EERSTE BLAD. MAANDAG 8 FEBRUARI 1933 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 47e JAARGANG - No. 109 Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef, Directeur-Hoofdredacteur: It, ZUIBEMA. Dit nummer bestaat uit 2 bladen Buitenland Onder de maatregelen, die de Duitsche regeering overweegt om den landbouw te De uitvoering van dit plan wordt van alle zijden toegejuicht, daar het tot verbe tering van de levensomstandigheden der Binnenland. Integendeel, juist om dat verkeerde be ginsel moet de autarkie worden weerstaan, Belangrijkste Nieuws, Muiterij aan boord van de Zovon Provin ciën Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455, *De Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdag# on Vrijdags 0.75, bij vooruitbetaling, Onder ietter of motto f 0.15, Bij contract belangrijke korting. Geen groote beloften. De Antirevolutionaire partij is niet rijk iu het beloven. Wie zoekt naar een partij met een schit terend verkiezingsprogram, waarin een rijke voorraad mooie beloften wordt ge- etaleerd, kan bij haar niet terecht. Aangezien het in de komende parle mentaire periode te voeren staatkundige beleid geheel door de crisis en haar ge volgen beheerscht wordt, zoo is het niets anders dan opzettelijke misleiding, een reeks maatregelen in uitzicht te stellen, waarvan men op goede gronden kan ver wachten, dat aan de uitvoering voorloopig zelfs niet kan gedacht worden. Dr Golijn heeft het in zijn te Leeuwar den gehouden verkiezingsrede zoo duide lijk gezegd: „Wil men in de politiek eerlijk zijn, dan kan men niet veel beloven. Velen reizen met een zak vol beloften door het land, terwijl ze weten, dat ze niet ver vuld kunnen worden. In de Kamer durft men vragen om een achtste leerjaar, om schoolvoeding enz. Anderen zeggen, dat de crisis gauw over zal zijn en dat men maar moet leenen om de gaten te vul len. Daartoe wil Spr. niet behooren. Voor droomerijen zijn we te nuchter. Wat men belooft moet men geven". Maar ook in anderen zin is soberheid thans geboden. Ook al bepaalt men zich uitsluitend tot de crisis en hare gevolgen, dan nog is het gemakkelijk een program vol mooie beloften samen te stellen. Er loopen in dezen tijd menschen en partijen rond, die precies weten wat er gedaan moet worden om de crisis op te lossen en de gevolgen daarvan weg te nemen. Zij beloven aan boeren, tuinders of mid denstanders afdoende hulp, aan de arbei ders werk en brood, aan de ambtenaren een goed salaris en dan bovendien nog opheffing van allerlei lasten. Daarbij wordt blijkbaar uitgegaan van de gedachte, dat veel beloven en weinig geven de kiezers pardon de veelbe lovende partijen vroolijk leven doet. Welnu, aan zulk een in den grond bui tengewoon hardvochtig spel met de kie zers doet een partij, die zichzelf en hare beginselen respecteert, niet mee. Er is één ding, dat ze wél mag en dat ze dan ook met den meesten ernst wil be loven, dat ze onder inroeping van 's Hee- ren zegen gaarne al het mogelijke zal doen om het Nederlandsche volk door de moei lijkbeden heen te helpen. D'at ze zooals de A. R. partij dat in het verleden steeds heeft gedaan niet het kleine partijbelang, maar het alge- meene landsbelang naar vermogen zal be hartigen. De toestand in Duitschland. Te Düsseldorf zijn 80 tot 100.000 commu nistische brochures in beslag genomen met de motiveering, dat de inhoud het karakter van hoogverraad droeg. De „New-York Herald" publiceert een interview van een Amerikaansche jour nalist met von Papen, die op de vraag, of het optreden der nieuwe Duitsche re geering een verderen stap beteekende op den weg tot herstel der monarchie, ant woordde: „er is geen grondslag voor zulk een interpretatie voorhanden". Naar de „Angriff" meldt, zal de rijks kanselier waarschijnlijk op Vrijdag 10 Februari, des avonds in het Berliner Sportpalast wederom een rede houden, die door alle Duitsche zenders zal worden uitgezonden. De „Rheinische Zeitung" is voor drie dagen verboden, daar zij den oproep van de soc.