EERSTE BLAD.
MAANDAG 8 FEBRUARI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 109
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telef,
Directeur-Hoofdredacteur: It, ZUIBEMA.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Onder de maatregelen, die de Duitsche
regeering overweegt om den landbouw te
De uitvoering van dit plan wordt van
alle zijden toegejuicht, daar het tot verbe
tering van de levensomstandigheden der
Binnenland.
Integendeel, juist om dat verkeerde be
ginsel moet de autarkie worden weerstaan,
Belangrijkste Nieuws,
Muiterij aan boord van de Zovon Provin
ciën
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455,
*De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdag# on Vrijdags 0.75, bij
vooruitbetaling, Onder ietter of motto f 0.15,
Bij contract belangrijke korting.
Geen groote beloften.
De Antirevolutionaire partij is niet rijk
iu het beloven.
Wie zoekt naar een partij met een schit
terend verkiezingsprogram, waarin een
rijke voorraad mooie beloften wordt ge-
etaleerd, kan bij haar niet terecht.
Aangezien het in de komende parle
mentaire periode te voeren staatkundige
beleid geheel door de crisis en haar ge
volgen beheerscht wordt, zoo is het niets
anders dan opzettelijke misleiding, een
reeks maatregelen in uitzicht te stellen,
waarvan men op goede gronden kan ver
wachten, dat aan de uitvoering voorloopig
zelfs niet kan gedacht worden.
Dr Golijn heeft het in zijn te Leeuwar
den gehouden verkiezingsrede zoo duide
lijk gezegd:
„Wil men in de politiek eerlijk zijn,
dan kan men niet veel beloven. Velen
reizen met een zak vol beloften door het
land, terwijl ze weten, dat ze niet ver
vuld kunnen worden. In de Kamer durft
men vragen om een achtste leerjaar, om
schoolvoeding enz. Anderen zeggen, dat
de crisis gauw over zal zijn en dat men
maar moet leenen om de gaten te vul
len. Daartoe wil Spr. niet behooren.
Voor droomerijen zijn we te nuchter.
Wat men belooft moet men geven".
Maar ook in anderen zin is soberheid
thans geboden.
Ook al bepaalt men zich uitsluitend tot
de crisis en hare gevolgen, dan nog is
het gemakkelijk een program vol mooie
beloften samen te stellen.
Er loopen in dezen tijd menschen en
partijen rond, die precies weten wat er
gedaan moet worden om de crisis op te
lossen en de gevolgen daarvan weg te
nemen.
Zij beloven aan boeren, tuinders of mid
denstanders afdoende hulp, aan de arbei
ders werk en brood, aan de ambtenaren
een goed salaris en dan bovendien nog
opheffing van allerlei lasten.
Daarbij wordt blijkbaar uitgegaan van
de gedachte, dat veel beloven en weinig
geven de kiezers pardon de veelbe
lovende partijen vroolijk leven doet.
Welnu, aan zulk een in den grond bui
tengewoon hardvochtig spel met de kie
zers doet een partij, die zichzelf en hare
beginselen respecteert, niet mee.
Er is één ding, dat ze wél mag en dat
ze dan ook met den meesten ernst wil be
loven, dat ze onder inroeping van 's Hee-
ren zegen gaarne al het mogelijke zal doen
om het Nederlandsche volk door de moei
lijkbeden heen te helpen.
D'at ze zooals de A. R. partij dat in
het verleden steeds heeft gedaan niet
het kleine partijbelang, maar het alge-
meene landsbelang naar vermogen zal be
hartigen.
De toestand in Duitschland.
Te Düsseldorf zijn 80 tot 100.000 commu
nistische brochures in beslag genomen
met de motiveering, dat de inhoud het
karakter van hoogverraad droeg.
De „New-York Herald" publiceert een
interview van een Amerikaansche jour
nalist met von Papen, die op de vraag,
of het optreden der nieuwe Duitsche re
geering een verderen stap beteekende op
den weg tot herstel der monarchie, ant
woordde: „er is geen grondslag voor zulk
een interpretatie voorhanden".
