P
Kerknieuws.
Onderwijs.
Staten-Generaal
Gemengd Nieuws
E R ST 5
VRIJDAG 27 JAN
Dit nummer best
lach en interrupties onderbroken).
Dhr v. d. F e 11 z U moet burgemeester
van Middelburg worden.
Dhr Jeronimus: daarvoor wordt U
gedoodverfdl
Dhr Harthoorn, C.H., erkent ook de
moeilijkheid van bezuiniging en ziet ook
de kans op salarisverlaging voor het ge-
meentepersoneel aanwezig. Dit loon is
zeker niet te veel, maar anders dreigt in
krimping van het ambtenaren- en werk
liedencorps. Daarom zullen wij ons bij
een salarisverlaging zij het noode
moeten neerleggen. Onjuist is echter de
meening, dat ter rechterzijde met de loo-
nen wordt gesold.
Vermindering van het aantal B.A.-pa-
tiënten in het Gasthuis wat dhr Van
Andel wil zou het tekort niet noemens
waard verminderen. Er zijn ook vaste
lasten. Bovendien zou het de ellende voor
velen vermeerderen.
Spr. bestrijdt den heer Mondeel, die het
B.A. wil veranderen in Maatschappelijk
Hulpbetoon. De S.D.A.P. wil voor alles
Overheidsarmenzorg met uitschakeling
van particuliere en kerkelijke armenzorg.
Maar Overheidszorg heeft altijd de neiging
om zich uit te breiden. En dat is niet te
verantwoorden in dezen tijd.
Dhr Mes, R.K., zegt, dat de rechterzijde
recht had op een wethouderszetel. De
wet spreekt niet van een tijdelijken wet
houder.
Spr. erkent, dat er R.-K. zijn, die heil
zien in verkorting van den arbeidstijd.
Spr. wil de resultaten van het onderzoek
hiernaar afwachten.
Dhr Paul: willen de R.-K.?
Dhr Mes: Ja.
Dhr Paul: Dan komt het er.
Dhr Jeronimus: Ze kunnen ook
anders.
Dhr Mes zegt, dat B. en W. wel iets
hebben bezuinigd, maar de hoofdzaak
is: belastingverhooging. De grootste druk
komt neer op den middenstand en die
is er het slechtst aan toe. Voor arbeiders
en boeren worden crisismaatregelen ge
nomen, voor middenstanders niet. Vele
middenstanders hebben het moeilijker
dan werkloozen. Spr. zal zich verzetten
tegen de verhooging van de straat- en
personeele belasting.
Middelburg leeft op te groote voet. Spr.
denkt aan het onderhoud van straten.
Daarop wenscht spr. f6000 te bezuinigen.
De subsidie voor het M'burgsch muziek
korps wil spr. met f2500 verminderen.
Het gemis van dit korps zal niet aange
naam zijn, maar noodzakelijk is dit korps
niet. In totaal wil spr. f8700 bezuinigen.
Uit de reserves van het electriciteitsbe-
drijf wil spr. nog f2000 nemen. Het alzoo
verkregen bedrag wil spr. ten goede doen
komen aan de personeele belasting, die
wel zeer onbillijk is, o.a. voor de midden
standers (w.o. de café-houders).
Dhr Cornelisse (de twaalfde spre
ker) wijst ook op den ernstigen finan-
ciëelen toestand van M'burg. Er zijn 1000
werkloozen op een inwonertal van ruim
18000. Spr. acht het niet mogelijk, dat het
Burg. Armbestuur zich houdt aan de aan
gevraagde f136.000. Er kunnen nog wel
eens enkele duizenden guldens bijkomen!
Dhr Jeronimus: en als Ged. Staten
dat niet goedkeuren?
Dhr Cornelisse gelooft, dat de kerke
lijke liefdadigheid, gezien de crisis, in
haar taak te kort schiet. De Overheid
krijgt een steeds grootere taak.
Op buitengewone omstandigheden als
deze is het tegenwoordig belastingstelsel
niet berekend. Meerdere rijkssteun voor de
werkloozen is noodig. Crisissteun moet
rijkssteun zijn. De verdeeling der lasten
over de verschillende gemeenten is nu
onbillijk.
