MAANDAG 13 MAANT 1933
47e JAARGANG - Ne. 138
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455,
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs t 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent-
Advert-entign 30 cent per regel Ingezonden
mededesltngen. 60 cent- per regel Kleine
Advertentiën Dinsdags en. Vrijdags 1075 bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85,
Bij contract belangrijke korting.
Nationaal Herstel.
Aanvankelijk werd het Verbond voor
Nationaal Herstel in liberale kringen met
ingenomenheid begroet.
Wij zagen zelfs het door dit Verbond
ontworpen manifest in extenso op een
vooraanstaande plaats in een liberaal
blad in deze omgeving opgenomen.
Geen wonder ook. De opmerking werd
toch gemaakt dat wat dit Verbond waartoe
ook enkele vooraanstaande Chr.-Histori-
schen behooren wenscht, ongeveer over
een kwam met het program der liberale
staatspartij.
Hier was dus wat te verdienen.
Maar nu zijn plotseling de hekken ver
hangen.
Het Verbond voor Nationaal ^Herstel
dat aanvankelijk verklaarde niet een
nieuwe partij te willen zijn en zich te ver
heffen boven alle huidige politieke con
stellatie, heeft nader besloten met een
eigen lijst aan de verkiezingen deel te
nemen.
En nu deugt er plotseling niets meer
bij dit Verbond.
„Wie ter wereld zoo heet het nu
geeft den heeren het recht met hun leuze
„Nationaal Herstel" en „Zedelijke Poli
tiek" bestaande partijen te dirigeeren
alsof deze niet hiervoor waakten?
Ja, als het Verbond b.v. door middel
van de Liberale Staatspartij het Natio
naal Herstel had willen bevorderen, dan
zou het toejuichting hebben geoogst.
Maar nu voelt men er geen sikkepit
meer voor, zooals een liberaal orgaan bet
uitdrukt.
Wat te verstaan is. Wijzelf voelen er
ook niets voor en hebben er nooit iets
voor gevoeld om de eenvoudige reden dat
een organisatie als dit verbond in alle
opzichten overbodig is en voor nationaal
herstel niet de minste beteekenis kan
hebben.
Intusschen is het wel eenigszins te
verstaan, dat tal van mannen en vrou
wen, die tot nu toe gewoon waren liberaal
te stemmen, zich slecht op hun gemak
voelen en een meer nationale politiek
noodzakelijk achten.
Denk slechts aan het optreden van de
liberalen ten aanzien van meerdere be
zuinigingsvoorstellen.
Dat optreden moest wel reactie uitlok
ken.
Maar het is jammer dat het in dezen
volstrekt negatieven vorm gebeurt.
Verdere afbraak.
De afbraak van de openbare school
wordt met kracht voortgezet doorde
voorstanders van die school zelf.
„De afdeeling Amsterdam van den Bond
van Ned. Onderwijzers, zoo meldt het
„Vaderland", heeft een motie aangeno
men waarin ze als haar meening uitspreekt
dat de lagere school niet dient te worden
betrokken in de Willem de Zwijgerher
denking en het bestuur opdraagt, wan
neer, van welke zijde ook, pogingen moch
ten worden gedaan, de openbare school
op eenigerlei wijze in de W. de Zwijger
herdenking te betrekken:
a. alles te doen, om dat te voorkomen;
b. bij het betrekken der openbare
school in een herdenking, te trachten
deze zoo sober mogelijk te houden."
De openbare school, geheel uit de pu
blieke kas bekostigd, en die nog telkens
als de nationale school bij uitnemendheid
wordt gepropageerd, wordt op deze wijze
gemaakt tot een anti-nationaal instituut,
to*t een school die zich stelt tegenover
Nederland en Oranje.
Geen wonder dat de afbraak in ver
sneld tempo wordt voortgezet.
De brandstichter in het Rijksdaggebouw.
Het persbureau Vaz Dias bad een on
derhoud met den Berlijnschen „Krimi-
nal-Commissar" Helmut Heisig, die in
Leiden vertoeft om een onderzoek in te
stellen naar den persoon van der Lubbe,
den dader van de brandstichting in het
Duitsche Rijksdaggebouw.
