ffF- VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER!
DINSDAG 9 MEI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No.
Opening der Staten-Generaal.
Buitenland.
TOlkomm
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Uit de Provincie
Uitg; N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Ernergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentifin 30 cent per regel. Ingezonden
mededeeiingen 00 cent per regel KM»e
Advertentiën Dinsdags ©n Vrijdags f 0J5,- hij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Hedenmiddag is in een vereenigde ver
gadering van de beide Kamers de buiten
gewone zitting der Staten-Generaal ge-
°PDed heer deVosvanSteenwijk,
die het voorzitterschap bekleedde be
noemde tot leden der commissie die den
Minister van Binnenlandsche Zaken zou
ontvangen en uitleiden de Eerste Kamer
leden Slingenberg, Ter Haar en Janssen
de Limpens en de Tweede Kamerleden
Duymaer van Twist, Bongaerts, van Dijk,
Dt Vos en Slotemaker de Bruine.
Nadat de Minister, JhrMrCh. J. M.
Buys deBeerenbrouck, was bin
nengeleid hield deze de volgende Ope
ningsrede:
„De Koningin heeft my opgedragen
deze buitengewone zitting van de Staten-
Generaal te openen.
Den dag, aan de stemming voor de
verkiezing van de leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal voorafgaan
de, hebben de Ministers, Hoofden der
Ministeriëele Departementen, hunne por
tefeuilles ter beschikking van de Konin
gin gesteld.
De Koningin heeft hun verzoek in
overweging genomen en de Ministers uit-
genoodigd, zich inmiddels te blijven be
lasten met de behandeling en afdoening,
zoo mogelijk, van de loopende zaken.
De Koningin hoopt, dat het U gegeven
zij, in deze zitting, welke slechts kort van
duur zal zijn, tot heil van ons Vader
land, onder Gods leiding, werkzaam te
zijn.
In naam der Koningin verklaar ik de
buitengewone zitting van de Staten-Ge
neraal te zijn geopend."
Na het uitspreken van deze rede ver
liet de Minister de zaal, waarna de ver
eenigde vergadering werd gesloten.
Roosevelt spreekt.
In zijn radiorede tot het volk zeide
Roosevelt: Wij hebben reden om aan te
nemen, dat do toestand een wei
nig beter is, dan twee maanden ge
leden: De industrie leefde iets op, de
spoorwegen vervoerden meer goederen,
de prijzen der landbouwproducten liepen
een weinig omhoog, doch ik ben niet
voornemens al te enthousiaste verzeke
ringen te geven".
Hij verklaarde, dat het verlaten van
den gouden standaard geheel de bedoe
ling had, om een mogelijke paniek en het
stilzetten van de industrie te voorkomen,
welke zou kunnen worden veroorzaakt
door het onttrekken van goud aan den
nationalen voorraad door het buitenland.
De besprekingen met buitenlandsche
afgevaardigden leidden tot een gezamen
lijke actie ten aanzien van ontwapenings
conferentie en economisch herstel.
De internationale conferentie moet
slagen, de toekomst der wereld eischt dit,
en wij hebben allen ons zelf en elkaar
beloofd, in dit opzicht ons best te doen.
Over de schulden-kwestie sprak de pre
sident niet. In het verder verloop van
zijn rede verklaarde Roosevelt, dat de be
sprekingen met de vertegenwoordigers
an de groote mogendheden een vierledig
doel hadden.
1. Een algemeene vermindering van de
bewapening.
2. Een verlaging van de tarief muren.
*ien stabilisatie van de wisselmarkt.
1 ^en herstel van de vriendschappe-
b e betrekkingen tusschen de landen en
een vermeerdering van het vertrouwen.
°e trek naar 't land in de Vereen. Staten.
