EERSTE BLAD.
SÊT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
DINSDAG 29 NOVEMBER 1932
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e /AARGANG - No. ui
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchöquo en Girorokoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lango Burg. Telef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent,
Advortontiön, 30 cent por rogol. Ingebonden
modcdcolingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 0 75 b'j
vooruitbetaling Onder letter of motte f 085.
Bij contract belangrijke korting.
Weer de oude geschiedenis.
Het is toch wel een treurig verschijn
sel, dat de Regeering in dezen, in vele
opzichten critieken tijd, niet alleen door de
revolutionaire partijen in geen enkel op
zicht gesteund wordt, maar dai zij zelfs
bij de liberale Kamerfractie niets dan te
genkanting ontmoet.
Deze fractie, het bleek bij herhaling, is
overtuigd, dat al het mogelijke moet wor
den gedaan om het dreigende tekort op
de Rijksbegrooting weg te werken, door
aan den eenen kant zooveel mogelijk te
bezuinigen en aan den anderen kant de
middelen te versterken.
Maar het gaat bij deze fractie weer
precies als in 1924: wanneer bepaalde
voorstellen aan de orde komen om bet ge-
wenschte doel te bereiken, dan wil zij toe
vallig altijd wat anders en weigert zij
hare medewerking te verleenen.
Wij hebben reeds gewezen op het ge
beurde bij de behandeling van het op-
centen-ontwerp.
Onmiddellijk daarop kwam aan de orde
het wetsontwerp tot wijziging van de L.
O.-wet.
Minister Terpstra verklaarde, dat hij
dit bezuinigingsontwerp met een be
zwaard hart verdedigde. Hij had het veel
liever achterwege gelaten.
Maar er moet bezuinigd worden. Ook
op de onderwijsuitgaven.
Zoo dacht men er ook over in libera^
len kring.
Op 11 November 1931 was het de lei
der van de liberale Kamerfractie, de heer
Knottenbelt, die er de aandacht op ves
tigde, dat er op de onderwijs-uitgaven
meer bezuinigd diende te worden, dan
in het toen aanhangige wetsontwerp.
Op 16 Januari 1932 schreef het liberale
„Vaderland", dat het noodig was ook het
onderwijs in de bezuiniging te betrekken,
wat gemakkelijker zou gaan als deminis-
ter aan het ontwerp een tijdelijk karakter
gaf.
Aan dit verlangen werd voldaan.
De liberale „Vrijheid" van 11 October
1932 maakte melding van verschillende
correcties door den minister gedaan,
waarop de meening werd uitgesproken:
„Overwegende oppositie daartegen is
niet te verwachten. Wij vertrouwen,
dat de State n-G eneraal deze
noodzakelijke bezuiniging
zullen aanvaarden".
Dit vertrouwen is echter misplaatst ge
bleken.
Toen het ontwerp in de Kamer aan de
orde kwam, hadden de liberale woord
voerders weer allerlei bedenkingen.
Zij wilden wel bezuinigen, maar niet
op deze wijze. Zij hadden toevallig weer
heel andere plannen. Zij wilden wel pra
ten, maar niets doen.
De geheele zaak komt hierop neer, dat
men, evenals in 1924, wèl van het nood
zakelijke van bezuinigingen overtuigd is,
maar dat men den zedelijken moed mist,
om te doen wat noodig is.
De kabinetscrisis in Duitschland. Von
Papen of Von Schleicher?
De Maandag heeft nog geen beslissing
gebracht in de kabinetscrisis. In politieke
kringen bestaat meer en meer de indruk,
dat de beslissing spoedig zal vallen. Men
teemt aan dat zulks vandaag het geval
zal zijn. Op den voorgrond der besprekin
gen staan zoowel een kabinet-von Papen
als een kabinet-von Schleicher. Wie van
deze beide persoonlijkheden belast zal
worden met de vorming van een nieuwe
regeering, zal pas vandaag bekend kun
nen worden.
Het verluidt, dat von Schleicher Dins
dag opnieuw in contact zal treden met
leiders der Nazi's.
