eerste blad. van EEN PRACBTFIETS O. 1 MAANDAG 24 APRIL 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 47e JAARGANG - Ne. 113 oensdag Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259. ■DrH.COLIJN GOED! Dit nummer bestest uit 2 blacfen i No. 1 van lüst 33, len als uw in Zeeland, ïfoon No. I1- Telefoon No. 259 Telefoon No. 20- Prins Willem van Oranje. SLECHTS f45— Buitenland Belangrijkste Nieuws, Binnenland. 8T 33 Ujtg N.v. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Bmergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. poBtchèque en Girorekening 44455. B Stembus gesloten 5 uur num. rkiezing voor de Tweede Kamer. dag vandaag. De de gelegenheid spreken in welke ïen, dat het schip rden gestuurd. )f de partijen der loventoon zullen of geregeerd zal Antirevolutionaire etwelk 'het Woord n richtsnoer zal iet Staatkundige oote dingen van- o gs t e goed. getrouw om ook jn Naam te he le te zoeken voor Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 7)e Zeeuw Abonnementsprijs 12,50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingsn f0.20, Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cent. per regel, Ingezonden mededeelingen 60 eent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. et bij Uw gang naar tembus niet, het ge sven Provinciën" ig waarmee dit revo- in het Socialistische bleek hierbij dat het m revolutie hier en int te dragen, ir wordt met den dag gevaar te bestrijden loot op 26 April te candidaat van lijst 33 k wekken wij Woensdag te stemmen. sluiting, onverwacht gemaakt. Dus geen dat in het stemhokje dat het witte hokje Lire Partij, die leeft beginsel en die zich ds ordinantiën, heeft taak te vervullen in lijdend en strij te"? I /lr J. A. DE WILDE j Een laatste woord. De eigenlijke verkiezingsarbeid is nu achter den rug. Het werk, dat gedaan moest worden, is gedaan of ook niet gedaan en nu wach ten we af, wat van al dien arbeid het resultaat zal zijn. Wij schrijven dan ook geen verkiezings artikelen meer, maar wijzen alleen nog met een enkel woord op de groote be- teekenis en den hoogen ernst van het werk, dat Woensdag verricht moet worden. Wij worden geroepen onze stem uit te brengen en daarmee uit te spreken naar welke beginselen wij wenschen, dat in de naaste toekomst ons land zal worden bestuurd. Wij spreken ons door onze stem uit over de financiëele en de economische politiek, over het vraagstuk van de weer macht, over de sociale wetgeving, over de ivraag van gezag en orde en zooveel meer. Maar voor en boven alles spreken wij ons toch uit over deze vraag, welke nonnen voor de regeering des lands zul len gelden. Daarbij is voor ons het Woord van God beslissend. Het Woord des Heeren, dat van ons eischt absolute onderwerping aan den souvereinen God, wiens ordinantiën moe ten worden gehoorzaamd, ook op het ter rein van de staatkunde. Hieruit vloeit onmiddellijk voort, dat een Christen bij de stembus geroepen wordt alleen die mannen te kiezen, die het oppergezag Gods erkennen en die persoonlijk overtuigd, dat 't geheim van allen zegen in den dienst des Heeren ge legen is niet anders begeeren dan de goddelijke ordinantiën tot toepassing te brengen. Daarom zijn de verkiezingen van zoo groote beteelcenis. Daarom is het uitbrengen van onze stem een zoo ernstige zaak. En daarom kunnen wij ook zoo van harte adviseeren te stemmen op de can- didaten van de Antirevolutio naire partij. Zij wil pal staan in den strijd voor 's Heeren ordeningen. Zij wil ijveren voor de beveiliging van de Christelijke grondslagen van ons maat schappelijk en staatkundig