légen ruwe huid
EERSTE BLAD.
VRIJDAG 6 JANUARI 1933
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANS - No. §3
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Binnenland.
Provinciale Staten van Zeeland.
Belangrijkste Nieuws*
rijs uan 20-90 ets.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolofoonnummor 11,
Poatchèquo on Girorokcning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advortontiün 30 cont per rogo'. Ingezonden
modedoollngcn 00 cent per regel. Kleine
Advortontiün Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder lettor of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
DE ONDERGANG VAN DE
ATLANTIQUE.
Geen kwaadwilligheid in het spel 7
De minister voor de handelsmarine
Léon Meyer is Donderdagavond van Cher
bourg naar Parijs teruggekeerd.
Over de resultaten, welke het ierzoek
van den brand tot nu toe hebben opgele
verd, verklaarde hij dat de getuigenverkla
ringen eensluidend zijn. Hij moest toege
ven, dat iedere gedachte aan een kwaad
willigen aanslag moet worden uitgescha
keld. De tegenwoordige stand van de tech
niek in aanmeriking genomen, kan men in
geen geval de oorzaak van den brand in
een fout der electrische installatie van het
schip zoeken. Hoogstens zou een ongeluk
kige samenloop van omstandigheden in
aanmerking komen. Al het mogelijke zal
echter gedaan worden om de waarheid te
achterhalen.
Gisteravond te ongeveer half negen is
het Duitsche motorschip „Ruhr" van de
H. A. P. A. G., dat, zooals bekend 86 van
de .opvarenden van de „Atlantique" heeft
gered in de Maashaven te Rotterdam ge
arriveerd.
De eerste stuurman, de heer Förster,
vertelde dat hij in den nacht van Dinsdag
op Woensdag te vier uur de wacht had
overgenomen, waarbij hem, zooals daar
gebruikelijk, was opgegeven welke schepen
in de nabijheid waren. Daarbij was mel
ding gemaakt van een groot passagiers
schip, dat achteraf de „Atlantique" zou
blijken te zijn.
Tegen 6 uur zag de heer Förster dit
schip voor zich uit. Het voer met alle lich
ten aan en plotseling bemerkte hij mid
scheeps een rossig schijnsel. Even later
zag hij vonken boven het schip. Den vier
den officier voegde hij toe„Mensch er
brenntP
Hij wekte den kapitein, die onmiddellijk
last gaf bij te draaien. Wat dichter bij
gekomen ontwaarden zij een vuurpoel, die
geweldig snel naar het achterschip uit
breidde. Kolossale vlammen lekten aan
alle zijden uit het schip en er ontwikkelde
zich een geweldige rook. Zoo te zien was
het .kilometers ver aan de lijzij de van het
schip onmogelijk een hand voor oogen te
zien.
Terwijl men op het brandende schip af
voer zette men reeds de stormladders over
de verschansing en hing men touwen uit.
Men zag dat men van het brandende schip
booten uitzette. Te dicht kon men niet bij
de „Atlantique" komen, daar dit gevaar
zou opleveren. Maar na een tijdje zag men
uit de grauwe morgenschemering vier
booten opdagen. De menschen, die zich
daarin bevonden werden aan boord geno
men.
Inmiddels had men zelf ook booten uit
gezet. De eerste, die onder commando van
den 2en stuurman Heimann stond slaag
de er in een aantal menschen, -die in zee
dreven, aan boord te nemen en veilig en
wel naar de „Ruhr" te brengen.
Met een tweede boot, waarover de 4e
officier Petersen het bevel voerde, voer
men tot op een dertig meter afstand van
de boeg van de „Atlantique", die inmid
dels dwars voor den wind was gedraaid.
Voorop de boeg stonden nog enkele men
schen, waaronder vermoedelijk de kapi
tein, die men toeriep over boord te sprin
gen. Zij weigerden echter dit te doen.