Bij het bespreken van de vraag of het
mogelijk is, dat v. d. Lubbe gewaand heeft
zich temidden van een groep communis
ten te bevinden, terwijl dit inderdaad geen
communisten waren, maar een andere
politieke groep, dio v. d. Lubbe wilden
gebruiken, zei de heer Heisig, dat al deze
veronderstellingen „schwindel" zijn. Van
der Lubbe heeft in Berlijn contact gehad
met de communistische- en linksch-soci-
alistische groepen en hij heeft dit con
tact zelf gezocht. In hoeverre die groepen
invloed hebben gehad op het verrichten
van de brandstichting, staat nog niet)
vast. Met zekerheid is komen vast te
staan, dat v. d. Lubbe de brand
stichting zelf alleen v er-
richt heeft. Met in benzine gedrenk
te kleedingstukken is hij in razende snel
heid het geheele gebouw doorgegaan,
overal met zijn reusachtigen fakkel brand
veroorzakende. Alles wat licht vlam vat
te, zooals gordijnen en bekleedingen, heeft
hij aangestoken, en zoo is het te verklaren
dat het vuur op zoovele plaatsen tegelijk
oplaaide.
Bij het onderzoek wist de brandstich
ter met merkwaardige juistheid zijn gang
door het gebouw te beschrijven. De heer
Heisig noemde hem dan ook zeer in
telligent en iemand met een fabelach
tig geheugen en een zeer goed ontwikkeld
oriënteeringsvermogen. Het motief van
de daad was, zooals v. d. Lubbe heeft
verklaard, de bevordering van een ge
welddadige revolutie.
De umlaut op den naam v. d. Lubbe
in de pas, die ongetwijfeld echt was, heeft
hij zelf aangebracht, naar de meening
van den heer Heisig, om moeilijkheden
bij het uitspreken van den naam te ont
zeilen. Wanneer v. d. Lubbe zijn naam
gewoon Hollandsch uitsprak, klopte dat
voor Duitsche ooren niet met den pas.
Met de umlaut wèl.
Tenslotte vroegen wij den Duitschen
politieambtenaar nog naar het gerucht,
dat v. d. Lubbe voor eenigen tijd bij de
nat. socialisten zou hebben gelogeerd. De
heer Heisig antwoordde, dat v. d. Lubbe
heeft verklaard, dat, wanneer dit inder
daad het geval is geweest, hij niet heeft
geweten, dat hij met nationaal-socialis-
ten te doen had en dat omgekeerd zijn
gastheeren niet wisten, dat hij communist
was.
De reddingspoging te Genève.
De Engelsche minister-president Mac
Donald, de Britsche minister van buiten-
landsche zaken, sir John Simon en zijn
Fransche collega, Paul Boncour, zijn Za
terdag te Genève aangekomen.
Mac Donald heeft onmiddellijk druk
geconfereerd.
Volgens betrouwbare mededeelingen
heeft Mac Donald verklaard, dat een ver
daging van de ontwapeningsconferentie,
met het oog op de daaruit onvermijdelijk
voortvloeiende politieke reactie, onder alle
omstandigheden moet worden vermeden.
Opstand in Abessinië.
In Abessinië is in de nabijheid van de
Fransche en Italiaansche koloniale gren
zen een opstand tegen de regeering uitge
broken.
Zesduizend opstandelingen hebben een
overval op Fransch gebied ondernomen,
die echter mislukte.
In een gevecht met 1500 opstandelin
gen zijn 8 Fransche officieren, 12 onder
officieren en verscheidene inlandsche sol
daten gesneuveld.
Verder zouden 4 officieren zijn ge
wond en 2 gevangen genomen.
Mobiliseert Belgrado?
Naar nit Zagreb wordt gemeld, doen
daar reeds meer dan drie weken aller
lei geruchten de ronde over een aan
staande mobilisatie in Joego-Slavië.
Naar thans van welingelichte zijde
verluidt, zullen binnen enkele dagen, op
bevel van den koning, 40.000 reservisten
van verschillende lichtingen worden op
geroepen, om de garnizoenen in de Kroa
tische landen en in Slovenië op oorlogs
sterkte te brengen.
