Tegen GRIEP
akker'S Abdijsiroop
EERSTE BLAD.
Dr H. Colijn over de wereld
depressies.
MAANDAG 30 JANUARI Y933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 103
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De bodem van de crisis bereikt?
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20, Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De kracht der boerenbevolking dient
intact te worden gehouden.
Dr H. Colijn heeft met den hoofdredac
teur van de „Zakenwereld" gesproken
over de werelddepressie en over heden
en toekomst van Nederland. Aan dit
vraaggesprek ontleenen wij het volgende:
De eerste vraag betrof de vier vraag
stukken, zooals door de commissie-Trip
geformuleerd, welke aan de a.s. economi
sche wereld-conferentie te Londen ter op
lossing zullen worden voorgelegd, dus
met name
lo. terugkeer tot een waren internatio
nalen muntstandaard, die aanvaard zal
moeten worden door de landen, die den
gouden standaard hebben prijsgegeven;
2o. het vinden van middelen ter be
strijding van de prijsdaling;
3o. afschaffing der deviezencontrole;
4o. opheffing der handelsbelemmerin
gen.
Omvatten deze ook inderdaad de
hoofdoorzaken welke tot de wereld
depressie hebben geleid, en zal dus het
uit den weg ruimen dier oorzaken, zoo
de conferentie daarin dan al mocht sla
gen, den weg openen tot het herstel?
Om u op deze laatste vraag het eerst
te antwoorden, aldus de heer Colijn, ik
geloof inderdaad, dat men in deze crisis
veel te veel naar conjunctureele^oorzaken
ziet en te weinig op de structureele ver
anderingen let, die ingetreden zijn. Maar
dat neemt niet weg, dat de conferentie
te Londen uiterst nuttig werk zal doen
door te streven naar terugkeer tot een
vasten muntstandaard voor alle landen
en naar de afschaffing der deviezencon
trole en opheffing der handelsbelemme
ringen, ofschoon zij daarbij voor een ont
zaglijke taak zal staan, waar bijv. een
land als Engeland zich de handen heeft
gebonden door Ottawa en een land als
Duitschland niet alleen om economische
doch ook om andere, zoo gij wilt mis
schien politieke redenen, zich wat zijn
landbouwvoorziening betreft, tot eiken
prijs self-supporting schijnt te willen
maken.
Hoe men zich overigens de verwezen
lijking van het tweede programpunt
denkt, namelijk de verhooging van het
prijsniveau, is mij en vermoedelijk velen
anderen niet recht duidelijk. Het is een
van die leuzen, die meestal dienst moe
ten doen om leegheid van gedachten te
verbergen.
Velen maken de groote fout om deze
crisis te willen zien als een herhaling
in versterkten vorm van de inzinkingen,
die wij sinds 1857 op gezette tijden heb
ben zien geschieden. Deze zienswijze
acht ik onjuist. Tien jaar geleden,
bij de algemeene beschouwingen over de
Staatsbegrooting voor 1923, heb ik er in
de Kamer reeds op gewezen (wij waren
toen ook te midden eener crisis), dat wij
niet te doen hadden met een gewone con
junctuur-verandering, doch met een crisis
die veel meer structureel dan conjunc
tureel van aard is en die ons zou voeren
naar een veel lager liggend stabilisatie-
vlak, in vergelijking met het vlak, waar
op wij toen leefden. De feiten hebben
de juistheid dezer opvatting bevestigd.
In de eerste na-oorlogsche jaren werden
de nadeelen der zoozeer verhoogde indu-
striëele capaciteiten niet zoo gevoeld. Im
mers de oorlog had hetzelfde werk ver
richt als een zwerm sprinkhanen, die op
zijn doortocht slechts kaalgevreten ak
kers achterlaat
Had men toen de vrije werking gelaten
aan de economische krachten, dan zou
vanzelf een massa verdwenen zijn van
wat in de voorgaande jaren aan indu-
striëele capaciteit was uitgebreid of ge
sticht Doch toen zijn de verschillende
staten elk voor zich er toe overgegaan
l om met alle middelen en tot eiken prijs
i te behouden, wat men had.