Spr. acht salarisverlaging voor het ge-
meentepersoneel verkeerd. Een groote
groep is reeds 8V2 pet. gekort. De salaris
sen zijn hier aan den lagen kant. De
S.D.A.P. heeft de eerste salarisverlaging
niet gewild en zal ook aan de tweede niet
meewerken.
Al is spr. voor lage tarieven, toch is
spr. niet tegen aanspreken der reserves
van de bedrijven.
Spr. erkent, dat we met de belastingen
aan het maximum gekomen zijn. Daar
om moet het Rijk ook de crisislasten over
nemen.
Spr. wil ook de werktijdverkorting be
spreken.
De voorzitter dringt op beperking
aan.
Dhr Cornelisse ziet dan van het
woord af.
Antwoord van den voorzitter.
Hierna beantwoordt de voorzitter
de verschillende sprekers.
Spr. wil zich eerst losmaken van het
geen B. en W, hebben geschreven over ver
volgonderwijs en salarisverlaging. De
laatste is wel in B. en W. besproken,
maar tot een voorstel is het niet gekomen
omdat het daarvoor na de toegepaste
verlagingen niet de geschikte tijd is.
Mocht in den loop van het jaar een tekort
dreigen, dan zal de zaak nader onder het
oog worden gezien. Persoonlijk staat spr.
op het standpunt, dat, waar 8% pet. is
gekort, behoudens zeer bijzondere om
standigheden een nieuwe korting niet mag
worden toegepast.
Middelburg staat ongeveer het laagste
met de salarissen van het gemeenteper-
soneel vergeleken met gelijksoortige ge
meenten.
Vorig jaar was spr. aanvankelijk voor
een korting van 3 a 3,5 pet., maar niet
voor 8,5 pet.
Spr. is voor behoud van bet vervolg
onderwijs, tenzij er iets anders voor in de
plaats werd gesteld.
Als men vraagt of de begrooting reëel
sluit, kan alleen geantwoord, dat dit op
het oogenblik het geval is. Maar of
dit 't geheels jaar het geval zal blijven,
J is niet te zeggen. B. en W. hebben zich
gebaseerd op de cijfers van het geheele
jaar 1932. Met mogelijke tegenvallers ge
durende 1933 is rekening gehouden.
Voor verschillende sprekers deden B. en
W. dienst als de kop van jut. De belasting
voorstellen zijn echter door B. en W. gron
dig besproken. Hier stond het toen nog
voltallig college van B. en W. geheel ach
ter. De draagkracht van Middelburg laat
deze belastingverhooging feitelijk niet toe.
Maar B. en W. zagen geen anderen weg.
'tls helaas altijd mogelijk, dat ingeze
tenen zich aan het meedragen der lasten
onttrekken en zich vestigen b.v. in Kou-
dekerke. Ze deelen wel in de lusten, maar
niet in de lasten van Middelburg. De wet
op de financieele verhouding heeft niet
het gewenschte resultaat gebracht. Spr.
zag liever dat een rijkscrisisbelasting werd
ingevoerd.
De kwestie der brugwachters was niet
gemakkelijk op te lossen. De door B. en
W. gevonden oplossing vindt Spr. beter
dan op wachtgeldstelling. Aanbesteding
der brugbediening zou klachten doen rege
nen. B. en W. overwegen ook nog maatre
gelen, om de kosten voor de hulpbrug
wachters te verminderen.
Ook al verbetert de toestand zich, dan
voorziet Spr. toch een vrij groot aantal
werkloozen. Daarom dient het Rijk toe
te staan, dat er voor crisisuitgaven geleend
mag worden.
Spr. is niet zoo pessimistisch ten opzich
te van het gasbedrijf als dhr Portheine.
Er kan uit deze reserve wel iets geput
worden.
De opcenten op de straatbelasting noemt
Spr. een crisisbelasting, uit den nood der
tijden ontstaan. Een belasting op de brand-
assurantie zou een miniem bedrag opleve
ren. Tegen een zakelijke bedrijfsbelasting
bestaan gegronde bezwaren. In een bezui
nigingsinspecteur ziet Spr. geen heil. B.
en W. hebben reeds zeer schep 'tmes ge
zet in de gemeentehuishouding, vooral in
gemeentewerken.
