WOENSDAG 1 FEBRUARI 1933 DAQBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 47e JAARGANG - No. 105 Buitenland Binnenland. Staten-Generaal Belangrijkste Nieuws. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455, Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Trouw in het kleine. Een goed begin noemden wij de vorige week de vergadering van het Centralen Convent der A.R. partij, die zulk een uit nemend verloop had en die zich ken merkte door hartelijke eensgezindheid. Er zijn ook andere moedgevende ver schijnselen. Dr H. Colijn, wiens naam op alle can- didatenlijsten van de A.R. partij als num mer één wordt geplaatst zal in de ver schillende kieskringen één of meer spreekbeurten houden. En wat zien we nu? Te Leeuwarden werden zooveel toegangsbewijzen ge vraagd, dat een tweede vergadering nood zakelijk bleek. Te Arnhem was het al niet anders. Nauwelijks was bekend wanneer de heer Colijn zou spreken, toen reeds moest worden meegedeeld dat geen kaar ten meer beschikbaar waren. Dat zijn verblijdende verschijnselen, in dezen tijd van schijnbare lauwheid en on verschilligheid op politiek gebied. Intusschen moeten we ons op deze groote vergaderingen hoe noodzakelijk ook en moedgevend, niet blind staren. Vergeten moet niet worden, dat het eigenlijke verkiezingswerk moet worden gedaan in kleinen kring waar rustig en langs vaste lijnen de propaganda wordt geregeld, maatregelen worden genomen om hen die dreigen af te dwalen vast te houden, misverstand weg te nemen en het inzicht in wat werkelijk is in 's lands be lang te verhelderen. Dit z.g. kleine werk is niet het meest gemakkelijke, maar wel het meest nood zakelijke; zoo ergens dan kan hier de trouw in het kleine de rijkste vruchten af werpen. De politieke toestand in Duitschland. Adolf Hitler heeft een oproep gericht aan alle leden der nationaal-socialistische beweging, waarin hij o.a. zegt, dat een weergalooze politieke strijd van 14 jaar thans tot een groot succes heeft geleid. Hij zelf werd door den rijksprestdent tot rijkskanselier benoemd, terwijl nationale oiganisaties en partijen zich aaneensloten in den gemeenschappelijken strijd voor het herstel van Duitschland. De eer om voor de Duitsche geschiede nis bij dit werk een leidende functie te mogen bekleeden dankt Hitier naast het besluit van den generaal-veldmaarschalk aan de trouw en aanhankelijkheid zijner partijgenooten, die hem trouw zijn geble ven in de dagen van geluk en in de dagen van nederlagen. Hitier eindigt zijn oproep met een be roep op zijn partijgenooten om hem het oude vertrouwen te blijven schenken in den strijd voor een Duitsch rijk van eer en vrijheid en socialen vrede. De communistische pers in het Ruhr- gebied publiceert een oproep van de dis trictsleiding der K.P.D., waarin o.a. ge zegd wordt: „Legt de bedrijven stil. Ant woordt direct op den aanslag van de fas- cistische uitvoerders van den staatsgreep met de staking, met de massastaking, met de algemeene staking". Ook in manifesten wekken de commu nisten tot algemeene staking op, doch be houdens enkele onbeteekenende onlusten wordt nergens aan hun parool gevolg ge geven. Te Essen is de voor Woensdag aangekondigde communistische betooging door den politie-president verboden. Naar Wolff uit Breslau seint, is het aldaar tot vrij ernstige botsingen geko men tusschen communisten en nationaal- socialisten. Beide partijen hadden voor gistermiddag demonstraties en vergade ringen belegd. Alles liep voorloopig rus tig af, maar bij het uiteengaan der de monstraties kwam het tot ernstige