Het oproepen van deze lichtingen in
dezen tijd heeft blijkbaar ten doel, om
onder voorwendsel van een z.g. proef-
mobilisatie geheel gereed te staan voor
een eventueelen oorlog.
Uit het feit, dat deze mobilisatie alleen
in 't Westen van Joego-Slavië in voorbe
reiding is zou blijken, dat ze bedoeld is
tegen Hongarije, Oostenrijk en Italië.
Volgens een ander bericht uit ZagTeb
zijn de laatste weken enorme hoeveelhe
den gifgassen uit Frankrijk naar Joego
Slavië verscheept en in verschillende ha
vens van Dalmatië gelost.
Bezuiniging in Amerika.
President Roosevelt heeft thans de
verwachte boodschap gericht tot het Con
gres, waarin hij dit lichaam verzoekt,
hem onmiddellijk bevoegdheden te verlee-
nen voor drastische beperking der regee-
ringsuitgaven. Deze bevoegdheden zijn
noodzakelijk met het oog op het feit, dat
voor het loopende financieele jaar een te
kort van een milliard dollar wordt ver
wacht, waardoor het in vier jaar tijds
geaccumuleerde tekort tot vijf milliard
zou stijgen.
Voorgesteld wordt, het tekort weg te
werken ten eerste door vermindering der
uitbetalingen aan oorlogsveteranen. Roo
sevelt wenscht deze uitbetalingen onver
wijld te doen staken voor wat betreft een
groot deel der oud-strijders, die niet ge
heel invalide zijn of die niet invalide zijn
rechtstreeks ten gevolge van den oorlog.
Voorts wil Roosevelt het aantal ambtena
ren verminderen en de tractementen der
ambtenaren en militairen verlagen. Men
is van oordeel, dat uit hoofde van deze
beide maatregelen bezuinigingen ten be
drage van 700 a 800 millioen dollar kun
nen worden verkregen.
Verder zal op andere uitgaven voor
500 millioen worden bezuinigd. Een des
betreffend wetsontwerp zal binnenkort
worden ingediend.
Het Huis van Afgevaardigden heeft
Roosevelt's bezuinigingsplan aangeno
men. De leden van het Congres hebben
daarmede ook een verlaging van hun ver
goedingen aanvaard, die van 10.000 dol
lar op 8500 dollar worden gebracht.
De aardbevingsramp in Californië.
Hevige aardbevingen hebben Vrijdag
avond op de Amerikaaipsche Westkust
groote verwoestingen veroorzaakt. Hooge
kantoorgebouwen stonden. 10 a 12 minu
ten op haar grondvesten; te wankelen.
Door de aardbevingen zijn talrijke
branden uitgebroken, vooral in het Zuide
lijk deel van Los Angeles en in de petro-
leum-opslagplaatsen. De bevolking werd
door een ware paniek aangegrepen en
rende als waanzinnig door de straten.
Het aardbevingsgebied is ongeveer
6000 vierkante mijlen groot.
Volgens uit Long Beach opgevangen
draadlooze berichten schijnt de geheele
kust in vlammen te staani Te Long-B each
zouden zeer veel huizen verwoest zijn.
Daar de verbindingen met een groot
gedeelte van Californië verbroken zijn, is
het aantal dooden en de omvang van de
materieele schade nog niet bekend.
Ook in Hollywood heeft de aardbeving
groote schade aangericht.
Californië is in 1857 ook door een
groote aardhevingsramp geteisterd. Ook
toen was de schade zeer groot.
Long Beach is het ergst getroffen. Dok
toren, chirurgen en al het beschikbare
verplegingspersoneel zijn van Los Angeles
naar Long Beach gezonden.
President Roosevelt heeft maatregelen
gelast om de door de aardbeving geteis
terde personen van staatswege hulp en
ondersteuning te verleenen.
Te Long Beach is de staat van beleg af
gekondigd; 10.000 matrozen en mariniers
patruilleeren tusschen de puinhoopen,
waar de bewoners in de open lucht kam
pveren. Het ziekenhuis van Los Angeles is
overvuld met gewonden, terwijl nog velen
wachten om opgenomen te worden.
