Uit de Provincie
Kerknieuws.
Gemengd Nieuws.
Berlijnsche Brieven
Van haf Hof.
H. M. de Koningin is voornemens zich
in den loop van deze week naar Het Loo
te begeven en aldaar eenige dagen te ver
blijven.
DE GODSDIENSTIGE ONTWIKKELING
VAN PRINS WILLEM VAN ORANJE.
Het Oranjenummer van „Stemmen des
Tijds" wij vestigden daarop reeds de
aandacht komt een der laatste penne-
vruchten voor van wijlen Prof. A. Eek
hof.
In een belangrijke bijdrage over: „De
drie phasen in de godsdienstige ontwik
keling van Prins Willem van Oranje"
komt de schrijver tot deze slotsom:
„De documenten hebben gesproken! Wij
hebben de drie phasen der godsdienstige
ontwikkeling van Prins Willem van
Oranje nagegaan. Godsdienstig, in rekke-
lijk-Luthersehe omgeving te Dillenburg
opgevoed, heeft hij zich in zijn jeugd aan
het Hof te Brussel en Breda om God en
Zijn dienst niet bekommerd, maar meer
uit overlevering dan uit overtuiging
roomsch-katholiek „geleefd". Daarna
heeft hij, naar den geest, tot den kring
der Nicodemieten behoord mannen als
Goornhert, Cassander en Balduïnus
die, hoe hunne innerlijke zienswijze ook
was, zich voor het uiterlijke bij de om
standigheden aanpasten. De Prins ge
voelde met hen voor de traditiën der
„oude" Kerk en zocht naar vereeniging,
vrede en rust.
In zijn tweede periode, te Antwerpen
en in den aanvang van ziin ballingschap
(1567-1572), is hij der Augsburgsche Con
fessie meer en meer genegen, ofschoon hij
nooit openlijk professie der Luthersche
Confessie heeft gedaan. De beginselen
der Hugenoten, vooral die der moderate
Franschen als Marnix, Loiseleur de Vil-
liers en anderen, winnen zoowel in poli
tiek als religieus opzicht in dezen tijd
langzamerhand hoofd en hart.
In het derde stadium, na zijn offici-
eelen overgang in 1573 tot het Calvinisme
is hij een gematigde Calvinist geworden,
die in de meer (D oopersch-getinte dan Ge
reformeerde opvattingen van voorthollen
de ijveraars als Dathenus geen heil zag.
Op hun beurt hebben Datheen en de zij
nen den Prins „halfheid" verweten, ge
lijk Doopers als Karlstadt en Thomas
Müntzer aan Luther en Zwingli hebben
gedaan.
Zoo is de Prins nooit roomsch-katho
liek van overtuiging geweest, wel van
exercitie; hij is steeds luthersch in zijn
hart geweest, maar heeft er nooit open
lijk professie van gedaan; en ofschoon
aanvankelijk tegen het calvinisme zeer
gekant, omdat hij dit met beeldstormerij
en opknoopen van papen vereenzelvigde,
is hij tot beter inzicht gekomen, eerst po
litiek, dan ook godsdienstig 'n warm aan
hanger van de Gereformeerde partij ge
worden, echter steeds afkeerig van één
zijdige drijverij of vervolgingslust, meer
een practisch georiënteerd Christen bo
ven geloofsverdeeldheid, dan een specu
latief dogmatisch theologant. Een huiche
laar kan alleen die hem noemen, die de
teekenen der tijden niet vermag te ver
staan en die zijn omzichtig karakter en
het „spelen met het koordje van zijn ma
liënkolder" bewijs van veinzerij vindt.
Prins Willem van Oranje is de wegbe
reider der vrijheid geweest, zijn tijd
eeuwen vooruit; hij is een broeder der
bedrukten geweest, tot wien ook de
„kleyne luyden" met vertrouwen opzagen;
hij, deze „homme d'état éminent et en
même temps excellent disciple du Christ",
is en blijft de „vader des vaderlands", die
niet aan één partij of volksgroep behoort,
maar „de vader" van heel de Nederland-
sche volksgemeenschap, in den ruimsten
zin van het woord.