Op de vraag of de positie der West-
Europeesche industrie blijvend is ge
schokt, antwoord de heer Colijn:
Het onvermijdelijke gevolg zal inder
daad zijn, dat voor West-Europa blijvend
verlies te constateeren valt van de ex
portmogelijkheden naar die deelen van
de wereld, die vroeger geen of nagenoeg
geen industriëele capaciteit hadden.
Men zal voorshands niet mogen hopen
de algeheele verdwijning der werkloos
heid te zien, zelfs niet indien de werk
gelegenheid toeneemt door de normale
hervatting van het bedrijfsleven. Indien
elders en in ons land weer meer normale
toestanden zouden terugkeeren, dan zal
toch het bedrijfsleven voor langeren tijd
niet meer alle werkloozen kunnen absor-
beeren.
Men moet zich wel als vermoedelijk
gevolg van den huidigen toestand voor
stellen, dat vele landen, óók wij, him
economie zullen moeten omvormen.
Onze voornaamste afnemers ik noem
u Engeland en Duitschland zijn zelf
in sterke mate het slachtoffer van de in
getreden structureele veranderingen,
waarover wij straks spraken. Aangezien
naar die landen een zeer groot deel van
ons overschot aan bodemproducten werd
uitgevoerd, zoo zullen wij, om u maar één
voorbeeld te noemen, er mede te reke
nen hebben, dat althans onze op
de internationale markt inge
stelde agrarische industrie de
export blijvend zal zijn afge
nomen.
I Acht gij het juist, dat de regeering
ten koste van zeer groote offers export
industrieën zoodanig steunt, dat deze in
I voor de geslonken vraag veel te grooten
omvang kunnen blijven bestaan? werd
verder gevraagd.
Bij het verleenen van steun meende de
heer Colijn, moet reeds nu rekening wor
den gehouden met de toekomstige afzet-
i mogelijkheden. De regeering behoort den
steun nimmer een karakter te geven, dat
voor omvorming, wanneer zij zich begint
in te zetten, hinderpaal zou kunnen zijn.
Men spreekt van Japansche dumping
op de Indische markt. Bescherming tegen
werkelijke dumping acht ik altijd geoor
loofd, aldus Dr Colijn, doch ik kan niet
beoordeelen of hier inderdaad van dum
ping sprake is. Men zou ook m.i. op an
dere wijze deze moordende concurrentie
kunnen tegengaan, bijv. door tijdelijke
contingenteeringen. Voorts verdient het
overweging om na te gaan in hoeverre
met sommige landen overeenkomsten mo
gelijk zijn, di~ de strekking hebben om
aan hun invoer op Java preferentie toe
te kennen, op voorwaarde, dat zij hunner
zijds privilegiën toekennen bij den invoer
van Ned.-Indische producten. Ik denk b.v.
aan den afzet van een voor Indië zoo
belangrijk product al9 suiker.
Wat de binnenlandsche economische
politiek betreft, men zal de verschillende
volksbelangen nauwkeurig tegenover el
kaar behooren af te wegen. Men zal in
verband met de beschikbare middelen,
die hoe langer hoe minder zullen wor
den, moeten zorgen, dat het eene volksdeel
niet te veel krijgt, zoodat straks voor een
ander deel, dat hulp even hard noodig
heeft, niets meer zou overblijven. En met
nadruk moet ik er op wijzen, dat men
vooral den bodem nimmer
braak zal mogen laten liggen
en dat de kracht der boerenbe
volking steeds intact dient te
worden gehouden, omdat de bodem
ons kostbaarste goed is en een juiste ver
houding naar aantal en economische
kracht tusschen landbouwbevolking en
stadsbevolking voor een land van het
allerhoogste belang is.