-dem. partij heeft opgenomen. Met Ministerie van Binnenlandsche Za ken heeft om dezelfde reden de in Meck- lenburg-Schwerin verschijnende socialis tische bladen voor 3 dagen verboden. Naar de Angriff" meldt, zal de oproep der rijksregeering aan het Duitsche volk, dien Adolf Hitler onlangs heeft uitgespro ken voor de radio, in het begin van de volgende week in het geheele rijk wor den aangeplakt. De rijkspresident heeft een verordening geteekend, waarbij de indertijd door gene raal von Schleicher opgeheven verorde ning inzake de beperking van de pers- en vergadervrijheid, voor het grootste ge deelte weer in werking treedt. De nieuwe verordening zal nog heden officieel wor den afgekondigd. Hulp aan den Duitschen landbouw. helpen is, naar de „Telegr." meldt, in de eerste plaats een verordening over het verbruik van goedkoope binnenlandsche tarwe als voer, vooral voor pluimvee. Ver der zullen contingenten worden ingevoerd van VToege aardappelen. De toevoeging van natuurboter aan margarine, evenals de invoering van contingenten voor kaas worden overwogen. De regeering wil de belasting op het slachten van vee ophef fen. Ten slotte wordt verklaard, dat zij op doelmatige wijze gebruik zal maken van het afloopen der handelsverdragen met Zweden, Nederland en Joego slavië. Rentevoet in Duitschland. Volgens persberichten is in de Vrijdag gehouden zitting van het Duitsche kabinet algemeen de meening geuit, dat de regee ring geen gedwongen verlaging van den rentevoet zal afkondigen. In regeeringskringen wordt opnieuw verwezen naar de eenige dagen geleden gegeven verzekering, dat de regeering in het geheel niet tot proefnemingen op oeconomisch gebied zal overgaan. Wordt de Pruisische Landdag ontbonden? De Pruisische Landdag heeft met 214 tegen 196 stemmen het nationaal-socia- listische voorstel tot ontbinding van den Landdag verworpen. Daar ook in het col lege van drie geen overeenstemming over de ontbinding kon worden verkregen, zullen vandaag tusschen de verschillende instanties van Pruisen en het rijk bespre kingen worden gevoerd over de mogelijk heid, om op andere wijze het Pruisische parlement te ontbinden. Er zijn vele per sonen, vooral uit de partijen der nieuwe rijksregeering, die van meening zijn, dat de Landdag vandaag zal worden ontbon den, waarbij gebruik zal worden gemaakt van bepaalde verordeningen. Over de me thode, die gevolgd zal worden, zal van daag worden beslist bij de dan te voeren besprekingen. De commissariëele Pruisische regeering heeft bij verordening alle gemeenteraden ontbonden. Nieuwe verkiezingen zullen plaats hebben op 12 Maart a.s. De Roemeensche spoorwegstaking breidt zich uit. De staking der Roemeensche spoorweg arbeiders neemt een steeds grooteoren om vang aan. In de hoofdwerkplaats der spoorwegen te Nicolay hebben zich weer 1200 arbeiders bij de stakenden aangeslo ten. De arbeiders verschansten zich en ver klaarden, dat zij hun werkplaats niet verlaten zullen voordat de directie hun wenschen heeft ingewilligd. De omgeving der werkplaats werd door troepen- en po- litieafdeelingen afgezet. Nu het parlement de wet heeft aange- men, waarbij de regeering gemachtigd wordt den staat van beleg af te kondigen, heeft de koning een besluit geteekend, waarbij de staat van beleg afgekondigd wordt over Boekarest, Ploesti en Jassy; In verband .