Het moet niet onwaarschijnlijk worden
geacht, dat een overgangskabinet onder
leiding van generaal von Schleicher zal
kunnen worden gevormd.
Bij de bespreking met Breitscheid is
Schleicher gebleken, dat de S. D. P. in
oppositie zal gaan tegen een kabinet
Schleicher, terwijl, zoowel het Centrum
als de Beiersche Volkspartij en de Duit-
ache Volkspartij bereid zouden kunnen
zijn een kabinet Schleicher te tolereeren.
De schulden aan de Ver. Staten.
Volgens een bericht van Reuter hebben
alle beschikbare leden van het Engelscbe
kabinet gisteravond in het Lagerhuis ge
durende twee uren de bespreking voort
gezet over het antwoord aan de Ver. Sta
ten. De regeering meent, dat haar argu
menten ten gunste van het uitstel der be
taling van 15 Dec. onweerlegbaar zijn en
wil ze zoo uiteenzetten, dat de Ver. Sta
ten overtuigd worden van de rechtvaar
Ingezonden Mededeeling.
digheid harer zaak of toestemmen in een
redelijk onderzoek der aanhangige vraag
stukken.
President Hoover heeft gisteren een
uitvoerige bespreking gehad met Stimson
en Mills over de kwestie der schulden.
Men betreurt te Washington zeer, dat
Engeland zijn verzoek tegelijk met
Frankrijk ingediend heeft, want, terwijl
men oog heeft voor den financieelen
nood van Engeland, stuit de Fransche
eisch op een algemeene afwijzing. In de
pers wordt in hoofdartikelen en teeke-
ningen altijd weer betoogd, dat Frankrijk,
dat over rijke goudvoorraden beschikt,
niet den minsten grond heeft om zich
thans aan zijn plicht tot betaling te ont
trekken.
De verkiezingen in België.
De gisteren in België gehouden verkie
zingen voor de Kamer hebben tot resul
taat gehad, dat de samenstelling ais volgt
zal zijn:
Katholieken 79 (3 zetels gewonnen).
Socialisten 73 (3 zetels gewonnen).
Liberalen 24 (4 zetels verloren).
Frontpartij 8 (2 zetels verloren).
Communisten 3 (2 zetels gewonnen).
De twee wilden hebben hun zetels ver
loren.
Tot diegenen, die niet naar de Kamer
terugkeeren behooren o.a. de minister van
Vervoerwezen, Forth om me, de afgeschei
den fronter Ward Hermans, de liberale
80-jarige nestor Oseray, de liberale vice-
voorzitter van de Kamer Neve en de lei
der der fronters Dr Herman Vos. De
fronters hebben vooral in Antwerpen veel
van hun aanhang verloren; slechts in de
provincie Oost-Vlaanderen wonnen zij een
zetel, terwijl zij in West-Vlaanderen een
zetel verloren.
Zoowel de katholieken als de socialis
ten hebben winsten behaald, beide op die
kosten van het liberalisme, dat den laat-
sten tijd een geweldige activiteit ontwik
kelde.
De winst der socialisten is echter veel
kleiner dan ze hadden verwacht. Ze had
den gehoopt op een winst van minstens
zes zetels. Het is er echter bij drie geble
ven. Ze blijven nog ver beneden bun ze
telaantal van 1925.
De anti-clericale actie van liberalen en
socialisten bad tot eerste en natuurlijke
gevolg, dat de Katholieken zich ditmaal
tot een hecht eenheidsfront aaneensloten.
Wat de a.s. regeeringscombinatie be
treft dient opgemerkt, dat liberalen en so
cialisten samen een uiterst zwakke meer
derheid: 96 van 187 zetels vormen, een
meerderheid bovendien, waarin de libe
ralen een zeer ondergeschikte rol zullen
spelen. Een voortzetting der huidige meer
derheid van katholieken en liberalen lijkt
daarom de meest natuurlijke weg te zijn.
Spoedig vrij bier in Amerika?