Terwijl men in de buurt van het bran
dende schip voer zag men plotseling een
vreeselijk schouwspel. Tusschen de davids
van de „Atlantique" hing een sloep, be
mand met een aantal opvarenden, die men
juist wilde gaan strijken. Op een gegeven
oogenhlik zag men echter een van de talies
doorbranden. De sloep kantelde, bleef aan
één talie 'hangen en allen, die er in zaten,
stortten in zee. Men slaagde er ten slotte
in zes van hen te redden. Enkelen van hen
hadden zeker twee uren lang in zee rond
gedreven en verkeerden in totaal uitgeput-
ten toestand.
Het brandende schip op sleeptouw.
De NederiancLsche sleepbooten Roode
Zee en Lauwerzee van de firma L. Smit
en Co., tezamen met een Fransohe sleep
boot, zijn er op ongeveer 7 mijl ten Oosten
van Portland in geslaagd de Atlantique op
sleeptouw te nemen. Het schip brandt nog.
Een Franschman, die er in geslaagd was
aan 'boord te komen, moest het schip we
der verlaten. Drie leden van de bemanning
van de sleepboot Lauwerzee 'hebben daar
op 'kans gezien eveneens aan boord te ko
men en bevinden zich toch nog op het
schip. De NederlandsChe sleepboot Witte
Zee is ook ter plaatse en zal mede trach
ten een verbinding met het schip tot stand
ie brengen.
De reederij van de Atlantique staat er
op, dat de Atlantique naar Havre zal wor
den gesleept. Hoewel dit in verband o.a.
met den langen afstand nogal bezwaren
met zich medebrengt, heeft de sleep koers
naar genoemde Fransohe haven gezet.
De verzekering.
Men zegt dat de Atlantique verzekerd
was voor 100.120.000 francs, een bedrag
van 780.000 francs was bovendien be
stemd voor dekking van andere risico's, in
geval het schip geheel vernield werd. 'De
rechtstreeks in Engeland genomen verze
keringen beantwoorden ongeveer aan 43
pet. van het totaal. Het is hekend, dat de
Britsche agenten te Londen en Parijs be
langrijke herverzekeringen gesloten 'heb
ben.
Storm over Spanje.
Uit Huelva meldt Reuter, dat een goe
derenwagon door een orkaanachtigen
wind eenige kilometers ver is voortgedre
ven. Tenslotte botste de wagon met zooveel
kracht tegen een stilstaanden goederen
trein op, dat deze ontspoorde! Te Almen-
tralsjo ontwortelde dezelfde orkaan eenige
honderden olijfboomen en wierp ze tien
tallen meters verder neer.
Storm aan de Noorsche kust.
'De storm, die sedert verscheidene dagen
aan de Noorsche kust woedt, heeft giste
ren opnieuw groote verwoestingen aange
richt.
Nabij Hauge-sond werden de in de ha
ven liggende schepen losgerukt en stukge
slagen
Te Homsdal werd een geheel fooseh tegen
den grond geworpen. Tal -van steden zijn
zonder electrischen stroom en de meeste
telefoonverbindingen zijn verbroken.
Alle reddingsstations langs de kust zijn
dag en nacht gemobiliseerd, om bij even-
tueele scheepsongevallen hulp te verlee-
nen.
Pokkenepidemie.
Te Colombo heersciht een pokkenepide
mie. Negen-en-vijftig gevallen zijn gecon
stateerd, waarvan zestien met doodelijken
afloop. 'De autoriteiten treffen toebereid
selen voor de inenting van 2 mil'lioen per
sonen. Hondervijftigduizend zijn reeds ge
vaccineerd, geen Europeanen zijn getrof
fen.
Ex-president Coolidge. f
Naar Reuter uit New-York seint, is
Coolidge, de oud-president van de Vereen.
Staten, gisteren te Northampton, in den
staat Massachusetts, overleden.
Coolidge, die zich onwel gevoelde, had
geweigerd een dokter voor zijn ongesteld
heid te raadplegen. Hij ging 'gisterochtend
als gewoonlijk naar zijn bureau, maar
ging tegen tien uur reeds weer naar huis.