-et de studentenrelletjes is de juridische faculteit der universiteit te Boekarest voor den tijd van 30 dagen ge sloten. Staat van beleg in Roemenië? Reuter meldt uit Boekarest dat de machtigingswet voor de regeering om den staat van beleg te kunnen afkondigen door de Kamer is aangenomen. De maatregelen tijdens den staat van beleg zullen niet door de militaire auto riteiten, maar door den ministerraaa ge nomen worden. Bij nieuwe verkiezingen wordt de staat van beleg opgeheven. De regeering heeft thans een middel in handen om strenger te kunnen optre den tegen communistische agitatie, maar het staat nog niet vast wanneer de regee ring van dit middel gebruik zal maken. Dijkdoorbraak in Frankrijk. Een der dijken van het groote kanaal, dat van Roanne naar Digoin loopt, is tus schen Arteix en Chambelly over een leng te van ongeveer 30 M. bezweken, waar door het water uit het kanaal zich over het omliggende gebied uitstortte. De oorzaak van de ramp wordt gezocht in het plotseling omslaan van het weer. Een visscher werd door het water mee gesleurd en is verdronken. De scheep vaart op het kanaal zal waarschijnlijk voor eenige maanden gestremd zijn. Wegaanleg als werkverschaffing. De Irak Petroleuim Maatschappij |Js voornemens een 160 k.m. langen weg te doen aanleggen door het met lava van vroegere vulcanische uitbarstingen over dekte gebied van Trans-Jordanië. De weg moet dienen voor het vervoer van de geweldige hoeveelheden materiaal noodig voor den aanleg van de nieuwe pijipleiding. Wanneer deze beide werken in vollen gang zijn zullen daardoor 10.000 menschen werk vinden. Bedoïen en-stammen in Trans-Jordanië zal leiden, van wie thans velen .tengevolge van voortdurende werkloosheid met hon gersnood bedreigd worden. De Vesuvius werkt. Na een lange rustpoos toont de Vesu vius weer verhoogde werking. Vrijdag hoorde men voortdurend onderaardsch gerommel en enkele aardschokken, die groote ontsteltenis brachten onder de be volking aan den voet van den berg. Met tusschenpoozen van 15 seconden wordt asch uit den krater gestooten. Ook hoort men in den krater herhaal delijk explosies, hetgeen de veronderstel ling wettigt dat spoedig een uitbarsting te verwachten is. Korte berichten. De Duitsche regeering heeft officieel de ter beurze en elders te Berlijn opgedo ken geruchten over plannen om een mora torium voor alle hypothecaire landhouw- schulden af te kondigen, doen tegenspre- Op last van den hoofdcommissaris van politie te Berlijn is Zaterdag de och tendeditie van de Rote Fahne in beslag genomen. Het Thüringsche ministerie van bin nenlandsche zaken heeft het soc. dem. or gaan Das Volk voor 10 dagen verboden en de soc. dem. Oost-Thiiringer Tribune te Gera voor 14 dagen. De inspecteur van het stedelijk on derwijs te Steyr heeft de scholen van 6 20 Febr. gesloten wegens de koude. De voorraad brandstof is op en men heeft geen geld om nieuwe te koopen. De politie te Gotha heeft een huiszoe king gedaan in het vroegere kindertehuis Mohr te Elgersburg in Thüringen, daar het vermoeden bestond, dat de uit ver scheidene deelen van het rijk daar samen komende communistische functionarissen een opleidingscursus hielden, welke in strijd