leven. Dat heeft zij, de historie bewijst het, altoos gedaan. Zij bindt zich aan dezen plicht ook voor de toekomst. Daarom kunnen wij er met vrijmoedig heid op aandringen, de anti-revolutionaire candidaten te kiezen en a.s. Woensdag te stemmen op Dr H. COLIJN op één na de laatste lijst op het stembiljet. w,! Wij vieren het vierde eeuwfeest van de geboorte van den Vader des Vader lands. Wat God in hem aan ons Vaderland heeft geschonken, kan niet genoeg door ons Nederlanders van de 20ste eeuw wor den gewaardeerd. Vooral aan zijn staatsmanswijsheid nebben we zoo onnoemelijk veel te dan ken. Hij was al zijn tijdgenooten zeer verre vooruit. Toen hij onvermoeid het pleit voerde voor vrijheid van geweten en godsdienst voor alle gezindten, vond hij allen tegen over zich. Algemeen was men van oordeel, dat verheid en Kerk den goddelijken plicht hebben, met het zwaard in de hand de reagie te beschermen en te bevorderen. Het is de onvergankelijke eere van q;'7mi van Oranje, dat hij zich te weer tegen dezen geest van onverdraag- vrijheid! WÜde het Wagen met de i ^as de eerste. De eerste in Neder land. De eerste in Europa. Hoort wat Prof. Blok van hem getuigt. ei l eerst de edele taal der fandsrhfVri j ,in de °PPerste Neder- raadzalen laten hooren, het eerst met open vizier den strijd aange- roem v,I°°r d&t kostbare ^mood, den nerepris onze" staat> in de dagen, toen heerschte.',n ropa gewetensvrijheid Vrijheid van geweten! terrei?Vlrheid 811 ,de Kerk elk z,'i« eigen Alleen 88n zelfstandige plaats, en langs dezen weg was het moge- VERKRIJGBAAR IN ELKEN GOEDEN RIJWIELHANDEL lijk de eenheid der natie te bevestigen en het hoofd te bieden aan de Spaansche dwingelandij. Dit ideaal is helaas slechts ten deele verwezenlijkt. Wij genieten nog na vier eeuwen, het kostelijk kleinood van de vrijheid van godsdienst en geweten, doch de eenheid der Nederlandsche gewesten is niet tot stand gekomen. Oranje vond tegenover zich een man, die voor de Kerk van groote beteekenis is geweest, een man, die de Calvinistische beginselen van harte beleed, doch die vastgeroest zat in de Roomsche gedachte, dat Overheid en Kerk gezamenlijk de val- sche religie moesten uitroeien. Van dit beginsel der onverdraagzaam heid heeft hij zich niet kunnen losmaken tot vlak voor zijn dood. Toen heeft hij erkend, dat hij te veel de voorbeelden van Gideon, Jozua en David heeft gebruikt om den burgeroorlog te verontschuldigen. Hij verklaarde te hebben ingezien, dat zulks niet de ware weg is om den gods dienst voor te planten. Die man was we noemen zijn naam met droefheid r de Gentsche Geref. pre dikant Petrus Dathenus. Hij heeft in Zuid-Nederland de Calvi nisten opgezet tegen de Roomschen, dezen vervolgd en mishandeld, Oranje gehoond, erger dan een wereldling gescholden. Met het treurig gevolg, dat de Roomschen hun sympathie voor Oranje verloren en dat in Zuid-Nederland stad na stad werd ver overd voor Spanje en de Roomsche Kerk. OranjeDatheen. Vertegenwoordigers van tweeërlei staat kundig beginsel. Oranje: vrijheid van godsdienst en geweten voor allen; Da theen: alleen vrijheid voor de gerefor meerden. Beide beginselen worden nog beleden op ons staatkundig erf. Bij de verkiezing op a.s. Woensdag gaat het ook om de handhaving van de geeste lijke vrijheid. Eeren wij de nagedachtenis van den Vader des Vaderlands door het evenals Trigland met de vrijheid van geweten en godsdienst te wagen. De Sowjets verbreken de handels betrekkingen met Engeland. Het Telegraaf-Agentschap der Sovjet- Unie deelt het volgende mecLe: Op grond van de verordening