WOENSDAG 8 MAAKT 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 135
Staten-Generaal
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0,85,
Bij contract belangrijke korting.
Socialisten en Communisten.
Mogen deze twee richtingen, die schijn
baar zoo ver van elkaar af staan, in één
adem worden genoemd?
Ongetwijfeld.
Er is bij alle verschil, toch éénheid
van beginsel.
Tusschen beide revolutionaire groepen
wordt een vaak scherpe strijd gevoerd,
die juist, omdat het een familie-veete
betreft, zulk een heftig karakter draagt.
Toch blijft de familieband trekken.
Althans van de zijde der Sociaal-demo
craten, die niet ophouden de Commu
nisten tot samenwerking op te roepen.
In Duitschland hebben gedurende de
laatste maanden de Socialisten telkens
weer beproefd, toenadering te bewerkstel
ligen. Officiëel werd getracht tot samen
werking te komen.
En in ons land heeft op het pas gehou
den Soc.-Dem. congres nog weer de heer
Albarda zijn leedwezen uitgesproken over
de onhandelbare houding van de Com
munisten. Bij alle verschil zoo betoog
de hij is samenwerking op vast ac-
coord toch zeer goed mogelijk.
De Socialisten van hun kant zijn dus
bereid met de Communisten samen te
werken.
Hieruit blijkt welk een ontzettend ge
vaar ons volk van de zijde der Sociaal
democratie bedreigt.
En hieruit blijkt ook, hoe noodig het
is, dat bij de komende verkiezingen alle
krachten worded ingespannen om het
roode gevaar te keeren.
Beroep op de kiezers.
De heer Albarda heeft gisteren bij zijn
interpellatie over het gebeurde met De
Zeven Provinciën een zeer juiste opmer
king gemaakt.
„Over de zaak zelf zoo zeide hij
behoeft de Kamer geen uitspraak te doen,
dat zal over eenige weken het Nederland-
sche volk zelf doen."
Zoo is het.
De kiezers hebben straks gelegenheid
zich over dit revolutionaire bedrijf, waar
voor de Soc. Democraten geen woord van
afkeuring hebben, uit te spreken.
Zij zullen zich uitspreken over de vraag
of dergelijke muiterijen toelaatbaar zijn,
dan wel of krachtige handhaving van het
gezag noodzakelijk moet worden geacht.
Wij twijfelen niet of de overgroote
meerderheid van de kiezers zal instem
ming betuigen met den oproep door de
Anti-revolutionaire partij tot het Neder-
landsche volk gericht om de gezagonder-
mijnende invloeden die een rustig en or
delijk volksleven bedreigen, met beslist
heid te weerstaan.
Het roode gevaar.
Het roode gevaar begint dreigend te
worden.
Het „Volksblad" van vandaag bevat
mededeelingen omtrent pogingen tot sa
menwerking tusschen het „Executief Co
mité der Communistische Internationale"
te Moskou en de „Socialistische Arbeiders
Internationale", waarbij ook de S. D. A.
P. in ons land is aangesloten.
Er is nog wel geen overeenstemming be
reikt, maar er wordt dan toch, op verzoek
nog wel van de S. A. I. onderhandeld.
Het behoeft geen betoog, als het tot
samenwerking komt, wie daarbij de lei
ding zal hebben.
Hieruit volgt, dat het nu meer dan ooit
de tijd is, om de dammen en dijken te ver
sterken en de gevaren van den dreigenden
rooden vloedgolf af te wenden
STEMMEN IN ANDERE GEMEENTE.
Wij brengen nogeens in herinnering,
dat een kiezer, die wil stemmen in een
andere gemeente, dan waar hij op de
kiezerslijst voorkomt, uiterlijk 14 dagen
voor den dag der stemming (dus vóór
12 April a.s.) in persoon op de secretarie
eener willekeurige gemeente, aan den
burgemeester of den daarvoor aangewezen
ambtenaar moet mededeelen, in welke
gemeente hij aan de stemming deel
neemt.