De bevolking van Los Angeles werd
daar een panische schrik aangegrepen en
rende met groote troepen op straat. In
verscheidene deelen der stad ging het
licht uit en braken de ruiten.
De aardschokken in Californië hebben
den geheelen Zaterdag aangehouden en
waren verschillend van sterkte. In totaal
werden 130 zware en zwakkere aard
schokken geregistreerd, waarvan er meer
dan dertig als hevig worden beschreven.
Het zal waarschijnlijk pas over enkele
dagen mogelijk zijn een goed overzicht
van den omvang van de ramp te verkrij
gen, daar de aardbeving, zooals gemeld,
zich over een groot gebied beeft uitge
strekt. Met de meeste plaatsen zijn de
verbindingen verbroken, doch voor zoo
ver thans bekend zijn honderd steden en
dorpen min of meer zwaar geteisterd.
Long Beach ziet er uit, alsof het door
een aantal escadrilles vliegtuigen eenige
uren achter elkaar is gebombardeerd,
over zulke groote afstanden is de stad
vernield en uit de puinhoopen stijgen
groote vlammen op. De aangerichte scha
de wordt in die stad op 25 millioen dol
lar geschat.
Wat het aantal slachtoffers betreft, is
het buitengewoon moeilijk betrouwbare
cijfers te verkrijgen. Alleen in de zieken
huizen van Los Angeles zijn 6000 gewon
den opgenomen, van wie de helft uit Los
Angeles afkomstig is. In Long Beach kon
den tot nu toe slechts 65 lijken van onder
de puinhoopen te voorschijn worden ge
haald. Officieel wordt het aantal dooden
in Long Beach thans op 250 geraamd,
doch men is van meening, dat dit cijfer
niet als definitief beschouwd moet wor
den.
Een ander bericht meldt:
Het aantal dooden wordt officieel ge
schat op 150.
Te Long Beach alleen wordt de mate
rieele schade op 25 millioen dollar ge
schat.
Verscheidene steden zijn geheel geïso
leerd.
Gemeenteraadsverkiezing in Duifschland.
De gemeenteraadsverkiezingen in
Duitschland hebben gisteren geen verras
singen opgeleverd. De kiezers, die Hitier
en het zwart-wit-roode blok op 5 Maart
aan een meerderheid hebben geholpen,
zijn opnieuw ter stembus gegaan en ze
hebben hun stem op dezelfde wijze uit
gebracht. Maar toch was de deelname
aan deze verkiezingen belangrijk kleiner
dan aan de Rijksdagverkiezing. In het
bijzonder hebben de communisten zetels
verloren, hier en daar ging hun stem-
menaantal met een derde en soms met de
helft achteruit. In het roode Berlijn b.v
werden op 5 Maart 719.000 stemmen op
de communisten uitgebracht en nu nau
welijks 500.000. Ook de sociaal-demo
craten zijn teruggeloopen.
Incidenten zijn er niet te vermelden, de
Zondag was rustiger dan die op 5 Maart
Als voorloonige indruk kan slechts ge
zegd worden, dat de gemeenteraadsver
kiezingen de groote overwinning van
Hitier en de zijnen slechts bevestigd heb
ben.
Uit de voorloopige resultaten valt af
te leiden, dat ongeveer 80 pet. van het
kiezersvolk gestemd heeft. In tal van ste
den zijn de nazi's er in geslaagd de abso
lute meerderheid te verwerven.
De nationaal-socialisten komen met 86
leden in den nieuwen Berlijnschen raad,
Terwijl de Djitsch-uationalen 27 manda
ten k'ijgen. Samen hebben deze partijen
dus 113 van de 225 zetels, precies één
meer den de helft.
Het sedert vele jaren traditioneel „roo
de Beilijn" is thans zwart-wit-rond ge-
wordeu.
Hetze tegen Joodsche winkels in
Duitschland.
Zaterdagmiddag zijn een aantal wa
renhuizen en joodsche winkels te Breslau
gesloten. Nat.-soeialisten spoorden het)
publiek aan, niet in de warenhuizen te
koopen.
In het gerechtsgebouw verschenen S.