Maar de zuinigheid mag de wijsheid
niet bedriegen, zooals in het verleden door
een directeur van gemeentewerken wel
eens is gedaan. Het allernoodigste onder
houd moet plaats hebben.
Met het abattoir staat
het zoo: B. enW. meenden na
de uitspraak van den Raad
van State overleg te moe
ten plegen met de kring
gemeenten. Dit overleg
wordt nu voorbereid. Mocht
dit tot geen resultaat leiden, dan hoopt
Spr. dat Ged. Staten niet meer een Raads
besluit itot heffing van invoerkeuïloon
zouden weigeren goed te keuren.
De opzet van het Middelburgsche abat
toir was bescheiden, al zou misschien de
begrooting van 1929 nu niet meer gehand
haafd kunnen worden.
In Vlissingen dekt dit bedrijf zich en
wordt zelfs eenige winst gemaakt. Daar
om verwacht Spr. ook voor Middelburg
geen nadeel.
Spr. verdedigt zich tegen den persoon
lijken aanval van den heer Van der Feltz.
Spr. stelt er juist een eer in, lid der S. D.
A. P. te zijn, omdat het kapitalistisch pro
ductiestelsel zijn onhoudbaarheid heeft
bewezen.
Aanvankelijk was de regeering van mee
ning, dat elke gemeente, die 100 opcen
ten heft, in de derde klas en onder cura-
teele moest komen, maar ze is daar blijk
baar van teruggekomen, blijkens een
schrijven van den Minister van Binnen-
landsche Zaken, dat de secretaris voor
leest.
Interrupties: Dit schrijven zegt niets.
(De Minister schrijft n.l., dat Ged. Sta
ten in de eerste plaats moeten beoordee-
len of nog verder gaande bezuiniging mo
gelijk is.)
De voorzitter concludeert, dat de
gemeente volgens den Minister niet onder
curateele komt en dat hij accoord gaat
met 100 opcenten.
Het is juist, dat het gemeentepersoneel,
na 1926 aangesteld, niet gekort is. Maar
door de 8,5 pet. korting voor de ouderen
is een onbillijkheid weggenomen. Spr.
wijst er op, dat het Provinciaal personeel
gedurende de crisis in 't geheel nog niet is
gekort.
Er wordt door B. en W. gestreefd naar
vermindering van arbeidskrachten. Maar
de abeidsduur zal niet worden verlengd.
Dan komt men in strijd met de Arbeids
wet.
B. en W. zullen de kwestie van het ar-
chitectschap van de Godshuizen onder het
oog zien, zoodra er een nieuwe directeur
van gemeentewerken komt.
Spr. heeft nog hoop, dat het mogelijk
zal zijn dekking te vinden voor de f 18.000
voor het B. A. uit den dienst 1932 en dus
te voldoen aan den wensch van Ged. Sta
ten.
De belofte, dat ze niet zullen komen met
suppletoire begrootingen, kunnen B. en W.
niet geven.
B. en W. zullen doen, wat ze kunnen om
75 pet. steun van het Rijk voor de werkloo
zen te krijgen. Maar daarvoor bestaan bij
het Rijk vaste regelen. De gegevens zijn
reeds door het Rijk opgevraagd.
B. en W. willen ongeveer 10 15 pet. op
de subsidies korten. Maar het bestaan van
het Middelburgsch muziekkorps moet in 't
oog worden gehouden. Bij een verminde
ring van f 2500 a f 3000 gaat het te gron
de. Wat de bijz. bewaarscholen betreft, B.
en W. hebben zich gebaseerd op de sub
sidie aan de Chr. Bewaarschool. De ge
meentelijke bewaarschool mag zegt spr.
niet het slachtoffer van de crisis wor
den.
Spr. erkent, dat de personeele belasting
ten onrechte de sluitpost op de begrooting
is geworden. Maar er is geen ander mid
del. De heffing van opcenten op de straat
belasting zal slechts tijdelijk zijn.