Dit is inzonderheid van belang voor
hen, die na 1 Januari verhuisd zijn en
die dus nog in hun vorige woonplaats
op de kiezerslijst voorkomen en voorts
voor hen, die nu reeds weten, dat zij
op den stemmingsdag in een andere ge
meente zullen vertoeven.
Hierbij moet ook worden gedacht aan
kiezers, die voor herhalingsoefe
ningen onder de wapens zijn.
Een onzer lezers vestigt er de aandacht
op, dat hem een geval bekend is, dat
een kiezer van 24 April tot 6 Mei voor
herhalingsoefeningen is opgeroepen.
Dit geval zal wel niet op zichzelf
staan.
Er moet dus aan gedacht worden, dat
door dergelijke personen tijdig een ver
zoek wordt ingediend om in de plaats
van opkomst te mogen stemmen.
TWEEDE KAMER.
De muiterij op de „Zeven
Provinciën. Interpellatie Al
barda.
Gisteren heeft de heer Albarda ge
ïnterpelleerd over het gebeurde met de
„Zeven Provinciën".
De heer Albarda (s.-d.) meent, dat
thans het oogenblik gekomen is om een
onpartijdig en eerlijk oordeel te kunnen
vormen over het gebeurde. Hij treedt te
rug in een beooi deeling van de voorge
schiedenis en staat stil bij de vraag, wel
ken indruk het bekende telegram van
den vlootvoogd gemaakt heeft. Het vast
staand feit is, dat de indruk gemaakt is,
dat de tweede salariskorting van de baan
was.
Het is heel gemakkelijk, den marine
bonden de schuld te geven, maar deze
hebben te kennen gegeven, dat zij uitslui
tend den wettelijken weg wilden zien ge
gaan.
Herhaaldelijk hebben de bonden ge
waarschuwd voor den gevaarlijken geest,
die op de vloot heerscht. En toen een
maal het ongeluk was gebeurd, toen heb
ben de bonden direct aangeboden, te
trachten, de bemanning tot inkeer te
brengen. Ook dit heeft de regeering ge
weigerd.
Waren commandant en officieren van
de „Zeven Provinciën" dan heelemaal
niet op de hoogte van de stemming? De
commandant is verscheidene malen ge
waarschuwd, waaronder één keer door
den vlootvoogd. Toch ging hij met offi
cieren aan wal om een fuif bij te wonen.
De luitenant ter zee, die de muiterij had
moeten onderdrukken, sprong over boord.
Slechts bij geringe waakzaamheid van de
officieren, had er niets kunnen gebeuren.
Spr. zet voorts uiteen, dat de schepe
lingen niets anders dan een demonstratie
wilden. Toch heeft de regeering niet alles
gedaan om bloedvergieten te voorkomen
Op de Engelsche vloot is iets derge
lijks gebeurd. Twaalfduizend man heb
ben daar gemuit, maar de Regeering heeft
die zaak niet opgeschroefd. Het geweld
is daar ook in toom gehouden.
Spr. begrijpt volkomen, dat er bezwaar
tegen bestond, het schip naar Soerabaja
te doen gaan. Uit de vliegtuigen had men
echter kunnen zien, dat de „Zeven Pro
vinciën" niet gevechtsklaar was. Waar
om heeft toen niet één officier den moed
gehad naar de „Zeven Provinciën" te
gaan, toegang aan boord te eischen en
orde op zaken te stellen? Het schip was
toen immers reeds in de macht der Re
geering? Het geweld met de bom is on
vergeeflijk. Het was een wraak, waarmee
het opgewonden publiek bevredigd moest
worden.
Spr. acht dit geweld uit de lucht niet
te rijmen met het standpunt der Regee
ring te Genève.
Nu blijft er nog over, de overlevenden
te straffen. In verband daarmede vraagt
de interpellant, het mogelijk te maken,
dat de schepelingen nog in eerste instan
tie voldoende rechtskundige hulp krijgen
door onafhankelijke mannen.
Spr. stelt ten slotte een aantal vragen.
De Minister van Defensie, de
■heer Deckers, werpt het verwijt van
zich af, dat hij de zaak eenzijdig zou be
zien. Trouwens, de regeering zal deze
kwestie in een witboek behandelen.