is met de strafwet. Het gevonden ten deele bezwarend materiaal is in be slag genomen en aan den officier van justitie overhandigd. Reuter meldt uit Bombay, dat me vrouw Gandhi opnieuw gearresteerd is. De reden daarvan is nog niet bekend. Dit is de derde keer in dertien maanden. Medegedeeld wordt, dat de vice-kan- selier von Papen voornemens zou zijn, zich evenals de kanselier Hitier zelf, can- didaat te stellen voor den nieuwen Rijks dag, waarvoor op 5 Maart zal worden gestemd. Het gerucht gaat, dat von Papen in een kiesdistrict in het Westen des lands de eerste plaats zou krijgen op een lijst der Duitsch-nationale partij, zonder dat hij evenwel lid van die partij wordt. Vijfhonderd mensohen zijn verban nen uit het district Leningrad overeen komstig het jongste decreet der sovjet- regeering, volgens hetwelk de steden van onsociale elementen moeten worden gezui verd. Bij de Oostenrijksche Nationale bank is een groote deviezensmokkel met uit- voerconcenten voor rijksmarken Duitschland ontdekt. Ir P. J. van Voorst Vader t Na een kortstondige ziekte is te 's-Gra- venhage in den ouderdom van 76 jaren overleden de heer ir P. J. van Voorst Vader. De heer Van Voorst Vader, gebo ren te Goes, was een bekende figuur in ingenieurakringen en nam in het vereeni- gingsleven van die kringen een vooraan staande plaats in, evenals in de maat schappij van Nijverheid, waarvan hij eeni ge jaren hoofdbestuurslid was. De heer Van Voorst Vader is te Den Haag tien jaar ingenieur van de gemeentewerken geweest. Hij was oud-lid van de Provin ciale Staten van Zuid-Holland. De nood der Tuinders. Verschillende gemeentebesturen in de West-Friesche tuinbouwgebieden besloten de rente der door de Boerenleenbanken verstrekte voorschotten aan noodlijdende tuinders tot een bedrag van 2 millioen, waarvoor de gemeenten voor 30 pot. borg zijn, voor rekening der gemeenten te beta len en geen verhaal op de tuinders uit te oefenen. De onafh. Soc. partij. In de O.S.P., nauwelijks geboren, is ook al weer verdeeldheid gekomen. Een 50- tal O.S.P.-ërs heeft, naar men aan de „N. R. Ct." meldt, in een te Amsterdam gehouden vwgac sring besloten een eigen orgaan uit te ?r.wc»n, genaamd „De Socia list", onder redactie van P. Buwalda, B. Luza en J. Suikerman. Deze menschen vinden de leiding van de O.S.P. nog te re formistisch, te S.D.A.P.-achtig, en zullen dus wel met de „massa-actie buiten het parlement", welke zij voorstaan, meer ia het zog der communisten en van N. A. S. en Rev.Soo. Partij varen. Verkorting arbeidstijd? Een commissie uit den Hoogen Raad van Arbeid, welke zich bezig houdt met de studie van het vraagstuk van den ver korten arbeidsduur, heeft in den loop der laatste weken vertegenwoordigers van ver schillende bedrijfsgroepen opgeroepen om hun meening te kennen over een ontwerp- vragenlijst, welke na vaststelling ter be antwoording zal worden gezonden aan een aantal werkgevers. De Tweede Kamerverkiezingen. De centr. Liberale kiesvereen. Leiden heeft de officieele lijst van candidaten voor de a.s. verkiezing van de Tweede Kamer als volgt samengesteld: 1 Prof. dr B. D. Eerdmans, 2 G. G. Roos, 8 mr A. N. Mole naar, 4. mr. P. G. M. de Witt Wijnen, 5. mevr. mr Bakker-v. Bosse. Loonsverlaging. Zaterdagmorgen is bij de Spinnerij Twente te Almelo een loonsverlaging van 12,5 pet. aangekondigd. De arbeiders organisaties hebben onmiddellijk een con ferentie aangevraagd met het bestuur der Twentsch-Geldersche Fabrikanten Ver- eeniging en da directie der fabriek. Bij