van den raad van volkscommissarissen van 20 October 1930 „over de economische be trekkingen met landen, die den handel met de Sovjet-Unie beiemmeren, heeft het volkscommissariaat voor den buitenland- schen handel een verordening uitgevaar digd, waarbij de handelsbetrekkingen met Engeland als volgt worden geregeld: le. Aan de buitenlandsche handelsor ganisaties der Sovjet-Unie wordt het ver boden, bestellingen of aankoopen in En geland te doen; 2e. aan alle Russische onderdanen wordt het verboden, schepen te bevrach ten, die onder Engelsche vlag varen; 3e. voor het transito-verkeer van En gelsche goederen door het gebied der Sovjet-Unie worden beperkende maatre gelen uitgevaardigd; 4e. het gebruik van Engelsche havens door Russische schepen moet zooveel mo gelijk beperkt worden. Deze maatregelen blijven van kracht, zoolang het op 19 April j.l. in Engeland uitgevaardigde invoerverbod van Russi sche goe'ftfcren gehandhaafd blijft. De Russische regeering heeft besloten voortaan Duitsche, N ederlandsche en Belgische schepen te charteren. De ge regelde scheepvaartdienst tusschen Le ningrad en Liverpool zal voorloopig wor den Erestaakt. De Russische handelsvertegenwoordi ging in Engeland, .en de Arcos, het En- gelsch-Russische handelskantoor te Lon den, zullen hun werkzaamheden voorloo pig staken. Verder zullen alle schepen onder En gelsche vlag, die Russische havens aan- loopen dubbele havengelden moeten be talen. Nog verdere maatregelen tegen Engeland worden door de Soviet-regee- ring overwogen. Door deze maatregelen dpr Soviet-re^eeriug is de verbreking der handelsbetrekkingen tusschen de Sovjet- Unie en Engeland een voldongen feit. Het eerste ontact te Washington, Na een galadiner op het Witte Huis, kort na aankomst van Mao Donald, vond een bespreking tusschen Roosevelt en Mac Donald plaats om de grondslagen vast te stellen voor de komende onder handelingen op de economische wereld conferentie te Londen. De beide staatslieden zaten rookend voor het haardvuur in de historische ovale zaal. Ook de kwestie der oorlogs schulden en de plannen voor internatio nale stabiliseering der valuta kwamen ter sprake. Herriot arriveerde Zondag te New-York en reisde dadelijk naar Washington. Het Fransche kabinet vergaderde Za terdagmorgen in de eerste plaats om te beraadslagen over den toestand in Ame rika. Van bevoegde zijde wijst men erop, dat de Fransche valuta door het opgeven van den gouden standaard in Amerika, niet is aangetast. Zij is door den goud voorraad van de Bank van Frankrijk het beste van alle valuta's gedekt. Naar de „New-York Times" meldt is er eenige ontstemming bij de Britsche dele gatie te Washington omdat Herriot nu zoo vroeg aldaar zal aankomen. Men had n.l. gehoopt, dat er een „Engelsch-spre- kend"-accoord tot stand gekomen zou ziin, vóórdat de Fransche delegatie te Washington aan zou komen. Morgen zullen Mac Donald en Herriot aanzitten met Roosevelt aan een niel formeel diner in het Witte Huis President Roosevelt en Mac Donald hebben het volcende gemeenschappelijke communirrué uitdreven: ,.De voornaamste vraagstukken van de economische wereldconferentie hebben wij de revue laten passeeren en wij zijn tot het besluit gekomen, dat deze vraag stukken in de eerste plaats moeten wor den behandeld door de deskundigen, die met hun beraadslagingen zijn begonnen." In de conferentie tusschen present Roosevelt en Mac Donald is ook het vraagstuk der oorlogsschulden besproken, doch president RooseveU hechtte meer gewicht aan den internationalen monetai- ren toestand. Hongersnood In