De Prins van Oranje is „verreweg de
belangrijkste onder onze nationale figu
ren" en „zelfs in de wereldgeschiedenis
een ster van de allereerste grootte", wien
geen enkele ware Nederlander den cijns
van zijn hulde en dankbaarheid zal kun
nen onthouden.
„Onze gouden Prins" (Hooft) behoort
aan heel de Nederlandsche natie. Gansch
de Nederlandsche stam, in het vaderland
en daarbuiten, is: ten vierdag gerechtigd!
En daarom:
Slaet op den Trommele van
dirredomdeinne,
Slaet op den Trommele van dirredomdoes.
Door B. en W. van 's Heerenhoek
is benoemd tot opzichter bij het uitvoeren
van wegsverbetering in die gemeente, de
heer J. Pouwer Jr. te Goes.
Ned. Chr. Reisvereeniging.
De afd. Walcheren, der Ned. Chr.
Reisvereen. had gisteravond een
filmavond over Noorwegen georganiseerd.
De bovenzaal in de sociëteit „St.-Joris" te
Middelburg was geheel vol. Door verhin
dering van den voorzitter had de vice-
voorzitter, Ds C. F. Nolte, de leiding. In
zijn openingswoord wijst hij op Scandina
vië als het land, waar de Hervorming
grooten invloed heeft gehad. Voor ons Hol
landers een tamelijk onbekend land, waar
om de N.C.R.V. dezen zomer een groote
reis naar Noorwegen zal maken.
Op de film zagen we de mooie Noorsche
fjorden, waar we een prachtigen boot
tocht maakten. We zagen groote water
vallen, reden per auto langs smalle
wegen achter de bergen heen en door
tunnels. De wintersport (skiloopen) is
steeds weer interessant. Den kalmen Noor
zagen we op 17 Mei dag der Grond
wet vroolijk en blij defileeren langs
de Koninklijke Familie, en ook voor de
kinderen is deze dag een dag van feest.
Met folkloristische volksdansen in typi
sche kleederdracht werd de avond be
sloten. Dhr Schutter uit Amsterdam, di
recteur van 't Reisbureau der Noorsche
Staatsspoorwegen, lichtte de film toe, ter
wijl een pianist onder de aanwezigen
ons tevens muzikaal genot verschafte.
In zijn slotwoord wees de voorz. op
het nut onzer vereeniging, die ook be
doelt den Schepper van dit schoone te
eeren in Zijn werk, en met dank aan
Hem sloot hij dezen uitstekend geslaag
den avond.
Bufeau voor Rechtskun
dige Adviezen. In het jaar 1932
werden door het Rechtskundig Bureau,
uitgaande van den Chr. Besturenbond te
Vlissingen 333 adviezen verstrekt, ver
deeld als volgt: Alimentatie 23, Arbeids
contract 26, belastingen 38, erfrecht 23,
huurkwesties 43, Invaliditeitswet 7, in- en
uitschulden 46, Ongevallenwet 12, scha
devergoeding 15, pensioenkwesties 6, ra
dio 5, spaarkas 6, voogdij-aangelegenhe
den 5 en diversen 86.
Aan de leden der bij den Chr. Bestu
renbond aangesloten organisaties wordt
gratis advies verstrekt.
Door den rechtskundigen adviseur, den
heer C. Willeboordse, werden in het af-
geloopen jaar 51 zittingen gehouden.
Aagtekerke. De Maandagavond gehou
den vriendschappelijke damwedstrijd tus-
schen Aagtekerke II en Vlissingen I gaf
den volgenden uitslag.
L. BosselaarL. Goedbloed 11 S.
BosselaarJ. Boogerd 02; A. Willemse
J. de Meij 02; M. WillemseP. F.
Streefkerke 11; P. de VisserTh. v.
Duijn 02; S. BlaasC. v. Biemen 02;
F. KrijgerJ. Maartense 02; C. Jonge-
pierL. Labruijère 02; P. BimmelD.
J. v. Tuil 02; A. de VisserP. Maas
02. Uitslag 182 in het voordeel van
Vlissingen.