Zijn secretaris 'heeft gezegd, dat niets er
op wees, dat Coolidge ziek was. Zij praat
ten nog een oogenhlik, waarop Coolidge
naar zijn slaapkamer ging. Toen zijn
vrouw daar binnenkwam vond zij Coolidge
dood, door een beroerte getroffen.
Influenza-epidemie te New-York.
De influenza-epidemie, die de stad New-
York teistert, neemt nog steeds in omvang i
toe en gaat, aldus meldt Reuter, verge
zeld van ernstige gevallen van longont
steking, tengevolge waarvan reeds ver
scheidene personen om. het leven zijn ge
komen.
Sedert het 'begin van deze week zijn er
85 personen gestorven aan longontsteking
en 19 aan influenza.
lederen dag worden honderden nieuwe
gevallen gemeld, en het is te vreezen, dat
het aantal slachtoffers nog belangrijk zal
stijgen.
Wolvenjacht in Polen.
Naar uit Warschau gemeld wordt, zal
er in Polen een algemeene drijfjacht langs
de 800 K.M. lange Russische grensgebie
den worden gehouden, om de wolven on
schadelijk te maken, die in groote kudden
uit Rusland in Westwaartsche richting
zijn getrokken en die groote verwoestingen
hebben aangericht. Zij verscheuren paar
den, schapen, en ander vee en zelfs men
schen zijn ten slachtoffer gevallen aan
deze hongerige roofdieren.
Het verkeer tusschen de afgelegen dor
pen in de omgeving van Wilna is alleen
mogelijk in gezelschap van goed gewa
pende personen.
Het communisme In de Ver. Staten.
In sommige kringen was men tot nog
toe van meening, dat het communisme
voor een democratisch land als de Ver-
eenigde Staten geen gevaar opleverde. Het
Katholieke weekblad van Chicago deelt
echter thans mede, dat er in de Vereenig-
de Staten in ieder geval reeds twee mil
lioen actieve communisten zijn en dat de
scharen werkloozen een uitstekende reser
ve voor hen vormen, waaronder ze zeer
veel propaganda maken. Ook in de hoo-
gere kringen vooral onder de intellectuee-
len, zijn zeer veel communisten, zelfs pro
fessoren, die hun leerstoel misbruiken
voor communistische propaganda.
Hoe geraffineerd de godloozen-propa-
ganda ook in de Vereen. Staten is blijkt
wel uit hetgeen een meisje in Chicago
overkwam, die op een advertentie schreef
om een betrekking: toen bleek, dat zij van
christelijke afkomst was, ontving zij den
volgenden dag een massa propaganda-leo-
tuur, waarin de spot werd gedreven met
de christelijke levensopvatting, en waarin
een pakkende reclame werd gemaakt voor
het communisme.
De werkloosheid In Engeland.
Op 19 December waren er in Engeland
2.723.287 werkloozen ingeschreven of
76.519 minder dan een maand tevoren. Er
waren 84.000 personen meer in verschil
lende industrieën werkzaam, voornamelijk
in steenkool-, ijzer- en staal-, katoen- en
hotelbedrijven. (Er was een verdere achter
uitgang in de bouwbedrijven, de pottebak-
kerijen en de schoenindustrie. De grootste
opleving komt op rekening van de Noord-
Oostelijke graafschappen Northumber
land en Durham en Oost-YorkShire, waar
ruim 32.000 minder werkloozen waren in
geschreven dan op 17 November.
Zal Amerika de Sowjet-Unie erkennen?
In democratische kringen te Washing
ton wordt voorspeld, dat spoedig na de
ambtsaanvaarding door Roosevelt de
Amerikaansch-Russische onderhandelin
gen inzake de erkenning der Sowjetregee-
ring zullen worden hervat, ten einde den
Amerikaanschen uitvoer een nieuwe
markt te openen.