Naar men uit betrouwbare bron te Was
hington verneemt, zal Garner, leider der
democraten, onmiddellijk na het bijeen
komen van het congres, bet huis van af
gevaardigden een wetsvoorstel aanbieden,
waarin de opheffing van het alcoholver
bod wordt geëischt, terwijl de regeling van
het alcoholgebruik aan de afzonderlijke
staten zal worden overgelaten.
De democratische meerderheid is voor
stander van een spoedig vrij geven van
het bier, zonder veel beperkingen voor de
verschillende staten. Het toegestane alco
holpercentage is nog niet vastgesteld.
Door de juridische commissie van het
huis van afgevaardigden zal dit percen
tage vastgesteld worden. Een gewichtsper
centage van 2.75, d.w.z. een volumenper-
centage van 3.44 pet., is het waarschijn
lijkst. De belasting zal waarschijnlijk drie
cent per halve liter bedragen. De op
brengst biervan wordt geschat op 300 mil-
lioen dollar per jaar.
Dreigend spoorweg-conflict in Ierland.
Te Dublin beschouwt men den toestand
der Iersche spoorwegen als zeer kritiek
in verband met de voorwaarden van de
onlangs door de looncommissie vastge
stelde salarisregeling.
Parallel-vergaderingen van spoorweg
mannen zijn Zondag in geheel Dublin ge
houden, waarop besloten werd in staking
te gaan. Verwacht wordt, dat in alle dee
len van Ierland dergelijke besluiten zul
len worden genomen.
Gevreesd wordt, dat, tenzij de regeering
tusschenbeide komt, een algemeene sta
king het rail- en wegverkeer omvattend,
onvermijdelijk zal zijn.
Vier dooden bij de stormramp.
De hevige storm, welke Zondag en
Maandag boven Engeland heeft gewoed,
heeft vier dooden geëischt.
In de haven van Gorleston bij Yar
mouth aan de Engelsche Oostkust is een
auto te water geraakt. De beide inzitten
den verdronken.
Bij bet eiland Wight zijn twee zeilboo-
ten omgeslagen. Twee personen kwamen
om bet leven. Te Margate aan de mon
ding van de Theems en op andere plaat
sen werden deelen van de boulevards
door de golven vernield. De huizen wer
den ernstig beschadigd. De kelders liepen
vol.
Korte berichten.
Sedert eenigen tijd is te Berlijn een
geheime communistische radiozender aan
het werk. Gisteren hebben de Berlijnsche
luisteraars in verschillende deelen van de
stad een communistische propaganda-
rede, gevolgd door de Internationale, te
Looren gekregen. Alle pogingen van de
politie, den zender te ontdekken, zijn tot
nu toe tevergeefs geweest.
In Berlijn heeft Vrijdagavond een
huiszoeking plaats gehad in de localitei-
ten van de Marxistische Arbeidersschool.
Tien personen werden toen gearresteerd.
Zes van hen werden kort daarop weer
vrijgelaten; de vier anderen bleven in
hechtenis, omdat op hen materiaal werd
gevonden, dat op strafbare handelingen
zozu wijzen. Thans blijkt, dat een van de
vier de bekende schrijver Ludwig Renn is.
i Op eenige plaatsen in Schotland
woedden sneeuwstormen, waardoor het
verkeer grooten last ondervond. Bij In
verness bleven twaalf automobielen in de
sneeuw steken, zoodat de inzittenden de
auto's verlieten en bun reis te voet voort
zetten.
In Rusland is het ook dit jaar ver
boden, kerstboomen te \arkoopen. Over
treding van dit verbod wordt gestraft met
geldboete of gevangenis.
Crisisinvoerwet 1931.
De minister van oeconomische zaken
en arbeid heeft het bedrag, waarvoor bij
den invoer van tapijten en van kousen en
sokken alsnog toewijzing zal worden ver
strekt, vastgesteld op 15 pet. van het be
drag, waarop de aanvrager overeenkom
stig de gestelde regelen ten hoogste aan
spraak kan maken.
Kolenbesprekingen te Brussel.