Wat de werkloosheid betreft, met
steun alleen zal men er niet komen, af
gezien nog van het feit, dat langdurige
steun de moreele verzwakking der natie
in de hand werkt En wie zal bovendien
zeggen, dat wij in staat zullen blijven
voor dit doel jaarlijks rond 150 millioen
gulden uit te geven?
Ik zie geen ander middel dan het schep
pen van nieuwe werkgelegenheid, d.i.
het uitvoeren van werken van zoodanig
karakter, dat zij, wanneer eenmaal vol
tooid, werkgelegenheid blijven geven voor
vele anderen. Dus vooral vergrooting on
zer bodemoppervlakte en teelt van pro
ducten, die wij nu nog moeten invoeren.
Daarom heb ik ook in de Kamer de voort-
zettirig der inpoldering van de Zuiderzee
met kracht bepleit.
Mijn overtuiging is wel, zeide Dr Colijn
d«t wij, wat man noemt den bodem, be
reikt hebben, maar tevens, dat de lijn
van dit dieptepunt uit voor de eerstvol
gende jaren een horizontale richting zal
blijven, m.a.w. dat wij voorloopig op dit
niveau zullen blijven. Men zal zich die
lijn echter niet hebben te denken als ge
trokken langs een liniaal, doch met de
noodige fluctuaties naar boven en naar
beneden, welker gemiddelde echter een
horizontale lijn zal vormen.
Verwacht u geen verdere ernstige
ineenstortingen in het bedrijfsleven meer?
Waarschijnlijk geen fundamenteele
meer. Maar u moet mij goed begrijpen;
wij zullen nog wei het een en ander be
leven, dat zoo voor het gezicht ernstig is.
Maar erger zal dat den toestand toch in
wezen niet maken.
HET KABINET VON SCHLEICHER
AFGETREDEN.
'Het (kabinet Von Schleicher heeft zijn
ontslag aangeboden.
Nader wordt gemeld, dat Von Hinden
burg bet ontslag van het kabinet beeft
aanvaard, doch het kabinet verzocht de
loopende zaken te blijven afdoen.
Von Hindenburg heeft oud-kanselier
Von Papen ontboden en hem opgedragen,
onderhandelingen met de partijen te
openen om de mogelijkheden vast te stel
len, teneinde een niemw kabinet te vor
men.
Na de beslissing van het seniorencon
vent, dat de rijksdag Dinsdag zou bijeen
komen, en dat de debatten met de stem
ming over de moties zouden besloten wor
den, bleef rijkskanselier Von Schleicher
slechts één mogelijkheid over: zich naar
den rijkspresident te begeven en dezen
volmacht te vragen om als het wantrou
wen werd uitgesproken waaraan niet
te twijfelen viel den rijksdag te kunnen
ontbinden.
De beslissing lag aldus bij Von Hinden
burg en deze 'heeft, blijkens de mededee-
ling, dat Von Schleicher is afgetreden, te
gen den rijkskanselier beslist door hem
de gevraagde volmacht te weigeren. Dat
kon als een daad van presidentieel wan
trouwen jegens Von Schleicher beschouwd
worden, en deze heeft de consekwentie
van zijn noodlot aanvaard.
Wat in een dergelijk geval verwacht
werd, is geschied: Von Papen, die het
vertrouwen van den rijkspresident nog
steeds onbeperkt en ongeschokt geniet, is
belast met de onderhandelingen met de
partijen. Hij: heeft dus een scherp afge
bakende opdracht ontvangen, nog steeds
in de parlementaire lijn, zooals die den
laatsten tijd in Duitschland is gevolgd.
Van welingelichte zijde wordt nader
gemeld, dat de 'kans zeer groot is, dat
Von Papen den Rijkspresident zal voor
stellen het Rijkskanselierschap op te dra
gen aan Adolf Hitler.