de Kon. Tapijt Industrie en Handel Mij. der Gebroeders v. d. Bergh te O s s is voor de tariefwerkers in de weverij op verschillende artikelen een tariefsverla ging aangekondigd, varieerend van 10 tot 12 pot. Deze verlaging zal ingaan op 13 Febr. a.s. DE KRACHT DER BEGINSELEN. Vele menschen, zegt „De Standaard", zijn geneigd allerlei moderne uitingen klakkeloos over te nemen. Zij oordeelen slechts naar het oppervlak der dingen en verstaan niet wat het afsteken naar de diepte beteekent. Zij peilen niet. En vra gen niet naar de beginselen, die het leven in al zijn uitingen beheerschen. Naar de geestelijke overtuiging, die achter de uitin gen werkt en menigmaal met opzet wordt verborgen. Het zou vreemd zijn, als er één terrein ware, waarop de mensch bezig is, dat buiten de werking van de beginselen viel, d.w.z. buiten de geloofsovertuiging om trent het wezen en de roeping van den mensch en omtrent den aard der verhou dingen waarin de mensch leeft. Vandaar, dat wij ook elke z.g.n. lou ter practische vinding, waaraan onze tijd van. verwarring zoo rijk is, moeten toet sen aan de levensbeginselen, waaruit zij voortkwam. Een kwade boom kan geen goede vruchten voortbrengen,. al lijken zij op het oog nóg zoo schoon. Daarom deed de „Nederlander" goed werk, door te wijzen op de geestelijke strooming, die, onder den roep om de autarkie, werkt. Deze autarkie, die het economisch leven van elk volk zelfgenoegzaam wil maken, zoodat het zich zoo goed mogelijk afsluit van de wereld buiten dat volk, en zich redt met de eigen krachten op elk gebied van het leven, staat niet los van het zoo sterk opkomend nationalisme. Dit nationalisme is zeer zeker een re actie tegen het humanitair internationa lisme, dat de zonde loochent, het gebeu ren bij Babel's torenbouw niet voor waar erkent en niet weten wil van den weg van Gods genade, waardoor het mensche- lijk leven in nationale baan werd geleid. Maar het is een reactie op het terrein van het humanisme zelf. Het steunt op de loochening der Schriftuurlijke waarheid, dat het menschelijk geslacht toch een een heid blijft. Daarom is dit nationalisme een vrucht der revolutie, evengoed als het internatio nalisme. En zoo kan de vrucht van dezen kwa den boom niet goed zijn. Achter de autarkie schuilt nu het natio nalisme. Zooals haar verdedigers erken nen. Zij is geen tijdelijke, practische nood maatregel, maar de bewuste uitdrukking van een nationalen wil, die een geheel nieuwe economische, sociale en politieke orde omvat. Hier werkt de afgoderij met de „natie". De natie, tot god verheven en den dienst voor de eigen natie en den staat tot relie- gie. Zeer zeker moet vooral in een tijd van economische dwalingen en verwarring de regeering van een volk bedacht zijn op handhaving ven de eigen economische huishouding. Maar zij mag zulks niet doen zonder even krachtig te werken tot het herstel van het levend verband der volkeren. Zoo heeft onze antirevolutionaire partij het verstaan. Maar met de autarkie als uitvloeisel van een gansch verkeerd beginsel heeft deze gedragslijn niets te maken. Binnenland. Overval te Geffen. De soo. dem. Kamerleden weigeren ver mindering hunner vergoeding. Staking te Almelo. Buitenland. Spoorwegstaking in Roemenië. Staat van beleg afgekondigd. De hulp aan den Duitschen landbouw. De Vesuvius werkt. De toestand in Duitschland. Ernstige ontploffing te Parijs. Het Japansch offensief tegen Jehol be gonnen. SPIJBELENDE KAMERLEDEN. „De Banier geeft een verklaring van de afwezigheid van