Naar de „Angriff" meldt, zal de rijks
kanselier waarschijnlijk op Vrijdag 10
Februari, des avonds in het Berliner
Sportpalast wederom een rede houden, die
door alle Duitsche zenders zal worden
uitgezonden.
De „Rheinische Zeitung" is voor drie
dagen verboden, daar zij den oproep van
de soc.-dem. partij heeft opgenomen.
Met Ministerie van Binnenlandsche Za
ken heeft om dezelfde reden de in Meck-
lenburg-Schwerin verschijnende socialis
tische bladen voor 3 dagen verboden.
Naar de Angriff" meldt, zal de oproep
der rijksregeering aan het Duitsche volk,
dien Adolf Hitler onlangs heeft uitgespro
ken voor de radio, in het begin van de
volgende week in het geheele rijk wor
den aangeplakt.
De rijkspresident heeft een verordening
geteekend, waarbij de indertijd door gene
raal von Schleicher opgeheven verorde
ning inzake de beperking van de pers- en
vergadervrijheid, voor het grootste ge
deelte weer in werking treedt. De nieuwe
verordening zal nog heden officieel wor
den afgekondigd.
Hulp aan den Duitschen landbouw.
helpen is, naar de „Telegr." meldt, in de
eerste plaats een verordening over het
verbruik van goedkoope binnenlandsche
tarwe als voer, vooral voor pluimvee. Ver
der zullen contingenten worden ingevoerd
van VToege aardappelen. De toevoeging
van natuurboter aan margarine, evenals
de invoering van contingenten voor kaas
worden overwogen. De regeering wil de
belasting op het slachten van vee ophef
fen. Ten slotte wordt verklaard, dat zij
op doelmatige wijze gebruik zal maken
van het afloopen der handelsverdragen
met Zweden, Nederland en Joego
slavië.
Rentevoet in Duitschland.
Volgens persberichten is in de Vrijdag
gehouden zitting van het Duitsche kabinet
algemeen de meening geuit, dat de regee
ring geen gedwongen verlaging van den
rentevoet zal afkondigen.
In regeeringskringen wordt opnieuw
verwezen naar de eenige dagen geleden
gegeven verzekering, dat de regeering in
het geheel niet tot proefnemingen op
oeconomisch gebied zal overgaan.
Wordt de Pruisische Landdag ontbonden?
De Pruisische Landdag heeft met 214
tegen 196 stemmen het nationaal-socia-
listische voorstel tot ontbinding van den
Landdag verworpen. Daar ook in het col
lege van drie geen overeenstemming over
de ontbinding kon worden verkregen,
zullen vandaag tusschen de verschillende
instanties van Pruisen en het rijk bespre
kingen worden gevoerd over de mogelijk
heid, om op andere wijze het Pruisische
parlement te ontbinden. Er zijn vele per
sonen, vooral uit de partijen der nieuwe
rijksregeering, die van meening zijn, dat
de Landdag vandaag zal worden ontbon
den, waarbij gebruik zal worden gemaakt
van bepaalde verordeningen. Over de me
thode, die gevolgd zal worden, zal van
daag worden beslist bij de dan te voeren
besprekingen.
De commissariëele Pruisische regeering
heeft bij verordening alle gemeenteraden
ontbonden. Nieuwe verkiezingen zullen
plaats hebben op 12 Maart a.s.
De Roemeensche spoorwegstaking breidt
zich uit.
De staking der Roemeensche spoorweg
arbeiders neemt een steeds grooteoren om
vang aan. In de hoofdwerkplaats der
spoorwegen te Nicolay hebben zich weer
1200 arbeiders bij de stakenden aangeslo
ten.
De arbeiders verschansten zich en ver
klaarden, dat zij hun werkplaats niet
verlaten zullen voordat de directie hun
wenschen heeft ingewilligd. De omgeving
der werkplaats werd door troepen- en po-
litieafdeelingen afgezet.
Nu het parlement de wet heeft aange-
men, waarbij de regeering gemachtigd
wordt den staat van beleg af te kondigen,
heeft de koning een besluit geteekend,
waarbij de staat van beleg afgekondigd
wordt over Boekarest, Ploesti en Jassy;
In verband .-et de studentenrelletjes is
de juridische faculteit der universiteit te
Boekarest voor den tijd van 30 dagen ge
sloten.