In de niet-officieele besprekingen tus-
schen vertegenwoordigers van de Engel
scbe Fransche, Duitscbe en Neder-
landsche mijnindustrie te
Brussel onderzoekt men thans, naar het
„Limburgsch Dagblad" verneemt, de mo
gelijkheid van een internationale overeen
komst ten aanzien van de neven-produc
ten der kolenindustrie. De onderhande
lingen zouden bevredigend verloopen.
Verder zouden er dezer dagen te Brus
sel besprekingen gevoerd zijn tusschen
vertegenwoordigers van den Düitschen,
Franschen, Engelschen en Nederland-
schen mijnbouw over bet tot stand bren
gen van een internationale briketten-
conventie; tot een bepaald resultaat zou
men niet zijn gekomen. Wel werd besloten
binnen twee weken weer bijeen te ko
men om dan te trachten tot een resultaat
te geraken.
Beperking van aardappeloogst in de
Veenkoloniën.
De heer Verschuur, minister van Eco
nomische Zaken en Arbeid, heeft op de
vragen van het Tweede Kamerlid, den
heer Van Voorst tot Voorst, in verband
met de voorgenomen beperking van den
veenkolonialen aardappeloogst voor 1933
en betreffende bet nemen van maatrege
len tot steun van de roggeteelt, geant
woord dat het inderdaad in de bedoeling
der regeering ligt aan te dringen op een
beperking van den veenkolonialen aard
appeloogst voor 1933, echter niet tot
50 pet. van den oogst van 1932, maar
tot 35 pet. van den oogst van 1929.
Maatregelen zijn in voorbereiding om
de teelt van rogge te steunen.
Ook in 'antwoord op de vragen van den
heer Van den Heuvel betreffende beper
king van de teelt van fabrieksaardappe
len in 1933 en spoedige indiening van
steunvoorstellen ten behoeve van de rog
geteelt heeft minister Verschuur medege
deeld, dat maatregelen in voorbereiding
zijn om de teelt van rogge te steunen.
Welke deze zullen zijn kan nog niet wor
den medegedeeld. Spoed wordt betracht.
Werkloozenzorg in de gemeenten.
Door het Departement van Binnenland-
sche Zaken is aan alle gemeenten een
vragenlijst gezonden. Bij het samenstellen
van dit overzicht zijn gegevens ontvangen
van 1033 gemeenten. Uitgegeven door de
gemeenten (zonder aftrek van subsidies t
voor staat, e.g. provincie) aan werkloo-
zensteun f 5.905.628. Uitgegeven door de
gemeenten (zonder aftrek van subsidies
van staat, c.q. provincie) voor werkver
schaffing f 1.598.876.
Uitbetaald door werkloozenkassen
f 1.588.125. Door bet Rijk is betaald
f 894.337. Van 44 gemeenten met rond
220.000 inwoners, waaronder o.m. Zaan
dam met 33.183 inwoners en Venlo met
24.287 inwoners, waren nog geen gege
vens binnengekomen.
Voorts heeft het departement zooals
men weet, aan alle gemeenten verzocht,
in de eerste week van November op te
geven, hoeveel geheel- en gedeeltelijk
werkloozen op 29 October j.l. als werk
zoekenden bij de plaatselijke organen der
arbeidsbemiddeling (inclusief het aantal
tewerkgestelden bij de werkverschaffing)
waren ingeschreven.
Gegevens zijn ontvangen van 1059 ge
meenten met 7.873.081 inwoners. In die
gemeenten stonden ingeschreven 290.139
geheel werkloozen en 17.791 gedeeltelijk
werkloozen. Van 18 gemeenten met rond
47.300 inwoners waren nog geen gege
vens binnengekomen.
Op 24 September 1932 stonden bij 1064
gemeenten 7.880.090 inwoners ingeschre
ven 277.817 geheel werkloozen en 18.451
gedeeltelijk werkloozen.
Crisis-Varkenswei.
De minister van oeconomische zaken
en arbeid heeft bij beschikking van 26
Nov. de heffing van 9 cents per kg. ge
slacht voor het binnenland en de destijds
vastgestelde heffing, te betalen bij den
invoer van varkens en varkensvleesch,
verlengd tot 17 December.