St. Maartensdijk. Gisteren heeft hier
een ernstig ongeluk plaats gehad. Het
7-jarige zoontje van den arbeider P. ge
raakte onder een passeerende auto. Ern
stig aan het hoofd gewond werd het
knaapje naar het ziekenhuis te Bergen
op Zoom vervoerd.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Driesum J. E. Uitman te
Moerkapelle.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Tijnje (Fr.) H. Vos,
cand. te Hoogeveen.
NATIONAAL HERSTEL.
Prof. mr A. G. Josephus Jitta
schrijft in „De Groene Amsterdammer"
over de onderscheiden kringen, die thans
aandringen op „nationaal herstel". Hij
acht het allerminst juist, dat men om
waarlijk te herstellen, juist op „Nationaal
Herstel" zou moeten stemmen:
Maar de kiezers, die deze hooge idealen
huldigen en aan den candidaat hunner
keuze den eisch stellen, dat hij deze idea
len zal trachten te verwezenlijken, vinden
op de lijsten der oude partijen candidaten
te kust en te keur, die dat vertrouwen
waard zijn.
Vervolgens schrijft hij:
Minister De Geer kan gelden als de in
carnatie van het ancien régime, dat over
enkele weken zal hebben afgedaan. De
heer Qolijn wordt genoemd als de for
mateur van het nieuwe kabinet en hij kan
dus gelden als de leider van het nouveau
régime. Zelfs wie het oude régime niet
in alle opzichten bewondert en wie, als
verstandig man, van het nieuwe régime
niet al te groote verwachtingen koestert,
zal moeten erkennen, welke politieke
overtuiging hij ook zij toegedaan, dat
deze beide staatslieden elk voor zich groo-
tere waarborgen bieden, dat zij het na
tionaal herstel zullen weten te bevorde
ren, dan degenen, die speciaal onder die
leuze aan den verkiezingsstrijd deelne
men.
Dit is zeer gezonde taal, zegt de „Ne
derlander". Laat ons volk er naar luiste
ren ener naar doen!
Hevige brand te Dreumel. Veertig per
sonen dakloos.
Omtrent den brand te Dreumel, waar
bij acht huizen in de asch werden ge
legd, wordt nog gemeld:
Omstreeks middernacht brak deze ge
weldige brand uit. Het vuur ontstond ver
moedelijk ten gevolge van een defect in
den schoorsteen in de woning van den
landbouwer J. van Oort, in de Oude Dorps
straat.
De broer van Van Oort, die op de
bovenverdieping sliep werd gewekt door
het geknetter van vonken en het geraas
van vallende pannen. Toen hij op onder
zoek uitging, bemerkte hij tot zijn schrik,
dat het rieten dak fel brandde. In allerijl
waarschuwde hij de huisgenooten, die in
diepe rust lagen. De bewoners haastten
zich de kinderen uit het brandende huis
naar buiten te brengen.
De vrouw snelde met het jongste kind
van twee maanden, dat rustig in de wieg
lag te slapen, naar buiten, waar zij het
met wieg en al onder een afdak neer
zette.
De 84-jarige vader van Van Oort waar
schuwde de buurtbewoners; aan zijn door
tastend optreden is het te danken, dat
bij de ramp geen persoonlijke ongelukken
zijn voorgevallen.
Aangewakkerd door den vrij feilen wind
breidde de brand zich snel uit. Doordat
de uit steen opgetrokken boerderijen alle
met riet gedekt zijn, sloeg het vuur in een
zeer korten tijd naar een zevental andere
boerderijen.
Binnen een kwartier stonden ai deze
huizen als een fakkel te branden. De
brandweer van Dreumel, die over een
handspuit beschikt, kon tegen de vuurzee
niets uitrichten en moest zich beperken
tot het nathouden van het eerstvolgende
op ongeveer 50 meter afstand gelegen
huis. Het gelukte haar dit perceel tegen
het overslaan van vuur te vrijwaren,
waardoor een verdere uitbreiding van den
brand werd voorkomen.
De acht huizen brandden tot den grond
toe af. De bewoners moesten voor het
grootste gedeelte in nachtgewaad vluch
ten. Zij werden, ongeveer veertig in getal
voorloopig bij buren en familie onder
gebracht.
