvangsten
f 4.590.007,50/4.
Het bedrag, dat door een bijdrage uit
's Rijks schatkist behoort te worden ge
dekt, is dus te becijferen op f 2.917.200,04,
of f 57.678,04 meer dan het bedrag van
f 2.859.522,waarop die bijdrage werd
geraamd bij de wet van 15 Mei 1930, ter
wijl in de dekking van het nog overblij
vend gedeelte van het nadeelig slot ad
f 113.145,22 nader door leening zal be-
hooren te worden voorzien.
Loonsverlaging textielindustrie.
Zaterdag a.s. zal in de spinnerijen van
de werkgevers, aangesloten bij de En-
schedesche Fabrikantenvereeniging een
loonsverlaging worden afgekondigd. Over
het percentage der korting doen verschil
lende geruchten de ronde. Zekerheid
dienaangaande is evenwel nog niet te
krijgen.