inci denten. Een man is gedood en vier ge wond. Uit het rapport van de politie blijkt dat het slachtoffer zou zijn getroffen door een kogel, welke van uit een groep com munistische demonstranten werd afge vuurd. Het hoofd van het politiedistrict Bres lau heeft alle optochten en vergaderingen der communisten en hun neven-organisa ties verboden in verband met de bloedige incidenten van Dinsdag. De nationaal-socialistische „Angriff" heeft van betrouwbare zijde vernomen, dat de regeering in verband met een inci dent, waarbij twee agenten door commu nisten werden doodgeschoten, voorne mens is zoo scherp mogelijk tegen de communistische partij op te treden. De „Angriff" voegt aan deze mededee lingen nog het volgende toe: „Duitsch land moet eindelijk worden gereinigd van de bloedpest van het Moscousche vreem delingenlegioen". Het nieuwe Fransche Kabinet. Gistermiddag heeft Daladier zijn kabi net aan den President voorgesteld, [Vrij dag zal de nieuwe regeering voor het par lement verschijnen. Men moet nog afwachten, hoe do nieuwe ministers van Einanciën en Begrooting het herstel van de financiën denken tot stad te brengen. Men vermoedt dat getracht zal worden een deel van de behoeften van de schat kist door leeningen te verkrijgen. Opvallend is ook, dat de voorzitter van de radicale Kamerfractie Francois Albert, minister van Arbeid wordt. Sommigen zijn van meening, dat deze een portefeuille heeft aangenomen, teneinde plaats voor Herriot te maken. Men staat tamelijk sceptisch tegenover de „levensvatbaarheid" van het kabine<- Daladier al ontkent men de capaciteiten en de energie van den nieuwen premier geenszins. Noord-lerland zonder treinverkeer. De staking der spoorwegarbeiders in Noord-lerland is in vollen omvang begon nen. Met uitzondering van eenige door stu denten en ingenieurs bediende hulptreinen was het geheele spoorwegverkeer in Ulster en ten deele ook in het Noorden van den Ierschen Vrijstaat stilgelegd. In het geheel zijn 60007000 arbeiders bij deze staking betrokken. De stakers hebben op tal van plaatsen de treinen midden op het tra ject laten staan. De stakers beleggen overal groote ver gaderingen en stellen alles in het werk om het verkeer onmogelijk te maken Tus schen Belfast en Balmoral b.v. zijn alle spoorwegsignalen door de stakers on bruikbaar gemaakt. De signaaldienst moest met vlaggen gaande worden gehou den. De telegraaf- en telefoonkabels tus schen Belfast en Dublin zijn doorgesne den. Verscheiden locomotieven zijn bui ten gebruik gesteld door verwijdering van kleppen. Er zijn vrachtauto's in gebruik genomen om afgelegen streken van voedsel en kolen te voarzien. De uitsluiting In Denemarken definitief voorkomen. De Deensche „Folketing" heeft Maan dag het regeeringsvoorstel, om de bestaan de arbeidsovereenkomsten in Denemarken te verlengen voor den tijd van één jaar, gedurende welk jaar zoowel stakingen als uitsluitingen verboden worden, met 70 te gen 25 stemmen aangenomen. Vóór bet Folketing kwam het Maan dagavond tot rumoerige tooneelen toen en kele duizenden communisten en werkloo- loozen er samenschoolden, zoodat de po litie voor het eerst gebruik maakte van traangasbommen. De politieagenten sche nen met het gebruik van deze bommen echter nog niet voldoende vertrouwd te zijn, want de meeste bommen werden, zonder dat het traangas ontsnapte, door de demonstranten opgevangen en den politiagenten naar het hoofd geworpen, die de bommen weer terugwierpen, zoodat met het gevreesde wapen een soort bal spel ontstond. Japan en China. De commissie van 