Persoonlijke ongevallen hebben niet
plaats gehad. Wèl is het ongeveer drie
maanden oude kind van den heer Van
Oort nauwelijks aan den vuurdood ont
snapt.
In de consternatie had de familie van
O., die in nachtgewaad het brandend
huis was ontvlucht, het jongste kindje,
dat zich nog steeds onder het afdak in
de wieg bevond, vergeten. Daar de brand
zich inmiddels snel had uitgebreid, be
merkten zij tot hun ontzetting, dat de
wieg te midden der laaiende vlammen
stond.
De radelooze ouders konden het kind
niet meer bereiken.
Toen rende de 21-jarige slagersknecht
T. Hermeling in de vlammenzee. Hij
slaagde er met bovenmenschelijke
krachtsinspanning en met gevaar voor
eigen leven in, de kleine uit den vuur
poel te redden.
De kranige jongeman had brandwon
den aan hals en armen ongeloopen. Het
kind was echter ongedeerd.
Van den landbouwer van Echteld wer
den eenige koeien, een honderdtal kip
pen, veel meubilair, landbouwwerktuigen
en gouden sieraden door het vuur ver
teerd.
Bij anderen zijn een kalf, vele varkens
en honderden kippen in de vlammen om
gekomen.
Het juiste verlies aan vee is nog niet
bekend.
Bijna alle inboedels zijn geheel ver
brand.
Op het oogenblik is nog niet na te
gaan, hoeveel geld bij de verschillende
bewoners verloren is gegaan.
Een bedrag van f 80.000 aan totale scha
de wordt genoemd.
Bijgeloof. Te Breda heeft zich
een frappant staaltje van bijgeloof voor
gedaan, waarvan een zigeunerin groot
geldelijk voordeel heeft weten te trekken.
Deze vrouw bezocht op zekeren dag een
bekenden Bredasahen zakenman en zeide
hem, dat hij ziek was. De man liet zich
dit door de vrouw suggereeren en liet
zich tevens wijs maken, dat hij beter kon
worden, als de vrouw voor hem bad. Zij
vroeg hiervoor geld, eerst enkele tiental
len, later honderdtallen guldens en de
man betaalde, betaalde tot hij geen cent
meer bezat en een hypotheek op zijn be
zittingen moest nemen. Zelfs gaf hij geld
voor een zoogen. beenderwortel, dien
de vrouw zeide te hebben opgegraven om
precies middernacht bij zekeren maan
stand. Het bedrag, dat hij voor dit ge
neeskrachtig kruid, dat hij steeds bij zich
mloest dragen om beter te worden, neer-
Igede, was f 1300. In het geheel is hij voor
eenige duizenden benadeeld. Pas toen de
vrouw na een laatsten goeden slag te heb
ben geslagen, verdwenen was, is de man
tot bezinning gekomen. Waarschijnlijk
uit schaamte deed hij geen aangifte bij de
politie. Hij. is nu straatarm en voelt zich
nog steeds ziek.
-—Smokkelaars vallen dou
ane aan. Zondag stieten twee Duitsche
douanebeambten in de buurt van Mau-
bach bij Kerkrade op een sterke smokke
laarsbende. Toen de smokkelaars werden
aangeroepen en terug over de grens op
Kerkraadsch gebied vluchtten, schoten de
beambten op hen. Een 20-jarige jonge
man werd in een been getroffen en viel
in handen van de douane, die hem naar
het ziekenhuis overbracht. De gevangene
droeg 60 pond koffie bij zich en 90 pond
koffie hadden de smokkelaars weggewor
pen.
Nadat de vluchtende smokkelaars hun
overige^ waren op Nederlandsch gebied
in veiligheid hadden gebracht, vielen
achttien hunner de beide beambten aan,
toen deze den aangeschoten smokkelaar
verbonden. De beambten sloegen de aan
vallers evenwel met den gummiknuppel
uiteen.
Vergiftiging van 15.000 to-
maten. In een warenhuis van den tuin
der P. Los te Dirksland zijn door een
kwaadwillige 15.000 jonge tomatenplan
ten, gereed om te worden geplant, door
zwaveldamp vergiftigd. De totale schade
bedraagt f2000. Er bestaat sterke ver
denking tegen een inwoner van Dirksland,
die reeds door de politie is verhoord.