1 Plaatsing in de derde klas zal tot gevolg
hebben; dat steuntrekkenden belasting
zullen moeten gaan betalen. Er ia nu een
maal een grens aan noodzakelijk levens
onderhoud. Vroeger was dat f 500. Nu is
zeker f 700 wel gewettigd voor Middelburg
Het ambtenaren-reglement zegt, dat
ambtenaren na twee jaren tijdelijken
dienst voor vast moeten worden benoemd.
Maar er heeft weinig aanstelling plants.
Reeds in het najaar van 1932 hebben
B. en W. bij het B. A. aangedrongen om
suppletoire begrootingen te voorkomen
Maar dat is niet mogelijk gebleken.
Door afschaffing van de kermis zouden
we een groot bedrag aan inkomsten der
ven.
(Dhr den Hollander: dat heb ik
ook niet voorgesteld.)
Er zijn objecten van werkverschaffing
in voorbereiding en uitvoering. Enkele
werken zullen f 35000 aan loon kosten,
waarin het Rijk 70 pet. zal bijdragen.
Verder is gedacht aan het Molenwater,
aan het sportterrein, aan uitbaggeren der
vesten (door de Ned. Heide Mij. geraamd
op 2 ton, wat door B. en W. veel te hoog
wordt geacht) en aan een dam in plaats
van de Veersche brug.
In de huidige omstandigheden is niet
te rekenen op een rijksbijdrage voor de
school voor zwakzinnigen.
De grenswijziging verkeert in zulk een
stadium, dat B. en W. him antwoord
moeten inzenden aan Ged. Staten. Het
voormalig college heeft echter gemeend om
verschillende redenen daarmede even te
moeten wachten.
Samensmelting van U.L.O.-scholen
voor jongens en meisjes is destijds ampel
in den raad besproken. De Raad kan des-
gewenscht hierop terugkomen.
Spr. is van oordeel, dat de personeele
belasting niet verder kan worden ver
hoogd.
De rijschool is nog tot Juli in gebruik
bij den pikeur. Er zijn reeds aanvragen om
bouwterrein ingekomen.
De terreinen aan den Lange Delft zijn
voor B. en W. een puzzle. Ze houden zich
voor een oplossing aanbevolen.
Vereeniging van diensten van B. A. en
crisissteun is in vele plaatsen op andere
motieven geschied dan dhr Harthoorn aan
de S.D.A.P. te laste legde. Het geschied
de vooral om practische redenen. Ook
hier zou bezuiniging op personeel te ver
krijgen zijn. De Raad zou ook op de beste
ding der gelden voor het B. A. meer in
vloed hebben. Ook kan dubbele bedeeling
voorkomen worden.
Spr. geeft dhr Mondeel in overweging
zijn motie zoo te wijzigen, dat onderzoek
naar de mogelijkheid van concentratie ge-
wenscht wordt geacht.
Dhr Mondeel doet zulks.
De voorzitter bestrijdt ten slotte
den heer Jeronimus. Een extra-korting
van 10 pet. zou voor het gemeenteperso
neel een korting beteekenen van 18,5 pet.,
dat is ongeveer 1/5.
Men verwacht te veel van een verlaging
der salarissen. Een progressieve korting
van 25 pet. zou slechts f 7500 opleveren,
terwijl de betrokkenen toch ook vallen
onder de hoogere belastingen.
De straatbelasting zal ook na de voorge
stelde verhooging nog minder dan de helft
opbrengen van wat de gemeentewet hier
voor in aanmerking doet komen.
Spr. staat op het standpunt, dat na de
burgemeestersbenoeming de wethouders
verkiezing opnieuw onder het oog moet
worden gezien. Spr. betreurt dat de rech
terzijde haar bekende houding heeft aan
genomen. Aan een definitieve ver
kiezing van een linksch wethouder zou de
S. D. A. P. in de gegeven omstandigheden
niet hebben medegewerkt.
Wat den crisisdienst betreft, meent Spr.
dat er nu niet over een leening kan wor
den gesproken.