In dit verband wordt er op gewezen,
dat er, na de weigering van verschillende
debiteuren der Vereenigde Staten om te
betalen geen reden meer bestaat de Sow-
jet-regeering niet te erkennen, omdat
deze de Tsaristische schulden niet heeft
overgenomen. Deze opvatting wordt door
verschillende afgevaardigden, o.m. ook
door senator Borah, gedeeld.
Bij de Sowjet-vertegenwoordigers te
Washington is den laatsten tijd een toe
nemende activiteit merkbaar.
Korte berichten.
Bij Lyon heeft een botsing tusschen
een reizigerstrein en een trangeerende
locomotief plaats gehad, waarbij 40 per
sonen gewond werden.
Bij gevechten tusschen de politie en
de onderwereld te Chicago zijn in 1932
9 politiemannen en 37 bandieten gedood.
19 bandieten, 9 inbrekers en autodieven
werden door de politie doodelijk gewond,
alsmede 9 mannen, die bij arrestatie te
genstand boden.
Nabij Wallace in den staat Idaho is
in de Mammouth Canyon een lawine naar
beneden gekomen, waardoor drie perso
nen werden gedood en zeven gewond.
Uit Weenen wordt gemeld, dat een
autobus met 10 inzittenden bij het station
Lüzic door een sneltrein gegrepen en ge
heel vernield is. Drie personen werden op
slag gedood, 5 ernstig en 2 licht gewond.
In de omgeving van Carmona (Sjan-
je) is een aantal landgoederen door ar
beiders geplunderd. De indringers hadden
het voornamelijk op den oogst voorzien.
Op sommige plaatsen kwam het tot hevige
gevechten met de eigenaren.
Duizend arbeiders en beambten bij de
staatstelefoon- en telegraaffabrieken in
Polen, die dezer dagen een wilde staking
zijn begonnen, zijn tegen 15 dezer ontsla
gen. De staking is het werk van commu
nisten.
RIJKSHULP AAN GEMEENTEN.
Eischen van opcentenheffing.
Het aantal gemeenten, dat om de be
grooting sluitend te maken, rijkshulp in
den vorm van een bijdrage in de algemeene
kosten der gemeentehuishouding behoeft,
neemt begrijpelijkerwijze steeds toe, we
gens de enorme uitgaven, die vooral door
werkloozensteun op de gemeenten worden
gelegd.
Bekend is intusschen, dat het rijk, ook
al in aanmerking genomen den staat van
's Rijks financiën, niet dan in de uiterste
noodzakelijkheid tot het verleenen van
dezen steun overgaat. Moet eenerzijds op
de uitgaven der gemeente daartoe zooveel
als slechts eenigszins mogelijk is zijn be
snoeid, anderzijds eischt het Rijk, dat de
plaatselijke belastingen tot het uiterste
worden opgevoerd, alvorens rijkssubsidie
tot het sluitend maken der begrooting
wordt verleend.
Thans heeft, naar de „Telegr." ver
neemt, de regeering aan Ged. Staten der
onderscheidene provincies medegedeeld,
dat in dit geval naast 100 opcenten op de
gemeentefondsbelasting, de opcenten op
de personeele belasting tot niet minder
dan 200 moeten zijn opgevoerd, zonder
dat de hoofdsommen volgens de wet op de
personeele belasting voor verlaging in
aanmerking zijn gebracht.
Meer leven in de Rijnvaart.
Het aantal opgelegde Rijnschepen in de
rivier de Lek begint langzamerhand te
verminderen. Gisteren zijn weer eenige
schepen van de grootste tonnenmaat ver
trokken.
Directie Nederl. Bank.
De heer Mr. J. Westerman Holstijn is
met ingang van 15 Januari a.s. voor den
tijd van zeven jaar benoemd tot direc
teur-secretaris van de Nederl. Bank.
Schorsing gemeente-architect.
Door den Gemeenteraad van Huizen
is met 7 tegen 4 stemmen besloten, den
gemeente-architect in zijn functie te schor
sen.
De voorzitter zei dit besluit niet te zul
len uitvoeren en 'het ter vernietiging aan
de Kroon voor te zullen dragen.