Proefzending Indische
bananen. Gisteren arriveerde met het
m.s. Johan van Oldebarnevelt te Amster
dam een proefzending bananen uit Ned.-
Indië, bestemd voor het laboratorium
voor tuinbouwplantenteelt te Wageningen.
De zending draagt geen commercieel ka
rakter, doch dient in hoofdzaak om een
onderzoek in te stellen naar de voorwaar
den, onder welke de Oostlndische bananen
verzonden kunnen worden,
Ongevalin een gasfabriek.
In de gasfabriek te Grasbrook waren Dins
dagochtend arbeiders bezig met het reini
gen van een gashouder, toen een ontplof
fing plaats had. Zeven arbeiders werden
min of meer ernstig gewond. Vier van hen
zijn in het ziekenhuis opgenomen. De oor
zaak van het ongeval is nog niet bekend.
EEN ELECTRICITEITSRAAD?
Ietwat onverwacht heeft de Minister
van Waterstaat de instelling van een
Electriciteitsraad aangekondigd. Het be
richt geeft de „Nederlander" voldoening; j
want de zaak hangt reeds jaren. Maar i
tegelijk roept het bij het blad een paar
ernstige vragen wakker.
„De materie, die deze Raad al spoedig
ter behandeling zal krijgen, is zeer in
gewikkeld; want zeer onderscheiden
en naar het schijnt aanvankelijk te
genstrijdige belangen werken hier door
een.
Men denke aan de drie groepen: de
producenten van de electrische kracht;
de handel; de afnemers van electriciteit.
Het is genoeg, één punt te noemen:
de prijs, dien het publiek voor zijn elec
triciteit moet betalen om het netelige
der vragen te doen zien. Als de leiders
der bedrijven, de directeuren, „winst"
weten te maken, is dat ter eener zijde
uiterst welkom; maar ter anderer zijde
vraagt het belang der verbruikers de
aandacht!
Ook de vrije handel in allerlei onder-
deelen is zeer bij de materie betrokken;
deze immers kan door het stellen van
speciale eischen belemmerd worden.
Genoeg om te doen zien, hoe delicaat
de taak zal wezen van den Raad. En
dus hoezeer het op de samenstelling aan
komt. Want door een éénzijdige samen
stelling naar welken kant ook be
slist reeds vóór den aanvang de minister,
hoe later de besluiten en de adviezen
luiden zullen.
Hetgeen niet verdedigbaar zou zijn.
In den Raad zullen de onderscheiden
belangen vertegenwoordigd moeten we
zen; maar dan zóó, dat geen enkele groep
domineert.
Bovendien zal de voorzitter iemand
moeten wezen, die de electriciteitsproble-
men zelf kent en die dus niet op advies
van medeleden behoeft te zeilen.
Wij vertrouwen, dat als de samen
stelling van den Raad bekend wordt
de minister zal blijken, met deze van
zelf sprekende normen gerekend te
hebben.
Er is een groot economisch belang in
het spel."
COMMUNISTISCHE OPHITSING.
Tot welke schandelijke ophitsing de
„Tribune" haar toevlucht neemt bij de
actie der huurstaking te Amsterdam, be
wijst het volgend bericht in genoemd blad,
onder den titel: „Vijandige winkeliers in
de Jan Evertsenstraat":
„Van de zijde van de huurstakers van
het comité-v. d. Schaar wordt onze aan
dacht erop gevestigd, dat er in de Jan
Evertsenstraat nog steeds vier winkeliers
zijn, die uiterst vijandig tegenover de
huurstakers optreden. Dat zijn de ban
ketbakker Driessen, Jan Evertsenstraat
79; de boterboer De Goede, Jan Evertsen
straat 53; de brillenwinkel Spannet, op
nummer 51 en de zaadhandelaar Jeger
op nummer 64. Als er tegen deze onbe
schaamde vijanden van de arbeiders
krachtig opgetreden wordt, dan krijgen
zij niets anders dan ze zelf uitgelokt heb
ben."