Vlissingen kreeg in 1931 toestemming
voor een crisisleening, maar voor 1933
niet meer, en dat is voor Middelburg ook
niet te verwachten.
Voor werkloozensteun was in totaal uit
getrokken f 140.000. Nu is f 135.000 uitge
trokken omdat de loonen in de bouwvak
ken zijn teruggekropen met 8 a 10 pet.
De bijdrage van het Rijk is aan den
lagen kant met f 75.000 en het is zeker
f 81.000. Zelfs als 1933 slechter blijkt te
zijn dan 1932, is men nog gedekt voor te
genvallers.
Het was nu over 12 uur geworden. Spr.
stelt thans voor de vergadering te schor
sen tot Vrijdagmiddag twee uur. Dan zal
dhr Boasson aan het woord komen.
Dhr Jeronimus stelt voor van re
plieken af te zien.
De voorzitter vindt dat goed, maar
dan heeft ieder het recht bij een bepaald
punt er op terug te komen.
Dhr v. d. Feltz wil dat nader over
wegen.
Dhr den Hollander kan zich met
het idee-Jeronimus vereenigen. Maar als
dat niet geschiedt, zal hij voorstellen, ieder
niet meer dan 5 minuten toe te staan.
De voorzitter verzoekt de leden
over een en ander nog eens na te den
ken.
fers der raming voor 1932. Volgens deze
was er noodig f 1.033.000.En er ie ont
vangen ruim f971.500.Zoodoende zou
het tekort f 61.500.bedragen. Daar ech
ter de rekening van het werk in Holland
wel bekend is en er op Zendingsbureau en
Zendingsschool bezuinigd is, bedraagt het
tekort op de geraamde behoeften f 56.000.
Natuurlijk vervult het ons met groote
dankbaarheid, dat de voorloopige uit
komst in 1932 beter is dan die van 1931,
toen er rond f 100.000.te kort inkwam.
En nog grooter is onze dank voor het
feit, dat ook het bedrag der inkomsten op
zichzelf weer gestegen is, vergeleken bij
1931.
Toch moet daartegenover niet uit 't oog
worden verloren, dat een tekort van
f 56.000 op zichzelf met zorg vervult.
En nog grooter zorg hebben wij daar
over, dat de inkomsten in deze maand
ongehoord laag zijn tot dusver, n.l. slechts
f 8500.dus nog niet 10 pet. van wat er
noodig is. Zoo slecht zijn de inkomsten
nog nooit geweest. Aan de uitkomst van
1932 is niet meer te veranderen, maar wij
hopen, dat spoedige en krachtige hulp het
ontstaan van een nieuwen achterstand
zal weten te voorkomen.
Zending. Het Zendingsbureau
Oegstgeest vraagt ons plaats voor het
volgende:
Waarschijnlijk zijn ook anderen dan
wijzelf in spanning geweest over de vraag
hoe de financieele uitkomst is van het
vorige jaar. Deze is nu voorloopig op te
maken. De definitieve rekening kan eerst
worden vastgesteld als ook de Indische
gegevens bekend zijn, hetgeen nog eenige
I maanden zal duren. Wij kunnen op dit
oogenblik nog slechts rekenen met de ei*-
- Dr G. N ij h 0 f f, hoofdinspecteur
van het L.O. te Groningen, is tijdens zijn
verblijf te Alkmaar ziek geworden, en in
zorgwekkenden toestand in het Stadszie
kenhuis ter plaatse opgenomen.
Herplaatsing wachtgel
ders. Naar het Indische „Nieuws" ver
neemt, zal het departement van Onderwijs
op 1 Juli a.s. minstens 65 op wachtgeld
in Nederland vertoevende leerkrachten in
den actieven dienst herplaatsen, n.l. 45
onderwijzers en 20 leeraren, voor bezet
ting der vacatures, welke zullen ontstaan
door pensionneering van 45 hoofden van
lagere scholen en 20 leerkrachten bij het
middelbaar onderwijs.
Het ligt in de bedoeling van het depar
tement, de wachtgeld-periode zooveel mo
gelijk te laten aansluiten op het buiten-
landsch verlof der ambtenaren, en den
duur daarvan tot eenige maanden te be
perken.