"-beweging in
laat V i Heeft de boerenbevolking in de
miliinL j maanden met meer dan een
mülioen doen toenemen.
than1^001" de Vereenigde Staten
zii nnif811 ,gr°c>ter boeren-bevolking, dan
zh ooit gehad hebben.
bouww eel Tweeling van het land-
thans 4ao,ob±aafft llet aantal boeren
1932 -242'000' tegen 31.241.000 in
1920',1S 2? g:rootete toename, die sedert
n 3aar heeft plaats gehad.
Gandhi in vrijheid gesteld,
li* is in vrijheid gesteld.
BiitscLïShUr deelde hem mee' dat de
vasten al he regeenng tet besluit tot
lijk naehfiM?laring' afgelegd onmiddel-
zeide Gandhi 813*11 Vaa de vastenperiode,
rec£e da? brengt mij
God I^Png voor de be
een nieuwe
beproeving, die
God en fUUI' ue Beproeving, die
ben. de waarheid mij gezonden heb-
we'inig fow ^erieaf. dan niet, is van
l°oals ik rif' j or en' d'e gevormd zijn.
Er j. cr'fia« n. de?9 vasten onmisbaar.
sprake van gedwongen vas
ten, zeide Gandhi nog, en er kan geen
einde aan worden gemaakt vóór de ter
mijn, daarvoor bepaald, aangebroken is,
zelfs indien alle tempels worden open
gesteld en indien de onaantastbaarheid
werd opgeheven. De bedoeling is om de
verbittering weg te nemen en de harten
te zuiveren en te bewijzen, dat de bewe
ging geheel zedelijk is.
Gandhi kondigde tevens een schorsing
gedurende één maand aan van de burger
lijke ongehoorzaamheidscampagne.
De Mahatma zeide, dat hij, indien hij
de beproeving van het vasten overleeft, de
ontwikkeling der zaken weer zal opvatten
waar ze afgebroken werd, na zijn terug
keer uit Engeland.
Gandhi is nu zestien maanden in de
gevangenis van Yeravda geweest. Zijn
invrijheidstelling beteekent geen enkele
wijziging in de regeeringspolitiek ten
aanzien van de ongehoorzaamheidsbewe
ging.
De vrijlating van Gandhi heeft in ge
heel Indië groot opzien gebaard. Zij ge
schiedde onvoorwaardelijk. Men wil in
ieder geval vermijden, dat Gandhi in een
gevangenis sterft ingeval hij de voedsel-
staking niet zou kunnen doorstaan.
Mislukte omwentellngspoging in Spanje?
Maandagochtend is de politieke politie
te Madrid op het spoor gekomen van een
aanslag, welke vandaag zou worden uit
gevoerd en beraamd zou zijn geweest te
gen de regeering.
Volgens mededeelingen van het minis
terie van Binnenlandsche Zaken betreft
het een poging van monarchistische ele
menten, om, tezamen met syndicalisti
sche vakvereenigingen en militairen, de
regeering van Azana ten val te brengen
en het parlement te ontbinden.
Als leider der beweging wordt genoemd
generaal Gomez, die sinds een jaar op
non-activiteit is gesteld. Hij is gearres
teerd en verbannen naar de Ganarische
Eilanden. Hij is reeds op transport ge
steld.
De politie heeft nog een groot aantal
personen gearresteerd. Het schijnt, dat
het door de syndicalisten uitgegeven sta
kingsparool voor geheel Spanje van
kracht blijft, zoodat verwacht kan wor
den, dat heden, Dinsdag, een algemeene
staking zal aanvangen, voor zoover het
de syndicalistische arbeiders betreft.
In hoeverre militairen bij de samen
zwering betrokken zijn, kon nog niet wor
den vastgesteld. Slechts wordt medege
deeld, dat de zevende brigade, welke te
Valladolid in garnizoen ligt, bij deze zaak
betrokken is.
Reuter meldt uit Madrid, dat er reeds
sedert eenige dagen geruchten in omloop
zijn over een monarchistisch complot.
Generaal Goded, vroeger chef van den
staf, en verscheidene officieren, zijn aan
gehouden.
Het Algemeen Verbond van den Ar
beid heeft, naar uit Saragossa wordt be
richt, tot de algemeene staking besloten.