Een ander bericht zet de arbeiders op
tegen een verhuizer. We knippen daaruit
deze passage:
„Deze verachtelijke kerel, die de eenige
kruier in Amsterdam is, die zich leent
om de deurwaarders te helpen de gezin
nen van huurstakers op straat te zetten,
zal voortaan, volgens besluit van de Am-
sterdamsche huurstakers geen rustig mo
ment meer beleven, zoolang hij met zijn
smerige werk voort gaat.
Het zal uit zijn met zijn rustige wande
lingen door de stad, zijn glaasje bier drin
ken in de Amsterdamsche café's en in
geen scheerwinkel zal hij zijn hals meer
onder het mes mogen wagen, zooals men
ons verzekerde.
Met eenige honderden arbeiders is hem
dit aan het verstand gebracht en het had
niet veel gescheeld of hij was op ge
voelige wijze hiervan op de hoogte ge
steld."
Zulke lectuur, zegt „Ik zal handhaven",
verschijnt in een dagblad! „Leve de vrij
heid", schreeuwt de communist.
Ja, maar de vrijheid die de „Tribune"
neemt, wordt naar het schijnt door
geen enkele autoriteit belemmerd.
Zoover is het gekomen in ons lieve va
derland, dat dergelijke bedreigingen open
lijk gedrukt mogen worden en verspreid
kunnen worden.
Ook hieruit blijkt weer hoe noodig het
is, dat krachtig wordt ingegrepen om aan
dergelijke revolutionaire gedragingen een
einde te maken.
WARHHEIT UND DICHTUNG.
Uit bronnen, welke men gemeenlijk
„alleszins betrouwbaar" pleegt te noemen,
werden mij allerlei griezeligheden toege
fluisterd: een mannelijke en een vrouwe
lijke arts uit het Virchow-ziekenhuis, van
wie men vermoedde, dat zij tot de com
mune behooren, zouden door S.A.-mannen
naar het^Karl-Liebknecht-Haus aan den
Bülowplatz zijn gesleept en meerdere ge-
DE ANTIREVOLUTIONAIRE CANDI-
DATENLIJST IN ZEELAND.
De Antirevolutionaire candidaten in
Zeeland zijn
1. H. Colijn, Den Haag.
2. J. J. C. van Cijk, Den Haag.
3. Chr. van den Heuvel, Heemstede;
4. L. F. Duymaer van Twist, Den Haag.
5. J. Schouten, Rotterdam;
6. Mr J. A. de Wilde, Den Haag.
7. C. Smeenk, Arnhem.
8. H. Visscher, Huis ter Heide.
9. A. Zijlstra, Groningen.
10. H. Amelink, De Bilt.
11. C. S. van Dobben de Bruijn, Bode
graven.
12. J. Terpstra, Den Haag.
13. C. van der Zaal, Deventer.
14. P. Wielinga, Utrecht.
15. A. A. L. Rutgers, Paramaribo.
16. T. A. van Dijken, Den Haag.
17. P. A. Schwartz, Krabbendijke.
18. J. W. van 't Hoff, Sint Laurens.
IP J. A. Dominicus, Wemeldinge.
2o. W. den Boer, Zierikzee.
vangenen zouden in de onderaardsche
ruimten van dit tot Horst-Wessel-Haus
omgedoopte gebouw naar vrijheid smach
ten. Ik maakte met de vereischte nauw
keurigheid een lijstje op van de mij deels
persoonlijk bekende arrestanten en ging
geheel op eigen initiatief naar de
beruchte volkswijk, welke enkele weken
geleden nog als het broeinest der commu
nistische opstandigheid gold. Daar ik drie
kwartier noodig had, om van mijn woon
plaats naar het einddoel te komen, hield
ik mij onderweg bezig met Karl Lieb-
knecht en Horst Wessel: beiden, zoo rede
neerde ik, waren fanatieke aanhangers
hunner partij, beiden vielen hun gezind
heid ten offer enbeiden waren Duit-
schers. Zou er geen middenweg 'te vinden
zijn, om menschen, die tot eenzelfden
stam behooren, maar in hun politieke
overtuiging als vijanden tegenover elkaar
staan, wat nader tot elkaar te brengen,
voordat het verschil van inzicht tot een
bloedbad leidt? Heeft het Duitschland veel
geholpen, dat Karl Liebknecht en Rosa
Luxemburg November 1919 en Horst Wes
sel Februari 1930 zijn vermoord? Zal het
in Duitschland ooit tot een werkelijken
vrede komen, zoolang men tracht, door
geweld en overmacht den andersdenkende
te fnuiken?