Staat van beleg in Roemenië?
Reuter meldt uit Boekarest dat de
machtigingswet voor de regeering om den
staat van beleg te kunnen afkondigen
door de Kamer is aangenomen.
De maatregelen tijdens den staat van
beleg zullen niet door de militaire auto
riteiten, maar door den ministerraaa ge
nomen worden. Bij nieuwe verkiezingen
wordt de staat van beleg opgeheven.
De regeering heeft thans een middel
in handen om strenger te kunnen optre
den tegen communistische agitatie, maar
het staat nog niet vast wanneer de regee
ring van dit middel gebruik zal maken.
Dijkdoorbraak in Frankrijk.
Een der dijken van het groote kanaal,
dat van Roanne naar Digoin loopt, is tus
schen Arteix en Chambelly over een leng
te van ongeveer 30 M. bezweken, waar
door het water uit het kanaal zich over
het omliggende gebied uitstortte.
De oorzaak van de ramp wordt gezocht
in het plotseling omslaan van het weer.
Een visscher werd door het water mee
gesleurd en is verdronken. De scheep
vaart op het kanaal zal waarschijnlijk
voor eenige maanden gestremd zijn.
Wegaanleg als werkverschaffing.
De Irak Petroleuim Maatschappij |Js
voornemens een 160 k.m. langen weg te
doen aanleggen door het met lava van
vroegere vulcanische uitbarstingen over
dekte gebied van Trans-Jordanië.
De weg moet dienen voor het vervoer
van de geweldige hoeveelheden materiaal
noodig voor den aanleg van de nieuwe
pijipleiding. Wanneer deze beide werken
in vollen gang zijn zullen daardoor 10.000
menschen werk vinden.
Bedoïen en-stammen in Trans-Jordanië
zal leiden, van wie thans velen .tengevolge
van voortdurende werkloosheid met hon
gersnood bedreigd worden.
De Vesuvius werkt.
Na een lange rustpoos toont de Vesu
vius weer verhoogde werking. Vrijdag
hoorde men voortdurend onderaardsch
gerommel en enkele aardschokken, die
groote ontsteltenis brachten onder de be
volking aan den voet van den berg.
Met tusschenpoozen van 15 seconden
wordt asch uit den krater gestooten.
Ook hoort men in den krater herhaal
delijk explosies, hetgeen de veronderstel
ling wettigt dat spoedig een uitbarsting
te verwachten is.
Korte berichten.
De Duitsche regeering heeft officieel
de ter beurze en elders te Berlijn opgedo
ken geruchten over plannen om een mora
torium voor alle hypothecaire landhouw-
schulden af te kondigen, doen tegenspre-
Op last van den hoofdcommissaris
van politie te Berlijn is Zaterdag de och
tendeditie van de Rote Fahne in beslag
genomen.
Het Thüringsche ministerie van bin
nenlandsche zaken heeft het soc. dem. or
gaan Das Volk voor 10 dagen verboden
en de soc. dem. Oost-Thiiringer Tribune
te Gera voor 14 dagen.
De inspecteur van het stedelijk on
derwijs te Steyr heeft de scholen van 6
20 Febr. gesloten wegens de koude. De
voorraad brandstof is op en men heeft
geen geld om nieuwe te koopen.
De politie te Gotha heeft een huiszoe
king gedaan in het vroegere kindertehuis
Mohr te Elgersburg in Thüringen, daar
het vermoeden bestond, dat de uit ver
scheidene deelen van het rijk daar samen
komende communistische functionarissen
een opleidingscursus hielden, welke in
strijd is met de strafwet. Het gevonden
ten deele bezwarend materiaal is in be
slag genomen en aan den officier van
justitie overhandigd.
Reuter meldt uit Bombay, dat me
vrouw Gandhi opnieuw gearresteerd is. De
reden daarvan is nog niet bekend. Dit
is de derde keer in dertien maanden.