Oost-Polen. Het Oost-Poolsche grensgebied wordt door hongersnood geteisterd. Op tarijke plaatsen, o.a. in het district Stolin, heerscht reeds een typhus-epide- mie. Duizenden boeren moeten zich uitslui tend voeden met brood, aardappelen en boomschors. Het Poolsche Roode Kruis heeft reeds in drie plaatsen in het genoemde district, waar zich tengevolge van den honger tal van ziekteverschijnselen onder de bevol king voordoen, hulpposten opgericht. Politieke stakingen verboden. De Oostenrijksche ministerraad heeft besloten politieke stakingen in alle open bare bedrijven te verbieden. Deze order richt zich voornamelijk te gen de sociaal-democraten. Men herin nert zich, dat verleden jaar op 1 Mei o.a. te Weenen de tram staakte. De sociaal-democratische partij te Wee nen heeft van de politie aanzegging ge kregen, dart op grond van het verbod van optochten en betoortngen de jaarlijksche 1 Mei-optocht op den Ring dit jaar niet door mag gaan. De „Arbeiter Zeitung" merkt op, dat dit voor hert eerst is sinds 43 jaar, dat de optocht verboden is. De Japansche operaties gestaakt. De Japansche regeering heeft aan de Japansche troepen bevel gegeven de mi litaire operaties ten Zuiden van den groe ten muur te staken, daar men van mee ning is, dat het gevaar aan de grenzen van Jehol verdwenen is en de Chineesche troepen tot op een zoo grooten afstand zijn terug geworpen, dat hun geschut den grooten muur niet meer kan bereiken. De Japansche troepen zullen zich in de richting van den grooten muur terug trekken, daar zij er van overtuigd zijn, dat de Chineezen niet voornemens zijn hun aanvallen te herhalen. Mochten echter de Chineesche troepen de neutrale zone, ontstaan door het te rugtrekken der Japansche troepen, bin nendringen, dan zullen zij door de Ja panners worden gebombardeerd. Een nieuw projectiel. Hadfields Ltd, een Engelsche wapen fabriek heeft een nieuw projectiel uitge vonden ter doorboring van pantserplaten. Het projectiel voldoet geheel aan do strenge eischen, welke in deze dagen ge steld worden, heeft een groot doordrin gend vermogen op langen afstand on een groote stootkracht bij schuinsche treffers. Het is in acht landen gepatenteerd en men heeft al aanzienlijke orders geboekt voor de Engelsche regeering. De granaat heeft voldaan aan de zwaarste proeven, ooit door de Engelsche regeering opge legd. Zoodra er meer geld beschikbaar komt, zal de fabriek leger en vloot kun nen voorzien van projectielen, die in eta&t zijn om van verren afetand het pantser van een vijandelijk schip met noodlottige uitwerking te doorboren, iets waarvan men tot dusver nimmer zeker had kun nen zijn. De wijze van vervaardiging van de nieuwe granaat is geheim. Werkloosheidsbestrijding in Amerika. Het Amerikaansche Huis van Afge vaardigden heeft het wetsontwerp Wag- ner-Lewis aangenomen, waarbij een be drag ineens van 500 millioen dollar aan de staten wordt verstrekt voor werkloo- zensteun. President RooseveU heeft verder een plan ontworpen ter bestrijding van de werkloosheid, waardoor men hoopt 250 duizend werkloozen aan het werk te krij gen. Zij die zich hiervoor opgegeven heb ben, worden ingedeeld in het „Forestry Conservation Corps" en hun taak is de schade te herstellen, welke in vroeger tij den door de houthakkers in groote bos- schen is aangebracht. De organisatie zal op militaire leest geschoeid zijn. De werkloozen worden ondergebracht in kampen en wie voor zes maanden teekent krijgt legerkleeding en wat hij verder noodig heeft. De aldus in dienst gestelden verdienen f 50 per maand doch moeten dit bedrag grootendeels