Spr. kan nu alleen zeggen, wat thans
reeds officieel vaststaat.
Nadere mededeelingen uit Indië hebben
de opvattingen van den interpellant
niet bevestigd. Men hield zelfs rekening
met de waarschijnlijkheid, dat de tweede
korting zou doorgaan.
De vreugde, die er 'heerschte, heeft spr.
niet verbaasd, omdat de Europeesche
schepelingen in de onderstelling leefden,
dat hun 7 pet. meer zou worden gekort.
Van een onbewimpelde afkeuring der
muiterij door het Cambo is spr. niets ge
bleken. Het Cambo staat wel degelijk
schuldig door de wijze, waarop het het
personeel inlichtte, aldus schreef het
weekblad van den Bond van Technici bij
de Marine.
De Commandant van de Zeven Provin
ciën had het schip niet mogen verlaten.
Hij meende, dat er geen verbitterde geest
heerschte, maar was gewaarschuwd en
had althans veiligheidsmaatregelen moe
ten nemen. Wel had hij den officieren or
der gegeven met tact op te treden 'bij even-
tueele ongeregeldheden.
De regeering is van meening, dat de
muiterij is voortgekomen uit een verkeer
den geest, niet door de wijze, waarop de
salariskorting is voorbereid.
Zij kon in het voorgevallene geen de
monstratie zien, maar alleen m u i t e r ij.
De overheidsplicht gebiedt, muiterij zoo
spoedig mogelijk tot staan te brengen. Het
aanbod van minderen om te trachten de
bemanning tot rede te brengen kon niet
worden aanvaard. Onderhandelingen met
muiters mogen nooit plaats hebben.
De regeering zal er gaarne toe meewer
ken, dat militaire vliegdiensten worden
afgeschaft. Zoo lang deze vliegtuigen tot
de weermacht behooren, kan de regee
ring er het gebruik van maken, dat zij
dienstig acht. Het gevaar voor menschen-
levens was nu echter minder dan dat ge
bruik was gemaakt van een torpedo of
geschut.
De regeling inzake de rechtpleging voor
de zeemacht dateert niet van 1819, maar
is opgenomen in een Staatsblad van 1912.
De minister bewondert het daarin gelegde
stelsel geenszins. De officieren, die ter
verdediging moeten optreden moeten dit
onpartijdig en vrij doen. Dat behoort tot
hun taak. De regeering is bereid omtrent
de mogelijkheid van wijziging van bedoeld
wetsartikel in overleg te treden met de
betreffende autoriteiten.
De heer Albarda handhaaft, dat er
nauw verband bestaat tusschen de sala
riskorting en de muiterij. De minister zegt,
dat er met muiters niet mag worden on
derhandeld, maar als "de korporaals naar
de muiters waren gegaan, dan ware er
geen sprake geweest van onderhandelin
gen. Het had plicht der regeering geweest
te trachten, de muiters met moreele pres
sie te dwingen.
De heer M a r c h a n t (V.D.) meent,
dat de heer Albarda zich zelf nogal eens
tegenspreekt door het feit dan wel en dan
niet als hoogst ernstig voor te stellen. Dat
de officieren meer moreelen moed hadden
kunnen toonen, is ook sprekers meening.
Het is twijfelachtig, of men van andere
maatregelen, dan nu genomen zijn, tegen
de muiters, meer succes had kunnen ver
wachten, de muiters zeiden immers: „hin
der ons niet", alsof het hun van rechts
wege toekwam, zoo op te treden. Wel had
men kunnen trachten aan boord te gaan,
dan hadden de muiters een daad gezien.
Wat nu de diepe oorzaken van het ge
beurde betreft, meent spr. dat het vele
jaren met de krijgstucht slecht gesteld is
Vandaar ook het driest optreden der
muiters. Een nieuw regime is noodig zon
der dat politieke slachtoffers gemaakt
worden.
De heer Eer d mans (Lib.) meent, dat
de geest dien de marinebonden in het
personeel brengen, niet is los te maken
van de soc.-democratie. Spr. treedt hierop
in beschouwingen over de positie der S.