Medegedeeld wordt, dat de vice-kan-
selier von Papen voornemens zou zijn,
zich evenals de kanselier Hitier zelf, can-
didaat te stellen voor den nieuwen Rijks
dag, waarvoor op 5 Maart zal worden
gestemd. Het gerucht gaat, dat von Papen
in een kiesdistrict in het Westen des
lands de eerste plaats zou krijgen op een
lijst der Duitsch-nationale partij, zonder
dat hij evenwel lid van die partij wordt.
Vijfhonderd mensohen zijn verban
nen uit het district Leningrad overeen
komstig het jongste decreet der sovjet-
regeering, volgens hetwelk de steden van
onsociale elementen moeten worden gezui
verd.
Bij de Oostenrijksche Nationale bank
is een groote deviezensmokkel met uit-
voerconcenten voor rijksmarken
Duitschland ontdekt.
Ir P. J. van Voorst Vader t
Na een kortstondige ziekte is te 's-Gra-
venhage in den ouderdom van 76 jaren
overleden de heer ir P. J. van Voorst
Vader. De heer Van Voorst Vader, gebo
ren te Goes, was een bekende figuur in
ingenieurakringen en nam in het vereeni-
gingsleven van die kringen een vooraan
staande plaats in, evenals in de maat
schappij van Nijverheid, waarvan hij eeni
ge jaren hoofdbestuurslid was. De heer
Van Voorst Vader is te Den Haag tien
jaar ingenieur van de gemeentewerken
geweest. Hij was oud-lid van de Provin
ciale Staten van Zuid-Holland.
De nood der Tuinders.
Verschillende gemeentebesturen in de
West-Friesche tuinbouwgebieden besloten
de rente der door de Boerenleenbanken
verstrekte voorschotten aan noodlijdende
tuinders tot een bedrag van 2 millioen,
waarvoor de gemeenten voor 30 pot. borg
zijn, voor rekening der gemeenten te beta
len en geen verhaal op de tuinders uit te
oefenen.
De onafh. Soc. partij.
In de O.S.P., nauwelijks geboren, is ook
al weer verdeeldheid gekomen. Een 50-
tal O.S.P.-ërs heeft, naar men aan de
„N. R. Ct." meldt, in een te Amsterdam
gehouden vwgac sring besloten een eigen
orgaan uit te ?r.wc»n, genaamd „De Socia
list", onder redactie van P. Buwalda, B.
Luza en J. Suikerman. Deze menschen
vinden de leiding van de O.S.P. nog te re
formistisch, te S.D.A.P.-achtig, en zullen
dus wel met de „massa-actie buiten het
parlement", welke zij voorstaan, meer ia
het zog der communisten en van N. A. S.
en Rev.Soo. Partij varen.
Verkorting arbeidstijd?
Een commissie uit den Hoogen Raad
van Arbeid, welke zich bezig houdt met
de studie van het vraagstuk van den ver
korten arbeidsduur, heeft in den loop der
laatste weken vertegenwoordigers van ver
schillende bedrijfsgroepen opgeroepen om
hun meening te kennen over een ontwerp-
vragenlijst, welke na vaststelling ter be
antwoording zal worden gezonden aan een
aantal werkgevers.
De Tweede Kamerverkiezingen.
De centr. Liberale kiesvereen. Leiden
heeft de officieele lijst van candidaten voor
de a.s. verkiezing van de Tweede Kamer
als volgt samengesteld: 1 Prof. dr B. D.
Eerdmans, 2 G. G. Roos, 8 mr A. N. Mole
naar, 4. mr. P. G. M. de Witt Wijnen, 5.
mevr. mr Bakker-v. Bosse.
Loonsverlaging.
Zaterdagmorgen is bij de Spinnerij
Twente te Almelo een loonsverlaging
van 12,5 pet. aangekondigd. De arbeiders
organisaties hebben onmiddellijk een con
ferentie aangevraagd met het bestuur der
Twentsch-Geldersche Fabrikanten Ver-
eeniging en da directie der fabriek.