Bezuinigingen noodzakelijk in België.
Met het oog op het feit, dat de begToo-
ting een deficit aanwijst van 1,2 milliard
francs, verklaarde de Belgische minister
van financiën, dat de regeering geduren
de eenige maanden geen salarissen en
pensioenen zou kunnen uitbetalen, indien
niet energieke bezuinigingsmaatregelen
werden ingevoerd.
Verdeeldheid te Genève.
De tegenstelling over de agenda der
besprekingen op de ontwapeningsconfe
rentie te Genève duurt voort. Verschei
dene delegaties achten de Duitsche amen
dementen op het plan van Mac Donald
te gewichtig om verder te gaan met de
discussie over de effectieven, terwijl de
Duitschers concessies willen verkrijgen
van de anderen, voordat zij tot concessies
overgaan.
Korte Berichten.
De gewezen leider van de Duitsch-
nationale rijksdagfractie dr Oberfohren,
heeft zich Zondagmiddag in zijn woning
met een revolverschot van het leven be
roofd.
In den afgeloopen nacht zijn de bur
gemeester van Emmerik, dr Alff, en twee
wethouders dier gemeente door de natio-
naal-socialisten in hechtenis genomen.
Omtrent de reden dezer arrestatie is niets
bekend.
1 De Noorsche regeering heeft aan het
Storting een wet voorgelegd, inhoudende
de bijzonderheden over het op 1 Juli in
werking tredende nieuwe stelsel, volgens
hetwelk het radio-omroepbedrijf in Noor
wegen thans een staatsonderneming
wordt, terwijl het voorheen door parti
culiere maatschappijen werd gedreven.
De 85-jarige schilder, professor
Max Liebermann, heeft verklaard uit
de Pruisische Academie van Kunsten te
treden. Prof. Lieberman motiveert zijn
stap met het feit, dat zijn opvattingen
van kunst en natie niet in overeenstem
ming zijn met de thans heerschende.
Het aantal „on-Duitsehe" boeken,
dat te Berlijn door den Strijdhond „tegen
den on-Duitschen geest" is in beslag ge
nomen, bedraagt thans ongeveer 20.000.
Woensdagavond zullen deze boeken op
het plein voor de Opera worden verbrand.
- Het aantal werkloozen in Engeland
bedroeg op 24 April 2.697.634, of 78.550
minder dan op 20 Maart.
1 Het Amerikaansche Departement
van Staat kondigt aan, dat België on
voorwaardelijk het door de Vereen. Sta
ten voorgestelde tariefbestand heeft aan
vaard.
Wering van politiek uit den aether.
Bij Kon. Besluit van 22 April 1933
Staatsblad 223, zijn thans de regelen
vastgesteld, welke gelden ten aanzien van
de z.g. „politieke" radio-uitzendingen.
Deze regelen zijn opgenomen in een
wijziging van het radio-reglement 1930.
Bepaald is dat de uitzendingen niet
mogen inhouden een rechtstreeksche dan
wel zjjdelingsche of bedekte ondermijning
van godsdienst, zedelijkheid, gezag en
volkskracht, noch kennelijk bestemd mo
gen zijn voor het buitenland, indien be
kend is, dat zij in een bevrienden staat
niet zijn toegelaten.
Binnenland.
De opening der Staten-Generaal.
De Kamerfracties vergaderen over de
Kabinetsformatie.
Een persoonlijk woord van H. M. de
Koningin.
Buitenland.
Omwentelingspogingen in Spanje.
Gandhi in vrijheid gesteld.
Moeilijkheden te Genève.
Ingezonden Mededeeling.
De politieke toestand.
In het gebouw van de Tweede Kamer
vergaderden gistermiddag de Liberale en
de Ghr.-Historische Tweede-Kamerfrac
ties ter bespreking van het haar voorge
legde ontwerp Regeeringsprogram. De
R.-K. Tweede-Kamerfractie zette haar
vergadering voort. De A.-R. en V.-D.