af staan aan degenen voor wie zij eventueel te zorgen hebben. Voortzetting der ontwapeningsconferentie. Vandaag zal de ontwapeningsconferentie haar besprekingen hervatten, nu de Paaschvacantie beëindigd is. Henderson, de voorzitter van de ont wapeningsconferentie, heeft zich naar Genève begeven. Voor zijn vertrek sprak hij de hoop uit, dat de ontwapeningscon ferentie in de eerstvolgende drie maanden zulke vorderingen zal maken, dat een voorloopige overeenkomst ter onderteeke- ning aan de vergadering kan worden voor gelegd. Hulp aan de boeren door den Amerlkaanschen Senaat aangenomen. De Amerikaansche Senaat heeft het voorstel tot hulpverleening aan de boeren aangenomen. Het voorstel wordt thans doorgezonden naar 't Huis van Afgevaar digden, waar aanneming eveneens ver zekerd is. In de Vereenigde Staten zijn de laatste 8 jaar meer dan een millioen boerderijen een zesde van alle landbouwbedrijven in Amerika verkocht wegens achter stallige hypotheken of belastingen. De waarde der Amerikaansche boerderijen is gedaald van 79 tot 50 milliard dollar en hun bruto opbrengst van 16 milliard dol lar in 1928 tot 5 milliard in 1932. De hypotheken op de boerderijen, waar tegen president Roosevelt den strijd is be gonnen, bedragen ongeveer 9 milliard dol lar en de rente loopt van 5^ tot 10 procent. De jaarlijksche rentelast van ongeveer 600 millioen dollar valt op circa 40 pro cent der landbouwers. De andere, die vrij van hypotheek zijn, hebben te kampen met belastingen, die in 20 jaar bijna verdub beld zijn. Hypotheekbanken, boerenleenbanken, verzekeringsmaatschappijen en particulie ren zijn hierdoor ernstig getroffen en ten einde te trachten in deze toestanden eenige verbetering te brengen, heeft de regeering een plan ontworpen, waarbij zij de land- bouw'hypotheken overneemt op basis van èf de onbetaalde hoofdsom of 50 pro cent van de tegenwoordige waarde. De boer zou in zijn schuldenlast verlicht worden door een lagere rente en een lan gere aflossingsperiode. Winter in Frankrijk. De koude, die in heel Frankrijk heerscht, is in het Zuid-Oosten van Frankrijk met sneeuwval gepaard gegaan, die groote schade heeft aangericht aan de bloeiende vruchtboomen. Ook in het voor gebergte van de Vogezen viel gisteren veel sneeuw. Te Chalons aan de Marne heerschte Zaterdag een temperatuur van 7 graden onder nul. Strafvervolging tegen communisten. Naar de „Deutsche Allgemeine Zeitung" meldt, is het rijksgerecht voornemens het onderzoek in de talrijke aanhangige hoog- verraadprocessen tegen leden der commu nistische partij tot een groot geheel te ver eenigen. Men verwacht, dat het onder zoek acht tot tien weken zal duren, zoodat dan alle hoogverraadsprocessen door het rijksgerechtshof behandeld kunnen wor den. In aanmerking 'komen alle daden van hoogverraad, die in verband staan met de regeeringswisseling in Duitschland, dus alle vergrijpen uit de periode Januari en Februari. Derhalve zal ook de zaak van de brand stichting in den Rijksdag er bij worden betrokken. A Een staatscommissie voor de Kerk in Mecklenburg-Schwerin. De minister-president van Mecklenburg- Schwerin Gransow heeft ter verwezen- Binnenland. De herdenking van Prins Willem van Oranje. H. M. de Koningin te Amster dam. Vergaderingen van de Kamers van Koop handel in Zeeland. Groote brand te Helmond. Een aardbeving geregistreerd. Buitenland. De Sovjets verbreken de handelsbetrek kingen met Engeland. De besprekingen te Washington. Hongersnood in Oost-Polen. De Japansche operaties in China ge staakt? Werkloosheidsbestrijding in Amerika. Hulp aan de