9 uit de commissie van 19 der buitengewone Volkenbonds- vergadering beeft weer een lange verga dering gehouden, die, naar verluidt, zou geleid hebben tot overeenstemming over de redactie van twee belangrijke punten, namelijk de Ghineesche boycot en de vraag of de Japansche troepen in wettige zelf verdediging hebben gehandeld. De Chineesche pers bevat alarmeeren- de berichten over de nieuwe versterking der voor het offensief in de provincie Dsjehol bestemde Japansche troepen macht. In het gebied van Toenlao zouden groote Japansche troepenmassa's gecon centreerd zijn en het totaal aantal man schappen van het Japansch-Mantsjoerij- sche leger zou 50.000 bedragen. Tegen den invoer van geslacht vleesch in België. Als protest tegen het huidige consen tensysteem heeft het personeel van de groote Brusselsche slachthuizen, in de voorstad Kuregem-Anderlecht, Dinsdag gedurende een uur het werk gestaakt. De stakers en de werkloozen werden door ver scheidene sprekers toegesproken. Allen protesteerden tegen den invoer van ge slacht vleesch, voornamelijk uit Neder land en Denemarken, die tot gevolg heeft, dat een deel van het personeel der abat toirs, op dit oogenblik werkloos is. Ook de veehandelaars sloten zich bij deze protest- betooging aan, welke tot geen incidenten aanleiding gaf. Amerika's maatregelen tegen zuiveünvoer. Italië, Frankrijk en Zwitserland heb ben, naar de Telegr. meldt, vertoogen ge richt tot den Amerikaanschen minister van Binnenlandsche Zaken ter zake de Davis Bill, terwijl ook Argentinië voor nemens zou zijn een dergelijken stap te ondernemen. De Davis Bill is thans in behandeling bij de Landbouwcommissie van het Huis van Afgevaardigden en verbiedt den in- voer van zuivelproducten en kaas, tenzij een verklaring kan worden overgelegd, dat deze producten afkomstig zijn van tuber- culosevrij vee. Het vee moet zijn onder zocht door Amerikaanscbe veeartsen. In de nota's die ter kennis zijn gebracht van de Landbouw-commissie, wordt gezegd, dat de wet een invoerverbod beteekent on der het mom van een sanitairen maat regel. Korte berichten. De „Daily Telegraph" verneemt uit Washington, dat de a.s. president Roose velt een verzoekschrift heeft ontvangen, onderteekend door 800 hoogleeraren. ver tegenwoordigende bijna 300 Amerikaan- sche universiteiten, waarin er op wordt aangedrongen, dat hij stappen zal doen voor de erkenning der Sovjet-regeering, zoodra hij aan het bewind zal zijn geko men. Door den hevigen storm aan de Ga- nadeesche kust hebben verschillende Oce aanschepen 36 uur ter hoogte van Halifax voor anker moeten liggen en is groote schade aangericht aan vissohersbooten. De Daily Telegraph verneemt uit Washington, dat de a.s. president Roose velt een verzoekschrift heeft ontvangen, onderteekend door 800 hooglëeraren, ver tegenwoordigende bijna 300 Amerikaan- sche universiteiten, waarin er op wordt aangedrongen, dat hij stappen zal doen voor de erkenning der Sovjet-regeering zoodra hij aan het bewind zal zijn geko men. Het vorige jaar is er ongeveer vier millioen ton minder kolen uit de Fransche mijnen behaald dan in 1931. Naar officieel uit Shanghai wordt medegedeeld, zijn in de laatste dagen meer dan 284.000 Ghineezen in China terugge keerd, die in het buitenland zonder werk waren gekomen. Te Armentières is het Dinsdag tot botsingen gekomen tusschen stakende tex tielarbeiders en politie, welke hulp moest inroepen van de gendarmerie en de bere den garde. In het district Armentières bevinden zich al een maand lang 8000 textielarbei ders in staking. Prinses