Tweede Kamerfracties zijn reeds eenige
dagen geleden bijeengekomen om haar
standpunt te bepalen.
Dr Colijn en de gulden.
Naar aanleiding van geruchten, die in
zekere beurskringen loopen en volgens
welke dr Colijn voornemens zou zijn om,
indien hij aan de regeering komt, op hel
verlaten van den gouden standaard aan
te sturen, verneemt het „Hbld." uit de
kringen van geïnformeerden, dat dit ge
rucht onzin is.
Calvinistische Juristen Vereeniging.
De algemeene ledenvergadering van
deze organisatie, zal worden gehouden op
Woensdag 24 Mei in het Berghotel te
Amersfoort.
Na het openingswoord door den voor
zitter Prof. Dr A. Anema, worden huis
houdelijke zaken behandeld. De agenda
vermeldt verder een referaat van Dr J. A.
de Wilde te Den Haag, over: „Annexatie
van Gemeenten".
Arbitrage in landbouwconflict in
Groningen?
Gisterenmiddag heeft de rijksbemidde
laar prof. mr A. G. Josephus Jitta op het
Groningsche stadhuis een bespreking ge
had met de vertegenwoordigers van werk
gevers- en werknemersbonden betreffen
de het conflict in den landbouw in Gro
ningen en Drente, waarbij acht landbouw
districten en 8 a 9 duizend landarbeiders
betrokken zijn.
Na een conferentie van meer dan vier
uur, heeft de bemiddelaar een voorstel
gedaan om het conflict aan een arbitrage
te onderwerpen. De werkgevers en werk
nemers zullen ieder een arbiter kiezen en
in gezamenlijk overleg zal nog een derde
arbiter worden gekozen, of, als men het
hierover niet eens kan worden, zal prof.
mr Josephus Jitta dezen derden arbiter
zelf kiezen. De werkgevers hebben dit
voorstel aanvaard; de werknemers moe
ten eerst overleg plegen met hun bon
den en zullen binnen enkele dagen een
antwoord geven.
Tegen de roode terreur.
In de Zaterdag gehouden algemeene
vergadering van de Ned. Vereen, van
Chr. Kantoor- en Handelsbedienden werd
door de afd. Rotterdam voorgesteld, om
aan het G. N. V. te verzoeken, aan de
aangesloten organisaties het parool door
te geven om met het oog op het gebeurde
in IJmuiden de samenwerking met de
moderne orgaisaties over de geheele linie
te verbreken. „Met sluipmoordenaars
kunnen wij niet samenwerken", aldus
spreker.
De voorzitter verklaarde, dat de
wensch, om het consigne uit te geven:
zoolang als de broodroof en terrorisatie
van Christelijke georganiseerden en hun
vrouwen en kinderen voortduurt, werken
wij over heel de linie niet met de moder
ne organisatie samen, hem uit het hart
gegrepen is. Spr. zegt toe, dit in de eerst
volgende bestuursvergadering van het G.
N. V. en zoo noodig op de a.s. algemeene
vergadering vpn het G. N. V. aan de orde
te zullen stellen.
Deze uitspraken werden met applaus
begroet.
Bij de rondvraag werd nogmaals aan
gedrongen op verbreking van de samen
werking met de moderne organisaties,
hangende de terreur in IJmuiden. De
schade, die daaruit eventueel zou voort
vloeien, wilde men gaarne aanvaarden.
De geheele vergadering bleek deze over
tuiging te deelen.
Mededeelingen van politieken aard mo
gen bovendien niet anders inhouden dan
een stellige uiteenzetting of toelichting
van politieke beginselen.
In bepaalde gevallen en omstandighe
den kan door den Minister van Water
staat worden toegestaan dat mededeelin
gen van politieken aard, welke niet aan
deze eischen voldoen, worden uitgezon
den.
Geen leden der S. D. A. P. aan de
Hembrug.
De verbodsbepaling aan de Hembrug,
waardoor wethouders en leden tot de S.