de drie Staatkundig Ge reformeerde afgevaardigden bij de stem ming over het voorstel Beumer tot af schaffing van den Stemplicht: „Ds Kersten moest een andere verga dering bijwonen, Ds Zandt moest uit preeken en de heer Van Dia waa onge steld". Wij vermoeden, dat deze verklaring in Staatkundig Gereformeerden kring, al thans wat de eerstgenoemde afgevaardig den betreft, weinig voldoening zal geven. Ds Kersten zegt nu wel, dat zij het voor stel niet hadden kunnen redden, maar dat wist men, gezien de vroegere stemmingen, toen een dergelijk voorstel met één stem viel, niet vooruit. Bovendien, al bleef men dan bij de stem ming afwezig, men had het voorstel dan toch kunnen steunen. Maar ook dat werd niet gedaan. Het feit blijft, dat een voorstel tot af schaffing van den stemplicht niet werd g e s t e u n d en dat er ook niet voor werd gestemd. Met name de vrouwen, die reeds meer malen wegens haar niet-stemmen werden veroordeeld, zullen dit optreden van de Staatkundig Gereformeerde afgevaardig den met gemengde gevoelens vernemen. Bond van Vereen, voor Vreemdelingenverkeer. Men meldt aan het Dagbl. van N.-Br., dat bin nen afzienbaren tijd een gecombineerde vergadering zal worden gehouden van de Vereenigingen voor Vreemdelingenver keer in Oost- en West-Zeeuwsch-Vlaande- ren, teneinde tot onderlinge samenwerking te komen.. Goes. Naar wij vernemen is door de Christelijke Werkliedenvereeniging alhier besloten om aan al de leden 2 H.L. eier kolen te verstrekken. Bereids is daartoe aan de leden een bon uitgegreikt welke zij bij hun kolenleveranciers kunnen in leveren. Deze verstrekking welke bij zeer velen in dezen tijd welkom zal zijn, ge schiedt buiten bezwaar der ziekenkas. i Benoemd met ingang van 1 Maart a.s. tot boekhouder van het kadaster, de hypotheken en de seheepsbewijzen te Haarlem, de heer J. J. Lunenberg, thans in gelijke functie te Goes. 's H. H. kinderen. Vrijdagavond werd in de Ned. Herv. Kerk alhier de Zen dingsfilm „SumaJtra" vertoond, welke voorstelling als uitnemend geslaagd mag worden beschouwd. Door welwillende me dewerking van enkele colleges en vereeni gingen was het mogelijk gemaakt deze film gratis toegankelijk te stellen. Het ge heel werd door de talrijke belangstellen den, die het geheele kerkgebouw vulden, zeer gewaardeerd. IJzendljke. Vrijdagavond omstreeks zes ,uur brak brand uit in de nog nieuwe hou ten landhouwschuur van K. Poitvlieger te Pyramide. Spoedig was de gemoderniseer de IJzendij'ksche brandweer ter plaatse, maar aan stuiten van den brand viel niet meer te denken. In minder dan geen tijd was alles een gloeiende massa. Gevaar voor het woonhuis was door de heerschen- de windrichting niet te vreezen, zoodat de de nieuwe autospuit niet in werking werd gesteld. Schuur en inventaris waren laag verzekerd. Terneuzen. Vrijdagnacht tegen 12 uur, werd door de dienstdoende agenten van politie een begin van brand ontdekt, op de hofstede van den landbouwer H. de Regt aan het „Zwaantje". Onmiddellijk werden de bewoners ge wekt en met het blusschen begonnen. Na een kwartier werken was de brand, die ontstaan was in een hoop afval van stroo in de onmiddellijke nabijheid van wagen huis en schuur, gebluscht. Was de politie een kwartier later gekomen, dan waren de gevolgen niet te overzien geweest. Vrouwepolder. Vrijdagmiddag vergader de de Gemeenteraad voltallig. De voorzit ter wenschte op deze eerste vergadering in 1938 den leden en den secretaris voor

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1