In verband met de politieke ontwikke
ling heeft Hitier geen gevolg gegeven aan
zijn voornemen om 'Berlijn te verlaten, hij
zal voorloopig in Berlijn blijven.
Mg. Rijkskanselier Brüning hield 'het 2
jaar uit. Von Papen zes maanden,
Schleicher maar twee. De regeerings-
perioden der Duitsche Kabinetten wor
den steeds kleiner.
De uitersten domineeren. Rechts geven
de nationaal-socialisten, links de commu
nisten den toon aan. Links worden de
kansen op vorming van het eene roode
front steeds grooter, rec'hts spreekt men
ijveriger dan ooit over herstel van het
front van Harzburg. De invloed der mid
delpartijen wordt steeds kleiner, het
front van Weimar ontwikkelt geen kracht
meer. De Christelijke vakvereenigingen
onderhandelen reeds met de roode bon
den en werken samen tegen Harzburg.
Zullen zij straks bij een algemeene sta
king het roode front versterken?
Meer dan einde Mei 1932 bij Briining's
val, meer dan eind November bij Papens
aftreden leeft Berlijn onder het besef, dat
groote beslissingen naderen en dat men
links of rechts moet gaan staan. Schlei
cher heeft dit niet kunnen verhinderen.
Als pacificator trad hij op. Meer dan orde
bewaarder bleek hij' niet te zijn. Ordebe
waren alléén is echter 'het huidige Duitsch
land slechts verzwaren van het gewicht
op den veiligheidsklep. Deketelstaat
op springen.
Met den 'democratisc'hen staat van Wei-
mar is niets meer te beginnen. Reeds lang
is er een meerderheid tegen.
Zelfs in het parlement, gekozen vol
gens de eigen regels van het statuut van
1919 hebben de tegenstanders het over
wicht. Nation.;,socialisten en commu
nisten beh ?i'whaa het parlement. Zij
strijden tegen elkaar om het alternatief
voor Weimar. En daarvoor heeft het oude
regime een tijd lang geprofiteerd.
Maar niets kan op den duur bestaan
van den ouderlingen strijd zijner vijanden.
Stuk voor *tuk ia afgebroken, Hat demo
cratisch parlement is machteloos. Het bol
werk van Pruisen hebben de democra
tische socialisten moeten ontruimen. De
Rijkspresident 'heeft reeds in Mei van het
vorig jaar besloten, dat men nieuwe we
gen moest zoeken en hij heeft gewezen in
de richting van rechts, van de nationale
herstelbeweging.
Nader wordt nog door het Maandag
ochtendblad gemeld, dat er een sterke
strooming is naar frontvorming tegen het
optreden van rechtsche groepen.
Reeds in November constateerde de so
cialistische oud-voorzitter van den Rijks
dag Loebe, dat er onder de communisti
sche en socialistische arbeiders een diep
verlangen bestond naar samenwerking.
Ieder leider, die uitging geeft aan dat
verlangen, is zeker van den stormachti-
gen bijval zijner toehoorders", zei Loebe.
„Hoe meer de massa der burger zich tot
het fascisme wendt, des te onweerstaan
baarder wordt het verlangen naar een
heid ook onder het Duitsche proletariaat".
Men spreekt nu te Berlijn reeds over
een algemeene werkstaking tegen een re
geering Hitier. En de roode vakbonden
hebben de christelijke en neutrale honden
meegekregen om gezamenlijk 'bij Hinden
burg te protesteeren tegen een kabinet,
dat men niet kent. 'Maar zij voelen wat
zij uitspreken, dat het beslissende uur is
gekomen.
DE VERKIEZINGEN IN IERLAND.
Spoedige afkondiging der republiek?
De volledige uitslag der lersche ver
kiezingen is als volgt
De Valera 77, Cosgrave 48, Onafhanke-
Iijken 8, Gentrum 11, Arbeiders 8, Onafh.
Arbeiders 1, zoodat De Valera dus over
de volstrekte meerderheid beschikt.