D. A. P. behoorend, genoopt werden tot
een verklaring dat zij voor hun functies
in de openbare bestuurslichamen zouden
bedanken, strekt zich nog verder uit.
Iedere employé moest n.l. in den loop
der vorige week aan de afd. Personeels
zaken opgeven van welke politieke ge
zindheid hij is en bij welken vakbond hij
is aangesloten. De s.-d. moesten de ver
klaring afleggen, dat zij zouden bedan
ken voor hun partij of anders hun werk
kring vaarwel zouden zeggen.
Tariefsverlaging bij de Spoorwegen.
Nu de Nederlandsche Spoorwegen ruim
een maand vervoeren tegen de lage ta
rieven, die op 1 April j.l. zijn ingegaan,
hebben wij eens geïnformeerd, zegt de
„Msb.", of er al iets van meer vervoer
te bemerken is geweest. Inderdaad, zoo
deelde men ons mede, schijnt het vervoer
te zijn toegenomen, maar dit is dan ook
vooralsnog wel alles wat is komen vast
te staan.
De cijfers, die men over de afgeloopen
maand reeds in het bezit heeft, bieden
n.l. in het geheel geen materiaal tot het
trekken van conclusies. Op de eerste
plaats vielen de Paaschdagen in de afge
loopen maand, terwijl deze verleden jaar
in Maart vielen, zoodat vergelijking niet
wel mogelijk is. Maar buiten dat zijn de
opbrengsten zoo afhankelijk van een zon-
nigen Zondag of een paar regendagen,
dat alleen de insiders en dan nog maar
globaal een conclusie kunnen trekken.
Zooals gezegd, staat het evenwel vast,
dat het vervoer is gestegen; evenwel nog
niet in die mate, dat men het door de ta
riefsverlaging ontstane verschil in op
brengst heeft kunnen inhalen.
Maar dat dit niet in één maand zou
kunnen gebeuren, was van te voren wel
bekend.
Noodlijdende gemeenten.
De Vereen, van Nederlandsche Gemeen
ten heeft zich reeds meermalen bezig ge
houden met den eisch van de regeering
dat noodlijdende gemeenten 200 opcenten
op de hoofdsom der personeele belasting
zullen heffen. Thans heeft blijkens een
mededeeling in het Weekblad voor Ge
meentebelangen de Minister van Binnen
landsche Zaken aan genoemde vereeni
ging medegedeeld, dat ook de minister
van financiën van oordeel is, dat voor
1933 de eisch van 200 opcenten op de
hoofdsom der personeele belasting voor
de noodlijdende gemeenten niet kan wor
den losgelaten. Voor 1934 zal bedoelde
eisch in het algemeen gehandhaafd moe
ten blijven.
Echter kunnen zich in bepaalde geval
len omstandigheden voordoen, welke een
lager aantal te heffen opcenten noodig
maken. Zoowel de minister van binnen
landsche zaken als die van financiën zijn
in verhand hiermede bereid om, wanneer
blijkt, dat heffing van 200 opcenten op de
hoofdsom der personeele belasting leidt
tot een bovenmate zware belastingheffing,
het aantal terug te brengen tot 175.
De vereeniging zal zich voor deze aan
gelegenheid blijven interesseeren, nadat
een nieuwe regeering zal zijn opgetreden.
Ten overvloede is hier nog aan toe te
voegen, dat er volgens de door het cen
traal bureau voor de statistiek samenge
stelde lijst betreffende den belastingdruk
19321933 nog 45 gemeenten zijn, die
200 of meer opcenten heffen, terwijl 19
gemeenten een progressief tarief hebben
met een maximum van 200 of meer op
centen,
Controle op Gemeenteontvangers.
Gedep. Staten van Noord-Holland heb
ben aan de gemeentebesturen in bun pro
vincie een circulaire gericht, waarin zij
er op wijzen, dat hun bij het opnemen der
kas van den gemeente-ontvanger meerma
len is gebleken, dat de gemeente-ontvan
gers uitgaven doen bij wijze van voor
schot, zonder dat deze uitgaven zijn bevo
len bij bevelschrift, als bedoeld in art. 261
der gemeentewet.