EERSTE KAMER.
In de gisteren gehouden vergadering
van de Eerste Kamer werd z.h.st. beslo
ten tot toelating van den heer jhr mr A.
A. M. van Asch van Wijk als lid der Ka
mer (vacature-de Veer, A.R.).
Deze legde de vereischte eeden af en
nam daarna zitting.
Aan de orde waren vervolgens ver
schillende wetsontwerpen betreffende
goedkeuring van ontwerp-verdragen.
Bij dat tot goedkeuring van het op
26 Mei 1930 te 's Gravenhage tusschen
Nederland en Zwitserland gesloten han
delsverdrag met het daarbij behoorend
slotprotocol, alsmede van het op 19 Juni
1931 te Genève geteekende additioneel
protocol, merkte de heer Van G i t -
t e r s (A.R.) op, dat in het Zwitsersche
verdrag de meestbegunstiging op den
voorgrond treedt. Het is een model van
een soort verdrag, dat echter ontworpen
is vóór Ouchy. Spr. acht het een bezwaar,
dat dan het Zwitsersche verdrag voor vijf
jaar zal gelden. Het zal in den weg staan
aan het beginsel dat te Ouchy heeft ge
golden. De voordeelen daarvan zouden
dus eerst over vijf jaren worden verkre
gen. Spr. wenscht een additioneele bepa
ling om dit bezwaar te ondervangen, door
de mogelijkheid te openen, afstand te
doen van de meestbegunstiging.
De Minister van Buitenlandsche Zaken,
de heer Beelaertsvan Blokland,
antwoordde, dat men t.a.v. verdragen rei-
kening moet houden met het tijdstip,
waarop ze zijn gesloten. De meestbegun
stiging moet de grondslag blijven bij de
economische verhoudingen tusschen de
volkeren. Maar naarmate de toestanden
zich wijzigen, is een gewijzigde interpre
tatie noodig. Hieraan doet Ouchy niets af.
Het wetsontwerp werd daarna z.h.st
aangenomen evenals de andere ontwer-
pen.
DE WETTEN MAKER IJ.
Mr. J. M. Stipriaan Luïscius klaagt in
het Weekbl. v. h. Recht over het steeds
in omvang toenemend aantal wetten en
zegt: Onze wetgever is zelf niet meer op de
hoogte van onze wetgeving. Daarvoor is zij
veel te uitvoerig.
In zekeren zin zijn wij allen onderge
schikten van den wetgever. Waar wij niet
allen onzen plicht naar eigen inzien kun
nen doen, moeten wij een gemeenschappe-
lijken regel volgen, maar die regel moet
kenbaar zijn. Een zoo uitvoerigen regel
als wij1 nu hebben kan niemand volgen.
Ik weet slechts één middel, om den toe
vloed van wetten te stuiten. Dit middel zou
hierin bestaan, dat voor wetten, wetswij
zigingen en wetsaanvullingen als ver
eischte werd gesteld een meerderheid van
der leden van de Kamer. De werkelijk
noodige wetten zouden er dan toch wel
komen.
Ik geef toe, dat deze verandering niet
geschieden kan, tenzij bij een grondwets
herziening, maar die zal te eeniger tijd
wel komen en dan kan mijn voorstel daar
in worden opgenomen.
Men vergete toch niet, dat elke wet een
inbreuk is op onze vrijheid en dat vooral
in ons land die inbreuk niet mag plaats
hebben, tenzij daarvoor een dringende re
den bestaat.
Zooals het nu gaat, kan het niet lan
ger voortgaan.
De wettenfabriek kan niet stopgezet
worden, maar moet tot verminderde werk
zaamheid worden aangezet.