De eerste zichtbare teekenen van de
verkiezingsoverwinning van de Valera zal
de definitieve afschaffing zijn van den eed
van trouw der lersche afgevaardigden aan
de Engelsche ikroon.
Voort kan er op worden gerekend, dat
de Valera zijn verdere verkiezingsbelof
ten, afschaffing van de functie van gou
verneur-generaal en hervorming van den
senaat zoo spoedig mogelijk zal verwezen
lijken.
De Iersc'he republikeinsche pers juicht
over de resultaten, welke tot nu toe be
kend zijn geworden. De eisch tot een af
scheiding van Ierland van het moeder
land wordt steeds ernstiger overwogen.
Het orgaan van het lersche republi
keinsche leger schrijft: Het volk heeft dui
delijk aangetoond, dat het een onafhan
kelijke lersche republiek wenscht. Wij1
willen niets meer hooren van zaken met
Engeland. Wij willen nog slechts den roep
hooren „Op voor de republiek".
Lord Craigavon, de eerste minister van
Noord-Ierland, heeft echter verklaard
Alle pogingen om te komen tot het
stichten van een republiek van Noord- en
Zuid-Ierland zullen vergeefsch zijn; 'hij
voegde hieraan toe, dat geen poging on
beproefd zou worden gelaten om Ulster
trouw aan de kroon te doen'blijven.
Bomaanslag ie Philadelphia.
Bij den bomaanslag op het huis van den
leider der fascistischgezinde Italiaansch-
Amerikanen Di Silvestro te Philadelphia
zijn volgens Reuter in totaal elf personen
gewond.
Van de vrouw, die volgens vorige be
richten onder de puinhoopen begraven
lag, is het lijk gevonden.
Onderscheiding voor meedoogenloosheid.
Aan den volkscommissaris voor justi
tie Nicolai Krylenko is de orde van Le
nin" verleend wegens zijn verdiensten bij
het onderdrukken en straffen van de
contra-revolutionnaire elementen.
Krylenko werd geprezen voor de mee-
doogenlooze wijze, waarop hij voor de
rechtbank het doodvonnis eischte tegen
de vijanden van de sovjet.
Hevige koude in Italië.
In geheel Italië houdt de hevige koude
nog steeds aan en gaat in het noorden en
in de Apenijnen gepaard met zwaren
sneeuwval, zoo meldt Reuter.
In de Italiaansche Alpen nabij de Oos-
tenrijksche gTens is een temperatuur van
30 gr. C. onder nul geconstateerd.
In Milaan is zooveel sneeuw gevallen,
dat 17.000 man bij de sneeuwruiming te
werk zijn gesteld om het verkeer moge
lijk te maken.
In de Apenijnen zijn vele hooggelegen
passen door groote sneeuwmassa's onbe
gaanbaar geworden.
In Rome zelf is nog geen sneeuw geval
len, doch de bewoners kunnen de sneeuw
zien liggen op de Sabijnscha heuvels.
Ook de zomerresidentie van den paus,
Gastel Gandolfo, is met sneeuw bedekt.
Verbod van stakingen en uitsluitingen in
Denemarken?
De dreigende uitsluiting van ongeveer
100.000 arbeiders, welke Woensdag a.s.
zou ingaan, heeft de regeering, naar een
V. D.-bericht meldt, aanleiding gegeven
•en wetsontwerp betreffende den arbeid*
Binnenland.
Dr. Colijn over de wereld-depressie.
Kamer van Koophandel te Middelburg.
Buitenland.
Kabinetscrisis in Duitschland. Adolf
Hitler Rijkskanselier.
Kabinetscrisis in Frankrijk.
De verkiezingen in Ierland.
Strenge koude in Italië.
Door haar ziektekiemdoodende eigenschap,
haar hoestslillende werking, haar gunsligen
invloed op borsl, keel en ademhalingsor
ganen is hel beproefde middel in griep-tijd
vrede in te dienen, volgens hetwelk alle
arbeidsovereenkomsten tot 1 Februari
1934 zouden gelden en stakingen en uit
sluitingen verboden zouden zijn.