S.-lieden, die de Joodsche rechters en
advocaten dwongen het gebouw te verla
ten.
Wolff seint nader, dat de Breslauschs
warenhuizen later weer geopend werden.
Vrijdagnacht hebben te Schoenebeck
excessen plaats gehad. De inventaris en
boeken van een Joodschen boekhandel
werden op straat geworpen en verbrand.
Ook in andere Joodsche winkels werd op
dergelijke wijze opgetreden. Alle Jood
sche zaken hebben moeten sluiten.
De politiepresident te Hamburg heeft
ter handhaving van rust en orde, gelast,
dat Zaterdagavond alle warenhuizen en
eenheidsprijswinkels gesloten moesten
zijn.
Te Brunswijk werden Zaterdagmiddag
achtereenvolgens 28 groote spiegelruiten
van warenhuizen en van een eonfeotie-
huis ingeworpen.
Te Gotha verschenen in de eenheids-
prijlzenmagazijnen van de fa. Woolworth
een groot aantal personen, die zich tus
schen de koopers mengden en zich over
de afdeelingen verdeelden. Na eenigen
tijd sloegen zij in alle afdeelingen alle mo
gelijke voorwerpen kort en klein.
Het magazijn is één puinhoop.
Onbevredigende spoorwegresultaten.
De raad van beheer van de Nationale
Maatschappij van Belgische spoorwegen
heeft goedgekeurd de balans over 'tafge-
loopen dienstjaar, sluitend met een ver
lies van 287 millioen francs, af te nemen
van het reservefonds. Dé overblijvende
reserve bedraagt nog 141 millioen francs.
Korte Berichten.
Naar gemeld wordt heeft Rijksdag
president Goering thans officieel, op
grond van artikel 23 en 27 van de Grond
wet, den nieuwen Rijksdag op Dinsdag 21
Maart a.s., 's middags om 5 uur bijeen
geroepen.
Op gTond van een verordening van
het centraal executief comité van de
Sovjet-Unie van 15 November 1923 zijn
op den elfden Maart 35 „afstammelin
gen uit de bourgeoisie en de klasse van
het grootgrondbezit" wegens „eontra-
revolutionnaire ondermijning" ter dood
veroordeeld door den kogel. De beklaag
den zijn reeds gefusilleerd.
Voorts zijn 22 personen ieder tot tien
jaar en 18 personen ieder tot acht jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
Jonge leerkrachten bij het onderwijs.
Het Kamerlid, mej. Groeneweg heeft
de volgende vragen gesteld aan den mi
nister van Onderwijs:
1. Acht de Minister het niet wensche-
lijk, dat zonder de belangen van het on
derwijs te schaden, zooveel mogelijk ge
tracht wordt aan jonge leerkrachten de
gelegenheid te bieden betaalden arbeid te
verrichten?
2. Zoo ja, is de Minister dan bereid
maatregelen te treffen, om zoolang onge
huwde wachtgeld genietenden en kwee-
kelingen met acte beschikbaar zijn, te
voorkomen, dat wachtgeld genietenden
van 60 jaar en ouder benoemd wo-rden of
dat gehuwde wachtgeld genietenden voor
een tijdelijke betrekking op verren af
stand van hun woning worden aangewe
zen?
Militairen en Fascisme.
In die legerorder is, zoo meldt het Haag-
sche Corr. Bureau, de beschikking van den
minister van Defensie opgenomen, waar
bij ter kennis wordt gebracht, dat aan
sluiting bij: of eenigerlei steunverleening
aan groepen of vereenigingen van perso
nen op fascistischen grondslag in strijd
is met de plichten van den militairen
ambtenaar en derhalve verboden.
Voorts wordt gemeld, dat in verband
Binnenland.
De ontvangsten der Ned. Spoorwegen.
De bietensteun.
De moeilijkheden met onze eieren.
Alg. vergadering der G. H. Unie.
Buitenland.
De aardbeving in Californië.
Mobilisatie in Belgrado?
Gemeenteraadsverkiezingen in Duitsch
land.