Bij de Kon. Tapijt Industrie en Handel
Mij. der Gebroeders v. d. Bergh te O s s is
voor de tariefwerkers in de weverij op
verschillende artikelen een tariefsverla
ging aangekondigd, varieerend van 10 tot
12 pot. Deze verlaging zal ingaan op 13
Febr. a.s.
DE KRACHT DER BEGINSELEN.
Vele menschen, zegt „De Standaard",
zijn geneigd allerlei moderne uitingen
klakkeloos over te nemen. Zij oordeelen
slechts naar het oppervlak der dingen en
verstaan niet wat het afsteken naar de
diepte beteekent. Zij peilen niet. En vra
gen niet naar de beginselen, die het leven
in al zijn uitingen beheerschen. Naar de
geestelijke overtuiging, die achter de uitin
gen werkt en menigmaal met opzet wordt
verborgen.
Het zou vreemd zijn, als er één terrein
ware, waarop de mensch bezig is, dat
buiten de werking van de beginselen viel,
d.w.z. buiten de geloofsovertuiging om
trent het wezen en de roeping van den
mensch en omtrent den aard der verhou
dingen waarin de mensch leeft.
Vandaar, dat wij ook elke z.g.n. lou
ter practische vinding, waaraan onze tijd
van. verwarring zoo rijk is, moeten toet
sen aan de levensbeginselen, waaruit zij
voortkwam. Een kwade boom kan geen
goede vruchten voortbrengen,. al lijken zij
op het oog nóg zoo schoon.
Daarom deed de „Nederlander" goed
werk, door te wijzen op de geestelijke
strooming, die, onder den roep om de
autarkie, werkt.
Deze autarkie, die het economisch leven
van elk volk zelfgenoegzaam wil maken,
zoodat het zich zoo goed mogelijk afsluit
van de wereld buiten dat volk, en zich
redt met de eigen krachten op elk gebied
van het leven, staat niet los van het zoo
sterk opkomend nationalisme.
Dit nationalisme is zeer zeker een re
actie tegen het humanitair internationa
lisme, dat de zonde loochent, het gebeu
ren bij Babel's torenbouw niet voor waar
erkent en niet weten wil van den weg
van Gods genade, waardoor het mensche-
lijk leven in nationale baan werd geleid.
Maar het is een reactie op het terrein
van het humanisme zelf. Het steunt op de
loochening der Schriftuurlijke waarheid,
dat het menschelijk geslacht toch een een
heid blijft.
Daarom is dit nationalisme een vrucht
der revolutie, evengoed als het internatio
nalisme.
En zoo kan de vrucht van dezen kwa
den boom niet goed zijn.
Achter de autarkie schuilt nu het natio
nalisme. Zooals haar verdedigers erken
nen. Zij is geen tijdelijke, practische nood
maatregel, maar de bewuste uitdrukking
van een nationalen wil, die een geheel
nieuwe economische, sociale en politieke
orde omvat.
Hier werkt de afgoderij met de „natie".
De natie, tot god verheven en den dienst
voor de eigen natie en den staat tot relie-
gie.
Zeer zeker moet vooral in een tijd van
economische dwalingen en verwarring de
regeering van een volk bedacht zijn op
handhaving ven de eigen economische
huishouding. Maar zij mag zulks niet
doen zonder even krachtig te werken tot
het herstel van het levend verband der
volkeren.
Zoo heeft onze antirevolutionaire partij
het verstaan.
Maar met de autarkie als uitvloeisel van
een gansch verkeerd beginsel heeft deze
gedragslijn niets te maken.
Binnenland.
Overval te Geffen.
De soo. dem. Kamerleden weigeren ver
mindering hunner vergoeding.
Staking te Almelo.
Buitenland.
Spoorwegstaking in Roemenië. Staat van
beleg afgekondigd.
De hulp aan den Duitschen landbouw.
De Vesuvius werkt.
De toestand in Duitschland.
Ernstige ontploffing te Parijs.
Het Japansch offensief tegen Jehol be
gonnen.
SPIJBELENDE KAMERLEDEN.