Juliana op reis. Zaterdag is Prinses Juliana met groot gevolg te Darmstadt aangekomen; zij heeft in hotel Zur Traube haar intrek genomen. Een deel van het gevolg is in het slot Er- bach-Schönberg gehuisvest. Het bezoek van de Prinses is geheel incognito. Maandagmorgen vroeg is Prinses Juli ana naar Heidelberg doorgereisd. De Kamerverkiezingen. De afd. Amsterdam van de Liberale Staatspartij de Vrijheidsbond heeft de candidatenlijst voor de a.s. Tweede Ka merverkiezingen als volgt samengesteld; 1. Dr I. H. Vos; 2. Mr G. Guópin; 3. Mevr. Mr C. Bakker-van Basse; 4. H. J. Bon, 5. J. J. Korff; 6. A. Th. Waalberg; 7. Mr G. A. Boon; 8. Prof. Dr G. W. de Vries; 9. Dr Max de Vries; 10. Mr E. B. Asscher; 11. A. de Hoop; 12. G. Stam; 13. Mr K. J. van Nieuwkerken; 14. Mej. L. G. A. van Eeghen; 15. J. G. Lambermont; 16. Mr K. Jansma. De werkloosheidscijfers steeds stijgende. De Rijksdienst der Werkloosheidsver zekering en Arbeidsbemiddeling deelt me de, dat het aantal leden van ingevolge het Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieerde werkloozenkassen bij den aanvang van 1933 het cijfer 600.000 heeft overschreden. Begin 1931 bedroeg het 440.000, begin 1932 535.000. In de week van 9 tot 14 Januari j.l. bedroeg het werkloosheidsper centage gemiddeld 35. Sedert April j.l., toen het 23.2 bedroeg, is het geregeld ge stegen. De diamantnijverheid is met 83 pet. het zwaarst getroffen. In de bouwvakken be draagt de werkloosheid 55 pet., in den land- en tuinbouw 37.5 pet. Bij 221 orga nen der Openbare Arbeidsbemiddeling in gemeenten met 5000 of meer inwoners, waren op 14 Januari j.l. bijna 300.000 werkzoekende mannen ingeschreven. Werkloozenkas landarbeidersbonden. De minister van binnenlandsche zaken heeft aan de besturen der landarbeiders bonden medegedeeld, dat aan leden, die van 1 Januari 1932 tot en met 6 Mei 1932 tot de werkloozenkassen zijn toegetreden een uitkeering mag worden verstrekt van 48 inplaats van 42 dagen. Voor leden, die vóór 1 Januari 1932 zijn toegetreden be draagt de uitkeeringsduur 60 dagen. am uömeesters. In de gisteren gehouden vergadering van den gemeenteraad van Beverwijk deel de de burgemeester, Jhr J. C. W. Strick van Linschoten mede, tegen 1 Juni a.s. ontslag als burgemeester te zullen aan vragen. Jhr Strick van Linschoten is se dert 15 Maart 1898 burgemeester van Beverwijk. Daarvoor was hij gedurende enkele jaren burgemeester van Texel. Een luchtlijn Amsterdam-Knocke. In een te Knocke gehouden vergadering van hotelhouders en eigenaars, heeft de burgemeester meegedeeld, dat dit jaar, tij dens de zomermaanden, Knocke-Zoute door middel van een geregelden vlieg- dienst met Amsterdam verbonden zal zijn. Ook de wegen, die Knocke met Zee land verbinden, zullen aanzienlijk wor den verbeterd. „Eudokia" te Rotterdam. Naar de „Rotterdammer" verneemt, zijn met ingang van 15 Januari 1.1. de gewij zigde tarieven in „Eudokia" te Rotter dam als volgt vastgesteld: le klasse: f 12, f 11 en f 9 per dag; 2e' klasse: f 7.50, f 6.50 en f 5 per dag; 3e klasse f 3 per dag. Hierin zijn niet begrepen de kosten voor het gebruik der operatiekamer, verband middelen, medicijnen enz. en het honora^ rium van den behandelenden specialist. De le klasse kamers a f 12 per dag en de 2e klasse kamers a f 7.50 per dag zijn voorzien van telefoon. Leeftijdsgrens rechterlijke ambtenaren. Bij Kon. besluit is bepaald, dat de artt. 2 en 4 der wet van 3 December j.l. tot vaststelling van een leeftijdsgrens bij het bereiken waarvan aan verschillende bij de rechtspraak betrokken