Langs de Weydinger strasse wandelde
ik naar het gebouw, dat thans de belang
stelling der gansche wereld geniet. Is het
zooals herhaaldelijk beweerd werd
eigendom der Russische Sowjet-regeering
en heeft deze Duitschland met represaille
maatregelen gedreigd, wanneer het niet
binnen een bepaalden tijd aan zijn oor-
spronkelijken eigenaar wordt teruggege
ven? Ik wandel een sigarenwinkeltje in
de 'Grenadierstrasse binnen en vraag den
eigenaar, die er nogal rood uitziet, hoe 't
nu eigenlijk in zijn buurt toegaat? „Och
meneer, wij merken hier heel weinig van
ongeregeldheden. Sedert de nazi's op den
Bülowplatz muziek gemaakt hebben, is
alle verzet gebroken. Kijk maar eens op
de banken, daar zitten de werklooze com
munisten, voorzoover ze niet gearresteerd
werden. Ze voelen zich verslagen en zwij
gen als het graf
Daar de hoofdingang van het voorma
lige Karl Liebknecht-Haus met een zwaar
ijzeren hek gesloten blijft, moet ik door
een poortje naar binnen, waar een por
tier en meerdere blauwe agenten voor
strenge controle zorgen. Een wachtmees
ter brengt mij naar boven en ik wordt
door Kriminalrat Heller beleefd ontvan
gen. Ik vertel hem alles, wat ik op 't hart
heb en hij luistert met opmerkzaamheid
toe. Op zijn verzoek noem ik eenige namen
en hij laat zich direct met het hoofdbureau
der politie aan den Alexanderplatz tele
fonisch verbinden. Even later is de ver
eischte toestemming verleend en kunnen
wij onzen inspectietocht beginnen. Ik stel
vast, dat alle klokken precies op 7 zijn
blijven stilstaan en vermoed, dat de inval,
die den 2en Februari op initiatief van
Hermann Göring is ondernomen, in den
vroegen morgen begon. Ik lees op den
muur: Kommunistische Partei Deutsch-
land. Sektion der Kommunistische Inter
nationale. Zentralkomitee. Ik vraag mijn
gids op den man af: „Loopen we hier op
Russischen bodem en is het waar, dat het
Karl Liebknecht-Haus weldra weer aan
zijn vroeger doel moet worden teruggege
ven?" Ik krijg ten antwoord: „Eigenares
was oorspronkelijk de Vulkan G. m. b. H.,
een communistische onderneming Sedert
de onteigening is het gebouw eigendom
van den Prui3ischen staat dus niet van
de N. S. D. A. P. geworden. Hier zetel
de de K.P.D., hier werd de „Rote Fahne'
geredigeerd en gedrukt, van hieruit gin
gen opruiende pamfletten en anti-militai-
ristische brochures de wereld in, hier
werden verdachte partijgenooten opgeno
men en tot een vlucht naar Moskou in
staat gesteld. Het is een pikante wending
van het lot, dat juist hier thans de „Poh-
tische Polizei" wegens plaatsgebrek in het
roode gebouw aan den Alex haar intrek
moest doen!"
Wij wandelen over de binnenplaats,
waar beambten nog steeds druk bezig zijn
geweldige stapels kranten en brochures op
een lastauto te schuiven. Ook enkele over
bodige schrijftafels worden per lift naar
beneden gebracht. Enkele weken geleden
was het veel moeilijker, den weg naar de
onderaardsche catacomben te vinden.
Toen wisten alleen zij iets van deze smal
le ijzeren trap, die door de politie achter
volgd werden en met behulp der commune
bus arrestatie wilden ontgaan.