„De Banier geeft een verklaring van de
afwezigheid van de drie Staatkundig Ge
reformeerde afgevaardigden bij de stem
ming over het voorstel Beumer tot af
schaffing van den Stemplicht:
„Ds Kersten moest een andere verga
dering bijwonen, Ds Zandt moest uit
preeken en de heer Van Dia waa onge
steld".
Wij vermoeden, dat deze verklaring in
Staatkundig Gereformeerden kring, al
thans wat de eerstgenoemde afgevaardig
den betreft, weinig voldoening zal geven.
Ds Kersten zegt nu wel, dat zij het voor
stel niet hadden kunnen redden, maar dat
wist men, gezien de vroegere stemmingen,
toen een dergelijk voorstel met één stem
viel, niet vooruit.
Bovendien, al bleef men dan bij de stem
ming afwezig, men had het voorstel dan
toch kunnen steunen. Maar ook dat werd
niet gedaan.
Het feit blijft, dat een voorstel tot af
schaffing van den stemplicht niet werd
g e s t e u n d en dat er ook niet voor werd
gestemd.
Met name de vrouwen, die reeds meer
malen wegens haar niet-stemmen werden
veroordeeld, zullen dit optreden van de
Staatkundig Gereformeerde afgevaardig
den met gemengde gevoelens vernemen.
Bond van Vereen, voor
Vreemdelingenverkeer. Men
meldt aan het Dagbl. van N.-Br., dat bin
nen afzienbaren tijd een gecombineerde
vergadering zal worden gehouden van de
Vereenigingen voor Vreemdelingenver
keer in Oost- en West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren, teneinde tot onderlinge samenwerking
te komen..
Goes. Naar wij vernemen is door de
Christelijke Werkliedenvereeniging alhier
besloten om aan al de leden 2 H.L. eier
kolen te verstrekken. Bereids is daartoe
aan de leden een bon uitgegreikt welke
zij bij hun kolenleveranciers kunnen in
leveren. Deze verstrekking welke bij zeer
velen in dezen tijd welkom zal zijn, ge
schiedt buiten bezwaar der ziekenkas.
i Benoemd met ingang van 1 Maart
a.s. tot boekhouder van het kadaster, de
hypotheken en de seheepsbewijzen te
Haarlem, de heer J. J. Lunenberg, thans
in gelijke functie te Goes.
's H. H. kinderen. Vrijdagavond werd
in de Ned. Herv. Kerk alhier de Zen
dingsfilm „SumaJtra" vertoond, welke
voorstelling als uitnemend geslaagd mag
worden beschouwd. Door welwillende me
dewerking van enkele colleges en vereeni
gingen was het mogelijk gemaakt deze
film gratis toegankelijk te stellen. Het ge
heel werd door de talrijke belangstellen
den, die het geheele kerkgebouw vulden,
zeer gewaardeerd.
IJzendljke. Vrijdagavond omstreeks zes
,uur brak brand uit in de nog nieuwe hou
ten landhouwschuur van K. Poitvlieger te
Pyramide. Spoedig was de gemoderniseer
de IJzendij'ksche brandweer ter plaatse,
maar aan stuiten van den brand viel niet
meer te denken. In minder dan geen tijd
was alles een gloeiende massa. Gevaar
voor het woonhuis was door de heerschen-
de windrichting niet te vreezen, zoodat de
de nieuwe autospuit niet in werking werd
gesteld. Schuur en inventaris waren laag
verzekerd.
Terneuzen. Vrijdagnacht tegen 12 uur,
werd door de dienstdoende agenten van
politie een begin van brand ontdekt, op de
hofstede van den landbouwer H. de Regt
aan het „Zwaantje".
Onmiddellijk werden de bewoners ge
wekt en met het blusschen begonnen. Na
een kwartier werken was de brand, die
ontstaan was in een hoop afval van stroo
in de onmiddellijke nabijheid van wagen
huis en schuur, gebluscht. Was de politie
een kwartier later gekomen, dan waren de
gevolgen niet te overzien geweest.
Vrouwepolder. Vrijdagmiddag vergader
de de Gemeenteraad voltallig. De voorzit
ter wenschte op deze eerste vergadering
in 1938 den leden en den secretaris voor