Notariaat.
Benoemd tot notaris te Amsterdam H.
B. Siebelt® in de vacature-Kanenburg en
H. A. Warmelink in de vacature-Hoog
vliet, beiden candidaat-notaris aldaar.
De meelfabrikanten en de bakkers.
De Ned. Vereeniging van Huisvrouwen,
gealarmeerd door de persberichten over
een voorgenomen trustvorming tusschen
meelfabrikanten en broodbakkerijen,
waarbij tevens is ontworpen een wijze van
prijszetting voor bet meel zoowel als voor
bet brood, heeft zich om nadere inlichtin
gen gewend tot het departement van oeco
nomische zaken en arbeid.
Haar werd medegedeeld, dat de minis
ter deze zaak met den regeeringscommis-
saris in behandeling heeft genomen,
zoodat vooralsnog geen nadere mededee-
lingen verstrekt kunnen worden.
De vereeniging beeft nu, als vertegen
woordigster van 33000 huisvrouwen den
minister verzocht om ook aan de belan
gen van de consumenten de gewensebte
aandacht te schenken en zoo de bedoelde
regeling noodzakelijk mocht blijken, al
thans de noodige waarborgen te schep
pen om te voorkomen, dat deze belangen
zouden worden geschaad.
Verdere prijsver hooging van eerste voe
dingsmiddelen, welke, naar zij vreest, van
een toepassing van de voorgenomen rege
ling het gevolg zou kunnen zijn, is n.l. in
dezen tijd, waarin de huisvrouw op aller
lei wijzen moet trachten te bezuinigen,
naar baar meening niet wel te verdedi
gen.
Het cadeaustelsel en zijn uitwassen.
Het „nationaal comité tot beteugeling
van het cadeaustelsel" (door bet streven
naar een wettelijke regeling daarvan)
heeft kortelings aan pl.m. 9000 fabrikan
ten, importeurs, tusschenhandelaren en
vereenigingen op handels- en nijverheids-
gebied vragenlijsten gezonden, afzonder
lijk geredigeerd voor elk der bovenge
noemde categorieën, teneinde op die mar
nier een zoo volledig mogelijk overzicht
te verkrijgen van de toepassing van dit
verkoopssysteem hier te lande en van het
standpunt, dat belanghebbenden in han
del en nijverheid ten opzichte van het ca-
deaustelsel innemen.
Inmiddels is reeds een zeer groot aan
tal antwoorden binnengekomen, waarvan
pl.m. 95 pet. zich tegen het cadeaustel
sel uitspreekt. Ongeveer 85 pet. dezer te
genstanders van het cadeaustelsel is vóór
wettelijke regeling daarvan. Een aantal
daaronder verklaart zich slechts daarom
voor wettelijke regeling, omdat het geen
andere methode ter afdoende en blij
vende beteugeling van de uitwassen van
dit verkoopsysteem mogelijk acht.
Bijzondere beteekenis wordt aan dit on
derzoek verleend door het feit, dat een
groot aantal toepassers van het cadeau
stelsel ingevulde vragenlijsten heeft in
gezonden, waaruit blijkt hoe groot het
aantal dergenen is, die noodgedwongen
dit stelsel toepassen, doch blijkens de ge
geven inlichtingen volstrekt niet blind
zijn voor de veelzijdige nadoelen, welke
dit verkoopsysteem aankleven.
Binnenland.
De aardschokken van gisteren.
Rede van dr Lovink voor de Z. L. M. te
Middelburg.
Beperking van den aardappeloogst in de
veenkoloniën.
Buitenland.
De schulden aan de Vereen. Staten.
De Duitsche Kabinetscrisis.
De verkiezingen in België.
Geen enkele vereeniging op handels- en
nijverheidsgebied beeft zich tot op heden
vóór het cadeaustelsel uitgesproken of dit
in bescherming genomen.
Boycot Duitschland-Nederland.