D. A. P. Als oppositie-partij heeft zij de
taak niet alleen af te breken, maar ook op
te bouwen. Hieraan ontbreekt wel één en
ander. In het geval met de „Zeven Pro
vinciën" heeft men een symptoom te zien,
waarop goed moet worden gelet, wil de
rust in ons vaderland verzekerd zijn.
De heer T i 1 a n u s (G.H.) gaat de re-
geeringsverklaring over de „Zeven Pro
vinciën" na, die een belofte inhield, die
de regeering nu bezig is, in te lossen. Over
het gebeurde zelf zijn nog geen officieele
gegevens bekend. Aan beide zijden schij
nen fouten gemaakt te zijn, maar men kan
daarover nog niet debatteeren. De heer
Albarda had voor de muiters slechts ver
goelijkende woorden schepte er behagen
in de officieren te ridiculiseeren. Ook de
vereenigingsbestuurders hebben schuld
door bet zaaien van ontevredenheid en
haat.
De voornaamste schuldigen zijn volgens
spr. de bestuurders der marinebonden, N.
V. V. en S. D. A. P., die jaren lang den
geest vergiftigd hebben. De rotte plekken
moeten nu uitgesneden worden. Er zijn
jonge mannen genoeg, die de bron van
alle gezag erkennen en die daardoor in
staat zijn het Nederlandsche gezag in het
Oosten te helpen handhaven.
De heer Van Rappard (Lib.) wijst
op verouderde begrippen, die in de Ma
rine heerschen en op de te groote politieke
vrijheid, waarbij b.v. misbruik gemaakt
wordt in den radio-omroep. De marine-
autoriteiten zijn te slap opgetreden tegen
de reeds lang gevoerde actie.
Er is een ernstige reorganisatie der
marine noodig.
De heer Wijnkoop (C.P.) herhaalt
wat hij al eer gezegd heeft, dat deze mui
terij een deel is van de episode van den
aan den gang zijnden bevrijdingsstrijd der
Indonesiërs. De S. D. A. P. heeft ook hier
weer op de bekende dubbelzinnige manier
gesproken. Spr. ontkent het recht dezer
regeering op te treden tegen de Indone
siërs.
De heer D u y s (S.D.) bestrijdt den heer
Eerdmans en zegt, dat die het standpunt
van de S. D. A. P. vervalscht heeft. Prin
cipieel en praotisch keurt de S. D. A. P.
de muiterij af. In het optreden der regee
ring heeft men het Christelijke, het men-
schelijke zelfs gemist.
De heer Van Dis (të.'G.) oefent in ver
band met het gebeurde critiek op het toe
laten van revolutionaire lectuur in de
openbare leeszalen en het bezigen van op
ruiende taal in woord en geschrift.
De Minister repliceert. De kwestie
der telegrammen -zal onderzocht worden.
Men moet de herziening van het betref
fende wetboek niet al te eenvoudig voor
stellen. Het gaat niet in eenige dagen. In
ieder geval moet hierin overleg gepleegd
worden met Indië, omdat er allerlei aan
vast zit.
Hangende de zaak van de „Zeven Pro
vinciën" kan echter geen wijziging uit den
grond worden gestampt. In de verhouding
tusschen officieren en minderen is zeker
nog wel wat te verbeteren. De regeering
zal alle opmerkingen nauwkeurig overwe
gen.
De heer Albarda tripliceert en' dient
een motie in om zoo spoedig mogelijk een
wijziging in de rechtpleging tot stand te
doen brengen.
De beraadslagingen worden gesloten.
Over de motie wordt Woensdag gestemd.
De vergadering wordt verdaagd.
Het Kabinet-Hitier aan het werk.
Het Duitsche kabinet is gistermiddag
onder voorzitterschap van den rijkskan
selier bijeengekomen om zijn standpunt te
bepalen in verband met de door de ver
kiezingen geschapen situatie.
De nieuwe rijksdag zal in den tijd van
3 tot 8 April bijeenkomen. De plechtige
openingszitting wordt in de Potsdamer
Garnisonskirche gehouden. Waar de vol
gende zittingen plaats hebben staat nog
niet vast.