Zitting van hedenmorgen.
Afwezig met kennisgeving de heeren
Goossens en Edelman.
Bestendiging Dienst Vlissingen-
Neuzen.
Ged. Staten stelden voor althans voor-
loopig den stoombootdienst tusschen Vlis
singen en Neuzen ook na 1 Januari 1933
te bestendigen, evenwel geheel voor reke
ning van de provincie Zeeland.
Dit voorstel ondervond in de afdeelin-
gen, bij de uitvoerige besprekingen, heel
wat bestrijding. Verschillende leden meen
den, dat autobusdiensten in de verbinding
van Neuzen met het overige deel van
Zeeland aanvullend moeten optreden. Zij
kragen op een desbetreffende vraag ten
antwoord, dat concessie-aanvragen zijn
ingekomen voor een autobusdienst Neu-
zen-'Breskens en een voor Hoedekenskerke
-Vlissingen. Voorts betwijfelde men de ge
schiktheid van het s.s. Schouwen voor de
zen dienst, omdat er maar voor één of
twee auto's plaats op is. Men uitte zijn
verwondering dat na de cijfers, die in de
zomerzitting zijn gegeven, er nu een ver
lies van f 6500 is geraamd.
Sommige leden om principieele redenen,
andere om practische redenen, wenschten
geen dienst op Zondag, wat ook aan het
personeel ten goede zou komen. Men
vroeg een overzicht van de uitgaven bij
het wèl en bij het niet varen op Zondag.
Men kwam tot een globale berekening van
f 2359,60 verlies bij het niet varen op
Zondag, wat echter nog wel meer zal
bedragen, maar daartegenover berekende
men op brandstoffen en personeelsuitga
ven te zamen f 3538 besparing. Ook na
dat van de zijde van Ged. Staten was aan
gevoerd, dat het materiaal in alleszins
voldoenden staat verkeert om zeker nog
vier of vijf jaren mee te kunnen gaan,
terwijl de Schouwen een goedkoop schip
in het gebruik is en ook ruimte genoeg
biedt voor de behoeften op deze lijn en
er verder nog op gewezen was, dat deze
dienst, die reeds 100 jaar bestaat, zich
aan het verkeer heeft aangepast en de
verbinding onderhoudt tusschen de groot
ste stad van Zeeland en de grootste stad
van Zeeuwsch-Vlaanderen, bleken de te
genstanders nog niet van de noodzakelijk
heid der instandhouding overtuigd. Een
der leden zeide een motie te overwegen,
waarbij Ged. Staten worden uitgenoodigd
nadere gegevens te verstrekken, opdat de
Provinciale Staten de mogelijkheden zou
den kunnen nagaan, waarop langs andere
wegen in de behoefte zou kunnen worden
voorzien zonder kosten voor de Provincie.
Een lid wilde wel, dat er stappen werden
gedaan, opdat de staat de rivierovergan
gen ook in Zeeland geheel voor haar re
kening zou nemen, gelijk in andere pro
vinciën reeds het geval is. Op den duur
is toch voor Zeeland een goed en doelma
tig verkeer langs alle waterwegen niet te
betalen.
Leden, die instandhouding van den
dienst wenschen, drongen aan op een
vroegere boot uit Neuzen en wel in plaats
van te 9 uur, te 8 uur of 'half negen; zij
achtten het vertrek van de laatste boot
uit Vlissingen te vroeg. Van de zijde van
Ged. Staten werd opgemerkt, dat vroeger
vertrekken uit Neuzen niet mogelijk is.
Men moet eerst te Vlissingen wachten
op den motortrein van half acht. Later
dan 4 uur uit Vlissingen vertrekken
maakt de exploitatie duur, omdat men
dan niet meer met één ploeg zou kunnen
volstaan.
Het verschil tusschen de thans en vroe
ger verstrekte cijfers vindt ten deele zijn
oorzaak in de anders opgezette verdee
ling van lasten tusschen Rijk en Provin
cie, voorts ook in de omstandigheid, da*
het postvervoer en de daarvoor genoten
vergoeding voor deze lijn komt te ver
vallen.