De premier Stauning, die het ontwerp
Zaterdag in het Folketing verdedigde,
verklaarde dat de dreigende uitsluiting
voor Denemarken een zeer groot ongeluk
zou beteekenen. Tweederde van de Deen-
sche bevolking is door de wereldcrisis ge
troffen. Er zijn reeds 200.000 werkloozen
en op het land lijden 250.000 menschen
onder de crisis. Dat beteekent dat meer
dan 1 milloen personen niet meer deel
nemen aan het economisch gebeuren.
De regeeringspartijen, sociaal-democra
ten en radicalen, stemden voor het ont
werp, terwijl de liberalen, de conserva
tieven en de communisten zich tegen het
voorstel uitspraken.
De val van het Fransche Kabinet.
Zaterdagochtend hebben Paul Boncour
en zijn ministers zich naar het Elysée
begeven om den president der republiek
hun ontslag aan te bieden.
Reuter wijst er op, dat de Kamerzitting
van Vrijdagochtend negen uur tot Zater
dagochtend zes uur met korte onderbre
kingen heeft geduurd. Alvorens de zit
ting op te heffen deed de voorzitter het
besluit nemen, dat de Kamer Dinsdag
ochtend a.s. weer zal bijeenkomen om het
voorloopige twaalfde aan te nemen.
Het kabinet-Boucour heeft slechts een
kortstondig bestaan gehad. Het kwam den
18en December 1.1. aan het bewind, toen
Herriot was afgetreden nadat de Kamer
had geweigerd den op 15 December ver
vallenden betalingstermijn aan de Ver.
Staten na te komen. Het heeft nauwelijks
eenigen wetgevenden arbeid kunnen ver
richten en zich geheel aan de financiëele
noodmaatregelen moeten wijden. Veel
hoop was gevestigd op de figuur van
Chéron, die als minister van financiën
in verscheidene kabinetten zitting heeft
gehad en van wien men verwachtte, dat
hij met zijn gezag en scherpe financiëele
kennis den toestand zou kunnen verbete
ren.
Deladier Kabinetsformateur.
De president der Republiek, Lebrun,
heeft Zondagmiddag den afgetreden mi
nister van Oorlog, Daladier met de vor
ming van een nieuwe regeering belast
Daladier heeft de opdracht aanvaard en
zal den president heden zijn definitief ant
woord geven.
'Bij het verlaten van het Elyssée heeft
Daladier tegenover persvertegenwoor
digers verklaard, dat hij de moeilijkheden
niet onderschat, doch dat hij het als een
kwestie van energie en van goeden wil
beschouwt de moeilijkheden te overwin
nen. Nog Zondagavond heeft hij met zijn
politieke vrienden beraadslaagd.
Zware storm aan de Atlantische kusL
Aan de Atlantische kust van Nieuw-
Schotland tot Florida woedt een buiten
gewoon zware storm. Door een vloedgolf
werd een deel van de stad Halifax over
stroomd, waardoor honderden woonhui
zen werden vernield. Vele uitvarende
groote stoomschepen moesten zoo snel
mogelijk naar de havens terugkeeren. De
oceaanstoomschepen zullen met een ver
traging van verscheidene dagen aanko
men.
Korte berichten.
In verband met een ontdekte spion-
nagezaak te Boekarest zijn in het geheel
52 verdachten aangehouden. Uit de in be
slag genomen bescheiden is gebleken, dat
de organisatie reeds 8 maanden werkte.
i De rector der Weensche universiteit
heeft besloten, de universiteit te sluiten,
daar men voor relletjes tusschen fascisti
sche en andersdenkende studenten be
vreesd is.
Voor de eerste maal sinds 80 jaar
was de Theems over een afstand van ruim
100 yard volkomen toegevrorem Zelfs in