Amerikaansche boeren. lijking van de „Gleichschaltung" van het kerkregime met het regime in Staat en Rijk, Walter Bohm uit Hamburg benoemd tot staatscommissaris voor de Evange- lisch-Luthersche kerk in Mecklenburg- Schwerin, waardoor hij alle bevoegdheden krijgt van den Hoogen Kerkeraad. Merkwaardig is in verband biermede een artikel in het Dinsdagnummer van de Nationai-Sozialistische Zeitung Meckien- burgs, onder den titel „Boeren, verovert de Kerk", waarin gewezen wordt op het gevaar, dat de reactie zich vastzet in het kerkregime, zooals het kerkregime tot nog toe met de door de uationaal-socialisten neergeslagen regeeringen van liberalen en goddeloozen heeft gepacteerd. De boeren dienen zelf de leiding der kerken in han den te nemen en slechts mannen aan te stellen in den dienst van het Woord Gods, die, beproefd door een hard leven en har den strijd, bevoegd zijn om op te treden als geestelijke leiders en die de gemeente en de kerk willen dienen, doch niet over de kerk heerschen. De Mecklenburgsche Hooge Kerkeraad heeft in verband met de benoeming van een staatscommissaris voor de Evangeli sche Kerk in Mecklenburg aan den Rijks- president, den Rijkskanselier en den Rijksminister van Binnenlandsche Zaken een telegram gericht, waarin hij o.a. ver klaart: „De Hooge Kerkeraad protesteert met beroep op art. 137 van de Grondwet en met beroep op de verzekering van den heer Rijkskanselier, dat de rechten en zelfstandigheden van de Kerk zouden wor den ontzien, tegen de getroffen maatrege len en verzoekt om bescherming." De Belgische frank niei bedreigd. In verband met de kwestie of de devalo- risatie van den dollar op de Belgische munt en de financieele toestand van Bel gië een ernstige terugslag zou kunnen hebben, werd, naar de Tel. meldt, door den minister van Financiën, Jaspar, een conferentie gehouden met diverse per soonlijkheden uit de financieele wereld. De deskundigen verklaarden allen, dat er absoluut geen onaangename gevolgen voor België te vreezen zijn. Naar een van de meest gezaghebbende persoonlijkheden uit de Belgische bank wereld aan de „Independance Beige" ver klaarde, zijn België en Frankrijk evenals de landen die zijn monetaire politiek ge volgd hebben, rijk genoeg om alle aanval len op den franc af te slaan. Misschien zal echter de financieel-technische outil lage op sommige punten nog aangevuld moeten worden om geen zwakke punten te vertoonen. Korte Berichten. Officieus wordt te Rome medege deeld, dat verwacht wordt, dat het tekort op de begrooting 4000 millioen lire zal bedragen. Aanvankelijk was gesproken van 6500 millioen. In het telefoonverkeer was het in Duitschland gebruik, dat bij de spelling van namen initialen van personen wer den genoemd. Zoo A van Anton, B. van Bernhard enz. Voor de D was „David" in zwang, maar die naam is nu taboe, omdat hij niet Arisch is. Naar de „Eve- ningStandard" althans uit Berlijn ver neemt, hebben de telefoonjuffrouwen op dracht gekregen voortaan „D van Duitsch land" te zeggen; verder „N van nationaal" „Z van Zeppelin" in plaats van Nathan en Zacharias. Het Amerikaansche vakvereenigings- verbond heeft een oproep gepubliceerd, waarin de arbeiders aangespoord worden, loonsverhoogingen te verlangen, om aan de prijsstijging, welke een gevolg zou zijn van het opgeven van den gouden stan daard, het hoofd te bieden. Federatie van vereenlglngen voor zieken- huisverpleging. De Federatie van vereenigingen voor ziekenhuieverpleging in Nederland heeft Zaterdag te Utrecht haar jaarlijksche al-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1