Het college acht deze handelwijze in
strijd met art. 121 der gemeentewei en met
de boekhoudvoorschriften. Zij geven daar
om in overweging, dergelijke uitgaven
zooveel mogelijk te beperken en aan den
gemeente-ontvanger op bevelschrift ten
laste van hoofdstuk 14 der begrooting een
bepaald bedrag als voorschot te verstrek
ken. De uitgaven bij wijze van voorschot
worden dan in een kasboekje aangatee-
kend, zoodat 'ten allen tijde het juiste kas
saldo kan worden bepaald. 'Geschiedt dit
niet, dan zal, zijn dergelijke uitgaven ge
daan, dit als een kas-tekort worden aan
gemerkt.
Ook wordlt eT op aangedrongen, dat
vanwege de gemeentebesturen de kasveri-
fica'tde niet slechts tegen het einde van het
kwartaal geschiedt, doch op ongezette
tijden, zonder dat de gemeente-ontvanger
daarmee vooraf in kennis is gesteld.
Chr. Kantoor- en Handelsbedienden.
In de vergadering van de Ned. Vereen,
van Chr. Kantoor- en Handelsbedienden
kwam aan de ord'e de bespreking van het
financieel verslag en van het beleid van
het bestuur.
1932 gaf een saldo van f 838, waardoor
bet kapitaal steeg tot f 6696.
De reserve van de werkloosheidskas is
geslonken van f 60.000 'tot f 42.000. Aan
502 leden werd uitgekeerd f 63.994.
Het ondersteuningsfonds verleende hulp
aam 83 leden tot een bedrag van f 3787.
De Weerstandskas zag haar bezit stij
gen van f 18.884 tot f 26.395.
Besldten werd tot de instelling van een
crisissteunfonds ten behoeve van leden,
die extra steun behoeven en die niet uit
de werkloosheidskas of het ondersteu
ningsfonds kunnen krijgen.
De voorzitter kondigde nog aan, daJt de
exploitatierekening van de werkloozenkas
voor 1933 weer een belangrijk tekort zal
hebben. Het Hoofdbestuur zal in verband
daarmee tijdelijke maatregelen moeten ne
men, waaronder zou kunnen bestaan con-
tribu'tieverhooging of bezuiniging, waar
bij vooral gedacht wordt aan 'het maken
van onderscheid in de uitkeering tusschen
de leden, die sinds lang lid der vereeniging
zijn en hen, die gedurende de crisis zijn
toegetreden.
Aangehouden. Door de politie
te Arnhem is aangehouden zekere G. P.
H., handelsreiziger wonende te Middel
burg, als verdacht van oplichting ge
pleegd te Oost- en West-Souburg. H. zal
ter beschikking van de Justitie worden
gesteld.
De N. R. V. naar Walche
ren. De Nederlandsche Reisvereeniging
organiseert dezen zomer een boottocht
naar de Zeeuwsche Stroomen met als
eindpunt Veere. Yan Veere heeft een rit
door Walcheren plaats met een bezoek
aan Middelburg en Vlissingen, waar een
gezamenlijke maaltijd in hotel Britannia
den tocht zal besluiten.
15 GENT PER DAG voor het huren
van een nieuwen stofzuiger. J. M. Pol
derman, Goes. Tel. 129. (Adv.)
Spoken in 1933. Een ingezetene
van Vlissingen heeft, zoo meldt de Vliss.
Crt., in vollen ernst aan de politie mede
gedeeld, dat hij Zaterdagavond omstreeks
10 uur van de oude begraafplaats „Vre
dehof" plotseling een gedaante, geheel in
het wit gehuld, zag komen, die den Kou-
dekerkschen weg overstak om zich daar
na over de weilanden, grenzende aan dien
weg, te verwijderen.