Wat den Zondagsdienst betreft merkte
een lid van Ged. Staten op, dat men de
menschen eenige vrijheid moet laten in de
wijze, waarop zij hun tijd wenschen te be
steden; die vrijheid moet men niet te veel
aan banden leggen. De Zondag is voor
velen de eenige dag van ontspanning.
HetvoorstelomdebootopZon-
dag t© laten varen ie m tan
Binnenland.
Vergadering Prov. Staten van Zeeland.
Rpkshulp aan Gemeenten.
Groenten en fruit voor Frankrijk.
Buitenland.
De ondergang van de „Atlantique".
Het Communisme in de Vereen. Staten.
Ex-president Coolidge overleden.
De beer P. J. Keyzer, benoemd burge
meester van Wemeldinge.
college bij meerderheid van
stemmen genomen. Dat de vervoer-
cijfers terugloopen, beho. ft toch geen re
den tot opheffing te zijn? Dit is op alle
lijnen het geval. Ook gaat de post, dio
vroeger met dezen dienst vervoerd werd,
thans langs een andere lijn, terwijl do
Spoorwegen en de A. T. O. sterk concur-
reeren. Zij exploiteeren b.v. booten voor
het vrachtvervoer, ten nadeele der Pro
vinciale diensten. Dat het vervoer gemak
kelijk zou kunnen worden overgenomen
door de autobussen, geven Ged. Stalen
niet zonder meer toe. Het vervoer per
autobussen is vooral voor kinderen en
ouden van dagen of gebrekkigen bezwaar
lijk en het reizen per boot is aangenamer,
dan wanneer men ten deele per autobus,
ten deele per boot moet reizen. Het aan
het woord zijnde lid van Ged. Staten acht
te de autobus niet het meest ideëelo ver
voermiddel op lange afstanden en wijst er
op, dat de wegen, waarover die bussen
zouden moeten rijden, lang niet alle ge
schikt zijn voor het zwaardere en druk
kere verkeer.
In hun antwoord op het algemeen ver
slag deelen Ged. Staten mede, dat de
Schouwen plaats 'bied't voor 5 of 6 auto's.
Zeer buitengewone omstandigheden uitge
zonderd, mag aangenomen worden, dat
op dit punt alleszins in de behoefte kan
worden voorzien. Ged. Staten leggen staat
jes over, waaruit blijkt, dat in 1931 op
werkdagen 46922 en op Zondagen 5899
passagiers zijn vervoerd en voor resp.
f 10.831 en f 278 aan goederen. Ged. Sta
ten zullen gaarne in het bijzonder hij het
vaststellen van de Zomerdienstregeling
overwegen of en op welke wijze in nog
groofere mate aan de bezwaren van de
ingezetenen van Zeeuwsch-Vlaanderen
kan worden tegemoet gekomen, dan reeds
is geschied.
'Dhr 'Dominicus (A.R.) herinnert er
aan, dat in de zomerzitting bezwaren te
gen het voorstel van Ged. Staten betref
fende de voortzetting voor rekening der
provincie van den dienst NeuzenVlis
singen gerezen zijn. Ged. Staten werden
uitgenoodigd zoo mogelijk in de najaars-
zitting een gewijzigd voorstel aan de Sta
ten over te leggen.
Nu het voorstel van Ged. Staten echter
ongewijzigd weer wordt aangeboden, wil
spr. iets zeggen over de kostenberekening.
Spr. hoopt niet ondeugend te 'zijn als
hij zegt, dat hem bij het nalezen en be-
studeeren de stukken, telkens een paar
versregels voor den geest kwamen, door
een onzer Vaderlandsche dichters ik
meen De Génestet neergeschreven:
"Wat ons de wijzen al-s waarheid verkonden
Strakk komt een wijzer, die 't wegrede
neert.
Wij' kregen in de zomerzitting een ex
ploitatieberekening, zeer nauwkeurig uit-