ambtenaren ont slag wordt verleend, in werking treden met ingang van 1 Maart a.s. TWEEDE KAISER. Wijziging van de Kieswet. De Tweede Kamer kwam gisteren weer bijeen. Nadat de heer Mr Romme (R.K.) was beëedigd en een paar interpellatie-aan vragen waren aangekondigd, werd aan de orde gesteld de wijziging van enkele arti kelen van de Kieswet, de Provinciale- en de Gemeentewet. De heer Teulings (R.K.) bepleit wij ziging van het lastenstelsel door het dis trictenstelsel. Ook wil spr. een gemakke lijker regeling voor de schippers. De heer Zandt (Staatk. Ger.) betoogt, dat de evenredige vertegenwoordiging door het ontwerp wordt aangetast. De kleine partijen de toegang tot het parle ment onmogelijk te maken, is het doel er van. Recht en billijkheid moeten echter niet alleen gelden voor de groote partijen Het gaat niet aan, kleine partijen maar dadelijk bij de geboorte het leven te be nemen. Het wetsontwerp is onrechtvaar dig. De stemdwang blijft een hatelijke in stelling. De heer Eerdmans (Lib.) herinnert aan de verschillende technische wijzigin gen, voor en na in het kiesstelsel aange bracht. Wijzende op de verscheidenheid van onderwerpen, in de Kamer te behan delen, voor welker bestudeering vaak veel tijd noodig is, wat het publiek ontgaat, zet spr. eenige bezwaren tegen kleine par tijen uiteen. Toch mag niet onderdrukt worden wat er in het vrije leven groeit; het beginsel der evenredige vertegenwoor diging mag niet worden, aangetast. De heer Floris Vos (zonder partij) zegt, dat de meening van kleine partijen in belangrijkheid volstrekt niet achter be hoeft te staan bij die van de groote. Ware deze wetswijziging vroeger gekomen, ver schillende partijen zouden niet zijn gewor den, wat ze nu zijn. Deze wijziging is een stap in een verkeerde richting; ze zal machtsmisbruik bevorderen. De heer B r a a t (Platteland) komt er tegen op, dat kleine partijen den boel in de war zouden schoppen. Het zou beter zijn, als landbouw, handel, scheepvaart en industrie 50 pot. der Kamerleden zouden kiezen en de gewone kiezers van nu de andere helft. Spreker is tegen het wets ontwerp. De heer Peereboom (Herv. Geref.) merkt op, dat evenredige vertegenwoordi ging ontegenzeggelijk het voordeel heeft, dat zij het kleinen partijen mogelijk maakt in het parlement te getuigen. De heer Bongaerts (R.K.) zegt, dat er voor hem geen aanleiding is om niet met het voorgestelde wetsontwerp mee te gaan, in afwachting van een meer alge meene herziening, die in overeenstem ming is met wat onder de kiezers leeft en wat ook meer algemeen bevrediging zal kunnen brengen De heer Oud (V.D.) zegt, dat men nu klaagt over te groote macht der partij besturen, maar spr.' indruk is, dat die macht onder het districtenstelsel veel grooter was en dat vooral toen alles van bovenaf geregeld werd. Het meest logische systeem vindt spr. het systeem, in 1923 door de heeren Beu- mer en Van den Heuvel verdedigd, vol gens hetwelk de stemmen aller partijen, die beneden een minimum-grens blijven, worden uitgeschakeld en een kiwdeeler Binnenland. De Tweede Kamer over de Kieswet. Werkloozen-uitkeering landarbeiders. Buitenland. De toestand in Duitschland. Zal de Rijks dag worden ontbonden 1 'Het nieuwe Fransche Kabinet. berekend wordt volgens het totale stern- mental der andere partijen. Maar de re geering heeft dit systeem niet overgeno men. Zelve heeft zij een regeling bedacht. Spr. vindt den eisch van 90 pet. veel te ver gaan, vooral voor de Statenverkiezing. De heer B e u m e r (A.R.) is van oor deel, dat men het de kleine partijen