De bankcrisis in Amerika.
met de nadere uitlegging, welke de minis
ter van Defensie in de Tweede Kamer
heeft gegeven betreffende het verbad tot
het verleenen van steun aan fascistische
weerbaarheidsorganisaties, kapitein S.
Veldmeyer te Nijmegen heeft moeten be
danken voor een candidatuur als Kamer
lid vanwege den Alg. Ned. Fascisten
Bond.
Een Zuiderzeepartij opgericht.
Te Harderwijk is, voor de Tweede Ka
merverkiezing, opgericht de Zuiderzee
partij. No. 1 van de candidatenlijst zal
zijn de heer E. den Herder, industrieel,
lid van den gemeenteraad van Harder
wijk, de bekende schrijver van de bro
chures tegen de drooglegging van de Zui
derzee.
De steun aan de suikerbieten.
Na de mededeeling, welke reeds eerder
is geschied aangaande den voorgenomen
steun aan den bietenoogst 1933 kan nog
het volgende worden gemeld.
Bij de plannen, welke de regeering op
het oogenhlik uitwerkt, wordt als basis
aangenomen een bedrag voor den bieten
teler van f 11 per 1000 k.g. normale bie
ten.
Ontvangsten der Nederlandsche Spoor
wegen.
De staat der definitieve ontvangsten
over de maand November 1932 vermeldt,
dat aan reizigers- en bagagevervoer is
ontvangen een bedrag van f4.801.276.20
(vorig jaar f 5.410.079161); aan vervoer
van goederen en levende dieren werd
■ontvangen f 5.730.579.09 (vorig jaar
f 6.419.664.03) en aan diversen werd ten
slotte ontvangen f 256.638.29 (vorig jaar
f307.236.00).
Hieraan kan nog worden toegevoegd daf
over de heele periode van Januari tot en
met November 1932 in totaal een bedrag
van f23.587.116.02 minder werd ontvan
gen dan over dezelfde maanden van het
voorafgaande jaar.
De Vrijheidsbond.
De liberale staatspartij, de Vrijheids
bond, heeft te Utrecht een algemeen© ver
gadering gehouden onder leiding van Mr
D. Fock, die een politieke rede hield.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
gekozen; Mr W. A. Hofman-Poot, Breda;
M Gr. H. Guepin, Santpoort; Dr S. E. B.
Bierema, Usquert; Mr K. Jansma, Am
sterdam; Mevr. A. M. Koek-Mulder, Am
sterdam en. de heer H. J. Peletier, Leeu
warden.
Bij acclamatie werd aangenomen een
motie van de afdeeling Amsterdam, waar
in geprotesteerd werd tegen de anti-se-
mitische ophitsingen, zoowel van buiten-
landsche als van binnenlandsc'he zijde in
ons land en hét Nederlansche volk opge
roepen werd krachtig stelling te nemen
tegen elke inbreuk op onze nationale gees
telijke en gewetensvrijheid.
Met verbazing werd kennis genomen
van het gepubliceerde bericht, als zou
door twee candidaten van den Vrijheids
bond een verklaring zijn afgelegd aan de
Boerenbonden, aangezien aan de vergar
dering bleek, dat alleen een mondeling
onderhoud schriftelijk werd vastgelegd en
dat het daarbij ten aanzien van de Boe
renbonden ingenomen standpunt geheel in
overeenstemming is met het program van
den Vrijheidsbond en de door het hoofd
bestuur der liberale partij met de bestu
ren der Boerenbonden gevoerde corres
pondentie.
Tenslotte werden besprekingen gevoerd
over het beleid der Kamerfractie, waar
bij door verschillende Kamerleden een
uiteenzetting werd gegeven, waarmede de
vergadering haar instemming betuigde.
Hieruit volgt, dat ook officieel is goed
gekeurd 'de houding door de liberale Ka
merfractie tegen verschillende steun
maatregelen voor den Landbouw aan-j
genomen.
DE MOEILIJKHEDEN MET ONZE
EIEREN.
Vaststellen van een prijsbasis.
Dé heer W. N. Giesen, secretaris van
de Vereeniging van Nederlandsche Eieren
Exporteurs meldt:
In verband met de in werking getre
den hooge invoerrechten op eieren in
Duitschland, waardoor voor de eerstko-