Smokkelaars contra poli-
t i e. Dinsdagavond kon de politie te Cre-
feld een smokkelauto aanhouden, van
welks komst zij door een der douanekan
toren nabij Venlo verwittigd was. De po
litie sommeerde den bestuurder halt te
houden, doch deze gaf vol gas en reed
verder. De agenten begonnen nu een ach
tervolging door de straten van Grefeld en
wisten op het Dionysiusplein den wagen
tot staan te brengen. Toen men de smok
kelaars wilde arresteeren verschansten
dezen zich achter hun auto en openden
een hevig vuur op hun achtervolgers,
waarbij eenige politie-agenten werden ge
wond. Toen de politie assistentie vroeg
en het Ueberfallkommando kwam opda
gen, werden de smokkelaars ingesloten,
zoo dat alle kans op ontkomen hun ont
nomen was. Toen gaven zij zich over.
Het waren vijf personen, waaronder
twee of drie Nederlanders. Allen waren
met zware legerpistolen gewapend.
In de auto, die een Nederlandsch num
mer droeg, bevonden zich eenige honder
den kilo's tabak en koffie.
Voorzichtig met vuurwa
penen. Bij het schoonmaken van een
geweer, dat geladen bleek te zijn, werd de
landbouwer M. G. te Haarlemmermeer
door een schot hagel in den buik getrof
fen. In ernstigen toestand werd de man
naar een ziekenhuis overgebracht.
Door den trein gegrepen
en gedood. Gistermiddag is een jong-
mensch, dat op de sloten van den Broek
polder onder de gemeente Leiden aan het
schaatsenrijden was, de spoorbaan over
gestoken. Op hetzelfde oogenblik nader
de de electrische trein, die om 11.05 uur
van Leiden naar Haarlem was vertrok
ken. De jongen werd door den trein ge
grepen en vermorzeld.
Branden. Gisternacht heeft een
felle brand gewoed in de duigenzagerij
van den heer A. van Lith te Kelderdonk
(gemeente Erp N.B.). De voorraad hout
en de drie gebouwen brandden zeer fel,
zoodat er een groote vuurzee ontstond, die
bij gebrek aan bluschwater niet te dooven
viel. Tegen den middag was de brand nog
steeds niet gebluscht. De schade bedraagt
f 35.000. De heer Van Lith is op beurs-
polis verzekerd.
Dinsdagavond is brand ontstaan in
de schoenenzaak van de firma Hauterink
te Oldenzaal.
De brand breidde zich zeer snel uit en
had weldra ook het nevenstaande perceel,
den kruidenierswinkel van P. de Koning
aangetast.
Het perceel van H. brandde geheel uit,
terwijl de kruidenierszaak veel waterscha
de opliep. Tijdens het blusschingswerk is
een brandwacht, die met een slang in de
hand op een ladder stond met zijn hand
door een ruit geslagen, tengevolge waar
van een slagader en eenige pezen werden
doorgesneden. De gewonde is naar het
R.K. ziekenhuis vervoerd.
Een brand, zooals er de laatste
jaren in Tilburg geen heeft gewoed, legde
gisterenavond in het centrum der stad
twee groote bedrijven in asch, n.l. de ma
gazijnen en het kantoor van de Ned Kam-
garencentrale der firma A. Dröge en Go.
en de Coöperatieve Meelfabrieken A. G.
van Loon en Zn., gelegen achter de hui
zen van de Willem Il-straat en Spoor-
laan.
Een vonkenregen stortte neer op de
aangrenzende woningen, op de Synagoge
en het daartegenaan gebouwde Postkan
toor. Nog voor de ijlings ontboden brand
weer ter plaatse kon zijn, laaiden de vlam
men reeds hoog op. Het waren benau
wende oogenblikken, die het ergste deden
vreezen voor het geheele huizenblok, waar-
tusschen de Kamgarencentrale en Meel
fabrieken zich verheffen.
Met alle kracht en met al haar mate
riaal tastte de uitstekend geoutilleerde
brandweer den vuurhaard aan. Voor alles
was het de taak der brandweer, om de
grimmige vuurzee te localiseeren tot de
beide genoemde perceelen en het gevaar
zooveel mogelijk af te wenden van de be
lendende gebouwen.
Men slaagde er in, den vuurhaard te
omsingelen, zoodat na twee uur uiterst
hard werken, het gevaar voor uitbreiding
scheen bezworen.
Voor een zwaarder karwei heeft de Til-
burgsche brandweer zelden gestaan, maar
zij slaagde er in, om een groot onheil van
de stad af te wenden.