niet al te gemakkelijk moet maken, een zetel in het parlement te krijgen. Spr. begrijpt niet, waarom de regeering heeft geschreven, dat het Engelsche stelsel, waarbij een waarborgsom wordt gestort, die verloren is, als de partij niet een aantal stemmen haalt, voor Nederland niet aanvaard kan worden. Aanvankelijk had de regeering voorge steld om te bepalen, dat de handteekenin- gen onder een candidateniijst zouden moe ten worden gesteld ter gemeente-secreta rie. De regeering is echter tegenover de be zwaren in het voorl. verslag aanstonds overstag gegaan. Voor spr. is nu de aar digheid van het wetsontwerp af. Hij kan er eerst weer sympathie voor krijgen, als de regeering meegaat met zijn amende ment om den stemplicht af te schaffen. De heer Snoeck Henkemans (G.H.) zegt, dat evenredige vertegenwoor diging, algemeen kiesrecht en stemplicht bij elkaar behooren. Bij de toewijzing van restzetels zullen er altijd moeilijkheden blijven, want de volmaaktheid zal niet worden bereikt. Spr. acht het juist, dat de regeering ge kozen heeft tusschen het stelsel van de grootste overschotten en het stelsel van de grootste gemiddelen, maar onjuist is, dat voor de Statenverkiezing cok een ma ximum van 90 pet. geldt, want dit is tè hoog. De heer De Visser (C.P.) is tegen het wetsontwerp, dat een slechte poging is om de kleine partij in haar ontwikkeling te belemmeren. Als spr. over kleine par tijen spreekt, denkt hij niet aan zijn eigen partij, omdat hij de vertegenwoordiger is van de grootste partij der wereld. Merkwaardig is, dat de groote partijen en de regeering den stemplicht willen handhaven. De groote partijen zijn van haar kiezers niet zeker. Daarom moeten dezen worden gedwongen, naar het stem bureau te gaan. De Minister van Binnenland sche Zaken, de heer Ruys de Beeren- brouck, zegt, dat het wetsontwerp alleen technische wijzigingen betreft en aan het stelsel niet raakt. De regeering beoogt niet, de kleine par tijen te bemoeilijken, maar het beginsel der evenredige vertegenwoordiging zoo zuiver mogelijk tot uiting te brengen. De heer Beumer betreurt, dat de regee ring de wijziging van de candidaatstelling heeft teruggenomen, maar blijkt daaruit niet haar zin voor gemeen overleg met de Kamer? Zeker moet kleinen partijen de moge lijkheid worden gelaten, zich te ontwik kelen. Maar daarbij doelt spr. niet op dwergpartijtjes, die worden opgericht, als verkiezingen in aantocht zijn, om na de verkiezingen te verdwijnen. Wat betreft de vraag van een uitbrei ding van stemmen van volmacht, die de beer Teulings wenschte, het geldt voor visschers en schippers, maar dit is een belangrijke concessie van de regeering ge weest en men kan haar niet euvel duiden, dat zij niet verder gaat. In verband met wat te Amsterdam bij de Statenverkiezing is gebleken, n.l. dat twintig candidaten te weinig zijn, wil de regeering een splitsing van Amsterdam en eventueel van andere groote steden in twee of drie kieskringen overwegen. Een voorstel tot afschaffing van stem plicht is van de regeering niet te ver wachten. De algemeene beraadslagingen worden gesloten. De vergadering wordt daarna verdaagd tot Woensdagmiddag één uur. NU MEER DAN OOIT? De Kamerfractie van de S. D. A. P., niet tevreden met bet initiatief-voorstel tot uit breiding van de Staatsdobbelarij, komt thans met een ander initiatief-ontwerp. Ze wil den achtjarigen leerplicht in voeren. Daarvoor, zegt de Standaard, ach ten de voorstellers nu meer dan ooit den tijd gekomen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1933 | | pagina 1