Rijkspresident v. Hindenburg zal op
den openingsdag een krans leggen op het
graf van Frederik den 'Groote.
Vice-kanselier v. Papen betuigde den
rijkskanselier en de nat.-soc. organisatie
den dank van het rijkskabinet voor de
bewonderenswaardige „prestaties" bij de
verkiezingen 1
Minister Dr Frick bracht rapport uit
over de gebeurtenissen te Hamburg, Bre
men, Lübeck en Hessen. Hij verklaarde,
dat de maatregelen des rijks moesten wor
den genomen, daar anders het grootste
gevaar zou hebben bestaan voor de rust
en veiligheid in deze landen, waar het
volk geen eerbied meer heeft voor de auto
riteiten en waar de discipline der politie
gevaar scheen te loopen, indien het rijk
niet had ingegrepen.
De pers aan banden.
Met het oog op de kwaadwillige be
richtgeving omtrent binnenlandsohe ge
beurteniseen in de buitenlandsche pers,
bereidde de rijksregeering ernstige maat
regelen voor tegen een aantal buitenland
sche correspondenten.
Eenige van de betrokken corresponden
ten hebben zich aan den greep der poli
tie onttrokken door het land te verlaten.
Wat de overige correspondenten aan
gaat, van hen is thans de verzekering ont
vangen, dat zij zich voortaan bij hun be
richtgeving van alle kwaadwillige uit
latingen zullen onthouden en dubbelzin
nigheden zullen vermijden.
Met het oog hierop en op de juiste be-
oordeeling der binnenlandsche gebeurte
nissen in het buitenland zijn bedoelde
correspondenten voorloopig voor een uit
zetting gespaard gebleven en is hun een
proeftijd van twee maanden toegestaan.
De rijksregeering hoopt door de onder
steuning van het centrum en de Beiersche
volkspartij een 2/3 meerderheid te berei
ken, welke noodzakelijk is voor de aan
neming van een ontwerp met grondwets-
wijzigend karakter.
De eerstvolgende zitting zal Zaterdag
worden gehouden. Het kabinet zal zich
dan in de eerste plaats bezighouden met
quaes ties betreffende den landbouw.
Aanslag op den Deenschen koning
beraamd?
Koning Christiaan X van Denemarken
zou Zondagmorgen met koningin Alexan
drine uit Cannes naar Denemarken te-
rugkeeren via de gewone route over
Duitschland doch heeft deze reis tot den
volgenden dag uitgesteld. Bovendien koos
hij niet den weg over Duitschland, maar
over Duinkerken en verder over zee naar
Denemarken terug.
Naar Zondag te Cannes werd medege
deeld zou de Duitsche regeering op grond
van de dien dag gehouden verkiezingen
aan koning en koningin hebben doen
weten, dat zij het verstandiger achtte dat
de reis over een andere route werd ge
maakt. Dit werd echter van bevoegde
zijde te Berlijn tegengesproken.
In goedingelichte kringen te Kopenha
gen wordt met beslistheid volgehouden,
dat het opgeven door den koning van zijn
terugreis van de Riviera via Berlijn te
wijten was aan de ontdekking van een
communistische samenzwering om den
trein waarin zich het koninklijk paar
bevond tot ontsporing te brengen. De in
lichting zou afkomstig zijn van de Duit
sche recherche.
De strijd JapanChina.
Volgens een bericht uit Tokio is de
Groote Muur thans in de macht van de t
troepen van Japan en Mandsjoekwo daar
Binnenland.
Interpellatie in de Tweede Kamer over de
Zeven Provinciën.
De vooruitzichten voor de melkproductie.
Buitenland.
De nederlaag der Chineezen.
Wat gebeurt er in Griekenland?
Dictatuur in Oostenrijk.
De bankcrisis in Amerika.
Ontploffing te Tervueren.
Aanslag op den Deenschen koning be
raamd?
zij alle bergpassen naar den muur bezet
hebben. De troepen die eerst de hoofdstad
Jehol moesten binnentrekken hebben
thans den pas van Koepekau bezet; dit
was de laatste pas die nog vrij was en
waardoor de Chineesche troepen uit Je
hol naar Noord-China konden vluchten.