Om circa elf uur was de grootste span
ning voorbij en kon men met het nablus-
schen beginnen, dat den ganschen nacht
in beslag nam.
Het ijs. Gisteravond ongeveer 8
uur was de Waal iroor Nijmegen voor
ruim 2/3 met ijs bedekt.
Volgens deskundigen zal de Waal bin
nen eenige dagen gaan zitten, wanneer
deze vorst aanhoudt.
Het drijfijs in den IJssel voor Deven
ter is gisteren aanmerkelijk vermeerderd,
De postverbinding tusschen Marken en
Monnikendam wordt over het ijs onder
houden.
Het Zwarte Water bij Genemuiden is
geheel dichtgevroren, zoodat het voet
gangersverkeer over het ijs plaats vindt.
Uitg.: N.V. Uitgever
Emergo" ter exploits!
Bureaux Lange
Telefoo
Postchèque en
Bijkantoor Middelbu:
Directeur-Hoofdre
MR TH. HE
In het Januari-nun
lutionaire Staatkundi
artikel van Prof. An
der Calvinistische Ju:
schreven ter gedacht
Th. Heemskerk.
Wij ontleenen daar
Een man van over
levensbeschouwing -
indruk, die Heemske
druk bleef voor velen
niet de eenige, dien
soonlijkheid verbond.
En toch, hoe verklai
is zoo door en door c
Al dat cultureele
niet meer dan de k
van zijn persoonlijkh<
„Al aanstonds word
lijk te kort gedaan aa:
factor in zijn persoo
ook maar iemand, di<
zou willen beweren,
en doordringend vers
in staat stelde met
de wrong te vatten e
elK vraagstuk, hoe ing
mede hij zich te bemo
deel is algemeen beke
dat is bijkomstig voo
soonlijkheid. Het gaa
anders; niet om het a
over een voortreffelijk
de rol, die het intell
den persoonlijken aa:
niet velen is het bek
tengewonen wetenscl
Heemskerk bezat en t
kennis hem bezielde.
leen voor onderwerp
staatswetenschappelij 1
deze hem uiteraard
hart."
Heemskerk had een
pelijken aanleg en eer
die hem onder ander
heden zouden hebber
man van lichtende t
den omslag en nog
1 doenerij haatte en m
naar heldere en diep
I hart uit, en dat was v<
heid veel meer kenm<
gemeen-aesthetische 1(
„Maar nog veel kenr
was zijn zedelijk karal
heb ik iemand van n
leven in het groote
kleine zóó volstrekt w
een aangeboren adel v
van Heemskerk. Niet
5 lijkheid, oprechtheid
strijd was verafschuw
zeer alles wat kleinzie
i dig was.
Daarom was hij zoo
Dr Kuyper hem verda
lijk door politieke kur
de ministerie-Kuyper
maakt. Hij kon zich e
stellen, hoe Dr Kuypr
en beurtelings vervuld
tige verontwaardiging
maar nooit met persoo
Zóó weinig, dat toen
bij een zeer vertrou'
van enkele politici m
der aanwezigen eenige
opmerkingen maakte o
op deze niet zeer sterk
opstoof, om het voor
en de zaak geheel tf
leiden. Voor leedverm
ding op dat oogenbli
groot zijn geweest; v<
stond zoo iets niet. Toe
sprak over zijn toetri
revolutionaire partij
gang was dat in dien t
dat het voor hem toe
zijn geweest, om zóó
verleden en zijn krin;
„ja, dat was zeker nie
is nog minder prettig,
je zelf te kunnen zijn
en handelt, is geen m£
thetisch, maar van ov
levensbeschouwing."
Maar wil men de k
geheim van zijn persoo:
men terug gaan op het
„Opgevoed in de alge
sfeer van het Christeni
verdeeldheid, zooals
midden der vorige eeu1
de families van hoogc
ons land in eere stond
promotie al meer onde
het herlevend Calvinist
Dr Kuyper met toene
en bewustheid voor zie
deren juist in die jart
en uiteengezet. Een ge
•nlcele jaren vu nood