De Nederlandsche Kamer van Koop
handel voor Duitschland deelt mee, dat,
nu de boycotbeweging èn in Nederland,
èn in Duitschland bedenkelijke afmetin
gen begint aan te nemen, zij er met na
druk op meent te moeten wijzen, dat dit
particulier optreden op zijn zachtst gezegd
„overhaast" is, aangezien het overleg tus
schen de regeeringen nog gaande is. Wat
het deviezenvraagstuk aangaat bestaat er
groote waarschijnlijkheid, dat tusschen
Nederland en Duitschland een clearing-
overeenkomst, zooals deze reeds tusschen
Zweden en Duitschland geldt (Schweden-
Klausel), tot stand zal komen.
Het tot stand komen der elearing-over-
eenkomst zou de volle betaling der door
Nederland naar Duitschland te exportee-
ren bodem- en industrieproducten verze
keren, terwijl de goederenruil (Waren-
Austausch) daardoor overbodig zou wor
den.
Burgemeester van Zwolle.
Bij den aanvang van de gistermiddag
te Zwolle gehouden Raadszitting deelde
de burgemeester, Mr Dr I. A. van Rooyen
mede, dat hij met ingang van 1 Februari
als zoodanig ontslag heeft aangevraagd.
De heer Van Rooyen is 73 jaar oud.
HET VERDRAG TUSSCHEN NEDER
LAND EN BELG IE.
Een veel te optimistische bewering.
De Memorie van Antwoord betreffen
de de begrooting van Buitenlandsche Za
ken, zegt bet „Vaderland", brengt niet
veel nieuws over den stand der Neder-
landsch-Belgische onderhandelingen.
Belangrijk is de mededeeling, dat Ne
derland geen toestemming geeft voor het
bouwen van de nieuwe sluis te Terneuzen,
zonder dat er in ruil daarvoor Belgische
tegenprestaties worden aangeboden. Het
wachten is dus op de lagere tarieven voor
de haven van Terneuzen.
Belangrijk, maar een beetje vaag is ook
de mededeeling betreffende het kanaal
door Zuid-Beveland: „de hinderlijke brug
bij Vlake" zal verbeterd worden; bet is
niet fraai gezegd, maar wij begrijpen het
wel en iedereen zal het goed vinden, dat
die brug minder hinderlijk wordt ge
maakt. Men geeft echter te verstaan, dat
ook nog andere verbeteringswerken zul
len worden uitgevoerd, echter niet „op
zoodanige schaal, dat het kanaal noode-
loos ruim zou worden, indien een nieuwe
verbinding tusschen Antwerpen en den
Rijn tot stand komt".
Hier tast men in het onzekere. Er moe
ten nu toch bepaalde plannen gemaakt
zijn. Waarom kan men niet zeggen, wat
men eigenlijk van zins is? Het is toch
geen staatsgeheim?
Verder toont de minister zich vrij opti
mistisch. De atmosfeer is verbeterd; maar
om een verdrag te sluiten, moet men met
zijn tweeën zijn, beweert de minister.
Is dat geen misrekening?
Ook de opvolger van den heer Van
Kar neb wek zou toch moeten weten, dat
menten minste met z'n drieën moet
zijn om een Nederlandsch-Belgisch ver
drag te sluiten.
1. Er is de Belgische Regeering, die
misschien wel één is met de Belgische
openbare meening;
2. er is het Plein;
3. er is de openbare meening in Neder
land.
Zoolang er geen voldoende rekening
woidt gehouden met nummer drie, zal
alle ministerieel optimisme steeds op
nieuw teleurgesteld worden.
Nummer drie echter schijnt nog altijd
niet te bestaan voor nummer twee.
Nadat de minister in de lente van dit
jaar zijn eigen plan niet heeft durven ver
dedigen, beweert hij nu, in de Memorie
van Antwoord, dat bet veel beter was dan
een ander plan, dat door een groot en in
vloedrijk deel van de openbare meening
werd voorgestaan.
Maar ook thans nog wordt niet eens
gezegd, hoe dit ministerieele plan is.
Hoe kan men de openbare meening
winnen door alleen maar te zeggen: „Ik
had gelijk, ik heb gelijk, maar ik wensch
er niet eena ever te praten"?