De Chineesche regeering geeft toe, dat
de klachten der Chineesche openbare
meening naar aanleiding van het falen
van het Chineesche leger in Jehol volko
men gerechtvaardigd zijn. De regeering
heeft zich er van overtuigd, dat de leiding
van het Chineesche leger niet voor haar
taak berekend is geweest.
Tegen eenige officieren zijn processen
aanhangig gemaakt wegens hoogverraad.
Alle leden van den Chineeschen genera-
len staf zullen voor een krijgsraad wor
den gedaagd.
De verwarde toestand in Griekenland.
De Grieksche regeering heeft een on
derzoek gelast naar de gebeurtenissen
van Maandag.
Volgens de bladen zou men voorne
mens zijn generaal Piastiras en zijn voor
naamste medewerkers bij den staatsgreep
te arresteeren.
Het hangt van den leider der volkspar
tij Tsaldaris af, of en wanneer hij het be
wind zal aanvaarden.
Het zakenkabinet-Othoneos zal in ieder
geval slechts enkele dagen in functie blij
ven.
De regeering spreekt het gerucht tegen,
dat de ronde doet, als zou generaal Con-
dylis aan het hoofd van een legercorps
naar Athene oprukken. Hij is daar alleen
per auto aangekomen.
Te Saloniki heeft de garnizoenscom
mandant naar aanleiding van de gebeur
tenissen te Athene voor 24 uur het civiel
en militair bestuur op zich genomen, ten
einde onlusten te verhinderen en o.a. de
dagbladen onder censuur gesteld.
Britsch wetsontwerp invoerregeling
landbouwproducten.
Reuter meldt uit Londen dat gister
avond de tekst is gepubliceerd van het
wetsontwerp inzake den afzet van land
bouwproducten. Het opent de mogelijk
heid den invoer van bacon, ham, aard
appelen, zuivelproducten, gevogelte, fruit
en gerst te regelen.
Inzake bacon zou de bestaande vrij
willige regeling verplicht kunnen worden
gemaakt.
Bij de beslissing of er^en verordening
zal worden gemaakt voor de regeling van
den invoer en bij het vaststellen van de
bepalingen dier verordening zal de Board
of Trade o.m. nagaan welke uitwerking
de regeling eventueel zal hebben op de
handelsbetrekkingen met andere landen
en de verordening zal niet worden uitge
vaardigd tenzij de Board of Trade over
tuigd is dat zij niet in strijd is met eeni-
gerlei verdrag, conventie of overeenkomst
met andere landen.
Ontploffing in een chemische fabriek.
Te Tervueren bij Brussel zijn bij een
ontploffing in een fabriek van chemische
producten, die zich ook met de vervaar
diging van films bezighoudt, 15.000 Kg.
filmmateriaal in brand geraakt.
Vier personen, onder wie twee jonge
meisjes, werden gedood. Een persoon
werd zwaar gewond.
De fabriek, waar de ramp heeft plaats
gehad, bestaat uit een betonnen gebouw
van ongeveer 60 M. lengte en 12 M.
breedte. In deze fabriek, welke slechts
één verdieping hoog is, worden oude
films na te zijn gewasschen aan zekere
scheikundige bewerkingen onderworpen
om opnieuw te kunnen worden gebruikt.
De fabriek is eigendom van den heer
De Ridder, die pas ongeveer 3 maanden
in Tervueren is gevestigd.
Op het oogenblik, dat de ontploffing
plaats had en de brand uitbrak, bevonden
zich vijf personen in het geteisterde ge
deelte van het gebouw, n.l. drie mannen
en twee jonge meisjes, die allen om het
leven zijn gekomen.
Merkwaardig cadeau voor Roosevelt.
Een Amerikaansche radio-omroep heeft
aan president Roosevelt een speciaal ge
construeerd stalen spreekgestoelte gege
ven, dat bestand is tegen kogels.
Roosevelt 'heeft het geschenk aanvaard.
Het beschermt het lichaam van het